Te veel geld naar
de grote bedrijven
Eigen belang prijsgeven
Eigen stijl
Hesuwkado
i
'Zware kritiek op
arters Cuba-rede
Brand eist
vier levens
Hoger onderwijs moet 26 miljoen inleveren Pais denkt
Rn deze krant
iet Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Droog
HET WEER
KOERDISTAN B.V.
Christelijke middenstand laakt kabinetsbeleid:
Zoutgehalte in
Rijnwater is
enorm gestegen
Goudmarkt is
'gekkenhuis'
Paus tot Verenigde Naties: vrede moet gediend worden
Minister Pais wil extra geld voor verkleining klassen
IRA blijft
doorvechten
T rouw
Een klasse apart
aan
herinvoering
profijtbeginsel
Bezorg Trouw een nieuwe abonnee
Lees een krant met overtuiging.- TrOUW
I
I
I
I
I
I
I
1HS 1
rouw
H 37STE JAARGANG NR 10966 - WOENSDAG 3 OKTOBER 1979
Droog weer met wolkenvelden, afgewisseld door zonnige perioden Middag-
temperaturen ongeveer vijftien graden. Matige zuidoosten wind omstreeks
windkracht vier aan de kust. en boven het iJsselmeer nu en dan krachtig,
windkracht zes.
Morgen en overmorgen: wolkenvelden en overwegend droog
Morgen: zon op: 06.44 onder: 18.13
Maan op: 17.52 Onder. 04.33
969 Oosters tapl|thuis 19
Korevaarstr. - Hoge woerd - Leiden
Tien jaar vertrouwd fn de randstad
Dat vieren wij met u met speciale.
JVBILEiMAASBIElHSVES
ouderwetse service - volop parkeren
LOSSE NUMMERS 60 CENT
PAGINA 2:
Gereformeerde synode
over intieme relaties
PAGINA 3:
Sociologen schetsen
beeld van consument
PAGINA 4:
De moeilijkheden
bij de Filmacademie
PAGINA 5:
CNV meer door
buitenlanders
gewaardeerd
PAGINA 7:
Zwarte Beweging
mikt op vakbond
PAGINA 9:
Einde stakingen
Rotterdam nadert
PAGINA ECONOMIE:
Afkoopwaarde
van verzekering
valt vaak tegen
PAGINA SERVICE:
Kinderboekenrubriek, strips,
feuilleton, strips, puzzel,
w eeroverzicht, radio- en
tv-programma's
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG De overheidsgelden tot bevordering van werkgelegenheid in het bedrijfsleven
komen vrijwel geheel terecht bij de grote bedrijven, terwijl Juist het midden- en kleinbedrijf
erg belangrijk is als bron van nieuwe werkgelegenheid. Deze klacht uit het NCOV (christelijke
middenstand) in een brief aan de Tweede Kamer over het kabinetsbeleid voor volgend jaar.
Als bewijs voor de klacht geeft het
NCOV enkele cijfers. Zo werd ln de
eerste helft van dit Jaar 163 miljoen
gulden besteed aan werkgelegen
heidsgelden. Negentig procent hier
van kwam terecht bij bedrijven met
meer dan duizend werknemers, en
slechts anderhall procent bij bedrij
ven met minder dan honderd werkne
mers. „Een zeer scheve verhouding,"
aldus het NCOV, wanneer men be
denkt dat ln de Industrie ongeveer de
helft van het totale aantal arbeids
plaatsen wordt geleverd door mid
den- en kleinbedrijf.
ASHINGTON (Reuter, AP) De Amerikaanse senator jje^ kabinet heeft voor volgend jaar
Church acht aanvaarding van het tweede akkoord ter weer twee miljard gulden klaar ge-
perking van de strategische kernbewapening (SALT H) legd voor „gericht beleid". Het ncov
leen mogelijk als president Carter duidelijk kan verklaren ^lsteven cp^e^ uvefi nTar d'e
dat er niet langer Russische gevechtstroepen op Cuba opge- grote bedrijven zal gaan. Het ncov
™cu*kteld worden.
