'Vluchtelingenhulp raakt in het slop' Smit weigert met stakers te praten Texelse 'Russenoorlog' weinig bekend Vakbeweging tegen regeling 'correcties' NEDERLAND BUNGALOW VAKANTIELAND Dowtiiins Vooral in landen van derde wereld Kinderpostzegels 1979 gepresenteerd In plaats van kortingen op uitkeringen nrTn archivering j 02510 256451 Nederlanders in Schotland wegens drugs in arrest Stadsslepers houden vast aan eis TV-documentaire werpt licht op gebeurtenissen in mei 1945 Xcabernet\ d'aniou Opnieuw gif in grondwater van Wierden 'Genezingsplan' voor zieke bomen in Ede DINSDAG 2 OKTOBER 1979 BINNENLAND TROUW/KWARTET 3 Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De internationale hulpverlening aan vluchtelingen schiet ernstig te kort. Jaarlijks rijzen er meer problemen dan er worden opgelost. Vooral de grote en nog steeds groeiende vluchtelingenproblemen in landen van de derde wereld geven aanleiding tot zorg De structuur van de internationale hulpverlening dient opnieuw doordacht en verbeterd te worden. Dit zei gisteren de vertegenwoordiger in Nederland van de hoge commissa ris voor de vluchtelingen van de Vere nigde Naties, mr C. Brouwer, op de in Amsterdam gehouden oprichtings vergadering van de Vereniging Vluch telingenwerk Nederland. Deze vereni ging is tot stand gekomen na een fusie van negen organisaties op het gebied van het vluchtelingenwerk. Brouwer hield de aanwezigen voor dat de hulp van Nederland en van Nederlanders niet gemist kan worden bij de noodzakelijke herstructurering van het internationale vluchtelingen werk. Naar zijn oordeel moet de op lossing van het probleem vooral wor den gezocht bij particuliere hulporga nisaties, die bereid zouden moeten zijn tot het aangaan van samenwer kingsverbanden. in het bijzonder voor steun aan landen in de derde wereld. Volgens Brouwer mag niet te veel hoop worden gevestigd op de regerin gen in de derde wereld, die de handen vol hebben aan de eigen bevolking, en ook technisch niet of niet voldoen de zijn toegrust om vluchtelingen een plaats in hun samenleving te geven. Ook van de Verenigde Naties is niet het verlossende woord te verwachten. De hoge commissaris, aldus Brouwer, kan een beter klimaat voor het hulp- verleningswerk scheppen, maar zelf geen programma's in landen van de derde wereld uitvoeren. Publieke opinie In zijn toespraak toonde Brouwer zich bezorgd over de zijns inziens veranderde houding van het publiek. Naar zijn zeggen werden er twintig, en mogelijk zelfs tien, jaar geleden andere maatstaven aangelegd dan nu. „Toen werd er nog schande gespro ken, wanneer vluchtelingen onrede lijk lang in een kamp moesten verblij ven. Toen was de wereld nog bereid barakken met de grond gelijk te ma ken, na voor de kampbewoners een redelijke huisvesting te hebben ge vonden. Het lijkt wel of de publieke opinie nu meer tolereert dan vroeger. Als deze berusting gaat overheersen, zie ik sombere dagen voor het inter nationale vluchtelingenwerk tege moet." Volgens Brouwer heeft die berusting er nu al toe geleid dat de vluchtelin gen in leven worden gehouden, zon der dat wordt gewerkt aan „het terug geven van menselijke waardigheid aan de individuele vluchteling". Daarbij is de hoge commissaris ver worden tot „een soort bankier", die ervoor zorgt dat fondsen naar pro bleemgebieden vloeien, maar „aan zijn eigenlijke opdracht, het oplossen van problemen voor groepen, niet meer toekomt". De minister van CRM, mevrouw M. H. M. F Gardeniers-Berendsen, die verantwoordelijk is voor het vluchte lingenbeleid in Nederland, stond on der meer stil bij de problemen van de Vietnamese vluchtelingen, van wie er dit jaar zo'n 2500, „en misschien zelfs meer", in Nederland moeten worden opgevangen. Zij vond overigens dat niet moet worden vergeten „dat in ons land ook nog