'Een palet van
evangelisch Nederland'
Él
Gelukkig dat Martie Vollenhoven er is
Nieuw onderzoek
tegen Schillebeeckx
Oostenrijker wordt
kerkhistoricus VU
-*4
WOORD \OOR WOOR
Trouw
Evangelische Alliantie in definitieve vorm
Zuidafrikaanse hervormden
praten weer over racisme
Pinkstermensen mogen
Sowjet-Unie verlaten
Conferenties
DINSDAG 25 SEPTEMBER 1979
KERK
TROUW/KWARTET
door A. J. Klei
Hoewel de apostel Paul us aan de Corinthiërs
achreef dat 't verkeerd was om te zeggen: lk
toen van Paulua, of: lk ben van Apollos, moet
ik toch vaststellen dat het hanteren van een
dergelijke onderscheiding z'n voordelen
beeft Neem nu deze vredesweek. Het ls
bijzonder handig om te weten of iemand van
iKF's Mlent Jan Faber of van EO s Ad de
boer ls Ik bedoel handig voor de conversatie
over vredesvraastukken. Je hoeft niet eerst
allerlei omtrekkende bewegingen te maken
om erachter te komen of de andere de schuld
tot j Luns of in ons hart zoekt je begint
gewoon met de vraag: ben jij van
Toen lk zondagmorgen mijn wtjkkerk
binnenkwam, hing daar een levensgroot
spandoek met de woorden: „Dat is politiek.''
Ik begreep terstond dat het niet de bedoeling
was om op deze vredeszondag binnen de
kortste keren te vluchten in de vrede die alle
verstand te boven gaat. Als lk ook nog vertel
dat dit spandoek hing boven de (sterk
vergrote) tekening die Len Munnlk maakte
bij de slagzin „Help de kernwapens de wereld
uit. om te beginnen uit Nederland," dan zal
het duidelijk zijn dat lk nog vóór de dienst
was aangevangen zeker wist: wij zijn van
Mient Jan Faber
Naar bekend kan zijn, pleegt in een
kerkdienst gezongen te worden ook op
vredeszondag Aangezien lk graag diep over
alles nadenk, heb ik ook hierover diep
nagedacht en dit leidde mij tot de
verzuchting: gelukkig dat Martie
Vollenhoven er ls! Misschien ls niet ledereen
geheel duidelijk, welke vlucht mijn
gedachten namen. Ik zal daarom een
toelichting geven.
Als in de kerkdienst een bepaald onderwerp
aan de orde komt. ls het aardig wanneer de te
zingen liederen daar ook op slaan. Hiernaar
wordt dan ook altijd gestreefd en zo ls
bijvoorbeeld sinds mensenheugenis op
calvinistische zendingszondag dit psalmvers
gezonden: „Al de heid'nen door uw
handen, voortgebracht uit alle landen." En
als er vroeger ook reeds vredeszondagen
geweest waren, zou zonder twijfel
aangeheven zijn: „De bergen zullen vrede
dragen."
Tegenwoordig hebben wij dat dikke liedboek
metzo'n kleine vijfhonderd gezangen erin.
Zijn daar geschikte versjes voor de
vredeszondag onder? En als die vraag
beantwoord ls. zijn we er nóg niet, want dan
dient zich direct een volgende aan: hoe vindt
de liturg vredesgezangen die bij zijn
opvatting passen? Iemand die zich schaart
achter Mient Jan Faber zal Immers wat
anders laten zingen dan degenen die het
spoor van Ad de Boer volgt. Welnu, op dit
punt aangeland roep ik uit: gelukkig dat
Martie Vollenhoven er ls!
Martie Vollenhove-Meljer gereformeerde
predikantsvrouw te Amstelveen, heeft
Immers een „Concordantie bij de gezangen
van het liedboek voor de kerken"
vervaardigd, die bij Kok in Kampen
uitgekomen is. Daar kun Je prachtig me$
werken. Laten we even aannemen dat ik
liturg ben ep van mening, dat zelfs Ad de
Boer te ver naar links gaat. Ik sla de
concordantie op bij de Vos, vragen Ja,
daar hebben we 't: Vervolgens kijk lk. in welk
verband het woord vrede staat. Vrede en
rechtvrede en vrijheid, nee, dat is
allemaal niks. dat zullen wel IKV-achtige
versjes zijn. Wat hebben we daar? Aardse
vrede hè. dat kon wel wat zijn. Niet op
zichzelf natuurlijk, maar we zullen toch nog
niet zo ver heen zijn dat we ln een kerkelijk
liedboek aardse vrede verheerlijken gaan.
