Dierentekenfilm
in vredesweek
FAM
•Bouwbedrijven somber over toekomst
s r
Het verhoor van Jürgen
Fuchs in de
Republiek
JANvandenBROEK
autobanden
ürk doodgeschoten
ij dens bijeenkomst
Ook WD wil nu
korten op loon
van academici
.ft
-
Den Uyl kondigt
alternatieve
begroting aan
NMBgirosparen;
1% meer rente en f 7,50 spaarpremie.
\fenpikkQ)\Aand
FRISSE MORGEN ZONDER STROOM
SINDS 1554.
de stofzuiger
met de vele
extra's
Y1
1
Auto
vroon
Auto
vroon
Wierda
stunt!!
't staat in de krant
iedere dag weer
Vanavond in radio-bewerking
Super benzine
10 ct. korting p. Itr.
goed
reclame
medium
ANDAG 24 SEPTEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
in een onzer verslaggevers
IJMEGEN Tijdens het symposium over de Turkse fase is -
iche organisatie Grijze Wolven in gebouw De Vereniging in
[Jmegen is zaterdagmiddag de 18-jarige, in Leeuwarden
jonachtige Turk Kemal Güngörmüs door het hoofd gescho-
o. De jongeman overleed op weg naar het ziekenhuis.
ADVERTENTIE
HEDEN IN DE BIOSCOPEN
in het schieten ging een vechtpartij
oral, waarbij een 16-jarige Turk
►or een messteek in de buik licht
«rond raakte. Over de aanleiding
ihet tumult kon de Nijmeegse poli
gisteren nog niets meedelen. Vol-
ns een woordvoerder bestaat het
moeden dat de dader, een 24-Jari-
Turk die dezelfde avond nog in zijn
nlng werd aangehouden, slechts in
lucht en niet gericht heeft willen
lieten.
cques Kroes, woordvoerder van de
lustrlebond FNV en voor een groot
il verantwoordelijk voor de organi-
ie van het symposium, uitte het
rmoeden dat de schutter en zijn
destanders extremisten waren, die
ogden de bijeenkomst te verstoren,
lgens hem is het incident represen
ted voor de wijze waarop extremis-
:he Turken in ons land bijeenkom-
als deze bijna onmogelijk ma-
dooi n, zei hij.
rtig Turken, die getuige waren van
schietpartij of hadden deelgeno-
aan het gevecht, werden zater-
ivond na verhoor weer vrijgela-
In verband met de gebeurtenis-
zeshonderd aanwezige Turken een re
solutie aangenomen waarin van de
overheid maatregelen tegen organi
saties als Grijze Wolven worden ver
langd.
The monster movie
•UTRECHT Ook de WD wil dat
aanvangssalarissen voor academici
verder worden verlaagd. Fractielei
der Rietkerk bepleitte dit zaterdag
op de vergadering van de WD-partij-
raad in Utrecht. De andere regerings
partij, het CDA, heeft al eerder voor
gesteld Jonge academici op een lager
salarisniveau te laten beginnen. Vol
gens Rietkerk moet daartegenover
zwaar en onaangenaam werk beter
worden beloond. Ook pleitte hij er
voor dat overheid en bedrijfsleven
meer mensen met een beperkt handi
cap in dienst nemen.
ADVERTENTU'
Wie spaart die heeft wat
Wie giröspaart heeft meer.
di
it de
Ji
laar
gavi
j i werd het symposium voortijdig
.gelast. Wel werd door de ongeveer
zt"|rand verwoest
trechts buurthuis
ter ii
r). i I
goe n
"RECHT (ANP) Brand heeft gis-
ken avond het pastoor Schiltehuis in
Utrechtse wijk Zuilen vrijwel vol-
Ig verwoest. Politie en brandweer
1 er van overtuigd dat brandstich-
film18 de 00rzaak is. Er deden zich geen
V) rsoonlijke ongelukken voor. De
bel iade beloopt volgens voorlopige
ilem iattingen vele tienduizenden gul-
h ns. De brand die rond half negen
kerI gon was in een uur bedwongen,
kan iar de brandweer was nog vele uren
vrjj t het nablussen bezig,
kon
teft
hij:
ersti
r
eger
gie
lt i
an c
I'o
ie
ben
Jrai
des,
ia]
Den Uyl tijdens zijn toespraak in Apeldoorn.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG PvdA-fractielelder drs
J. den Uyl heeft aangekondigd dat
zijn partij bij de algemene beschou
wingen in de Tweede Kamer concrete
alternatieven op tafel zal leggen voor
de vorige week ingediende rijksbe
groting van het kabinet-Van Agt. De
PvdA wil, aldus Den Uyl, van de
hogere inkomens een aanzienlijk gro
tere bijdrage, onder meer ten behoe
ve van het creëren van arbeidsplaat
sen en het voorkomen van kortingen
op de sociale uitkeringen. De PvdA-
voorstellen zullen volgens Den Uyl
„de wegen en de middelen aangeven
om in 1980 de werkloosheid beneden
de 200.000 tè brengen".
