Duel in de diepte
toont vakmanschap
Discussie over
'De clowns van de FNV?'
Drievoudige opening
Oktober-jazzmaand
Het zwart-wit protest
van Frans Masereel
Nieuwe KRO-jeugdserie
En dan nog.
Veel concerten door het hele land
Picasso's
gestolen
Wie spaart die heeft wat.
NMB girosparen:
1% meer rente en f 7,50 spaarpremie.
De NMB denkt met u mee.
Coupon
OINSDAG OKTOBER 1979
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
door Riet Dlemer
HILVERSUM Je mocht wensen dat alle drama-produktles die door de Nederlandse
omroepen worden gemaakt net zoveel ambachtelijk vakwerk vertonen als de nieuwe Jeugdse
rie „Duel ln de diepte" van de KRO. Vanavond om 19.25 op Nederland n wordt de eerste
aflevering uitgezonden. In totaal zijn er dertien delen die steeds op dinsdagavond worden
gebracht. De dinsdag ls de nieuwe vaste avond voor de KRO ln dit seizoen
Jeugdserie wil niet zeggen dat dit
spannende werk alleen voor kinderen
hoeft te zijn. Ook ouderen zullen een
aangenaam kljkuurtje kunnen bele
ven aan de mysterieuze belevenissen
die de schrijver Anton Qulntana. een
stel jonge mensen op het eiland Bo
naire laat ondergaan
En waarom juist daar? Omdat op de
Nederlandse Antillen gelijkmatig
weer verzekerd ls. geeft Joop VLsch,
directeur van Polysropre het filmbe
drijf dat de produktle verzorgde als
reden op. In Nederland kun Je door
het steeds wisselende weer vaak gro
te achterstand met buitenopnamen
oplopen Maar de heldere zee rondom
Bonaire ls ook goed voor schitterende
onderwateropnamen Want de titel
luidt niet voor niets „duel ln de diep
te". en dat slaat op de dramatische
laatste episode van de film.
Maar eerst even iets over het begin.
Wie vanavond vijf voor half acht on
voorbereid de televisie aanzet krijgt
de Indruk te maken te hebben met
het optreden van een nieuwe tiener
zangeres ln het Toppopgebeuren. Syl
via, een zangeresje van een zeer suc
cesvolle popgroep, gaat steeds meer
genoeg krijgen van alle drukte van
het optreden en de vervelende bij
komstigheden van „het succes". Ze
..klapt" tijdens een concert ln elkaar
Zogezegd ks ze geflipt. Hoewel haar
manager er eerst niet van wil weten
dat ze een tijdje ophoudt stelt hij na
veel heen- en weergepraat voor dat ze
naar de Antillen gaat om tot rust te
komen. Veel rust wordt haar niet ge
gund als een raadselachtige Zuld-
aroerlkaan meent haar te herkennen
als het meisje dat een paar Jaar gele
den op geheimzinnige wijze om het
leven ls gekomen. Een paar louche
figuren proberen haar te pakken te
krijgen Dank zij de tussenkomst van
haar nieuwe vrienden een duiker,
een slakkendeskundlge en een soort
kluizenaar ontkomt zij een paar
keer aan hardhandige bemoeienis
sen. maar wat er eigenlijk aan de
hand ls blijft voorlopig een raadsel
voor haar en voor de kijkers.
Lldy Sluyter die de rol van Sylvia
speelt zat ln de vijfde klas van de
HAVO toen Bram van Erkel. de regis
seur, haar vroeg ln de serie de hoofd
rol te spelen. Ze kreeg de opdracht: Je
bent gewoon Jezelf. Van Erkel en Lldy
kenden elkaar van het kinderkoor
dat aan de eveneens door hem gere
gisseerde Jeugdserie Oebele mee
deed. Peter Faber speelt de kluize
naar. Lex Schoorel de slakkendes
kundlge en Rutger Hauer ls een zeke
re John van de Velde, een louche
figuur. Verder doet een groot aantal
Antillianen ln de serie mee. Voor het
uitstekende camerawerk zorgt Rob
van der Drift
Wie wil weten wat er in Nederlan<
waar te doen ls op het gebied vai
jazz-oude-stijl, kan van 1 oktober a
de .jass-lijn" van de stichting Jas
o.s. opbellen: 070-472656. Daar is 2
uur per dag te horen in welke jazz
clubs oude stijl jazzgroepen op
treden.
