zorgen voor verkeerschaos
Van der Klaauw: stappen
Polen tegen SS-20 raket
Studiekeuze is een langdurig proces
'n Fles wijn
wordt toch ook
aan tafel geopend?
Aardgas twee keer
acht cent duurder
^emonstraties tegen politieoptreden in Rotterdamse haven
taking petrochemie
ibinet wil geen
"jppeling educatief
c. rlof en leerrecht
Kom gauw nog een dag naar De Efteling!
Want 7 oktober gaan we weer dicht.
'Li lïïS Schooldecanen beschikken over voorlichtingsfilms
Bert Bouman
overleden
Rita
RIJDAG 21 SEPTEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
ADVERTENTIE
an een onzer verslaggevers
L J OTTERDAM De staken-
b Rotterdamse havenarbei-
bis richten hun activiteiten
iet alleen meer op de haven-
m( Bdrijven, maar nu ook op de
ad ze f. Gisteren werd het
em jrkeer in Rotterdam gecon-
jjJJ «nteerd met langdurige op-
23 oppingen doordat stakers
;ea rgend langzaam over de be-
ij9 ngrijkste wegen reden of af
■e< toe een tijdje stil bleven
aan. Voorts werd gedemon-
,isi reerd voor het stadhuis en
na >t hoofdbureau van politie
'Pt gen het politieoptreden van
ï,re; gelopen woensdag op de
is,i eyplaat.
:rin
J et name voor burgemeester Van der
arn iuw, die de mobiele eenheid op-
kin acht heeft gegeven werkwilligen te
>nd schermen tegen groepen stakers,
i ara bben de actievoerders geen goed
en Dord over. Van der Louw heeft op
inti n beurt de stakingsleiding onver-
lier twoordelijk gedrag verweten door
:e ikers naar bedrijven te sturen,
tise arvan men weet dat mobiele een-
woi den daar aanwezig zijn. „De sta
re ïgsleiders stellen de mensen wil-
aar is en wetens aan gevaar bloot",
hei lus Van der Louw.
ie reactie op de toename van het
i mi ntal werkwilligen in de haven, heb-
Ik de Vervoersbonden FNV gisteren
s sloten werkwillige leden in de Rot-
ieid damse stukgoedsector en bij de
no rensleepdiensten een eenmalig lous ha<jj gehad,
ing Drschot van 550 gulden te geven.
iari ndaag worden de kaarten al ver
ver! iurd, waarop de betrokkenen kun-
n melden dat ze sinds 17 september
rkwillig zijn. De kaarten zijn voor-
Jn van een machtiging aan de bon-
1^1 i om het bedrag te zijner tijd terug
ilM vorderen van de werkgever of an-
instanties. De bonden verwach-
dat met de voorschotten een be-
ig van drie miljoen gulden is ge
leid. Dat bedrag wordt gefinan-
rd door de gezamenlijke FNV-bon-
meester Van der Louw zorgden sta
kende havenarbeiders op de publieke
tribune voor het nodige tumult, waar
door de tribune op last van de burge
meester werd ontruimd.
Van der Louw wees alle kritiek vanuit
de CPN op zijn beleid van de hand.
Wel deelde de burgemeester mee
„geen extra oplettendheid te zullen
vragen van de politie waar het gaat
om collectanten die met lijsten langs
de deuren gaan om geld in te zamelen
voor stakende havenarbeiders". De
burgemeester stelde wel vast dat col
lecteren zonder vergunning verboden
is.
U bestelt Spa. U betaalt voor Spa.
Dus hebt u ook recht op Spa.
Vraag dus om Spa in het flesje.
Spa is natriumarm mineraalwater.
Spa maakt niemand na.
Kraaiepoten
Stakingsleider Schults spreekt de demonstrerende stakers toe vanaf het bordes van het Rotterdamse
stadhuis, nadat hij met andere leden van een stakersdelegatie een gesprek met burgemeester Van der
Tijdens de demonstratie bij het stad
huis en politiebureau strooiden de
stakers kraaiepoten op straat, zodat
er geen politiewagens konden ver
trekken. Eén staker werd gearres
teerd. De stakers slaagden er niet in
het politiebureau binnen te dringen.
Het stakingscomité heeft gezegd niet
meer in te kunnen staan voor het
optreden van de stakers, na de rellen
van afgelopen woensdag.
Bij Seaport Terminals en het Natio
naal Transport Bureau zijn de avond
ploegen gisteren niet aan het werk
gegaan, 's Ochtends waren ongeveer
honderd mensen aan de slag gegaan.
