Zilveren zenuwen
van de bovenste plank
r
i
Radio- en televisieprogramma's
ASTERIX DE KAMPIOEN
mam fcwt
BETER LAAT DAN NOOIT
4
HET WEER door Hint do Jong
Mooi voor oktober
VARIA
TROUW/KWARTET
15
KINDERBOEKENKINDERBOEKENKINDERBOEKENKINDERBOEKENKINDERB<—
EKENKIND
Op het moment dat u dit
leest, rijdt de boekenpropa-
gandatrein vol met schrij
vers. bekroonde en gewone,
illustratoren, uitgevers,
pers-, radio- en televisie
mensen door het land, op
weg naar Sittard, want ook
in Limburg wil men de
steeds breder om zich heen
grijpende Kinderboeken
week wel eens geopend zien.
Een stoet van bont uitge
doste kinderen zal ons aan
het station opwachten en
naar de 8chouwburg voe
ren, om het voor deze week
geschreven poppenspel
.Meneer 8oleander van de
bovenste plank", te zien
spelen door Popstudio Hin-
derik. Er is een grote boe
kenmarkt met vele schrij
vers in de kramen; en er zijn
tal van andere activiteiten
in heel het land.
En er zullen wederom grif
fels worden uitgereikt. Om
trent het grlffelbeleld mag
een schrijver natuurlijk het
zijne denken maar niet zeg
gen, ook al vindt hij het ook
nog zo eigenaardig dat bij
voorbeeld ln 1977 éen gou
den griffel beschikbaar was
(voor Guus Kuyer); in 1978
plotseling twee (ook eentje
voor de categorie peuters)
en ln 1979 weer één: weer
voor Guus Kuyer, die men
intussen ook al een zilveren
had toegemeten. Zijn
„Krassen in het Tafelblad"
is hier op 20 Juli 1978 zeer
lovend besproken, en daar
om eens gepraat met éen
van de zilveren winnaars,
dit jaar gelukkig ook wat
blnnenlanders, dat is wel
eens anders geweest
Dolf Verroen schrijft al Ja
ren voor jonge kinderen en
zet zich steeds intensiever
in om vanuit hun belevings
wereld zijn verhalen op te
bouwen, zonder daarbij ook
maar iets uit de weg te
gaan. Na 8Joe en Plet ver
schenen onder andere: Ge
lukkig word Je elke dag een
beetje Groter; Allemaal de
Boom in; Maak dat Je weg
komt (waarin de vis nu eens
een hengelaar opvreet in
plaats van andersom; en De
Kat in de Gordijnen, dat nu
het zilver trof. Het gaat over
kleine dingen ln het leven
van een kind: over spin en
Piet en Leo met zijn kras
sende viool. Over vadertje
en moedertje spelen, en
over het feit dat Miep geen
vadertje kan zijn omdat die
nu eenmaal een piemel heb
ben. Over tekenen, Jonge
poesjes, over vloeken die
men aan een papegaal ge
leerd heeft; over het in Je
broek doen wat iedereen
wel eens overkomt. Over de
kritiek die Juf heeft over
moe's taalgebruik „loopt
eens voor me naar de bak
ker" (maar még moe, als ze
uit Rotterdam komt?). Over
brilledragers en kinderlok
kers, en de vraag of vader er
wel eens heeft gezien. Jaze
ker, maar één en ander
wordt gerelativeerd door
het feit dat het eten aan
brandt tijdens dit ernstige
gesprek.
Het enige dat ik de boekjes
van Verroen zou toewensen
ls nog wat meer grlnnikbare
humor. De tekeningen van
The TJong Kind gaan hand
in hand met de verhaaltjes.
Dat de schrijver eindelijk
eens wat erkenning vond
voor wat hij al zo lang doet
was voor mij aanleiding
hem te vragen naar zijn
feestvreugde om de griffel.
Daar was hij verademend,
nuchter over: „Eerlijk ge
zegd ben ik er best blij mee,
natuurlijk. Maar lk moet Je
wel zeggen; 't is een zenu-
wengedoe geworden, die
hele griffeltoestand. Kijk,
bij de Nienke van Hichtum-
prijs, die één schrijver maar
kan toevallen (en ook niet
leder Jaar opnieuw, volgens
de reglementen) ligt nie
mand wakker; het ls boven
dien een literaire prijs. Maar
als er tien griffels zijn heb
ben veel auteurs het gevoel
gepasseerd te zijn als ze er
niét ln vallen. En bij enke
len gebeurt dat net té vaak,
elk Jaar drukt dan zo'n
doem zwaarder, 't ls leuk,
en de winnaars worden
enorm gestimuleerd door
een prijs, maar van mij mo
gen die griffels weg. Men
zou op een andere manier
een keus moeten maken.