De derde Kinderboekenweek va
Bzztóh wordt zaterdag 6 en zondag
oktober gehouden, iedere dag van 1
tot 17 uur, in het station Den Haa
Centraal. Er zijn veertig stands va
uitgeverijen, waar boeken gekoch
kunnen worden, en er zijn schrijver
die hun handtekening zetten. Zatei
dag lezen sommigen hunner ook ul
eigen werk voor ln een klein zaaltje i
het station. Het straattheater Ki|
speelt er voor de kinderen, Theo e
Berend Westerduin geven er onder d
naam Plok clowneske acts, en he
Orkest de Luxaflex maakt muziek.
Lidy Sluyter speelt de hoofdrol in Duel ln de diepte. Naast haar Ronald Carrilho als Eddy, die een
duikersschool runt.
Overstap
Regisseur Bram van Erkel, die al met
de detectiveserie Q en Q en de Kris
Pusaka zijn sporen heeft verdiend,
vindt zelf het duel ln de diepte het
gaafste werk dat hij tot nu toe heeft
gemaakt. Of hij daar weer bovenuit
komt zal hij bij de afdeling drama
van de NCRV moeten bewijzen, om
dat Van Erkel daar sinds 1 september
ln dienst is getreden als regisseur van
„gewoon drama", dat wil zeggen niet
speciaal jeugdwerk. Op het ogenblik
werkt hij aan een co-produktle van
NCRV en de Vlaamse BRT, een tele
visiefilm naar het boek „De blijde
dag" van de Vlaamse schrijver Styn
Streuvels. De hoofdrolspeelster van
Duel ln de diepte, Lldy Sluyter en een
van de hoofdrolspelers van Q en Q,
Erik van 't Wout hebben daar ook een
rolletje ln.
Het blijft echter Jammer dat de KRO
die toch op een uitstekende traditie
kan bogen ln de sector van jeugddra
ma een vakman als Bram van Erkel
moet missen.
Zijn belangrijkste re
den om te vertrekken was dat hij
zeker ln geen drie Jaar meer de kans
zou krijgen een dergelijk ambitieuze
produktle te maken vanwege de hoge
kosten. Van Erkel heeft er geen ge-
helm van gemaakt dat hij de door de
'KRO uitgezonden series als Wlckey
de Viking en Maja de Bij slechte
programma's vindt. Intussen heeft de
KRO contacten gelegd met de
schrijfster Annie M. O. Schmidt en
regisseur Jaap Drupsteen die ln leder
geval voor een familleserte zullen zor
gen. Als alles meezit komt de eerste
aflevering volgend Jaar oktober op
het scherm.
The New York Kammermusike
o.l.v. Donna Pederson geeft 5 oktobt
een concert in de Kosmos, Prins Hen
drikkade 142 ln Amsterdam Dit in
ternationale ensemble speelt kamei
muziek uit de vroege middeleeuw^
en renaissance, van o.m. Marin Mi
rals en Vivaldi maar ook werk vai
Benjamin Britten. Het concert ls op
gedragen aan de hoboist en musico
loog Josef Marx die zich heeft ingeze
voor de herleving van kamermuziek
Aanvang 21.30 uur
Het Nationale Ballet heeft de vooi
dinsdag 9 oktober aangekondigd!
première van een nieuw ballet vai
choreograaf/artistiek leider Rudi vai
Dantzig op muziek van Anton We
bem tot nader order moeten uitstel
len, omdat hij een rugblessure heel
opgelopen.
door Ruud Nlemant
De alweer zesde oktober-jazzmaand beleefde dit weekend
maar liefst drie openingsmanifestaties, zaterdag ln de kleine
zaal van de Vredenburg ln Utrecht, en zondag in de Stads
schouwburg van Tilburg én ln het CC de Meervaart ln
Amsterdam-Osdorp
De jazzscene in ons n«zomerse land
blijkt, kwantitatief althans, sterk en
verschelden genoeg om zich aan de
start te melden met drie verschillen
de totaal-programma's die qua opzet
duidelijk geïnspireerd zijn door de
grote internationaal bezette mam
moet-festivals Een muziekje hier.
een drankje daar. film en video, foto-
exposities en workshops. Oktober
fungeert als de „bouwvak" van de
Jazz met als voornaamste actlvltelts-
centre uiteraard de grote steden, van
wie de hoofdstad. Tilburg en Rotter
dam al ruim de helft van het totale
aanbod aan zich trekken. Op eerbie
dige afstand volgen Utrecht, Arnhem.
