Gents proces toetssteen
voor rechtspraak België
Voedselhulp aan
vluchtelingen in
Azië stagneert
president
iet geweld verdreven
V
eden stemt: om het uur een andere winnaar
r
-)el Muzorewa wil
zonderlij k beraad
Verkeerschaos door staking
Protesten tegen besluit Israël
Roep om vergelding overheerst
ees. raki mogelijk al dood
in
Duizenden bij
uitvaart Neto
Amerika kijkt naar
Franse techniek
uranium verrij king
i 18 SEPTEMBER 1979
BUfTENLAND
TROUW/KWARTET
r Leo Kleyn
Een uit twee vrouwen
du» len mannen bestaande
les zal volgende week een
oord moeten geven op de
of de nu twintigjarige
de Wlnne verantwoorde-
ie («esteld kan worden voor
it b -ie jaar geleden gepleeg-
oord op zijn vader, moe-
n zusje. De twee verdedl-
e van De Wlnne hopen de
iuP ervan te kunnen overtui-
'eï; dat hun cliënt als gevolg
et c sen psychiatrische ziekte
en< toerekeningsvatbaar
no®
en li
if van assisen in Gent, de Jury
enk die zeer ernstige delicten
berechten, begon gisteren met
Joces tegen de van drievoudige
beschuldigde Belg. dat meer
191 n week zal duren en op voor-
an heel wat stof heeft doen op-
;enc De verdediging vreest, dat Voorbeeld
enbaar ministerie in deze zaak
t t£akgevoelens van het om ver-
roepende publiek laat preva-
Joven de belangen van de ver
laat die naar haar mening niet
r e< srecht had mogen staan.
lijkt. Nadat hij, nauwelijks zeventien
Jaar oud, zijn ouders en veertienjari
ge zusje Colette met een Jachtgeweer
om het leven had gebracht, werd Dirk
de Winne voorgeleid aan een Jeugd
rechter. Deze liet hem bij wlj2e van
maatregel opnemen In een observa
tiecentrum voor jeugdige delinquen
ten. Nadat hij daar meer dan een Jaar
had doorgebracht, werd Dirk de Win
ne, alsnog, ondanks zijn strafrechte
lijke minderjarigheid, voor de Jury
rechtbank gedaagd. In afwachting
van zijn berechting werd hij in maart
vorig Jaar overgebracht naar de ge
vangenis in Gent.
eeli ivatting van de verdediger» is
jroce van werkelijkheidszin ge-
di dan ze op het eerste gezicht
De procureur-generaal voerde ter
rechtvaardiging van deze stap aan,
dat hij de maatschappij een voor
beeld wilde stellen, dat de moorden in
koelen bloede waren gepleegd en dat
de beschuldigde (zoals een verdachte
in België wordt genoemd) geen spijt
had betuigd met zijn daad. Dat hij er
zo laat toe overging, Dirk de Winne
aan de volkswil te onderwerpen, is
volgens diens verdedigers een gevolg
van het verzet dat de Jeugdrechter
lange tijd aan dit besluit heeft kun
nen bieden.
Het is niet alleen vanwege de koers
wijziging van de Justitie, dat de advo
caten Jos van Damme en Jef Vermas-
sen van een „aanfluiting van het
recht" spreken. Zij hekelen ook de
rol, die de door de Justitie ingehuurde
psychiaters in dit strafproces spelen.
In een op verzoek van de procureur-
generaal uitgebracht advies komen
de deskundigen tot de conclusie, dat
Dirk de Winne toerekeningsvatbaar
was, toen hij de moorden pleegde. Zij
erkennen weliswaar, dat de beschul
digde geestelijk ziek was, maar de
volgens de verdedigers ware aard van
de ziekte wilde hen niet uit de pen
vloeien. Als dat wel was gebeurd,
menen de advocaten, zou de nu ge
trokken conclusie onhoudbaar zijn
gebleken.
