it Het beste blijft onder de toonbank liggen
Bombast in de ruimte: 'Mission Galactica'
Barbra Streisand
als bokstrainer
Twee films over problemen van homoseksuelen
Filmweek
Arnhem
1979
In alternatieve bioscopen
fhe Main Event
C6Gseemev&/
Deze week 16 pagina's dikker.
Donald Duck. Een vrolijk weekblad.
Prolongaties en reprises
Nieuwe boeken
IS ijkJOAG 5 OKTOBER 1979
TROUW/KWARTET P 11 - RHS 1 5
Of W. Wielek-Berg
ensdagavond werd de tweejaarlijkse iilmweek in Arnhem
ipend met Bernardo Bertoluccl's nieuwste film „La Luna",
jnneiii melodrama in grote stijl over een tweegevecht tussen
eder en zoon, vol betoverend mooie beelden en typische
ïmotuftolucci-symbolen en -situaties. Binnenkort, waarschijnlijk
i, meads volgende week, kunt u hem in de bioscoop zien: we
'el dealen er dan op terug.
ld" be
illes
V t.a.
norg<
keni
ewooi
it.
artikf
afrec;
wV
ike 8
tg en sluiting („Kort Ameri-
i" van Ouldo Pieters, gebaseerd
uitstekende roman van Jan
cers) 2ijn zoals het hoort, van de
kan lk (te oordelen naar wat ik
gezien) dat helaas niet zeggen.
C*W Jaar geleden was het anders:
fn jPfcl in „Rembrandt" (waar de gewo-
j^,Y,,bioscoop"filma draaien) als in
FNV lijjg.. (Waar kost wordt geboden die
in- wat minder makkelijk ingaat)
■jde een welhaast ideaal program-
°K dat reden gaf tot groot gejuich,
im het dit Jaar zo magertjes
it uitvallen blijft een raadsel. Het
n kwestie van „Pluk maar eens
van een kikker". Er zijn belan-
films in Nederland gelmpor-
maar men houdt ze blijkbaar
nog een tijdje onder de toon-
Dus: geen „Apocalypse now",
van het Jaar (overigens werd
buiten de filmweek wel aan de
getoond en was regisseur Fran-
;quen<F0rd Coppola voor een persconfe-
iw beetle aanwezig); geen „Manhattan"
dj vai^ woody Allen (allerwegen gepre-
als zijn beste en dat zegt wat);
„David" van Peter Lilienthal (de
ar van Berlijn); geen „Die
Generation" van Rainer Wer-
,nT Fassbinder.
zich*
tegi gen zeer intrigerende, al wat ou-
heeftjc mm van r ranvois xriuiaut
jemdV
;n „David
ïn daU5winnaai
Eei|ie Gene
herinnering aan zijn vrouw levend te
houden, maar die draait zonder Ne
derlandse ondertitels, hetgeen voor
niet weinigen wel enige bezwaren zal
opleveren. Nu is gelukkig niet alles
kommer en kwel. „La femme qui
pleure" van Jacques Doillon was voor
mij een wel bijzonder aangename
kennismaking met een onbekende
Franse regisseur. Hij speelt het klaar
om een zo afgekloven thema als een
driehoeksverhouding met navrante
humor, tederheid en bloedwarm rea
lisme van alle clichés te ontdoen. De
film kruipt onder Je huid en het is bij
alle raadselen die deze filmweek op
roept er nog een raadseltje bij, dat hij
onder de zorgenkindertjes in „Luxe"
is geschaard: hij is bestemd en ge
schikt voor een redelijk groot
publiek.
En hij zou het hoofdprogramma in
„Rembrandt" een broodnodig opkik-
kertje hebben gegeven.
Zwak hoofdprogramma
Ja, dat programma. De trends van de
filmbusiness worden er braaf in ge
volgd, de zin en de ambitie om het
beste wat men in huis had te tonen
blijft tot het uiterste beperkt.