Deze gingen aan het eind van de dag
onder politiebegeleiding naar huis,
uitgejoeld door groepen stakers.
rk
Tijdens een gesprek met burgemees
ter Van der Louw heeft een delegatie
van de stakende havenarbeiders en
stadsslepers geëist dat de vijf nog
vastzittende stakers, die woensdag
bij de rellen op de Heyplaat werden
gearresteerd wegens openlijke
geweldpleging, onmiddellijk worden
vrijgelaten.
Vervoersbond CNV besloot al eer
de werkwillige leden een voor
eer ot te geven.
De vijf worden vandaag voorgeleid
voor de officier van justitie. De sta
kingsleiders zeiden teleurgesteld te
zijn in de houding van de „besnorde
pijproker", zoals ze Van der Louw
noemen, omdat hij als socialistisch
burgemeester de politie heeft ingezet
ten behoeve van de kapitalistische
havenbaronnen. De Socialistische
Partij, die actief betrokken is bij de
staking van de stadsslepers, meent
dat Van der Louw optreedt als sta
kingsbreker. De Partij van de Arbeid
in Rotterdam onderschrijft het be
leid, zoals dat door burgemeester Van
der Louw wordt gevoerd, niet meer
ten volle. Dit werd gistermiddag dui
delijk tijdens een door de éénmans-
fractie van de CPN in de Rotterdam
se gemeenteraad aangevraagde inter
pellatie. Nadat fractievoorzitter Joop
Linthorst het politiebeleid van Van
der Louw als „goed uitgebalanceerd"
had gekenmerkt, vroeg Eric Bakens
schorsing voor fractieberaad. Na
twintig minuten keerde een deel van
de PvdA-fractie in de raad terug, een
ander deel onder aanvoering van Ba^
kema bleef in de koffiekamer. Frac
tievoorzitter Linthorst deelde de raad
mee dat het fractieberaad „geen aan
leiding heeft gegeven op de eerder
afgegeven verklaring terug te
komen".
Tijdens het antwoord van burge-
Bij het Amsterdamse havenbedrijf
Muller en Co. is een uur gestaakt uit
protest tegen het politieoptreden af
gelopen woensdag op de Heyplaat.
Bij andere havenbedrijven in Am-
sterdam hebben kaderleden van de
om te voorkomen dat^takingscomi- Minister wil verschil met prijs
werknemers te intimidererum^over te huisolie overbruggen
halen het werk neer te leggen. Vol-
gens de bonnen wordt normaal ge
werkt in de Amsterdamse haven.
ADVERTENTIE
Vervolg van pagina 1
mei werden de CAO-onderhan-
gen tussen Shell en de bonden'
vege tbroken. Breekpunt was en is de
kei Jering van een vijf-ploegendienst,
reta
Hoge prioriteit in het eisenpakket
van de Industriebond FNV heeft ook
de invoering van een 35-urige werk
week. De CNV-leden hechten echter
meer belang aan vervroegde pensio
nering dan aan verkorting van de
werkweek.
Het personeel van Shell gaat op 60-
jarige leeftijd met pensioen. Een situ
atie die al enkele tientallen jaren be
staat. „Al die jaren is het al 60 jaar en
daar mag best eens een jaartje af",
aldus CNV-bestuurder Dick Bijl.
De Efteling - een bos vol sprookjes en een slot vol
spookjes. Want in dat wonderlijke bos dat De Efteling heet
staat het grootste spookslot van Europa! Kom een dag en
geniet met het hele gezin!
onze parlementsredactie
HAAG De regering voelt er
s voor om betaald educatief ver-
automatisch te beschouwen als
jen. leerrecht. Dat blijkt uit een voor-
j. ge standpuntbepaling van de mi
st; ers Albeda (sociale zaken), Pais
;ns i lerwijs) en staatssecretaris Kraai-
Wijl ld-Wouters (CRM), over het be-
d educatief verlof.
A. J
gen; hebben hun standpunt meege-
it d d aan een commissie van de'Soci-
kam Economische Raad, die zich met
kwestie bezighoudt. Deze com-
sie had eerder laten weten voor-
der te zijn van een koppeling van
g.Ce aid educatief verlof en leerrecht.
Beij ie zin zou educatief verlof princi-
Bai 1 een voor ieder geldend en opeis-
veld f recht zijn.
lewindslieden vinden dit, blijkens-
drf antwoord aan de commissie, ech-
Vfidcp* ver gaan zowel uit het oogpunt
financiering als vormgeving. Zij
en dat er voorzichtig met het
lp leerrecht moet worden omge-
ingen.
