Edo de Waart weet niet of
hij altijd in de muziek blijft
Bedrog
'Een verandering heeft nog nooit iemand de nek omgedraaid'
MAANDAG 17 SEPTEMBER 1979
TROUW/KWARTET
D
door Fred Lammere
AMSTERDAM - „Ik sluit
het helemaal niet uit dat lk
nog eens Iets heel anders ga
doen. Iets dat niets met mu
ziek heeft te maken. Op het
ogenblik vind ik muziek nog
steeds het belangrijkste,
maar lk heb de laatste tijd
momenten dat de vraag bij
me opkomt of dirigeren en
muziek maken wel het aller
nuttigste is dat lk in het leven
kan doen."
Edo de Waart zegt dit niet zo maar in
een opwelling Het is een zaak waar
over hij duidelijk diep heeft nage
dacht We zijn bij het praten over de
muziek wat afgedwaald, komen te
recht bij de huidige situatie in de
wereld. Edo is daar niet optimistisch
over „Ik wil geen doemprofeet zijn.
maar ik vind dat het niet goed gaat
Overal zit verschrikkelijk de kiad in.
Als Je de kranten en de weekbladen
leest, en dat doe lk Intensief, ls er
weinig opwekkends bij. De hoeveel
heid informatie over ellende die over
ons wordt uitgestort ls dermate groot
dat we het eigenlijk niet meer kunnen
verwerken. Een danseres die drie da
gen in New York op het vliegveld
wordt vastgehouden haalt dagenlang
alle voorpagina's, maar van de boot
vluchtelingen worden we niet warm
of koud meer. ik ook niet. We hebben
üe mond vol van energiebesparing
maar gaan rustig door atoomreacto-
f^n neer te zetten Als lk constateer
dat Je onder dergelijke omstandighe
den kunt zeggen: „Laten we maar fijn
mooie muziek gaan maken, dan kun
nen de mensen die komen luisteren
tenminste hun problemen een paar
uur vergeten." óf Jezelf de vraag stel
len of dit tijdelijk buitensluiten van
(Je werkelijkheid geen voor-de-gek-
houderlj ls veert Edo op en vertelt hij
dat dit nu Juist zijn grote probleem ls.
Barok en romantiek hebben zijn
voorkeur Degenen die hem volgen in
zijn programmakeuze weten dat.
Brahms
„Ik voel me erg aangetrokken tot
Mahler, ook tot Mozart en Bach,
maar eveneens tot Monteverdi. 8tra-
wlnsky en de late Verdi. De liederen
van Schubert zijn Juwelen. Mijn inte
resse voor Brahms schommelt. Toen
ik zeventien, achttien, negentien Jaar
was, was er voor mij maar één compo
nist dat was Brahms. Die belangstel
ling is later iets afgezakt. Ik ben erg
benieuwd of het terugkomt als ik wal
ouder word.
Wat mij in Brahms zo aantrok? Ik
denk het feit dat hij iemand was die
zich heel grof kon opstellen maar aan
de andere kant een hartje had niet
groter dan een dubbeltje."
Wat boeit Edo zo in die oude compo
nisten? „Dat vraag ik mezelf ook wel
eens af. Waarschijnlijk ls het een ze
kere nostalgie, een verlangen naar de
rust van toen, de ruimte die Je in de
tijd waarin die componisten leefden
overal nog had. Er waren toen nog
niet zoveel mensen. Die enorme men
Edo de Waart
geen vaandeldrager
senmassa van nu vind lk beangsti
gend. Het ls toch belachelijk dat we
in dit kleine land met veertien mil
joen mensen elkaar op de tenen staan
te trappen. Waarom geen geboorten-
stop? Waarom niet gezegd: elk gezin
niet meer dan twee kinderen? Dat
moet toch kunnen? Dat is toch ge
noeg. Als mensen meer kinderen wil
len. belast die dan maar lnplaats van
ze er aftrek voor te geven. We zullen
toch moeten inleveren willen we het
nog honderd jaar uithouden. Als dl
900 miljoen Chinezen en 600 miljoe
Indiërs hun rechten gaan opeise
Dat vinden velen onzin, maar
maak me er echt zorgen over."