Den Uyl zei dit tijdens toespraken in
Leeuwarden en Apeldoorn. Hij liet
erop volgen het een „heidens kabi
net" te noemen, dat niet eens in zijn
eigen doelstellingen gelooft.
Een makkelijke manier van sparen waarbij uw
geld niet vast staat en waarvoor u nooit per
soonlijk naar de bank hoeft.
Op een NMB girospaarrekening krijgt u
l°/o meer rente dan op de gewone spaarreke
ningen.
En bovendien geeft de NMB u t/m 12 oktober
een spaarpremie van f 7,50 wanneer u een NMB
girospaarrekening opent met een eerste inleg van
ten minste f 50,-.*
•Alleen tijdens deze aktie is de minimum
inleg van f250,- op de girospaarrekening verlaagd
naar f 50,-.
mm
NEDERLANDSCME
MtDOENSTANOSBANK
De NMB denkt met u mee.
Coupon
Stuur mij meer informatie over girosparen bi|
de NMB.
Open voor mij een NMB girospaarrekening.
Ik heb een betaalrekening ja/nec
rekeningnummer.
Naam:
aankruisen wat gewenst is. datum:
handtekening TR-2
(bij rrundcrunRcn moei ouder of voogd mede ondertekenen
Coupon in een envelop zonder postzegel zenden aan
NMB, Antwoordnummer 131,1000 Amsterdam.
ADVERTENTIE
Ouderwets lekkere scheerzeep in tablet, staaf, crème
en schuim.
er g|!N HAAG (ANP) Veel bouwbedrijven in ons land zijn
■uvefnber over hun toekomst. Dat blijkt uit een onderzoek van
or organisatie-adviseurs Volder en Co, in opdracht van de
Struktuuronderzoek Bouwnijverheid. Liefst 35 pro-
dr, it van de ondervraagde bedrijven verwacht een moeilijke
nd(d tegemoet te gaan.
produktle het belangrijkst. Zij zijn
sterk afhankelijk van het bouwbeleid
van de overheid. Maar elk jaar ls het
weer een verrassing hoe het bouwvo
lume is samengesteld naar hoeveel
heid, en naar financieringsvorm. al
dus Volder.
der tekent daarbij aan, dat in het veel aannemers. Vooral aan mensen
ll, iron Ha inrnn 7AirAn1U aaUI A i*1«a aam U*a4a VaUIJ
In van de jaren zeventig acht
en procent van de bouwbedrijven
ictiviteiten staakte. Dat dit per-
age gaat stijgen, ligt volgens het
irzoek voornamelijk aan externe
die een brede ervaring hebben en dus
op veel soorten werk kunnen worden
ingezet, is een enorm tekort. Volder
constateert dat het bouwbedrijf men
sen tóch al niet zo lokt om er te gaan
werken, door minder goede arbeids-
,oa»o.i, door gebrek aan slagvaardig- omstandigheden, door een slecht
n0 d bij veel, vooral kleinere, be- imago en door een beloningssysteem
^ven. voor vaklui dat als onrechtvaardig
wordt ervaren in vergelijking met het
van de grootste problemen is het minimumloon.
Bij de grotere bouwbedrijven is het
probleem van de voortgang van de
'sp!
ren
toren. Deze worden echter ver-
Z -
mo
at
ckel
itrekken van geschoold personeel.
-* is zeldzaam geworden, menen
Weinig
eel
Een van de belangrijkste conclusies
van het onderzoek is, dat de bouwbe
drijven te weinig aan planning doen.
Slechts twintig op de honderd bedrij
ven houden zich daar systematisch
mee bezig. Volder vindt dat de be
drijfstak een branche-informatiesys
teem moet opzetten, waar praktisch
informatie kan worden verzameld
over ontwikkelingen in de bouwwe
reld. Ten slotte vindt Volder, dat de
overheid op een termijn van enkele
Jaren zijn bouwbeleid moet uitstip
pelen.