Als we moeten zeggen dat „Movie*
Movie" van Stanley Donen, een dub-
mbre verte" over een man die de bel-film in de oude trant, twee pa-
at deiltus van de dood bedrijft om de
>erini
tiches op Hollywood-genres uit de
Jaren dertig van elk vijftig minuten
(de boksfilm „Dynamite Hands" en
de musical „Baxter's Beauties of
1933") tot de aardigste behoort, dan is
dat warempel geen compliment voor
de rest. De zoveelste vampier film
(„Dracula" van John Badham) hoeft
toch echt niet naar voren geschoven
te worden, evenmin als de zoveelste
film over jeugdgangs in de jaren zes
tig, geweld gemengd met nostalgie en
krampachtige verbroedering der ras
sen („The Wanderers" van Philip
Kaufman). Verwachtingen had ik van
„Allen" (Ridley Scott), maar het
bleek platte science-fiction over een
monster aan boord van een ruimte
schip, met shock-effecten die niet
schokkend genoeg waren en de obli
gate vriendelijkheid voor vrouwen
die elk weldenkend mens allang de
neus uitkomt.
Wat nog? Een niet onaardige film
naar het boek van Agatha Christie
„The Lady vanishes" (Anthony
Page), natuurlijk modieus bijgewerkt
en lang zo goed niet als zijn voorgan
ger uit 1938, maar die was dan ook
van Hitchcock (re-makes zouden ove
rigens so wie so verboden moeten
worden); „Vrouw tussen schemering
en dageraad" van de Belg André Del-
vaux over een wel zeer passieve
vrouw, die het ongeluk heeft zo om
streeks 1922 te zijn geboren en dien
tengevolge de gelegenheid krijgt zo
wel een SS-er als een verzetsman te
wegen en te licht te bevinden (de SS-
er wordt gespeeld door onze eigen
Rutger Hauer, binnenkort wordt hij
als oer-Germaan naar Hollywood ge
haald). Apropos: „Vrouw tussen sche
mering en dageraad" is knap treute-
lig en langademig en slap. Dan „D
Gatto" van Luigi Comencini over een
broer en een zus die hun huis van
huurders willen ontdoen om lires te
graaien en al spionerend op het spoor
komen van chantage, drughandel en
moord (Comencini heeft wel eens iets
beters gemaakt, dit is gewoon bios-
Klaus Kinski in „Woyseck"
coopvoer). En: „Time alter Time" van
Nicolas Meyer, wederom iets sclence-
fictionachtigs, over H. G. Wells die
bevriend is met Jack the Ripper en
hem in zijn tijdmachine achterna
reist naar het jaar 1979 (ach Ja). De
andere films in het hoofdprogramma
heb ik nog niet gezien, dus wie weet,
maar als ik het zo eens bekijk heb lk
er een hard hoofd in.
Want: Clint Eastwood in een ont
snappingsfilm van Donald Siegel
(„Escape from Alcatraz"); Jean-Paul
Belmondo in een onderwereldfilm
(„Flic oü voyou" van Georges Laut-
ner); de dikke Dom de Luise in een
kluchtige misdaadfilm („Hot Stuff",
het regie-debuut van Dom de Luise
himself); „The Who" gebaseerd op
een platenalbum van 1973, vol Mods
en Rockers („Quadrophenla" van
Franc Roddam). Het moet wel
vreemd lopen als daar iets opzienba
rends over vermeld blijkt te kunnen
worden.
„Luxe" zou dus eigenlijk het zaakje
moeten redden met zijn „alternatie
ve" programma. Ik heb er weinig van
gezien, wie weetHet theater
opent met een Nederlandse film,
„Dirty Pictures" van Pim de la Parra,
waarover ik vooralsnog geen zinnig
woord kan zetreen
Er zijn twee films van beroemde re
gisseurs: „Woyzeck" van Wemer Her
zog en „Quintet" van Robert Altman
Helaas zijn ze me allebei tegengeval
len. Herzog slaagt er niet geheel en al
In de tot op het bot geconcentreerde
geniale tekst van George Büchner
(waarop Alban Berg zijn opera ba
seerde) met zijn ijskoude gevoelloos
heid kapot te krijgen, maar hij doet
wel erg zijn best: stuivertje verwisse
len met een paar personen en enkele
zinnen weglaten terwijl elk woord on
misbaar is, je houdt het niet voor
mogelijk. En wie houdt van de Ro
bert Altman van „Thieves like us",
„Nashville", „The Wedding", die zal
met zijn ogen zitten te knipperen als
hij „Quintet" ziet, omdat hij in deze
mystieke sclence-flctionfilm (ook ijs
koud, hij speelt in de ijstijd van de
toekomst) geen spoor van Altman zal
ontdekken. Maar die heeft ook
een metafysiche kant en wie die zwe
vende Altman liefheeft komt mis
schien toch nog op zijn kosten.