Waar vind lk die aardse vrede? In gezang 323
vers 3. Prachtig! 't Kan niet mooier voor mijn
doel: „Gaarne laat ik varen alle
ijdelheden/alle aardse vreugde en vrede
Alsjeblieft, die oude Gerhard Versteegen wist
het wel, dat ls andere praat dan in die
vredeskrantjes!
Kijk, zo snel kun Je werken met de
concordantie van Martie Vollenhoven. Ik laat
het bij dit ene voorbeeld, ik geloof niet dat
het tot mijn taak behoort, de mensen die van
Mient Jan Faber of van Ad de Boer zijn,
verder op weg te helpen. De vredeszondag ls
trouwens toch al achter de rug.
Wat ik de afgelopen zondag moest zingen?
Eerlijk gezegd, hadden wij voor de
vredesdienst Martie Vollenhoven niet van
node. Want hoewel mijn wijkkerk in 1892
diende als de wieg van de gereformeerde
kerken, zingen wij behalve uit 't liedboek ook
uit de bundel „liturgische gezangen voor de
eucharistieviering". Een roomse bundel dus.
Ja, ik kan 't ook niet helpen. In elk geval
zongen we daaruit „Een lied tegen de derde
wereldoorlog" van Huub Oosterhuis, op de
(haast te) fraaie melodie van Antoine Oomen:
Wij die met eigen ogen
de aarde zien verscheurd
maar blind en onmeedogend
ontkennen wat gebeurt!
dat oorlog ls geboden
en vrede niet mag zijn,
dat mensen mensen doden
dat wij die mensen zijn.
Wij die nog mogen leven
van hoop en vrees vervuld,
aan machten prijsgegeven
aan meer dan eigen schuld,
wij die god weet hoe verder
tot hiertoe zijn gespaard,
dat wij toch nooit erkennen
het recht van vuur en zwaard.
Dat wij toch niet vergeten
waartoe wij zijn gemaakt,
dat diep in ons geweten
opnieuw het licht ontwaakt,
dat in ons wordt geschapen
de geest die overleeft,
dat onze lieve aarde
nog kans op redding heeft
VOORBUGANC
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar AarlandJ
(parttime): mevr. H. Westera-F
kand. te Leiden; naar Voorst:]
v.d. Linden te Koudekerk a.d. 1
Bedankt voor Hilversum: J. Jj
tenberg te Vianen; voor Middel
(toez.): A. van Brummelen te
(NH); voor Werkendam (toez.)
desheim: T. Lekkerkerker te
voor Wieringermeer: J. H. v. H n
te Bergentheim.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Laren (NH): J. Bet"
staffunctionaris geestelijke vo 1
aan de Dr W. van den Berghsth
te Noordwijk.
Beroepen te GoorO. H. ter 1
Andel (N.B.).
Aangenomen naar Ulthuizerméj*
R. der Nederlanden te Middet 1
naar Silvolde-Gendringen: A.
kand. aldaar.
Van een medewerker
MAARSSEN „Wij zijn hier bij elkaar als mensen die met schaamte moeten belijden, het
evangelie te hebben verknipt en allemaal onze stokpaardjes te hebben bereden." Dat zei prof.
dr. C. Graafland op de installatiedag van de Evangelische Alliantie (EA) in Maarssen. Het
nieuwe samenwerkingsverband van de „evangelicals" heeft nu zijn definitieve vorm. V
Voorzitter van het bestuur met de
samenstelling waarvan de vergade
ring zich kon verenigen is prof. dr
Ir. J H. van Bemmel. Andere be
stuursleden zijn: da P Boomsma, ds.
J. W Bouw. ds. H. P. Brandsma. E.
Bruinekreeft, mevr. drs. L. Helsloot-
de Vries. ds. H. Koetsveld, ds. Jac.
Kr alma. dr. Th. Kunst. R. H. Matz-
ken. dr. O. Nienhuis, mej A. Phife-
rons. O. T. Ramaker, ds. W. G. Riet
kerk. drs. J. H Vos. T. J. v.d. Weele en
ds. O. van 't Wout.