De Limburgse aannemers in de
grond-, weg- en waterbouwsector ver
wachten een zeer slecht najaar. In
een verklaring zeggen zij dat het uit
blijven van de aanvullende werkgele
genheidsprogramma's een bedreiging
is voor vijfhonderd arbeidsplaatsen,
ofwel een derde van het totaal aantal
werknemers in deze branche.
Het laatste aanvullende programma
werd midden vorig Jaar uitgegeven.
Er is nu een aanzienlijk „gat" in de
produktie in de wegenbouw ontstaan,
dat nog wordt verergerd door een
teruggang in de vrije markt, aldus het
Samenwerkingsverband Limburgse
Wegenbouwers waar 24 bedrijven zijn
verenigd.
al eerder op de woensdagmiddag uit
gezonden maar veel mensen kunnen
niet overdag televisie kijken.
door Riet Dlemer
HILVERSUM De NCRV-
televisie komt vanavond met
de uitmuntende tekenfilm
Dierenconferentle als een ori
ginele bijdrage voor de vre
desweek. Het gegeven over
dieren die zich zorgen maken
over het dreigende oorlogsge
weld in de mensenwereld is
afkomstig uit het boek „Die
Konferenz der Here" van
Erich K&stner
De Westduitse regisseur Kurt Linda
kwam op de gedachte de film te ma
ken voor de bioscopen. Daaraan
dankt hij de prijs van de Duitse film
critici. De Nederlandse bioscopen
bleken echter niet geïnteresseerd te
zijn. Later vond de Dierenconferentle
zijn weg naar de Duitse televisie en
bU de NCRV zag men de film bij
toeval
Hoofd filmzaken Peter van Campen
vindt het merkwaardig dat de film,
die al tien Jaar oud is en zo'n uitzon
derlijke stijl en kwaliteit heeft, nooit
ter circulatie aan de televisie van
verschillende landen ls aangeboden.
„Dat is gewoon een kwestie van ie
mand die zijn kaarsje onder de koren
maat heeft gehouden en heeft verge
ten zijn produkt te verkopen", aldus
Van Campen.
Kurt Linda heeft twee Jaar lang, in
1968 en 1969 met twintig medewer
kers gewerkt aan de 140.000 tekenin
gen die voor deze tekenfilm van an
derhalf uur lengte nodig waren. De
Nederlandse omroep heeft de Duitse
stemmen laten nasynchroniseren.
Een kostbare zaak, want daar was
veertigduizend gulden mee gemoeid.
Dat gebeurde onder regie van Klaas
Rusticus, met stemmen van Hein
Boele, Ger Smit, Piet Ekel, Trudy
Libosan en Helen Hulsman.
Wie van een ambachtelijk stuk teken
filmwerk wil genieten moet zeker niet
vergeten maandagavond 20.27 uur op
Nederland n te kijken. De Dierencon
ferentle kan ook door kinderen wor
den bekeken, maar het is zeker niet
alleen voor hen bedoeld. Het thema
graaft veel dieper. Een aantal kijkers
zal de film niet helemaal onbekend
voorkomen, want hij werd deze zomer
naam:
J adres:
I plaats:
1007a NL Dl R LANDS
fabrikaat
kleurenfolder
j Ongefrankeerd opsturen
naar: 'FA
fam Antwoordnr. 42,
3600 VB Maarsscn IÉP!\yi£»V]
360
B,V
ADVERTENTIES
Auto's gevraagd
Inkoop auto's v.a. 1972 tegen
contante betaling, beslist de
hoogste prijs. Gratis taxatie
tel. 020-835442.
Autoverhuur
ant RHUUR van luxe wagens,
en bestelauto's tol 19
Tevens verhuur van een
/in<|oambulance. W. Blauw,
75.'
Tel.
aadschapslaan
ilelveen.
•417683.
EBURG. luxe en bestelver-,
f A'dam-O. Tel.
•929391Zeeburgerdijk
te V Autoverh., Hoofdweg
I, Adam. Citroen, Opel,
liet d, Volvo, Mere. Pers. en
lel Tel. 020-163535'
Veni
bestelwagens
vracht- en luxewagens
Middenweg 69
Tel. 020-651446-929197
KUPERUS BV
Middenweg 175, A'dam
tel. 938790-940173
Volvo, BMW, Mercedes
Opel, VW en Fordbestel
Volvo 66 en R4
Autofinanciering en verzekering
Autoverze
premies kuni
W.A. vanaf 177
372. Dorsman
Zandvoort, 025
4534.
lering
r> omlaag.