vluchtelingen uit Latijns-Amerika en Turks-Christelij ke asielgerechtigden zijn. die de aan dacht en zorg evenzeer behoeven". In een schets van de knelpunten die zich bij de opvang en begeleiding van vluchtelingen voordoen, zei minister Gardeniers dat het onontkoombaar lijkt dat meer woningen voor vluchte lingen en asielgerechtigden ter be schikking worden gesteld. Daartoe, aldus de minister, zou een beroep moeten worden gedaan op gemeen ten en woningbouwcorporaties. DEN HAAG (ANP) De acteurs Aart Staartjes en Joost Prinsen en de ac trice Wieteke van Dort hebben gister middag in het Haagse Congresge bouw de kinderpostzegels 1979 gepre senteerd Op de vier zegels worden de rechten van het kind op voeding, medische verzorging, onderwijs, liefde en be scherming uitgebeeld. Het ontwerp is van fotograaf Willem Diepraam en graficus Jan van Toorn. De zegels zijn vanaf 13 november in de postkanto ren te koop. Het Nederlands comité voor kinder postzegels besteedt het geld dat met de zegels bijeen wordt gebracht aan particuliere projecten in binnen- en buitenland voor geestelijk, llchame lijk en sociaal achtergestelde kinde ren. Bijzondere aandacht krijgt dit jaar de actie „Voor elk kind een boom" Het comité wil met deze actie een herbebossingsproject in Senegal financieren Vorig jaar brachten de kinderpostzegels vier miljoen gulden op. Foto: Bij de presentatie van de kin- derpostsegels 1979 maakte prinses Beatrix (tweede van rechts) kennis met de fotograaf Willem Diepraam (tweede van links). Spanningen Van onze sociaal-economische redactie DEN HAAG De vakbeweging (FNV, CNV) weigert mede werking aan een definitieve regeling voor „correcties" in de wijze, waarop de sociale uitkeringen worden berekend. Deze definitieve correcties moeten in de plaats komen van de halfjaarlijkse kortingen op de uitkeringen. De werkgevers stemmen wel in met de suggesties van het kabinet voor de definitieve correcties. De werkgevers willen op sommige pun ten nog veel verder gaan dan het kabinet. Mevrouw Gardeniers toonde zich be ducht voor de goedgeefsheid van par ticulieren die in een reactie op de roep om hulp aan de Vietnamese vluchtelingen woonruimte aanbie den. Ze wees onder meer op de kans op „spanningen", zowel voor de be trokken vluchtelingen als voor het onderdak biedende gezin. Ze zei te vrezen „dat in de meeste gevallen na verloop van enige tijd de problemen niet meer zijn te overzien". De voorzitter van de nieuwe vereni ging. mr. P. J. Kardoes, gewaagde gisteren van een uitstekende samen werking met het ministerie van CRM. Hij zei er niet bang voor te zijn dat de hulpverleners zich als gevolg daarvan wat al te gouvernementeel gaan ge dragen. „WIJ hebben ook te maken met het ministerie van justitie, dat een beleid ontwikkelt dat ons er van tijd tot tijd toe noopt de stormbal te hijsen." advertentie brengt rust èn dynamiek I in uw organisatie I Ömo WMMM I levering via dealers DEN HAAG/LONDEN De Britse politie heeft gisteren vier Nederlan ders gearresteerd, toen ze een inval deed in twee woningen, een bij Dun dee en een bij Edinburgh. De actie van de politie volgde na een uitge breid onderzoek naar het illegaal ver vaardigen van amfetamine, een pep middel met een verslavende werking. De vier Nederlanders, een echtpaar uit Eindhoven, en twee mannen, af komstig uit Eindhoven en Waalre, worden verdacht van handel in deze drugs. Ze zullen vandaag in Edin burgh worden voorgeleid. Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM De directie van Smit Internationale weigert elk contact met het actiecomité van de vijfhonderd stakende stadsslepers. Volgens de directie piekert ze er niet over om de onderhandelingen over de eisen van de stakers te heropenen. De stadsslepers houden onverkort vast aan een loonsverho ging van 28,50 gulden bruto per week per 1 juli 1979 en verwerking van dit bedrag in de CAO voor 1980, plus een vergoeding voor de gestaakte dagen. De slepers staken nu al bijna zes weken. advertentie Dit blijkt uit het ontwerp-advies van de Sociaal-Economische Raad (SER) aan de regering óver sociale uitkerin gen en minimumloon. Het ontwerp is opgesteld door een commissie, waar in alle partijen van de SER zaten. Het ontwerp is nagenoeg op alle punten sterk verdeeld. Over de verschillende standpunten van werkgevers en vak beweging in de commissie is enkele weken geleden al het een en ander bekend geworden. Vrijdag vergadert de voltallige SER over het ontwerp. De correcties op de sociale uitkerin gen vormen een hoofdbestanddeel van de bezuinigingsnota Bestek '81, die het kabinet-Van Agt vorig jaar uitbracht. De omstreden kortingen van gemiddeld een half procent op de uitkeringen per 1 januari en per 1 juli, zijn een voorschot op de definitieve „correcties". Het kabinet moest eerst een advies van de-SER inwinnen over de correcties. Doordat dat advies nu sterk verdeeld zal zijn, houdt het ka binet politiek zijn handen vrij om zijn eigen gang te gaan. Bij de sociale uitkeringen spelen drie zaken een rol: De uitkeringen zijn bruto gekop peld aan de algemene CAO-loon- stijging; Netto stijgen de meeste uitkerin gen sneller dan de netto-lonen, doordat op de lonen meer sociale premies worden ingehouden; Als bodemgarantie zijn de laagste uitkeringen netto gekoppeld aan het netto minimumloon. Hierbij is het bruto minimumloon ook ge koppeld aan de algemene CAO- loonstijging. De correcties hebben betrekking op de bruto-koppeling van uitkeringen aan lonen, de bruto/netto-berekening van uitkeringen in vergelijking met lonen, en de netto/netto-koppeling van de laagste uitkeringen („sociale minima") aan het minimumloon. De werkgevers willen zowel mlnl- i mumloon als uitkeringen voortaan koppelen aan de stijging van de CAO- lonen van het kwart van de CAO's met de laagste stijging. Thans wordt nog gekoppeld aan het algemeen ge middelde van de CAO-loonstijging. Bovendien willen de werkgevers dat voortaan op de bruto-uitkeringen alle sociale premies worden Ingehouden. Dat zou netto flink schelen. Voor lo pende uitkeringen willen de werkge vers de premieheffing geleidelijk in voeren in drie tot vier jaren. Minimumloon De vakbeweging wil minimumloon en uitkeringen voortaan koppelen aan de feitelijk betaalde lonen in plaats van de officiële CAO-lonen. Ook „in cidenteel loon" werkt dan door in de koppeling. Op lange termijn gezien zou deze verandering niet tot hogere uitkeringen en hoger minimumloon hoeven te leiden. Een bezuiniging ontstaat er echter zeker niet door. De vakbeweging wil wel een bezuini ging door toekomstige verhogingen van sociale premies voortaan ook in te houden op de bruto-uitkeringen. Het bezuinigend effect hiervan is ech ter niet groot in vergelijking met wat werkgevers voorstellen, of wat het kabinet wil. Vakantietoeslag De vakbeweging wil verder dat de minimum-vakantietoeslag wordt ver hoogd van zeven naar acht procent. De meeste werknemers krijgen al acht procent. De werkgevers zijn niet tegen deze verhoging, mits tegelijk het procent stijging wordt afgehaald van het minimum maand- of week loon. De vakbeweging Is tegen dat afhalen, omdat zij meent, dat het minimumloon nog een oude verho ging van 1,6 procent tegoed zou heb ben. De vakbeweging wil bovendien dat de vakantietoeslag wordt gebon den aan een „vloer", net als in de meeste CAO's al het geval is. Die vloer zou dan moeten zijn. het gemid delde van de vloeren in de vakantie toeslag In de CAO's. Dat zou hoger uitvallen dan acht procent van het feitelijke minimumloon. De werkge vers zien niets in zo een vloer, maar een aantal van de onafhankelijke „kroonleden" in de SER-commissie