•fraag begin
"Ihodesië-top
Rouw om dood
van Taleghani
Mime steelt in alle bescheidenheid de show
Sihanoek volgende
maand in Brussel
Filippijnse staat
van beleg blijft
sB
Jpngkong vreest vluchtelingen
Europese steun voor
SALT II is 'oprecht'
>2
J
yz
MOZAMBIQUE
Vietnam tevreden
over topgesprek
niet-gebondenen
hAG 11 SEPTEMBER 1979
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
iders Patriottisch Front niet naar receptie
e Hans Masselink
me
De
jn. DEN Voorzichtig manoeuvreren, oppassen en niemand
;t lijn tenen trappen. Dat heeft de Britse regering zich
stejgenomen bij de grondwetgevende conferentie over Zim-
te-Rhodesië, die gisteren in Londen is begonnen. Het is de
ling dat de delegatie van het huidige bewind van
irewa en Smith gaat praten met de delegatie van het
ttisch Front die onder leiding staat van Joshua Nkomo
ibert Mugabe. Maar zover is het nog lang niet.
mierende had een zeer trage
1 De eerste voortekenen wezen
Jdat deze Britse poging om tot
lin Zimbabwe-Rhodesië te ko-
fen zware en moeilijke opgave
orden. Het Patriottisch Front
rde gisteren om plaats te nemen
>ver Muzorewa en zijn delega-
jndat alleen de Britse minister
jitenlandse zaken Lord Car-
als onderhandelingspartner
fschouwd.
Nkomo en Robert Mugabe
's avonds nietop een receptie
inen ter gelegenheid van de
van de conferentie. „Er is
irake van dat we met Smith en
wa een glaasje gaan drinken,
hun handen druipen van het
an ons volk. Mevrouw That-
iat na de begrafenis van Lord
batten toch ook niet naar een
Ml llparty met de IRA?," aldus
»urg voerders van het Patriottisch
tiin
Kol luding van Mugabe en N komo
add izichte van voorzitter Lord Car-
gen n was daarentegen zeer mild.
min
,obe roitse regering heeft bij deze
nng esië-conferentie grootscheepse
ïeidsmaatregelen genomen,
ncaster House waar de delega-
,n clteindeijk tot een gesprek moet
ijst h wordt scherp bewaakt. Niets
aan het toeval overgelaten. De
[rijgt mondjesmaat informatie
.ft woord wordt op een gouden
Der ltje gewogen. De Britten doen
ov iters te om te voorkomen, dat
Een onbenulligheid deze confe-
een mislukking wordt.
zoals de Britten die willen zien in
Zimbabwe-Rhodesie3.
Als daar in grote lijnen overeenstem
ming over is bereikt, kan verder wor
den gesproken over vrije en eerlijke
verkiezingen, eventueel onder toe
zicht van de Britten en van andere
Gemenebestlanden.
Tot zover onze redacteur in Londen
Mozambikaanse troepen zijn nog
steeds bezig Rhodesische invallers
uit het land te verdrijven, zo is in de
hoofdstad Maputo bekend gemaakt.
De Rhodesiërs zouden grote verliezen
hebben geleden, en Mozambikaans
luchtdoelgeschut heeft drie vliegtui
gen neergehaald, aldus de medede
ling. Dit werd echter in Salisbury
„volstrekt belachelijk" genoemd.
Oprichting 'neutraal Cambodjaans front'
TOKIO (Reuter, AFP, AP) Het vroegere Cambodjaanse
staatshoofd, prins Norodom Sihanoek komt volgende maand
naar Brussel om een conferentie over de toekomst van zijn
land bij te wonen. Sihanoek zal dan het voorzitterschap op
zich nemen van het tijdens de conferentie op te richten
„neutraal Cambodjaans nationaal front". Dit is gisteren door
Japanse kranten bekend gemaakt.
Bisschop Muzorwa, dominee
Sitholeen ex-premier Smith
broederlijk tezamen voor het
begin van de Rhodesië-confe-
rentie in Londen.
