reel Christenen geneigd
ictatuur te aanvaarden
it brieven van lezers
Verkuyl en het marxisme
Als u een groeigemeente was,
en u dacht aan een representatief
uitbreidingsplan,met
wie zou u dan gaan praten?
FGH hypotheekbank
Si LENING 1379
=-
_jeenkomst Hèrv: Geref. Wereldbond in Zuid-Korea
STAAT DER NEDERLANDEN
Met FGH-Vastgoed, bijvoorbeeld. Kort over de FGH-hypotheek.
Kórt over de FGH-pandbrief.
TROUW/KWARTET P15 RS19 H17
1prof. dr. G. E. Meuleman
'ereldorganisaties waarin kerken met een gelijksoortige belijdenis zijn opgenomen, zoals
„_.itherse wereldfederatie of de Gereformeerde Hervormde Wereldbond, lijken een nieuw
d®m te beginnen. Twintig of dertig Jaar geleden zag het er naar uit dat zij in het vervolg hun
J^rlinge verbondenheid via de wereldraad van kerken zouden beleven, maar de laatste
n herleven de oude verbanden.
gereformeerde Hervormde We-
loeoOHd (WARC) omvat 145 kerken
landen, die samen ongeveer ze-
mlljoen leden hebben. De
FARC staat voor World Allian-
J Reformed Churches en dateert
172. het Jaar waarin de oude
Presbyterian Alllcance zich.
de met de International Con-
tional Council. Van de World
lyterian Alliance gingen belang-
impulsen uit die leidden tot de
ting van de Wereldraad van
tn in 1948. De samenwerking
WARC en Wereldraad is heel
maar de gedachte dat de we-
lad de WARC overbodig zou ma-
wat op de achtergrond geraakt,
ook in verband met de ontwik-
van de onderlinge contacten
„families" van kerken.
bïQ
:C is in gesprek met de luther-
reldfederatie, de baptisten we-
iantie, de anglicanen, de
katholieke kerk en ook met de
orthodoxe kerken, 't Gaat
rtra'siom gesprekken op „wereldni-
»o4. k Zo ontving de oecumenische
arch eind juli in Istanbul een
JZ~|atie van de WARC. die onder
!r__ig stond van de voorzitter van de
WARC, de Amerikaan dr. James
McCord.
Het uitvoerend comité van de WARC
heeft 21 leden en twee afdelingen: het
departement voor theologische vra
gen en dat voor onderlinge zorg. Bij
dat laatste gaat het niet alleen om
materiele zaken. In de theologische
afdeling wordt onder meer gesproken
over de bijbelse grond van de „rech
ten van de mens".
Begin deze maand kwam het uitvoe
rend comité van de WARC bijeen in
Seoel, de hoofdstad van Zuid-Korea,
waar twee presbyteriaanse kerken lid
zijn van de WARC. Van de ruim 36
miljoen Zuidkoreanen zijn er onge
veer zeven miljoen christen, onder
wie meer dan vijf miljoen protestant.
Van hen zijn de meesten Presbyteri
aan. De christelijke kerk breidt zich
sterk uit. Het grootste kerkgebouw in
Seoel kan vierduizend kerkgangers
herbergen. Hier had de opening van
de vergadering van het uitvoerend
comité plaats.
Mensenrechten
Aan het einde van de vergadering
bleek dat het niet zo makkelijk is, in
Zuid-Korea openlijk te spreken over
de samenhang tussen het christelijk
geloof en de strijd voor vrijheid en
sociale gerechtigheid. Het land voelt
zich niet ten onrechte, zo lijkt mij
voortdurend bedreigd door een
mogelijk invasie vanuit Noord-Ko-
rea. In samenhang daarmee heersen
toestanden, waarvan velen menen
dat ze voorzichtig uitgedrukt op
gespannen voet staan met wat de
WARC na acht jaar studie uitsprak
over „de fundamentele rechten van
de mens".
Het regime in de Zuidelijke republiek
heeft een dictatoriaal karakter. Vele
christenen accepteren dit. gezien de
politieke situatie. Tijdens de Japanse
bezetting hebben Christenen een be
langrijke rol gespeeld in het verzet.
