hell-pompen over
en dagen 'droog'
KZO-Chemie in problemen
d
D
rstel vertrouwen
terij-wijnhandel
Emancipatie
consument
duurt nog jaren
worden-als je een
feestje hebt of
gewoon om zelf eens
lekker van te
genieten
Voorzieningen 'doorlichten'
Overdreven
WILSON
SCHIMMELPENNINCK
sbrandolie nog geen probleem
't Kostuum dat u
zoekt draagt dit merk.
NS koopt Tensen
fie nog niet gemakkelijk, maar:
Staat leent nu
tegen 83/« procent
GRAND LUXE***
Zowel in Nederland als in
Europa weinig vooruitgang
Gratis niet kosteloos
Mening' over reclame
SDAG 26 SEPTEMBER 1979
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET PHS 13 R 15
advertentie
komen", 20 zegt een
van de Shell.
in onzer verslaggevers
ERDAM „De Neder-
automobilist, die ge
was bij een Shell-benzi-
p te tanken, zal over
g of tien gaan merken,
bij de Shell-raffinaderij
nis wordt gestaakt.
Shéll hem precies .neen' zal
gaan» verkopen hangt overi-
van', de voorraad benzine,
r de adverse tankstations be-
i. De £ne zal het iets langer
uitzingen dan de andere,
ïvermijdelijk zal er op een
moment geen benzine meer
slang
erder vi
derland Raffinaderij in Per
van de grootste raffinaderij-
ereld eri de grootste van Ne
en van Europa. De verwer-
laciteit is 25,5 miljoen ton
e per jaar. Er worden onge-
I0 verschillende olieproduk-
aakt.
ïaderij voorziet in ongeveer
it van de behoefte aan vloei-
ndstoffen in Nederland. Dat
en in bijna éénachtste van
le energieverbruik. Ruim de
1 de produktie wordt uitge-
Pernis (bij de raffinaderij en
aanwezige chemische instal-
Shell Nederland Chemie te
werken 6100 man, van wie
2600 in volcontinu-dienst.
aderij werkt op het ogenblik
eer 70 procent van haar ca-
(üitsluitend) chemische be-
Öqell Nederland Chemie in
wè*ken omstreeks 900 man,
40ö"Xvolcohtinu. De voor-
eindpréduktèn. die hier wor-
DEN HAAG Volgens het Konsu-
menten Kontakt zijn de verhalen
van de Shell over de benzineschaar-
ste, die al binnen een week zou ont
staan. schromelijk overdreven. De
consumenten-organisatie leidt uit de
artikelen in vakbladen en de recente
nota van minister Van Aardenne
(Economische Zaken) over de oliesi
tuatie namelijk af, dat Shell op het
ogenblik over een ruime voorraad
olie en benzine beschikt
De verhalen van Shell over schaar
ste worden gezien als een poging de
staking te breken. Het Konsumenten
Kontakt vindt dit bet misbruiken
van de consument
Volgens een woordvoerder van de
vrije oliehanden (spotmarkt) in Rot
terdam is de mening van Shell „niet
helemaal irreëel", omdat benzine
maar beperkt in voorraad wordt ge
houden in verband met verdamping.
Op de spotmarkt stegen de prijzen
voor gewone benzine gisteren van
225 tot 327 dollar (van 650 tot 654)
per ton.
den gemaakt, zijn etheen (500.000 ton
per Jaar), styreen (330.000 ton per
jaar) en propeen (300.000 ton per
jaar).
Etheen wordt o.a. gebruikt door fa
brikanten van plastics voor buizen,
vloerbedekking, flessen, folie, huis
houdelijke artikelen e.d. Styreen
wordt afgenomen door fabrikanten
van polyrethaanschuim voor isolatie
materiaal, matrassen, camping-arti
kelen en autobumpers. Propeen vindt
uiteindelijk zijn weg in plastics voor
kratten, touw, auto-onderdelen, huis
houdelijke artikelen, enz.