Volgens een militaire zegsman zijn
alle Rhodesische troepen inmiddels
uit Mozambique, waar guerrillastrij
ders van het Patriottisch Front hun
bases hebben, teruggetrokken, na
een actie van drie dagen. Daarbij
zouden aan Rhodesische zijde 15
slachtoffers zijn gevallen, tegen meer
dan 300 aan de kant van Mozambique
en het Patriottisch Front.
?en
rek
dh'
de
■rni(
igei
Vo
MANILA (Reuter, AFP, AP) De staat van beleg ln de
Filippijnen zal voorlopig nog niet opgeheven worden. Dit
heeft gisteren de Filippijnse president Ferdinand Marcos in
een radio- en televisierede meegedeeld.
TEHERAN (AFP, Reuter, UPI) Een grote menigte trok
gisteren door de straten van Teheran om te rouwen over de
dood van de geestelijke leider Machmoud Taleghani. De aan
een hartaanval overleden Taleghani (68) blijkt de voorzitter te
zijn geweest van de geheime revolutionaire raad, het hoogste
machtsorgaan in Iran.
Carrington wees er ln zijn ope-
oespraak op, dat het van het
jte belang is dat er overeen-
vj" ling komt over een nieuwe
°c wet. Dan zien we wel weer ver-
n as de strekking van het betoog,
itten zijn bereid tot het uiterste
Jjan en daar zeer lang over te
sieren met de twee strijdende
:n in Zimbabwe-Rhodesië. Zij
t' voor dit land een grondwet
>on pstellen, zoals andere Britse ko-
die ook hebben gekregen. Het
e van een meerderheidsrege-
ioe gehandhaafd blijven, de
anse bevolking moet erop
tgaan. rassendiscriminatie is
en geen enkele minderheid
en meerderheid onderdrukken,
't raamwerk van een grondwet
Marcos regeert de Filippijnen al ze
ven jaar met de bevoegfheden van
een dictator en de afgelopen maan
den deden geruchten de ronde dat hij
waarschijnlijk ter gelegenheid van de
komende zevende verjaardag van de
instelling van de staat van beleg een
tijdschema zou aankondigen, waarin
het land naar een meer democrati
sche staatsvorm gebracht zou wor
den. Die hoop sloeg Marcos gisteren
de bodem in door mee te delen dat
„het dwaas zou zijn de noodtoestand
op te heffen, nu de dreiging van een
confrontatie tussen de grote mogend
heden. regionale conflicten, interne
problemen en zelfs de kans op een
nucleaire oorlog, gxotar dan ooit
zijn."
Marcos sprak tijdens een militaire
parade aan de vooravond van zijn 62-
ste verjaardag. Zijn rede moet tevens
gezien worden als een antwoord op
het aandringen uit progressieve ker
kelijke kringen om nu eens een einde
te maken aan de noodtoestand. Mar
cos liet duidelijk doorschemeren dat
de Filippino's nog minstens vier jaar
op meer vrijheden zullen moeten
wachten, toen hij zei het mandaat
van de huidige nationale vergadering
te verlengen tot 1984. Daarna komen
er algemene verkiezingen. Wel zullen
er binnen anderhalf jaar verkiezingen
voor gouverneurs en burgemeesters
gehouden worden. Verder noemde hij
het uitgeven van arrestatiebevelen
door militairen zonder zijn instem
ming ontoelaatbaar, zei dat de mili
taire rechtbanken opgeheven zullen
worden en kondigde een amnestie
voor 1500 gevangenen aan. Details
maakte hij niet bekend.
Het komende anderhalve jaar zal
Marcos ook via een referendum „het
volk raadplegen". Een beproefde
methode van de president die in tal
van referenda, gedurende de zeven
jaar staat van beleg, immer een over
weldigend „ja" kreeg op de vraag of
het Filippijnse volk hem of de chaos
wilde.