ia 737 Benator Church, die onlangs onthul- De republikeinse senator Howard Ba
de dat de Amerikaanse Inlichtingen- ker liet zich ln gelijke geest uit. HIJ
dienst er achter was gekomen dat er verklaarde aanvaarding van SALT II
2.000 tot 3.000 man Russische ge- onmogelijk te achten zolang de Rus-
vechtstroeperi op Cuba zouden zijn, slsche aanwezigheid op Cuba niet is
rt maakte door zijn opmerking duide- opgelost,
lijk dat goedkeuring van SALT n
door de Amerikaanse Senaat wel Van de kant van de Amerikaanse
eens een heel moeilijke zaak zou kun- regering werd gisteren benadrukt dat
Den worden. Ook de vroegere minis- de president van de kant van de
ter van buitenlandse zaken. Henry hoogste Russische leiders de verzeke-
Kisslnger kritiseerde gisteren de poll- ring heeft gekregen dat de troepen
tlek die Carter met betrekking tot de geen bedreiging zijn voor de Verenig-
Russlsche troepen op Cuba volgt Hij de Staten. Wel zal de Amerikaanse
kswegcieende dat Carter onvoldoende druk militaire macht in het Caraibisch ge-
jveld. op Moskou heeft uitgeoefend om de bied aanzienlijk uitgebreid worden,
troepen van het eiland terug te In Florida wordt daartoe een speciale
trekken. gevechtseenheid opgericht. Cubaan-
mm—m—i^— se en Russische activiteiten zullen
nog nauwkeuriger in de gaten worden
gehouden, zo deelde president Carter
gisternacht ln een rede voor de Ame
rikaanse televisie mee.
Meer nieuws op pagina 7
Ons commentaar staat op pag 5
iMai
an een onzer verslaggevers
OORDWIJKERHOUT De stich-
ng Reinwater wil dat de Nederland
se regering Frankrijk een termijn
gaat stellen waarbinnen de Kalimij-
HAAOien ln de Elzas het afvalzout over
eenkomstig het Zoutverdrag van 1976
gaan opslaan ln plaats van het ln
de Rijn te lozen.
Gebeurt dit niet, dan moet Nederland
het bedrag van 24 miljoen gulden dat
drie jaar geleden werd gegeven als
bijdrage in deze opslag, terugvorde
ren. Het actiecomité is van mening
dat hoewel de Franse volksvertegen
woordiging het Zoutverdrag nog niet
heeft ondertekend, dit de Franse re
gering niet ontslaat van haar ver
plichting tot het nakomen van het
verdrag.
Het zoutgehalte van het Rijnwater is
de afgelopen twee maanden zo hoog
gestegen, dat de Westlandse tuinders
opnieuw aan de bel hebben getrok
ken. Het water dat zij voor de be-
vloellng van de gewassen gebruiken,
heeft de grens van de toelaatbare
__£outbelasting sinds half september
i^n—rulmschoots overschreden. De stich
ting Reinwater noemt dit een schan
delijke zaak en vindt dan ook dat de
regering stappen moet ondernemen.
„Er is sprake van een noodtoestand,
aldus secretaris mr. D. N. J. Lasonder
op het symposium drinkwatervoor
ziening in Noordwljkerhout.
vindt trouwens dat het kabinet een te
groot stuk van de twee miljard wil
AMSTERDAM Op de goudmark-
ten is het gisteren een gekkenhuis
geweest. Al gedurende het eerste uur
van de handel steeg de prijs van 420
via 438 tot 443 dollar per ounce (31,1
gram). Een dergelijke stijging is nooit
op één dag opgetreden.
Als gevolg van winstnemingen daal
de de prijs met heftige bewegingen,
waarbij de slotkoers in Londen op 424
dollar en ln Zflrich op 428 dollar
uitkwam.
In Amsterdam werden nog slechts
vrijblijvende adviesprijzen voor goud
opgemaakt. De notering kwam giste
ren op 26.660/27.260 gulden per kilo,
tegenover nog 24.970/25.470 gulden
eergisteren.
aanwenden voor arbeidsplaatsen bij
overheid en sociale sector, en te wei
nig voor het bedrijfsleven.