Want de vercommercialise
ring ls enorm, en ook de
Invloed op het publiek. Opa,
tante en ouders kopen dié
boeken, ze zouden zelfs het
spoorboekje kopen als dat
begrlffeld werd; en dat kan
Je gemakzucht noemen.
Maar de scholen doen het
ook! Terwijl er bij wijze van
spreken achter leder be
kroond boek zeker vijf an
dere staan, die het op een
punt hebben verloren. Wat
leer Je dan aan kinderen!
Het systeem benadeelt de
niet gekozen boeken en hun
schrijvers op negatieve wij
ze en heeft op den duur een
schadelijke Invloed op hun
zelfrespect en Inspiratie. Op
elke school waar je een le
zing houdt vragen de kinde
ren Je: „Hebt u al eens een
gouden griffel gehad?" Dan
moet Je dus besmuikt
„Nee", zeggen. Je ziét ze dan
denken: „Nou dan zal 't wel
niet veel bijzonders zijn."
Terwijl zoiets weinig zegt
omtrent de kwaliteit van Je
werk, of de geschiktheid
van Je boeken voor dié kin
deren. Dat ls niet goed voor
een mens en zeker niet voor
een creatief mens die veelal
toch al wat kwetsbaarder is.
Goed, 't zijn natuurlijk al
tijd best de betere boeken
die gekozen worden. Maar
als Je kinderjury's bezig ziet
tussen twee schrijvers te
kiezen en er dan één op 1
punt ziet afgaan, waar ben
Je dan mee bezig?"
Ik vraag hem of de schrij
vers deze toestand niet zelf
in de hand werken door er
aan mee te doen. Is het niet
beschamend dat een vol
wassen mens zó onder de
terreur van die griffels
raakt? HIJ kan zich toch aan
het hele gedoe ontrekken?
„Ik ben het helemaal met Je
eens. maar in een klein land
als het onze kün Je niet doen
of het Je niks doet. Elk Jaar
begint die toestand weer op
nieuw. Ik heb schrijvers de
mist ln zien gaan bij die
wedloop met (vaak) over
waardering van één en (dus)
afwijzing van anderen, die
hun werk negatief beoor-
door Gertie Evenhuis
deeld zien zonder dat zij
daarom gevraagd hebben!
Want zo is het toch. Goed,
het is voor mij de eerste
keer, maar het is me een
raadsel waarom dit boek
wél een griffel heeft en werk
van Wilmink, die zulke
schitterende dingen voor
kleine (en bezorgde) kinde
ren gedaan heeft, niét. Moet
Je kijken naar enkele schrij
vers die Jaar in jaar uit ge
passeerd zijn en die toch
enorm veel aan de Neder
landse Jeugdliteratuur heb
ben bijgedragen. Het essen
tiële is dat het een wedloop
is geworden (en wat fs dan
nog het „beste" boek? Ook
subjectief hoor) zonder dat
met het oeuvre van een
schrijver rekening wordt ge
houden.
Penseel
„Ik heb er best moeite mee
dat Tom Eyzenbach meteen
het gouden penseel kreeg
bij zijn illustraties van de
(ook bekroonde) Roald
Dahl, terwijl Carl Hollan
der, die ontzaglijk veel voor
de Nederlandse kinderlite
ratuur heeft gedaan nog
nooit genoemd is. Zulke
schrijvers en tekenaars
moeten op de duur wel het
gevoel krijgen dat ze niet
bestaan. Dat kan nauwe
lijks inspirerend voor hen
zijn! Ze zouden niet blootge
steld moeten worden aan
vragen op lezingen of ze wel
eens een griffel hebben ge
wonnen. Zelf kunnen ze er
niet op ln gaan want dan
heet het „de druiven zijn
zuur". Nu, dat zijn ze ook! Ik
heb er geen moeite mee (op
mijn vraag wat hij vindt
van driemaal dezelfde be
kronen) dat werk van ni
veau bekroond wordt. Kuy-
ers boek ls stellig het beste.
Wat ik er tegen heb is dat
hij maar één thema heeft.
