Het pepermuntje van
de Como Brothers
Uit brieven van lezers
'Acrobatiek is meer dan kunstjes maken'
MAANDACs 24 SEPTEMBER 1979
TROUW/KWARTET
Door Fred Lammere
HAARLEM Het begon alle
maal een Jaar ol veertig gele
den ln een oude Haarlemse
volkswijk waar het speelter
rein van de Jeugd de straat
was. Cor van Velthoven was
onweerspreekbaar hun aan
voerder. Wat hij wist te be
denken aan spelletjes en an
dere activiteiten grensde aan
het onwaarschijnlijke. Het
was gymnastische toeren uit
halen op een zelf gefabriceer
de trapeze, met zijn zessen op
één fiets rijden, maar ook
boksen en gewichtheffen. Dat
de vader van Cor. de vishan
delaar Van Velthoven, ln zijn
vrije tijd aan gewichtheffen
en worstelen deed en het
daarin tot vrij grote bekend
heid had gebracht, was daar
waarschijnlijk niet vreemd
aan.
„Op de hoek van de Gedempte Oude
Gracht hadden we ons speelterrein.
We deden daar alsof we ln een gym
zaal zaten. Dat trok, zonder dat wij
het wisten, de aandacht van René
van Duljnen, een toen al bejaarde
hoogdraadloper. die vanuit zijn huls.
gezeten voor het raam. onze verrich
tingen nauwlettend volgde. Op een
dag werd er tegen het raam getikt en
riep zijn vrouw me binnen. René ver
telde me over zijn leven en werk, dat
ln die tijd vooral bestond uit het
geven van kindervoorstellingen.
Vlak voordat lk naar huls zou gaan
kwam hij Ineens met de vraag of lk
ervoor voelde aan zijn programma
mee te werken tijdens een voorstel
ling ln Zandvoort. „En neem dan dat
kleintje mee»", riep hij me nog na. Die
aanduiding sloeg op Rijk Hoedt, toen
al een van mijn beste vrienden.
De nu 50-Jarlge Cor weet met smaak
te vertellen over het prille begin van
zijn loopbaan als acrobaat. „Voor
mijn ontmoeting met René van Dui
nen gaven we bij ons op zolder tussen
de hanebalken wel eens voorstellin
gen voor ooms en tantes, maar echt
op een toneel staan, dat was toch wel
- even leta anders. De hele familie
l kwam ervoor ln actie. Een tante naal-
- de grijze broekjes, een andere tante
Inam de witte blouses voor haar reke
ning. de kleding die René ons had
'voorgeschreven. Daarbij kwamen
witte sokken en gympjes."
De Rethlem's
Dit alles was kinderspel bij wat nog
zou volgen. Na verloop van tijd gin
gen Cor en Rijk deel uitmaken van de
Rethlere'a. „BIJ dat acrobatentrio
zijn we negen Jaar gebleven. We heb
ben in die tijd de hele wereld afge
reisd. Thuis zagen ze het wel zitten.
Bij Rijk lag dat wel even anders. HIJ
was voorbestemd zijn vader op te
volgen ln het café. dat zijn ouders
hadden. Verschillende malen hebben
ze geprobeerd hem over te halen toch
ln de zaak te komen. Eén keer lukte
dat bijna." vertelt Cor.
In het midden van de Jaren vijftig
begonnen Cor en Rijk voor zichzelf
-als de „Como Brother»", een naam
die ze afleidden uit een lichtreclame
"die ze tijdens een toernee vanuit hun
hotelkamer ln Cairo zagen.
„De reacties waren positief, al waren
er ook theaterdirecteuren die voor
zichtig opmerkten: „Wat Jullie doen
is prachtig maar wat die Rethlem's
deden dat was toch wel heel erg
mooi!"' Dat zette ons aan het denken,
omdat het eigenlijk verkapte kritiek
was. We hebben toen een derde man
aangetrokken. Rob van der Gracht
Dat sloeg aan. We kregen grote con
tracten. o.a. bij het circus van Billy
Smart. Frank Sinatra trok ons aan
voor een tournee van zes maanden
door Engeland. WIJ traden voor de
pauze op Gelegenheid met Sinatra in
contact te komen was er nauwelijks.