Tegenrapport
Om hun gelijk te bewijzen hebben
Van Damme en Vermassen vier ande
re deskundigen een tegenrapport la
ten uitbrengen. Daarin wordt onom
wonden gesteld, dat Dirk de Winne
volledig ontoerekeningsvatbaar was,
omdat hij als gevolg van de epilepsie
waaraan hij lijdt, in een schemertoe
stand verkeerde. De moorden, aldus
dit rapport, werden gepleegd „in een
toestand van zeer sterk vernauwd be
wustzijn en zeer waarschijnlijk ook
gedaald bewustzijn, bekend staande
als een bezonnen schemertoestand
zoals die vrijwel uitsluitend voor
komt bij lijders aan vallende ziekte".
Het openbaar ministerie heeft de ad
viseurs van de verdediging dit geheel
anders luidende rapport niet in dank
afgenomen. De procureur-generaal
heeft zich laten ontvallen, dat een
„Hollander" hem niets hoefde te ver
tellen. HIJ doelde daarbij op de Gent
se hoogleraar Ernst Verbeek, een tot'
Belg genaturaliseerde Nederlander.
Het zal hem ook niet zijn ontgaan,
dat diens conclusie wordt geschraagd
door de in Nederland werkende Belg
Luc Adriaens. Deze aan het Pieter
Baan Centrum in Utrecht verbonden
psychiater heeft er in het verleden
geen geheim van gemaakt, enige be
denkingen te hebben tegen de ma
nier, waarop in zijn vaderland met
geestelijk gestoorde delinquenten
wordt omgesprongen.
Uitvechten
De zo verschillend adviserende psy
chiaters zullen donderdag hun op
wachting maken bij het Gentse hof
van assisen, ten einde in het open
baar hun verschil van mening uit te
vechten. De advokaten zien daar met
spanning naar uit, omdat zij wel eens
willen zien hoe de adviseurs van het
openbaar mninisterie willen verdedi
gen dat zij op grond van hun eigen
rapport tot een de procureur-gene
raal welgevallige conclusie kunnen
komen.
Op de eerste procesdag bleek al dat
de Belgische magistraten met psychi
atrische en psychologische
verklaringen die niet in hun straatje
passen, niet veel op hebben. Een ais
getuige gehoorde onderzoeksrechter
verklaarde zonder omhaal dat hem
bij een eerste verhoor van de dader,
onmiddellijk na de moorden, van
schermertoestanden niet was ge
bleken.
En de president van het hof, Jean
Tytgat, wist met een door voor inge
nomenheid uitblinkende ondervra
ging van Dirk de Wlnne, een schor
sing noodzakelijk te maken. Hij ont
zag zich niet een tenslotte door emo
ties bevangen beschuldige de insinu
atie voor de voeten te werpen dat het
waarheidsgehalte van diens verkla
ringen te verwaarlozen was.
BANGKOK (AP, Reuter) Internationale hulpverleningsor
ganisaties en Westerse regeringen zijn er niet in geslaagd met
de regering van Thailand overeenstemming te bereiken over
gezamenlijke voedselhulp aan het hongerende Cambodja.
Deze hulp zou via Thaïs grondgebied moeten worden aangele
verd.
Terwijl het voedselgebrek in Cam
bodja steeds schrijnender wordt,
kwamen onderhandelaars niet uit de
vraag via welke kanalen de hulp bij
de bevolking moet komen. Thailand
zegt dat het neutraal is en dat de
regering daarom aan belde partijen
in het conflict in Cambodja moet
worden gegeven: aan de ene kant het
verdreven bewind van Pol Pot en aan
de andere kant de door Vietnam ge
steunde regering van Heng Samrln,
die de feitelijke controle heeft over
het grootste deel van het land.
De Thaise woordvoerder zei te vrezen
dat vliegtuigen met voedsel alleen
naar de regering in Phnom Penh zul
len vliegen en daardoor deze partij
versterken. BIJ het mislukte overleg,
=5e 'af
/*Cal
EL (APP, AP) Het aftreden van de Afghaanse president Noer Mohammed Taraki is
minder vreedzaam verlopen dan de Afghaanse autoriteiten willen doen geloven.