Behalve het bestuur werd ook de EA-
raad geïnstalleerd, waarin ongeveer
65 vertegenwoordigers van de meest
uiteenlopende geloofsgemeenschap
pen en organisaUes zitting hebben
genomen. In de toekomst worden
door de raad kandidaten voor het
bestuur gesteld, die daarna door het
bestuur (kunnen worden benoemd).
EA heeft een sUchtlngsvorm en ls
aangesloten bij de World Evangelical
Fellowship. De secretaris van de the
ologische werkgroep van de WEF, dr.
.Bruce Nlcholls uit India, gaf een uit
eenzetting van de diverse terreinnen
waarop de Evangelische Allianties
wereldwijd werkzaam zijn.
De laatste jaren zit er duidelijk groei
in de beweging der evangelicals Wa
ren er ln 1974 nog maar twintig alllan-
Ues bij de WEF aangesloten, nu zijn
toet er circa vijftig Er ls ook een
Europese Evangelische AllianUe.
waarin ook vertegenwoordigers van
Oosteuropese landen zitting hebben.
De Nederlandse EA is een uiterst
gemengd gezelschap geworden, zo
kan men uit de namen van de leden
van de Raad opmaken. „Het aantal
raadsleden ls boven onze verwach
ting gegroeid", zei voorzitter Van
Bemmel „De raad toont een paiet
van evangelisch Nederland." Onder
de leden van de raad treft men pink
stermensen en heilsofficieren, baptis
ten en gereformeerde bonders, gere
formeerden. darbisten. vrije evangeli-
schen en talrijke andere kerkelijke
„kleuren" aan.
Prof. Graafland („ik spreek als ie
mand die met beide benen in de kerk
staat") stond in zijn betoog over
„taak en plaats van de EA" uitvoerig
stil bij de verhouding tussen de ker
ken en de opwekkingsbewegingen
„Ik ga er van uit dat wij treuren om
en lijden aan onze kerkelijke ver
deeldheid en er tegen zullen strij
den." zei hij.
groepen, organisaties en individuele
christenen vertegenwoordigen maar
gedeelten van die volheid, hopelijk
overigens wel ln verbinding met het
hart van het evangelie. Wij zijn hier
niet bij elkaar om anderen de evange
lische les te lezen, maar om zelf de les
van het evangelie te leren. Niet om te
zeggen dat het zo verkeerd gaat ln de
kerk. maar om te zeggen dat we het
zelf verkeerd hebben gedaan."
De opkomst van vrije groepen en
opwekkingsbewegingen. gepaard
gaande met een uittocht uit de ker
ken, is een onontwijkbare uitdaging
voor de kerk geworden, betoogde
prof. Graafland. „Velen willen die uit
daging niet zien, zowel ln de progres
sieve als ln de conservatieve vleugel.
Het ls niet moeilijk voor de kerk
kritiek te hebben op de opwekkings
bewegingen. Maar als we alleen dót
doen, vergeten we dat de groepen
over de kerk ook heel wat negatieve
kanten kunnen opsommen. Missen
wij niet de zekerheid, de blijdschap
van het evangelie?"
y
door Hennie Serfontein
JOHANNESBURG De Zuidafrikaanse Nederduits Her
vormde Kerk, politiek de meest conservatieve van de Bóeren-
kerken, staat aan het begin van een debat over de befaamde
kwestie dat alleen blanken lid van de kerk kunnen zijn en dat
voor andere gekleurde mensen er aparte kerken behoren te
zijn, de zogenaamde „volkskerke".
d
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Soestdijk: P. J
kand. te Wageningen; te Biez
en te Haarlem Centrum: D. T'
kand. te Apeldoorn; te Lutt(
Dingemanse, kand. te Utrecht.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Bodegraven: J. Ka v
Barneveld; te Emmeloord en t
wolde-de Vecht: A. Moerkerk^1
Nieuw-Beijerland.
Bedankt voor Katwijk aan Z
Hage te Rotterdam-West.
OUD GEREF. GEM. IN NED.
Bedankt voor Oosterland: M. A
ras te Krimpen a.d. IJssel.
EV. LUTH. KERK
Aangenomen naar Vllssingen e:
delburg: mevr. W. M. Buisii
Beers, kand. te Middelburg.