Toemees
De muziek was ln de regel al aan de
ouverture bezig als hij kwam voorrij
den. ln een grote slee, omgeven door
een paar lijfwachten. Hij reed tot bij
het toneel, een kleedkamer gebruikte
hij niet. hij maakte zich ln zijn hotel
gereed Zijn aftocht verliep op onge
veer dezelfde manier. Een paar keer
hebben we even met hem kunnen
praten. „Ik ben blij dat ik Jullie in
mijn show heb. Het is een goed Hol
lands nummer." merkte hij op. maar
dat had hij alleen van horen zeggen.
Ons persoonlijk zien optreden heeft
hij niet."
Tournees werden er ook gemaakt. De
Como Brothers waren soms een jaar
op pad', naar Frankrijk, Duitsland,
Engeland, het Midden Oosten en Bul
garije. „Rijk was Inmiddels ge
trouwd. Zijn vrouw Christien ging
ook mee, zo n beetje als onze verzorg
ster. We hadden het nog nooit zo goed
gehad. We woonden in een grote cara
van, als reizende circusartiesten."
Tien jaar geleden kwam de grote om
mekeer. toen het dochtertje van Rijk
naar de lagere school moest en Rob/
die ook was getrouwd, ermee wilde
5toppen. HIJ is nu onderdirecteur van
een verzekeringsmaatschappij. De
beslissing werd genomen met zijn
twéé en door te gaan. maar dan dich
ter bij huls. ln Nederland. Dat was
echter gemakkelijk gezegd dan
gedaan.
„Omdat we ons de laatste tijd vooral
op het buitenland hadden gericht wa
ren we hier nauwelijks bekend. Daar
bij kwam dat Nederland helemaal
geen land Is voor acrobaten, laat
staan acrobaten van eigen bodem.
Als ergens voor geldt dat een profeet
ln zijn eigen land niet wordt geéerd,
dan is dat wel op ons werk van toe
passing. Het moet van ver komen wil
net lekker smaken."
Cor knikt Instemmend als Rijk die
opmerking maakt. „Onlangs was lk
ln New York. Daar trad gedurende
tien dagen het Nederlands Dansthea
ter op. Alle kaartjes waren uitver
kocht. Als Je dat hoort, vraag Je Je af:
hoe la zoiets in hemelsnaam mogelijk.
Hier spelen ze voor halfvolle zalen."
Het kan echter wonderlijk lopen. In
de periode dat Cor en Rijk aan de
kost probeerden te komen door op te
treden tijdens personeelsavonden
van grote bedrijven, kwam het ver
zoek van het pas opgerichte Werkthe
ater ln Amsterdam of zij ervoor voel
den les te komen geven. „Ik heb eerst
hartelijk gelachen. Les geven? Dat
had ik nog nooit gedaan. Maar of we
het dan niet wilden proberen! Nou
waarom ook niet. We doen dat nu
bijna tien jaar en nog steeds met
evenveel plezier. Achteraf moet ik
zeggen dat het lesgeven er eigenlijk
altijd in heeft gezeten. Vroeger op
school was het toch niet anders? En
later op de turnclub in Haarlem vroeg
de leraar ook al gauw of lk hem wilde
helpen. Oefeningen voordoen aan de
rekstok werd daar spoedig een van
zelfsprekende zaak," vertelt Cor.
Houterig
Het bleef niet bij dat ene verzoek. Na
korte tijd gaven de Como Brothers
ook les aan de toneelgroep „Cen
trum". de Academie voor expressie
door woord en gebaar ln Utrecht, de
toneelgroep „Baal" en de theateraca
demie ln Amsterdam.
„Het ls niet zo dat al die leerlingen
erover denken acrobaat te worden. Er
zit veel meer achter. Acrobatiek ls
meer dan kunstjes maken. Je goed
kunnen bewegen, weten wat Je onder
bepaalde omstandigheden moet
doen, ls voor een toneelspeler heel
belangrijk. Veel handelingen op het
toneel verlopen vaak zo houterig,
enigszins gefrustreerd. Daaraan valt
nog heel wat te verbeteren, en we
mogen dankbaar zijn dat die gedach
te nu veld wint ln ons land. In een
land als Rusland, waar het theater en
de dans bloeien, heeft men al veel
eerder Ingezien dat bewegingsleer en
alles wat er direct mee heeft te maken
zo belangrijk ls, dat het een speciaal
onderdeel van de opleiding moet zijn.