O per
Edo de Waart ls op het ogenblik vov
korte tijd ln Nederland om zijn ver
plichtingen na te komen bij de Neder
landse Operastichting, waar hij op
zich heeft genomen jaarlijks één pro-
duktie voor zijn rekening te zullen
nemen naast zijn werk als dirigent
van het San Francisco Symphony
Orchestra. Dit seizoen ls dat „Der
fllegende Hollander" van Wagner. De
(foto: Dirk Kettinc)
komende twee weken geeft hij daar
van nog uitvoeringen in Amsterdam
en Utrecht.
„Daaromheen doe ik wat gastdirec-
ties onder andere met het Utrechts
Stedelijk Orkest. Ik ben van plan dat
te blijven doen. Hoewel lk de eerstko
mende vijf Jaar vast zit aan San Fran
cisco. daar ook ben gaan wonen, zul
len ze me elk Jaar toch wel even ln
Nederland te zien krijgen. Zo staat nu
al vast dat lk in 1981 in het Holland
Festival ga optreden en in het begin
van 1981 ook weer met mijn oude
vertrouwde Rotterdams Philharmo-
nisch Orkest."
Twee Jaar heeft Edo geprobeerd zijn
dirigent zijn in Rotterdam te combi
neren met het leiding geven aan het
orkest in San Francisco. „Ik kwam al
gauw tot de ontdekking dat zoiets
niet mogelijk is wil Je Je werk goed
doen. Ik moest kiezen. Die beslissing
ls moeilijk gevallen. Het was erg fijn
werken met het Rotterdams Philhar-
monlsch Orkest. Zoals het daar was
wordt het nooit meer. Dat weet ik van
tevoren. Ik ben daar Jong gekomen.
heb er gewerkt in een belangrijke
periode van mijn leven. Veel dingen
heb ik daar voor het eerst meege
maakt en gedaan. Toch is het goed
dat ik voor San Francisco heb geko
zen. Ik wilde niet mijn hele leven in
Nederland blijven. Ik ben nu 38 en
een verandering heeft nog nooit ie
mand de nek omgedraaid. Het is goed
in dit vak eens ergens anders te gaan
kijken. De wereld is zo groot en Ne
derland ls zo klein. Om je daar voor
altijd op te sluiten zou niet verstan
dig zijn."
„Daar komt bij dat San Francisco
een prachtige stad ls. Het werk daar
is ook erg boelend. Ons orkest krijgt
daar binnenkort een nieuwe concert
zaal met drieduizend plaatsen. Wij
worden daarvan de eerste bespeler.
Tot nu toe maken we gebruik van het
Opera House. Dat ls niet ideaal. Veel
musici van mijn orkest spelen ook bij
de opera, waarvan het seizoen vroe
ger begint Dat betekent dat als wij
van start gaan ik veel orkestleden
krijg die er al drie maanden bij de
opera hebben opzitten. Ze hebben
dan al zo n honderd voorstellingen
achter de kiezen, zijn eigenlijk al uit
geput. Het ls moeilijk van zo n groep
een homogeen geheel te maken."
Traditie
In de nabije toekomst wordt dat an
ders. Dan krijgt de opera een eigen
orkest. Dat alles vormt voor Edo een
grote uitdaging. „Dat was Rotterdam
ook. Je kunt dat moeilijk met San
Fransclsco vergelijken. In Rotterdam
zit het volgende goede orkest dertig
kilometer verder, ln Den Haag, ter
wijl je In San Francisco zeshonderd
kilometer moet gaan voor het
dichtstbijzijnde orkest. Al bestaat
het orkest in San Francisco nu 65 Jaar
en heeft het bekende dirigenten ge
had als Pierre Monteux, het heeft
nauwelijks een traditie. Mijn uitda
ging daar is er een traditie te vesti
gen. Niet dat een traditie zaligma
kend is. maar het is toch wel belang
rijk."
Toch ziet Edo de Waart San Francis
co niet als zijn laatste standplaats.
„Ik ben er niet naar toe gegaan om er
de volgende veertig Jaar te blijven.
Twintig Jaar is al een lange tijd. Ik
vind dat Je eigenlijk niet langer dan
een jaar of vijftien ergens kunt blij
ven, wil je niet het risico lopen ln
herhaling te vervallen. En dat kan
nooit het doel zijn in de kunst. Mis
schien zit ik er wel veel korter. Het
zou best kunnen zijn dat ze mijn
Mlddeneuropese smaak op den duur
in San Francisco te sacraal vinden,
liever iemand willen hebben met
meer vuurwerk. Dan ga ik meteen."
