Veronica lonkt
naar satelliet
Personalia
CDA wil snel overlt
Pais en universitei
Nieuw werk van Lucini
Childs en Philip Glas
Filmprijzen Festikon
Praagse Laterna Magica
een week in Eindhoven
Veronica televisie
brengt totaalprogramma
Nieuwe tournee
Fiesta Gitana
Werktester naar
Joegoslavië
MEULENH0FF
INFORMATIEF
Tweefasenstructuur
Zeldzame bijbe
in veiling
DINSDAG 25 SEPTEMBER 1979
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
Dit is de zesde aflevering in een serie profielen
van de omroepen met het oog op het komende win -
terseizoen. Eerder verschenen artikelen over EO, AVRO,
TROS, NCRV en KRO.
HILVERSUM „Als om
welke reden dan ook Neder
land niet kdn Inspelen op de
nieuwe ontwikkelingen, zal
Veronica desgewenst al dan
niet In samenwerking met
andere omroepen eventueel
wel gebruik willen maken
van de mogelijkheden die
zich straks zullen aandienen.
De Luxemburgse satelliet
zal wellicht een kans tot
huur van een televisiekanaal
geven."
Bij deze dreigende uitspraak van
mi. W. Bordewljk, voorzitter van de
Veronica Omroep Organisatie, kan
de vraag worden gelezen van Rob
Out. behalve programmadirecteur,
ook bestuurslid, hoofd informatieve
programma's, regisseur en presen
tator van de Jongeren-omroep. Out
vraagt zich af: waarom zou Veroni
ca niet als eerste vla de satelliet
uitzenden? De omroep bracht toch
ook als eerste programma's vanaf
zee.
t Klinkt nogal ambitieus allemaal.
Aan de heer Bordewljk de vraag:
hoe zou u solets klaar willen spelen
binnen de Nederlandse omroep
wet. waar li toch helemaal wel mee
geconfronteerd bent geweest?
..Straks ls alles klaar en dan kunnen
de buitenlandse zenders een groot
zulgeffect krijgen op de Nederland
se kijkers. Daarom moeten we daar
nu al op inspelen. Ik denk gezien de
kosten en uitgaand van ons huidige
omroepsysteem, waarover lk on
danks alle kritiek niet zo ontevre
den ben. dat we gebruik moeten
maken van een satelliet van een
naburig land. maar dan alleen over
dag. Daarbij ga lk ervan uit dat
commercie eigenlijk onmisbaar zaJ
zijn."
HIJ zegt dat Luxemburg ls ge
noemd. maar dat dat helemaal niet
hoeft. Het kan ook Duitsland zijn.
Frankrijk ligt wat moeilijker. Maar
Luxemburg ls nu eenmaal de voor
loper in het brengen van commer
ciële radio.
Hoe is een commerciële opzet te
realiseren binnen ons omroepsys
teem? Ook een probleem waarmee
Veronica wel eens geconfronteerd
is geweest.
„Je moet ons systeem niet zien als
een totale blokkade waardoor Je
niet commercieel zou moeten den
ken. Ten eerste kan ik me voorstel
len dat als er in de politieke wereld
meer begrip komt voor commercië
le radio en televisie we wel eens een
kans krijgen. Ten tweede als Je
zendtijd van de STER huurt kan
dat ook. Wanneer lk reclametijd zou
willen huren op de Duitse of
Luxemburgse televisie kan lk dat
ook doen. Volgende stap is je af te
vragen of het dan binnenlandse om
roep ls of niet meer."
Uw commerciële Ideeën strekken
zich ook uit tot het facilitair be
drijf van de NOS.
„Het facilitair bedrijf van de NOS
zou moeten worden afgesplitst om
te komen tot een afzonderlijk be
drijf op commerciële basis. Ge
dacht zou kunnen worden aan een
aandelenverhoudlng van vijftig
procent staat en vijftig procent be
staande omroepen.
U tiet veel heil in een Europees
samenwerkingsverband. En sou
ten minste één Europees program
ma moeten komen en zo de gedach
ten van een Verenigd Europa ver
sterken.
