Oorlog tegen terreur kan niet volgens de spelregels'
Wij hebben
elkdidiT nodig
Poolse premier:
n v*e wereld vindt dat we de Palestijnen eerst hun gang moeten
iten gaan en dat we pas daarna mogen terugslaan. Bittere
verwijten van Israël aan de westerse wereld, die steeds meer
kritiek heeft op het Israëlische optreden in Libanon.
'4>®
ileT-
>r James Dorsey
,J"V oorlog tegen de
frreur In Zuid-Liba-
on kan geen conven-
onele oorlog zijn.
•e oorlog tegen de
trreur moet geba-
ierd op het sy-
teem van de terreur,
us op de methoden
^.Je de guerrillastrij-
>rs hanteren."
^perbevelhebber Ra-
lael Eitan rechtvaardigt
i Israëls „preventieve
invallen" op de Palestlj-
i 4Qn in Zuid-Libanon, en de
heraal verwijst naar het
•orbeeld van de Britten
lerens de koloniale strijd
v3f Kenia en Maleisië.
«hartig zegt hij dat Is-
optreden wordt be
door de terreur die
Palestijnen hanteren.
et£"'
n nl
i de Pales-
en altijd"
f dat nu in
..j Libanon
«ft vruchten afgewor-
n Sinds de aanval van
«U op de vakantieplaats
ihariya zijn de guerrilla-
lijders er niet meer in ge
slaagd van Libanon uit een
flinke operatie tegen Israël
te ondernemen. Bovendien
heeft Israël met zijn pre
ventieve aanvallen het ini
tiatief overgenomen en de
Palestijnen in de verdedi
ging gedrongen.
Zuid-Libanon is het enige
aan Israël grenzende ge
bied waar de Palestijnen
nog tamelijk ongehinderd
te werk konden gaan. De
Israëlische acties zijn een
soort „bezigheidstherapie"
voor de Palestijnen: ze
moeten zich geheel con
centreren op de verdedi
ging van hun stellingen en
hebben geen tijd om mili
taire acties tegen „de zio
nistische vijand" te organi
seren. Hoewel de Palestij
nen dit jaar met bomaan
slagen zestien Israëliërs
hebben gedood en 236 ge
wond. menen Israëlische
militairen dat de preven
tieve aanvallen Israëls vei
ligheid ten goede zijn
gekomen.
Keerzijde
Dit militaire succes heeft
echter ook zijn keerzijde.
Gerechtvaardigd of niet.
elk bombardement op Pa
lestijnse stellingen onder
mijnt Israëls verstandhou
ding met het Westen nog
wat meer.
Israël meent dat de Ameri
kanen de Israëlische rege
ring willen dwingen tot
matiging in Zuid-Libanon.
De affaire rond Andrew
Young en het verlangen
om geen problemen te krij
gen met de Arabieren over
een nieuwe Midden-Oos-
ten-resolutie in de Veilig
heidsraad van de Verenig
de Naties, zouden Carter
ertoe hebben gebracht te
proberen een wit voetje bij
PLO-lelder Arafat te halen.
Premier Begin heeft deze
week herhaaldelijk duide
lijk gemaakt dat hij van
geen wijken wil weten; de
Palestijnen gunt hij geen
adempauze. „Wij willen
geen wraak." zegt hij.
„Wraak brengt de doden
niet terug. Wij willen onze
mensen beschermen, hen
in veiligheid laten leven, en
bloedige aanvallen van
moordenaars voorkomen."
Een hoge regeringsfunctio
naris voegt eraan toe, dat
--
„Niemand wil toch bij de oorlog In Zuld-Llbanon betrokken ilJn? Laat de PLO tlch koest honden."
„niemand bij Zuid-Liba
non betrokken wil zijn
maar de prijs van de aan
vallen van de PLO de
onmenselijke manier waar
op zij het op onze kinderen
hebben voorzien is een
prijs die geen enkele Israë
lische regering kan aan
vaarden."
Om de Amerikanen tege
moet te komen, hebben de
Israëliërs de afgelopen we
ken geen luchtbombarde
menten meer uitgevoerd
boven Libanon. Palestijn
se stellingen worden nu di
rect aangevallen door klei
ne legereenheden, hetgeen
de risico's voor de Israëli
sche soldaten verhoogt.