Moerdijk levert uitsluitend bulkpro-
dukten (chemische grondstoffen voor
verdere verwerking) die naar groot
afnemers hun weg vinden en naar de
chemische bedrijven op het terrein
van Shell Raffinaderij in Pernis gaan.
Het enige eindprodukt, dat Shell
Moerdijk aflevert is naaldcokes voor
de fabrikanten van elektroden voor
staalbereiding. In tegenstelling tot de
raffinaderij was Shell Moerdijk tot
dusverre vol in bedrijf.
Volgens de woordvoerder van 8hell
liggen Moerdijk en Pemis op dit mo
ment nog niet helemaal stil. Als dat
het geval is (morgen/overmorgen) zal
dit Shell veie miljoenen per dag kos
ten. Overigens zal het opstarten van
de eenmaal stilgelegde installaties,
als dat weer aan de orde is, zeker een
week vergen.
Zowel Shell Pernis als Shell Moerdijk
leed over 1977 verlies en wel elk van
ongeveer 150 miljoen gulden. In 1978
was het verlies van Shell Moerdijk
iets minder dan dat van 1977. Shell
Raffinaderij sloot toen met een klein
positief saldo. Dit jaar beloofde voor
beide bedrijven, aldus de Shell-
woordvoerder, een goed jaar te
worden.
Volgens hem is het niet waarschijn
lijk, dat andere benzine-merken de
nu bij Shell wegvallende produktie
zullen kunnen en willen overnemen.
Ook bij de concurrenten van Shell
werken de raffinaderijen op ongeveer
70 procent van de capaciteit. Aange
zien de aanvoer van ruwe olie hierop
afgesteld is, is het zonder ingrijpende
maatregelen op het stuk van de aan
voer van ruwe olie niet mogelijk de
produktie ineens op te voeren. Voor
huisbrandolie speelt het probleem
van het wegvallen van de produktie
momenteel nog niet zo omdat de win
ter nog niet is aangebroken.
Wilson Glenny. Stijl, pure
kwaliteit en natuurlijke souplesse.
Zuivere, schotse scheerwollen
stoffen, onnavolgbaar vertaald in
kostuums voor mannen met een
kritische smaak.
Informeer: tel. 020-151255
UTRECHT Tussen de Nederlandse
Spoorwegen en de busonderneming
W.O. Tensen in Soest is overleg gaan
de met betrekking tot overneming
van dit busbedrijf. Volgens een NS-
woordvoerder wordt ernaar ge
streefd. de overneming nog dit Jaar
rond te krijgen.
11 onzer verslaggevers
1RDAM Een van de bedrijven die door de staking bij de SheU-rafflnaderlj ernstig In
ilemen dreigt te komen ls de vestiging van Akzo Zout-Chemle in het Botlekgebied.
n Shell leveren elkaar daar diverse stoffen. De produktie bij Akzo Zout-Chemle die
J op 80 k 90 procent van de capaciteit werkt, draait nu onder de 50 procent. Binnen
dagen kan dat nog aanzienlijk minder worden.
fabriek maakt onder meer
larvoor de grondstof zout uit
en Delfzijl wordt aange-
:t chloor wordt door een pij
laar het in de buurt gelegen
van Shell-Chemie getrans-
Een ander deel van het
ent bij Akzo als grondstof
lchloride gebruikt welk pro-
vopr het grootste deel bij
mie terechtkomt door een
Deze leveringen staan op
•lik stil.
jenovergestelde richting
feil etyleen en andere petro-
grondstoffen naar Akzo-
ook die grondstoffen-
j tot stilstand gekomen. De
•ugval bij de chloorproduk-
tie heeft ook gevolgen voor de zout-
produktle. Bij de voorraadvorming
van zout heeft men wel enige speling
maar al te lang kan de staking wat dit
punt betreft, niet duren.