„Ik dacht dat het tijd werd dat de
belde Belgische omroepen. Radib
Luxemburg, de Franse omroep en
de Westdultse zich samen meer be
zig zouden kunnen houden met het
maken van prod uk ties. Dit als aan
deel ln de strijd tegen de Ameri
kaanse tv-produktles."
Vreemd dat u dat tegL Veronica
heeft nauwelijks andere aankopen
dan Amerikaanse.
„Ja. wat moet Je anders?"
Er wordt toch ook in andere landen
televisie gemaakt. Engeland,
Duitsland, Frankrijk, Zweden.
Noem maar op.
„Als die dingen niet ln een bepaalde
coproduktle tot stand komen zijn ze
minder geschikt. Als Je een Franse
produktle hier brengt is het resul
taat aanzienlijk minder. Een ander
geval dat hier niet zozeer speelt ls.
dat Oosteuropese produkten het
hier over het algemeen erg moeilijk
doen, terwijl daar talent genoeg is."
Vivian Boele, die behalve persvoor
lichter nog een paar functies meer
bij Veronica vervult, ls Inmiddels
het gesprek gekomen. Ze vult aan:
„1 Is allemaal psycho-drama Het
lot van de arbeider en zo. Vrij zware
kost."
Er zijn er niet zoveel op te noemen.
Maar er zijn In Nederland toch wel
eens een paar goede Oosteuropese
programma's uitgezonden. Minder
heidsprogramma's misschien,
maar wat geeft dat als de kwaliteit
goed Is?
Vivian blijft erbij: ..Niet voor het
publiek geschikt."
Wat is nu hét publiek? Dat Is een
groot woord. Misschien bedoel Je
Veronica's kijkers?
Ze blijft erbij: Hèt publiek. Discus
sie gesloten. We zetten het gesprek
vrolijk voort. Hoewel vrolijkde
heer Bordewljk heeft al binnen het
eerste half uur gezegd niet veel tijd
te hebben ondanks onze gemaakte
afspraak en werkt zich wat zuch
tend door het Interview heen.
Mr. W. Bordewijk: Commercie is eigenlijk onmisbaar.
Foto ERWIN VERHE1JEN
Veronica heeft geen full-time voor
zitter?
Nee half-time. Ik heb er een advoca
tenpraktijk bij. Dat is redelijk goed
te combineren. Ik geloof trouwens
dat het een voordeel ls er Iets an
ders bij te doen. De omroep heeft de
neiging Je in te kapselen. Ik zou
haast zeggen vanuit een bepaalde
bezetenheid."
Toen ik u bij de perspresentatie zag
zitten voor een groot scherm met
onbegrijpelijke beelden en veel bij
passend lawaai heb ik me afge
vraagd wat zoekt Iemand als n, van
middelbare leeftijd, gestudeerd, ju
rist, in zo'n omgeving?
„Dat is niet zo moeilijk. Dat is histo
risch gegroeid en dateert al van de
tijd van de zeezender. Ik was advo
caat en Juridisch adviseur. Na de
hearings ln de Tweede Kamer die
heb lk bepleit kende lk de mensen
die er werkten goed en zij mij. Later
lk ben gevraagd voorzitter te
worden.
Veronica beschikt over de helft
van het aantal medewerkers dat Is
toegestaan. Practisch iedere om
roep zit door de personeelsstop aan
het plafond. Bij u doet tich het
tegenovergestelde voor. Waarom?
Kunt u niemand krijgen?
„Dat heeft meerdere oorzaken. De
eerste is dat Veronica een bepaalde
sfeer heeft, al wil ik helemaal niet
zeggen beter of Jonger. De mensen
die hier komen werken moeten zich
daarin thulsvoelen. We zouden wel
eer. aantal nieuwe mensen willen
hebben, maar lk zou niet weten
waar we ze neer moesten zetten. Dit
gebouw (een villa aan de Hilversum-
se Larixlaan red.) zit afgestampt
vol."
Maar je kunt het programmabeleid
toch niet laten afhangen van de
kamers en bureaus die beschikbaar
zijn? Er is toch wel een dépendance
te vinden?
