Breznjew komt Westen tegemoet Amerika verhoogt rente Kiesttwkado Bende van Vier voor de rechter i houdt vast aan rijsverhoging aardgas deze krant tNieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant Trouw Kans op buitje HET WEER m Deel militairen en tanks weg uit Oost-Duitsland Rellen op de tribunes Poging tot herstel vertrouwen in dollar Museumdorp bijna failliet 'Misdaden tegen volk China' Bezorg Trouw een nieuwe abonnee Lees een krant met overtuiging; TrOUW rouw 37STE JAARGANG NR 10970 - MAANDAG 8 OKTOBER 1979 Wolkenvelden en een kleine kans op een bui Middagtemperatuui ongeveer 17 graden bi| een matige zuidenwind, windkracht 3 Morgen en overmorgen: af en toe regen en later meer zon en mtddaglempe- raturen ongeveer 16 graden Morgen zon op 06.53 onder 18.01 maan op 20.33 onder 11.07 III (IC LOSSE NUMMERS 60 CENT IjPAGINA 2 I» Kerkelijk links en rechts Paus en 'gewone' gelovigen ■PAGINA 3: Nieuw bod voor stakende slepers PAGINA 4 Opera brengt melodrama Sater speelt Nest PAGINA 5 Franse hulp tegen Bokassa te laat PAGINA 7 BERLIJN (Reuter. UPI, AP. AFP) De Sowjet- Unie trekt het komende jaar 20.000 soldaten en duizend tanks terug uit Oost-Duitsland. Dit heeft de Russische president Breznjew meegedeeld bij de viering van het dertigjarig bestaan van de DDR. Breznjew deelde tevens mee dat de Sowjet-Unie bereid is het aantal raketten voor de middellange afstand te beperken. De eerste reacties in het Westen op de toespraak van de Russische leider werden gekenmerkt door een ingehouden optimisme. Meindert Boekei gaf koor allure Leonid Breznjew verklaarde dat de Sowjet-Unie tot haar beslissing was gekomen om duidelijk te maken dat zij het goed meent met de ontspan ning tussen Oost en West. Het is voor het eerst in zes jaar dat de leiders in het Kremlin een dergelijk gebaar ma ken. HIJ deed een beroep op de lan den van de NAVO om het Russische voorbeeld te volgen. De Russische leider liet de bereidver klaring tot beperking van het aantal raketten voor de middellange afstand gepaard gaan met de waarschuwing dat de communistische landen hun bewapening zullen opvoeren wanneer de landen van de NAVO zouden be sluiten tot de stationering van nieu we middellange-afstandsraketten in West-Europa. Deze waarschuwing was kennelijk ingegeven door de bin nen de NAVO aan de gang zijnde discussie over de stationering van Pershing 2-raketten en kruisraketten, waarover voor het einde van dit jaar een beslissing zou ■'eten vallen. De Russische leider bleek nog steeds moeilijk te lopen, maar was wel in staat zijn rede luid en duidelijk uit te spreken. Alle bij de festiviteiten in esnoods met dwangmaatregelen LVERSUM (ANP) De re- ring is vast van plan de ngekondigde extra prijs- [rhoging voor aardgas door voeren, ook als de Gasunie de contractbesprekingen irover geen overeenstem kan bereiken met de bedrijven. feister Van Aardenne (economische ten) zal in dat geval van zijn wette- bevoegdheden gebruik maken de Gasunie de hogere prijs dwin- nd voorschrijven. |f t bleek zaterdagmiddag tijdens een «ussie van de minister met een rtegenwoordiger van de gasbedrij- voor de VARA-radlo. De gasbe- Ijven zijn echter niet van plan een jjrgelijke stap van de minister te lepteren in h J. Kaland, voorzitter van de Vere ring van Exploitanten van Gasbe- dieijven in Nederland (VEGIN) zei dat n organisatie desnoods de beslis- g van de minister zal aanvechten de Europese Commissie in Brus- De VEGIN kan ook de Raad van at£ Via een AROB-procedure ver eken het besluit van Van Aardenne ze vernietigen. ïd3 en ri js ver schil 1 t regering wil het aardgas duurder 'ev^ken. aldus Van Aardenne. omdat prijs ervan achterloopt bij huis- ntri gd brandolie en zware stookolie. Het gaat echter vooral om het prijsver schil met huisbrandolie. Bij de regelmatige besprekingen over het contract dat de Gasunie heeft voor levering van aardgas met de Nederlandse gasbedrijven, komt steeds de prijsverhoging aan de orde. De prijs van aardgas is namelijk al enige tijd gekoppeld aan die van olie. Hlerbovenop echter wil de minister een extra verhoging leggen, omdat hij vindt dat duurder gas de mensen er sneller toe zal bewegen zuiniger om te springen met energie. Behoefte De gasbedrijven, aldus Van Kaland zaterdag, steunen dit streven, maar vinden dat dat op andere wijze moet worden geregeld. Volgens de VEGIN