[roei zal gering zijn;
;osten blijven toenemen
Nederland investeert meer in buitenland dan omgekeerd
Dollar zakt weer in
Batco blijft
nog open
Verlies Van der Giessen-
De Noord steeg flink
Daarom:
Hypotheekrente per 9 okt.
II
[arges detailhandel klein geworden
niet winstgevend
110
Stork leent ten
onrechte Britten
Goudprijs opnieuw boven 400 dollar
Opslag kosten EG-
overschotten
bijna verdubbeld
Aandeel multinationale ondernemingen 63 procent per eind 1976
f^DONDERDAG 11 OKTOBER 1979
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUWKWARTET P 19 - RH 23 - S 21
fan een onzer verslaggevers
S, UTRECHT „De toekomst is niet meer wat hij geweest is. Ofschoon de ontwikkeling voor de
m verschillende bedrijfstakken en ondernemingen zal verschillen, is er voor allen het sombere
501 beeld van een geringe groei van de economie, de tóch weer stijgende collectieve lasten (en dus
Si iet niet waarmaken van de toegezegde lastenverlichting terwllle van het rendementherstel)
en de vrees voor tegenvallende kostenontwikkelingen van lonen en energie".
nit zei directeur drs J. J. M. Oosten-
m brink van Koninklijke Bijenkorf Be-
18 (heer KBB gisteren in zijn inleiding
voor de Nederlandse Maatschappij
II voor Nijverheid en Handel te Utrecht.
Hij gaf bij deze gelegenheid zijn visie
op „de smalle marges van de detail-
handel"
22 Hij merkte op. dat niemand meer
gelooft in een wereld, waarin de na-
7. oorlogse groei in de mate van „toen"
19 ïai worden hervat. Nog los van de
flaarvoor noodzakelijke prestatie-
to. drang, met de daarbij behorende so-
6v plaal-economische instellingen en het
opruimen van allerlei politiek-econo-
mische spanningen, zou ook de daar
bij behorende enorme toename van
het energieverbruik vermoedelijk
verboden worden.
Nieuwe mens
Pessimistisch toonde de heer Oosten
brink zich ook over een daaraan te
genovergestelde maatschappij, die
zich los maakt van groei. Een ge
meenschap van „nieuwe mensen",
die afziet van materiële vooruitgang
en met concessies aan welvaart, meer
3°ó welzijn wenst te kopen met minder
werken, minder carrière, minder sta
tus met daartegenover meer vrije tijd
in een humanere omgeving, leek hem
ook niet waarschijnlijk.
Méér voor de hand liggend noemde
hij het beeld van instabiliteit, aan-
houdende inflatie, langzame groei,
92' verminderde investeringen, blijvende
kloosheid, uitdijende overheids-
eaucratie met toenemende ge-
jdheid maar een verminderde
èkwaamheid tot ingrijpen, een
conflictueus overlegklimaat tussen
sociale geledingen en maatschappe-
lijke organisaties.
tie met de toeristische bestedingen
hierop ln te spelen en de bedreigingen TTf^^Uf
om te zetten in mogelijkheden. iMXoJr*. lil U li GClll
De veranderingen vragen om een
nieuwe richting en ontwikkeling van
andere winkelvormen en winkelty
pen. Vernieuwde of geheel nieuwe
winkelformules zag hij als vertaling
van het „winkelplezier", in de vorm
van vérgaande specialisaties, zoals
kledingboetieks, warme bakkers,
wijnboetieks, kaasboetieks, noten
bars enz.
Ook op het terrein van de massa-
distributie zag hij nieuwe winkelvor
men, zoals kledingsupermarkten, dis
count-drogisten, doe-het-zelf bouw
markten, zelfdbedieningswarenhui-
zen, discount-meubelbedrijven enz.
Goed antwoord
Verplaatsing of het vestigen van filia
len in nieuwe woongebieden, zag de
heer Oostenbrink, in de meeste geval
len als het juiste antwoord van de
detailhandel op nieuwe economische
mogelijkheden.