KONG (Reuter, AP) In de Britse kroonkolonie Hongkong zijn gisteren tWee boten
tegen de duizend vluchtelingen uit Vietnam aangekomen. De autoriteiten in Hongkong
n dat Hanoi zich niet langer houdt aan zijn belofte de vluchtelingenstroom in te dammen
vens dat het merendeel der vluchtelingen koers zal zetten naar Hongkong, omdat zij in de
re landen van de kusten verjaagd worden.
ravond kwam in Hongkong een gemotoriseerde Chinese jonk met 290 In Hongkong maakt men er zich zor-
lan die afgeladen was met 651 vluchtelingen aan boord. De jonk gen over dat Hanoi zijn belofte om de
telingen. De mensen mogen niet werd door de Hongkongse marine on- vluchtelingenstroom in ieder geval
De mededeling daaromtrent kwam
ais een verrassing, omdat de overle
den voorman altijd had verklaard dat
een moslemgeestelijke „geen machts
positie" dient te bekleden. Taleghani
werd beschouwd als een van de meer
liberale geestelijke leiders van Iran,
die over de te volgen politieke koers
fiks van mening verschilde met de
ayatollah Khomeini. Zowel moslems
als de linkse oppositie stelden ver
trouwen in de van zondag op maan
dagnacht overleden Taleghani.
In een radiotoespraak noemde Kho
meini Taleghani wel „mijn vriend"
maar hij noemde opvallenderwijs
hem niet „ayatollah". Inderdaad had
Taleghani een lagere rang in de gees
telijke hiërarchie, maar zijn aanhan
gers letten daar al lang niet meer op.
Vaak huilend stonden zij gisteren
voor de universiteit van Teheran,
waar het stoffelijk overschot van Ta
leghani zich bevond. Jongeren sloe
gen zich wenend op de borst, en rie
pen „allah-o-akbar": allah is groot. In
Iran zijn drie dagen van nationale
rouw afgekondigd.
Conflict
Tussen Khomeini en Taleghani was
in april een ernstig conflict ontstaan,
door toedoen van de linkse zoons van
Taleghani. Deze had bij die gelegen
heid verklaard dat hij Iran niet naar
een „nieuwe dictatuur" wilde zien af
glijden, een duidelijke vingerwijzing
naar het optreden van Khomeini. Ta
leghani stond bekend als een tegen
stander van elke vorm van despotis
me, en hij zat onder het regime van de
sjah ruim tien Jaar gevangen.
Taleghani
Toen hij vorig jaar oktober werd vrij
gelaten organiseerde hij de massale
moslemprotesten die tot de februari-
revolutie leidden, en de terugkeer van
Khomeini uit de Franse ballingschap
mogelijk maakten.
Toen later de meningsverschillen met
de ayatollah steeds groter werden
boog Taleghani uiteindelijk het
hoofd voor Khomeini. Hij nam in het
openbaar afstand van zijn linkse aan
hangers. en trok zich formeel uit de
politiek terug. Pas nu ls gebleken dat
Taleghani steeds voorzitter is geble
ven van de geheime revolutionaire
raad. In hoeverre hij sinds februari
ook heeft deelgenomen aan de zittin
gen van de raad is niet bekend.
ADVERTENTIE
a
et schip af voordat een onder-
ingesteld naar de omstandlg-
van hun Vlucht. Zij hadden
nkelijk geprobeerd te landen ln
irtugese enclave Macao, op de
se zuidkust, dicht bij Hong-
maar daar had de waterpoiitie
fjeruggestuurd en doorverwezen
|Hongkong.
op de da arriveerde er een
derschept en naar de haven gesleept.
Het aantal in Hongkong verblijvende
vluchtelingen is hiermee tot boven de
68.000 gestegen. Deze maand alleen al
kwamen ruim tweeduizend vluchte
lingen in Hongkong aan, tegen ruim
3200 in de maand augustus. Tegen de
tienduizend vluchtelingen konden dit
jaar Hongkong verlaten voor vesti
ging in derde landen.
tijdelijk in te dammen en te „regule
ren", gedaan op de vluchtelingencon-
ferentie in Genève, eind juli, niet
meer kan of wil houden. Na Juli nam'
inderdaad het aantal vluchtelingen
drastisch af, of dat nu veroorzaakt
werd door de Vietnamese maatrege
len of door het slechte weer. Maar
volgens Kongkongse autoriteiten
komt de stroom weer op gang.
