Heggeplanten in Devon
Weekendpozzel
DIER&PLANT
E E
0 1
- E
um m
'±m m a
mm
LUXEMBOURG
Van korfbal
terug naar
dammen
i K I f B
m m
m
g e: m s
SL
Geliefde
Mischa Tal
#x V;
■±S#B li
AHAH BAH
■AG mj
I R III
HiH
M
ii- aai
ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1979
■VARIA!
TROUW/KWARTET
31
door henk van halm
nh
Een van de duidelijkste
landschapskenmerken in
Engeland vormen de heg
gen. Ze verhullen het uit
zicht op de velden, maar
breken de wind en bieden
allerlei dieren en planten,
die anders in het landschap
niet zouden kunnen leven,
een onderkomen
Ik schreef al eerder over de vaak al
eeuwen oude heggen in Oost-En-
geland. maar wie denkt dat ze
overal elders in Engeland wel een
der zullen zijn, vergist zich. In
feite is elke heg anders dan welke
andere ook, zoals ook elk bos ver
schilt van alle andere bossen.
Maar de verschillen spreken nog
sterker als men de heggen verge
lijkt die vele honderden kilome
ters uiteen liggen. We constateer
in dat deze zomer in Devon. Ui-
•lijk zijn al direct een paar ver
dien vast te stellen. In hrt
ikkere Oost-Engeland strekken
de hagen zich als „gelijkvloerse"
struikenrijen langs de wegen uit
irwijl de wegen in het zee»
heuveltige zuidwesten verdiep'
tussen de landerijen liggen. Holl<
wegen noemen we dat.
De steile hermen kunnen wel ar-
derhalve meter en hoger zijn, vai
boven afgezet met een heg, waarii
veel bomen, zoals iepen, essen, e-
ken, beuken en hulst, voorkomei.
Vaak zijn de heggen gemaakt doir
be hoge beuken aan de voet in e
iten zagen of te kappen, maar zo dat ij
te s
evenwijdig aan de weg omvallend
deels1 nog vast bleven zitten, zodat
de tortels de gevallen boom blij
ven voeden. Alle zijwaarts uitste-
ker$e takken werden van de stam
verwijderd, de naar beneden ge
richte verloren al hun blad en kre-
gea in tie loop van de jaren het
aanzien van knoestige wortels. De
nsar boven gerichte takken groei
den horizontaal verder uit, vertak
ten zich sterk en vormen nu
schijnbaar zelfstandige kleine
beukebomen. Soms blijkt alleen
bij goed toezien de aard van zo'n
keg. omdat de oorspronkelijke
stam doorgaans schuil gaat onder
alle planten en mossen die er zich
door de jaren heen op en om heb
ben gevestigd. Die planten bedek
ken ook de steile bermen, zodat
van de weg af de heggen vaak heel
hoog lijken op te rijzen.
Gewone soorten
Alles wat in ruig en stikstofrijk
terrein groeit, kun je in de heggen
verwachten. Brandnetel, bere-
klauw, fluitekruid, wilgeroosje,
kleefkruid, dagkoekoeksbloem,
robertskruid, veel soorten bramen
waaronder de rozebloemige iep-
bladige braam, klimop, lever
kruid, akkerdistel, vingerhoeds
kruid, valse salie, knopig helm
kruid, bosandoorn, look-zonder-
look, kruisbes, hondsdraf, hennep-
netel en heggedoornzaad over
heersen, de ene meer, de andere
minder, al naar de ligging ten op
zichte van de zon. Van de varens
die ik kortgeleden in deze rubriek
beschreef, komen met name ade-
(Hannelijke bloemen vai de tweehuizige akkerdistel, met een bos-
weefvlieg die honing e* stuifmeel snoepend zorgt voor de overbren-
,r van het stuifmeel aaar bloeiende vrouwelijke planten.