Niettemin zag hij ook mogelijkheden
voor bestaande vestigingen, wanneer
althans de binnensteden voor de au
tomobilist bereikbaar blijven en er
voldoende parkeergelegenheid
bestaat.
In dit verband merkte hij op, dat de
kwetsbaarheid van een detailhan
delsbedrijf in dit opzicht en hier
mee voor de verkeers- en parkeermo-
gelijkheden van de plaatselijke over
heid groot is. Dit te meer. omdat de
detailhandel sinds een jaar of zes
Het vestigen van een Bijenkorf-zaak
in Utrecht zou niet winstgevend zijn.
Integendeel, de uitvoering van zo'n
project zou gezien het te verwach
ten verlies van ƒ31 miljoen in vijf
jaar onverantwoord zijn. Daarom,
zo zei de heer Oostenbrink, moet een
gemeenschap (de gemeente Utrecht -
red.) dit soort projecten niet binnen
willen halen.
In de visie van De Bijenkorf heeft er
sinds 1972 op economisch gebied een
fundamentele ommekeer plaatsge
vonden. Toen wilde het concern nog
wel een Bijenkorf-zaak in Utrecht
vestigen, omdat zo'n project toen nog
winst zou opleveren. De veranderin
gen die sindsdien zijn opgetreden
met name de plek waar het waren
huis zou komen te staan, heeft zich
veel minder gunstig ontwikkeld dan
officiële cijfers hadden aangegeven
hebben De Bijenkorf van het aanvan
kelijke plan doen afzien.
Zodoende is een juridische strijd ont
brand tussen de gemeente Utrecht en
Koninklijke Bijenkorf Beheer.
wordt geconfronteerd met een afne-"
mende economische groei.
Deze ontwikkeling, gevoegd bij de
verheviging van de onderlinge prijs
concurrentie en de snelle stijging van
het minimum(jeugd)loon, hebben de
marges van de detailhandel kleiner
gemaakt.
Wall Street, de New-Yorkse effectenbeurs, moest gisteren een van de
zwaarste verliezen incasseren toen de banken de rentetarieven naar onge
kende hoogte optrokken. Na maatregelen van de Amerikaanse regering ter
ondersteuning van de dollar (het lenen van geld werd bemoeilijkt), verhoog
den de banken het rentetarief op leningen voor de meest kredietwaardige
klanten tot 14,5 procent. Het Dow Jones-gemiddelde, gebaseerd op een groot
aantal verschillende aandelen, zakte 26.45 punten tot 857,59. Op de foto de
beurs vlak voor sluitingstijd.
KRIMPEN AAN DEN IJSSEL (ANP) Van der Giessen-De
Noord heeft in de eerste zes maanden van 1979 een verlies
geleden van 22,2 miljoen gulden tegen 8,9 miljoen in dezelfde
periode vorig jaar. Dit ondanks een verbetering van het bruto
exploitatiesaldo van 3,8 tot 7 miljoen gulden.
De Raad van Bestuur schrijft dit
hoge verliescijfer geheel toe aan hét
verlies dat, ondanks aanzienlijke
overheidssteun moest worden aan
vaard voor het verkrijgen van de op
dracht voor de bouw van twee contai-
ADVERTENTIE
Winkelplezier
lI' Volgens hem is te verwachten en ook
99 r al waar te nemen, dat een vertraagde
oei bij de consument de drang doet
ïtstaan méér te doen met minder
m ;eld. Dat wil zeggen, met een lagere
nkomensgroei minstens eenzelfde
vaferoei een de bestedingen te hand-
wij laven.
sftHij zag het als een taak van de detail-
^handel in het gevecht om de consu-
1 lentengulden, met name in competi-
w,
50
l
rat je moet kunnen? Als politieman moet je
iedere situatie in de hand hebben. Je laten afschrikken
is er niet bij. Je moet, wat er ook gebeurt,
je kalmte bewaren. Doe jij dat even? Vergeet 't maar.
Dat doet niemand zomaar even. Je hebt er,
hoe oud je ook bent, begrip en mensenkennis voor nodig,
En niet iedereen heeft dat meteen.