Groningen. Den Haag en een reeks
kleinere gemeenten
Een gigantische poster, ontworpen
door de hierin professioneel bedreven
drummer Martin van Duynhoven.
wijst de Jazz-minnende Nederlander
hier en daar de weg. een beter advies
aan de geïnteresseerde lezer om zich
over de bomvolle concertagenda na
der te Informeren moet toch zijn, óf
wel het maandblad „Jazz Nu" er eens
op na te slaan, óf wel zich door de
bekende telefoon-lijn 020-267764 het
gewenste swingende nieuws ln het
oor te laten fluisteren
Die agenda wordt, zoals het hoort,
beheerst door voornamelijk Neder
landse musici en het dient de nieuws
waarde om enkele ln het oog sprin
gende projecten extra onder de aan
dacht te brengen
Zondag 7 14 21 en 2* oktober concer
teert Boy Edgar's Sound ln het Am
sterdamse Concertgebouw. De El-
Ungton-mlnnende dokter. Edgar ls de
18c dan nog ln Ttel lAgnictenhof) te
beluisteren De Interessante, eigen
tljds geöriénteerde combinatie Loek
Dlkker-Keshavan Maslak speelt op
woensdag 10 oktober in het Theater
van de Haven In Soheveningen In het
BIM-huis (Amsterdam) spelen op de
17e het Maarten v Norden-Boy Raay-
makers-kwartet. de dag daarop het
orkest „de Boventoon"
Drukke dagen
De hier te lande levende Oulnese
ritmegroep Africa DJolé wordt op de
20c ln het „Bolwerk" te 8neek ver
wacht Aanbevolen voor alle ritmege-
voelige Friezen
Het zijn vooral drukke dagen voor
pianist Leo Cuypers en organist Her-
bert Noord, elk zeven a acht maal
actief op geografisch uiteenlopende
podia Voor cnmponlst-rtetblaxer
Theo Loevendle krijgt deze maand,
naast optredens ln Baarie-Nassau
(Plus. 13 oktober en dc 26e ln „O 42"
ln Nijmegen, reap met zijn Consort
en Kwartet) een eigen feestelijk tintje
vanwege de Wessel Ilcken-Prijs die
PARIJ8 (AP» Zeven werken van
Pablo Picasso, met een gezamenlijke
waarde van 400 000 francs (ongeveer
200 000 gulden) zijn zondag ln Parijs
door een Inbreker gestolen uit dc flat
van de vroegere arts van dc schilder
zo heeft de politie maandag bekend
gemaakt
De Inbreker overviel de «5-jartge dr
Jaffé toen deze diens flat binnenging
De arts werd vastgebonden waarna
de dief zich met de bult uit de voeten
maakte
hem door een jury na snel beraad
werd toegedacht.
Na een reeks uiterst gerenommeerde
jaarlijkse winnaars vanaf de begin
jaren zestig die allengs het aanzien
kreeg van een sinistere aftelsom.
kwam de prijs ln de sfeer van de
gedoteerde aanmoedigingen terecht,
haakte de VARA af middels de Instel
ling van een jaarlijks, op één hoofdfi
guur toegespitst, ereconcert, waarna
het tijd stil werd. In het kader van de
Jazzmaand la-le dan teruggekeerd, te
recht snel toegekend aan de 49-Jarige
Loevendle. wiens compositorische ca
paciteiten met „8lx Turkish Folk-
poemc" en „Incantations" inmiddels
tot ons Concertgebouworkest en tot
ver over de landsgrenzen reiken. Op
hem en zijn bedachtzaam met de
tijden mee evoluerende jazz van de
gelijk doortimmerde structuur kom
lk aan het eind van de maand nog
terug, wanneer hem op 31 oktober a s
ln het BIM-huls de lof ten deel valt.
die hem eigenlijk zo*n 10 Jaar terug al
had moeten worden toegezwaaid.