Het leger ven het bisschop Muzorewa-Smlth regiem heeft
opnieuw een hevige aanval uitgevoerd op bevolkingscen
tra en ekonomlese doelen in Mozambique.
Daarbij vielen veel slachtoffers en er Is grote materiële
schade toegebracht.
Komltee Zuidelijk Afrika (Angola Comité) en Eduardo
Mondlane Stichting zonden reeds hulpgoederen.
Stort uw bijdrage op giro nr. 1884800 t.n.v. Mondlane
Stichting Amsterdam o.v.v. Mozambique.
Eerder al had 81hanoek het aanbod
van het Rode Khmer-bewind van Pol
Pot afgeslagen, om een nieuw natio
naal eenheidsfront te vormen samen
met de Rode Khmer. De Chinese lei
ders hebben er meermalen bij Siha
noek op aangedrongen toch maar in
zee te gaan met de Rode Khmer,
omdat zij ln Cambodja de enige
machtsfactor tegen het door Vietnam
gesteunde bewind van Heng Samrin
vormen. Sihanoek heeft dit steeds
geweigerd en noemt Pol Pot en de
zijnen moordenaars van het Cambod
jaanse volk. De verschillen van me
ning tussen Peking en de prins heb
ben er toe geleld dat Sihanoek Pe
king als ballingsoord inruilde voor de
Noordkoreaanse hoofdstad Pjong
jang.
De afgelopen weken was de prins wel
ln Peking, om naar verluidt, te probe
ren de Amerikaanse vice-president
Walter Mondale te spreken te krijgen
toen die een bezoek bracht aan Chi
na. Dat is hem niet gelukt.
Sihanoek moet ook niets hebben van
Hanoi's gunsteling Heng Samrin. die
hij ronduit een „gevolmachtigde van
Vietnam" noemt.
Neutraliteit
Volgens de prins zijn de honderddui
zenden Cambodjaanse vluchtelingen
de werkelijke vertegenwoordigers
van Cambodja. Zij mogen van Siha
noek tot zijn nationale front toetre
den, mits zij op schrift verzekeren de
neutraliteit van het front te zullen
respecteren. Sihanoek heeft tevens
voorgesteld een internationale vre
desmacht ln Cambodja te statione
ren. die een eind moet maken aan de
nog steeds voortdurende gevechten
tussen het Vietnamese leger en de
troepen van de Rode Khmer. Ook
internationale hulporganisaties voe
len hier wel voor omdat dan op grote
schaal hulp verschaft kan worden
aan het hongerende volk van de
Khmers.
Naar schatting meer dan zestigdui
zend Cambodjaanse vluchtelingen
staan aan de grens om te proberen
Thailand binnen te komen. Zij wor
den gedreven door honger en volgens
Thaise functionarissen zal hun aantal
nog toenemen. Te meer daar aan het
eind van volgende maand een nieuw
offensief van het Vietnamese leger
verwacht wordt.
De Thaise premier, generaal Krlang-
sak Chamanand. zei gisteren dat
Thailand maatregelen had genomen
om op een humanitaire manier de
komende vluchtelingenstroom tege
moet te treden. Hij gaf niet aan welke
maatregelen en enige zorg is op haar
plaats. In Juni van dit Jaar stuurde
het Thaise leger meer dan veertigdui
zend Cambodjaanse vluchtelingen
terug over de gTens. De meesten van
hen zijn inmiddels omgekomen. Dat
heette ln de Thaise burelen toen ook
een humanitaire daad.
HAVANA (Reuter. AP) Vietnam Is
tevreden over de topconferentie van
niet-gebonden landen, die dit week
einde in Havana is beëindigd. De be
slissing de zetel van Cambodja va
cant te laten werd een „slag voor
China" genoemd. Zowel de huidige
leider van Cambodja. Heng Samrin.
als de verdreven voorman Khleu
Samphan, die China steunt, wilden
tijdens de topconferentie erkend wor
den als dè wettige vertegenwoordiger
van Cambodja. De nlet-gebonden
landen schoven het probleem voor
zich uit. en besloten de zetel van
Cambodja voorlopig onbezet te hou
den. Die stap is volgens de Vietname
se regeringskrant Nhan Dan een
„overwinning van het recht".