wordt gas afgenomen al naar gelang men behoefte heeft. Dat moet niet via de prijs worden teruggedrongen. Een extra prijsverhoging moet vol gens de gasbedrijven bovendien wor den afgewezen daar het leidt tot on nodige kostenverhogingen, de infla tie bevordert en de concurrentieposi tie ten opzichte van het buitenland verzwakt. Bovendien vindt Van Kaland het on juist dat de buitenlandse gascontrac- ten op 14 cent per kubieke meter zitten, terwijl de VEGIN straks in Nederland gas zal moeten inkopen tegen 28 cent per kubieke meter, als Van Aardenne zijn zin krijgt. Oost-Berlijn aanwezige Oosteurope- se leiders zaten naast Breznjew. Op merkelijk was dat de Russische leider geen aandacht besteedde aan het re cente conflict met de Verenigde Sta ten over de aanwezigheid van een Russische gevechtsbrigade op Cuba. Sowjet-diplomaten lieten doorsche meren dat de Russische leider in laat ste instantie de daaraan gewijde pas sages uit zijn rede had geschrapt. Het Westen heeft afwachtend, maar positief op de rede van Breznjew ge reageerd. In verscheidene landen werd meegedeeld dat de toespraak eerst nauwkeurig bestudeerd moet worden, alvorens men erop commen taar kan leveren. Carters adviseur voor nationale veiligheid, Zbigniew Brzezinski, zei dat Breznjews rede niet vreemd was aan hèt Amerikaan se voornemen om Pershing 2-raket- ten in Europa te stationeren. „Wij zijn vastbesloten om de besprekingen met onze bondgenoten daarover voort te zetten", aldus Brzezinski. Een woordvoerder van de NAVO in Brussel zei eerst nog te moeten zien wat de terugtrekking van de troepen inhoudt. Als ze naar Polen worden verplaatst, is het een schijngebaar. zo meende hij. Goede wil De Westduitse regering noemde de rede van de Russische leider een ge baar van goede wil. Een woordvoer der verklaarde dat de regering ver heugd is over het feit dat de Russen bereid zijn te praten over de statione ring van middellange-afstandsraket ten in Centraal-Europa. Hij sprak de hoop uit dat de rede van Breznjew een nieuwe impuls zal geven aan het overleg over wederzijdse troepenre ducties (MBFR) dat zich nu al zes Jaar voortsleept in de Oostenrijkse hoofdstad Wenen. Tussen NAVO en Warschau Pact bestaat nog steeds van mening over de opgave van het huidige aantal troepen. Het Westen zegt dat het Warschau Pact 150.000 man meer onder de wapenen heeft dan de eigen opgave. Oost-Duitsland heeft het dertigjarig bestaan gisteren gevierd met een grootscheepse parade. Voor het eerst namen ook Russische T-72 tanks aan de parade deel, alsmede een groot aantal gevechtshelikopters. Evenals in het verleden hebben de comman danten van de drie westelijke mogendheden in West-Berlijn offici eel protest aangetekend tegen de pa rade, waar zij een schending in zien van het statuut, waarbij Groot-Ber- lijn gedemilitariseerd dient te zijn. De kritiek van de Franse, de Britse en de Amerikaanse commandant richtte zich vooral op het gebruik van de helikopters. Het Oostduitse staatshoofd Erich Honecker deed een beroep op West- Duitsland voor meer onderlinge sa menwerking in kwesties van ontwa pening en het vreedzaam naast el kaar bestaan van de twee landen. Daar zijn de mensen meer mee ge diend dan met de stationering van raketten in West-Europa, aldus de Oostduitse leider. Meer nieuws op pagina 5 Van onze sportredactie AMSTERDAM Charges uitvoe rende politiemannen hebben dit weekeinde het beeld van het Ne derlandse betaalde voetbal na drukkelijk bepaald. Zowel In Bre da. waar de wedstrijd NAC-Feye- noord voortijdig werd afgebroken, als in Deventer moest de politie na moeilijkheden op de tribunes hardhandig optreden In totaal werden er zeven veelal Jeugdige supporters gearresteerd Het ernstigst waren de moeilijkhe den in Breda Direct nadat Vreys- sen zijn ploeg NAC voor de tweede keer naast Feyenoord had ge bracht (2-2) werd grensrechter Ma- tena door een onbekend IJzeren voorwerp op het hoofd getroffen. Het projectiel werd vanaf een door voornamelijk Feyenoord-suppor- ters bevolkte tribune gegooid. Met een bloedende wond werd de heer Matena afgevoerd. Voor scheids rechter Severeijn betekende het incident het einde van de wed strijd Met nog 27 minuten voor de boeg staakte hij de strijd. De politie (zie foto) moest vervol gens massaal optreden om de rel letjes rond het veld (letterlijk) de kop In te drukken. Bij Go