Gunstig
Shell heeft gisterochtend laten weten
niet verder te willen gaan dan één
extra vrije dag erbij (bovenop het
onderhandelingsresultaat van mei
j.l.) voor zowel de dagdienst als de'
volcontinu-dienst. De dagdienst
komt daardoor in totaal op drie extra
vrije dagen, de volcontinu-dienst op
vijf vrije dagen. Volgens Shell steekt
dit aanbod gunstig af vergeleken bij
elders afgesloten CAO's. De directie
van Shell merkt verder op dat er nog Van onze verslaggever
In Kaatsheuvel bij Tilburg. Van 8 april tot en met 7 oktober iedere dag open van 10 tot 18 uur.
weinig zicht is op de toekomstige
economische situatie. Bovendien is,
aldus de Shell, erg moeilijk aan vak
bekwaam personeel te komen. (Bij
invoering van een 35-urige werkweek
en een vijf-ploegendienst moet het
aantal arbeidsplaatsen uitgebreid
worden, red.)
Volgens FNV-bestuurder Piet Schee-
Ie is men bij de Shell „zelfs niet eens
bereid" om oriënterende gesprekken
te voeren over verkorting van de
werkweek en invoering van een vijf
ploegendienst. „Wat Shell nu heeft
voorgesteld, komt op geen enkele wij
ze tegemoet aan onze eisen en we
zullen dan ook stakingsacties gaan
voorbereiden".
Scheele wijst erop dat het aantal per
soneelsleden bij de Shell-vestiging in
het Botlekgebied de afgelopen drie
jaar met 272 man teruggelopen is. Bij
Shell-Moerdijk blijft het aantal werk
nemers stabiel, maar daar staat wel
een gigantische uitbreiding van de
activiteiten tegenover. „Op geen en
kele manier komt dat echter tot uit
drukking in het aantal arbeidsplaat
sen". aldus Scheele.
WARSCHAU Minister Van der Klaauw (buitenlandse zaken) heeft een beroep gedaan op de
Poolse regering om ertoe bij te dragen dat de Sowjet-Unie de invoering van nieuwe, op West-
Europa gerichte atoomraketten stopt. Hij deed dit gisteren in zijn besprekingen met zijn
Poolse ambtegenoot Wojtaszek op de tweede dag van het officiële bezoek dat de heer Van Agt
en hijzelf aan Warschau brengen.
ïelez
er£j 8ER-commissie had eerst ook de
r6 s uitgesproken dat het betaald
catief verlof als leerrecht zou wor-
beperkt tot werknemers. Andere
i Dlkingscategorieën zouden hier-
r verstoken kunnen blijven van
anti catie. Volgens de bewindslieden
dit evenwel ondervangen moeten
den door een „juist beleid op het
Haa ein van de volwasseneneducatie."
cnoj jj daarover n0g een nota komen.
eiK(
iout ua
educatief verlof moet vol-
rK a i de regering in fasen worden in
Sinlberd, vooral gezien de beperkte
nciële ruimte. De zwaksten in de
ers< igens niet uit dat er in latere
io ge n een algemene functie aan het
cl. aid edu atief verlof wordt toege-
in het kader van het zogeheten
ede-weg onderwijs.
is dl
De Poolse reactie hierop was, aldus
Van der Klaauw „vriendelijk, in elk
geval beter dan van de Oostduitsers"
(deze negeerde tijdens een recent be
zoek van Van der Klaauw aan Oost-
Berlijn diens vragen over de atoom
wapens).
Minister Van der Klaauw heeft zijn
Poolse collega ten aanzien van de 22-
20-problematiek meegedeeld dat Ne
derland deze zaak zo snel mogelijk
besproken wil zien in de volgende
onderhandelingsronde tussen de Ver
enigde Staten en de Sowjet Unie over
de beperking van de atoombewape
ning. (SALT III). Zoals bekend streeft
de NAVO ernaar in december dit jaar'
te besluiten over enerzijds mogelijke
introductie van nieuwe atoomraket
ten als antwoord op de SS-20 en an
derzijds initiatieven te ontplooien om
in onderhandelingen met de Russen
de nucleaire wedloop in Europa, die
dreigt te ontstaan, binnen de perken
te houden.
Het probleem is dat die SALT-in-
onderhandelingen Jaren kunnen gaan
duren. Zolang er niets wordt afge
sproken, kunnen de Russen hun SS-
20-potentieel, momenteel al 120 af-
vuurinstallaties, met veertig per Jaar
blijven opvoeren. Om dit probleem te
ondervangen heeft minister Van der
Klaauw in NAVO-kringen de moge
lijkheid geopperd die SS-20-proble-
matiek als eerste onderwerp van
SALT te behandelen en te proberen
daarover alvast een deelakkoord te
bereiken. „Die gedachte wordt nog
verder uitgewerkt, de Amerikanen
hebben er niet direct nee tegen ge
zegd," aldus de minister.