De tijd, dat Edo samen met Louis van
Dijk als Jong hoboïst kerkconcerten
gaf behoort al lang tot het verleden.
„De hobo raak lk niet meer aan. Het
enige instrument dat lk bespeel ls de
piano en dan uitsluitend ln huiselijke
kring. Ik heb geen enkele ambitie zelf
op te treden, evenmin als ik zelf wil
componeren. Er ls al genoeg slechte
muziek gecomponeerd."
door Mink van Rijsdljk
Er zijn nog steeds mensen die zodra ze een dokter
ontmoeten helemaal hun eigen ikje verliezen. Hoe
er ook in hun lijf geknepen, geprikt of gekeken
wordt, ze zwijgen eerbiedig en durven niets te
vragen of te zeggen. Ze slikken braaf de voorge
schreven pillen, laten „goed dokter" de suiker
staan of gebruiken „best dokter" geen zout meer.
Soms is zo'n houding een gevolg van groot vertrou
wen, vaak ook van complexen ten aanzien van het
artsenberoep dat altijd zoveel status genoot.
Natuurlijk zijn er ook figuren, die tuk zijn op
medische wetenswaardigheden en onder het motto
van „het is toch zeker mijn eigen lichaam" met
vragen blijven komen. Zo zijn er vanzelfsprekend
meer types patiënt. Het soort van hollen naar het
spreekuur zodra er maar sen klein boertje dwars
zit, maar ook zijn er de „ik ben niet zo kinderach-
tig"-en, die soms zolang wachten met zich onder
behandeling te stellen, dat ze tenslotte per spoe
dopname in het ziekenhuis belanden. (Over de
ware achtergronden van zo'n houding zullen we het
maar niet hebben).
Voor een buitenstaander is de categorie van onte
vreden patiënten ook heel boeiend. Die zetten de
wachtkamer op stelten met klaagverhalen over het
gepruts van de medicus. Alle kommer en kwel van
de falende arts wordt luidkeels en uitgebreid ver
teld. Meestal zwijgt men behoedzaam over eigen
zonde van slordig gehanteerd dieet of bij de drogist
gehaalde en royaal geslikte medicamenten.
Een heel ondankbare groep voor doktoren is die
der weglopers. Na twee weken van ongeduldig en
tevergeefs wachten op beterschap lopen ze naar
een ander, meestal naar eeji vrouw of een man met
speciale talenten. „Je kunt het geloven of niet,
maar die poeders van mijn dokter deden helemaal
niks. Dat was wel even anders met die pillen die ik
van je-weet-wel kreeg. Na veertien dagen was ik
finaal van die rotjeuk af."
Dat er mensen zijn met bijzondere gaven, geloof ik
best. Verder vrees ik dat we door de opkomst van
chemische geneesmiddelen, de natuurlijke bron
van planten en kruiden te veel hebben ven 1
loosd. Daar konden we wel eens spijt van kh a
l£
Overigens is er natuurlijk ook veel bedrog er.
bedoel ik niet alleen van de kwakzalverijl
Patiënten kunnen er ook wat van. Neem nou J,
Hij is tien jaar en leed hardnekkig aan ontstth
ogen. Het ene „strontje" na het andere mfc
hem het leven moeilijk. Moeder ging met Ben
de dokter. Het was wel vervelend voor Ben,
hij mocht voorlopig niet met schoolzwemmen i
doen. Maar ja, Ben wilde zo graag mee m
klas, er werd dus wel gezwommen. Nee dc rï
Ben gaat niet te water. De ogen bleven vies,M
er na een poosje een verwijsbriefje kwam vo^gj
oogarts. Het zwemverbod werd herhaald en k
in de wind geslagen. Verder kreeg Ben
medicijnen. De zalf ging achter elkaar de vi
bak in, want die gaf zo'n smeertroep
kussensloop. De medicijnen leken eerst wel 1
helpen, dat vond de oogarts ook. „Het ziet
veel rustiger uit," oordeelde hij. Ineens wa N
echter weer mis. Twee vurige strontjes op ic
ooglid, dat werd toch te gek. De vader benw n
zich er mee en koerste met zijn zoon in de Jj
richting Veluwe, waar ergens een mirakels kn u
oude „ziener" zat. Ben kreeg poeders van dcpk
en het advies de rommel van de dokter verder n
te vergeten.