Ten slotte tip lk uit de agenda nog
het concert dat de VARA op vrijdag
19 okt. In het B.O.C. Amsterdam aan
spant rond de trompettlst-workshop-
lelder Nedley Elstak met als speciale
buitenlandse gast de van Laren '79
bekende trompettist Richard Wil
liams.
Over buitenlanders gesproken: enke
le befaamde gastarbeiders cirkelen ln
het concertcircuit rond. zoals de van
Dizzy Olllesple bekende gitarist Rod
ney Jones, de drummer Elvtn Jones,
de zangeres Betty Carter (14 oktober
ln de Vredenburg) en het kwartet van
de ex-Mlnguamuslci Oeorge Adams
(tenor en Don Pullen (plano) als po
tentieel hoogtepunt ln Wagenlngn
(14). Tilburg (19). Amsterdam, BIM 24
en den Haag. Pepijn 28 oktober
De radio
Na de zenderkleuring vM het accent
nogal hevig op de 3 eerste dagen van
de week: het zondagse N08-Jazz
„blok" tussen 7 en 9 uur, de AVRO 9
uur-Jaashow op maandag en VARA's
„And all that Jazz" op de dinsdag
Alles tussen het hit- en discogeweld
van Hilversum 3. Ons radlobestel
blijft het moeilijk hebben met de
vraag, tot welke categorie men de
Jazz eigenlijk moet rekenen. Sinds
Jaar en dag ls het wekelijkse aanbod
gerantsoeneerd op zeven en een
kwart uur. de wispelturige VPRO bui
ten beschouwing gelaten. Zelfs de
KRO doet daarin nu op vrijdags mee
met een vol uur
Jazz op de radio ls verdeeld ln platen-
thema- en Uveprogramma's Het zou
aardig zijn. wanneer die laatsten hun
microfoons eens in een stuk of wat
jazzclubs neer zouden zetten ln de
komende weken. Haaks op deze posi
tieve wensdroom staat echter de
merkwaardige ..su prise" die de
AVRO aan de startstreep van de Jazz
maand ln petto had. het (voorlopig?)
verdwijnen van Jaap Lüdeke's 9 uur
Jazzshow op maandag, die moest wij
ken voor een syncopisch livepro
gramma van de 8kymasters. dat van
zender en tijdstip verandert
In JDe Meerwaart" proefde een tal
rijk publiek van een wonderlijke
cocktail van muzikale uitersten De
professionele dlscomuzlek van Yusef
Lateef naast de steel band van mr
Slim. de eigentijdse rituelen van een
ICP-enaemble en Keea Hazevoet ver
sus een door Hans Duller georgani
seerde tenor battle Uit de hand lo
pende aanvangstijden en slechte ge
luidsinstallaties mochten de pret niet
drukken. De Jazzmaand ls begonnen
Oktober swingt
door G. Kruis
WEERT „Moest alles ten onder gaan" schreef Stefan Zweig
ln 1923, „al de boeken, al de monumenten, foto's en documen
ten; moesten evenwel de houtsneden, die Frans Masereel
gedurende deze tien Jaar geschapen heeft, overgebleven zijn,
zij alléén zouden volstaan om onze huidige wereld herop te
bouwenen bovendien zou het ons gegeven worden in deze
bladen de gevaarlijke geest, het genie en het psychische
tempo van onze tijd te beleven."
Aan die tien jaren zijn er nog eens ten wild. Er ls arbeid, maar ook de rust
vijftig toegevoegd Masereel over- erna.
Voorbeeld van Masereels indringende zeggingskracht
Van onze kunstredactie
AMSTERDAM „De clowns van de FNV?" is de titel van een brochure van de Kunstenaars
Organisatie van de NW IKONWI, die zij gistermiddag onmiddellijk bij het officiële
verschijnen al aan een discussie onderworpen heeft.