Ahead- FC Utrecht was de al na acht minuten spelen terecht door scheidsrechter Geurds gegeven rode kaart aan Utrecht-speler Van der Vlag het sein voor de opge wonden Utrechtse supporters- schare om tot actie over te gaan. Ook hier moest de politie een ein de aan de onrust maken. Tussen alle bedrijven door werd er ook nog „normaal" gespeeld Meest opmerkelijke daarbij: de nederlaag van PSV in Maastricht tegen MW (2-1). De militaire parade in Oost-Berlijn werd gade geslagen door van links naar rechts de Tsjecholowaakse leider Husak, de Poolse partijleider Gierek, de Oostduitse premier Willy Stoph, de Russische president Breznjew en de Oostduitse president Honecker. Het gebeuren bleek maar een matige belangstelling te hebben van de Russische president die donkere glazen droeg en ingepakt was in een dikke winterjas. Van een onzer verslaggevers ORVELTE Het Drentse mu seumdorp Orvelte staat op de rand van de financiële afgrond. Het dagelijks bestuur heeft zijn ontslag aangeboden en vijftig man personeel (ln meer derheid werkers op werkloos heidsprojecten) zijn voorlopig naar huls gestuurd. Een vijftal werknemers is in vaste dienst van de stichting Orvelte Sinds kort trad de vroegere Groningse gedeputeerde Halbe Kuipers op als projectleider Het bestuur vond het onver antwoord om na een besluit van de gemeenteraad van Wes- terbork om de Jaarlijkse bijdra ge niet te verhogen door te gaan. Rijk en provincie stelden dat als voorwaarde om de te korten van ruim twee miljoen gulden tot en met 1978 te dek ken. Gevreesd wordt nu, dat een failllsement onvermijdelijk Is. Aftreden De financiële moeilijkheden doen zich al enkele Jaren voor. Dit leidde reeds tot het aftre den van het vorige bestuur on der voorzitterschap van Wes- terborkse burgermeester L. T. Lieve. Hij was ruim tien Jaar geleden de man die de moge lijkheden zag om het wegkwij nende maar historisch gezien zeer gave esdorp nieuw leven in te blazen. De zaak ls echter drastisch uit de hand gelopen. Vla de ministeries van CRM (monumentenzorg) en Sociale Zaken (werkloosheidsprojec ten) zijn er vele miljoenen naar het dorp gestroomd voor res tauratie van bijna veertig pan den (deels boerenbedrijven, deel exploitaties ln de folkloris tische sfeer) Tienduizenden toeristische bezoekers per Jaar trokken naar het herstelde dorp. WASHINGTON (Reuter/AP, AFP) In een poging het vertrouwen vaa het buiten land in de dollar te herstellen en de inflatie in het eigen land al te remmen, heeft de Fede ral Reserve Board de cen trale bank van Amerika het disconto met een volle punt verhoogd, namelijk van 11 tot een record van 12 procent. Daarnaast zijn maatregelen genomen, op grond waarvan de Amerikaanse banken ver plicht zijn een deel van het kapitaal dat op de Eurodol- larmarkt ls geleend, ln reserve te houden. Deze maatregelen werden zaterdag avond amper vierentwintig uur na het slot van de jaarvergadering van de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds ln Belgrado op een persconferentie in Washington be kendgemaakt door president Paul Volcker van de Centrale bank van Amerika. In die Jaarvergadering wer den de Amerikanen met name gecon fronteerd met uitlatingen van zorg over het gebrek aan vertrouwen ln de dollar, en de vlucht in het goud. Dat zaterdagavond als tijdstip van het nieuws werd gekozen wsa, aldus de heer Volcker, gegaan om de finan ciële experts en economisten de gele- ROME (DPA) Het officiële bank- disconto in Italië ls saterdag met onmiddellijke Ingang verhoogd van 10.5 tot 12 procent. genheid te geven de maatregelen ln alle rust (de markten waren immers in het weekeinde gesloten) te bestu deren. Voorts merkte hij op, dat de zeven leden van het bestuur van de centrale bank unaniem voor de verhoging van het disconto met een volle punt had den gestemd. Vorige maand, bij de verhoging van het disconto met een halve punt. was de stemverhouding vier tegen drie. toe. de toestand vraagt om sterke medicijn. Hoe wankel die toestand ls blijkt uit het feit dat de groothandelsprljzen volgens de jongste gegevens op Jaar basis berekend met ruim achttien procent stijgen en de kosten van le vensonderhoud met 13 procent op jaarbasis. Daarbij komt dat als ge volg van gebrek in vertrouwen in de dollar, de koers van de Amerikaanse munt op de internationale valuta markten sterk onder druk heeft ge staan, terwijl