Daar zou men rekening mee
moeten houden. En verder
met het feit dat geen schrij
ver elk Jaar een topper kan
leveren, en er dus door aller
lei omstandigheden Jaar na
jaar voortdurend naast kan
zitten."
Maar een schrijver schrijft
toch niet voor griffels?
„Nee. Maar zie je er maar
eens aan te onttrekken.
Tenslotte kan niemand
voor zijn eigen werk op
komen."
Straks héb ik dan die zilve
ren griffeL En op de eerst
volgende school zullen ze
me vragen: „En hebbu al es
een gouden gehad?" En wij
mogen die kinderen geen
prestatiedrift en competi
tiesfeer bijbrengen; want
dat is een ouderwets stand
punt en verwerpelijk daar
bij!", aldus Zilveren Griffel
winnaar Verroen.
Intussen zal de trein onver
stoorbaar naar Sittard rij
den, en terug. Over de eve
nementen in den lande
raadplege men krant, radio-
en televisie-gids. Méér, over
andere krassende griffels,
een volgende keer.
Dolf Verroen: De kat ln de
Gordijnen, Leopold,
ƒ13.90..
Zelfde auteur Gelukkig
word je elke dag een beetje
groter, Idem. Allemaal de
Boom ln. Idem. Maak dat Je
wegkomt, idem, radiover-!
haaltjes.
DE FOSDYKE SAGA
U V V
FERD'NAND
- -
V V.J".
Uitgave W. A. SIJtkoff - Alphes aan den Rijna
-74-
„Is u toen nog iets opgevallen?"
„Alleen dat hij stijf en strak bleef
ontkennen terwijl alles tegen hem
sprak."
„U weet wat er met hem ls gebeurd
tijdens het halve Jaar waarin hij werd
vermist?"
J)at heeft John me verteld. De geloof
dat lk al heb gezegd dat het me
daardoor nog waarschijnlijker voor
kwam Zijn stem stierf weg.
„De geloof nog steeds niet wat u daar
over hebt gezegd," voegde hij er een
ogenblik later aan toe.
„Dan komen we bij de recente geval
len. Wanneer hebt u John Wllcox voor
het laatst gezien?"
„Twee dagen voor hij werd vermoord.
Op een diner met de Tates; daar
waren John en Frances ook bij."
„Gebeurde er die avond iets bijzon
ders?"
„Ik vond John nogal zenuwachtig,"
zei Dorothy onverwacht.
„Dat zeg Je nu achteraf." Martin glim
lachte naar haar. „Er was niets bij
zonders aan de hand."
„Herinnert u zich een gesprek over
gepleisterde graven?" vroeg
Anthony.
,Nu u het zegtmaar wat zou dat
ln vredesnaam met de moord op John
te maken kunnen hebben?" wilde
Martin weten.
„Misschien niets, misschien alles," zei
Maitland. .Als u me zou kunnen ver
tellen
r
1
7
9
10
ii
„Nou Ja, het was allemaal nogal vaag,
hè Dorothy? John zei dat Je niet op
het uiterlijk kon afgaan of zoiets, en
lk meen dat het Fred was die toen
over „gepleisterde graven" begon, bij
wijze van grapje, weet u. Maar John
klonk heel ernstig."
„Wat was uw eigen bjdrage aan dat
gesprek, meneer Roydon?"
„De kan me niet herinneren dat lk Iets
heb bijgedragen."
„Het was allemaal zo vaag," herhaal
de Dorothy.
„Dan zult u me misschien geen ant
woord kunnen geven op mijn volgen
de vraag, maar lk stel hem toch maar.
Kan het zijn dat meneer Wllcox zijn
opmerkingen speciaal tot Iemand in
het gezelschap richtte?"
„Dat idee is niet bij me opgekomen,
en lk zie er ook niets ln," zei Roydon,
op scherpere toon dan hij daarvoor
had gesproken.
„Neemt u me niet kwalijk," zei Malt-
land verzoenend. „Dan komen we aan
mevrouw Wllcox. Wanneer hebt u
haar voor het laatst gezien?"
„Op de zondag na de uitspraak. Ze
was erg overstuur door wat er was
gebeurd."
„Dat heb ik gehoord."
„Maar lk heb haar afgelopen woens
dag nog gezien," vertelde Dorothy.
„En als u nu gaat vragen of er iets
opmerkelijks aan haar was, meneer
Maitland: Frances was altijd over Iets
aan het piekeren. Maar dat was niets
bijzonders."