De Israëlische eerste minister Begin
hekelde de veroordeling van Egypte
tijdens de topconferentie van nlet-
gebonden landen. Volgens Begin is
het hoogste ideaal in deze wereld
„vrede", maar Juist de vrede (tussen
Egypte en Israël) werd tijdens de ver
gadering op Cuba veroordeeld, oorlog
toegejuicht. „Is dat niet paradoxaal,"
vroeg Begin zich af.
De Joegoslavische president Tito zei
bij terugkeer uit Havana dat de nlet-
gebonden beweging heeft bewezen
„onafhankelijk van leder machtsblok
te zijn", hoewel „er pogingen waren
daarin verandering te brengen".
WASHINGTON (ANP, AP, AFP) De Europese steun voor
SALT II is oprecht, en niet ingegeven door druk van de
Verenigde Staten.
Een aantal Europese parlementariërs
heeft dat laten weten voor de Ameri
kaanse senaatscommissie voor bui
tenlandse betrekkingen. Volgens de
tegenstanders van het verdrag tussen
de Sowjet-Unle en de Verenigde Sta
ten over de beperking van strategi
sche wapens in de senaat is de Euro
pese houding „lauw" en hebben veel
landen „bedenkingen".
Het Nederlandse Tweede-Kamerlid
Klaas de Vries bestreed dit. en zei dat
zonder enige twijfel Europa overtui
gend het SALT-akkoord steunt. Er
zijn wel wat bezwaren maar die gaan.
aldus het parlementslid, onder in de
vloed van openbare steun.
Hij sprak er zijn verbazing over uit
dat volgens sommige senatoren, on
der wie de invloedrijke Jesse Helms
uit Noord-Carolina, de Europese lan
den niet menen wat zij zeggen. Hij
noemde dat hetzelfde als verklaren
dat er geen basis van vertrouwen
meer is tussen de landen van d<*
NAVO. Volgens Paul Thyness uit
Noorwegen toont de aanvaarding van
SALT de wil van het Westen door te
gaan met beperking van de bewape
ning, en weigering deel te blijven ne
men aan de wereldwijde wapenwed
loop.
De Spaanse minister van buitenland
se zaken Marvellno Oreja heeft ln
Brussel opgeroepen tot de vorming
van een nieuw Europees veiligheids-
stelsel om Europa een grotere rol te
geven binnen de NAVO. Spanje is óp
het ogenblik geen lid van het bondge
nootschap maar wil zich daarbij als
„de tijd rijp ls" wel aansluiten. De
Atlantische geest moet volgens de
Spaanse bewindsman versterkt wor
den. maar Europa moet daarbij een
grotere inbreng hebben dan tot nu
toe het geval ls geweest.
T) CKHOLM „En dan wil ik nog even meedelen dat ik vandaag een
yS) rd heb gebroken. Het hoogste bezoekersaantal hier in het Furuvik-
staat op naam van de tenor Jussi Björling. Naar hem zijn zeventien
ind mensen komen luisteren. Naar mij tweeëntwintig duizend." Olof
ie, de leider van de Zweedse sociaal-democraten ten voeten uit. Naar
zeggen bescheiden „het gaat om de sociaal-democratische
;ing, niet om mij persoonlijk" maar wel nauwelijks verholen
itend van de enorme belangstelling voor de persoon Palme.
lis
fan
1 Eer
.n buit
Bert van Panhuis
:iaal-democraten hebben die middag
an hun groots opgezette bijeenkom-
Een soort familielanddag in een park
buiten de havenstad Gëvle op de grens
laltische en Botnische Golf. Met ruim
_j srd bussen en bijna tienduizend auto's
L(j foms hele gezinnen naar het Furuvik-
^Igekomen.