All risk v.a.
Assurantiën,
17-7478 of
ndi
•fl stereo, t.v., muziekinstrumenten
'n T V. sneiservice
net gar. alle stadsdelen.
Telf. 020-728839
1 11 video-kleuren t.v. combi-
in modern meubel Van
'lor nen. j.p. Heyestraat 95
v0 161321
Ing
TV-REPARATIE (gar.) snel
en voordelig. Ook A'VEEN.
Tel. 020-996262/948973.
Verzamelingen
°J koop
gevraagd ZILVEREN
•ens en RIJKSDAAL-
van Koningin Juliana
1954 t/m 1967 en ZILVE-
tientjes van 1970 en
Firma Hekra. Tel.
*5-1392.
RUILEN 95 Ned munten
1100) tegen vooroorl En
gelse. Tel. na 18.00 uur
02945-3111.
Auto's aangeboden
VW/Audi-dealer
Haarlemmerweg 337
tel. 020 - 825785
Lod. van Deysselstraat 77
tel. 020 - 113119
Alle nieuwe VW's en Audi's
direkt leverbaar.
Okkasie-wagens
AUD1100 Diesel Turbo .....79
AUDI 100L5S april '79
VW Golf Diesel, 4-drs'79
VW Passat Diesel, 2-drs ...'79
AUDI100LS '77/78
AUDI 80 GLS, 85 pk'78
AUDI 80 GLX, zilver met. '78
OPEL Rekord 2300 Diesel
'78
ALFETTA 2.0'78
MITSUBISHI Lancer ...76/78
VW Polo76/78
VW Golf S. LS. GLS. D
'76/78
VW Scirocco GL, TS ...78/78
AUDI 80 L, wit '77
VW Golf Sprinter'77
ALFASUD 5M Luxe77
CITROEN GS 1220 Break .77
RENAULT 5 TL. geel77
FORD Taunus 1.6'76/77
Peugeot 104 GL'78 32.000
km, blauw, incl. wegenbel. en
a.r.-verz.. tot mrt'80. Vr.pr.
f 8500. Tel. 020-951913.
T.k. van 1' eig. OPEL RE
KORD 2100 D autom., bj.
april 75. 4-deurs. rad.ban-
den. stuurbekr., en trekh..
ong. 85.000 km. Vraagpr
f 4750. Tel 02290-30286.
OPEL Ascona 16S 76/77
VW Golf S autom., 4-drs '77
FORD Capri, geel'76
MAZDA 616.4-drs'76
PEUGEOT 204 '76
PEUGEOT 504 L. Diesel ...76
SIMCA 1100 GLS. 5-drs '76
VW Passat TS autom'76
VOLVO 244 GL. zilver met.
76
BMW 2002, wit75
En vele anderen.
Financiering
in 1 uur rond.
Garantie
3 mnd. en/of 1 jaar.
VW/Audi-dealer
in september
iedere
koper van een
nwe. Toyota
gratis
open-dak
2e Schinkelstr. 16-24
Tel. 791144-A'dam-W.
T.k.a. Opel ascona. bj. 76,
40.000 km keuringsrappo.
aanw. pr. n.o.t.k. Tel. 020-
176882.
T.k. aang. van part. Datsun
120 Y de Luxe bj. 1975. Vr.pr
f 3200. 020-276163 na 17
uur.
T.k. V W. 1302 Veiligh. gek
71, f 1200. Tel. 05160-2453
Foto, film, optiek
Ruil in die oude foto/filmca
mera of projector bij Foto
Fransen. Beukenweg 31.
A'dam-O. Tel. 020-650471.
Zolang de voorraad strekt
nwe. geluid-film camera's en
geluidsprojectoren. Merk.
Magnon en Tecnon 600
pst Inl. 020-256238 en
997974.
000R DAT TELEFOONTJE
GISTEREN HEB IK DE TOTO
UITSLAGEN GEMIST
Diversen
NEL koopt ALLES, Inboedels,
winkelsrestanten, etc. Tel.
020-312082
Zelf VERHUIZEN
door geheel Nederland.
G. Hulshofl Zn.. B.V.a Telf.
020-323630/369392.
Service en reparatie
Auto-reclame is goedkoop en
doeltreffend. Wij zijn specia
listen in ontwerpen en aan
brengen.