De bedoeling van de brochure is dui
delijk uiteen te zetten wat de Kunste
naars Organisatie ls. welke terreinen
zij bestrijkt, wie er lid van zijn en
welk soort beleid zij zowel van de
centrale als van de lagere overheden
verwacht. De brochure ls voor die
overheden gemaakt, maar ook voor
de eigen leden, en evenzeer voor de
andere bonden binnen de FNV De
brochure ls een eerste aanzet tot de
discussie, eerst ln eigen kring, vervol
gens met de overheden.
Hans Boswinkel, voorzitter van de
KONW. en met Oiep Hagoort opstel
ler van de brochure, lichtte toe dat de
belangenbehartiging wel een taak ls
van de organisatie, maar niet de voor
naamste
Er zal wel op gehamerd blijven wor-
Speciaal vandaag
Bezoek van de paus aan de
Verenigde Staten. Een recht
streeks verslag van de aan
komst van paos Johannes Pau
las II bij het gebouw van de
Verenigde Naties. Verder
beelden van de ontvangst door
secretaris-generaal Kurt
Waldhelm en de rede die de
pans voor de Algemene Verga
dering zal uitspreken. (Met een
wijziging van de aanvangstijd
moet rekening gehouden
worden).
Ned. I 17.00 nur
Beeldspraak. Een portret
van de Franse schrijver Joris-
Karl Huysmans in drie delen.
Vanavond deel I: Het tekort
van het naturalisme. De starre
en oppervlakkige formule van
het naturalisme onder Zola
wordt Huysmans te beperkt.
Hij zoekt naar andere wegen.
Ned. I 22.10 nur.
Bezoek van de paus aan de
Verenigde Staten. In een extra
uitzending van Brandpunt
wordt teruggekomen op de
rede die de paus beeft gehou
den voor de Algemene Verga
dering van de VN.
Ned. 2 22.20 uur
Brandpunt self besteedt
aandacht aan onregelmatighe
den met girobetaalkaarten en
rhfquc, „j,
den, dat het aandeel van de kunsten
op de rijksbegroting van nu 0.9 pro
cent naar 1 procent moet groeien,
maar er ls tevens het besef dat een
budget niet kan blijven uitdijen, en
dat er naar andere mogelijkheden
gezocht moet worden, naar andere
structuren. Het mee-nadenken en
praten daarover ls niet een taak van
de KNOW alleen, er ls ook samen
spraak nodig met bij voorbeeld de
grafische bonden, de dienstenbonden
van de FNV. om tot een gezamenlijk
kunstenaarsbeleid te komen. Waarbij
men wel moet bedenken dat de bon
den nooit verder kunnen gaan dan de
eigen leden willen.
Eerste reacties werden gegeven door
Otto Volkman van de Boe km an stich
ting, mevrouw Venzelaar. gedepu
teerde van Utrecht. Michel Negen
man van het FNV-bestuur, Rob Sak-
ko. algemeen secretaris van de Raad
voor de Kunst.
ZIJ stelden natuurlijk nogal veel aan
de orde. Hoofdpunten: de brochure
geeft een visie van kunstenaars, an
deren houden het oog gericht op de
„kunstconsument", het publiek, ln
het bijzonder de arbeiders. De lagere
overheden proberen hun stem te la
ten horen. Dat wil ook de FNV ln haar
totaliteit. Voor de FNV kan het niet
alleen gaan om een kunstenaarsbe
leid. zelfs niet om een kunstbeleid op
zichzelf, maar om een cultuurbeleid.
Vermenselijking van de arbeid hoort
daar even zeer ln thuis. Dat mag niet
gescheiden worden van het toeganke
lijk maken voor kunsten, waardoor
aan arbeiders ln hun vrije tijd goed
gemaakt zou lijken te worden wat ze
ln hun arbeidstijd te kort komen.
Waardigheid
Een vakbondsbeleid moet de Inko
mensverdeling. het wonen, de arbeid
ln overeenstemming brengen met de
menselijke waardigheid, de actieve
cultuurdeelname bevorderen, aan
dacht hebben voor andere cultuurui
tingen dan de gangbare en aanslui
ting nastreven btj de feitelijke situa
tie en de smaak van de arbeiders.