Maar de Amerikanen ver
zachtten hun kritiek niet.
'Signalen'
Verder wil Israël echter
ook niet gaan, want in Je
ruzalem hecht vrijwel nie
mand waarde aan de in het
Westen zo regelmatig
waargenomen „signalen"
dat PLO-lelder Arafat tot
een compromis bereid ls.
Begin liet hierover deze
week bij zijn ontmoeting
met Carters superambas
sadeur Strauss geen enkele
twijfel bestaan.
Hoe vaak de PLO zich ook
verantwoordelijk verklaart
voor terreuraanvallen op
niet-militaire doelen in Is
raël, volgens Jeruzalem zal
het land altijd de gebeten
hond zijn: omwille van de
Arabische olie.
Wat bitter wijst een officier
erop dat de Israëlische ma
rine ruim twee weken gele
den een schip met Pales
tijnse guerrillastrijders
heeft onderschept. HIJ
zegt: „De wereld zou tevre
den zijn geweest als die
boot door onze linies was
geslipt, en ze hun opdracht
hadden uitgevoerd. Israël
zou dan wraak hebben mo
gen nemen, geheel volgens
de spelregels. Wat wij wil
len is heel simpel, we willen
rustig zitten en ons ont-
spannen. Laat de PLO zich
koest houden en niets te
gen Israël ondernemen.
Oelooft u dat Israël dan de
PLO zou blijven aanval
len? Het kan me niet sche
len hoeveel terroristen er
in Libanon zitten, zolang
ze ons maar met rust
laten."
TROUWKWARTET 23
'1
'Ter gelegenheid van het officiële
bezoek dat premier Van Agt en
(minister van buitenlandse zaken
Llllvan der Klaauw volgende week
aan Polen zullen brengen, en dat
hen naar Warschau, Katowice,
Krakow en Gedasnk (Danzig) zal
voeren, heeft de Poolse premier
Piotr Jaroszewicz enkele vragen
van de redactie van Trouw beant-
|el poord, die betrekking hebben op
e de relaties tussen Polen Neder-
jn land en op de resultaten van de in
f 1975 in Helsinki afgesloten Euro
pese veillgheidsconferenties.
De vragen luidden: 1. Wat verwacht u van
iet bezoek van premier Van Agt en mlnis-
;er Van der Klaauw. Komt er een ultbrei-
iing van de Pools-Nederlandse relaties op
ei- iet gebied van handel, economie, cultuur
'r in technologie? 2. Hoe belangrijk is een
jfesteuropees land als Nederland voor een
daa?osteuropees land Polen? 3- Wat heb*
len Polen en Nederland gemeen op het
errein van de militaire veiligheid, ontwa-
lening en bewapeningscontrole en wat
htsicheidt belde landen? en 4. Wat is de
1 valfoolse opvatting over de reulstaten van
le zgn Helsinki-conferentie? Bijvoor-
et leeld: toen onze minister van buitenland-
per zaken Van der Stoel Praag bezocht, had
een ontmoeting met een „dissident".
"nr®^n toen premier van Agt en minister Van
ler Klaauw in Boekarest waren, spraken
IJ met president Ceausescu over eenzelf-
e onderwerp. Kunnen de premier en de
linlster in Polen hetzelfde doen?
remier Jaroszewicz gaf de volgende ant
woorden. Polen verwacht premier Van
gt en minister Van der Klaauw met
elangstelling. Persoonlijk meen ik dat
et eerste officiële bezoek van de Neder-
^^ndse regeringsgleider een goede gele-
"tnheid zal zijn om de resultaten en me-
öanismen te bezien van de samenwer-
Ing tussen onze landen. Op deze basis
unnen voorstellen voor verdere activitei-
in worden uitgewerkt.
e tussen Polen en Nederland gevoerde
laloog is vruchtbaar. Wij hebben resulta-
n efin geboekt op het gebied van culturele en
etenschappelijke uitwisseling. De eco-
ömische contacten, waarin wij het fun-
fcment van de samenwerking zien, ont-
aoTkkelen zich ook voorspoedig. Er be
staan echter nog vele mogelijkheden tot
verruiming, bijvoorbeeld van de Industrië
le samenwerking.