De lichtgele bazuinbloemen van de wilde kamperfoelie
laars-, mannetjes-, wijfjes-, stekel-
eik- en tongvaren veel in de heg
gen voor, zomaar tussen zulke gro
ve gewassen als brandnetel, kleef
kruid en akkerdistel. Sleedoorn,
gaspeldoorn, eenstijlige mei
doorn, wegedoorn, vuilboom, vlier
en Gelderse roos zijn de voor
naamste struiken die de gaten tus
sen het hogere houtgewas vullen.
Wilde kamperfoelie en de in ons
land zeldzame bosroos doorsten-
gelen op veel plaatsen al het
struikgewas.
Daartussen en daaronder vind je
dan de planten die de botanische
rijkdom van de heggen uitmaken.
Vaak voor ons alleen bekend als
bosplanten, zoals de boswederik,
een teer kruipplantje dat wat op
het penningkruid lijkt, maar ovale
blaadjes en veel fijnere gele
bloempjes heeft, de stengelloze
sleutelbloemen waarvan we alleen
de bladeren vonden omdat de
planten in het voorjaar bloeien, de
gevlekte aronskelk die in augus
tus en september alleen nog zijn
kolven van knalrode bessen toont,
het nagelkruid, de bosaardbei. het
heelkruid, het bij ons zeldzame
blauwsporige bosviooltje en het
breedbladige eenbloemig parel-
gras. En dan zijn er de plekken
waar naast de geelbloemige veld-
lathyrus, de paarse haagwikke, de
bergereprijs, de bermooievaars-
bek en de dolle kervel het tere
lichtgroen van de grootbloemige
muur en de grasmuur de open
ruimten vult, helaas zonder bloe
men omdat ook deze weer voor-
jaarsbloeiers zijn. En nergens in
Nederland vonden we de betonie
in zulke aantallen als in Devon.
Stinkende ballote en groot kaas
jeskruid, in de Oostengelse hagen
zo talrijk, vonden we in Devon
nooit in de heggen. En de bosrank,
de wilde clematis, maar op één
enkel plekje, langs de weg van
Bampton naar Morebath.
Bij ons onbekend
Drie planten, die in ons land niet
voorkomen, hebben in Devon een
speciale voorkeur voor de heggen.
In de eerste plaats is dat de spek-
wortel (Tamus communis), een
klimplant uit de yamsfamilie, de
enige noordelijke soort van deze
voornamelijk tropische planten-
grote. Yamsknollen zijn voor ver
scheidene volken het hoofdvoed-
sel, onder andere op Nieuw-Gui-
nea en in Afrika. Ook de spekwor-
tel heeft zo'n knol, waaruit me
terslange stengels groeien die om
elke steun omhoogwinden. Ver
spreid langs de stengel staan hart
vormige bladeren, waardoor de
plant veel weg heeft van winde.
Wie goed kijkt, ziet dat het blad
niet alleen kleiner is, mpar ook
iets dikker en glanzender. In juli
en augustus staat de spekwortel
in volle bloei, maar als je niet goed
kijkt, zie je de bloemen niet eens.
Zij zijn klein en geelgroen, in ge-
steelde trosjes als het meeldraad-
bloemen zijn, in groepjes van drie,
vier of vijf op de vrouwelijke plan
ten, die alleen stamperbloemen
dragen. Werkelijk mooi is de spek
wortel pas in de herst, als de stam
perbloemen bessen geworden zijn.
In augustus waren de bessen nog
groene bolletjes aan de vrouwelij
ke planten. In de loop van septem
ber worden ze eerst geel, daarna
oranje en ten slotte rood. Niet
inheems in Nederland dus, maar
wel vlak over de grens, in België
waar de plant dezelfde voorkeur
voor heggen vertoont en tevens in
beukebossen groeit.