wèL Bijvoorbeeld lang weekend Noord-Brabant v.a. 1Cf\m per bungalow In bungalowpark „De Bikkels". Schitterend gelegen in het brabantse land. Bungalows met alle komfort. Lees de gids „NS/Trans Vakantie- rezen in herfst, winter, lente". En boek; bij NS-stations, Rabobank, ANWB, uw reisbureau af bel 030627844. Reisbureau der N.V. Nederlandse Spoorwegen Publicatie kwam lot stond in samenwerking mei hel Notionool Bureau voor Toerisme, Den Hoog. Het stakingscomité had gisteren aan gekondigd dat de directie beslist zou ingaan op een uitnodiging voor een gesprek, omdat het aantal schepen dat ligt te wachten bij Hoek van Holland, sterk zou zijn toegenomen nu de staking in de stukgoedsector ls afgelopen. Volgens het gemeentelijk havenbe drijf lagen gisteren twaalf schepen te wachten bij Hoek van Holland, maar niet alle schepen zouden zijn aange wezen op sleepboothulp. De stadssle pers menen dat, naar mate het weer slechter wordt, steeds meer schepen de hulp van sleepboten nodig hebben. Een woordvoerder van de directie zei gisteren dat Smit alleen nog maar met de vervoersbonden FNV wil pra ten over het slepersconflict. Smit wei gert te praten over de CAO-1979, oin- dat die al lang en breed is afgesloten. Van een terugwerkende kracht van de loonsverhoging van 28,50 gulden tot 1 juli van dit jaar wil de directie dan ook niets weten. De staking is volgens Smit nu alleen nog maar tot een eind te komen wanneer de druk van werkwilligen te groot wordt. Het stakingscomité meent dat Smit door de halsstarrige weigering om te praten de tactiek van de koude oor log hanteert. „We zullen echter niet opgeven en laat Smit ook goed be denken dat we het erg lang vol kun nen houden", aldus één van de sta kingsleiders. Onbekenden hebben het huis van de directie-secretaris van Smit, mr. F. Ledeboer, met verf beklad. Het sta kingscomité zegt niets met deze zaak te maken te hebben. Chemie Het opstarten van de produktlepro- cessen bij Shell Chemie In Moerdijk en op de Sheil-raffinaderij in Pernis verloopt naar wens. Volgens Shell hebben zich geen moeilijkheden voorgedaan tussen ex-stakers en Van een onzer verslaggevers HILVERSUM Amper vijftien procent van de Nederlandse bevolking boven de vijftien jaar is op enigerlei wijze op de hoogte van de zogeheten „Russenoorlog" op Texel, het laatste slagveld In Europa tijdens de laatste wereldoorlog De gebeurtenissen in april en mei van 1945 hebben buiten Texel nooit algemene bekendheid gekregen. Alleen de voormalige onder wijzer J. A. Van der Vlis (79) heeft gegevens over de op stand van de Georgiërs op pa pier vastgelegd („Tragedie op Texel"). Van der Vlis was oog getuige van de strijd, die op 6 april 1945 losbarstte en tot 20 mei voortduurde. De rest van Nederland was toen al ruim schoots aan het feestvieren Dick van Reeuwijk, journalist bij de NOS, heeft de afgelopen twee Jaar een onderzoek ver richt naar de gebeurtenissen op Texel aan het einde van de oorlog. Hij ontdekte onder meer dat negen Duitse mili tairen. die verantwoordelijk beschouwd werden voor de executie van tien Texelaars op 6 april 1945. in 1972 door de Duitse onderzoeksrechter wa ren vrijgesproken van moord wegens gebrek aan bewijs De verdachten waren wel schul dig aan „doodslag", maar dat misdrijf was in de Bondsrepu bliek al in 1965 verjaard. T)e executie van de eilandbe woners op 6 april volgde op de opstand van de Georgiërs van het 822ste bataljon, dat op Texel gelegerd was De acht honderd Georgiërs waren in 1941 aan het oostfront met miljoenen andere Russen door de Duitsers krijgsgevan gen gemaakt In de volgende oorlogsjaren recruteerden de Duitsers uit de gevangenkampen verster kingen. die ze elders in Euro pa inzetten. Zo belandde een bataljon Georgiërs in Neder land. via Zandvoort op Texel Toen zij op 5 april 1945 dreig