1 stelden zijn functie beschikbaar na een vuurgevecht in het presidentiële paleis, waarbij
nensen om het leven kwamen. Diplomatieke waarnemers houden rekening met de
ijkheid dat Taraki zelf ook niet meer in leven is.
Lboel maakt* eerder bekend Het gevecht in het presldenUële pa-
aki als president en leider van leis zou vrijdag hebben plaats gevon-
e partij van het land was afge- den, nadat premier Amin twee vroe-
vanwege een slechte gezond- gere militaire leiders uit de regering
ij werd opgevolgd door pre- had gezet. Bij het gevecht zijn in
"lifullah Amin, die bekend ieder geval een lijfwacht van Taraki
een vertegenwoordiger van en de chef van het kabinet, Sayed
lijn. Het bewind in Afgha- Daoud Taroun, om het leven geko-
it sterk op de Sowjet-Unie men, van wie de laatste inmiddels een
ld tegen islamitische op- officiële staatsbegrafenis heeft gekre
gen. Over het lot van de twee afgezet
te ministers, luitenant-kolonel Mo
hammed Aslam Watanjar die minis-,
ter van binnenlandse zaken was en
majoor SJerjan Mazdouryar die met
de grenzen was belast, alsmede over
de verblijfplaats van Taraki is hele
maal niets bekend. De ook afgezette
minister van handel, Abdoel Qudus
Ghorbandl, zou Kaboel zijn ont
vlucht om zich bij de opstandelingen
tegen het pro-Russische regime te
voegen.
iHans Mi
>EN I
Massclink
De tegenstanders ln de Rhodeslsche oorlog gaan
i vredesconlerentle ln Londen apart hun standpunten
len nieuwe grondwet bespreken met de Britse voorzitter
175 Harrington. De delegatie van bisschop Muzorewa heelt
fcn de Britse voorzitter om „bilaterale" discussies ver
>k"
I in<
m *nc
p, schc
j, Ben
j vi lei
gatle van Muzorewa nam gis-
ilzwljgend deel aan de confe-
)e discussies over een nieuwe
et gingen alleen tussen het
isch Front en de Britse voor-
Carrington. Naar verluidt,
delegatie van Muzorewa niet
imen aan de vier uur durende
n, omdat er binnen deze
e op het ogenblik geen ge-
nhappelijk standpunt bestaat,
lier Ian Smith doet zijn ulter-
om de macht van de blanken
ook bij een nieuwe grond-
ihop Muzorewa houdt er een
ining op na en is wel bereidt
veranderingen in de huidige.
5t.
Tiottlsch front had gisteren
ïitlek op de „rasclstische"
n van de Britse regering, in
itige parlement van Zim-
Britten noemen hun voor-
ntegen niet „rasclstlsch"
realistisch". Het patriottisch
tidt echter dat geen enkel ras
rte behandeling moet krijgen
it de Britse voorstellen „zle-
„We willen niet worden opge-
met een ziekte." aldus de
Ier van het front. „Moeten
speciale waarborgen komen
irte en lange mensen, voor
met blauwe of bruine ogen?"
de woordvoerder spottend op.
el van deze conferentie is niet
nsen te beschermen die niet
zijn onderdrukt, maar om mensen te
beschermen die wèl zijn onderdrukt."
Welles-nietes
het Britse blad Financial Times
meldde gisteren dat Joshua Nkomo
van het patriottisch front wei bereid
is tot aanvaarding van de Britse els,
dat blanken speciale zetels in een
toekomstig parlement moeten krij
gen. Een woordvoerder van de ZAPU
sprak dit echter tegen. Ook ZANU-
leider Mugabe zei ons gisteren, dat
Nkomo fout was geciteerd door het
Britse blad. Robert Mugabe zei ons
gisteren verder, dat het front in een
overgangstijd voorstander is van de
komst van troepen van de Verenigde
Naties naar Zimbabwe om eerlijk ver
kiezingen mogelijk te maken. Naar
verluidt willen de Britten dit oplos
sen door troepen van Gemenebest-
landen te sturen, die in samenwer
king met het front en het regiem van
Muzorewa de orde zullen handhaven.