„Time in the Sun" de film die door
montage van Gregori Alexandrov en
Marie Seton ontstond uit het mate
riaal van „Que viva Mexico", dat Ei-
senstein in 1930 in Mexico opnam
doch niet tot een film vormde, is
natuurlijk alleszins de moeite waard,
maar ik heb hem Jaren geleden al
eens in het Filmmuseum gezien. „Die
prachtige mannen met hun camera-
slingers" van de Tsjechische filmer
Jlfi Menzel, een hommage aan de
pioniers met de camera, is wel lief
maar wat lang en slap.
Wat de rest betreft: lk heb alleen het
persmateriaal om op af te gaan dus ik
kan er weinig over zeggen. De films
van de Beierse regisseur Herbert Ach-
tembusch blijven voor mij gesloten
boeken, al zie ik ze tien keer Ook
„Der junge Mönch" zal waarshcijn-
lijk geen wereld voor mij doen open
gaan Van „Die letzten Helmposa-
menter" van de Zwitserse regisseur
Yves Yersin, een unieke documentai
re over een uitstervende beroepsklas
se thuiswerkers die zijden band ver
vaardigen koester ik na „Les petites
Fugues" grote verwachtingen. Er zijn
vijf portretten van meer of minder
bekende figuren: van Henry Martin
son, nu 95 Jaar, een Amerikaanse poli
ticus, dichter en historicus die in 1915
probeerde de boeren in North Dakota
te organiseren („Northern Lights"
van John Hanson en Rob Nilsson);
van James Agee, een bereomde Ame
rikaanse filmcriticus die ook gedich
ten en romans schreef („Agee" van
Ross Spear); van Erich von Stroheim
(min of meer): scènes uit dertig films
worden verbonden door interviews
(„The man you loved to hate" van
Patrick Montgomery); van de Zwit
sers-Italiaanse schilder en zonderling
Ligabue („Ligabue" van Salvatore
Nocita); van de Spanjaard José Luis
Cerveto, die wegens moord tweemaal
ter dood werd veroordeeld doch na de
dood van Franco begenadigd werd
tot levenslang („El asesino de Pedral-
bes" van Gonzalo Herralde.) Een
tweede Spaanse film is „La Rèbia"
(„De Woede") van Egueni Anglada,
volgens de folder een agressieve film
vol wreed geweld en zwarte poëzie
over een kind dat opgroeit tijdens de
Burgeroorlog en het Franco-bewind.
Uit Argentinië komt „La Nona" („De
Grootmoeder"), een film in de tradi
tie van het Spaans-Argentijns vaude
ville-theater. gemaakt door Hector
Oiivera, uit België „Les Morts" van
Jean-Paul Ferbus, Dominique Gamy
en Thierry Zeno, over de rituelen
rond de dood (niet geschikt voor fijn
besnaarde zieken); uit Canda „Drying
up in the Streets" van Robin Spry
over een bedaagde Junkie en zijn ge-
lijkgerichte dochter; uit Zweden
„Honger", een film uit 1966 van Hen-
ning Carlsen. gebaseerd op het gelijk
namige boek van Knut Hamsun en
„Kejsaren" („De Keizer"), het debuut
van Jösta Hagelb&cken en Sten
Holmberg over een gestoorde Jongen
in de Jaren dertig; uit Amerika „El
Super" van Leon Ichaso en Orlando
Jimenez Leal over gevluchte Cuba
nen en hun problemen en „The End",
de tweede film die is geregisseerd
door de bekende acteur Burt Rey
nolds. een afwisselend zwarte en kol
derieke klucht over een man die op
alle mogelijke manieren probeert
zelfmoord te plegen, uit Frankrijk
„Mourir tue-tête" van Anne Claire
Poirier (filmmaakster en advocate)
over verkrachting en nog een film van
Francois Truffaut „1"Amour en Fui-
te", wederom en tot vervelens toe
over de avonturen van Antolne Doi-
ncl (u weet wel uit „Les quatre cents
coups"). Uit Japan „Jun". het debuut
van Hiroto Yokojama over een over-
sexte puber.