Het NCOV heeft verder geen vertrou
wen ln de gunstige raming van het
kabinet voor de inkomens in midden-
en kleinbedrijf. Die zouden volgend
Jaar ln koopkracht gemiddeld een tot
anderhalf procent vooruit gaan. Maar
Van een onzer verslaggevers
VLAARDINGEN BIJ een hevige
brand ln een door twee gezinnen van
één familie bewoond huis aan de Ni-
colaas Beetstraat in Vlaardingen zijn
gisteren vier personen om het leven
gekomen. Een 38-Jarige vader en twee
van zijn kinderen kwamen in de
vlammen om. een 27-jarige vrouw
overleed in het ziekenhuis aan de
gevolgen van haar sprong uit het
raam van de derde etage van het huls.
Vier mensen liggen nog ln het zieken
huis van wie er één gisteravond nog
in levensgevaar verkeerde.
De brand moet zijn ontstaan ln de
woonkamer van een Turkse familie.
Het vuur greep zo snel om zich heen
dat vijf mensen ln paniek uit het
raam sprongen. Een vrouw wist via
de brandende trap op straat te ko
men. Zij moest met zware brandwon
den worden opgenomen.
De brandweer stond voor een hopelo
ze taak omdat bij aankomst het pand
als een fakkel brandde. Het vuur zelf
was binnen een kwartier onder con
trole. De brand ls vermoedelijk ont
staan als gevolg van overbelasting
van de elektrische bedrading in de
woning.
het NCOV wijst er op dat indertijd
ook voor 1979 een nogal gunstige ra
ming was opgesteld, terwijl inmid
dels duidelijk ls geworden, dat een
gezin in het midden- en kleinbedrijf
dit Jaar gemiddeld een hall procent
koopkracht zal inleveren.
Het NCOV vindt ln het algemeen van
het kabinetsbeleid voor volgend jaar
dat wederom onvoldoende ruimte
wordt gegeven aan het bedrijfsleven.
Het NCOV sluit zich aan bij de com
mentaren die de grote werkgeversver
bonden, VNO en NCW, eerder stuur
den naar de Tweede Kamer. In voor
gaande Jaren leverden de verbonden
van werkgevers, middenstand en
landbouw een gezamenlijk commen
taar op troonrede en miljoenennota.
De zusterorganisatie van het NCOV.
het KNOV, ls dit Jaar begonnen met
het leveren van een reactie op eigen
houtje. De andere ondernemingsor
ganisaties doen dat nu ook.
De paus tijdens zijn toespraak.
NEW YORK (AP) „Moeten onze kinderen de bewapeningswedloop als een noodzakelijke
erfenis aanvaarden? Hoe moeten we hun dat uitleggen?" Zo vroeg de paus gisteren tijdens zijn
ruim een uur durende toespraak tot de Verenigde Naties.
Eind september stroomde bij Loblth
300 milligram zout per liter met de Majoor J. Schaap, dirigent van de Rijks Politiekapel biedt Tweede Kamer-voorzitter
Rijn ons land binnen, in het Zoutver- Dolman een cassette met een speciaal pauzesignaal aan dat gebruikt wordt als per volgende
drag wordt uitgegaan van een toe- week Kamerdebatten via een kabelnet kunnen worden uitgezonden. Links minister
Gardeniers en rechts staatssecretaris Smit-Kroes.
laatbare grens van 200 milligram per
liter.
Zoals verwacht heeft paus Johannes
II voor de Algemene Vergadering van
de Verenigde Naties de produktie van
steeds meer en steeds krachtigere en
geraffineerde wapensystemen gehe
keld. Hij riep de VN en alle landen en
regeringen op de mogelijke oorzaken
van haat en vernietigingsdrift op te
sporen. De paus herinnerde aan de
inval in Polen, veertig jaar geleden,
de oorlog en de concentratiekampen
als ln het Poolse Auschwitz en dat in
1945 de VN werden opgericht om de
mensheid te verenigen.
Forum
„Dat de Verenigde Naties nooit mo
gen ophouden het forum te zijn waar
de problemen worden bewogen naar
DUBLIN (Reuter, AP, DPA, UPI)
De Provisionele IRA, de militaire
vleugel van het verboden Ierse repu
blikeinse leger, gaat niet ln op de
oproep van de paus, om de geweldda
digheden ln Noord-Ierland te staken.