„Juist, ja. Dan blijven er nog maar
twee vragen over. Ten eerste: hebt u
enig idee wie er een motief voor deze
moorden zou kunnen hebben? En
daarbij wil lk benadrukken dat u zich
niet door uw gevoelens van vriend
schap mag laten beïnvloeden."
„Maar er ls geen motief!" protesteer
de Dorothy. Haar man zei wat langza
mer: „De moet het met haar eens zijn.
Het was bU voorbeeld Juist het
het onwaarschijnlijke van het ver
moord worden van Madeleine en Mi
chael Foster, waardoor het zo gemak
kelijk was te geloven dat Edward de
schuldige moest zijn."
„En dat geldt ook voor John en Fran
ces," voegde Dorothy daaraan toe.
„Maar als het één tot het ander heeft
geleid... nou Ja, speculeren heeft
geen zin. En dat brengt me tot de
laatste vraag, die u misschien niet zal
bevallen." Maar er was immers geen
manier om het tactvol te vragen? „Is
Iemand ln de familie van de Tates
aan bij voorbeeld kanker gestorven?
Iets waarvoor morfine kan zijn voor
geschreven." Op die manier, bedacht
hij, had Roger het ook gevraagd,
maar dan over de andere familie.
„U hebt Fred en Matty zeker hetzelf
de over ons gevraagd," zei Roydon,
alsof hij Maitlands gedachten had
kunnen lezen. Vreemd genoeg klonk
het alleen peinzend, niet verontwaar
digd.
„Dus u weet dat lk al bij de Tates ben
geweest?"
„O ja, Fred heeft me opgebeld zodra
u weg was. HIJ had zich erg druk
gemaakt, ik begreep niet goed waar
het u om te doen was."
„U hebt geen antwoord op mijn vraag
gegeven, meneer Roydon."
„Dat ls nogal eenvoudig. Niemand ln
onze familie. Ik weet ook van nie
mand in de familie van Fred en Mat
ty, en ik denk dat lk het zou weten als
het wel zo was."
„Goed. Ik ben u allebei heel dank
baar."
„Wat gaat er nu gebeuren? Wordt
Ellen gearresteerd?"
„Alleen als er meer bezwarende feiten
worden ontdekt. En dat is heel goed
mogelijk," voegde hij daar later tegen
Roger aan toe, toen ze afscheid had
den genomen en weer ln de auto
zaten. Roger reageerde pas toen ze ln
de drukke verkeersstroom in de High
8treet hadden ingevoegd.
„Is dat een voorspelling?"
„Wat? O, die bezwarende feiten,,,
Wordt vervolgd
Radio vandaag
HILVERSUM I (298 m en FM-kanalen).
VOO: 7.03 (S) Ook goeie morgen. 9.03 (S)
Muziek terwijl u werkt. 10.02 (S) Kletskop.
VPRO: 10.45 (S) Villa-VPRO. (Met om 11.02
Bijvoorbeeld. 12.03 Het mes op tafel. 13.03
Welingelichte kringen. 13.30 Spannende
sprookjes. 14.02 Achterwerk.). EO: 14.20
(S) Radio-Kleuterkrant. 14.45 (S) Open
Huis. 16.02 (S) EO-Metterdaad, zending en
hulpverlening. 16.15 (S) Licht en uitzicht.
16.55 (S) EO-Aktief. 17.02 (S) Tijdsein.
NCRV: 17.45 (S) Theaterorgelbespeling.
18.11 (S) Hier en nu. NOS: 19.30 (S) Langs
de lijn, sport en muziek. (19.38 Paardekoer-
sen). 22.30 (S) Hobbyscoop. 23.02-24.00 (S)
Met het oog op morgen.
HILVERSUM II (482 m en FM-Kanalen).
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 De Wekkerradio. (7.30, 8.00 en
8.30 Nieuws 9.00 Gymnastiek. 9.10 Water
standen. NOS: Werkbank. VARA: 9.25
Keuren en kiezen. 9.50 Hoor Haar. 11.10
Schoolradio. 11.30 Kootwijk-Centraal.
OVERHEIDSVOORLICHTING: 12.16
Franco Huis. VARA: 12.26 Mededelingen
voor land- en tuinbouw. 12.30 Nieuws.