Zo ver is het ln Nederland nog lang
niet, al hebben ze ons onlangs ge
vraagd of wij er voor voelen een eigen
school op te richten. Nou. dat zie ik
niet zitten. Als we twintig waren, dan
weet ik het nog niet zo net, maar om
daar nu nog aan te beginnen. Dat wil
niet zeggen dat zo'n school er niet
moet komen. Graag zelfs. Wij hopen
daar een goede basis voor te schep
pen," vindt Cor. „Talent ls er ge
noeg." valt Rijk hem bij. „Het is dat
Nederland geen theaterland is. an
ders zou met name de acrobatiek een
geweldige uitbreiding ondergaan. Nu
blijft veel talent verborgen."
Cor, die tijdens het gesprek duidelijk
de „onderman* is (een vakterm ln de
acrobatiek voor degene die het zware
werk moet opknappen) zegt als ik
vraag waar de Como Brothers zich bij
dat lesgeven vooral op richten: „We
proberen onze leerlingen bij te bren
gen dat Je als mens vertrouwen in
elkaar moet hebben. Dat geldt ln ons
beroep heel sterk, maar ook op het
toneel. Nog te vaak is het een naar
voren schuiven van het eigen lk, daar
door krijg Je afgunst, en dat komt een
voorstelling niet ten goede. WIJ hame
ren erop dat Je het als groep met
elkaar doet, dat ook kleine rollen
belangrijk zijn. Het ls fijn te merken
dat resultaat niet uitblijft. We zien
duidelijk ln de groepen waarmee we
werken, dat de mensen zich meer
voor elkaar gaan Interesseren, ook
bulten het vak."
Jonge mensen
Het zelf optreden ls naar de achter
grond verschoven. „We hebben iets
moeten inleveren, maar daar is iets
geweldigs voor teruggekomen. BIJ
acrobaten is het meestal zo dat Je
onopvallend opkomt en ook weer on
opvallend verdwijnt ala Je te oud bent
geworden voor het vak. Voor ons zijn
de afgelopen tien Jaar als het erop
aankomt belangrijker geweest dan al
die jaren ervoor waarin we successen
boekten ln de theaters. We hebben nu
de mogelijkheid onze gedachten door
te geven aan jonge mensen en dat
geeft een geweldige voldoening, ook
al omdat die jonge mensen zelf zo
enthousiast zijn. echt willen werken."
Als lk opmerk dat dit misschien aan
de manier van lesgeven ligt en eraan
herinner dat een van de groepen
waarmee ze optrekken onlangs zei
dat de lessen van de Como Brothers
„even verfrissend zijn als hét peper
muntje" begint Cor te lachen. „Ja,
het pepermuntje! Een jaar of wat
terug heb ik in de pauze eens peper
muntjes uitgedeeld aan onze leerlin
gen. Sindsdien ben lk dat blijven
doen. Dat pepermuntje hoort er nu
helemaal bij. Ik noem het een bezln-
ninkje halverwege de lessen, waarin
we echt veel eisen van de mensen.
Het ls een kleinigheidje, maar het
leven hangt Immers van kleinigheden
aan elkaar."
„Belangrijk ls dat Je een goede sfeer
schept ln Je werk, er plezier in hebt.
en dat hebben we. Dat is niet in geld
uit te drukken. Rijk zijn we er niet
van geworden, maar wat betekent
geld als het erop aankomt. Ik denk
vaak aan René van Duljnen, de man
die ons ln het vak bracht. HIJ werkte
heel hard, tot diep in de zeventig, en
bleef arm, maar wat had die man een
plezier ln zijn leven. Als lk bij hem te
eten werd gevraagd, zette zijn vrouw
soms een bletensalade op tafel, zó
prachtig opgemaakt, dat het leek als
of het een zalmsalade was. En zo
smaakte het ook. Zie Je, dat is het
geloof lk."