Ook daarmee houdt het verband dat
bepaalde groeperingen in de christe
lijke kerk geneigd zijn de bestaande
toestand in Zuid-Korea zonder al te
veel kritiek te aanvaarden. Andere
christenen menen echter te moeten
wijzen op allerlei politieke en sociale
misstanden in het land. Er is veel
welvaart, maar daaraan heeft niet
ieder deel. Het verzet tegen de be-
staande situatie leidde tot strenge
maatregelen van de zijde van de rege
ring. Verscheidene christenen worden
gevangen gehöudea De verschillen
de houding ten aanzien van politieke
en sociale vragen leidde tot grote
spanningen in de Koreaanse kerk.
Verschillen
Daarbij komt dat er binnen de ker
ken een verschil van opvatting be
staat over het gezag van de Bijbel. Er
zijn „conservatieve" en meer liberale
christenen, maar die zijn naar wester
se maatstaven eigenlijk ook conser
vatief. Wie zich op theologisch terrein
„conservatief" beschouwt, neemt ge
woonlijk op politiek terrein een meer
„rechts" standpunt in. Van de in soci
ale vragen meer radicale christenen
wordt gezegd dat zij ook een liberale
re theologie hebben.
Het kerkelijk leven in Zuid-Korea is
heel anders dan in ons land. De ker
ken zijn zondags vol en ook door de
week worden er vaak zeer goed be
zochte bijeenkomsten gehouden.
Blijkens een afkondiging tijdens de
openingsdienst van de WARC-verga-
dering zou in datzelfde kerkgebouw
ook woensdags een bijeenkomst zijn.
ADVERTENTIE
Als de kerk vol was als er dus
vierduizend mensen waren kon
men ook terecht in een nevengebouw
met duizend plaatsen, dat door een
gesloten televisiecircuit verbonden
zou zijn met het hoofdgebouw. En
dan was er verder nog een ruimte in
een souterrain. Misschien was het be
ter, zo werd gesuggereerd, dat de
moeders met kinderen daar maar da
delijk naar toe gingen vanwege de
rust in de andere gebouwen. De ver
onderstelling was blijkbaar dat die
andere gebouwen toch wel vol zouden
komen.
De gereformeerde theoloog prof. dr.
G. E. Meuleman, verbonden aan de
Vrije Universiteit te Amsterdam, is
bestuurslid van de WARC.
:e rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
t«*n. artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
rden). De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor. Hierover of over
niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas met corresponde-
i. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw. Postbus 859,1000
Amsterdam. Bij publikatio worden naam en woonplaats van de schrijver
ield.
rijn grenzen (4)
ook grenzen aan vertekenin-
ie komen voor in enkele citaten
pt cahier „Er zijn grenzen" van
E b.h.dr J. Verkuyl (in het artikel „De
i ligt achter de grens". Trouw 15
ips. n.L). Als oud-NCSV'er en studen-
2847tedikant gaat mij de huidige
rV niet minder ter harte dan de
l^CSVer Verkuyl. Bovendien
als lid van de Raad van Beheer
'®®%oudschoten alweer enkele ja-
- iarlauw betrokken bij het scholie-
"f9 n studentenwerk van de NC8V.
ijn weten is de NCSV helemaal
milten gronde gericht". Dat is een
,NV leening: het kampwerk bloeit en
^rschillende universiteitssteden
t het afdelingswerk na een tijde-
:ELP/inzinking een nieuw gezicht. De
voniny van de jaren zeventig is niet
straatfde als. die van de jaren zestig,
ide min als die van de jaren dertig,
ling tan en moest niemand verwach-
t.k. pe is wel dezelfde gebleven voor-
EST het toen en nu om de ontdek-
van het radicale evangelie ging.