den Ingezet te worden aan het front (waarschijnlijk btj Arn hem). grepen de Russen naar de wapens en kwamen in op stand tegen de Duitsers In de nacht van 6 april doodden zij bijna alle vierhonderd Duitse militairen in het bataljon. De actie van de Oeorglërs was echter al spoedig hopeloos. ZIJ slaagden er niet in de zware batterijen van de Duitsers te veroveren. In een laatste stuiptrekking wisten de bezet ters bovendien ruime verster kingen naar het eiland te diri geren Vele burgers van Den Burg kwamen de eerste dag al om toen de Duitsers tweedui zend grar\aten op het dorp af vuurden. In de reddingsboot vluchtten tien Texelaars en vier Georgiërs naar Engeland om tevergeefs hulp van de geallieerden te vragen Drie weken wisten de Geor giërs stand te houden in een guerilla-achtlge strijd. Ruim 570 Georgiërs kwamen om maar ook aan Duitse kant wa ren de verliezen groot volgens de Duitse lezing zeshonderd, volgens de Canadese 2300 Hondereeventien Texelaars kwamen om het leven. Onder hen waren tien mensen, die door de Duitsers direct na de opstand waren gearresteerd op verdenking van steun aan de Russen. Pas twee dagen nadat de Ca nadezen het eiland verover den (20 mei) en de Duitsers ontwapenden, werden de li chamen gevonden. Van de achthonderd Georgiërs ble ken er 228 de strijd te hebben overleefd. Dick van Reeuwijk heeft tij dens zijn onderzoek (hij reisde onder meer naar Rusland, sprak daar met overlevenden en bekeek de in Nederland nooit uitgebrachte Russlsl- sche film „Gekruisigd ei land") met moeite medewer king voor de documentaire verkregen. De rechtzaak te gen de negen Duitsers is nooit behandeld en ooggetuigen bleken er weinig voor te voe len om voor de camera te ver schijnen. Van Reeuwijk vond de Duitse commandant van het 822ste bataljon, maar diens haatgevoelens waren nog zo groot dat hij weigerde te praten diiwi mHtlm- lc mtkiw uvlirn ilr/.n «ord.-n Indien een Rut op eeo boerden) wordt gevonden zonder dit de bewoner o( leden vin zijl fanulie of personeel, biervu nel ding hebben gemuit, worden A HE bewonen tUndrechtdgk doodgeschoten en de boeriergen nrbrud. OH In do ollorteotsto or or- Dl ISUUOmUNDAITC Stilzwijgen Ook op Texel bewaart men liever het stilzwijgen over de Tien Texelaars werden op 6 april 1945 door de Duitsers geëxecuteerd, omdat se ervan verdacht werden de in op stand gekomen Georgiërs te hebben gesteund. „Russenoorlog". Volgens Van Reeuwijk is het optreden van de BVD vlak na de oorlog daar grotendeels schuldig aan „De BVD onderzocht welke Texelaar de Georgiërs had geholpen of onderdak had verschaft Terwijl die mensen eigenlijk alleen op hu manitaire gronden hadden ge holpen uit een soort naas tenliefde werden zij ver dacht van communistische sympathieën Veel oudere mensen zitten daar nu nog mee." Nog steeds ia er angst voor de BVD en voor het predikaat „communist". heeft Van Reeuwijk gemerkt „Iemand vertelde dat de BVD hem des tijds gevraagd had de uitnodi ging om naar Georgië te rei zen aan te nemen teneinde gegevens te verzamelen Een ander weigerde om na ruim dertig Jaar te praten, om dat hij niet als communist het graf in wilde gaan De koude oorlog en het feit dat de rest van Nederland aan het feestvieren was. toen er op Texel nog werd gevochten, zijn volgens Van Reeuwijk de voornaamste oorzaak van het gebrek aan kennis over de .Russenoorlog". Zijn „verlate oorlogsverslaggeving" wordt woensdag 10 oktober om 19.30 uur in een twee uur durende documentaire uitgezonden op Nederland I. advertentie werkwilligen. De industriebond FNV zegt dat er „stevig" ls gediscussieerd tussen beide partijen. Ongeveer honderd werkwilligen die zich gisteren meldden bij de poort van de kunstmestfabriek Albatros, waar nu een week wordt gestaakt, zijn tegengehouden door de stakers Volgens Johan Steekelenburg