Nogmaals: lk heb het grootste deel
van de films die in „Luxe" worden
gedraaid niet gezien. Afwachten dus
maar en hopen.
door Dlck Ouwendljk
In verschillende filmhuizen of z.g. „alternatieve bioscopen" zijn twee films in omloop
gebracht, die zich bezighouden met de levensproblematiek van homoseksuelen. Het zijn de
films „The naked servant" (een jaar of twee geleden op de televisie uitgezonden) en „Word is
out". De eerstgenoemde film is gemaakt naar een gelijknamige autobiografie, van een zekere
Quentin Crisp, de tweede film bestaat uit gesprekken met zesentwintig „gay men ar.'
women".
„Word is out", ln *78 gemaakt, ls een
vrij vermoeiende film. Luisteren naar
intieme mededelingen van mensen
krijgt vooral zin, als je die mensen in
een of andere dramatische context
kunt plaatsen. Zo niet dan word je
alleen maar geconfronteerd met losse
mededelingen over hen zelf en dege-
nen dié hen na staan. Een film die dit
onderneemt onderga je onvermijde
lijk als een twee dimensionale film.
Als een literair commentaar op vlak
ke Dlaaties.
Wak de Ito* aan de andere kant wel
sympathiek maakt is de dikwijls ont
wapenende manier van relativeren
van de eigen omstandigheden. Je
voelt je, luisterend naar de gesprek
ken, niet een gegeneerde indringer
De herhaaldelijk doorschemerende
humor van de pratenden voorkomt
dat. Aan de andere kant ben je wel
geneigd om Je zelf af te vragen: wat
heb ik daarmee te maken? Omgar w
van de ene mens met de ander is een
eigen zaak; zij hoeft niet aan een
oordeel te worden voorgelegd Dat
wordt in „Word is out" Intrinsiek ge
daan. Vandaar dat je Je als kijker
buitenstaander blijft voelen.
Dat ls anders met „The naked civil
servant".. Deze film omvat een con
frontatie met maatschappelijk voor
oordeel. Een uitdagende confronta
tie. die de kijker dwingt tot het inne
men van een standpunt.
Quentin Crisp (een voortreffelijk ge
speelde rol van John Hurt) is iemand
geweest, die in de Jaren twintig het
besluit nam zich zelf in zijn omgang
met anderen duidelijk te markeren
als iemand met homoseksuele neigin
gen Om dat duidelijk te maken ging
hij over tot een sterke overdrijving
van zijn „verwijfde aanleg" lijme
rig spraakje. schijnbaar sierlijke ge
baren, voorkeur voor schmink en zo
nodig verkleding als vrouw.
Bij het zien van de film zullen sommi
gen misschien afgestoten worden
door iets wat in hun ogen een nodelo
ze beklemtoning zal zijn van een ab
normaliteit. Maar door Crisp wordt
toch duidelijk, dat het maatschappe
lijk vooroordeel een te dwingende in
vloed heeft op zo*n geprononceerde
presentatie. Bij een gelijkmoediger
reactie op een afwijkende manier van
leven worden wederzijds de te scher
pe angels wel uitgetrokken. Een man
als Crisp had (en heeft) recht op zijn
eigen levenswijze. Wordt hem dat
recht gegund, dan vervalt de nood
zaak om die levenswijze in eigen
lijk tragische arrogantie op te drin
gen. Crisp is in de meesterlijke
creatie via Hurt de onnodige mar
telaar van een menselijke zaak. die in
doodgewone eerlijke bejegening aan
het individu zelf dient te worden
overgelaten.