„Het is levensgevaarlijk om een be
drijf ln meerdere afdelingen te split
sen. De sfeer van degenen die er al
lang zijn willen we zoveel mogelijk
houden." De heer Bordewijk somt
de problemen van de laatste jaren
om ruimte te krijgen op. Het huidi
ge gebouw bracht even soelaas. Er
wordt wel gezocht naar bestaande
gebouwen, maar de nodige automo
bielen moeten er geparkeerd kun
nen worden. Aan de stoffering van
het huidige parkeerterrein ls te zien
dat alleen de Veronica promotie-
meisjes In mini's rijden. Vergunning
wordt gevraagd voor nieuwbouw op
het Hilversumse Lapersveld. Als al
ternatief wordt Almere genoemd.
„Op een gegeven moment werd ons
een kasteel aan de Vecht aangebo
den. Maar zoiets past niet in de
denksfeer van Veronica. Nieuw
bouw ln de polder kan wel."
U acht het niet uitgesloten dat Ve
ronica nog dit jaar de B-status zal
aanvragen. Nu is het jaar gauw om.
Hoeveel leden heeft u?
„Dat ls het probleem. Er moeten
nog een aantal leden bijkomen en
wanneer dat gebeurt weet Je nooit.
Je moet rekening houden met een
uitvalpercentage en zekere reserves
hebben. Op dit moment is het aan
tal geregistreerde leden dat betaald
heeft 230.000. Tienduizend anderen
die ons blad wel ontvangen hebben
nog niet betaald. Om een B-omroep
te hebben moet je 250.000 leden
hebben. We verwachten echter een
aanzienlijke toeloop op onze mini-
blaadjes".
De AVRO brengt een blad voor de
jeugd uit dat Toppop heet. Een
abonnee is automatisch lid van de
AVRO. Schieten ze daarmee onder
de duiven van Veronica denkt u?
„Ze spelen ln op de nieuwe wet die
er nog niet is. (Alle gezinsleden van
achttien jaar en ouder kunnen lid
worden van een omroep - red.) Maar
wat de AVRO doet is wel erg ver
standig. Maar of ze onder de duiven
van Veronica schieten dat weet lk
niet. Ik geloof niet ln het afnemen
van eikaars leden. Ik geloof wel in
gezonde concurrentie van program
ma's. Het ledenbestand van de om
roepen heeft door onze komst geen
verandering ondergaan en wij stij
gen ook nog steeds."
Wat is de identiteit van Veronica?
„We richten ons op jonge mensen,
achten ons liberaal, niet in de poli
tieke zin, niet ln de ouderwetse zin
van de man met de bolhoed. We
vinden dat we begrijpelijk moeten
zijn voor iedereen. We proberen zo
min mogelijk te beïnvloeden en de
mensen zoveel mogelijk zeil conclu
sies te laten trekken
Wat vindt u ervan als er wordt
gezegd dat Veronica eigenlijk niets
te zeggen heeft en alleen maar ge
hoord wil worden?
„Dat begrijp ik niet. We willen geen
bepaalde boodschap uitdragen. We
hebben programma's die bij jonge
ren aanspraken. Dat is onze doel
groep. Uit de kijkcijfers blijkt dat
Veronica onder de Jongeren van 12
tot 34 jaar de hoogste cijfers scoort.
Dan zijn het kennelijk toch de pro
gramma's die aanspreken. Maar we
willen ook wel ernstiger doen en de
mensen aan het denken zetten,
zoals met de programma's van de
NOVIB „De Derde wereld op eigen
kracht".
Speciaal vandaag
VARA-radlo en -televisie
staan vandaag en morgen in
het teken van de bevrijdings
beweging In Zuidelijk Afrika.
Begonnen wordt met een docu
mentaire „De alag om Zuid-
Afrika". Hef ia een verslag
over de toenemende strijd van
de awarte bevrijdingsbewe
ging tegen de blanke Zuid-
Afrikaanse regering.
