«asten bedrijven stijgen'
Nieuwe oliecrisis in
vooruitzicht gesteld
i
Wanneer is de Winterschilder
voor 't laatst bij u geweest?
Philips ziet kansen
-ggen in China
Goud in Londen
bijna 400 dollar
Hij brengt weer
een fikse premie mee:
30gulden per man per dag!
Witteveen
rekent op
recessie
Ga even na of 't weer eens tijd wordt.
Nederlandse bedrijven
verliezen verder
terrein in Duitsland
Jtteveen en Kessler in discussiemiddag
Besparingsprogramma's ontoereikend
B Beetje uitgekeken op uw keuken?
B Hebt u 't idee dat het allemaal aparter zou kunnen?
B Toe aan een slaapkamer die helemaal nieuw is?
B Verf op kozijnen en deuren beschadigd?
B Was u tien jaar geleden een ander mens dan nu?
B Gewoon zin in wat anders op de muren?
B Afbladderend plafond in de badkamer?
B Bij vrienden op originele ideeën gekomen?
B Trek in een premie die niet kinderachtig is?
B Raakt de trap een tikje afgetrapt?
B Nieuwe meubels gekocht, de laatste tijd?
Optiebeurs ziet
nog steeds
goede toekomst
Samenwerking in
studie op gebied
van reischeques
JÏRDAG 29 SEPTEMBER 1979
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET P 15 - RHS 13
onze sociaal-economische redactie
[TERDAM We staan aan de rand van opnieuw opleven van de spiraal hogere lasten
de bedrijven, daardoor meer uitstoot van arbeid, met als gevolg meer mensen met een
ale uitkering, dus nog weer hogere lasten. De grootste teleurstelling overde Miljoenennota
at het kabinet is afgestapt van de doelstelling om het beslag van de collectieve lasten op
nationale inkomen niet verder te laten stijgen.
eenstemmige conclusie trokken
en prof Kessler, directeur bij
federlandsche Bank", endrWit-
rtj, n, tot vorig Jaar topman van het
nationale Monetaire Fonds, op
in| iiscussiemiddag van het Insti-
voor Onderzoek van Overheids-
vcen in Rotterdam.
(gering, zo betoogde Witteveen.
nu tegemoet komen aan de wens
gS inder meer de vakbeweging, de
gelegenheid in de overheidssfeer
e verruimen. Maar gezien de
ten aan vakbekwaam personeel
i aantal sectoren en de recente
loonstaking acht Witteveen het
twijfelachtig" of de vakbewe-
de prijs voor die extra-arbeids
besparing vindt Witteveen heel nut
tig. Maar de 450 miljoen voor arbeids
marktbeleid vindt hij onjuist Het
beter functioneren van de arbeids
markt moet niet worden bevorderd
met subsidies, maar met grotere toon
verschillen, min of meer verplichte
omscholing, en minder soepele hou
ding tegenover werklozen bij de
vraag of een baan „passend werk" is
of niet.
Ten onrechte
De 132 miljoen voor industriële ver
nieuwing vond Witteveen weer ge
wenst, maar de 400 miljoen voor
steun aan sectoren zal de concurren
tie verstoren en ten onrechte zwakke
gen bij de overheid zal kunnen bedrijfstakken nog een tijdje op de
en. Die prijs is de nullijn voor de
le werknemer.
r toch loonsverhoging komt of
ure werktijdverkorting, „dan zal
abinet daarvoor ruimte moeten
ipen door een fors deel van de
been houden, in plaags van ruimte te
maken voor opkomende industrieën
uit ontwikkelingslanden.
Het kabinet kan de twee miljard gul
den voor 'gericht beleid' uittrekken,
doordat ook het aardgas volgend jaar
twee miljard meer opbrengt als ge-
venplannen te doen vervallen en volg van de koppeling aan de hogere
verlaging van belasting meer
e te scheppen voor het bedrijfs-
Witteveen vindt dat dan aller-
gedacht moet worden aan
ppen van de twee miljard gul
oor „gericht beleid" die het ka-
in 1980 wil uitgeven, en waar-
iet CDA Juist zo ingenomen is.