12.36 Dingen van de dag. 13.00 Nieuws.
13.11 Kootwijk-Centraal, vervolg. 13.30
Oude schoolliedjes. 13.50 Kinderen een
kwartje? 14.30 Leef-tijd-genoeg. 15.30 Ope
rette. 16.00 Nou, daar ben ik dan hoor
spel. 16.30 Lichte grammofoonmuziek.
17.00 (S) Een blokje Nederlands, muziek
programma. 17.24 Mededelingen SOS- en
politieberichten. 17.30 Nieuws. 17.36 Din
gen van de dag. 18.00 (S) Brassband Maga
zine. RVU.: 18.30 Het ls bijna 1984
documentaire serie. P.P.: Uitz. v.d. PPR.
VARA: 19.00 (S) V ARA's Woensdagavond:
(19.05 De Rode Draad. 20.00 VARA: Klas
siek: Klassieke pianomuziek. 20.20 Het
zout in de pap. 21.00 VARA-Klassiek. Rot
terdams Philharmonisch Orkest met viool:
Klassieke muziek. Pauze: x 21.35-21.45 Het
zout in de pap 22.30 Nieuws. NOS: 22.40
Open School. VARA: 23.25 (S) Jazzpro
gramma. 23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM in («44 m en FM-Kanalen).
KRO: 7.02 (S) Des Engels. 9.03 (S) Van
negen tot twaalf. 12.03 (S) De Noen Show
14.03 (S) De Theo Stokking-Show. 17.03 (S)
Stampij. NOS: 18.03 (S) De Avondspits met
de Nationale Hitparade. KRO: 19.02 (S)
Rauhfaser. 22.02 (S) Roek-Tempel. 23.02-
24.00 (S) Walhalla.
HILVERSUM IV (FM-Kanalen). NCRV:
7.00 Nieuws. 7.02 (S) Het levende woord.
7.10 (S) Preludium. 9.00 Nieuws. 9.02 (S) Uit
de kunst. 9.15 (S) Onder de hoogtezon.
10.00 (S) Orkestpalet 12.00 Nieuws. 12.02
(S) Tafelmuziek. (12.02 Pianowerken uit de
Romantiek 12.30 In memoriam 13.30 Pla-
tennieuws.). 13.55 (S) Zojuist verschenen.
14.00 Nieuws. 14.02 La Favorita, opera van
DonlzettL 16.55-17.00 (S) Kunst- en vlieg
werk.
TV vandaag
NEDERLAND I
10.00 NOS/NOT: Schooltelevisie
13.00 NOS: Nieuws voor doven en
15.30 NCRV: Jan de muzikant,
kinderprogramma
1545 De oma van Sebasüaan. Deens»
jeugdserie
15.50 De grote klok: maandeBjks
magazinoprogramma
1640 Een kind is ook een mens, als je dat soms
nog niet dacht...cabaretprogramma voor
en rnet kinderen
17.10 Theelepelvrouwtje. Zweedse jeugdserie
(-17 30)
18.00 NOS: Nieuws voor doven en
1840 Sesamstraat
18.45 Toeristische tips
18.55 Journaal
1848 Van Gewest tot Gewest
19.50 PP: Uitzending van de Communistische
Partij van Nederland
20.00 NOS: GMIertng Prizes, hr-eene
2140 Oogst inbeeld
2147 Journaal
2145 Oen Haag vandaag
22.10 Panoramtfk
22.40 Studio Sport
.2340 Journaal
NEDERLAND 8
13.00 en 18.00 NOS: Nieuws voor doven en
18.10 TELEAC: Russisch I voor beginners, les
24
18.55 NOS: Journaal
1848 IKON: Kinderen werken ook (Groenland)
1945 IKON-KRO/RKK: Kenmerk
2047 SOCUTEWA.- FMmvande Sttchttnq
Nederlandse Vrijwilligers
2042 VOO: De vlam in de pijp.
themaprogramma
22.30 Taxi, komische serte
22.55 Veronica s agenda
28.10 NOS: Journaal
23.15 TELEAC: Medische cursus, helpen bij
seksuele moeWjkheden, les 5
DUITSLAND I Journaal. 10.05 Actualitei
ten. 10.25 Filmreportage. 12.10 Informatief
magazine. 12.55 Persoverzicht. 13.00-13.10
Journaal. 18.10 Journaal. 18.15 Reportage.
17.00 Reportage. 17.25 Tekenfilm. (Regio
naal programma. NDR: 9.30-10 00 Kleuter-
programma. 18.00 Reportage. 18.30 Actua
liteiten. 18.45 Kleuterprogramma. 18.55
Heidi, tv-serie. 19.25 Regionaal magazine.