Cor van Velthoven (rechts) en Rijk Hoedt aan het werk met leerlingen van de academie voor
en gebaar in Utrecht
expressie doo
(foto: Dirk rt
Patriottisch Front
Wijziging van het uitgangspunt van
het Patriottisch front in Rhodesië
heeft als het oprecht is, gevolgen voor
nu, maar het betrachten van geweld,
voorheen verandert het verleden niet,
maar de Wereldraad heeft er natuur
lijk behoefte aan zich te rechtvaardi
gen. In deze zaak echter ten onrechte.
spreken? Hoeveel niet R.K. d<
Elisabeth: „Wie ben ik, dat de L
van de Heer tot mij komt". J<
de Doper springt op in haar
Amsterdam Lena Maria Zeld f
Sappemeer
P. Rustenburg sr
Er zijn grenzen (1)
We delen de bezwaren die prof. Ver-
kuyl heeft tegen het benoemen van
leraren die lid zijn van de CPN bij het
bijzonder onderwijs omdat we willen
uitgaan van „alleen de Schrift". Wel
werd in onze kring de vrees geuit dat
de uitspraak van Verkuyl misbruikt
zou kunnen worden. En jawel, in
Trouw van 17 september was te lezen
dat enige personen zich haastten om
hun bijval te betuigen en daarbij de
trom roerden tegen „Indoctrinatie".
Alsof beïnvloeding iets nieuws is. On
der de sprekers was prof. dr J. W. van
Hulst, die op een inspectiedag van
het onderwijs (najaar '63) in de Leidse
Stadsgehoorzaal de atoombom en
het gebruik ervan verdedigde en die
later de Amerikaanse bombardemen
ten probeerde te vergoelijken en nog
weer later hierover veelzeggend
zweeg. Waarom? Het is zijn verant
woordelijkheid, maar ik stel vast dat
zulke christenen wel overal ongehin
derd een baan kunnen krijgen in het
christelijk onderwijs. Ook al leggen
ztj ln de politiek uitspraken van de
Heer Jezus Christus en die van de
apostel Paulus in ieder geval hun
strekking naast zich neer (Johan
nes 13 vers 17. Romeinen 3 vers 15 tot
17, Filippenzen 2 vers 5). Zo is het tot
dusver gegaan (merkwaardig genoeg)
en het is daarom redelijk dat als er
over lidmaatschappen en „gezindhe
den" gesproken moet worden daarbij
de morele consequenties van het „in
het Woord" zijn „in Hem" zijn. be
trokken worden. Anders blijven we
formalistisch en docetisch bezig. Het
gaat toch om de inhoud van dat
„christelijk" in het verschijnsel
„christelijk onderwijs".
Daze rubriek is uilsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
worden). De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor. Hierover of over
het met plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas niet corresponde
ren. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw, Postbus 859,1000
AW Amsterdam. Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
vermeld.
Energie
zeer verschillende vormen van chris
telijk onderwijs. Binnen het christe
lijk onderwijs bestaan zeer grote ver
schillen in visie op de samenleving en
de politiek. Dat gaat van uiterst
rechts tot uiterst links. Ik vind dat
een schoolvereniging het volste recht
heeft om zijn eigen posities te kiezen
Dat zijn dan „de" grondslagen van
die bepaalde schoolvereniging. En
wie het daar niet mee eens is, moet
niet bij zo'n schoolvereniging sollici
teren. 2. Deze ideologische discussies
kan men niet goed voeren als men
voorbij gaat aan alles wat hierover
gezegd is door onze medechristenen
in Latijns-Amerika. Nota nemen van
hun visie en hun strijd kan ons weer
houden van een abstracte en theore
tische discussie over grondslagen. 3.
We moeten niet voorbij zien aan het
falen van de christendemocratie, die
een ideologie heeft, waar men in de
praktijk telkens weer allerlei en zeer
verschillende kanten mee uit kan.
Daarom levert deze discussie het
christelijk onderwijs geen winst op en
dient niet tot verheldering van de
vraag: „Wat zijn de grondslagen van
het christelijk onderwijs". Een vraag,
waar men juist binnen de Unie
8chool en Evangelie zo serieus mee
bezig is.
noodzakelijk zijn handen schoon te
houden als het om kernwapens gaat.
Kan hij de garantie geven dat ons
land als gevolg van zijn beleid nooit
meer in een oorlog wordt betrokken?