Een Rhodesisch parlementslid, beho
rend tot de fractie van bisschop Abel
Muzorewa, is gisteren ten noorden
van de hoofdstad Salisbury ter dood
gebracht. Terence Mashambanhaka
werd met twee adviseurs door guerril
lastrijders om het leven gebracht.
Het parlementslid was bezig met een
goodwill-missie ln het kader van de
poging van de regering van Muzore
wa guerrillastrijders te bewegen tot
het neerleggen van de wapens.
Een andere aanwijzing dat Taraki
niet goedschiks van het politieke to
neel is verdwenen is de inderhaaste
verwijdering van diens portret van
alle openbare gebouwen in de Af
ghaanse hoofdstad. Militairen hiel
den ln de straten een oogje in het zeil,
hoewei het overal rustig was. Waarne
mers vinden het ook een veeg teken
bij zijn vertrek Taraki niet met de
gebruikelijke titels werd aangeduid,
als daar zijn: „geliefde leider van het
volk" en „kameraad". Men acht het
dan ook niet ondenkbaar dat de rege
ring Amin nu blijft spreken van een
aftreden om gezondheidsredenen, om
over enige tijd te melden dat Taraki
aan een ernstige ziekte is overleden.
Een onzekere factor is de manier
waarop de strijdkrachten zullen rea
geren op de machtsovername. Vol
gens sommige berichten zouden er al
botsingen hebben plaats gehad ln
verscheidene kazernes. Verwacht
wordt dat de nieuwe machthebber zal
aansturen op een verheviging van de
strijd tegen de opstandelingen in het
land. Ook zou Amin voorstander zijn
van een raclalere doorvoering van de
beginselen van de revolutie, zoals een
collectivisering van bezit
Het Nationaal Afghaanse Front heeft
inmiddels ook meegedeeld dat Tara
ki het slachtoffer is geworden van een
staatsgreep. Een woordvoerder van
het front verklaarde dat van nu af
aan het werkelijke karakter van het
regime ln Kaboel nog duidelijker zal
worden. HIJ zei verder niet bereid te
zijn tot een compromis met president
Amin, omdat deze nog veel raclaler
zou zijn dan Taraki.
Enorme verkeersopstoppingen In de Italiaanse steden
waren gisteren het gevolg van een staking van 180.000
arbeiders in het stadsvervoer. De drie grootste vakbon
den van Italië hadden de staking uitgeroepen om een
nieuwe nationale cao af te dwingen.
Door het uitvallen van het stadsvervoer was het woon
werkverkeer aangewezen op particulier vervoer, waar
door het verkeer in de meeste grote steden volledig
vastliep. Vorige week staakten de werknemers van de
spoorwegen en ongeveer 3,5 miljoen Italiaanse ambte
naren in een poging een compensatie voor de gestegen
kosten van levensonhouderhoud te krijgen.
Op de foto een beeld van de chaos op de Piazza Venezia
in Rome.
JERUZALEM, CAIRO (Reuter, AP) Het besluit van de Israëlische regering om burgers
toestemming te geven grond te kopen in de door Israël bezette gebieden heeft geleld tot
ernstige kritiek vanuit Egypte en de bezette gebieden. Het Israëlische besluit valt samen met
de eerste verjaardag van de akkoorden van Camp David, die de basis vormen voor het
vredesproces in het Midden-Oosten.
Het Egyptische ministerie van bui
tenlandse zaken liet gisteren ln een
officiële verklaring weten: „Israël
voegt een gevaarlijk nieuw obstakel
toe aan de al bestaande obstakels die
een alles omvattende vredesregeling
voor het Midden-Oosten ln de weg
staan". De gemeenteraad van Gaza
kwam gisteren ln speciale zitting bij
een om te protesteren tegen het be
sluit van het Israëlische kabinet. De
raad stuurde protestbrieven naar pre
mier Begin, president Carter en presi
dent Sadat, wier handtekeningen on
der de akkoorden van Camp David
prijken. Volgens de raad is de beslis
sing een gevaar voor het vredespro
ces ln het Midden-Oosten en alleen
genomen om het ultra-nationalis
tisch Bolk van Gelovigen (GoesJ
Emoenim) vriendelijk te stemmen.