De ogen van het kind bleven gevoelig en
geïrriteerd, maar eerlijk is eerlijk: er kwamen gj
strontjes meer. Hiermee zou het verhaal uit
nen zijn, ware het niet dat ik een klein 5
verzweeg. Ben bleef namelijk trouw eens per
weken naar de oogarts gaan. Daar kreeg hij si
prompt nieuwe zalf en nieuwe pillen, die be j1
door het ziekenfonds, doch ongebruikt in de j!
nisbak verdwenen. „Ben kerel, wat moet jij gi a
dig zijn hè?" Maar heus, we gaan nu mooi vofl
hoor," zei de oogarts laatst optimistisch.
De jongen knikte maar wat en zweeg, want zo
het hem opgedragen. Hij dacht: morgen weet
met pappa in de auto naar het mannetje. Wtf
veel van bedrog.
Mengelberg
Als dirigent heeft Edo internationale
faam gekregen. In de New York Ti
mes werd hij niet zo lang geleden
„een tweede Mengelberg" genoemd.
Edo lacht als ik hem daaraan herin
ner. „Ach, wat stelt het voor. Een
volgende keer kraken ze me af. Maar
als zo'n vergelijking impliceert dat ik
het net zo goed doe als Mengelberg,
streelt dat mijn ijdelheld, want van
alle dirigenten die in het begin van
deze eeuw hebben geleefd was Men
gelberg absoluut een topper. Daar
doen we ln Nederland soms veel te
geringschattend over. Die man heeft
een magnifiek orkest opgebouwd uit
het niets. Nog altijd hangt er over het
Concertgebouworkest lets van de
geest van Mengelberg. HIJ ls fout ge
weest ln de oorlog. Dat moet je er als
Je het over hem hebt bij noemen. Dat
hoort er bij.
„Ook Mengelberg had een voor- en
een achterkant. Dat maakt juist gro
te figuren zo menselijk. Men ls zo
gauw geneigd bepaalde mensen tot
halfgoden te verheffen. Men vergeet
dat iemand als Beethoven ook een
velletje op zijn neus had en naar de
wc moest. Daarom vind ik het zo
nuttig zoveel mogelijk achtergronden
aan de weet te komen van de compo
nisten, waarvan ik werken uitvoer, de
plaatsen te bezoeken waar zij leefden
en werkten, de blografieën die over
hen zijn geschreven te lezen, vooral
de kritische van tijdgenoten. Daaruit
blijkt dat Iemand als Beethoven hele
maal niet zo sympathiek was. Hij was
een ongelooflijke geldwolf. Wij zou
den hem nu waarschijnlijk een „stre
ber" noemen, al plakken we iemand
tegenwoordig al gauw dat etiketje op.
„Het ls voor mij onmogelijk een Mah-
ler-symfonie te brengen zonder een
voorstelling te hebben van wie Mah
ler was. Of die voorstelling Juist is?
Het blijft vaak een project van Je
eigen gevoelens. Maar desondanks
probeer lk de balken, kruisen en mol
len van die componisten te vertalen
ln iets wezenlijks, er mensen van
vlees en bloed achter te zien. Soms
heb ik het gevoel dat dit lukt, dat lk
een componist heel nabij kom, hem
haast persoonlijk ken."
Roem
Roem, het ln de belangstelling staan.
daar kan Edo over meeprat*
hoort er bij, maar het Ls v
moeilijk, vooral als dit, zoaL
overkomen, gebeurt in eunp
dat je moet uitgroeien van jof
tot meester."
Edo heeft niets van de
eerbiedwaardigheid, die vro<
genten omgaf. Ziet hij in dit I
mogelijkheden bij bepaalde)]
de nog steeds bestaande a
vrees voor de concertzaal we
men? „Ik geloof niet dat dity
Inzit. Dan zou het er al 1^
uitgekomen. Ik ben nu aanm#
vaandeldrager. Ik houd me bfl
klassieke muziek en de men
van klassieke muziek houde
altijd een fractie blijven van
die van slechte amusementf*
houden."