De navel van Venus
Even onbekend waren we met een
vetplantje. dat er helemaal niet
als zodanig uitziet. Het heet Umbi
licus rupestris en heeft geen Ne
derlandse naam. Naar de verou
derde wetenschappelijke naam
Cotyledon umbilicusveneris
noemden we het Venusnavel, om
dat het Engelse „Penny-wort"
penningkruid betekent en we al
een andere plant onder die naam
kennen. In tegenstelling tot wat je
van vetplanten verwachten zou,
groeit de Venusnavel in diepe
schaduw en vaak op de knoestige
bemoste ondertakken van de al
vermelde halfgevelde beuken. Het
draagt aan lange stelen lichtgroen
blad met een gekartelde rand, zo
groot als een gulden en even rond.
Waar de steel vrijwel in het mid
den aan het blad vastzit, vertoont
het aan de bovenkant een kuiltje,
Venus' navel. Tussen die blaadjes
rijst een tere stengel op met een
tros van witte of lichtgroene bel
letjes.
De derde voor ons nieuwe soort is
een hertshooi, Hypericum andro-
saemum, die een oppervlakkige
gelijkenis vertoont met ons Sint-
janskruid, althans als het in bloei
staat. Dat doet de plant in de
zomer, nu zagen we alleen kleine
struiken met groot ovaal blad en
roodachtige bessen, die later
zwart worden. Het is de enige
hertshooisoort die geen doos
vruchten heeft, maar bessen. In
West-Engeland komt hij veel voor
in vochtige bossen, beschaduwde
greppels en met name ook in heg
gen. Het zal geen verwondering
wekken dat ook verwilderde tuin
planten nogal eens een heg ver
overen. Soms is het de reuzen-
springbalsemien, bij ons nu zo po
pulair in de stad in straattuintjes,
maar het meest indrukwekkend
was de winterheliotroop bij Tiver
ton, een hoefbladsoort uit het
Middellandse-Zeegebied, waarvan
de ronde donkergroene blaadjes
de steile berm zo volkomen bedek
ten dat er haast niets anders tus
sen groeien kon.
Tussen en op al die planten en
struiken leeft een soortenrijke die
renwereld, van slakken en insec
ten tot vogels, konijnen en vossen.
Maar daarover heb ik het de vol
gende keer.
Horizontaal. 1. leidsman. 5. balspel,
10. loflied, 12. Holl. gravin, 13. water
in Limb. 15. boom, 17. jongensnaam,
18. overzetveer, 20. karakter, 22.
boom, 23. water in Friesland, 25. mu
zieknoot, 26. neon (afk.), 27. verpak
king, 31. lidwoord, 32. maanstand. 34.
amandelbrood, 41. landbouwwerk
tuig, 42. pers. voornaamw. 43. idem
(afk.), 44. voorzetsel. 45. pret, 47. pu-
temmertje, 49. eekhoorn (gew 51.
behoeftig. 53. verharde huid, 55.
dwaas, 58. rivier in Engeland. 59. in
gang. 60. specerij.
Verticaal. 1. opgewekt, 2. plaats in
Gelderland, 3. plooi, 4. rund, 6. afne
mend getij, 7. voeg, 8. gebergte op
Kreta, 9. snoekbaars, 11. oude lengte
maat, 14. lof, 15. jongensnaam, 16.
familielid, 17. werpanker, 19. vogel
bek. 21. papegaai, 24. reeds. 27. water
in Utrecht, 28. lokspijs, 29. stuk stof.
30. telwoord, 33. maangodin, 35. water
in N.Br. 36. koor. 37. ex tempore (afk
38. boom, 39. denkbeeld. 40. veter, 45.
jongensnaam, 46. voorzetsel. 47.
Anno Mundi (afk.), 48. toespraak. 50.
oude inhoudsmaat, 52. radio omroep
(afk 54. watering, 56. voorzetsel, 57.
bevel.
Oplossing per briefkaart t/m woens
dag a.s. zenden aan Trouw/Kwartet,
Postbus 859, Amsterdam. Links bo
ven vermelden: Weekendpuzzel
Oplossing vorige puzzel
Hor. 1. beer. 5. kater, 9. gram, 12. Neer,
14. rol, 15. guur, 17. neon, 19. rein. 21.
om, 23. permanent. 26. la, 27. kol. 28.
ene. 29. har, 30. o.d. 31. mede, 33. Este.