De nieuwe president heeft gisteren Mipf 7ipk
laten weten dat Afghanistan voor-
taan niet meer door één, maar door
het collectieve leiderschap van de De
mocratische Volkspartij en de revolu
tionaire raad zal worden geregeerd.
Het bureau van de Israëlische pre
mier Menachem Begin heeft gisteren
met klem berichten tegengesproken
als zouden drie Amerikaanse artsen
de premier hebben geadviseerd ln
verband met zijn slechte gezondheid
niet meer dan drie uur per dag te
werken. De woordvoerder van de pre
mier, Dan Pattir, die reageerde op
berichten in het Amerikaanse week
blad Time, noemde die berichten on
waar en niet vrij van politieke bijbe
doelingen.
Het bericht over het medi
sche advies aan Begin is afkomstig
van de Israëlische correspondent van
Time, die over bandopnames be
schikt van een telefoongesprek dat
hij had met de Newyorkse neuroloog
Jack Fein, die zei de premier te heb
ben onderzocht. Tegenover Mafiriv,
een Israëlisch dagblad, heeft dezelfde
Fein verklaard de Israëlische premier
niet te hebben onderzocht. De ge
zondheid van de Israëlische premier
is een bron van voortdurende zorg,
aangezien hij herhaaldelijk hartaan
vallen heeft moeten doorstaan en aan
suikerziekte lijdt. Twee maanden ge
leden had de premier een lichte be
roerte, waar hij nooit goed van zou
zijn hersteld.
De Amerikaanse president Carter
heeft zich een jaar na de onderteke
ning van de akkoorden van Camp
David in positieve zin over de uitvoe
ring ervan uitgelaten. In een officiële
verklaring zegt de president dat de
besprekingen verlopen zoals werd
verwacht en plaats vinden in een goe
de atmosfeer. Ter gelegenheid van de
eerste verjaardag van Camp Davld
heeft de Israëlische premier vriend
schappelijke boodschappen gestuurd
aan president 6adat en president
Carter.
De Israëlische minister van buiten
landse zaken Mosje Dajan is gisteren
naar Washington vertrokken voor be
sprekingen over de oprichting van
een vredesmacht ln de 8inal. Minister
van defensie Weizman en zijn Egypti
sche collega Hassan All zullen zich
deze week bij Dajan voegen. Dajan
zei bij zijn vertrek uit Israël te hopen
dat de Verenigde Staten de rol van
opziener in de Sinal op de Israëlische
terugtrekking op zich willen nemen.
dat gisteren in de Thaise hoofdstad
plaatsvond, waren ook vertegenwoor
digers van een tiental Westerse lan
den. waaronder Nederland. Het Inter
nationale Rode Kruis en de VN-orga-
nlsatie voor de kinderen. UNICEF,
hebben op eigen gelegenheid toch
drie vliegtuigen met hulpgoederen
naar Cambodja gestuurd.
De enige manier om de hulp snel bij
de gehele bevolking te krijgen is ech
ter via Thais grondgebied. Om het
voedsel naar de door aanhangers van
Pol Pot beheerste gebieden te vervoe
ren moet de grens worden overgesto
ken in een gebied waarin veel guerril
lastrijders actief zijn. Volgende week
woensdag zullen hulpverleningsorga
nisaties opnieuw met Thailand over
eenstemming proberen te bereiken
over de dringend noodzakelijke voed-
selaanvoer.
Indonesië heeft gisteren geklaagd dat
andere landen zo traag zijn met het
opnemen van vluchtelingen, dat ve
len van de vluchtelingen, die nu in
Indonesische kampen verblijven,
daar over vijf Jaar nog zullen zitten.
Minister Joesoef van defensie deed
opnieuw een beroep op de landen die
de vluchtellngenconferentie in Qenè-
ve hebben bijgewoond om hun daar
gedane beloften meer vluchtelingen
op te nemen, ook na te komen.