T^Tbnontkoombare politieke conse-
„.Jftles. In dit opzicht zullen heel
LLy/Jud-leden van de NCSV méér
JT^derd zijn dan de NCSV zelf! De
10 fave van het optreden van Chris-
inve' voor het Socialisme („Ze ver
ieren de zaak en praten over so-
<me als ze communisme bedoe-
'HE 'lijkt mij een goedkope verslm-
zolg. De „Christenen voor het Soci
alisme" zijn niet gelijk te schakelen
met communisten. Dan zijn het eer
der nog marxisten. Maar ieder kan
weten dat er bovendien communisme
èn communisme is, en marxisme èn
marxisme. Prof. Verkuyl weet kenne
lijk ook van deze complicatie: „De
moeilijkheid met links is, dat er zo
veel goede elementen in zitten". In
elk geval betreft het als het om
Christenen voor het Socialisme gaat
niet enkel kritiekloze CPN-leden,
maar ook partijleden van de PPR, de
PSP en de PvdA. Het beeld dat prof.
Verkuyl geeft bederft een zinnige dis
cussie.
Lelden
Herman Wlereinga
Vluchteling
Tot mijn grote verbazing las ik in
Trouw van 6 sept. een artikel over de
Vietnamese vluchtelingen, waarin
mijn naam werd genoemd als „hand
langer van de communistische rege
ring in Vietnam", die geïnfiltreerd
was uit Frankrijk. In werkelijkheid
kwam ik in 1974 in Nederland op een
beurs van de Nederlandse regering
om een opleiding voor hogere ambte
naren uit de Derde Wereld te volgen
aan het Institute of Social Studies in
Den Haag. Ik was daarvóór een top
ambtenaar van het bureau van de
minister-president in de voormalige
republiek Zuid-Vletnam. Na mijn af
studeren werd ik op mijn verzoek
aanvaard als politiek vluchteling in
1976. Deze feiten zijn voldoende om
de beschuldiging tegen te spreken,
die in uw krant is gedaan over mijn
politieke activiteiten als zodanig. U
kunt deze feiten controleren bij de
ministeries van buitenlandse zaken
en ontwikkelingssamenwerking. Ik
heb geen enkel contact met enige
politieke groep in Frankrijk onder
houden onder welke vorm en in welke
omstandigheden dan ook. Wat be
treft de Vietnamese vluchtelingen in
Nederland ben ik niet betrokken in
enige activiteit sinds de dag, dat mijn
contract met de stichting Vluchtelin
genwerk Nederland afliep. Het is dan
ook hoogst overdreven, te beweren
dat ik ooit enige connectie had met
de huidige regering in Vietnam of hun
vertegenwoordigers in Frankrijk.
Truoof Quang
Christen-Turken
Laten we onze minister en Kamerle
den van welke partij we ook lid zijn,
bedelven onder een lawine van brie
ven en telefoongesprekken, met on
der de raad die Daniël aan zijn over
heid gaf (Daniël 4 vers 27). Het is
verder voor ieder van ons mogelijk,
die instanties moraal en financieel te
steunen, die wel geloven dat deze
christenen, zeker na alles wat er de
laatste tijd met hen en rond om hen
gebeurd is, in eigen land voor de
„grijze wolven" geworpen zullen wor
den, met alle ellende van dien, bero
ving, verkrachting, gevangenschap
en moord. Opname onmogelijk? Al
verleenden we aan alle verdrukten uit
Oost-Turkije asiel, dan nog zou ons
dat geen boterham minder kosten.
Amsterdam
B. D. Smeenk
Christen-Turken (2)
Christen-Turken zijn evenzeer daklo
ze, vervolgde mensen als de Vietna-
mezen die wel even vlot via een ach
terdeurtje werden binnengelaten.
Waarom worden door linkse dictatu
ren vervolgde vluchtelingen veel
open bedrag
de koers wordt na de inschrijving op 2 oktober 1979
vastgesteld volgens het tendersysteem
jaarlijks op 1 november
in 5 jaarlijkse termijnen van 1 november 1985 at
Vervroegde aflossing Is niet toegestaan
2 oktober a.s. van 9 tot 15 uur via banken en commissionairs
1 november 1979
kosteloos bij banken en commissionairs
bedrag
koers
rente
aflossing
Inschrijving
storting
prospectus
makkelijker en vlotter door onze re
gering binnengelaten dan door rechts
vervolgden? Wie hoor ik nog spreken
over selectieve verontwaardiging van
linkse mensen?