36. si, 37. Nero. 39. arena, 41. rata, 43.
Orel, 44. laks, 45. tabé, 47. Enare, 50.
eend, 53. om, 54. Lena, 56. eter, 58. er,
59. rei, 60. Ari, 62. ara, 63. er, 64.
landengte, 68. fa, 69. kant, 70. eelt, 72.
raad, 73. net. 75. riem, 77. kern, 78.
manen, 79. arak.
Vert. 2. en. 3. een. 4. reep. 6. ar. 7.
roman, 8. el, 9. guit, 10. run. 11. ar, 13.
roede, 15. genet. 16. kokon. 18. nr. 19.
re. 20 paria, 22. mode, 24. meer. 25.
neen, 26. last, 31. morel. 32. dalen. 34.
salet. 35. erker, 38. rob. 40. era, 42.
Ase, 45. toren, 46. Amer, 48. naad, 49.
rein, 51. nerf, 52. draak. 55. eland, 57.
enter, 61. reden, 64. laan, 65. N.T. 66.
ge, 67. Elia, 69. kar, 71. ter, 72. re, 73.
Na, 74. te, 76. ma.
De prijswinnaars zijn: mevrouw H.
Fredriks, Het Vledder 7. Mep pel; de
heer C. de Zeeuw, Frans Halsstraat
17, Ridderkerk; mevrouw A. M. van
der Linde. Averbergen D6, Olst.
vi Is
uitei
In Ofstenrijk wordt deze maand
het tende wereldcongres van de
Internationale Federatie van Dia
betici gehouden. Op de herdeh-
kimszegfl ter gelegenheid van
dese gebeurtenis is het oog met
daarachtergelegen weefsels te
zien var. een diabeticus, die er
stecht aan toe is. Voorts vindt deze
naand i» Wenen het XVIe Wereld-
vegconges plaats, waarover
eveneens een herdenkingszegel
werd uigegeven; we zien een op
name vin het Stanzerdal in Tirol,
genome» vanuit de oostelijke uit
gang vtn de nieuwe Arlbergtun-
nel. Eei derde herdenkingszegel
geldt d; Oostenrijkse Staatsdruk
kerij, de 175 jaar oud is. Op de
zegel en moderne boekdruksnel
pers. iinds 1850 verzorgt deze
drukkeij ook het drukken van de
Oosteirijkse postzegels en sinds
geruime tijd ook postzegels van
buitenlandse postadministraties.
In San Marino vindt deze maand
het dertiende Internationale con
gres plaats over stomatologic (-
kennis van ziekten in mondhol
ten). Op de zegel, die het land
daarvoor uitgeeft, staat de H.
Apollonia afgebeeld, de patrones
der tandartsen, die in de vierde
eeuw in Alexandrië zó gefolterd
werd dat ze alle tanden verloor.
San Marino gaf ook ter gelegen
heid van de Europese kampioen
schappen waterskiën, die deze
maand in Castelgandolfo (bij
Rome) worden gehouden, een ze
gel uit waarop een vrouwelijke
deelneemster in haar element is
afgebeeld. Van België is deze
maand de jaarlijkse zogenaamde
'Culturele Reeks' met toeslag te
melden. De afbeeldingen zijn: de
abdij van Ter Kameren, het kas
teel van Beauvoorde. het eerste
nummer van de krant 'Le Courrier
de l'Escaut' en haar oprichter Bar-
thélemy Dumortier (in 1829) en de
krypte plus reliekschrijn van St
Hermes in de Collegiale kerk van
Ronse-Remaix.