Ned.2/20.27
In het kader van de Afrika-
programma's een optreden
van Miriam Makeba een pro
gramma dat tegelijk op Hil
versum 3 is te beluisteren
Ned. 2/21.17
EO's actualiteitenrubriek
tijdsein is helemaal gewijd
aan de problemen van oorlog
en vrede. Aandacht voor de
vraag of het gebruik van wa
pens in overeenstemming is
met de bijbel. Ondermeer in
terviews met de Duitse chris
telijke atoomfysicus Bernard
Phiibert
Ned. 1/20.50
In VARA-Vlsle een inter
view met Mugabe, een van de
Icidera van het pattriottisch
front in Zimbabwe-Rhodscië
over de situatie in Zuidelijk
Afrika. Verder aandacht voor
de stakingen bij Shell
Ncd.222.07
Slot van de NOS-doenmen-
tal re Philips een onderne
ming
Ned. 1/22.10
Slot van Ingmar Bergman's
serie Van aangelicht tot aan
gezicht.
Ned.2/22.47.
HILVERSUM - Veronica zal het
komende winterseizoen maande
lijks een „totaalprogramma" op
televisie brengen met mode. sport,
komedie, kunst en muziek Het
motto van deze nieuwe rubriek is
dat alles kan.
Nieuw bij Veronica zijn ook regel
matig terugkerende en twee uur
durende themaprogramma's. Het
eerste daarvan ls op 3 oktober en
handelt over het wegtransport.
Men heeft voorts zo'n programma
ln voorbereiding over alles, wat er
bij het racen ln formule 1 wagens
komt kijken.
Min of meer in dit schema past
ook het bijna drie uur durende
programma „Goodby to the se
venties". waarmee Veronica op
tweede kerstdag niet alleen af
scheid neemt van 1979, maar ook
van de Jaren zeventig
Dit wordt volgens directeur Rob
Out „een feest van herkenning op
amusements gebied" maar ook
wordt aandacht besteed aan ern
stige zaken als de gijzelingen, het
Internationaal terrorisme, de au
toloze zondag en nieuwsmakers
als Richard Nlxon, Idl Amln. Jo-
han Cruyff en 8ylvia Kristel.
Aan drama brengt Veronica de
komende winter onder meer de
Amerikaanse series „From here to
eternity" met Nathalie Wood en
„De piraat" naar een boek van
Harold Robblns en een televisiere
gistratie van het stuk „Mara, Fem,
Has en Pink" met ondermeer Wll-
leke van Ammelrooy.
Documentaires komen er onder
meer over BangladesJ. Blijvertjes
bij Veronica, dat ook de eerder
uitgezonden science fiction serie
„8tar trek" weer van stal haalt,
zijn de natuurfilms „Mooi Neder
land" van Ton Lensink. Count
Down en „8tar8ky and Hutch"
Vllndercollectie De heer J. van
Groenendael en mevrouw A. van
Groenendael-Krijger te Doorwerth
zijn onderschelden met de bronzen
legpenning „Natura peperit scten-
tlam" (de natuur baart de weten
schap). Het Is voor de eerste maal dat
de penning ls uitgereikt Het echt
paar heeft onlangs bU testamentaire
beschikking een levenslang opge
bouwde collectie insekten van hoge
wetenschappelijke waarde gelega-
teerd aan het Instituut voor taxono-
mische zoölogie van de Universiteit
van Amsterdam. De verzameling be
vat een half miljoen exemplaren,
voornamelijk vlinders uit de Oostin-
disc he archipel.
Euratom Mr E Sassen wordt de
Nederlandse man ln de adviesgroep
die moet gaan adviseren over een
eventuele herziening van het Eura-
tom-verdrag. De Nederlandse rege
ring heeft Sassen voor die functie
voorgedragen. Vorige week dinsdag
werd in de Europese ministerraad ln
Brussel besloten zo'n adviesgroep ln
het leven te roepen. Mr. Sassen is ln
1911 in Den Bosch geboren Hij was
van 1971 tot en met 1976 de Neder
landse permanente vertegenwoordi
ger bij de EO ln Brussel.
DEN HAAG Er komt weer een
tournee van ..Fiesta Gitana" met de
echte Andaluslsche Flamenco, iets
totaal anders dan hetgeen de toerist
ln 8panje bij zogeheten Flamenco
voorstellingen wordt voorgezet.
Het Fiesta Gitana-gezelschap dat
Theaterproductions H. J. Da Silva
ditmaal naar Nederland haalt be
staat uit drie danseressen, twee dan
sers. twee zangers en twee gitaristen,
en een danseres-zangeres. Speciale
medewerking wordt verleend door
Carmen Casarrubios ln een recital
met dans. De tournee begint op 2
oktober ln de Kleine Komedie ln Am
sterdam, blijft daar tot en met 7 okto
ber en komt dan vervolgens o.m. In
Oroningen, Rotterdam, Den Haag,
Amstelveen. Nijmegen, Enschede,
Haarlem. Den Bosch, Purmerend.