door Dick Ouwendijk
Urbra Streisand en haar bokser in „The main event"
Het is duidelijk dat de belangstelling van de science fiction zich, op het terrein van de film
■verplaast heeft. Van de aarde naar de ruimte. Het vervelende is alleen dat vrijwel al die ruimte
fantasieën als de ene waterdruppel op de andere lijken.
loor W. Wielek-Berg
arbra Streisand is een actri-
ie, die bij de een geen kwaad
an doen en bij de ander geen
Ded. Helaas behoor ik tot de
iatste categorie en omdat ze
i elke hoofdrol (iets anders
jeelt ze nooit) zo verschrik-
elijk penetrant en perma-
ent aanwezig is, zonder van
phouden te weten, heb ik die
lms geen van alle kunnen
ruimen. Bij een groot pu-
Uek zijn ze overigens erg po-
ulair, dus als u in dezen een
eheel andere mening bent
oegedaan staat u niet alleen.
„The Main Event" van regisseur
oward Zieff zit ze ergens hoog in de
irfum-buslness tot ze wordt gesla-
sn met een faillissement, dat haar
echts één roerend goed overlaat:
tn contract met een bokser. Maar
Ie „Kid Natural" (Ryan O'Neal)
eeft allang zijn handschoenen aan
e wilgen gehangen en een rijschool
eopend van héér centen Wat ge-
eurt? Welzeker. Door opjutten, ter-
in, douwen en chanteren maakt ze
em zo witheet dat hij wint. En de
efde zult u vragen? Die wint ook. en
•t is in de ogen van een Barbra-
aat-ster waarlijk een mirakel Barbra
ls trainer, die in vreemde kledij ge
loken nu eens vergeet het stoeltje
an haar weerspannige Kid neer te
ttten, dan weer zolang in de ring
lijft dat hij wordt gediskwalificeerd;
larbra scheldend en krijsend in een
uto achter haar prijsdier aan. dat
ergeefs probeert een domme leerlin-
e de elementaire beginselen bij te
rengen; Barbra in een tralnings-
amp in de besneeuwde bergen waar
als enige vrouw met een stel man
nen in een barak moet slapen. Houdt
u van Lucille Ball, die sinds onheuge
lijke tijden dol doet op de televisie?
Zo ja, dan zult u onbeschrijfelijk e
nieten van „The Main Event".
Amsterdam. Rembrandtplth.,
De zelfvemietigingsdrift, die in de
mens schijnt te zijn ingebouwd,
wordt meegenomen op de reizen door
vreemde melkweg-stelsels. Met het
gevolg, dat ook de ruimte het beeld is
gaan opleveren van een enorme
schiettent. Alleen gaat het er in die
schiettent sneller en efficiënter toe
dan op aarde. Breuken in de logica
die in een goede verbeelding niet of
ternauwernood voorkomen moet je
als kijker gewillig over het hoofd zien.
Omdat er anders helemaal niets meer
te genieten valt.
Een nieuw produkt in het genre is
„Mission Galactica: the Cylon at
tack". Er wordt uitgegaan van een
oorlogsramp in een der melkwegstel
sels. waarbij een aantal leden van een
menselijk ras is overgebleven, bijeen
gebracht op de „Battlestar Galacti
ca". De commandant van dit ruimte
gevaarte is onderweg naar een pla
neet, die Aarde heet en waar voorou
ders zouden verblijven. De bewoners
van het ruimteslagschip zijn kenne
lijk restanten van mensen, die ooit
aan een aard-ramp zijn ontkomen.
Enfin, men moet dit maar niet al te
nauw nemen, anders verliest de ver
dere fantasie in de film alle aantrek
kelijkheid. De grote vijand van het
menselijke ras, is de grote vorst van
de Cylons uit staal, en electronica
opgebouwde robots, met een indruk
wekkende precisie in vernietiging.
Onderbevelhebber van die Cylon-
vorst (in deze film is hij niet te zien,
rtiaar wel wordt zijn stem hoorbaar
gemaakt, wat weer mogelijkheden
oplevert voor een volgende film) is
een menselijke renegaat, die het
voorzien heeft op de restanten van
het menselijke ras in de Battlestar.
Hij wenst een volledige uitroeiing.