Onder redactie van
mevrouw J. Wentink-Frumau
en mr J. J. Wentink
Vragen uitsluitend in envelop sturen naar postbus 507, 22 ir
Voorburg. Per vraag ten gulden in postzegels, het liefst in w%|
van 55 en 45 cent bijvoegen. Beslist niet san de buitenkant opplji
Geheimhouding verzekerd. Briefkaarten worden terzijde ge leg
ANONIEME brieven en brieven zon
der adres kunnen door ons helaas
niet beantwoord worden. Het spreekt
vanzelf dat niet alle vragen ln mijn
rubriek opgenomen kunnen worden
Vandaar dat allemrleven persoonlijk
beantwoord worden WIJ moeten dan
wél de gegevens daarvoor hebben- In
duidelijk schrift naam. adres en post
code Ook de postcode ls belangrijk,
al was het alleen al omdat er zo
onnodig veel tijd gaat zitten ln het
opzoeken Wat anonieme epistels be
treft Dat ls net zo iets als belletje
trekken en hard weglopen niet leuk
én eigenlijk ook niet netjes.
VRAAG: Ik heb een klein bronzen
beeldje en men vertelde mij. dat dit
dé gebroeders van Zaltbommel zijn.
Wat zijn dat voor broeders en wat ls
dat voor een verhaal?
ANTWOORD: Of het waar gebeurd
is. kunnen we niet beloven, maar ln
ene geval heeft Willem Bilderdljk een
gedicht over deze heren gemaakt.
Twee broertjes werden in de eerste
woelige Jaren van de 80-Jarige oorlog
van elkaar gescheiden en kwamen ln
tegenovergestelde kampen terecht.
BIJ het beleg van Zaltbommel (1599)
ontmoetten ze elkaar bulten de wal
len en raakten aan de praat: „Wie zijt
gij krijgsman, zo vol moed. met wien
ik gist'ren streed? Wiens arm mij
reeds bij de eerste slag. het voorhoofd
duizlen deed? Het blijkt dat ze dezelf
de naam hebben en niet lang daarna
vallen ze elkaar al schreiend in de
armen. Op de wallen heeft men al dat
gedoe gezien en de ontmoeting ver
keerd uitgelegd, 't Verhaal elndgit
heel droef: Een kogel uit dezelfde
pomp (een kanon) doorboort hun bei
der hart. Dit gedicht komt voor ln het
werkje „En temidden van die rom
mel een bundel Bommelse liede
ren, gedichten en rijmen uit verschil
lende eeuwen, verzameld door Hans
Keser, uitgave Europese Bibliotheek
Zaltbommel 1969. Tegelijkertijd ver
scheen een bundel streekverhalen
rondom Bommel. „Er was eens
uitgave Europese Bibliotheek. Zalt
bommel 1969. Er ls uiteraard
belangstelling voor het beeldje van
de broeders En nu hopen we maar
dat deze boekjes niet uitverkocht
zijn. Ik ben tenminste van plan er
eens naar te vragen ln onze openbare
bibliotheek, al was het alleen maar
om dat prachtige lied van de toren
spits eens „in de grondtekst" te kun
nen lezen. Vroeger was dat een
avondvullend kampvers. waarbij alle
dichtaders van vindingrijke lieden
plachten open te barsten. Zou er ooit
nog wel eens uit „Jan Pierewiet" ge
zongen worden?
Vraag: Hierbij zend lk u een fotoko
pie van de titelpagina van een Oos
ters boekje, gedrukt op rijstpapier.
Wat ls het voor een boekje?
Antwoord: De middelste grote ka
rakters geven aan dat het een hand
boek is. een metgezel op het levens
pad. De smaller rechterkolom geeft
de tijdrekening aan. die overeenkomt
met 1895. De meest linkse kolom
geeft het 21ste jaar aan van de rege
ringsperiode en verklaart dat het een
Engels-Chinees werk is.
Vraag: Mijn vrouw draagt steunpan-
tys. Ze zijn voor haar heel nodig en
prettig, maar ze zijn niet goedkoop.
In elk geval te duur om ze na een
klein laddertje opgelopen te hebben
weg te gooien. Ze heeft er nu drie, die
gerepareerd moeten worden (waarde
ongeveer honderd gulden, maar wie
doet dat nog? Is er een manier om dit
werk zelf te doen?