Alkmaar. Leeuwarden, Kerkrade.
Utrecht. Arnhem en Eindhoven, waar
de laatste voorstelling op 1 december
wordt gegeven. In totaal worden on
geveer dertig steden bezocht.
AMSTERDAM Het Werktester ls.
na zijn successen met het ln het Duits
gespeelde „Als de dood" ln het Théa-
tre des Nations ln mei J.l. in Ham
burg. naar Belgrado ln Joegoslavië
uitgenodigd om er het festival voor
nieuw theater BITEF te besluiten.
Het speelt daar enkele malen de En
gelse versies van .Als de dood" en „Je
moet er mee leven", waarmee het al
eerder In Londen veel succes heeft
geoogst. Het speelt belde stukken op
25 en 26 september zowel in een thea
ter als ln een ziekenhuis. Op 27 sep
tember geeft het ln Zagreb één voor
stelling van „Je moet er mee leven",
op 28 september ln Nova Qorica van
.Als de dood".
ADVERTENTIE
Mijn kind heeft
epilepsie Inleiding voor
ouders en verzorgers
dr Jorge CJLagos
Van onze kunstredactie
AMSTERDAM De Amerikaanse
choreografe/danseres Luclnda Childs
en haar landgenoot, de componist/
musicus Philip Glass - beiden ln Ne
derland vooral bekend door hum sa
menwerking met Rob Wilson in „Ein
stein on the Beach" - hebben samen
een nieuw avondvullend werkstuk
Dance" gereed. De wereldpremière
ervan geven zij - zoals al eerder be
richt - op woensdag 17 oktober ln de
stadsschouwburg te Eindhoven.
Inmiddels ls er ook een daarop aan
sluitende kleine tournee door Neder
land vastgesteld: vrijdag 19 oktober
ln de Stadsschouwburg van Amster
dam. zondag 21 en maandag 22 okto
ber ln het Luxortheater ln Rotter
dam, dinsdag 23 oktober ln het Cir
custheater ln Scheveningen, donder
dag 25 oktober ln de stadsschouw
burg van Utrecht
„Dance" bestaat uit vijf delen i
twintig minuten, die zonder
worden uitgevoerd. De delen 1,
zijn ensemblestukken voor tw
menwerkende groepen: het
Glass Ensemble (Glass en zes i
en de Luclnda Childs Dance C
ny (Childs en acht danseresi
dansers). De delen 2 en 4 zij
Luclnda Childs alleen op het
met respectievelijk Michael R1
en Philip Glass aan het electrc
orgel.
Het lichtontwerp van „Dance'
Beverly Emmons, het decoroi
van Luclnda Childs, de kostuv
werpen van A. Christina Giann
presentatie in Nederland gea
door het Nederlands Theater
tuut ln nauwe samenwerking r
ministerie van C.R.M. en de 1
ken gemeenten.
LAREN (ANP) Het educatieve filmfestival „Festikon" dat afgelopei
in het Slngercomplex in Laren is gehouden heeft 20.600 bezoekers getr<
Er werden vijf onderscheidingen (Gouden Eekhoorns) toegekend,
categorie speelfilms kreeg „De plotselinge eenzaamheid van Konrad SI
(van Kurt Gloor. Zwitserland) een Eekhoorn, „Maar deze die moet
(Heieen de Wit, Nederland) werd bij de documentaires onderscheiden,
categorie animatiefilms werden twee eerste prijzen toegekend: vooi
zandkasteel" (Co Hoedeman, Canada) en voor „De zesde dag"
8chöfer, Nederland). BIJ de korte speelfilms kreeg „Wie is hier de baas"
Hylkema, Nederland) een prijs.
Een eervolle vermelding werd toegekend in de categorie vrouwenfilm
„De openbaring" (Vibeke Lökkeberg, Noorwegen).