AMSTERDAM De Amsterdamse
vestiging van Batco (British Ameri
can Tobacco) blijft voorlopig open.
De directie van het tabaksconcern
heeft dit in een officiële verklaring
aan het personeel meegedeeld.
De ondernemingsraad van het 230
werknemers tellende bedrijf is uitge
nodigd om met de directie besprekin
gen te voeren over de mogelijkheden
om de rentabiliteit te verbeteren en
de continuïteit van de produktie te
waarborgen. Om dat beraad kans van
slagen te geven is besloten de slui
tingsplannen voorlopig op de lange
baan te schuiven.
De Batco-directie koestert sedert
1971 plannen om de produktie voor
de Benelux in Brussel te concentre
ren. Daartoe zou het Amsterdamse
bedrijf in zijn geheel naar de Belgi
sche hoofdstad worden verplaatst,
waarbij de 230 werknemers moesten
afvloeien. Volgens de directie was die
concentratie noodzakelijk, omdat an
ders de rentabiliteit van Batco-Bene-
;lux in z'n totaal in gevaar zou komen.
De plannen stuitten op fel verzet van
bonden en ondernemingsraad, die
over de voornemens aanvankelijk
b niet waren geraadpleegd. Bovendien
■^vinden de bonden het onaanvaard
baar om een winstgevend bedrijf als
Batco-Amsterdam op te doeken.
JE KRIJGT TOT JE
29STEDETUD0M
VOOR JEZELF TE
BESLISSEN OF JE BU
DE POLITIE Will
Rentepercentage
Naam
Rente
vast
gedurende
(in jaren)
met 1 zonder
gemeentegarantie
bank
dg
3 2
<B
Opg
bank
werke
lijk
Opg
bank
werke
lijk
ABN
1 jaar
5 jaar
1.5
1.5
9.75
9.5
10,30
10.03
9.75
9.75
1030
10,30
AMRO-Bank
variabel
5 jaar
1.5
15
9.5
9.5
9.91
9.91
9.75
9.75
10.17
10.17
Bouwfonds
5 jaar
1.5
9.7
10,43
9.7
10,43
Centraal Beheer
5 10 Jaar
-
9.5
9,84
9.5
984
Centrumbank
5 jaar
1
9.5
9.85
9.5
9.85
Ennia
10 jaar
9.2
9.52
9.2
952
NVL
5/10 jaar
9.2
9 52
9.2
9.52
NMB
3 jaar
5 jaar
1
1
94
9.5»
10.14
10.25
9.4
9.75
10.14
10.53
Rabobank
(adviesrente)
variabel
1.25
9.3
9.87
9.3
9.87
Rabo-Hyp. Bank
5 jaar
1.5
9.6
10.23
9.6
10.23
RPS
5 jaar
1
9.5
9.85
9 5
9.85
Spaarbank R'dam
1 jaar
2
8.5
8.-..
85
8.91
3/5 jaar
1
9.5'
9.85
9.5
9.85
Westland/Utrecht
standaard
5/10 jaar
2
9.5
10.39
9.7
10.61
Ten opzichte van vorige week is de rente niet gewijzigd. De rust op de
hypotheekmarkt zal voorlopig nog wel aanduren
(Publikatle samengesteld door de Vereniging Eigen Huis Amersfoort.)
nerschepen voor Zim Israel Naviga
tion.
Het verlies op deze opdracht die eind
juni werd verkregen wordt geraamd
op 76,5 miljoen na aftrek subsidie.
Zoals gebruikelijk is voor dit bedrag
een voorziening gevormd die volledig
ten laste is gebracht van het resultaat
van het lopende jaar, hoewel de op
dracht pas ln de loop van 1980 en 1981
zal worden uitgevoerd. Deze op
dracht betekent dat de nleuwbouw-
werf tot medio 1981 volbezet zal zijn.
Het resultaat over het gehele jaar
1979 zal, naar wordt verwacht en er
van uitgaand dat dit Jaar geen verde
re scheepsbouwopdrachten worden
geboekt, nauwelijks afwijken van het
halfjaarresultaat. In 1978 werd een
nettoverlies geleden van 10.4 miljoen
gulden.