Neesman Design
Amsterdam
Tel. 020-155577.
Op 19 november 1976 dwon
gen ambtenaren van de Oost-
duitse staatsveiligheidsdienst
een Berlijnse auto tot stop
pen. In deze auto bevonden
zich o.a. de filosoof Robert
Havemann en de schrijver
Jürgen Fuchs. Jürgen Fuchs
moest uitstappen. Vanaf nu
was hij een gevangene van
het „Mlnlsterlum für Staatssi-
cherhelt". Zijn levensloop
maakt duidelijk, hoe het tot
deze confrontatie met de
DDR-autorltelten kwam.
In onze filialen:
1e Jan v.d. Heydenstraat 99 (bij
Ferd. Bolstraat) Havenstraat 12-14
(t.o. Haarlemmermeerslalion)
Zaandam: Vinkenslraal 40.
Jürgen Fuchs werd In 1950 ln Rel-
chenbach ln de DDR geboren. Na zijn
middelbare schooltijd werkte hij bij
de Ooetdultse spoorwegen. Tot 1971
was hij soldaat in het leger, de „natio
nale Volksarmee". Daarna volgde
van 1971 tot 1975 de studie sociale
psychologie in Jena. Vanaf 1973 trad
Fuchs met literaire bijdragen ln
bloemlezingen en tijdschriften ln de
openbaarheid. Hij las ook gedichten
voor in het openbaar. Toen hij dat ln
april 1975 weer deed, werd hem dat
in verband met het kritische karakter
van zijn gedichten niet ln dank
afgenomen. De partij, de SED royeer
de hem als lid, de universiteit schrap
te hem als student, hij werd als „con
trarevolutionair" en „Staatsverleum-
der" geclassificeerd en verloor ten
slotte ook zijn lidmaatschap van de
FDJ, de communistische Jeugdorga
nisatie. De middelen, die FDJ, partij
en universiteit inzetten om hem klein
te krijgen, beschreef Jürgen Fuchs ln
,zijn boek „Gedöchtnlsprotokolle"
(1977).
Andere methoden
Vooral nadat Jürgen Fuchs deel was
geworden van de dissidente kring
rondom Havemann en Wolf Bier-
mann begon de staat andere metho
den tegen hem te gebruiken. Enkele
dagen nadat Biermann de DDR had
verlaten en er niet meer ln mocht,
kwam de echte confrontatie. Het oog
ln oog staan met een oppermachtig
veiligheidsapparaat, met Intimidatie-
methoden van zijn steeds wisselende
ondervragers, bracht ln Jürgen Fuchs
een geweldig taalbewustzijn teweeg.
Opeens kwam hij ln een situatie te
recht, waarvoor zijn taal tot nu toe
tekort schoot. Om die reden vormen
de ervaringen ln de gevangenis een
grote winst aan menselijkheid en aan
Inzicht in de betekenis en de functie
van taal. Van groot belang is, dat
Fuchs weliswaar ln de ongenadige
handen van de „eigen" veiligheidspo
litie was gevallen, maar toch een dui
delijk verschil zag tussen de DDR en
dit orgaan van de staat. Voor hem ls
de DDR met het streven naar een
menselijke samenleving en met waar
dering voor de scheppende kunste
naar verbonden. Zo stonden tijdens
de ondervragingen twee DDR-opvat-
tlngen tegeover elkaar. De officiële
opvatting trok aan het langste eind.
Omdat Jürgen Fuchs ln de gevange
nis niet mocht schrijven, „schreef"
hij met zijn vinger de gesproken zin
nen tijdens het verhoor en daarna ln
de cel op het tafelblad. Zo onthield
hij. wat er gesproken was. Op die
manier wist hij ook een soort tegen-
taai te creëren en daaruit voor leder
nieuw verhoor nieuwe krachten op te
doen. Deze „verhoorprotokollen"
werkte hij later uit. Ze verschenen
eerst ln het weekblad „Der Spiegel"
en daarna gebundeld als RoRoRo A
4271. Jürgen Fuchs. wiens lot destijds
ln de media nauwelijks aandacht
kreeg, kwam eind augustus 1977 vrij.
Die vrijheid hield ln, dat hij meteen
een gedwongen enkele reis richting
WestrBerlijn kreeg.
Manfred van Eyk heeft van de „Ver-
nehmungsprotokolle" van Jürgen
Fuchs een luisterspel gemaakt, dat
vanavond om 21.30 uur door de
NCRV zal worden uitgezonden.