15 miljoen gulden voor energie-
olieprijzen. „In feite een lastenverho
ging die niet door ons parlement,
maar door de OPEC wordt doorge
voerd," aldus Witteveen. Nu worden
die extra inkomsten uit het gas ge
consumeerd, want de particuliere in
vesteringen blijven volgens de ramin
gen onverminderd laag.
Prof. Kessler hield een vurig pleidooi
iOOr
ie). DHOVEN Philips zal binnenkort een kantoor in Peking
len terwijl op Iets langere termijn een servicecentrum in
(")a zal worden opgericht.
voor meer ruimte voor groei van be
drijfswinsten. zodat de marktsector
in de economie weer kan opleven. Hij
maakte zich duidelijk geenszins zor
gen, dat meer winsten niet vanzelf tot
meer werkgelegenheid zullen lelden.
In de Verenigde Staten is, in tegen
stelling tot Nederland, de produktie
in de marktsector steeds flink blijven
stijgen de afgelopen jaren, met tüs
gevolg dat de werkgelegenheid in de
marktsector daar nog steeds met
twee procent per jaar gemiddeld toe
neemt. In Nederland groeit de pro
duktie in bedrijven nog maar weinig.
En door de steeds stijgende produk
tie per gewerkt uur moet dan de tota
le werkgelegenheid wel omlaag gaan,
en dat is dan ook voortdurend ge
beurd. Juist de laatste tijd gaat het
wat beter, maar Kessler vreesde, dat
het volgend Jaar opnieuw de verkeer
de kant zal opgaan.
Herverdeling van het werk door ver
korting van werktijden maakt de pro
blemen alleen maar groter, doordat
dan de produktie en ook de produkti-
viteit zullen dalen. Ook vervroegde
uittreding (VUT) lost volgens Kessler
niets op. ook al is dit minder gevaar
lijk doordat de produktie er niet door
zal dalen. Uitbreiding van arbeids
plaatsen bij overheid en gesubsidi
eerde sector maakt eveneens „de
sommen alleen maar moeilijker op
losbaar." Ja, aldus Kessler, bij een
flinke daling van de koopkracht, dan
zouden alle problemen gemakkelijk
oplosbaar worden. Ook degenen met
bezwaren uit milieu-oogpunt tegen zo
hoog mogelijk opvoeren van de pro
duktie hield Kessler voor: „akkoord,
maar aanvaard dan een daling van
het reële inkomen."
4<
Van een on2er verslaggevers
AMSTERDAM Terwijl de dollar donderdag opnieuw te kampen had met I
een aanval van zwakte, zet de goudprijs de opmars naar nieuwe hoogten
voort. Nadat in Hongkong gisteren tijdelijk een recordnotering van 401.50
dollar voor één ounce (31,1 gram) goud was bereikt alvorens de prijs inzakte
tot 399 dollar, werd in Londen geopend op 398,98 dollar voor één ounce
Dat was enkele dollars hoger dan het
officiële slot van donderdagmiddag
dat 395.50 dollar bedroeg De officiële
..fixing" (prijsvaststelling) in Londen
van vrijdagmorgen leverde een note
ring op van 397 dollar. Het slot was
397,25 dollar, een nieuw record. In
Amsterdam steeg de goudprijs met
ƒ7,20 tot 24.510-25.610 per kilo.
Achtergrond van de hernieuwde stij
ging van de goudprijs is nog altijd het
gebrek aan vertrouwen in de dollar,
waarvan de prijs de steun van de
centrale banken ten spijt nog
steeds daalt. Het toegenomen tekort
in de Amerikaanse handel met het
buitenland dat in augustus 2,36 mil
jard dollar beliep, was eveneens van
invloed. Volgens handelaren reageren
de valutamarkten nu op ieder ge
rucht met betrekking tot de dollar.
Zoals bijvoorbeeld op het gerucht,
dat de OPEC-landen voor hun olie
geen betaling in dollars meer zouden
willen ontvangen.