Gelet op de betrekkelijk korte lever
tijd die moest worden aanvaard op de
verkregen orders is het van essentieel
belang dat het personeelsbestand
voor de scheepsnieuwbouw op sterk
te blijft. Met het oog hierop Is de
reeds eerder bekend gemaakte over
eenkomst getroffen met A. Vuyk en
Zonen's Scheepswerven voor het
overnemen van haar personeel in ver
band met het stopzetten van de
nieuwbouwactiviteiten van Vuyk.
Alle werknemers van Vuyk hebben
zich per 1 oktober bereid verklaard
bij Van der Giessen in dienst te
treden.
De ontwikkeling met betrekking tot
de uitvoering van het Investerings
plan en het verkrijgen van de vergun
ningen met name voor de bouw van
een overdekte helling verloopt trager
dan verwacht en gewenst. Gehoopt
wordt de toesteming binnenkort te
krijgen.
HENGELO (ANP) De directie van
Stork heeft ln een brief aan de Indu
striebond FNV toegegeven fout te
hebben gehandeld door elf medewer
kers te lenen van een Engels bedrijf.
Deze firma, Pipe Works Welding Ser
vices, had namelijk voor het uitlenen
van personeelsleden geen toestem
ming van het ministerie van sociale
zaken. De elf man zullen daarom bin
nenkort bij Stork moeten verdwij
nen. De Industriebond FNV, die ver
heugd is over deze reactie van Stork,
wil ook nog opheldering over het
dienstverband van veertig Duitse
personeelsleden bij Stork. De Loon-
technische Dienst onderzoekt, zoals
bekend, sinds een week in hoeverre er
bij Stork ln Hengelo sprake is van
koppelbaaspraktij ken
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De dollar zat het gisteren weer eens niet
mee. Nadat het maandag en dinsdag wat beter was gegaan
met de Amerikaanse munt, waren de koersen op de Europese
valutamarkten woensdag over de gehele linie lager. In Am-
sterdam bij voorbeeld, waar dinsdag nog werd gesloten rond
de ƒ2, werd de handel gistermorgen hervat op ƒ1,9825. De
slotnotering was 1,9815. Dollars in bankpapier waren onver
anderd 1,93-2,03.
Als een van de oorzaken voor de
daling van de dollar werd gewezen op
de sterke stijging van de goudprijs.
Goud vindt men altijd toch nog veili
ger dan de dollar, zo werd gezegd.
In Londen kwam de goudnotering
weer ruim boven de 400 dollar voor
één ounce (31,1 gram) met een officië
le ochtendkoers van 409,25 dollar, na
eerder zelfs 419,50 dollar te zijn ge
weest. Het officiële slot van dinsdag
middag was 385,80 dollar. Het slot
van woensdag bedroeg 413 dollar
voor één ounce.
De stijging van de goudprijs werd
toegeschreven aan de goudveiling
van het IMF, die gisteren plaatsvond
en waar 444.000 ounces ten verkoop
werd aangeboden.
60 jaar „fixing"
Gisteren werd in Londen officieel het
feit herdacht, dat 60 jaar geleden de
eerste „fixing" van de goudprijs
plaatsvond. Dat geschiedde op 12
september 1919. Nog dagelijks om
10.30 en om 15.00 uur komen in het
kantoor van het bankiershuis N. M.
Rotschild and Sons in Londen, vijf
heren bij elkaar om officieel de goud
prijs vast te stellen.
Het zijn vertegenwoordigers van een
vijftal firma's, die zich al heel lang
met de handel ln edele metalen bezig
houden, te weten N. M. Rotschild and
Sons, Mocatta and Goldsmid, Sharps
Pixley, Johnson Matthey en Samuel
Montagu.