voor elk wat wils: olifanten, achtba-
botsauto's. tombola's, hamburgers,
rspinnen. pannekoeken, kortom de
Bergen op z'n Zweeds. De politieke
van de bijeenkomst spreekt van alle
j An op je af. Niet alleen ln de spandoe-
be; de term Socialdemokratema of de
r »j-Arbetedemokratie-friheit". maar ook
rissen rode vlaggen, waardoor je Je
in Oo8trEuropa waant. Of in het pro-
j ha voor de jniddag. Toespraken van
t Fjailström van de machtige vak-
LO en Olof Palme, afgewisseld met
hgstheater en politiek getinte zang op
nverdekt podium dat gedomineerd
door een reusachtige rieten mand
.■Me rozen en plakkaten met de beken-
n öalistische roos.
lytyi t menigte op te wannen voor de reden
van Palme, brengen twee jonge vrouwen
een reeks mee te zingen strijdliederen ten
gehore. 8lmpel, met twee gitaren en de
bekende tweestemmigheid. En zo klinken
De Rode Vlag, Arbeiderskinderen en De
Ware Socialisten, om wat te noemen. De
meeste mensen luisteren slechts, maar niet
die mevrouw van middelbare leeftijd met
net als vele anderen de sociaal democra
tische badge met opnieuw de roos op. Ze
trekt resoluut een rode liederen bundel uit
de handtas en zingt uit volle borst.
Terwijl de donkere wolken langzaam maar
zeker dichterbij komen, merk je dat Palme
nadert. Voor, rechts bij het podium, golft
enthousiasme door de rijen van de vaandel
dragers. Daar is de man die weet op handen
te worden gedragen. Met beide handen
breed zwaaiend en even breed lachend
stapt hij naar het katheder.
Hier en daar wordt driftig gezwaaid met de
rode petjes of de rode balonnen. die ook bij
tientallen zijn rondgedeeld. De man die
voor de doven in gebarentaal de toespraak
zal uitbeelden, staat in de startblokken.
Piekfijn in stemmig blauw met een wijnro
de stropdas gaat Palme half op de katheder
leunen. Dat doet gemoedelijk aan. De
speech van drie kwartier is opgebouwd op
twee zaken. Het ambitieuze programma
voor de eerste 100 dagen van een nieuwe
regering Palme en aanvallen op en grappen
over zijn politieke tegenstanders.
De aanhang leeft vurig mee als hij Oösta
Böhman. de leider van de conservatieve
moderata partij onder schot neemt. Böh
man heeft namelijk in een vraaggesprek
voor de tv verteld dat voor de machtswisse
ling van 1976 de sociaal-democratische mi
nister van financiën Gunnar Strang een
half miljard gulden heeft geleend van de
sjah van Iran.
Niets aan de hand zegt Palme Die Böhman
moet eerst maar eens naar zich zelf kijken,
want hij heeft net zo veel van Iran geleend.
Nee, Böhman moet worden gehekeld, want
hij heeft met zijn opmerkingen het bankge
heim van de Zweedse staatsbank geschon
den en dat ls strafbaar. Ja, klinkt het pu
bliek. en de indruk ontstaat dat Palme's
eerste daad als premier zal zijn Böhman
achter de tralies te stoppen.
Ook Thornjöm F kil din, de man die Palme
uit de premierstoel dreef, en Ola Ullsten,
met wie Palme nu hetzelfde wil doen. krij
gen met de sociaal-democratische gesel. De
centristlsche oud-premier en de liberale
premier van dit moment hebben de vorige
week een gemeenschappelijk programma
gelanceerd. Toen ze elkaar ontmoetten was
het net Stanley en Livingstone, hoont Pal-
me. want ze hebben elkaar gemeden sinds
Fölldin aftrad. Een bulderende reactie is
Palme's deel.
Ook waar het om het programma gaat
speelt Palme op safe. De andere partijen
nebben nog geen programma voor een uur.
wij voor honderd dagen. Zij beloven maar.
wij niet.
1
De Zweedse ex-premier Olof
Palme.
Maar als je het honderddagenprogramma
ziet dan is het een en al beloven Aanpak
van de jeugdwerkloosheid een van de drin
gendste zaken, hamert de leider van Zwe-
dens grootste partij erbij zijn gehoor ln.