Concurrenten
Concurrenten van Shell als Esso,
Chevron en BP hebben weinig moge
lijkheden klanten van Shell in te pik
ken. zo zij dat al zouden willen. Een
woordvoerder van Esso wees erop dat
de olievoorraden aan de krappe kant
zijn door de internationale oliesitua
tie. Bovendien zou het maanden kos
ten om extra olie aan te voeren. Daar
om worden de vaste klanten normaal
van diesel-, gas- of huisbrandolie
voorzien.
onzer verslaggevers
RDAM Na een aantal magere jaren is in de slijterij-
ontwikkeling op gang gekomen, die reden geeft tot
eid en tot herstel van vertrouwen in de toekomst,
voorzitter Th. Hooy van het Bedrijfsschap van de
indel in Alcoholhoudende Dranken ter inleiding van
T irsmanifestatie „Oktober: Wijnmaand".
Iets anders list het bij de benzine-
pompen waar de pomphouder in het
algemeen geen onderscheid kan ma
ken tussen vaste en ongeregelde
klanten. Maar Esso zal de pompen
niet extra met benzine bevoorraden.
Dit zou op grote schaal bovendien
niet eens mogelijk zijn omdat het
distributieapparaat (tankauto's, lich
ters) daar niet op is berekend.
Een woordvoerder van Chevron zei
dat de meeste Chevron-pomphouders
zelf kunnen beslissen wat ze doen.
Van de 1.200 Chevronpompen zijn er
slechts 300 eigendom van de maat
schappij, de andere zijn van zelfstan
dige ondernemers die Chevronbenzi-
ne kopen en deze benzine vervolgens
onder de vlag van deze maatschappij
verkopen. Wat het beleid verder zal
worden, als de Shell-leverantles op
drogen, hangt van de toestand op het
moment af, aldus de woordvoerder.
DEN HAAG (ANP) Op 2 oktober
kan worden ingeschreven op een 8,75
procents staatslening 1979 per 1985-
1989. Het bedrag van de lening en de
uitgifte worden na sluiting van de
Inschrijving vastgesteld.
De lening ls aflosbaar in vijf jaarlijk
se termijnen te beginnen op 1 novem
ber 1985. De storting dient te geschie
den op 1 november. De lening kan
niet geheel of gedeeltelijk vervroegd
worden afgelost. Het prospectus zal
op 27 september verschijnen.
De vorige staatslening droeg een ren
tepercentage van 9 procent. Op deze
lening werd op 7 augustus ingeschre
ven. Na sluiting van de inschrijving
werd het bedrag vastgesteld op 800
miljoen en de koers op 100,5 procent.
De looptijd van de lening was 15 Jaar.
advertentie
s de positie voor de slijter
aar momenteel nog verre
ckelijk. Zo zijn er proble-
i bodemprijs voor bin-
I gedistilleerd en onzeker-
|de aangekondigde accijns-
voor sterke drank „die er
liet om liegt".
wijnambassadrêce me-
lanne Pousma alt Boekelo,
rij-wijnhandel bij allee
nheden vertegenwoor-
.bruik zal doen stijgen, blijkt nog
moeilijk te voorspellen.
Twaalf liter
Het wijnverbuik in ons land heeft
zich, aldus de heer Hooy, gestabili
seerd op iets meer dan twaalf liter per
hoofd van de bevolking. Er zijn daar
bij wél verschuivingen vast te stellen.
Het drinken van sherry (die ook tot
de wijnen wordt gerekend) ls fors
teruggelopen. Daarentegen lijkt de
droge witte wijn terrein te winnen.
Wat de Franse wijnen betreft merkte
de heer Hooy op, dat de Invoer van
Beaujolais het eerste kwartaal van
dit jaar ruim vijftig procent hoger is
geweest dan in de overeenkomstige
periode van verleden jaar. Ook de
Cótes du Rhóne blijken sterk in po
pulariteit toe te nemen. Daarentegen
is de invoer van Anjou-wijnen in het
eerste kwartaal met ruim zestien pro
cent gedaald. Volgens de heer Hooy
kan dit duiden op een verfijning van
de smaak, door een steeds meer „vol
wassen" worden van de Nederlandse
wijngebruiker.