Antwoord: Een pelgrimage langs cor-
setteriezaken en kousenwinkels (te
beginnen bij de zaak waar ze gekocht
zijn), zaken waar stoomgoederen wor
den aangenomen net zolang tot u een
geschikte gelegenheid gevonden
heeft, waar men de ladders ophaalt
en niet dicht naait, want dat kan
ledereen zelf wel. Ik kocht een paar
jaar geleden in een groot warenhuis
een speciaal ladderophaalhaakje. een
soort haaknaald met een klein schar
nierend hefboompje blak bij de 1
Dat ging prachtig tot ik een dergelijk
instrumentje kreeg, dat afkomstig
was uit een oude kousenbreimachine
Het is wel een peuterwerkje, speciaal
voor steunpantys, vooral die waarin
elastiek verwerkt is. Nu vraagt u naar
ladders in artikelen, die wel prijzig
zijn, maar waarvan een beschadiging
nog niet zo ernstig ls. als die waar een
andere lezeres mee tobt. De elastie
ken steunkous, die zij moet dragen,
gaat wel erg gauw stuk op de enkels
en achter bij de hielIn dat geval is
er weinig meer aan te doen. Heel
voorzichtig aan- en uittrekken, pre
cies volgens het voorschrift, de bin
nenkant van de schoenen ook ln de
gaten houden en op die manier te
snelle slijtage zien te voorkomen.
Vraag: Ik heb een plantje gekregen
en volgens de milde schenkster heet
dat Veronica. Die naam komt niet
voor in mijn kamerplantenboek. De
plant laat de kleine lila bloemetjes
overal vallen. Is het misschien een
bultenplant?
Antwoord: Zoek maar eens onder de
naam Ereprijs, dan wordt alles duide
lijker. Eerst maar eens in de Flora
van Heimans. Heinsius en Thijs se,
waarin vele soorten van deze familie,
vooral in het wild levend, maar toch
ls er nog een bladzijde met speciale
tuin-ereprijs. In uw bibliotheek vindt
u een hele rij boeken, waar de Ere
prijs ln voorkomt. Er is ook een soort
die men vroeger Veronica noemde,
maar tegenwoordig Hebe (zelfde fa
milie).
Vraag: Het is bekend dat wij stam
men uit een familie van Hugenoten.
Hoe kan lk nagaan of er in Nederland
nog meer afstammelingen van' die
familie zijn?
ANTWOORD: Neem eens contact op
met het Centraal Bureau Genealogie
te Den Haag. Nassaulaan 18, tel. 070-
100866. Daar is een microfilm van alle
naamkaartjes (fiches) uit de Biblio
theek Wallonne. Voor een rijksdaal
der mag u een hele dag komen kijken
en zoeken. Men is daar vriendelijk en
hulpvaardig.
VRAAG: In onze douchecel en in het
toilet lopen waterleidingen, wat niets
bijzonders is. Maar als er weer eens
een warme dag ls. worden die leidin
gen nat. Er vallen dan druppels af op
de vloerbedekking en dat moet
steeds opgedweild worden. Kan ik de
leidingen omkleden met iets, maar
dat moet dan wel niet te dik zijn,
want de muur zit er maar een centi
meter of l'/t 2 vandaan.
Antwoord: U weet hoe dit verschijn
sel ontstaat. Bij alle post die nodig of
niet nodig in onze brievenbus terecht
komt. vond ik een folder van een
„climatube" die om een buis heen
geklemd kan worden. BIJ een Doehet-
zelf-winkel heeft men ons precies ult-
gelgd hoe zoiets werkt en hoe men
zo'n ding moet aanbrengen. U ls ken
nelijk niet de enige die dat nare drup-
pelgedoe mee maakt. Het lijkt me wel
een goede oplossing.
Vraag: Een ongehuwde zuster is over
leden. Ze had geen testament, maar
er ls wel het een en ander nagelaten.
Nu zijn ln hetzelfde gezin nog een
paar leden reeds eerder overleden.
Hoe moet dat nu. Verdelen de overge
bleven broers en zusters nu alles en
hoe zit het met de weduwe van een
broer, die een kind heeft en de wedu
we van een kinderloze broer en dan
zijn er ook nog twee wezen, nichtjes.
Hoe ls dat nu wettelijk geregeld?
Antwoord: Dergelijke zaken zijn va
ker ln deze rubriek behandeld en toch
komen die vragen steeds weer terug.