Voorkeur
Een fles van saké-flessen is opgericht in het beroemde Ginsa-district,
winkel- en vermaakcentrum van Tokio. De reusachtige fles is opgebouwd
uit 1.244 lege saké-flessen. Het is de bedoeling de afzet van de Japanse
rijstwijn te bevorderen. Dat is nodig, want saké is al geruime tijd niet meer
de nationale drank. Whisky heeft de saké van de eerste plaats verdrongen.
Volgens de voorzitter van het bestuur
van de Londense Orion Bank, David
Montagu, zouden de presidenten van
de centrale banken momenteel een
grotere voorkeur voor goud dan voor
dollars aan de dag leggen voor hun
reserves. Dit, nadat na de tweede
wereldoorlog de reserves voor een be
langrijk deel uit dollars waren opge
bouwd.
Volgens Montagu zullen de ministers
^r»
pti
andere kant zal in Nederland
intal Chinezen worden opgeleid
1 itelndelijk het werk in eigen
jnjvoort te zetten. Dit is het resul-
ran een bezoek dat een Philips-
itie deze maand aan Peking
l 191 en waarover in de Philips Koe-
ordt bericht.
sident dr. W. Dekker toont
ptlmistlsch over de kansen van
in China. „Er is een groot
i aan buitenlandse valuta's. De
van de Chinezen om hun tech-
ie aan te passen moet op een
e wijze worden gecompenseerd,
ht via ruilhandel van goede-
aldus Dekker.
"fer merkt op dat „Je overal in
r n, bussen en hotels ritsen za-
'ïnsen ziet uit allerlei landen
coffers vol documentatiemate-
Voorlopig zullen de Chinezen
onder twijfel richten op specia-
n met een hoog technologische
d en een directe handel in con-
ïtengoederen van enige om-
zal nog wel even uitblijven, al-
ekker.
t brutoresultaat over het eerste
iar 1979 bij Hotel de l'Europe
uim 6 pet hoger dan in dezelfde
He van 1978. De bedbezetting
terde met 5 pet en ook de om-
en brutoresultaten van de ove-
fdelingen waren enigszins hoger
wat. de slechte weersomstandighe
den in het begin van het Jaar in
aanmerking genomen, volgens de di
rectie niet ongunstig mag worden
genoemd.
Nog dit jaar zal er een besluit over
de beoogde fusie van VFW-FOKKER
en Messerschmitt-Boelkow-Blohm
worden genomen. Deze verwachting
koestert de nieuwe voorzitter van de
raad van commissarissen van het
VFW-Fokker concern, Friedrich Hen-
neman.
Henneman zei in Bremen dat tegen
die tijd de voorwaarden voor de fusie
vastgesteld moeten zijn terwijl te
vens duidelijk moet zijn welk belang
West-Duitsland zal nastreven in de
produktie van vliegtuigen in de toe
komst.
Tot dusver is men er van uitgegaan
dat de aandeelhouders VFW-Fokker
hun aandelen aan MBB verkopen.
Tegelijkertijd moet er een genoot-
schapsrechtelijke vertegenwoordi
ging van de vestigingen van de vlieg
tuigfabrieken in het noorden van
West-Duitsland komen. Eén van de
vier Westduitse aandeelhouders, naar
verluidt gaat het om Krupp, zal de
aandelen van de nieuwe vennoot
schap verwerven. Het staat vast dat
dit een naamloze vennootschap gaat
worden die in werkmaatschappijen
zal worden opgedeeld, zoals bij MBB
reeds het geval is. aldus Henneman.
Van onze sociaal-economische
redactie
ROTTERDAM Dr. Witteveen, tot
vorig jaar topman van het Internatio
nale Monetaire Fonds, verwacht „in
de naaste toekomst een zekere reces
sie (terugslag) in de wereldecono
mie." HIJ is hierover somberder dan
het Centraal Planbureau in de Macro-
Economische Verkenning voor 1980,
zo bleek gisteren in Rotterdam op
een discussiedag van het Instituut
voor Onderzoek van Overheidsuit
gaven.