De politieke vleüge, de Sinn Fein is
wel bereid tot een gesprek met de
paus over de kwestie-Ulster.
„We geloven in alle oprechtheid dat
alleen met geweld het kwaad van de
Britse aanwezigheid ln Ulster kan
verdwijnen. Die Britse aanwezigheid
heeft het volk verdeeld," aldus een
verklaring van de Provisionals. De
IRA-vleugel voegde er aan toe dat er
een kans ls op een overwinning van
het leger. De verklaring werd uitgege
ven nadat de IRA-leidlng in het ge
heim de oproep van de paus had
besproken.
De Britse minister voor Noord-Ier-
land Atkins heeft gisteren gezegd dat
er wordt gewerkt aan een voorstel tot
machtsdeling tussen katholieken en
protestanten ln Ulster. Het zou de
bedoeling zijn een nieuwe Noordierse
assemblee te vormen. Een vorige po
ging tot machtsdeiing ln het begin
van de Jaren zevenUg mislukte.
recht en waarheid." Alle soorten van
marteling en onderdrukking zouden
voorgoed dienen te worden afge
schaft: „het verschijnsel is des te be-
droevender als het gebeurt onder het
mom van „binnenlandse veiligheid".
Vaak wordt, aldus de paus, „politiek
belang" genoemd wat ln feite niet
meer is dan eenzijdig gewin ten koste
van anderen of een machtshonger die
geen rekening houdt met de behoef
ten van anderen"
„We moeten nauwkeurig onderzoe
ken welke spanningen ln verband
met de onvervreemdbare mensen
rechten de vrede verzwakken Men
moet zich daarbij laten leiden door
oprechtheid en de bereidheid zijn el-
gen vooroordelen te erkennen en zijn
eigen belangen eventueel op te geven.
Want door die belangen prijs te geven
voor de vrede dienen we ze het best.
Immers ln wiens „belang" kan het
■zijn om het anders te doen?"
De paus ging uitvoerig ln op het be
lang van de mensenrechten, waarbij
hij vooral de geestelijke waarden be
nadrukte. Overal waar de geestelijke
dimensie van de mens ontkend wordt
is al een oorlog tegen de mensheid
gaande volgens de paus. Ook de on
rechtvaardige verdeling van de mate
riële goederen veroorzaakt spanning,
verdeeldheid en niet zelden openlijke
conflicten. „Onrustbarende ongelijk
heid tussen extreem rijken enerzijds
en een meerderheid van armen en
behoeftigen anderzijds, die voedsel,
werk en onderwijs ontberen en die ln
groten getale veroordeeld zijn tot
honger en ziekten."
Vervolg op pag. 2. kol. 3
Avenue-isten, zwarte kousen, bewoners oude volksbuur
ten, bio-dynamici, kritische studenten, nieuwe vrijgestel
den en opzichtigers. Ze leven allemaal onder ons en
hebben zo hun eigen levensstijl, aldus een groep sociolo
gen uit Utrecht. Een bescheiden schets over veranderend
consumeren.
Boetscersel (Al
Boeiscerklei niel verf in .1 kleuren en
penseeltje. Wordl zonder men
menlurd
Schroevedraaierscl (B)
Gniie. kleine en kriuskopsthroeve-
drauicr in een H.indgreepje mei
tuiislagmeehanick. voor extra gem
Authentiek Slavisch
kleedje (Cl
mei fraai dtermonel. Als onder
legger of voor de sier
Lederen haistasjc (D)
Sierlijke eenvoud en praktisch
bovendien. Lehl naturel leder mei
gevlochten koordje
Van onze parlementsredactle
DEN HAAG Minister Pais wil volgend jaar voor bijna 26
miljoen gulden bezuinigen op de universiteiten en hogescho
len. Dat geld heeft hij nodig om nieuwe activiteiten te kunnen
bekostigen. Een en ander blijkt uit de memorie van toelich
ting bij de begroting.
Ook op andere vormen van onderwijs
wordt volgend Jaar bezuinigd. Zo zal
bij het kleuter- en lager onderwijs de
beloning die leerkrachten krijgen
voor het begeleiden van kwekelingen
in de klas, worden afgeschaft. Dat
scheelt 17,2 miljoen gulden.