Volheid
Volgens prof. Graafland moet de EA VraiTCn
zich richten op de volheid van de
bijbelse boodschap. „Vele kerken. Binnen de EA zullen kerk en vrije
Prof. dr. C. Graafland
groepen elkaar vragen moeten stellen
en elkaar vermanen ln liefde, meende
de referent. „En we moeten vooral
naar elkaar luisteren. Dan mogen wij
de zegen van de Heer verwachten."
In discussiegroepen werd over ver
schillende onderdelen van het EA-
takenpakket gesproken. Opnieuw
kwam aan de orde dat men zich niet
wil afzetten tegen de oecumenische
beweging, hoewel sommigen ter ver
gadering er geen misverstand over
wilden laten bestaan dat (zoals ie
mand zei) „de deur naar de wereld
raad absoluut moet dichtblljven."
In werkgroepen zal de EA zich o m.
bezig houden met jeugdwerk, onder
wijs, missionaire toerusting, theolo
gie en communicatie. Adres van het
secretariaat van de EA: postbus 1080.
3800 AH Amersfoort.
De zaak ls opnieuw aan de orde ge
steld door de jaarlijkse predikanten
vergadering. die vorige week ln Preto
ria ls gehouden. Onder de leidende
hervormden zijn veel aanhangers van
de conservatlef-racistische Herstigte
Nasionale Partij (HNP). Anderen
steunen dr. An dries Treumicht. de
geestelijke voorman van de „ver-
kramptes" in de Nationale Partij, die
aan de regering is.
De zaak kwam aan het rollen door
een kerkbode-artikel van dr. Daan
van Wijk, waarin hij zich afvroeg of
de NHK zich door artikel 3 van haar
kerkorde, dat over het lidmaatschap
gaat, niet schuldig maakt aan horig
heid aan de apartheidsideologie. Dr.
Van Wijk stelde vast dat „er verant
woordelijke kerkleden zijn, die in ar
tikel 3 een demonische ideologische
richting herkennen, die symtoma-
tisch is voor een valse kerk."
Volgens Van Wijk is artikel 3 nooit
bedoeld geweest als een uitspraak
over rassenverhoudingen. Het was
slechts het inzicht dat de kerk haar
opdracht in de gegeven omstandighe
den het best kon vervullen op de
aangegeven manier. En daarom hoort
het in de kerkorde thuis.
Van Wijk kreeg steun van prof. J. A.
Loader, dat het artikel eigenlijk ge
schreven was om praktische gronden
waarin opgenomen: De Rotter
dammer. met Oordta Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgava: Trouw/Kwarlel BV
Hoofdredacteur Jen/e Tammmga
Directeur mg O Poslma
HOOFDKANTOOR
Postt>us 859
1000 AW Amsterdam
W'bautsti aat 131
Amsterdam
let 020 913456
leMi 13006
Postyro 66 00 00
Ban* Nad Cm*itnr«
r 23 00 12 524
Camaemegao Amsre»d#m
KI 1000
REGO ROTTEROAM/DORDRECHT
PosTius 948
3000 AX Rotterdam
lal 010-115588 (^öoonamarttan
an DafOrgmg)
lal 010-115568
Ml 115700 (u«tsK*land voor
i)
REGIO OEN HAAG/LEIDEN
2501 CC Dan Haag
Ml 070-469445
Parkstraat 22
Den Haag
REGO NOORO/OOST-NEDERLAND
(uitsluitend admmistral*)
Postbus 3
8000 AA Zoor*
M« 05200-17030
MettimarM 56
Zwo"t
Abonnementsprijzen
I 15.90
Ml 47.70
Pw naa »aa» 95 40
Per jaar 168 60
TaWMrvscfW
U-e adressen boven)
Opgave lam-eoa^Man 9-19 30 van
maandag i m vrijdag Op zondag van ia-
20 uur M*« 070 913456
Opgave mm. advenenbas mi
020 936868 of scArrfia^k aan Mm.-Adv
a'devng postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adres «na ■gngen
door Pieter van der Ven
AMSTERDAM Opnieuw is er door de Vaticaanse autoritei
ten een onderzoek in gang gezet tegen prof. mag. dr. Edward
Schillebeeckx, dominicaan en hoogleraar voor de systemati
sche theologie aan de katholieke universiteit in Nijmegen.