Eenrum Eppo Vroom
Christen-Turken (3)
Helaas brak 30 40 jaar te laat het
besef door, dat wij er in de Jaren
dertig onrecht aan deden toen wij
onze grenzen sloten voor vluchtende
joden. Helaas is de situatie nu, ten
aanzien van de Christen-Turken niet
beter, afgezien van een handjevol hel
pers. En deze vindt men dan meer bij
politieke groeperingen dan bij de ker
ken. Van naastenliefde blijkt niet
veel, en van het waarmaken van dier
bare woorden als „gemeenschap der
heiligen" nog minder.
Zaandam J. K. Hammer
Crisis
Noch de regering Den Uyl, noch de
huidige regering bracht de moed op
om het volk uit te leggen in welke
zeer moeilijke positie wij verkeren en
waarom. Een groot deel van ons volk
zou de ernst begrijpen of aanvoelen.
Zonder een duidelijke verklaring van
het waarom wordt het niet aanvaard
dat zeer onaangename maatregelen
dwingend noodzakelijk zijn. De con
currentie van nieuwe industrielanden
in Azië en Zuid-Amerika dwingt onze
arbeidskosten te beperken, ons le
venspeil aan te passen. Bij ongeveer
220.000 arbeidslozen zijn er een
100.000 openstaande plaatsen bij
Hoogovens, Fokker, garagebedrijven,
woningbouw, enz. Er is blijkbaar on
voldoende animo om zich daarvoor
door scholing geschikt te maken. Ani
mo bestaat wel voor de praatvakken
(velerlei -logen en -gogen!). 8erieus
werk is nooit onwaardig, maar toch
moeten 150.000 gastarbeiders van
verre aangetrokken worden voor
zwaarder werk, met als gevolg extra
huisvesting, scholing, afvloeien van
deviezen. Zou de werklozensteun de
arbeidslust van velen aantasten? Dat
door d». Rochus Zuurmond
Prof. dr. J. Verkuyl heeft in zijn bro
chure „Er zijn grenzen" en in Trouw
van 15.9.1979 mij ervan beticht als
predikant „in feite kerkmensen te
mobiliseren voor het communisme".
Met deze beschuldiging brengt hij
allereerst schade toe aan mijn werk
in de kerk. Met name in de studenten-
ecclesia te Delft zal de toch al moeilij
ke relatie met de plaatselijke ge
meente verder verslechteren. Het ligt
m± daarom in de eerste plaats op de
weg van de kerk (de „kerkmensen"
roet wie ik omga. de collega's met wie
ik werk, de verantwoordelijke orga
nen) om prof. Verkuyl te weerspre
ken. Ik heb er het volste vertrouwen
in dat dit op gepaste wijze zal gebeu
ren. Ondertussen ga ik rustig door
met mijn werk: het uitleggen van de
Schrift, het verkondigen van het
evangelie.
Wie de brochure leest zal het opvallen
dat prof. Verkuyl mijn naam er met
de haren bijsleept. „Heeft Verkuyl de
gelegenheid aangegrepen om een per-
iedere kleine verbetering van winst
(niet identiek met rendement) onmid
dellijk zou moeten leiden tot meer
arbeidsplaatsen is een gekunstelde
en misleidende gedachte. De hoogste
lonen van Europa, bijzondere maat
schappij idealen als de zijn nut over
schrijdende ondernemingsraad,
VAD. enz. drijven veel arbeid over de
grenzen. Velerlei internationaal poli
tieke hobbies, voor de werknemers
zonder belang tasten de mogelijkheid
van levering aan andere landen aan
De arbeidsmotivatie wordt in ons
land tegengewerkt door steeds ge
reed staande demonstranten tegen
alle industriële ontwikkeling die bo
ven hun verstand gaat. Aan de gezon
de wil in ons volk tot prestatie wordt
geschaad door de demoraliserende
Invloeden van toenemende criminali
teit en vervuiling, welke bij onvol
doende tegenkrachten een geest op
wekken van onverschilligheid en ont
moediging. Wij staan voor de nood
zaak van urgente hard aankomende
maatregelen om verdere achteruit
gang te voorkomen. Van de regeer
ders wordt krachtige leiding vereist.