De slijters-wijnhandelwen zullen
zich in de toekomst (nog) meer op de
consument gaan richten Er zullen
weliswaar intern nog gerichte initia
tieven worden ontwikkeld, maar de
„marsroute" voor de branche in de
eerstkomende jaren is duidelijk
bepaald.
Bij alle activiteiten zullen de slijters
nauw samenwerken met al die groe
peringen (met name het horeca-be-
drijf), die dezelfde consumentendoel
groep hebben.
De kleine
bolknak voor
fijnproevers. Met zorg
en toewijding gemaakt van geselecteerde kwaliteits
tabakken. Voor kenners die een Schimmelpenninck naar
waarde weten te schatten. Gematteerd en ongematteerd
verkrijgbaar. In verpakking van 10 en 25 stuks.
Er valt nog een lange, vele jaren durende
weg af te leggen, voordat de consument
helemaal zal zijn geëmancipeerd. De on
langs door het ministerie van Economi
sche Zaken gepubliceerde nota „Consu
ment en Consumptie" is immers niet meer
dan een beschrijving van de consumenten-
problematiek, en het enige maanden gele
den uitgebrachte „Tweede Consumenten-
Actieprogramma" van de Europese Ge
meenschap maakt de positie van de con
sument er op korte termijn ook al niet
sterker op.
De nota Consument en
Consumptie is helaas be
perkt gebleven tot een
„terreinverkenning",
zonder beleidslijnen
voor een consumptlebe-
leid. De bezorgdheid van
de werkgeversorganisa
ties over de Invloed van
de overheid op het con
sumptieproces. is daar
om wat voorbarig. De te
leurstelling van de con
sumentenorganisaties
over het gemis aan be
leidsconclusies ls daar
entegen beter te
plaatsen.
De overheid ziet het als
taak, blijkt uit de nota,
de vraagstukken rond de
behoeftenbevrediging
aan de orde te stellen en
zo mogelijk tot een op
lossing te brengen. Hier
bij draait het om een ver
betering van de keuzen,
gemaakt zowel door de
consument als door de
overheid.
Het hoofddoel ls een be
leid, dat is gericht op het
verbeteren van de moge
lijkheden, door middel
van consumptie de be
hoeften te bevredigen.
Welzijn
Deze doelstelling wordt
geplaatst in het kader
van een zo groot moge
lijk welzijn. Daarbij ls
het streven naar een zo
groot mogelijke welvaart
maar een aspect. De
overheid wil daartoe in
eerste instantie de voor
waarden scheppen,
waarbij niet alleen reke
ning wordt gehouden
met vrijheid en verant
woordelijkheid, maar
ook met belangrijke ele
menten als gerechtig
heid, gemeenschapszin,
milieu en energie. De
overheid wil overigens
de voorkeuren van men
sen niet rechtstreeks
beïnvloeden, maar ln be
paalde situaties wél cor
rigerend optreden. Zo
wordt het als taak gezien
op te treden, wanneer
het consumentengedrag
van de één, in strijd
komt met het belang van
andere consumenten.
In de nota wordt of
schoon het er niet letter
lijk staat toegegeven,
dat de consument steeds
meer in een onderge
schikte positie terecht is
gekomen.
Particulier
Opgemerkt wordt im
mers, dat het Initiatiel
van wat er aan consump
tiegoederen aan de
markt komt, sterk bij de
aanbodzijde (fabrikant
en importeur) is komen
te liggen. Om hierin ver
betering te brengen zou,
aldus de nota, bij de ont
wikkeling van nieuwe
produkten door bedrij
ven gezocht kunnen wor
den naar methoden om
de consument daarop
meer invloed te geven.
Dat zou met name kun
nen gebeuren door onaf
hankelijk behoef tenon-
derzoek. Dat zou een
winstpunt zijn.
De gedachte hierachter
lijkt echter sterk door
puur economische mo
tieven te zijn ingegeven.