Voorts van Luxemburg vier ze
gels, die 10 september in omloop
kwamen. Vanwege het 50-jarig be
staan van het bekende station Ra
dio-Luxemburg een jubileumzegel
van 6 fr. Het internationale Jaar
van het Kind krijgt een charman
te zegel waarop een 'klaarovertje'
met bollonnetjes vol verkeerste
kens over het straatverkeer heen
stapt. De andere twee zegels zijn
gewijd aan de rokoko-kunst en
tonen twee engeltjes van het al
taar in de St. Mlchaelskerk van de
stad Luxemburg, gebeeldhouwd
door Bartholomeus Namür. In de
reeks vaderlandse zegels van de
Ver. Staten, genaamd America
na', verscheen 11 september weer
een zegel van 50 c, waarop een
zogenaamde 'Betty-lamp', ln ge
bruik bij de kolonisten In Ply
mouth ln de 17e eeuw. Is afge
beeld. De omringende tekst luidt:
het licht van Amerika, onder
steund door vrijheidsliefde (Ame
rica's light sustained by love of
liberty). En tot besluit zeven ze
gels van Griekenland met afbeel
dingen van voorwerpen uit de
vierde eeuw vóór Christus, die pas
in 1977 bij Begina (Macedonië)
werden ontdekt: het zijn sieraden
en gebruiksvoorwerpen van edele
metalen en aardewerk.
dei in H
l'dtn fZf
cht
len rt
voor
rekt
ellini y?
n aar »U
Vandag nog eens aandacht voor
de cUbcompetitie. want de ko
mend weken zullen ongetwijfeld
in he teken van de match Gant-
wargWiersma komen te staan.
We jeginnen met de rentree van
oudkampioen van Nederland en
vemaard oefenmeester van het
klane korfbalclubje LDO, dat voi-
rif jaar zo vreselijk verraste in de
mtionale hoofdklasse, Pieter
Fergsma. Deze hoofdonderwijzer
lit het Friese Terwispel, dat onder
ie rook van het snel uitbreidende
Drachten ligt, is eindelijk door de
Huizum gestrikt en al in het eerste
duel tegen het Geldersche Huis-
sen bewees hij voor de Friese club
van grote waarde te zijn. zoals u
hieronder kunt zien.
Na een ronduit slechte opening is
wit er eindelijk in geslaagd zich
kansen te verschaffen. Na zwarts
laatste zet dreigt weliswaar de ver
eenvoudiging met 27-31 en 18-23,
maar de Friese grootmeester
blijkt nog steeds levensgevaarlijk
te zijn. Hij vervolgt namelijk met
32. 29-24! De opzet is nu om met
schijf 45 naar veld 35 te lopen om
een voordelige hekstelling te
krijgen.
Dat schijnt ook Berends zich te
realiseren, want hij speelt het voor
de hand liggende 3219-
23.Daarop gaat Bergsma lakoniek
verder met zijn oorspronkelijke
plan door 33. 45-40! Hierop offert
de zwartspeler met 23-29 een schijf
en verliest later de partij. Als u dit
verwondert, moet u de positie nog
eens wat bet$r bekijken. Dan zal u
duidelijk worden, dat na 40-35 de
dreiging 24-20 niet af te wenden is
met de zet 14-19 wegens het altijd
winnende damzetje met 36-31. 47-
41 en 38-32!, terwijl ook direct 14-
19 daardoor wordt afgestraft
Het tweede fragment is afkomstig
uit het duel Sterel-Van Ingen
(NOAD-IJmuiden 5-15).
-M n m
""m m 'm
3 m II
In de partij volgde vanuit de dia-
gram§tand 3523-28 36. 42-37
14-20? 37. 15x24 13-18 38. 24x13
27-31 39. 36x27 22x42 40. 13x 11
en zwart gaf zich gewonnen, want
tijdens de partij dacht hij te kun
nen winnen, maar wit is natuurlijk
niet verplicht tot het slaan met 40
33xii Een leuke mogelijkheid
vanuit de diagramstand is 35.