Nu de NAVO-studies over het SS-20-
antwoord haast afgerond zijn, begint
de politieke temperatuur in Den
Haag aardig op te lopen. Er bestaan
over dit onderwerp spanningen tus
sen de kabinet en de meerderheid van
de Tweede Kamer (CDA en linkse
fracties), die er de voorkeur aan geeft
eerst met de Russen te gaan praten
en daarna pas te bekijken of de
NAVO echt wel meer wapens nodig
heeft
Als bewijs van die spanning zijn er de
geruchten die momenteel in Den
Haag rondgaan dat de ministers Van
der Klaauw en Scholten (defensie)
desnoods met aftreden zullen dreigen
indien de Tweede Kamer in decem
ber niet met de NAVO-aanpak van
het probleem akkoord gaat. In War
schau ontkende Van der Klaauw ech
ter deze geruchten ten stelligste. „Ik
maak graag zelf uit wanneer ik met
mijn portefeuille rammel. Maar ik
kan u verzekeren dat de gedachte mij
tot nu toe vreemd is geweest Ik doe
dit werk veel te graag", aldus minis
ter Van der Klaauw.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De kans bestaat, dat kleinverbruikers (gezin
nen) tot tweemaal toe een prijsverhoging van acht cent per
kubieke meter aardgas moeten opbrengen. Houdt minister
Van Aardenne (economische zaken) strikt vast aan een koppe
ling van het aardgastarief met de prijs van huisbrandolie, dan
kan zowel op 1 januari 1980 als een jaar later een forse
prijsverhoging doorgevoerd worden.
Het huidige verschil tussen de aard-
gasprijs voor kleinverbruikers en de
prijs van huisbrandolie bedraagt zes
tien cent. Van Aardenne mikt op een
prijsverhoging van acht cent per 1
Januari volgend jaar. De minister, de
Gasunie en de Vegin (de gezamenlij
ke exploitanten van gasbedrijven)
hebben vorig Jaar overeenstemming
bereikt over tariefsverhogingen in
1979, 1980 en 1981.
Het doel was om de „bestaande ach
terstand" ten opzichte van het alge
meen prijspeil in te halen. Volgens de
minister gaat het erom het verschil
met de prijs van huisbrandolie te
overbruggen. „Daarover bestaat geen
overeenstemming" aldus een woord
voerder van de Vegin. Het zijn de
exploitanten van de gasbedrijven, die
bevoegd zijn nieuwe tarieven vast te
stellen voor kleinverbruikers.
Volgens het ministerie van economi
sche zaken is er wel degelijk sprake
van overeenstemming, maar kan de
koppeling met de prijs van
hulsbrandolie „opnieuw onderwerp
van overleg" vormen.
Vergelijkbaar
De redenering van de minister is, dat
aardgas en huisbrandolie vergelijk
bare brandstoffen zijn. De Vegin be
strijdt dat. „Het is niet reëel te den
ken, dat iemand van aardgas zal over
schakelen op hulsbrandolie", aldus
een woordvoerder.
Begin oktober beraadt het hoofdbe
stuur van de Vegin zich over de mede
deling van de minister, dat aardgas
om en nabij de acht cent duurder
moet worden. De Vegin houdt het
vooralsnog op vier cent.
Door een korte afwezigheid van
de heer Dolman, nam mr M.
Schakel gisteren plaats op de
voorzittersstoel van de Tweede
Kamer.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM - Op 57-jarige leef
tijd is te Oosterbeek overleden de
tekenaar en illustrator Bert Bouman.
HIJ heeft in brede kring vooral be
kendheid gekregen door zijn Jaren
lange medewerking aan de IKON-
televislereeks „Woord voor Woord":
zijn tekeningen vergezelden de door
Aart Staartjes uitgesproken teksten
van Karei Eykan. Verder heeft Bert
Bouman een groot aantal boekomsla
gen gemaakt, affiches vervaardigd en
school- en kinderboeken geïllu
streerd. In het begin van zijn loop
baan, toen hij nog in Amsterdam
woonde, werkte hij regelmatig mee
aan onze krant. Voor een herdenklns-
artikel. zie pagina 10.