De consument wordt er
(vroegtijdig) bijgesleept
om te bereiken, dat min
der „nieuwe" produkten
of produkt-varianten
mislukken en verspilling
van arbeid en kapitaal
wordt voorkomen. Te
genwoordig mislukken,
wordt opgemerkt, acht
op de tien nieuwe pro
dukten omdat de consu
ment ze niet koopt. In dit
verband was het beter
geweest te spreken over
„als nieuw op de markt
gebrachte produkten"..
Uit buitenlandse onder
zoeken is namelijk geble
ken, dat in bijna negen
op de tien gevallen
schijnbaar nieuwe pro
dukten worden gelan
ceerd. Dat zal hier niet
veel anders zijn.
Behalve onafhankelijk
onderzoek wordt vor
ming. scholing en goede
produktlnformatle nodig
geacht om de consument
meer weerbaar te ma
ken. Daarnaast zal de re
clame aan scherpere nor
men moeten worden ge
bonden (aan de Sociaal-
Economische Raad zal
een advies worden ge
vraagd over de proble
matiek van de Informa
tieve waarde van recla
me én van reclame voor
produkten waarvan de
consumptie op gespan
nen voet staat met be
paalde belangrijke doel
stellingen van de over
heid).
De Sociaal-Economische
Raad krijgt het in dit op
zicht wel erg druk. Zeer
binnenkort zullen door
de overheid adviezen
worden gevraagd over
een wettelijke regeling
voor de prijsbekendma-
king ln de dienstensector
en over de specificatie
van rekeningen voor in
stallatie-, reparatie- en
onderhoudswerkzaam
heden. Voorts wordt ge
werkt aan een verdere
uitbouw van de branche
geschillencommissies,
dit óók in de sfeer van
het overheidsaanbod.
Het zijn allemaal belang
rijke en urgente zaken.
Het probleem ls echter,
dat er meestal jaren van
touwtrekken overheen
gaan, voordat de uitwer
king daarvan ls „hard"
gemaakt in wettelijke
bepalingen.
Collectief
Opmerkelijk is hetgeen
ln de nota wordt gezegd
ovei* het aanbod van col
lectieve goederen. Vast
gesteld wordt dat bij de
politieke profilering van
consumentenvoorkeu
ren, de consument af
hankelijk is van het pro
gramma van de politieke
partijen en van de vraag
welke regeringscoalitie
tot stand komt.
In verband hiermee
wordt het van belang ge
acht, dat de consument
Inzicht krijgt ln de wer
kelijke kosten van be
paalde voorzieningen en
dat bovendien periodiek
wordt bekeken, of een
voorziening, waarvan de
prijs afwijkt van (lager ls
dan) de normale prijs,
nog wel gerechtvaardigd
ls. Daarbij zal de vraag
naar het offer, dat men
voor een gewenste voor
ziening wil brengen uit-
drukkeiijk moeten wor
den betrokken. Gaat dan
de'helft plus één uitein
delijk daarover be
slissen?
Het op gezette tijden
'doorlichten' van de
overheidsvoorzieningen,
zal ongetwijfeld politie
ke en mogelijk sociale
deining geven. Wellicht
doelde staatssecretaris
Hazekamp van Econo
mische Zaken met name
op dit onderdeel van de
nota toen hij voorspelde,
dat de discussies die
gaan komen over wat de
overheid wel en niet kan.
twee grote uitersten te
zien zullen geven.
In deze discussies zal
waarschijnlijk ook dui
delijk worden, op welke
wijze de overheid denkt
het consumptlebeleld te
kunnen gebruiken ln
aanvulling op het inko
mensbeleid. Het maakt
bij een bepaald inkomen
bijvoorbeeld van der
tigduizend gulden per
jaar uiteraard ver
schil, of van dit bedrag
door een jong gezin moet
worden rondgekomen, of
dat dit inkomen door een
ouder echtpaar kan wor
den besteed.