Dat laatste hangt ook weer nauw
samen met iets anders, waarover al
jaren gesproken wordt als de geves
tigde Instellingen veren moeten laten
voor nieuwe Initiatieven, dan moet
daarbij niet alleen gedacht worden
aan experimentele ondernemingen
voor een toch al kunstminnend pu
bliek. maar evenzeer aan nieuwe ont
wikkelingen van „kunst voor arbei
ders". Kortom: beleid moet rekening
houden met maker en met ontvanger
leed in 1972 en de oogst van deze
ongelooflijk lange periode van veel
zijdige en vooral medemenselijke cre
ativiteit ls nu tot 15 oktober als on
derdeel van het Festival Beeldende
Kunst Nederland-Vlaanderen 1979 te
zien ln de Tiendschuur te Weert.
Masereel protesteerde door zijn
kunst tegen alles wat hij als misstan
den zag. maar zijn protesten waren
ook lessen in beschaving, Zijn aan
dacht gold, in tegenstelling tot b.v.
Oeorg Grosz, niet ln de eerste plaats
de verdrukkers, maar veel meer de
vertrapten.
En hij was te intens met de mensheid
bezig om alleen maar mooie dingen te
maken, alleen maar om hun schone
verschijningsvorm. Hij had geen
sfeerscheppende tussentlntjes nodig,
bij hem geen grafische vondsten,
zwiert en wit, dat was alles.
Hij zag en liet zien, onbevooroor
deeld, zonder zich te specialiseren ln
welk facet van het leven ook. Want
naast vlijmende kritiek ls er ook veel
vreugde in zijn werk, stille en dolle
vreugde, er ls liefde, melancholiek,
opofferend, maar ook hartstochtelijk
De diepe bewondering voor een kun
stenaar gaat bij de bewonderaar vaak
gepaard met de wens een „origineel"
werk van zo'n kunstenaar te bezitten
Zo vergaat het mij tenminste, 't
Vreemde is, dat dit bij Masereel ei
genlijk helemaal niet bij Je opkomt, 't
Hoeft helemaal niet, met een boek vol
reproduktles van zijn houtsneden
ben je al gelukkig. Masereel's prenten
hoeven niet „echt" te zijn, niet eigen
handig gedrukt en gesigneerd te zijn.
•Ook zonder dat, zelfs in een duizend
voudige vermenigvuldiging, verliezen
zij niets van hun zeggingskracht
Geen objecten voor beleggers dut
die grafiek van Masereel. maar onge
looflijk waardevol!
In het Museum Waterland te Pur-
merend wordt van 3 oktober tot 5
november een herdenkingstentoon
stelling gehouden van de schilder en
aquarellist Cor Dik. Er worden zeven
tig werken getoond die hoofdzakelijk
zijn üpendamse periode weerspiege
len. Naast schilderijen waarop het
Waterlandse landschap veelvuldig
staat afgebeeld hangen er ook stille
vens, bijbelse taferelen en stadsge
zichten.
ADVERTENTIE
Een makkelijke manier van sparen waarbij uw
geld niet vast staat en waarvoor u nooit per
soonlijk naar dc bank hoeft
Op een NMB girospaarrekening knjgt u
1% meer rente dan op de gewone spaarreke
ningen.
Enbt
in bovendien geeft de NMB u t/m 12 oktober
een spaarpremie van f 7,50 wanneer u een NMB
girospaarrekening opent met een eerste inleg van
ten minste f 50,-
•Alleen tijdens deze akbe is dc minimum
inleg van f250,- op de girospaarrekening verlaagd
naar f 50,-
XOCAIANOSCHE
Stuur mij meer informatie over guosparen bij
de NMB.
□Open voor mij een NMB girospaarTekemng.
Ik heb een betaalrekening ia/nee
rekeningnummer Milllllll
Naam - -
Adres:
Po«code_Woonplaats:
aan kruisen wat gewenst is datum.
handtekening
Coupon
NMB, Ai
in een envelop aonder postzegel renden aan
Antwoordnummer 131,1000 FA Amsterdam