Deze scène uit „Het Tovercircus" van
het fameuze Tsjechische gezelschap
Latema Migica geeft een Indruk, hoe
beeldprojectie als theatraal element
in een voorstelling gebruikt kan
worden.
Laterna Magica komt van 22 tot en
met 27 oktober naar Nederland voor
een reeks voorstellingen in de Elnd-
hovense stadsschouwburg. De groep
ls op de wereldtentoonstelling in
Montreal ln 1967 voor de eerste keer
bulten Tsjechoslowakije opgetreden
en komt nu voor het eerst naar Neder
land. Sinds 1973 werkt zij met de
befaamde scenograai Josef Svoboda,
die ln Nederland bekend ls geworden
door Krejca's grootste voorstelling
van Tsjechows „Drie Zusters", waar
voor hij het toneelbeeld ontwierp, een
ook door de grote tentoonstelling met
zeer veel verbluffende maquet
het Toneelmuseum rond 19'
zljnscenografisch werk wijdd
zeer inventief man, die wondei
richt met ook technische mid<
Onder zijn leiding heeft Laten
gica de schijnbaar onuitput
technische mogelijkheden va
en fotomateriaal nader onderz»
verder ontwikkeld. De resi
daarvan worden in „Het Toveri
verweven met mime, dans. mu
clownerie, wat een nieuwe ont
ling van de groep betekende. E
soort totaaltheater ontstaan, i
ook gebruik wordt gemaakt v
door Svoboda ontworpen nu
jectiesysteem, waardoor deze
verschillende handelingen op
schennen tegelijk te volgen zl
6Q elke boekwinkel kunt u dit
waardevolle hulpboek verkrijgen.
.Helder geschreven (-) bevat een schat
aan Informatie" (dr H. Meinardi,
voorzitter Federatie veor
Epilepsie-bestrijding). 125,
Boeknummer (ISBN) 90 290 9581 4.
h-H.-- 1
ewe goeoe Doevwirwei
Maazel directeur van
Weense Staatsopera
WENEN <AP) Lorln Maazel <49) zal
In september 1982 voor vier Jaar de
leiding op zich nemen van de Opera
in Wenen. Maazel die ln Frankrijk
werd geboren en thans de Ameri
kaanse nationaliteit heeft. Is momen
teel eerste dirigent van het Nationale
Orkest van Frankrijk. Sinds 1972
heeft hij ook de leiding van het Sym
fonie Orkest van Cleveland.
(Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De CDA-fractie ln de Tweede Kamer vin
minister Pais (onderwijs) op korte termijn om de tafel
gaan zitten met een delegatie van de universiteiten
praten over het voorontwerp van de wet tweefasenstru
De vele reacties uit de academische
wereld op dit wetsvoorstel dreigen
volgens de christendemocraten de
vernieuwing van het universitaire
stelsel te vertragen. Daarom moeten
de minister en de academische we
reld, voordat het wetsontwerp uit
komt. frequent en diepgaand overleg
gen, waarbij „niet alleen tot elkaar
gesproken, maar vooral ook naar el
kaar geluisterd wordt," aldus de
CDA-fractie in een communiqué. De
fractie meent dat dit van vitaal be
lang is voor de toekomst van het
wetenschappelijke onderwijs in Ne
derland.
In het gesprek dat het CDA zich
voorstelt, zal het voorontwerp wel
uitgangspunt moeten zijn. maar niet
het eindpunt Aan de andere kant
vindt de fractie het onontbeerlijk dat
er bereidheid is „vrij te komen" van
het negatieve advies van de Academi
sche Raad.
AMSTERDAM Onder de c
oude en zeldzame boeken die
maandag 8 tot en met woeni
oktober bij A L. van Gendt
sterdam wordt geveild, bevir
een zeer bijzondere bijbel!
Het is een geschenk-exempU
een zeer vroege uitgave van
van de Lutherbijbel. en wel d
ve die werd gedrukt door Hai
te Wittenberg in 1541 Hij i
stemd voor de Hertog van
een vurig aanhanger van Lu
de reformatie Het exemplaa
drukt op perkament, geflli
met handgekleurde houtsne
voorzien van een gouache-por!
Melanchton. Het portret ls
derd door Lucas Cranach.
brengst van dit un.eke exe
wordt geschat op 80.000 guld(