De gedachte is, dat een
benadering vanuit de in
valshoek van de con
sumptieverdeling, een
noodzakelijke aanvul
ling is van een bena-
derng vanuit de inko
mensverdeling en ten op
zichte daarvan wellicht
betere aanknopingspun
ten biedt om maatschap
pelijke onvrede aan te
pakken. Hierbij wordt
onmiddellijk aangete
kend dat nog zeer veel
werk verzet zal moeten
worden, om het begrip
consumptieverdeling
„operationeel" te
maken.
Europa
De vooruitgang gaat
lang duren, zowel in Ne
derland als ln Europees
verband. Het tweede
Consumenten-Actiepro
gramma van de Europe
se Gemeenschap voor de
periode 1980-1985 is
slechts bedoeld om van
de consument, zoals Eu
ropees commissaris Bur
ke het zo mooi formu
leerde. „een volwaardige
partner te maken bij het
voorbereiden en uitvoe
ren van economische be
sluiten". Hierbij zal het
vooral gaan om prijzen
en kwaliteiten van goe
deren en diensten, als
mede om het bescher
men van de gezondheid
en veiligheid van de con
sument.
Het grote verschil met
het eerste actieprogram
ma van 1975 (waarvan
bitter weinig terecht is
gekomen) is, dat het
zwaartepunt niet meer
ligt op het beschermen
In het „verdachtenbank
je" van de Reclame Code
Commissie stond on
langs Gerard de Lange,
die was aangeklaagd
door de heer R. le Clercq
uit Lelden. De klacht be
trof het feit, dat Gerard
de Lange ln de reclame
spreekt van drie Jaar gra
tis garantie, terwijl voor-
rijdkosten en arbeids
loon niet onder die ga
rantie vallen Gerard de
Lange ontkende, dat er
op dit punt onduidelijk
heid zou bestaan
De Reclame Code Com
missie achtte de klacht
gegrond en gaf als oor
deel, dat in alle reclame
waarin van „drie Jaar
(gratis) garantie" wordt
gesproken, zeer duidelijk
op de daarbij geldende
zo belangrijke beperking
als voorrijdkosten en ar
beidsloon moet worden
gewezen
De Lange beloofde beter
schap met de toezegging,
dat het woord gratis niet
meer ln de nieuwe recla
me-boodschappen wordt
opgenomen. Voor de
consument is het goed te
weten, dat pas over een
jaar al het reclame-mate
riaal zal zijn aangepast.
J. W. Holsbergen (schrijver): Pas wanneer de adver
teerder. de account executive en andere in 't Engels
aangesproken lakeien van niet-creatief allooi, er 3
jaar verbeterhuis en heropvoeding op hebben zitten,
kan er In de reclamewereld een einde komen aan de
werkelijk onvoorstelbare verspilling van talent, toe
wijding. vakmanschap, energie, brille en gein
(Bijeengebracht door FHV/BBDO)
van de consument door
wettelijke voorschriften,
maar dat het accent nu
ls gelegd op overleg tus
sen bedrijfsleven en con
sumentenorganisaties.
Hiervan is weinig te ver
wachten. De belde con
sumentenorganisaties ln
ons land die al meer
met dit bijltje hebben
gehakt zeggen, dat,
overleg alleen niet vol
doende ls om verbeterin
gen in de positie van de
consument te bereiken.
Dit tweede programma
wordt een stap terug ge
noemd, waarbij het bo
vendien teleurstellend is,
dat daarin zelfs niet eens
wordt gezegd dat het eer
ste programma alsnog
moet worden uitgevoerd.
Expositie
open haarden
In het Bouwcentrum te
Rotterdam loopt een ex
positie over open haar
den met een betere
warm te-opbrengst. De
expositie geeft een over
zicht van met name de
laatste jaren op de Ne
derlandse markt uitge
brachte open haarde met
voorzieningen om de
vrijkomende warmte zo
goed mogelijk te benut
ten. De open haarden
zijn globaal in twee sys
temen in te delen: syste
men met water aangeslo
ten op de centrale ver
warming en systemen
met „overdracht" op
lucht. De expostitie
duurt nog tot en met 28
oktober. Behalve op
werkdagen is het Bouw
centrum ook op zaterda
gen geopend.