Witteveen stoelde zijn verwachting
vooral op de dempende gevolgen, die
de nieuwe sterke stijging van de olie
prijzen zal hebben op de economische
bedrijvigheid in de wereld. Veel lan
den zijn nu vooral bang voor opleving
van inflatie. In de Verenigde Staten
bijvoorbeeld wordt al een verscherpt
monetair beleid gevoerd, gericht op
tegenhouden van de inflatie. Maar
tegelijk was er in de VÖ al een lichte
economische teruggang gaande. Die
teruggang kan nu verergeren en zich
verbreiden, aldus Witteveen. Toch ge
loofde hij dat de Amerikaanse rege
ring het bij het rechte eind heeft met
haar verscherpte monetaire beleid.
PARIJS (Reuter) De westerse Industrielanden zullen ln de jaren tachtig ln toenemende mate
worden bedreigd door een ernstig tekort aan olie wanneer nu niet meer wordt gedaan aan
energiebesparing. Dit zegt het internationale Energie-Bureau (IEA) in een gisteren gepubli
ceerd overzicht van de stand van zaken op het gebied van energiebesparing. Het IEA doet een
beroep op de regeringen om de bevolking ronduit op de dreigende moeilijkheden te wijzen en
de noodzakelijke maatregelen te nemen voor het oplossen van het energieprobleem.
Volgens het IEA hebben de gebeurte-
nissen in Iran en de jongste prijsver
hogingen door de Organisatie van
Olie-Exporterende Landen (OPEC)
de kwetsbaarheid van de westerse
industrielanden onderstreept. Het
bureau verwacht dat de totale be
hoefte aan primaire energie in de
twintig lidstaten in 1985 met 3,5 pro
cent per jaar zal toenemen. Men
wordt het er steeds meer over eens
dat de olieproducerende landen ln de
jaren tachtig niet in staat of bereid
zullen zijn om aan de vraag te
voldoen.
Het bureau maakt zich zorgen over
de resultaten van energiebesparings
programma's aangezien in verschei
dene landen van de uitvoering daar
van veel minder terecht t> »ekomen
dan een Jaar geleden werd verwacht.
maar de programma's van Japan, de
Verenigde Staten, Canada, Groot-
Brittannië, West-Duitsland. Italië,
Noorwegen en Nieuw-Zeeland moe
ten worden uitgebreid, zo meent het
IEA. Oostenrijk, België, Orlekenland,
Ierland, Luxemburg, Spanje en Zwit
serland hebben nog steeds geen noe
menswaardige besparingsmaatrege
len genomen.
Besparing op olie alleen kan het ener
gieprobleem niet uit de wereld hel
pen, maar moet een onderdeel vor
men van de overheidsstrategie op
lange termijn, aangezien het niet mo
gelijk is de vraag naar energie uitslui
tend met alternatieve bronnen te
dekken.
Het IEA zegt dat er veel is gedaan
aan het bevorderen van energiebe-
In Denemarken, Nedei£cnd en Zwe- sparing, maar dat het verbruik in alle
den bestaan vrij Ingrijpende, veelom- lidstaten nog aanzienlijk kan worden
vattende besparingsprogramma's, verminderd. In de industrie, die goed
ADVERTENTIE
Denkt u aan een ander huis, "Ir
maar niet aan verhuizen? vy H
Publikatie van het Bedrijfschap Schildersbedrijf te Rijswijk (ZH)
De premie wordt verleend door het
Bedrijfschap Schildersbedrijf voor
onderhoudsbinnenschikJer- en behang-
werk dat minstens 3 mandagen vergt,
dat wordt uitgevoerd tussen 19 novem
ber 1979 en 7 maart 1980 en waarvoor
de aanvraag vóór het begin van de
werkzaamheden is ingediend. De premie
regeling geldt niet alleen voor particu
lieren, maar ook voor bedrijven, scholen,
ziekenhuizen, instellingen, gemeenten en
andere lagere overheden Uw schilder
kent de voorwaarden en regelt de
aanvraag voor u.