'oio. 'esteringen scheppen
000 arbeidsplaatsen
ani
:na,
ki
;reni HAAG (ANP) In industrie en
m z «tverlening in ons land staan gro-
- M Dvesteringsprojecten op stapel,
bij elkaar ruim 20.000 arbeids-
gaan scheppen.
zegt minister Van Aardenne van
_Jhe zaken in zijn verslag
het fonds investeringsrekening
J»et Jaar 1978/1979. Wat de kleine-
rojecten betreft, waarvoor subsi-
- 1 zijn aangevraagd, doet de minis-
de c geen opgave van het aantal ar-
in hwplaatsen, dat als resultaat van
Investeringen is te verwachten.
dal
iiro9 r een aaintal grote projecten
NTBfr dan 30 miljoen gulden investe-
zijn buiten de basispremies ex-
gen aangevraagd.
Van onze onderwijsredactie
UTRECHT De studiekeuze is geen eenmalige beslissing, maar een langdu
rig proces. Verandering, twijfel en onzekerheid zijn de vaste bestanddelen van
dit proces. Leerlingen uit de vijfde en zesde klas van het vwo, die voor de
keuze staan, moeten zich bewust worden van hun motieven. De redenen om
een studie te kiezen en een andere af te wijzen, zijn niet altijd zuiver.
Schooldecanen, die deze leer
lingen bij hun studiekeuze be
geleiden, beschikken sinds
kort over een extra hulpmid
del bij de uitvoering van hun
taak. In opdracht van de Lan
delijke Commissie voor de
Academische Studievoorlich
ting heeft de stichting Film en
Wetenschap in Utrecht drie
films gemaakt over studie
keuze. De films zijn in eerste
instantie bedoeld om een dis
cussie uit te lokken.
Ruim vierhonderd schoolde
canen hebben gistermiddag in
Utrecht de première bijge
woond van de drie films, die
allen de titel „Hoor het eens
van een ander" hebben gekre
gen. In de eerste film vertellen
vier jongens en meisjes uit de
hoogste klassen van het vwo
over hun studiekeuze en over
hun verwachtingen. In de
tweede film komen drie stu
denten aan het woord, die
reeds een keuze hebben ge
maakt en over de veranderin
gen, die daarna nog hebben
plaatsgevonden. In de derde
en laatste film vertellen vier
afgestudeerden over wat er
uiteindelijk van hun keuze te
recht is gekomen.
Niet vergelijkbaar
De korte interviews laten
goed zien dat de studiekeuze
inderdaad een proces is. dat
niet ophoudt als eenmaal een
studie is begonnen. Arthur uit
de tweede film is via de studie
voor natuurkunde bij pedago
gie terecht gekomen. „Op de
middelbare school hoor je
nooit iets over pedagogie, wel
sijpelt er iets door over psy
chologie", zegt hij ter verkla
ring.
Het is een probleem, waar
meer geïnterviewden op wij
zen. Van een aantal studies
bestaan geen vergelijkbare
vakken op het vwo, zoals bij
geneeskunde en culturele an
tropologie. Wat die studies
precies inhouden kom Je In
feite pas te weten, als je aan
de studie bent begonnen.
Maar ook studies, waarvan
wel vakken op de middelbare
school bestaan, gaan niet alle
even soepel. Carlien, die na
tuurkunde studeert aan de
TH Twente, benadrukt dit as
pect in haar interview. ZIJ
weerspreekt de mening van
Nico uit de eerste film, die
verwacht dat de studie econo
mie veel lijkt op de lessen, die
hij nu in de vijfde van het
atheneum volgt.
Het procesmatige karakter
van de studiekeuze komt het
beste naar voren uit het por
tret van Rien uit de derde
film. Hij wilde eerst Neder
lands studeren, maar in de
driekwart Jaar dat hij moet
wachten voor hij in Amster
dam aan de dagcursus kan
beginnen, krijgt hij interesse
voor de psychologie. Aanvan
kelijk wil hij therapeut wor
den. maar uiteindelijk specia
liseert hij zich in beroeps
keuze.
'Geen magie'
Hij zegt in de film dat het
onmogelijk is voor mensen
om precies te weten wat ze
met een studie willen gaan
doen. Het is wel goed, zegt hij,
dat jonge mensen een beetje
kunnen aangeven waarom
een bepaalde studie hun inte
resse heeft. „Want", aldus
Rien. „studiekeuze is geen
magie. Het is niet zo dat ie
mand die een bepaald beroep
heeft gekozen niet anders had
gekund. Je kunt niet zeggen
er is maar één goede keuze
mogelijk. Er zijn er altijd
meer."
„Ellen, wil jij mijn rapport e
pap doorgeven?"