Ai eerder, ruim tien Jaar geleden, was
van zo'n onderzoek sprake. Daarin
wordt dan door de congregatie voor
de geloofsleer, (vroeger; het Heilig
Officie, nog vroeger: de Inquisitie)
het werk van een verdachte theoloog
onderzocht en wordt beslist of er aan
leiding ls stappen tegen hem te on
dernemen. bij voorbeeld een proces
tegen hem aan te spannen. In 1968 ls
het niet tot zulke stappen tegen
Schillebeeckx gekomen: de zaak
werd terzijde gelegd, voor de betrok
kene een onbevredigend einde, om
dat hij bepaald niet loyaal van alle
blaam gezuiverd werd
Sindsdien heeft hij lijvige boeken aan
zijn omvangrijk werk toegevoegd
„Jezus, het verhaal van een levende"
en „Gerechtigheid en liefde, genade
en bevrijding' Vooral deze boeken
zouden nu onderzocht worden op mo
gelijke „dwalingen" of .ketterijen".
„Zouden", want ln deze procedures is
geheimzinnigheid de voornaamste re
gel Het weekblad De Tijd, dat vorige
week met het bericht kwam. probeer
de tevergeefs Schillebeeckx tot nader
commentaar te brengen. Maar in zo'n
geval moet de betrokkene zwijgen en
8chtllebeeckx houdt zich daar aan,
zeer zeker ook om strategische rede
nen Er is meer dan één reden om te
vermoeden dat de kansen voor Schil
lebeeckx nu somberder zijn dan tien
Jaar geleden. Toen was de tijd niet
rijp voor dat soort acUes. de.restaura
tie onder Paulua VI was nog maar net
begonnen
Inmiddels is ln de machtsverhouding
tussen de Nederlandse rooms-katho-
Ueke kerk en de curie duidelijk de
eerste verTe in het nadeel geraakt
Tegelijk is Schillebeeckx op menig
punt geradicaliseerd, ook politiek
Hamer
Bovendien is de belangrijkste man op
het departement voor de geloofsleer
<na kardinaal Seper) Jerome Hamer
Deze Hamer ls evenals Schillebeeckx
een Belgische dominicaan; zij zijn
van precies dezelfde generatie (Schil
lebeeckx wordt ln november 65)
Twee vergelijkbare theologen, van
wie de sterkere Inhoudelijk furore
maakt en de ander bij gebrek aan een
zelfde gewicht in het controleappa
raat komt bovendrijven. Een gezonde
rivaliteit kan dan nauwelijks ver
wacht worden, leert de geschiedenis
(en bepaald niet die van de roomse
kerk alleen).
Dezelfde Hamer was ondertekenaar
van de recente brieven over het hier
namaals. en over de homoseksuali
teit In het hiemamaals-stuk werden
de leerstellingen woordelijk herhaald
en werden alle bezwaren en beden
kingen afgewezen. „Christengelovi
gen worden in verwarring gebracht
omdat zij de vertrouwde begrippen
niet meer herkennen." Aldus de brief
over het hiernamaals.
Bisschoppensynode
In de brief aan de Nederlandse bis
schoppen werd geëist dat dezen nu
eindelijk in een gezamenlijke verkla
ring homoseksualiteit zouden veroor
delen. De bisschoppen hielden deze
druk van de curie nog een beetje van
zich af door naar de komende synode
te verwijzen Juist ook met het oog
daarop krijgen de stappen tegen
Schillebeeckx nog een extra dimen
sie Schillebeeckx is nog steeds een
van de belangrijkste adviseurs van
het Nederlands episcopaat. Wanneer
dus nog voor het eind van dit jaar
Schillebeeckx een soort veroordeling
zou krijgen, zitten de Nederlandse
bisschoppen op die synode in Rome
ln een extra lastig parket Gezien
haar brief over de homoseksualiteit ls
dat precies de situatie waarin de con
gregatie voor de geloofsleer (en wel
licht Hamer voorop) de bisschoppen
willen hebben en onder hen dan weer
vooral Wlllebrands. die ook als pre
fect van de congregatie voor de een
heid op twee fronten met Hamer van
doen heeft.