In de alternatieve vredeskrant „Sha
lom" wordt een paar maal duidelijk
het verband gelegd tussen „oorlog"
en ..zonde". Waarom durven veel
mensen die de oude socialistische
leuze „Nooit meer oorlog" als irreëel
beschouden, wel te zeggen: „Met be
hulp van de kernwapens nooit meer
oorlog"? De volgende oorlog zal,
mede als gevolg van het huidige rege
ringsbeleid, een kernoorlog zijn,
waarbij dan pas zal blijken hoe vuil
de handen waren. Waarom wordt bij
het begrip „veiligheid" wel gedacht
aan kernwapens en niet aan kernwa-
penbestendige schuilplaatsen voor 14
miljoen Nederlanders? Omdat dat
veel meer zou kosten dan de begrotin
gen voor defensie, binnenlandse za
ken en volksgezondheid te zamen?
Rotterdam
A. P. de Winter
C. J. Honig
Rotterdam
Boskoop
A. W. H. Noorda
Er zijn grenzen (2)
Naar aanleiding van uw gesprek met
prof. Verkuyl over het onverenigbaar
zijn van een functie in het christelijk
onderwijs en het lidmaatschap van
de CPN. zou ik graag op een paar
dingen willen wijzen:
1. Wét zijn „de" grondslagen van
„het" christelijk onderwijs? Er zijn
Er zijn grenzen (3)
Waar Paulus de Joden een Jood en de
Grieken een Griek is en Pronk de
communisten een communist is, dan
ten aanzien van de interpretatie van
het materialisme, doch daarentegen
in het geloof van Jezus Christus en
Zijn Woord blijft volharden, op grond
waarvan heeft prof. Verkuyl dan het
recht een grens te stellen en op wiens
autoriteit?
Ommen J. Wezenaar
Schone handen
Minister "Scholten vindt het riet
Maria verering (5)
Zij, die Jezus aannamen als Heiland
en Verlosser zagen en zien Hem als
God en man. Hun liefde is vermengd
met schroom. Wat is, door Jezus' ge
nade de rol van Maria? Mens zoals
wij, moeder geworden ln een stal;
vluchten; armoede. Vóór Zijn gevan
genneming had Jezus tegen Johan
nes kunnen zeggen: „Neem haar ln
huis, als Ik er niet meer zal zijn".
Neen, stervend: „Ziedaar Uw Moe
der". Zag de miljarden kinderen zon
der moeder. Ook als hun moeders van
vroeg tot laat moesten werken; alléén
voor een hap eten voor ze. „Moeder
van God en moeder voor alle men
sen", de grootste troost, die Hij Zijn
moeder schenken kon; ln Zijn aardse
leven kon zij toch zo bitter weinig
„moeder" zijn! Protestanten vinden
Maria niet nodig te hebben; wel de
voorbede van mensen; zondaars zoals
zij. Het „duim-Je-*s-voor-me" is aan
de orde van de dag. Maria „zalig"
De Film „The China Syndrom 1
een bijna ongeluk in een kenf®
le, wordt door H. S. Visscher i)
besproken (15 september).
Visscher noemt het een goe 1
maar stelt wel dat in de film g
blematiek rondom de bouw vi s
centrales eenzijdig wordt bell
stelt dat het pijnlijke dilem u
kernenergie namelijk dat h v
lange duur wel eens om ken P
of helemaal geen energie kan f
slechts in enkele losse, vrij
opmerkingen ter sprake kon B
film. De heer Visscher geeft
blijk van het feit dat ook hij s
fer is van het grote misversti
trent kernenergie. Het gaat n
helemaal niet om de teger
geen energie of kernenergie,
gende cijfers kunnen dit d
maken. Er is, uitgaande van c
ge stijging van het energiever
de wereld (ongeveer 3%) r
voorraad kolen voldoende v
jaar, olie en aardgas hebben
voldoende voor 150 Jaar. Uran
brandstof voor kerncentrales,
Jaar op als we op grote schaal m
overschakelen op energieoptf
ln kerncentrales. Dat beteki
dat dan de lamp echt zou I
over 25 jaar al. Duidelijk i
niet gaat om de keus kernen
geen energie. Het gaat in d(
plaats om wat meer of wat
economische groei. Verder i_
om de keus tussen milieuve
door radioactiviteit of door r
sen. Investeren in kernc|c
maakt economische groei n
Investeren in besparing óif.
korte termijn niet bij aan drf*
mische groei maar is wel veel
ver als het er om gaat te voo
dat we ooit zonder energie k
zitten. Per geïnvesteerde hoef;
geld wordt er veel meer bespi
wat een kerncentrale voor
hoeveelheid geld kan leverei
dien is er dan echt minder mT£
vuiling. Willen we echt vo'*
duur energie hebben dan mu
het geld nu niet uitgeven atfv'
energie maar aan ontwikkel
alternatieven, zoals zonne-,.