Den Haag ir. G. E. Mathysen-Gerst
ARNHEM (ANP) De CPN in Arn
hem heeft bij burgemeester Roeien
geprotesteerd tegen de aanhouding
het afgelopen weekeinde van CPN'ers
die geld inzamelden voor de stakende
havenarbeiders in Rotterdam. Vol
gens de CPN zijn elf collectanten
bekeurd.
soonlijke vete met Zuurmond uit te
vechten?", zullen velen zich afvragen.
Ik vrees dat dit inderdaad het geval
is. Dit conflict heeft een lange voorge
schiedenis. Die moet men kennen om
objectief over de uitingen van Ver
kuyl te kunnen oordelen. De benodig
de ruimte om dit verhaal goed gedo
cumenteerd te vertellen is enige ma
len groter dan het maximum dat
Trouw mij ter beschikking stelt.
Maar ieder kan van mij alle gewenste
inlichtingen krijgen. Hier vermeld ik
dus slechts de hoofdzaken.
Enige malen heb ik in het verleden
Wijk gegeven van respect voor be
paalde dingen die prof. Verkuyl ge
daan heeft. Mijn mening daarover is
niet veranderd. Maar ik behoor niet
tot degenen die alles wat Verkuyl
doet prachtig vinden. Zo heb ik het
bij voorbeeld onjuist gevonden dat
hij zich onlangs door het totalitaire
regime van 8uharto een onderschei
ding heeft laten uitreiken. Maar om
dat ik een ander geding had met prof.
Verkuyl en dat niet wilde vertroebe
len, heb ik meer persoonlijke kwes
ties altijd buiten beschouwing gela
ten, in alles wat ik over hem geschre
ven heb.
Sinds 1977 bestaat er tussen prof.
Verkuyl en mij een wetenschappelijk
conflict over de weergave van theorie
en geschiedenis van het marxisme. In
Wending van mei 1977 en in latere
publikaties heb ik, met zorgvuldige
verwijzingen naar de bronnen, gewe
zen op talloze onnauwkeurigheden,
onjuistheden en zelfs kapitale blun
ders in de werken van Verkuyl over
dit onderwerp. Ik vind zijn publika
ties wetenschappelijk onaanvaard
baar.
Professor Verkuyl's slordigheid, ge
combineerd met onkunde, leidt soms
tot absurditeiten. Ik geef één voor
beeld. Vorig Jaar legde hij een verta
ling over van een passage uit Marx'
Frühschriften, waarin hij het Duitse
woord „Herstellung" tot drie maal
toe vertaald had met „herstel"
Het ging om het kernwoord van de
tekst, die dus door deze blunder vols
lagen onbegrijpelijk werd; behalve
blijkbaar voor prof. Verkuyl. Zulke
dingen zijn geen incident, maar regel.
Ze komen niet alleen voor bij détails,
maar ook bij de meest fundamentele
kwesties.
Hoewel ik waslijsten van dit soort
missers heb overgelegd, weigert prof.
Verkuyl daarover iedere discussie.
Hij beroept zich op vage autoriteiten
die hem gelijk zouden geven en ver
klaart glashard dat hij de werken van
Marx, Engels, Lenin en Mao al vanaf
zijn jonge Jaren grondig heeft bestu
deerd en ze mitsdien door en door
kent. Bij een voorgesprek over het
bovengenoemde nummer van Wen
ding bestond hij het zelfs van mij te
verwachten mijn zorgvuldig gedocu
menteerde kritiek, zonder dat erover
gesproken werd, terug te nemen. Het
was de eerste keer dat ik boos werd.
Want zo ben ik wetenschappelijk niet
opgevoed. Gezags ar gumenten ma
ken op mij weinig indruk. Ik heb mij
dus niet onder druk laten zetten en
mijn kritiek, tot grote woede van
prof. Verkuyl. rustig gepbullceerd.
Voortdurend verklaart prof. Verkuyl
dat hij over de „grote themata" wil
praten. Wat ik te berde breng is maar
„muggenzifterij". Dit alles op een au
toritaire en arrogante toon, die iedere
wetenschappelijke discussie totaal
onmogelijk maakt. Ik beweer: profes
sor Verkuyls „grote themata" berus
ten op Interpretatie, die aan alle kan
ten rammelt! En daarom rammelen
ook de „grote themata". Verkuyl doet
mij denken aan een schaker die een
theorie verkondigt over het eindspel,
maar niet weet hoe de stukken over
het bord gaan.