In een spel van belangen en posities
schijnt 8chiliebeeckx een pion te
worden, of een stukje wisselgeld mis
schien Hij zou er nog niet aan onder
door gaan en kan nogal zijn woordje
doen Maar als er dan toch over men
senrechten gesproken wordt, moet de
paus zijn eigen huis zeker niet verge
ten Of zou Amnesty International
ook daar aan het werk moeten?
dr. Edward Schillebeeckx
Göbler is 38 Jaar. Hij was tot nu toe
privaatdocent aan de universiteit van
Zürich, Zwitserland. HIJ volgt aan de
Vrije Universiteit prof. dr. J. van den
Berg op. die begin 1976 van de VU
overging naar de Rijksuniversiteit te
Leiden.
De komst van GSbler heeft wel een
interne verschuiving noodzakelijk ge
maakt. want prof. Van den Berg do
ceerde voornamelijk Nederlandse
kerkgeschiedenis. GSbler gaat alge
mene kerkgeschiedenis geven met
klemtoon op de nieuwere kerkge
schiedenis.
De andere hoogleraar kerkgeschiede
nis aan de Vrije Universiteit, prof. dr.
C. Augustijn, neemt nu de Nederland
se kerkgeschiedenis voor zijn reke
ning en de geschiedenis van de Refor
matie.
Karl Ulrtch O8bier werd geboren ln
Villach Karinthiê). Hij studeerde
theologie ln Wenen en Zürich. In 1970
promoveerde hij in Zürich op de kin
derkruistochten uit Duitsland en
Zwitserland naar de Mont St Michel
en als de kerkleden het opvatten als
een theologische uitspraak over ras
en rassenverhoudingen, behoort de
kerk zich in haar prediking daartegen
te keren. Prof. C. H. Rautenbach, de
vroegere rector van de universiteit
van Pretoria, zei dat hij het artikel
van Van Wijk met verrassing, verba
zing en vreugde had gelezen. Hij leg
de verband tussen het stuk van Van
Wijk, de rede van premier Botha en
die van An dries Treumicht voor het
Nationale Partijcongres van Trans
vaal, waarin racisme werd veroor
deeld.
Rautenbach stelde voor dat er on
middellijk een predikantenvergade
ring georganiseerd moest worden,
omdat de zaak van de gemengde aan
bidding niet kon wachten tot volgend
Jaar. Deze opmerkingen tonen wel
aan, hoezeer de kerk achter de poli
tieke ontwikkelingen aan loopt.
Het is wel ironisch dat de rassenkwes
tie nu in de NHK aan de orde komt.
Door het fameuze artikel 3 van de
kerkorde heeft de kerk de laatste
twintig jaar, sinds zij prof. Albert
Geyser om deze zaak uit het ambt
zette, veel begaafde theologen ver
loren.
ic
John Rees
John Rees is benoemd tot dii
van het Zuidalrikaans Instituut
Rassenvraagstukken. Rees
voormalige secretaris-generaatoi
de Zuidafrikaanse Raad van Kt t
In het 50-jarig bestaan van hei'
tuut wordt hij de vierde directL
Het instituut heeft een goede
vanwege zijn objectief en ge
onderzoek en de vele publicath
de rassenbetrekkingen in Zuil
ka. Vanwege zijn afwijzend
punt van de apartheid ls het iiu
eenmaal voorwerp van een ond
door een regeringscomf
geweest.
MOSKOU (ANP) De Sowjetrussi-
sche auroriteiten hebben de Ameri
kaanse ambassadeur in Moskou laten
weten dat zij bereid zijn vlsumaan-
vragen in behandeling te nemen van
de zeven leden van de pinksterbewe
ging die al vijftien maanden ln de
Amerikaanse ambassade in Moskou
zitten. Voorwaarde is echter dat zij
eerst terugkeren naar hun woon
plaats. Tsjernogorsk, in Siberië.
Het zevental rende vorig jaar Juni de
ambassade binnen en vroegn daar
asiel. Sindsdien worden zij door de
Amerikanen verzorgd.
De Russische autoriteiten verlangen
nu dat de zeven naar hun woonplaats
terugkeren en daar een visum aan
vragen. Eerder ingediende aanvragen
waren 'niet Juist ingevuld'. De pink
stermensen vrezen echter voor repre
saillemaatregelen van de kant van de
overheid. Een van hen verklaarde
vrijdag dat hij er daarom voorlopig
de voorkeur aan gaf binnen de muren
van de ambassade te blijven.
Reizende rentmeesters, over chris
telijke levensstijl ln verband met de
derde wereld, informatie over TEAR
Fund en praktische oefeningen in
budgetteren m.m.v. mevr. Schorting-
huis, drs J. van Barneveld en M. L. O.
de Bruljne, 6-7 oktober, De Bron,
Dalfsen. Inf. tel. 03430-5030.