Wij menen dat de mate waarin deze moge
lijkheden thans worden benut voor het in
evenwicht brengen en vergroten van de
wederzijdse omzetten en het scheppen
van stabiele en duurzame economische
banden onbevredigend ls. Wij zien moge
lijkheden om de contacten te versterken,
onder andere in de chemische industrie,
machinebouw, produktie van bouwmate
rialen, scheepsbouw en levensmiddelen-
produktle.
Een wezenlijke rol om onze samenwerking
dynamischer te maken, kan naar onze
mening het vergemakkelijken van de cre-
dietverlening zijn. Een grotere soepelheid
van Nederlandse zijde bij het financieren
van onze invoer uit Nederland zou een
positieve invloed hebben op de ontwikke
ling van een voor belde landen gunstige
handel.
Wij verhelen niet dat de moeilijkheden die
de Poclse goederen ondervinden bij het
zoeken van toegang tot de Nederlandse
markt, remmend werken. Polen hoopt op
verruiming van de condities voor de we
derzijdse handel, waardoor het met meer
resultaat kan streven naar verbetering
van de handelsbalans met Nederland. Ge
beurt dit niet, dan kunnen omvang en
gToel van onze Invoer uit Nederland (in
grotere mate dan tot nog toe) bepaald
worden door de reële mogelijkheden van
de Poolse uitvoer naar Nederland.
Ik ben er van overtuigd dat het bezoek
van premier Van Agt aan Polen in het
teken zal staan van wederzijds begrip en
welwillendheid, die zo kenmerkend zijn
voor de Pools-Nederlandse contacten, en
dat het nieuwe Impulsen zal geven voor
onze betrekkingen."
Ontspanning
„Polen en Nederland zijn vanouds be
vriend en hebben elkaar ook nu nodig. De
georgraflsche alstand ls niet groot; de
wederzijdse sympathie en het verloop van
de samenwerking zijn bemoedigend. Het
streven naar vrede, ontspanning en veilig
heid in de wereld is het hoofddoel van
belde landen.
Onze economische, politieke en culturele
banden hebben een rijk verleden, begin
nend in de zestiende eeuw. Tijdens de
Tweede wereldoorlog streed de bevolking
De Poolse premier Piotr Jareszowicz was in maart 1977 de gast van Nederland. Hij bezocht toen ook het
Poolse oorlogskerkhof in Breda.
van Polen en Nederland in het kader van
de grote anti-Hitier coalitie voor vrijheid
en onafhankelijkheid tegen het Duitse
faclsme.
Thans zijn de betrekkingen tussen Polen
en Nederland een voorbeeld van het har
monieus naast elkaar bestaan en samen
werken van staten met verschillende poli
tieke stelsels. Ik vind er een weerspiege
ling in van de op de Helsinki-conferentie
vastgestelde principes. Het ls kenmer
kend dat onze betrekkingen Intensiever
zijn geworden, sinds de ontspanning zich
ging verdiepen.
Culturele samenwerking en toenemend
toerisme maken het mogelijk, elkaar be
ter te leren kennen. Dit alles bevordert
verdere ontspanning ln Europa, de vrede
en internationale samenwerking. Het is
onze wens, dat Polen en Nederland, har
monieus samenwerkend, een sfeer van in
ternationaal vertrouwen, wederzijds res
pect en yoor allen gunstige samenwerking
helpen kweken."
Meningsverschillen 1
„Onze beide volken zijn door de tragische
ervaringen uit de Tweede wereldoorlog tot
de overtuiging gekomen dat het noodza
kelijk is om actief te werken voor het
scheppen van internationale veiligheid ln
Europa en het voorkomen van een militair
conflict. Ons doel ls hetzelfde: de Europe
se samenleving het recht te verzekeren om
in vrede te leven en zich te ontwikkelen.
Wij weten dat er tussen ons meningsver
schillen bestaan, zowel over de prioritei
ten als over de verwezenlijking van de te
nemen maatregelen. Zij komen voort uit
het bestaan van verschillende stelsels en
uit een uiteenlopende benadering van
praktische oplossingen. De ervaring van
de laatste Jaren bewijst echter dat de
meningsverschillen bij goede wil van
alle zijden geleidelijk overbrugd kun
nen worden, zelfs als het over zeer belang
rijke kwesties gaat.