De hoeveelheid zonne-energi^"
Nederland valt is net zoveel
grote kerncentrales kunnen
Daar ligt de echte oplossing
energieprobleem.
Kampen R. Bo
efr
N
Onder redactie van
mevrouw J. Wentink-Frumau
en mr J. J. Wentink
Vragen uitsluitend In envelop sturen naar postbus 507, 22'
Voorburg. Per vraag een gulden in postzegels, het liefst in wa
van 55 en 45 cent bijvoegen. Beslist niet aan de buitenkant oppla
Geheimhouding verzekerd. Briefkaarten worden terzijde geleg< v
BORDUURPATROON voor omslag
Liedboek: De door mevrouw J. v.
Beuzekom-van Veen ontworpen pa
tronen zijn nu via het adres van onze
rubriek te bestellen. Elk patroon be
staat uit een krulssteekbladzijde en
een beschrijving. Bestellingen dienen
vergezeld te gaan van drie postzegels
van 55 ets niet opgeplakt aan de
buitenkant van de enveloppe en
evenmin op een briefkaart. Telefonl-
- ache opgaven kunnen niet behandeld
worden. Duidelijk vermelden s v p.
welk van de vier patronen wordt ver
langd en natuurlijk ook de naam van
de aanvraagster, adres en postcode:
Patroon A van het kleine formaat
N Liedboek. Hierop drie motleven:
Duif Avondmaalsbeer en achterzijde
Kruisopschrift Liedboek voor de ker
ken B Van het grote formaat: zelfde
motieven als A. C: Van het kleine
formaat' Voorkant kruis opschrift,
achterkant duif. D: Van het grote
formaat zelfde motieven als C. De
afwerking van de rug Is voor alle
patronen gelijk: een wijnrank. Een
- kleine suggestie van onze kant: Naai
als de voering en de buitenkant aan
elkaar wordt gestikt meteen een paar
koordjes, bandjes of lintjes vast. Dat
ene veterbandje ln het liedboek is
toch wet heel erg weinig. WIJ hopen
met het beschikbaarstellen van deze
patronen veel lezeressen een plezier
te doen De ontwerpster is meer dan
zes Jaar heel erg druk bezig geweest
met het distribuéren. Ze deed het
altijd met veel genoegen, maar zij
heeft kerkelijk, cultureel en sociaal
heel veel te doen en ls blij iets aan ons
te kunnen delegerea Als u plannen
heeft dit borduurwerk te doen: knip
het berichtje dan uit de krant
Vraag: een poos geleden las lk ln uw
rubriek (of mogelijk eldersi iets over
nazorg bij borstoperatles Wilt u het
adres van die instelling nog eens ver
melden?
Antwoord: In elk geval heeft u dat
bericht niet ln mijn rubriek gelezen,
maar gaarne vermelden we het adres
After Care te Tilburg tel. 013-435501.
Vraag: We hebben heel veel bieslook
ln de tuin. Hoe kan lk dit met behoud
van smaak en voedingswaarde dro
gen of anderszins conserveren?
Antwoord: Volgens mijn gegevens
kan men bieslook vrijwel het hele
Jaar oogsten en (vers) gebruiken. De
plant ls overblijvend en doet vrij
vroeg ln het voorjaar weer vrolijk
mee De tijd, waarin de plant bulten
niet te vinden ls, kan men met bloem
potten ln huls gemakkelijk overbrug
gen. De mooie bolvormige paarse
bloemen moeten wel vóór het zover
is. weggeknipt worden, want na de
bloei ls er niet veel van de geur over
en zonder bloemen kan men tot ver ln
de herfst nog plukken of knippen. De
planten moeten ln het late najaar of
vroege voorjaar gescheurd worden.