Tegen de stroom in, meedeinen of
je eigen weg gaan, 23e Pax Christi-
voettocht Den Bosch, voor leerlingen
5/6 vwo, havo, mts en meao, 18-21
oktober. Inl. en inschr. tel. 073-135140.
Wie ben jij in de kerk en in het
dagelijks leven? jongerenconferentie
conf. geref. beraad o.l.v. ds J. G. Mey-
nen, 20-21 oktober, CNV-conferentie-
oord, Putten. Inf. en opg. tel. 033-
12088.
Ontmoetingsweek voor ouderen.
15-20 oktober. Hedenesse, Cadzand
(tel. 01179-1654).
D. Lissenburg
Dr. D. Lissenburg, hervormd
kant te Rotterdam, bewerkt
van zijn preken tot korte, vlot
re artikeltjes en bundelde ze
boekje „De bloemen uit de
Deze „mini-preken" gaan overL
lljdenstijd. Goede Vrijdag. Pat
Pinksteren, over doop. trouwt-
sterven en zijn met elkaar bedolf
cadeauboekje bij bijzondere ga
heden. De paperback is een u
van Zomer en Keuning te Ede, L
blz. en kost 9,90.
Th. Naastepad
Je
Tom Naastepad. r.k. pastor in H)e
dam, ls bekend door zijn lieden r
in het Liedboek voor de kerk|c
zijn bijbelcursussen ln het heli [r
In Koks serie „Verklaring va
bijbelgedeelte" publiceerde hij
kele deeltjes (over Simson, Si
Amos, Jona en acht gelijkenis
Nu is uitgekomen „Het goude)
Exodus 32-34". De schrijver tre'
lijn van de slappe verdediging
Aaron van zijn gedrag tegenovi
zes naar het partijprogram vf
CDA en hij ziet Mozes' strijd
het gouden kalf als een strijd)
de ontaarding van „de bevrijè
meente" tot „volkskerk", die,
vanuit de religieuze banaliteit 4
berusting: de dingen zijn nu eej
zo. (Th. J. M. Naastepad. Het g
kalf. Uitgave Kok, Kampen,
11,90).
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM De Oostenrijkse theoloog Karl Ulrich GS
bler is benoemd tot gewoon hoogleraar ln de algemene kerk
geschiedenis aan de Vrije Universiteit.
in het midden van de vijftiende eeuw.
Sinds 1973 is hij privaatdocent in
Zürich. Ook was hij als gastdocent
verbonden aan Princeton Theologi
cal Seminary (1971-1972) en het Insti
tute for Early New England Studies
ln Rhode Island (1974). beide In de
V8. Daarnaast gaf hij gastcolleges ln
de Verenigde 8taten. Canada en
Oost-Duitsland.
Het onderzoek van GSbler heeft zich
over een groot gebied binnen de alge
mene kerkgeschiedenis uitgestrekt,
van de kinderkruistochten in 1212 tot
de weerslag van het puritanisme in de
hedendaagse Amerikaanse maat
schappij De persdienst van de Vrije
Universiteit zegt van hem: „In het'
bijzonder interesseert hem de traditie
ln de kerkgeschiedenis, de over
dracht van het reformatorisch erfdeel
naar de huidige tijd. In zijn onderwijs
verwacht dr. GSbler dan ook zich,
naast de ontwikkeling van de kerkge
schiedenis zelf. bezig te houden met
het verduldelijken van de invloed die
de religie heeft gehad op de geschie
denis van de maatschappij."
vr\rncDRiinci het mfa-wetestament
KJINUE-IVDIJDE-L. HET OUDE TESTAMENT
De kinderbijbels die gemaakt zijn naar het populaire
jeugdtelevisie-programma „Woord voor woord" van het IKON.
In „Het Nieuwe Testament" vindt u 58 en in „Het Oude
Testament" 90 vertellingen, door Karei Eykman „vertaald"
naar de kinderen toe!
Elk deel is geïllustreerd met niet minder dan 200 tekeningen
van Bert Bouman, alle in kleur.
De Woord voor woord kinderbijbels zijn verkrijgbaar in de
boekhandel. De prijs is f 18,90 per deel.
ZOMER KEUNING BOEKEN - EDE