Is voor ongeveer veertig procent van
het totale energieverbruik en waar de
lidstaten de snelste groei van de
vraag verwachten, zijn nog maar op
beperkte schaal pogingen gedaan om
de mogelijkheden tot besparing te
onderzoeken. In het algemeen ziet
men verhoging van de prijzen en van
de belasting als het belangrijkste In
strument voor het bereiken van be
sparing, maar hoge tarieven kunnen
de concurrentiepositie van de natio
nale industriën verslechteren.
Wat betreft energiebesparing ln de
vervoerssector, die ongeveer 25 pro
cent van het energieverbruik voor
zijn rekening neemt, wijst het IEA op
de voordelen van dieselmotoren, snel
heidsbeperkingen. het optimaal be
nutten van de zitplaatsen van auto's
en bevordering van het openbaar ver
voer. De doelmatigheid van het
brandstofverbruik kan worden verbe
terd. vooral in de Verenigde Staten,
zo meent het IEA.
De Westduitse bondskanselier Hel
mut Schmidt heeft ln een vrijdag
gepubliceerd vraaggesprek met het
Britse weekblad „The Economist"
verklaard dat de lidstaten van de
OPEC de wereldeconomie zouden
kunnen ruineren wanneer zij de olie
prijzen in dezelfde mate blijven ver
hogen als zij dit Jaar hebben gedaan.
Het zal voor de wereldeconomie niet
gemakkelijk zijn nog eens een olle-
prijsexplosie zoals die ln 1979 te ver
werken.
De bondskanselier zei dat het OPEC-
kartel op het ogenblik een even g*( te
bedreiging voor de wereldeconomie
vormt ais regeringen die de gemakke
lijkste weg kiezen door geld te druk
ken en parlementen die vragen om
meer uitgaven en minder belasting
van financiën en de presidenten van
de centrale banken volgende week in
Belgrado, als zij daar bijeenkomen
voor de jaarvergaderingen van het
IMF en de Wereldbank, zich wel heel
sterk ten gunste van de dollar moeten
uitspreken, willen zij verdere valuta-
onrust kunnen voorkomen. Ongetwij
feld zal de Jongste crisis rond de dol
lar ook ter sprake komen als bonds-
kanselier Helmut Schmidt, de West-
duitse minister van financiën, de pre-
sident van de Bundesbank en de
Amerikaanse minister van financiën,
Miller, elkaar dit weekend ln Ham
burg treffen. De dollar gaf overigens,
vergeleken met de voorgaande dag.
geen grote schommelingen te zien. In
Amsterdam kwam de notering iets
lager uit op 1,93150 tegen donder
dag 1.9360. Dollars in bankpapier
waren onveranderd 1,89-1,99.
AMSTERDAM (ANP) Rond de
jaarwisseling kan de lntxoduktie op
de Europese optiebeurs (EOE) tege
moet worden gezien van opties op
Duitse waarden Het gaat om de stuk
ken van zes concerns, waaronder
geen bankinstellingen. Ook wordt de
mogelijkheid onderzocht om een of
twee nieuwe Nederlandse aandelen te
introduceren. Dit zei Drs T. E Wes
terterp. algemeen directeur van de
EOE, tijdens een persbijeenkomst ln
Amsterdam.
De belangstelling in binnen- en bui
tenland voor opties neemt, volgens
de optiebeurs. toe. De EOE wil nu
eerst een sterke thuismarkt opbou
wen. In oktober begint men daartoe
een grote campagne.
Drs. Westerterp ziet nog steeds een
goede toekomst voor de optiebeurs
en is niet ontevreden over de ontwik
kelingen van de laatste tijd Was het
daggemiddelde van 1978 nog 1000
contracten, in de laatste maanden is
dat 2000 met uitschieters per dag van
4000. Daarmee is men echter nog niet
op de gewenste omvang van 5000 tot
7000 contracten. Dit betekent ook.
dat de EOE niet vóó 1981 quitte zal
kunnen spelen.