Het kruid kan niet meegekookt wor
den en verliest geur en smaak bij
drogen. Wina Born ziet als enig mid
del invriezen ln blokjes ijs. Het Voor
lichtingsbureau voor de Voeding ver
meldt dat diepvriezen ook heel wel
mogelijk ls Terwijl lk dit ln een warm
zonnetje zit te tikken, hebben we
tijdelijk ons werkterrein verlegd naar
een heel fijn plekje ln het Gooi, zoals
die gelukkig nog te vinden zijn en
waar wij passen op een huis met een
heerlijke turn. niet alleen vol planten
maar ook met groenten en veel krul
den. Het boven besproken bieslook
groeit daar en allerlei soorten ui. ker
vel. peterselie, enz. En dan te denken,
dat zoiets vroeger heel normaal was.
Vraag: BIJ ons ln de buurt worden
vaak kerkklokken geluid. We zien de
noodzaak niet, steeds betrokken te
moeten worden bij plechtigheden, die
slechts voor degenen, die daaraan
deel hebben van belang zijn.
Antwoord: Wij willen direct met u
rullen, als dit het enige geluld ls, wat
ergenls opwekt. Maar u krijgt dan wel
een nonstopradio (heel onontkoom
baar hardi. veel autoportiergeklap,
ronkende brommers en een saxo
phoonstudent daarvoor terug. Ook
wij zijn daarin absoluut niet geïnte
resseerd. maar voor anderen ls het
kennelijk een levensbehoefte zich
met lawaai te omgeven en anderen
daarvan mee te laten genieten Dit
antwoord zal u wellicht geen greintje
verder helpen, want we kunnen ons
niet Indenken dat onze rullaanbie-
ding voor u aanlokkelijk ls
Vraag: Waar kan ik paarde harenma
trassen (nog van grootouders) op
nieuw laten overtrekken en hoeveel
kost dat?
Antwoord: Links en rechts hebben
we geïnformeerd, ook bij antiquairs,
maar het overtrekken van dergelijke
oude matrassen wordt door niemand
meer als mogelijkheid gezien. De
mensen trekken al een raar gezicht,
als Je over een paardeharen matras
uit oma haar tijd begint. Misschien
woont in uw eigen woonplaats een
ouderwetse stoffeerder/matrassen
maker. Het gaat waarschijnlijk om
een paar loollge matrasbakken, waar-
In krullige veren. Van boven zit daar
een laag paardehaar overheen en dan
tijk. Dat haar trotseert de eeuwen,
maar de rest? Misschien wil een van
onze lezers er zijn krachten eens aan
besteden. Ik vermoed, dat u voor
minder geld beter een stel nieuwe,
frisse en beslist minder zware matras
sen kunt kopen, al krijgt men iets
goeds op dit gebied niet bepaald
cadeau.
Vraag: Graag het Nederlandse con
tactadres van de Kristana Esperén-
tista LI go Internacia.
Antwoord: Het secretariaat berust
bij: Tini Putto. Weerdestein 43, 6714
CJ Ede (gld). De redactie van het blad
DIA REGNO, per adres de heer J. van
Keulen, Van Beethovenstngel 91 a.
3131 ED Vlaardingen. Zoals u mis
schien weet, ls men druk bezig met de
vertaling en bewerking van liederen
uit het Liedboek voor de Kerken in
Esperanto.
Vraag: Jarenlang heeft een borduur
werk kaasdoek opgerold gele
gen. Op de plaatsen waar de spelden
hebben gezeten, zijn nu roest vlekjes
Hoe zijn die weg te krijgen?
Antwoord: Jammer, daar aan ls niet
veel te doen. Er ls zelfs kans dat u een
gaatje overhoudt op de plaats van de
vlekjes. Probeer met, ergens anders
vandaan geplukte, draadjes onzicht
bare stopj es te maken, of het is
toch borduurwerk een bloemetje of
sterretje op de aangetaste plaatsen te
borduren.
Vraag: BIJ een homoeopatisch arts
kreeg lk twee doosjes tabletten, zon
der bijsluiter, maar wel met de na
men. Waar is dit voor en wat zit erin?
Antwoord: De patiënt heeft altijd
recht te vragen wat de dokter voor
schrijft en wat de werking en mogelij
ke bijwerking van de medicijnen ls.