LUANDA (AFP, AP) - In de Angole
se hoofdstad Luanda woonden giste
ren honderdduizenden rouwenden
Angolezen de uitvaartplechtigheid
bij van president Neto, die eind vori
ge week na een kankeroperatie in
Moskou overleed.
Luclo Lara, het hoofd van het politie
ke bureau van de MPLA. (de Volksbe
weging voor de Bevrijding van Ango
la) en mogelijke opvolger van Neto,
barstte tijdens zijn emotionele toe
spraak ln tranen uit en stortte aan
het eind van zijn redevoering volledig
ln elkaar.
De sarcofaag, waarin het
lichaam van de overledene is opge
baard, zal ln de toekomst worden
vervangen door een mausoleum. Er
werd geen religieuze dienst gehouden
voor de 56-Jarige leider, maar radio
Luanda sloot de uitzending over de
plechtigheid wel al mt i een Ave-Ma-
rla en een orgelstuk van Bach.
PARIJS (AFP, AP) - Amerika gaat
een Frans proces voor verrijking van
uranium bestuderen, waarmee uit
sluitend brandstof voor kerncentra
les zou kunnen worden gemaakt, en
geen materiaal voor atoombommen.
Belde landen sloten hierover twee
weken geleden een overeenkornat.
Frankrijk lanceerde het proces twee
Jaar geleden op een conferentie in
Salzburg als bijdrage aan het tegen
gaan van de spreiding van kernwa
pens. Het werd door deskundigen
sceptisch ontvangen en er is sinds
dien weinig meer van vernomen.
Frankrijk ziet ln de nieuwe Ameri
kaanse belangstelling een gebaar van
vertrouwen ln het proces, dat in te
genstelling tot de bestaande ultra
centrifuge- en gasdlffusietechnieken
verwant is met de chemische techno
logie.
Volgens bronnen in het Franse Com
missariaat voor atoomenergie is Pa
rijs ook met West-Duitsland ln onder
handeling over onderzoek naar hét'
proces. In de bondsrepubliek is overi
gens ook nog een eigen proces ln
ontwikkeling dat, hoewel eveneens
aan economische twijfels onderhevig,
deel uitmaakt van de kernenergie-
overeenkomst met Brazilië.
1 van Panhuis
iOLM Het is dat de
en in 1974 het aantal parle-
petels met één hebben ver-
ird, anders zaten ze nu net als
1 weer met een „bingoparle-
1>. Toen waren de 350 zetels
(verdeeld over de twee blok-
ks en „burgelijken" had-
elk 175 en daarom moest
5 het lot beslissen over socl-
nocratische wetsontwerpen,
jt het dan om die ene, de doorslagge-
ftfel. In feite net zo'n absurde sltua-
es jaar terug. Want iedereen moet ln
1 tot morgenmiddag zijn echte com-
m voor zich houden. Kranten kun-
welljks conclusies trekken en voor
6 deskundigen geldt hetzelfde.
Hoe absurd het gisternacht toeging laat het
volgende wel zien. De computervoorspeilin-
gen waren al een flink eind gevorderd en de
media wilden hoewel ze nauwelijks harde
uitspraken mochten verwachten de vijf
politieke leiders toch op het platform zien.
Maar het was ook de tijd dat hele kleine
verschillen de al enige tijd gehanteerde 174-
175 stelling om konden keren. En zo gebeur
de het dat drie „burgerlijke" leiders, pre
mier Ola Wisten (liberalen), oud-premier
ThorbJÖrn Ffilldin (centrum) en Gösta Boh-
man (conservatieven), aan het begin van
hun persconferentie wonnen, halverwege
verloren, en aan het eind weer wonnen. Bij
de sociaal-democratische leider Olaf Palme
en zijn communistische ondersteuner Lars
Werner deed zich hetzelfde voor. Tot elf
maal toe is er gistermorgen in korte tijd van
positie gewisseld. Iedereen werd er horen
dol van.