de goudprijs zij het, dat er inmiddels weer wat van af is gegaan - tot ongekende hoogte is gestegen. Exploitatie Naast de rijkssubsidies ging het stichtingsbestuur echter le- niningen aan voor de exploita tie van het dorp. De rente en aflossing zijn de stichting bo ven het hoofd gegroeid. Deze week moet een lening van vier ton worden afgelost, maar er ls geen geld. Westerbork heeft geen zekerheid dat de vijf mil joen gulden, die deze gemeente aan de stichting heeft geleend, wordt terugbetaald. Vandaag zal het algemeen bestuur van de stichting bekijken wat er verder moet gebeuren. Instemming De maatregelen werden direct met Instemming begroet door het Witte Huls en door financiële deskundigen in de Verenigde Staten. Carters pers chef Powell liet weten, dat de Ameri kaanse regering gelooft dat het terug dringen van de inflatie zal leiden tot zowel een matiging van de prijsstij ging als op wat langere termijn tot een lagere rente. Vooralsnog zal de rente als gevolg van de discontover hoging echter stijgen. De heer Volcker zei echter zeer goed te beseffen, dat het altijd een risico is de (krediet)schroef aan te draaien als de economische ontwikkeling terug loopt. Maar, zo voegde hij hieraan PEKING (AFP. AP, Reuter) De zogenoemde „.bende van vier" zal binnenkort in China terecht moeten staan op be schuldiging van misdaden tegen het Chinese volk. De vier voormalige leiders zullen echter niet ter dood worden veroor deeld. Boetseerset (A) Boelsccrklci mei verf in 3 kleuren cn penseeltje. Wordt zonder oven ovenhard. Authentiek Slavisch kleedje(C) met Iraai dicrmoiiel Als onderlegger of voor de sier Schroevedraaierset (B) Grote, kleine en kruiskopsthrocvc- draaier in éen. I landgreepje met omslagmcehanick. voor extra gemak. Lederen halstasje (D) Sierlijke eenvoud en praktisch bovendien. Echt naturel leder met gevlochten koordje Dit is gisteren in Peking bekendge maakt door de Chinese premier Hua Guofeng, die eraan toevoegde dat de vier voormalige leiders nog ln leven en gezond zijn. De „bende van vier" werd drie jaar geleden gearresteerd, een -maand nadat partijvoorzitter Mao Zedong overleed. Leider van het viertal was Jiang Qing, de weduwe van Mao. Kort na de arrestatie wer den zij in het openbaar beschuldigd van een samenzwering, met als doei de communistische partij en de rege ring over te nemen. In de loop der Jaren stelden Chinese autoriteiten de vier verantwoordelijk voor vrijwel al les wat in het land fout ging Premier Hua. die voor het eerst sinds lange tijd sprak met Westerse Journa listen. noemde geen datum waarop het proces plaats moet vinden, maar zei slechts dat „het niet lang meer zal duren Wij zullen hen niet behandelen zoals zij onze partijkaders hebben mishandeld We zullen ze niet ter dood veroordelen." aldus Hua De vier verguisde Chinese leiders werden begin vorige week, tijdens de herden king van de dertigste verjaardag van communistisch China, openlijk aan gevallen. In een door het centrale comité van de communistische partij geschreven toespraak werd het vier tal verantwoordelijk gesteld voor het bloedvergieten tijdens de culturele revolutie. Hongkong Premier Hua Guofeng. die op 15 okto ber begint aan zijn eerste reis naar een aantal Westeuropese landen, gaf aan bereid te zijn te onderhandelen met Engeland over de toekomst van Hongkong. Volgens de bestaande ver dragen moet deze kroonkolonie tegen het einde van deze eeuw worden te ruggegeven aan China, maar Hua zei dat hierover valt te praten met de Britse regering. Hij zei dat. wat de uitkomst van dat overleg ook mag zijn, er in ieder geval rekening zal worden gehouden met de belangen van Westerse investeerders in Hong kong. Maak iemand abonnee op Trouw, hel ochtendblad met een over tuiging. Uil erkentelijkheid ontvangl n een van deze kadoos naar keuze. Naam nieuwe abonnee: Adres nieuwe abonnee: Postcode en plaats; Uw naam-._ Uw adres: -Giro: Posicodeen plaats: Tel.: Voor hel kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode Ieen wclkomstkorting van f7. Kado naar keuze: DA DU. DC. DD (aankruisen a u b I IBon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw. Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam. Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven I. I Voor bezorginlbrmatie 020-913456

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 1