19.59 Programma-overzicht WDR:
9 30-10.00 Kleuterprogramma. 10.50 l/m
11.15 Schooltelevisie. 18.00 Die Onedin-
Linie (The Onedin Line), tv-serie. 1840
Lichte muziek. 18.40 Die Onedin Linie (The
Onedin Line), tv-serie. 19.15 Actualiteiten.
19.45 Lichte muziek.). 20.00 JournaaL 20.15
Die grosse Flatter, tv-filmserie. 21 45 We
tenschappelijk programma. 22.30-23.00
Actualiteiten.
DUITSLAND II 16.20 Cabaretprogram
ma. 16.35 Flipper, tv-serie. 17.00 Journaal.
17.10 Flambards, tv-serie. 17.40 Muziek en
actualiteiten. 18.20 Licht muziekprogram
ma. 19.00 JournaaL 19.30 In besseren Krei-
ten, tv-9erie. 20.15 Informatief program
ma. 21.00 Actualiteiten. 21.20 Drei Enge)
für Charlie (Charlie's Angels), tv-serie.
22.05 Consumententips. 22.10 Reportage.
22.55 Sportprogramma. 23.55 Journaal.
DUIT8LAND NDR 7 50-8 00 Ochtend
gymnastiek. 8.05 t/m 11.15 Schooltelevisie.
18.00 Kleuterprogramma. 18.30 Cursus En-
Sla. 19.00 Dierenfilm. 19.45 Journal 3.
.00 JournaaL 20.15 Oevarieerd program
ma. 22.00 Verkeerstips. 22.05 Filmmagazi-
ne. 22.10 (ZW) Zeuge gcsucht (Phantom
Lady), speelfilm, x 23.30 Journaal.
BELGIS Nederlands NET 1 15.30 Open
School. 16.00 Gevarieerd jeugdprogram
ma. 18.15 Tekenfilmserie. 18.20 Documen
taire. 18.45 Jeugdserie. 19.35 Mededelingen
en Morgen. 19.45 Journaal. 20.10 Weerbe
richt 20.15 Maak het maar.waar (Makin
'it), tv-serie. 20.40 Een fout in het kadaster,
tv-spel 21 40 T.V-Portret 22.00-22.15 Jour-
NET II Van 15.30 tot 20.15: Zie Net I 20 15
(ZW) Een film voor alle tijden: Kroniek
van een liefde (Cronaca di un Amorc),
speelfilm. 21.55-22.40 Documentaire.
BELGIE FRANS 14.45 t/m 15.30 Schoolte
levisie. 17.00 Gevarieerd jeugdprogram
ma. 18.30 Religieus programma. 19.00 Cul
tureel magazine. 19.15 Regionaal magazi
ne. 19.29 Weerbericht. 19.30 Journaal 19.55
Verkeersinformatie. 20.00 On nc badine
pas avec l'amour, toneelstuk. 21.40 Docu
mentaire serie. 22.30-2245 Journaal.
Weerrapporten
Horizontaal woorden Invullen die be
tekenen; 1. medeklinker, 2. vorm, 3.
bedelaar, 4. stelle helling, 5. aanval
lend. 6. Amerikaanse houtsoort, 7.
zelfbewust, 8. opstaande balk, 9. dich
ter, 10. opstootje. 11. medeklinker.
BIJ Juiste oplossing leest men verti
caal 1 hetzelfde als horizontaal 6.
Oplossing vorige puzzel
Hor. 1. sis al, 4. slaap, 8. a.k. 10. ra, 12.
men, 15. Anita, 17. elite, 19. nes, 20.
rog, 22. set, 23. baron. 24. rem. 26. bot,
27. lek. 29. ollgo. 30. Irene, 31. Epe, 33.
os. 37. ge, 38. tiran, 39. nopaL
Vert. 1. satan, 2. lk, 3. as, 5. li, 6. ar, 7.
palet, 9. de, 11. mis, 12. maraboe, 13.
negotie. 14. nis, 16. nevel, 18. telen, 21.
oro. 24. robot, 25. min, 27. let, 28. kerel,
32. pa. 34. si. 35. ka. 36. do, 37. ga.