Wat aan de film ontbreekt zoals
dat ook het geval is met het gros van
het soort is de opbouw van een
enigszins harmonisch verhaal. Je ziet
niets anders dan gevechtstoestellen
die de ruimte worden ingeschoten en
met laser-stralen gevechten aangaan
met identieke, zij het vijandelijke,
toestellen. Overdonderend geraas
moet de idee bij brengen, dat de
kijker te maken heeft met een film
vol actie en spanning.'Kortom, in het
soort ls men overgegaan op herhaling
van voorgaande modellen. Soms met
meer lawaai, andere keren met meer
spectaculaire explosies. Alles arm
aan verbeelding, wel rijk aan
bombast.
The Cylon Attack draait in Amster
dam Cinema International en in Rot
terdam Arena 1.
De commandant en een van sijn makkers in „Mission Gallactica, the Cylon
Attack
ADVERTENTIE
Jongens en meisjes,
Het is Kinderboekenweek! En dat
betekent dat Donald Duck deze week 16
pagina's dikker is.
Want in dit nummer vinden jullie een
extra lang leesverhaal van Zilveren Griffel-
winaar Roald Dahl.
Natuurlijk staan er in de nieuwe Donald
Duck ook weer een heleboel grappige
en spannende stnps. Ga 'm maar snel halen
en lezen. Veel plezier!
Interior* De eer»Ir ernstige film van
Woody Allen en de eerste waartn hijzelf
niet meespeelt Prachtig mooi De gehele
week in Camera. Tilburg
Lr» petites Fagues Prachtige film van de
Zwitserse regisseur Yves Yersin over een
oude boerenknecht die de vrijheid vindt
door zijn brommer De gehele week in
Kijkhuw Den haag. Movies Amsterdam
't Hoogt. Utrecht, t Venster. Rotterdam.
De Krabbedans. Eindhoven
Die Ebe der Maria Braun Film van Ral
ner Wemer Fassbinder waarin hij met
melodramatische middelen doordringt
tot de harde kem van het WirUchafts
wunder De gehele week in Alhambra l,
Amsterdam. Rembrandt 3. Utrecht. Clne
ac 3. Den Haag
n>a giomata partleolare Film van Ettore
Scola over twee kleine mensen die wor
den vermalen door de molens van Musso
lini dictatuur met Sophia Loren en Mar
cello Mastroianni in de hoofdrollen De
gehele week In Harmonie Alkmaar
Herfst Sonate Klassieke film van Ingmar
Bergman met Ingrid Bergman en Llv Uil
mann in de hoofdrollen De gehele week
De Klompenboom Schitterende pastors
Ie van Ermanno Olim over Italiaans land
leven aan het eind van de vorige eeuw De
gehele week In Studio. Venray
Que la Fete commence Voorbeeldige his
torische (Urn met talloze dubbele bodems
van de Franse regisseur Bert rand Taver
nier De gehele week in Studio. Nijmegen
Annie Hall Film van en met de geniale
Woody Allen, vol grappen en drorlenls
De gehele week in Du Midi, Den Haag
I9M deel I e 2 Epos vol revoluUonair
elan over opkomst van socialisme en fa»
ciame op het Italiaanse boerenland in het
UJdvak IflOO-lMS. gemaakt door Bemar
do Bertoiucci De gehele week in Orand
Amersfoort en Camera. Lelden
Prova d orchestra De nieuwste film van
Fredenco Fellim waarin hij de toestand
In de wereld Illustreert aan de hand van
de toestand binnen een orkest De gehele
week in Alhambra 4. Enschede en Studio
Haarlem
Van uitgeverij Elsevier te Amster
dam ls: Gids voor de wijnen van
Bourgogne, van G. Chidgey (135
blz. 14,90) en
Het Jaar in woord en beeld, ency
clopedisch jaarboek 1979 samen
gesteld door de Winkler Prins re
dactie en uitgekomen bij Elsevier
te Amsterdam 359 blz 43,50
In de Mary-Ann reeks van de
schrijfster C. Cookson zijn weer
twee deeltjes verschenen Mary
Ann in tweestrijd en Mary Ann in
voor- en tegenspoed. Prijs per deel
van reap. 160 en 208 pagina's
17,50