Maar al blijft de hamvraag „wie krijgt de
regeringsverantwoordelijkheid?" nog even
liggen, er zijn toch wel conclusies te trek
ken. De allereerste is dat de grote overwin
naars van deze verkiezingen de conservatie
ven van Bohman zijn. De nestor onder de
politieke leiders hij is 68 Jaar straalde
van genoegen. Het was ook niet niks. De
moderaten, zoals ze-zich zelf noemen, ston
den vannacht op 20,4 procent, een winst van
maar liefst 4,8 procent. Of om het in zetels
uit te drukken: van 55 naar 72. Daar stond
als schril contrast tegenover de enorme
nederlaag van het centrum, tot zondag de
grootste niet-linkse partij-
Winst
Ffilldlns partij viel terug van 24,1 procent
naar 18,2 ofwel van 86 zetels naar 64. Een
beperkt verlies van een half procent naar
10,6 was er voor de liberalen. Het kostte him
twee van de negenendertig zetels van 1976.
Maar de post- en buitenlandse stemmen
kunnen één van deze drie aan een extra
zetel helpen.
Wat betekent dit nu voor het burgerlijke
blok? Bohmans positie is zeer sterk gewor
den. HIJ heeft dit vooral te danken aan de
manier waarop de conservatieven campag
ne hebben gevoerd. „Dit is de overwinning
van agressief rechts", zei de altijd scherp
getongde Palme. Maar de conservatieve lei
der zelf sprak van „een duidelijke campag
ne rond onderwerpen zoals de belastingen
en de grondpolitiek, die de mensen aanspre
ken". Bohmans wilde niets weten van de
vraag of hij het premierschap verlangde,
kennelijk omdat hij weet dat de andere
burgelijken dat nooit zullen toestaan.
Maar ook de zichtbaar aangeslagen Ffilldin
komt nauwelijks ln aanmerking. Hij gaf
ruiterlijk toe dat de boodschap van de cen-
trumpolitlcl niet is aangeslagen. ,,Ik voel
persoonlijk dit verlies als heel sterk", zei hij
gisterennacht. Hij vond het nog te vroeg om
te praten over consequenties, temeer omdat
dat een zaak is van het hele partijbestuur.
Als Ffilldin als zondebok gaat dienen maakt
de plaatsvervangend leider van de partij en
oud-minister van buitenlandse zaken Karin
Söder de beste kans om de eerste vrouwelij
ke partijleider in Noord-Europa te worden.
In de gegeven situatie zou bij een overwin
ning van de burgerlijken de zaakwaarne-
mende premier Ullsten de beste kans laten
maken te blijven zitten, temeer omdat de
liberalen en centrum staan op een premier
uit hun midden. Maar dan zal Bohman wel
zijn eisen stellen, want „Zweden heeft een
sterke regering nodig".
Links
Het linkse blok was ook uiterst tevreden
over de uitslagen: zowel soclaal-democra-
ten als communisten stonden gisternacht
op drie zetels winst. Het zal Palme aan
honderdvijftig zetels helpen en Werner aan
twintig. „Dit ls een prima verkiezingsresul
taat", aldus Palme, „we boeken over het
gehele land vooruitgang".
Werner noemde de 5.6 procent van de com
munisten het beste succes van de partij ln
dertig Jaar, het succes voor een onafhanke
lijke communistische politiek. Werner lijkt
wel van plan bij een linkse overwinning zijn
eisen aan Palme te stellen ln ruil voor de
steun. De communisten zullen echter geen
regeringsverantwoordelijkheid gaan
dragen.
Het lijkt erop dat, wie er uiteindelijk ook als
overwinnaars uit de bus zullen komen, Zwe
den een onrustige tijd tegemoet gaat Het
komend voorjaar staat het dc emoties be
heersende kernenergiereferendum voor de
deur. Eén ding staat vast: van samenwer
king tussen socialisten en het midden kan
nu nog geen sprake zijn. Olsternacht wezen
Palme en Ffilldin beiden dit idee van de
hand. En de enige reactie die oud-premier
en socialistische partijleider Tage Erlandér
»an hen ontlokte toen hij vannacht het idee
opperde van zo'n samenwerking wal:
„Nee".