Het ls voortreffelijk herfstweer met
veel zon. Bepaald warm wordt het
niet Gistermiddag om vijf uur was
het kwik alweer tot twaalf graden
gezakt ln het noordoosten. Maar lk
moet er wel even bij vertellen dat het
ln Roosendaal achttien graden werd.
Bovendien was de wind daar lui ln
tegenstelling tot het noordoosten
waar een krachtige en droge oosten
wind het eigenlijk wat bijtend deed
aanvoelen, wat lk aan den lijve merk
te toen lk gistermiddag op een uitge
strekt en kaal weiland, dat diep ge
ploegd was, zocht naar „sporen uit
het grijze verleden." (Ook een hobby
van me.)
Het zal geen geheim zijn dat een
hogedrukgebled de touwtjes ln han
den heeft. Het ls een maximum van
bijna 1040 millibar van Scandinavië
op weg naar de randstaten, en dit
gebied denkt er gewoon nog niet aan
depressies binnen de Europoort te
laten. Vandaar dat er vandaag weer
een mooie dag op het schema staat
met zonnige perioden, met misschien
wel wat meer wolkenvelden dan gis
teren, maar geen regen.
£ang niet overal ln Europa ls de zon
gisteren doorgebroken. Zo waren er
vooral ln Oost-Engeland en Noord
west-Frankrijk mistvelden. 's Mor
gens was het zicht er plaatselijk
slechts twintig tot dertig "meter ge
weest De mist ln Centraal- Europa
was ln de loop van de dag opgelost
door de zonnestraling maar oudewij-
verig warm werd het daar niet met
circa zeventien graden.
Hoe verder naar het oosten, hoe kou
der. Polen gistermiddag om een uur:
zeven tot acht graden, dieper Rus
land ln: vier graden. In de omgeving
van Moskou viel er sneeuw. Op Nova
Zembla wezen de thermometers op
dat moment min zeven tot min acht
graden aan.
Een Inwoner van Leeuwarden belde
mij op met de mededeling dat het
begin oktober 1908 zeer warm moet
zijn geweest, zo warm dat de aardap
pelrooiers zweetten als otters. Het
bleek bepaald geen fantasieverhaal
te zijn, zoals de KNMI-boeken uitwe
zen. Destijds werd het ln de stad
Groningen zevenentwintig graden
evenals ln Sittard. Maastricht reikte
op te tweede oktober tot achtentent-
wintig graden, Breda Idem dito, en
ook Goes excelleerde op zomerse wij
ze met ruim zesentwintig graden
(Vlisstngen nog geen vierentwintig
graden).
Verder boekten Rotterdam en De Bilt
zesentwintig graden celslus. Curieus
was dat het na die zomerse oprisping
aan het begin van de maand diezelfde
maand ook al tot een pittige winter
periode kwam. Die deed zich voor
omstreeks de twintigste oktober met
Sittard op de vijfentwintigste min
vier graden celslus, en Groningen op
de eenentwintigste min vijf graden.
Eerder is al meegedeeld dat septem
ber een te droge maand ls geweest.
Maar geen regels zonder uitzonde
ringen. In een beperkt gebied ten
oosten van Leeuwarden ls teveel re
sche Ukkel waar nog pen seven milli
meter water viel. Deze eeuw waren
maar twee Septembers daar droger, te
weten die van 1959 en 1921 Lezer K.
Frederiks uit Kampen zag gisteren
een stukje „omgekeerde regenboog":
een halo-verschijnsel.
Waarschijnlijk ls het de bovenraak-
boog van de kleine kring geweest.
Opnieuw tot besluit een paar meteo-
dichtregels, dit keer van Johannes
Andreas dér Mouw uit de bundel
„Verzamelde werken".
Laat-herfatelijke laan van scheve
Weerrapportea
A/115 U-raam
De BIK
gen gevallen. Oenkerk telde ln totaal
namelijk 102 millimeter. Dat was
voornamelijk het gevolg van een gro
te etmaalsom op de vierde september
te weten 54 millimeter. De verwach
ting vanuit Washington is dus voor
Oenkerk wel gerealiseerd. Maar dat
gaat bepaald niet op voor het Belgl-
de grond gestreept door schaduwen
van stammen
lijkt op een reeks van parallello
gramman
die evenwijdig het bruin en blauw
verdelen.
Laag hangt de ronde zon; rood ligt
zijn tover
hier hel, daar dóffer, ginds verne-
v'lend. over
lange etalage van bijouterieën-
temp neerslag
HOOOWATEft DONDBRDAO 4 OKTOBER