Om 10.30 en 15.00 uur wordt door de
voorzitter van dit illustere gezelschap
een „openingsprijs" vastgesteld, die
prompt wordt doorgegeven naar de
kantoren van de betrokken vijf fir
ma's, die deze prijs vervolgens verder
gegeven aan de klanten. Deze zitten
verspreid over de hele wereld. Met
elkaar vertegenwoordigen zij voor de
betrokken vijf firma s één grote ko
per en één grote verkoper. Het dage
lijks gebeuren in Londen komt er nu
ln feite op neer een prijs te vinden,
waarop zoveel mogelijk van die ko
pers en verkopers kunnen worden be
vredigd.
Ieder van de vijf heren in de „fixing
room" in het gebouw van Rotschild
heeft op zijn bureau een Engels vlag
getje staan. Zo lang dit vlaggetje
overeind staat, betekent dit dat dé
betrokken firma niet geneigd is voor
haar klanten, die opdrachten to£
koop of verkoop van goud hebbeu
verstrekt, zaken te doen op een door
één van de anderen genoemde prijs.
Pas wanneer alle vijf vlaggetjes niet
meer overeind staan is men het met
elkaar eens en is de goudprijs offici
eel vastgesteld.
DEN HAAG (ANP) - De kosten van
opslag van landbouwoverschotten in
de Europese Gemeenschap zijn het
afgelopen Jaar toegenomen tot 4.375
miljoen gulden, vergeleken met 2.500
miljoen gulden in 1977. Dit heeft de
Europese Commissie, het „dagelijks
bestuur" van de Gemeenschap, mee
gedeeld in antwoord op vragen van
een onafhankelijk lid van het Euro
pees parlement, de Engelse mevrouw
Ewing.
Nederland was één van de drie lan
den, waar de opslagkosten afnamen,
van 239 miljoen gulden in 1977 tot 212
miljoen gulden vorig jaar. Lagere
kosten werden ook geregistreerd in
Luxemburg en Frankrijk.
VERENIGDE BEDRIJVEN BRE-
DERO gaat alle aandelen overnemen
van Van Harn's Holding in Veenen-
daal. Van Harn. een middelgroot In
stallatiebedrijf met ongeveer 230
man personeel, zal onder eigen identi
teit binnen het Bredero-concem blij
ven functioneren. Van Harn is voor
namelijk actief in de utiliteitsbouw.
Zij heeft thans onder meer opdracht
voor de werktuigbouwkundige instal
laties voor de nieuwbouw van het
ministerie van Buitenlandse Zaken
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De directe
Investeringen van Nederland
in het buitenland zijn aan
zienlijk hoger dan de buiten
landse directe investeringen
in Nederland. Eind 1976 be
droegen eerstgenoemde na
melijk bijna 50 miljard gul
den, terwijl laatstgenoemde
öp ruim 29 miljard gulden uit
kwamen.
Dit blijkt uit door De Nederlandsche
Bank verzamelde en voor het eerst
Ijl officieel bekendgemaakte gegevens.
De bank verstaat onder directe inves
teringen zowel kapitaaldeelnemingen
als kredietverlening binnen onderne-
ttingsverband. inclusief rekening-
courantverhoudingen. Van directe in
vesteringen is sprake, wanneer een
min of meer blijvend belang in een
onderneming wordt verkregen met
het oogmerk om feitelijke invloed op
het beleid uit te oefenen.
Van de directe investeringen door het
buitenland in Nederland pér eind
1976, 29 miljard, had bijna 66 pro
cent, of 19 miljard, betrekking op
kapitaaldeelnemingen. Het restant.
9,9 miljard, of ruim 34 procent van
het totaal, betrof kredieten.
De vier grote multinationale onder
nemingen Shell. Philips. Unilever en
Akzo hebben, zo zegt De Nederland
sche Bank, een zeer groot aandeel in
de totale Nederlandse directe inves
teringen in het buitenland, te weten
63 procent eind 1976, het laatste jaar
waarover gegevens bekend zijn. Op
gemerkt wordt, dat het aandeel van
de kapitaaldeelnemingen ln de direc
te investeringen van Nederlandse on
dernemingen aanzienlijk hoger (ge
middeld ruim 80 procent) lijkt te lig
gen die betrekking heeft op de kapi-'
taaldeelnemingen, begrepen in de'to
tale directe investeringen door het
buitenland in Nederland.