.4-10 36. 15x4 13-18 37. 4 x 24
27-32 38. 38x27 22x31 39. 26*37
23-29 40. 34 x 23 18 x 47, waarna de
dam op veld 24 altijd wordt afge
vangen met 14-19 of 14-20 Wit
beschikt echter over het reddende
41. 24-15! 14-20 42. 15 11 6 x 17 43.
39-33 47x44 44. 49x40 met schijf
en partij winst. Een interessant
partijfragment met leuke moge
lijkheden.
Het derde en laatste geval dat aan
u wordt voorgelegd is afkomstig
uit het boekje van Anton Jurg (de
oudere). Aangezien dat nog maar
net uit is, kon het op de laatste
trainingsbijeenkomst van top en
sub-top voor de nodige problemen
zorgen, hoewel er al problemen
genoeg waren op deze eerste bij
eenkomst van de nationale top
pers sinds een eerdere trainings
periode m Juli 1974 een abrupt
einde vond door het opstappen
van de toenmalige trainer. Toch is
er ook nog gedamd en dit laatste
grapje oogste alom waardering
van de aanwezigen.
Diagram III
De opgave luidt: wit forceert de
winst Hoewel met helemaal dui
delijk is waarom 50-45 zou falen, ls
de auteursoplossing wonder
schoon 1. 37-32! dwingt tot 34-40
2.50-44 40 49 3. 32-27 49 21 4. 28-
23 18*47 5. 31-26 47x20 6. 26* 10
15 x 4 7. 25 x 3 en de rest mag geen
«i
9 3
n
problemen meer opleveren Wan
neer ik dit boekje in mijn bezit
krijg, zal ik er ongetwijfeld nog
meer uit laten zien U zult nog
even geduld moeten hebben
Op de voorpagina van het Russi
sche schaaktijdschrift '64 stond
de afgelopen week het portret van
oud-wereldkampioen Michael Tal.
Grijs haar en met een getekend
gezicht. n\aar ondertussen speelt
Tal als in zijn beste dagen. Ik ken
in de schaakwereld geen schaker,
over wie met zo veel liefde wordt
gesproken als Mischa Tal. Tegen
over het geheimzinnige worstel-
schaak van Spasski en het heldere
logische schaak van Fischer, heeft
Tal altijd het schaak van de recht
lijnige houwdegen gedemon
streerd. Zachtaardig in de dage
lijkse omgang, toonde hij op het
bord een verwoestende agressivi
teit, die vaak zijn hoogtepunt
vond in uiterst complexe offers.
Maar nadat Tal in 1960 als een
komeet wereldkampioen was ge
worden, werd hij ernstig ziek. Hij
verloor de titel en won nog slechts
incidenteel een toernooi. Zelf ver
klaarde hij dat het hem zou verba
zen als hij nog veertig zou worden.
Inmiddels is Tal de veertig gepas
seerd. Hij heeft zijn scherpe stijl
aangepast en is de laatste Jaren
wat positioneler gaan spelen. In
Montreal won hij samen met Kar-
pov het zwaarste toernooi van de
laatste jaren en nu staat hij ln het
kandidatentoernooi in Leningrad
op kop.
Wit: Tal Zwart: Tsjeskovski
1. e2-e4 c7-c5 2. Pfl-f3 Pb8-c6 3.
d2-d4 c5xd4 4. Pf3 x d4 Pf8-f6 5.
Pbi-c3 e7-e5 (Aan deze variant is
Tsjeskovski verslaafd.) 6. Pd4-b5
d7-d6 7. Pc3-d5 (Minder gebruike
lijk dan 7 Lg5) 7. Pf6xd5 8.
e4xd5 Pc6-b8 (Hier heeft het
paard meer toekomst dan op e7.)
9. c2-c4 a7-a6 10. Pb5-c3 Lf8-e7 11.