Natuurlijk ben ik bereid mijn zakelij
ke kritiek op Verkuyl en mijn oordeel
over de kwaliteit van zijn werk open
lijk door een deskundige te laten
beoordelen. Maar daar voelt prof.
Verkuyl niet voor. Hij houdt het lie
ver op het gezag dat hij in bepaalde
kringen nog heeft en kan natuurlijk
altijd rekenen op het applaus van bot
an tl-communisme dat voor de feiten
geen enkele interesse heeft.
De laatste keer dat ik prof. Verkuyl
sprak, was op een bijeenkomst met
enkele leden van Christenen voor het
Socialisme (CvS), op zijn verzoek bij
eengekomen om de gerezen onenig
heid uit de weg te ruimen. Wij zijn
daar als vrienden uit elkaar gegaan!
1„zeg maar JoProf Verkuyl be
loofde ons een aantal onjuistheden te
zullen rechtzetten, wij spraken op
nieuw ons vertrouwen in de integri
teit van prof. Verkuyl uit. In plaats
van een „rechtzetting" komt nu dit
cahier.
De brochure „Er zijn grenzen" beves
tigt het beeld dat ik boven van de
wetenschappelijke kwaliteiten van
het werk van Verkuyl schetste. Ik kan
zonder moeite een halve pagina
Trouw vullen met correcties op blun
ders. fouten en onnozelheden. Kon
„8chool en Evangelie" nu werkelijk
niemand vinden met verstand van
zaken? Alle conclusies die schoolbe
sturen uit dit boekje trekken berus
ten op geloof aan het verhaal van de'
kleren van de keizer.
Ds Rochus Zuurmond is hervormd
academiepredikant te Delft.
ADVERTENTIE
FGH-Vastgoed is een pi ojectontwikke-
laar, die bewust probeert aan dat begrip een
maatschappelijk relevante inhoud te geven.
Met andere woorden: we weten dat we
bouwen voor ménsen.
De ruime ervaring die we hebben,
verleidt ons niet tot eigenwijsheid. Want bij het
uitwerken van specifieke plannen hechten we
grote waarde aan voortdurend overleg met alle
betrokkenen, en aan het opereren in team
verband. Als aanvulling op die praktische
kennis hebben we ook heel wat mogelijk
heden in huis voor het oplossen van de
financiële aspecten.
De directe relatie van FGH-Vastgoed
met de Friesch-Groningsche Hypotheekbank
is een betrouwbare waarborg voor een vlotte
realisatie van de plannen. En voor de
continuïteit met name als 't om grote
projecten gaaL We maken graag een afspraak
met u voor oriënterend overleg.
Elke PGH-hypotheek is maatwerk.
Wat zeggen wil, dat we zorgvuldig rekening
houden met uw individuele omstandigheden.
Een FGH-hypotheek past als een handschoen.
En is aangepast aan uw financiële draag
kracht Omdat u niet alleen een huis wilt maar
ook nog een leven.
Interesse? Komt u dan 's praten.
Onze adressen vindt u onderaan deze
advertentie.
Als u uit bent op hoge rente, maar er
niet voor voelt om uw spaargeld vast te zetten,
dan is de FGH-pandbrief een goeie belegging.
Veilig. Goed rendement korte looptijd.
Altijd tussentijds te verkopen.
Ze luiden aan toonder, en u kunt ze
overal kopen: bij onze kantoren, of via uw
bank of uw effectencommissionair.
CH-GRONINGSCHE HYPOTHEEKBANK NV. Hoofdkantoor Amsterdam.Herengracht 433.(020 - 221272». KANTOREN Amsterdam.Herengracht 468.(020 262515) Arnhem. Zijpendaalseweg 59. '085 427348» Eindhoven.Ten Hagestraat 11.(040 446855) Enschede,M .H Tromplaan 12,
n Haag. Lange Vijverberg 9. (070 605900» Groningen. Ubbo Emmiussingel 75.(050 -183183» Rotterdam. Westblaak 67. (010-115550» Utrecht.GUdenkwartier 43,(030 310344FGH VASTGOED. Amsterdam.Herengracht 468. (020 262515).