Van de totale Nederlandse directe'
investeringen in het buitenland van
49,9 miljard in 1976. was bijna de
helft gelokaliseerd ln de EG en ruim
20 procent in ontwikkelingslanden.
Het aandeel van de Verenigde Staten
en van de groep „overige ontwikkelde
landen" was nagenoeg aan elkaar ge
lijk. te weten ongeveer 15 procent
Geografische spreiding
Nadat in de periode 1973 tot 1975 de
geografische spreiding van de Inves
teringen in het buitenland, relatief
gezien, weinig verandering vertoon
de, is in 1976 het belang in de EG en
in de „overige ontwikkelde landen"
gedaald, terwijl dat ln de Verenigde
Staten en de ontwikkelingslanden is
gestegen. De investeringen ln de EG
zijn grotendeels op de Bondsrepu
bliek (ƒ7,9 miljard) en het Verenigd
Koninkrijk 6.4 miljard) gericht en
voorts op de BLEU en Frankrijk. De
directe investeringen in de Verenigde
Staten waren van gelijke grootte als
die in de Bondsrepubliek. Van de
directe investeringen in de ontwikke
lingslanden 10.5 miljard) had een
aanzienlijk deel betrekking op de Ne
derlandse Antillen 3.8 miljard).
.Van de totale Nederlandse directe
investeringen in het buitenland was
per ultimo 1976 83 procent afkomstig
van industriële en 15 procent van
dienstverlenende bedrijven. Het res
tant betrof voornamelijk de bouwnij
verheid, zoals uitvoerders van werken
in het buitenland. De investeringen
van de delfstoffenwinning, aardolie-
en (petro-)chemische Industrie met
een bedrag van ƒ20,5 miljard nemen
de eerste plaats ln, gevolgd door de
metaal- en elektrotechnische indus
trie 13,3 miljard). Te zamen nemen
deze bedrijfsklassen 68 procent van
de totale investeringen voor hun re
kening.
De voedings- en genotmiddelenin
dustrie komt met een bedrag van
6.3 miljard (12.5 procent) op de der
de plaats. Binnen de dlenstverlenen-
den bedrijven heeft de bedrijfsklasse
„handel" de hoogste directe investe
ringen in het buitenland, te weten 3
miljard, gevolgd door de klassen
„transport, opslag en communicatie"
en „bank- en verzekeringswezen",
met elk 1,5 miljard.
Van de totale directe investeringen
door het buitenland in Nederland ad
ruim 29 miljard in 1976, was per
eind 1976 37,5 procent afkomstig uit
de EG en een nagenoeg gelijk aan
deel uit de Verenigde Staten. Het
aandeel van de „overige ontwikkelde
landen" beliep bijna 16,5 procent,
waarvan 10,5 procent voor rekening
van Zwitserland kwam. Het belang
van de groep „ontwikkelingslanden"
bedroeg 9.5 procent, waarvan bijna 6
procent afkomstig was uit de Neder
landse Antillen.
Van de EG-landen neemt het Vere
nigd Koninkrijk 5.1 miljard) de eer
ste plaats in. gevolgd door de Bonds
republiek 2.9 miljard) Het aandeel
van beide landen te zamen beliep 27.5
procent. De directe investeringen
vanuit Belgié en Frankrijk maakten 5
respectievelijk ruim 4 procent uit van
het totaal.
In de periode 1973/1976 blijkt het pro
centuele aandeel van de EG-landen
in de directe investeringen in Neder
land vrij sterk te zijn gedaald, dat
van de VS bleef ln de loop van deze
periode nagenoeg gelijk, terwijl het
aandeel van de „overige ontwikkelde
landen" en vooral dat van de „ont
wikkelingslanden" met name de
Nederlandse Antillen ls gestegen
Dit laatste houdt mede verband met
zetelverplaatsing van een aantal Ne
derlandse ondernemingen naar dit
rijksdeel.
Van de totale directe investeringen in
Nederland per eind 1976 29 miljard)
had 70 procent betrekking op indu
striële bedrijven. Voor rekening van
dienstverlenende bedrijven kwam 20
procent.