Ook hij weet dat de jongeren van rond de
twintig, die veelal voor het eerst stemmen,
een niet te verwaarlozen gezelschap zijn De
kunstmatige banen moeten ln echt. vast
werk worden omgezet Er moet meer aan
onderzoek worden uitgegeven. Meer inves
teringen, meer regionale ontwikkelings
hulp.
Niet alleen de jeugd heeft nu een warm
plekje ln Palmes hart Ook gehandicapten
verdienen een betere plaats ln de samenle
ving. zowel ln het economische als het dage
lijkse leven. Die zorg voor gehandicapten en
bejaarden speelt in het algemeen een grote
rol ln het Zweden van vandaag de dag.
De belastingpolitiek wordt vanaf het podi
um meer uitgelegd „dat is een zeer ingewik
kelde materie" dan dat er nieuwe ideeën
gelanceerd worden, al wil Palme wel kwijt
dat met de conservatieven op sleutelposten
de rijken sneller rijker worden en zich nog
altijd kunnen verrijken. De oud premier
bouwt zijn toespraak nu op naar een cli
max: het visioen van die Zweëdse samenle
ving waarin alles harmonieus ls. iedereen
gelukkig en lief en zorgzaam voor elkaar.
Iedereen wordt in zijn waarde gelaten. Soli
dariteit inplaats van egoïsme.
Het is een uitstekend slot van de rede maar
het is van Palme bekend dat hij een meester
ls ln het bespelen van zijn gehoor. Hij voelt
precies aan wat ze graag willen horen. Ter
wijl de partijleider minzaam lachend een
daverend applaus in ontvangst neemt, stelt
zich achter hem al de brassband op. Ontzet
tend vals worden de eerste tonen van de
Internationale Ingezet. Eerst zingt de me
nigte alleen maar. al snel worden de gehe
ven vuisten tot lange ketens verklonken
Nadat nog enkele rozen zijn aangeboden
trekt de massa snel naar de bus of de auto
want de bui kan nu leder ogenblik losbar
sten.
Iedere sociaal-democraat is opgetogen,
want dat was de nieuwe premier. Maar wat
is „premier" Palme bij voorbeeld van plan
met de kernenergie?
In het verleden zijn de sociaal-democraten
fervente voorstanders geweest van deze om
streden tak van energievoorziening. Na
Harrisburg ls dat veranderd Palme kan, of
wil of durft nauwelijks meer iets te zeggen
over de kernenergie Voor hem is het refe
rendum dat in maart over deze kwestie
wordt gehouden een enorme meevaller.
Want hij gaat nu iedere vraag uit de weg
met twee opmerkingen. De eerste is dat het
volk zelf gaat beslissen; ja of nee. En de
tweede dat het referendum consultatief ls,
dus dat een regering zich er niets van aan
hoeft te trekken.
Dat is niet zo erg; WIJ zullen de mening van
het volk respecteren, verzekert Palme op
een persconferentie op het einde van de
dag. Maar de sociaal-democraten zullen da-
tuurlijk wel een advies geven Hoe zal dat
luiden? Ja werkgelegenheid ls zeer belang
rijk, de kwetsbare energleposltle van Zwe
den ook. Maar Palme kan er nog niets over
zeggen. Eerst moet de ln november ver
wachte reportage vanuit de VS en Zweden
zelf over de veiligheid van Harrisburg wor
den afgewacht.
De verzamelde buitenlandse en binnen
landse pers krijgt de vaagheden in het
Zweeds, het Engels, het Duits, het Frans en
het Spaans gepresenteerd. Want de o zo
bescheiden Palme toont ontzettend graag
dat hij een talenwonder ls (Al valt het wel
wat tegen Een jaartal als 1976 krijg hij er ln
het Frans maar moeilijk uit) Maar alle
vriendelijkheden kunnen niet maskeren dat
Palme deze verkiezingen duidelijk rond zijn
persoon heeft opgebouwd en nauwelijks
rond zijn partij en haar programma