Jammer dat u niet precies schreef,
hoeveel broers en zusters er precies
waren. In elk geval komt het ln den
regel toch wel op hetzelfde neer. De
erfenis wordt verdeeld over de broers
en zusters, die nog ln leven zijn en de
kinderen van de overledenen (sta
ken). Als er nu een weduwe ls (van een
broer), die kinderloos ls. dan erft zij
niets Evenzoo erft de kinderloze we
duwnaar (van een zuster) ook niets.
Heeft die weduwe echter wel een kind
of meer kinderen, dan krijgen die
kinderen of dat kind het aandeel, dat
de vader toe zou zijn gekomen. De
moeder krijgt dat aandeel niet. maar
ze moet voor de rechten van haar
(minderjarige) kinderen optreden en
ln overleg met de toeziende voogd dat
geld beheren. Iets dergelijks geldt
ook voor de weduwnaar. Hijzelf erft
niets, maar moet voor de minderjari
ge kinderen optreden. Zijn de kinde
ren meerderjarig, dan doen ze dat
zelf. Dat wat die kinderen samen krij
gen ls nooit meer dan dat wat de nog
levende ooms en tantes krijgen. Wat
de belde ouderloze meisjes betreft:
Ook daarvoor geldt hetzelfde: Samen
krijgen zij het deel van hun vader of
moeder. De voogd en toeziende voogd
moeten dit voor de minderjarige kin
deren regelen. Als er alleen geld te
verdelen ls, ls deze zaak betrekkelijk
eenvoudig, maar is er een omvangrij
ke boedel, dan vereist het van alle
betrokkenen veel tact en inzicht om
zo'n verdeling zo te regelen, dat er
geen onprettige familieverhoudingen
door ontstaan.
Vraag: Waar staat de tekst in de
Bijbel: Gods molens malen lang
zaam?
Antwoord: Dit is geen bijbeltekst,
maar een gezegde en de bedoeling is
duidelijk: Gods werk gaat door vol
gens Zijn bedoeling.
Vraag: Ik ben Nederlandse. Mijn man
heeft een buitenlandse nationaliteit.
Welke nationaliteit krijgen of hebben
nu onze kinderen en waar moeten ze
in militaire dienst?
Antwoord: voor 1 maart 1964 zou u
door uw huwelijk met een buitenlan
der het Nederlandse staatburger-
schap verloren hebben. Na die datum
had u twee nationaliteiten. Die Ne
derlandse nationaliteit kunt u verlie
zen door een verklaring ln die zin af te
geven aan de burgemeester. BIJ het
ontvangen van het buitenlandse pas
poort moet u het Nederlandse inleve
ren. De kinderen hebben de nationali
teit van de vader en moeten in het
land van de vader de militaire dienst
plicht vervullen. Als de kinderen min
derjarig zijn, kunnen ze de Neder
landse nationaliteit verwerven als de
vader zich laat naturaliseren.
VRAAÖ: Onlangs vertelde een vriend
uit Werkendam, dat Drimmelen de
grootste Jachthaven van Nederland.
Ja zelfs van Europa bezit ls dit waar
of ls de wens de vader van deze ge
dachte?
ANTWOOR: We belden de persdienst
van de ANWB: uw kennis had te recht
"Pa
reden om in z'n nopjes te j
hij sprak de waarheid.
VRAAG: Soms kan ik bepaég
derwetse tuinplanten of wild
ende planten niet thulsbrengL
doet u dat? Tb
ANTWOORD: Wij zijn Uefll t
geen echte botanici, zodat oés
nier van doen waarschijnli i
vakmensen als omslachtig ei lij
erg technisch bestempeld zal ir
maar meestal komen we er
manier wel uit: Als we uitg ei
men we altijd een klein boel
dat we vrij lang ln bezit heb n
Flora ln Kleur van B. von Po(
ve Moussault NV Bussum. Tiff'
ben we onze bedaagde Flora
mans Heinsius en Thljsse en
de „Wilde Planten" van Natu 10
menten nog wel een heel ste rc
grote en kleine boeken, zoali
slotte in elke bibliotheek oo
vinden zijn. Tenslotte hebbe Jl
geluk niet al te ver te wone£u
Hortus te Lelden, waar altlj<
mand te vinden ls, die niet ir51
plant kent, maar ook u laatzi
ergens ln of bulten een kas, dT'
of plant te vinden ls. Ook
maar een km of 15 te fieü£K'
heeft een botanische tuin c f
gaan genieten en te wandeli
Die bordjes bij de bomen zljl*e
tuur lijk ook niet voor niets.