Verder zal ln het voortgezet onder
wijs acht miljoen worden bezuinigd
op de bouw. Ook zal de zogeheten Erfenis
beloning hoogste bevoegdheid, die
leerkrachten krijgen als ze een hogere
akte behalen, verdwijnen. Dat brengt
7.5 miljoen gulden in het laatje.
roepsonderwijs zullen worden afge
schaft. Dat zijn niet gemaakte, maar
wel betaalde uren waarvan tot nu toe
met name de eerstegraads-leerkrach
ten profiteren. Maken zij bijvoor
beeld 26 uren, dan worden ze voor 29
uren uitbetaald. Pais wil aan deze
historisch gegroeide situaUe een eind
maken.
De zogeheten schoorsteenuren ln het
voortgezet onderwijs en hoger be-
De minister zei overigens dat hij op
zijn begroting een erfenis van de vori
ge regering moest wegwerken voor
een bedrag van ruim zeventig miljoen
gulden. Volgens Pais gaat het om
oude schulden. Om dat gat te vullen
neeft hij bijna veertig miljoen gulden
teruggevonden ln de begroting, maar
ruim 37 miljoen zal moeten komen uit
maatregelen in de sfeer van rechtspo
sitie en salaris. De minister verzeker
de dat de maatregelen ln elk géval
geen arbeidsplaatsen zullen kosten.
De ruimte voor nieuwe activiteiten is
beperkt. Het extra geld dat Pais heeft
gevonden, gaat grotendeels op aan de
verkleining van klassen ln het kleu
ter- en lager onderwijs (per klas van
31 naar 30 leerlingen).
Een andere post waarvoor extra mid
delen zijn uitgetrokken ls het onder
wijs voor culturele minderheden.
Hiervoor ls ln totaal ruim vijftig mil
joen gulden gereserveerd.
Schooldecanen
Ook het onderwijs aan schipperskin
deren krijgt een extra financiële im
puls met een bedrag van 2,3 miljoen
guldén. Het hoger beroepsonderwijs
krijgt zes miljoen extra voor de in
ventaris en voor uitbreiding van de
taakeenheden van de studentendeca
nen is 1,5 miljoen gulden meer uitge
trokken.
De schoolbegeleidingsdiensten krij
gen volgend Jaar vijf miljoen gulden
meer. De Stichting leerplanontwikke
ling krijgt 2,5 miljoen extra, waarmee
zij volgens staatssecretaris Hermes
uit de zorgen zal zijn. Voor het ont
wikkelingsplan voortgezet onderwijs,
dat half oktober zal worden gepubli
ceerd. Is een miljoen gulden gereser
veerd. Een zelfde bedrag staat op de
begroting voor projecten elementair
onderwijs voor 4- tot 14-Jarigen, waar
mee misschien volgend jaar al wordt
begonnen.
Het emancipatiebeleid ten slotte
krijgt een extra injectie van 4,8 mil
joen gulden.
Meer nieuws op pagina 3.
Van onze parlementsredactle
DEN HAAG Het vorig Jaar door
minister Pais gelanceerde „profijtbe
ginsel" in het onderwijs, zal de ko
mende tijd opnieuw aandacht krij
gen. De minister denkt aan een eigen
financiële bijdrage voor deelnemers
aan bepaalde vormen van onderwijs
Degenen die leerplichtig zijn. komen
daarvoor niet in aanmerking en even
min groepen „waarvan in redelijk
heid een dergelijke bijdrage niet kan
worden verlangd".
Het Instituut voor onderzoek naar
overheidsuitgaven zal onderzoeken
of een eigen bijdrage nuttig ls. Voor 1
januari volgend Jaar is gevraagd
daarover een rapport uit te brengen.
\1aak iemand abonnee op Trouw, hel ochtendblad mei een over
tuiging. l il erkentelijkheid ontvangt u een van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee:
Adres nieuwe abonnee:
Ristende en plaats.-
Uw naam» -
Uw adres:
-Giro
Ristende en plaats
.Tel,.
Voor hel kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een wclkoimtkornng van 17
Kado naar keuze DA. DB Dl CJD (aankruisen au b
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam
Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven)
Voor hezorginfonnatie 020-913456