Heeft u de tabletten uit een apo
theek, dan zou u alsnog om de bijslui
ter kunnen vragen. Gaf de dokter ze u
zelf, dan zoudt u bij een volgend
bezoek ernaar kunnen vragen. Ik
acht mij niet gerechtigd het wat en
waarom van deze tabletjes te verkla
ren. Ook nam ik, zoals u ziet. de
namen ervan niet over. Hulpvaardige
lezers, die net als lk een handboek of
lijst van geneesmiddelen hebben, we
ten, evenmin als lk, lets over uw ziek
te of toestand.
Vraag: Hoe maak lk vllegenvangers-
iijm?
Antwoord: Vliegenvangers zijn over
al te koop, maar waar die vreselijk
kleverige substantie van gemaakt
wordt, zou ik u niet kunnen zeggen. U
schreef ook niet waarvoor u die ge
bruiken wilt: een groot oppervlak er
mee te besmeren ls niet erg praktisch,
want hoe krijgt u het weer schoon?
Vliegen zijn niet op de kleur blauw
gesteld. Verft u uw keuken of bijkeu
ken. kelder of stal ln een mooie he
melsblauwe kleur, doe dan een beetje
aluin (fijngestampt) door de verf. In
huls: Citroengeraniums en Afrikaant-
Jes worden door vliegen niet gewaar
deerd. Een bosje notenblaren, opge
hangen op de kritieke plaatsen.
houdt de vliegen weg en als ze zitten
op spiegels en ruiten, dan ls er een
goed middel om mee te zemen: Een
aftreksel van 7> kg gesneden uien.
waarop 1 liter kokend water werd
gegoten. Zeven voor gebruik.
Vraag: Onlangs vertelde een vriend
uit Werkendam, dat Drlmmelen de
grootste jachthaven van Nederland,
ja zelfs van Europa bezit. Is dit waar
of is de wens de vader van deze ge
dachte?
Antwoord: We belden met de „pers
dienst van de ANWB": Uw kennis had
te recht reden om ln zijn nopjes te
zijn, want hij sprak de waarheid.
Vraag: 8oms kan ik bepaalde ouder
wetse tuinplanten of wilde bloeiende
planten niet thuisbrengen. Hoe doet
u dat?
Antwoord: Wij zijn liefhebbers, geen
echte botanici, zodat onze manier
van doen waarschijnlijk door vak
mensen als omslachtig en niet zo erg
technisch bestempeld zal worden.
Maar meestal komen ze er op onze
manier wel uit: Als we uitgaan, ne
men we altijd een klein boekje mee.
dat we al vrij lang in ons bezit heb
ben: De Flora in Kleur van B. von
Post, uitgave Moussault NV Bussum
Thuis hebben we onze bedaagde Flo
ra van Heimans Heinsius en
en behalve de „Wilde Plant R
Natuurmonumenten nog een
andere grote en kleine boekt
die in elke bibliotheek te vini oj
Tenslotte hebben we het gelu|er
te ver van de Hortus te
wonen, waar altijd wel lei^-<
vinden is, die niet alleen i
kent, maar u ook laat zien,
gens die bloem of plant te vl L<
Ook u hoeft maar een km
fietsen en u heeft een botani
om in te gaan genieten en te V
len. Die bordjes bij de bomei I.
natuurlijk ook niet voor nietfd.
Vraag: In ons bezit is een
kruisje 1830/1831. Mijn opa
boren in 1852, dus dat is val
twee generaties verder. Er
Trouw aan vaderland en koi
de keerzijde een gekroonde
neer kreeg je zo'n kruisje en
veel in omloop?
Antwoord: 1830/31 is bekend
tiendaagse veldtocht-slagen
selt en Leuven. Dit was een j
ringskruisje, dat de Hollands^'"
ten na afloop kregen als heri
Er zijn er nog vrij veel van in
zodat de waarde voor de fan
ter is dan voor de verzamel
vrede werd pas gesloten in 11
koninkrijk België kreeg als
een oom van koningin Victol
pold Saksen Coburg. een vo
fan de tegenwoordige koning
wijn.
Vraag: In ons bezit een
kruisje 1830/1831. Mijn Opa'
boren in 1852. dus dat ls va
generaties verder. Er staat op
aan vaderland en koning. I K
een gekroonde W. wanneer
zo'n kruisje en zijn er veel in a
Antwoord: 1830 31 btltetf'
de 10 daagse veldtochtall
Hasselt