Lfl-e2 0-0 12 0-0 f7-f5 13. f2-f4 Le7-
f6 14. Ddl-c2 Pb8-d7 15. Kfl-hl
(Zeer riskant ls 15 Df5x ef4 16
De6 Kh8 17 Dd6* Le5> 15.
f7-f6 16. (2 (3 Tf8-e8 17. Lcl-d2
b7-b6 18 Tal-el Lf6-g7 19. b2-b3
Ta8-a7 20. a2-a4 Ta7-c7 21. Le2-dl.
(Deze enigszins geneimzlnnige zet
dient om g4 voor te bereiden,
waarbij het van belang is, dat de e-
lijn is geopend.) 21. Lc8-b7
(Volgens ,64" was hier 21 h5
geboden.) 22. g3-f4!
zie diagram I
22. e5-e4 (Veroordeelt zichzelf
tot verdedigen. Een andere moge
lijkheid was 22. g4x 23. Lg4x
■i
■mi a
Diagram I
Pf6 24. Lh3) 23. f4 x f5 f6 x f5 24.
Ld2-e3 Pd7-c5 25. Tfl-fl Pc5-d3
26. Tel-fl (Op 26. Lb6x was ge
volgd: 26 Pelx 27. Telx Dh4)
26. Dd8-h4 (Zwart besluit niet
passief te blijven. De natuurlijke
zet 26. Tcf7 ging niet wegens
27. Lh5, terwijl op 26. Tce7 de
zet 27. Tg5 volgt met verdubbeling
op de g-lijn 27. Tgl-g3 Kf8-b8 28.
Le3 x b6 Tc.7-f7 29. Lb6-«3 Tf7-f6
30. Dc2-g2 (Het is komisch om te
zien hoe wit om Pd3 heen speelt.)
30. Tt6-f6 31. Tg3xg6 h7xg6
32. Dg3x(6 (Wit kan incasseert
zijn tweede pion ln de zekerheid
dat hij de komende aanval kan
weerstaan 32. TeS-gS 33. Tfl-
fl (De enige zet. maar ook vol
doende.» 33. Pd3 x f4
diagram II
Zwart lijkt zich allerlei tegenkan-
sen te hebben geschapen. Zo volgt
op 34. Df5* onaangenaam 34.
Ph3. Met zijn volgende zet maakt
wit echter een einde aan alle illus-
sies: 34. Dg6-g 5! Db4 x gS 35. Tf 1 x
f5 Lf7 x c3 36. Tf5 x f8 Kb8 f8
37. Le3 x f4 Lc3-«5 (Op 37 Lb4
AHA!» A#
"AQ m
Diagram II
gaat wit met zijn h-plon lopen.) 38.
Lf4 x e5 d6 x «5 39. Kbl-f2 Kf8-g7
40. Ldl-c2 Kf7-f6 41. Kf2-f2 Kf6-
f5 42. Kf2-e3 Afgebroken en later
door Tsjeskovski opgegeven. Voor
de hand ligt 42 a5 Anders
wint wit bij voorbeeld door: 42.
Kg4 43 b4 Kh3 44 Lb3 Kh2x
45. c5 Na 42. a5 ligt wits
winstplan voor de hand: 43 h4
Kh4 44 Le4*fe4> 45. Ke4x
Kg5 46 Ke5* Kg6 47 c5 Kf7 48 c6
La8 49. d6 en tegen de vrijpionnen
is geen kruid gewassen.
Tenslotte de schaakquiz van twee
v/eken geleden. Het aantal inzen
dingen was weer overweldigend.
Op de krant en op mijn hulsadres
stroomden de oplossingen binnen:
In het totaal 46. Het aantal Inzen
ders. dat alle opgaven Juist had
beantwoord bedroeg 17. Er moest
dus geloot worden. Mijn vrouw
speelde dus even voor notaris Zij
deed een blinddoek om en ja hoor,
daar kwam uit de stapel te voor
schijn: de heer R. Wessels, Oroe-
nendaal 40, Groningen. U krijgt de
blografie van Steln thuisgestuurd.
Hartelijk gefeliciteerd.