Met tevredenheid en hoop hebben wij de
overeenkomst tussen de Sowjet-Unle en
de Verenigde Staten begroet over beper
king van de strategische bewapening,
SALT 2. Wij hechten grote betekenis aan
de onderhandelingen in Wenen over be
perking van troepen en bewapening ln
Midden-Europa. En wij hopen dat de con
ferentie ln Madrid een grote bijdrage tot
dit proces zal leveren."
„De conferentie van Helsinki ls een
belangrijke etappe op de weg naar ont
spanning en samenwerking op ons conti
nent. De slotakte is een fundament gewor
den voor de veelzijdige ontwikkeling van
betrekkingen tussen Europese staten.
Daarin komt de voornaamste inhoud van
het proces van ontspanning ln zijn huidi
ge fase tot uiting.
De ontwikkeling van de vreedzame sa
menwerking ln Europa maakt verdere
maatregelen mogelijk in de richting van
het terugdringen van het gevaar van een
militaire confrontatie en het groeien van
werderzijds vertrouwen.
Polen houdt vast aan Integrale verwezen
lijking van de slotakte. WIJ hebben veel
gedaan voor het tot stand brengen van
alle beslissingen van dit belangrijke docu
ment. Zowel ln eigen land als ln de betrek
kingen met andere landen, waaronder ook
Nederland.
Het slotakkoord van Helsinki ls voor Po
len een groot „document van de vrede in
Europa". Het bevordert een veelzijdige
ontwikkeling van betrekkingen en samen
werking onder de volken op basis van
wederzijds respect, souverelnlteit, gelijk
heid en territoriale onschendbaarheid.
Wij zijn er diep ln geïnteresseerd en willen
onze bijdrage leveren opdat de ontmoe
ting van vertegenwoordigers van de sta-
ten-ondertekenaars van de slotakte van
Helsinki in 1980 ln Madrid leidt tot verde
re intensivering van het proces van ont
spanning en samenwerking op basis van
de ln het slotakkoord opgenomen begin
selen.
Gebruik makend van deze gelegenheid
groet ik de lezers en redactie van „Trouw"
hartelijk.
Het zal de le2er ln navolging van de redac
tie opgevallen zijn, dat de Poolse minister
president niet ls ingegaan op het laatste
deel van de vierde vraag, over de dissiden
ten. Een gesprek met hem was onmoge
lijk, omdat de premier die enkele maan
den geleden aan een ernstige hartaandoe-
ning leed om gezondheidsredenen een
week rust had moeten nemen bulten
Polen.
Uit een gesprek met de woordvoerder van
de ministerraad, Wlodzlmlerz Janlurek,
bleek dat men het van Poolse zijde niet
Juist vindt, als men elkaar ln de interna
tionale politiek op schoonheidsfoutjes
wijst en elkaar mooie lessen geeft over hoe
men zijn binnenlandse problemen moet
regelen, omdat elk land nu eenmaal zijn
eigen gewoonten heeft.
Minister van buitenlandse zaken Emll
Wojtaszek verklaarde mij naar aanleiding
van de vraag over de mensenrechten, dat
„ln de brede zin van dit begrip en niet ln
de enge zin, zoals sommigen die hanteren"
deze rechten ln Polen volledig worden
verwezenlijkt. Overigens hangt het van de
premiers af, waarover zij willen spreken.
Wat dit laatste betreft heeft de Nederland
se regeringsleider verwachtingen gewekt
door van zijn bezoek aan Roemenië ge
bruik te maken om met president Nlcolae
Ceausescu over het probleem van de men
senrechten te spreken.
ZATERDAG 15 SEPTEMBER 1979
'^^^"HUULNLAND!
s. Dinsdag dient de regering de miljoenennota in, de dag erna
vertrekken premier Van Agt en minister van buitenlandse zaken Van
4er Klaauw naar Polen. Ze mogen geld meebrengen, vindt de Poolse
premier, want Nederlandse financiering van de Poolse invoer uit
Nederland is dringend gewenst om de handel te bevorderen. Premier
Jaroszewicz beantwoordde nog enkele vragen van ons, maar een vraag
over de dissidenten zag hij kennelijk over het hoofd.
Dissidenten
w»
door J. den Boef