AMSTERDAM (ANP) - Afgevaar
digden van banken uit 16 Europese
landen hebben zich akkoord ver
klaard met het aangaan van onder
handelingen per november 1979 met
een belangrijke Europese uitgever
van reischeques, de Britse firma Tho
mas Cook.
Doel von de betrokken banken is te
komen tot een Europese retscheque-
organisatle waarbij zoveel mogelijk
banken en andere financiële Instellin
gen zich zullen aansluiten. Deze orga
nisatie gaat reischeques uitgeven ln
verschillende muntsoorten, waarbij
een optimale dienstverlening over de
gehele wereld aan de cliëntele van de
deelnemende banken voorop staat.
Het Nederlandse bankwezen, samen
werkend ln de 8tichting Bevordering
Chequeverkeer, neemt deel aan de
besprekingen. Het beraadt zich mo
menteel op het door haar in te nemen
standpunt.
DE LIER: Aubergines 243-100. Boapeen 70-84
Andijvie .>3-A3. Protikbooen 143-2)3 amjbonen
«30 475. Alle amen 330-410. Frankenthaler 310-300
Ofe note tornen 113-243. Spruiten 118-157 Boapeen
70-«« Rode paprika p kg 43-383. Cr paprika p kx
93 283 Petereelie 7-15. Poaleltln 88-88. Courgette»
31-73. IJabergsJa 21-82. Sperziebonen 170 390. Oele
paprika 135-410. Broccoli «15. Radlji tS-J2. Selde
rij 7 12. 81a 18-43. Tomaten «00-680 vleestomaten
330-780, Prei 81-74. Komkommers 28-100. glaaala
DEN HAAG Het Nederlandse bedrijfsleven verliest nog
steeds terrein op de Duitse markt. De Nederlands-Duitse
Kamer van Koophandel komt tot deze slotsom bl] een analyse
van de handel tussen de belde landen. Nederland, aldus de
Kamer, heeft nauwelijks kunnen proliteren van de economi
sche opleving ln de Bondsrepubliek.
In de eerste helft van het lopende jaar
is ruim twaalf procent meer naar
Duitsland uitgevoerd tegen een stij-
ging van nog geen twee procent ln de
eerste helft van het vorige jaar. De
toename is dit Jaar echter voor een
belangrijk deel te danken aan de stij
ging van de energie-uitvoer en dit was
bijna uitsluitend een kwestie van ho
gere prijzen.
De Nederlandse export van aardolie-
produkten en aardgas naar de Bonds
republiek Duitsland is ln waarde met
meer dan dertig procent gestegen:
haar aandeel in de totale uitvoer be
draagt daarmee nu bijna dertig pro
cent. Laat men olieprodukten en
aardgas huiten beschouwing, dan ls
de toename van de uitvoer slechts zes
procent
Hoewel deze vooruitgang groter is
dan verleden Jaar. toen de export
naar West-Duitsland zonder oliepro
dukten en gas met drie procent toé-
nam, moet toch geconstateerd wor
den dat marktaandelen verloren zijn
gegaan, aldus de Kamer De totale
invoer van industriële produkten ln
West-Duitsland. zonder energie, is
met sesUen procent gestegen, terwijl
de Nederlandse leverantie van dit
soort goederen slechts met negen
procent toenam. Verder ls het Neder
landse aandeel ln de totale Duitse
Invoer (zonder energie) gedaald van
11.5 procent van 10,8 procent.
De Kamer wijst als oorzaken van dit
terrelnverlles op ons hoge kostenni
veau en de zwakke samenstelling van
ons goederenaanbod. Ons onvoldoen
de concurrentievermogen komt on
der meer tot uiting ln de onbevredi
gende ontwikkeling van onze afzet
van Investeringsgoederen, om weer
aansluiting te krijgen ls, volgens de A
Kamer, versterkte Inspanning bij de
structurele en kwalitatieve verbete
ring van het goederenassortiment
nol t