van de industriebond FNV staan zeshonderd van de negenhonderd werknemers bij Albatros achter de staking In een telegram heeft het actiecomité de di rectie een onverantwoorde, harde op stelling verweten door niet akkoord te gaan met het principe-akkoord dat het afgelopen weekeinde bijna tot, overeenstemming had geleid. Dat ak koord hield in dat er één extra vrije dag bij kwam voor de vol-continu- dienst bovenop de al toegezegde vijf vrije dagen. Die ene extra dag als eerste stap In de richting van een vijf ploegendienst en 35-urige werkweek zou volgens Steekelenburg vol doende zijn geweest om de stakers op te roepen het werk te hervatten. De negatieve reactie van Albatros dwingt ons tot scherpere acties, aldus Steekelenburg. De directie van het chemische bedrijf ICI had gisteravond moeten reageren op het ultimatum van de industrie bond. maar men heeft uitstel gekre gen tot donderdag. Ook de bedrijven Tiofine, Cyan amid en Chevron hangt een ultimatum boven het hoofd. De industriebond FNV zal op deze be drijven stakingsacties voorbereiden als de directies niet willen tegemoet komen aan de eis van de bond om afspraken te maken over de invoering van een 35-urige werkweek en een vt J f-ploegendlenst. GENDERINOEN (ANP) De 27-Jari- ge L. G. M. Hesselink uit 's-Heeren- berg is gisteren op een kruising In de gemeente Genderingen (Noord Bra bant) verongelukt. Zijn auto kwam ln botsing met een vrachtauto. De be stuurder van de vrachtauto verleende hem geen voorrang, aldus de politie. ACKERMAtflAURANCE GEÏMPORTEERD DOOR ^KOOPMANS BRUINIER B V AMSTERDAM y/ ALMELO/WIERDEN (ANP) - Een jaar nadat bekend werd dat zich in het grondwater bij het Almelose wa terwingebied ln Wierden een giftige stof bevond ls er opnieuw een bodem verontreiniging ontdekt. De Overijs selse milieupolitie is een onderzoek naar de oorzaak van deze nieuwe ver giftiging begonnen, terwijl ln een la boratorium wordt nagegaan over wel ke stoffen het hier precies gaat. De autoriteiten houden het vooralsnog op „verdacht spul". Het gif is aangetroffen op het voor malig terrein van de chemische fa briek Broomchemle, die tot ruim twee Jaar geleden hier was gevestigd. Tegen dit bedrijf loopt al enige tijd een proces, aangespannen door de gemeente Wierden. die Broomchemle verantwoordelijk stelt voor de aan tasting van de riolering. Het trybroometheen dat ln het grond water bij het Almelose waterwinge bied is gevonden, zou volgens Almelo en Wierden eveneens van Broomche mle afkomstig zijn. Het besmette, grondwater wordt sinds enige tijd weggepompt op open water om aan tasting van het drinkwater te voorko men. Almelo is van plan de kosten hiervan vla een gerechtelijke proce dure te verhalen op Broomchemle EDE (ANP) De dalende grondwaterstand, wegverbre- dingen, kabelleggingen. het strooien van wegenzout en het verdichten van de bodem door zwaar verkeer zijn er de oor zaak van dat ongeveer vierdui zend bomen In de gemeente Ede binnen vijf Jaar een „ge neeskundige behandeling" no dig hebben Het gaat om bomen die vijftig' Jaar of ouder zijn en die anders sterven en gekapt zullen moe ten worden. Dit blijkt uit een onderzoek van een boomver- zorgingsbedrijf. Het bedrijf heeft becijferd dat de behandeling van de bomen ln totaal 1.6 miljoen gulden of ruim drie ton per Jaar kost Het onderzoek werd verricht naar aanleiding van de zeer droge zomer van 1976 toen veel beu ken afstierven Het bodem verzorgingsbed rijf is tot de conclusie gekomen dat vrijwel alle bomen in Ede min of meer ziek zijn. Maar een ge richt „genezingsplan" is moei lijk omdat er geen sprake is van groepen zieke bomen De behandeling zal. aldus de ge meente Ede. veel tijd in beslag nemen. .„Wilt u dese spaarpot eens op vinger afdrukken nakijken?"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 3