Bootvluchtelingen zijn verdeeld
Trouw
Commentaar
vieze verhalen zijn vaak waar
3!
Regionale omroepen
Zv
ode bij botsing
truck
rkëet
/■CABERNET\
DANJOU
X
Conflict tussen Vietnamezen raakt ook de hulporganisaties
CRM blijft tegen
subsidie ombudsman
exotisch
hond onder de hemel
stofzuiger
met opa in zee
iNDERDAG 6 SEPTEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
I .QL.
st| rin;
va^
RVi
ude
t is niet zo eenvoudig te moeten
:zen in de ruzie tussen minister
deniers van CRM en de be-
r^urders in de regio over de finan-
ing van de regionale omroep,
moeilijkheid is dat principiële
praktische zaken in deze kwes-
zo door elkaar heen lopen, dat
als buitenstaander al gauw de
iging hebt je er van af te maken
:t een goed bedoelde, maar in
:e vrijblijvende en alle moeilijk-
ten ontlopende uitspraak als:
tragische en verdrietige
k, want eigenlijk hebben ze
bei gelijk".
heb
°°5i
au»
ker 1
ikle t«
erin d<
!l»e,
>e^|
>ok
55
a te
Jtret oi
zal
len
es
torjjói
tter
tiorj
tus
>eld<
non
koi1
naai
den
iar omdat het slechts zelden of
it voorkomt dat twee tegenge-
Ide standpunten tegelijk waar
en vooral ook omdat de zaak
ir 1 januari 1980 uit de wereld
iet zijn, dan toch maar een oor-
J, na een korte analyse.
jk
ster Gardeniers heeft het fei-
gelijk aan haar kant als zij
zoveel nadruk wijst op de
elijkheid van de toezegging van
,M tot financiering van de Bra-
ïtse en Amsterdamse radio-om-
p; de jongste loten van het
lijderlandse omroepstelsel, in
•r perspectief (onder het motto
lijke monniken, gelijke kap-
de veel oudere regionale
njroepen in het noorden, oosten
zuiden zullen worden 'beoor-
tld.
lister Gardeniers heeft daarom
ijk als zij nu op wat hardhandi-
I wijze de regionale besturen op-
fcpt tot medefinanciering als
A besturen tenminste prijs stellen
voortzetting van wat indertijd
Ide Brabanders en Amsterdam-
rs zo enthousiast (zij het onge-
[at agd) in de huiskamers is ge
baat cht. Je kunt er lang en breed
n: v r praten, maar eigenlijk zou er
;ttr< n aanleiding meer moeten zijn
e de vraag of een provincie- of
dsbestuur al of niet een op pro
line :ie of stad gerichte culturele
ng dient te financieringen. Een
rote vinc»e" stadsbestuur, dat
oktje vraag ontkennend beant-
lepebrdt, ontwijkt of terug speelt op
[^centrale overheid is althans
°het punt van regionale cultuur-
jtiek geen knip voor de neus
xd.
iyl Vervelende is alléén, dat die'
QP vincie- en stadsbesturen prak-
h gezien op dit ogenblik nauwe-
latiis financiële ruimte hebben op
Bral begroting. En het mag dan
'ktr lr dat indertijd dui-
ErU jk een tijdslimiet heeft gesteld
d o l haar bereidheid tot financie
red van deze experimenten. De
5 ionale bestuurders voelen zich
min ter (terecht) genomen, omdat
en k eerste die regionale omroepen
nle« teraf gezien een wel wat erg
ir en ongevraagd cadeautje zijn
'orden en ten tweede omdat de
lister zich niet aan de indruk
ijks< onttrekken dat haar weliswaar
jjjj'ir feiten en principiële overwe-
=ze ?en gestaafde verhaal net zo
ëkrod ingegeven wordt door beper-
in Bgen die de financiële situatie
kre« r °P'e§t als het principieel min
der hecht doortimmerde verhaal
van de regio-bestuurders.
Praktijk tegenover beginselen dus
en wie zou iets anders van ons
verwachten dan dat wij ook in dit
geval, na al dit vijven en zessen,"
toch maar voor het principe kiezen
en daarom minister Gardeniers
bijvallen? Dat is dan goed gera
den, maar het hele verhaal is nog
niet uit.
Principieel gezien hechten wij na
melijk minstens even sterk aan de
gedachte dat de omroepen uit de
rechtstreekse omroepbijdragen
van kijkers en luisteraars worden
betaald. Dat is onze keuze bij de
landelijke omroep en dus is de
vraag logisch: is er een zo groot
verschil tussen regionale en lande
lijke omroep om een ander sys
teem te bepleiten?
Minister Gardeniers denkt blijkens
haar dit voorjaar uitgebrachte nota
over de regionale omroep al aan
een bescheiden verhoging van de
omroepheffing als bijdrage van de
luisteraars aan een het hele land
ontspannend net van regionale ra
diozenders. Maar die verhoging is
zo bescheiden, dat het hele plan
niet uit deze middelen kan worden
betaald en bovendien: zolang dat
over het hele land verspreide net
van regionale omroepen er niet is,
is het onredelijk om bijvoorbeeld
van een van elk regionaal radioge
not verstoken luisteraar op Texel
een bijdrage te vragen voor de
radiogeneugten van een Lim
burger.
Er bovendien van uitgaande, dat
de STER voor de landelijke om
roep moet worden afgeschaft, zo
dat ook hier geen soulaas te vinden
is, is het daarom logischer om de
provinciale of stadsbesturen de be
voegdheid te geven om binnen be
paalde marges een verhoging van
de omroepbijdrage van hun eigen
stedelingen of provincialen te
vragen.
Daarvoor is een kleine wijziging
van de omroepwet nodig en dat zal
wel niet voor 1 januari 1980 luk
ken. Maar misschien kunnen in
afwachting van zo'n beslissing op
korte termijn de regionale bestuur
ders en minister Gardeniers (dit
keer vriendelijk en welwillend bij
gestaan door de heren Andriessen
en Wiegel als beheerders van 's
rijks financiën en het provincie
fonds) voor deze ene keer nog eens
een overgangsregeling bedenken.
Eén punt tenslotte nog: natuurlijk
is het ook zaak bij die wijziging
van de omroepwet er op toe te
zien, dat provincie- of stadsbe
stuurders hun macht en hun positie
aan de geldkraan niet gaan gebrui
ken om de vingers tussen de deur
te krijgen bij de regionale omroep-
gemachtigden. Welke regeling er
ook komt, deze moet volstrekt
ondergeschikt worden gemaakt
aan de mogelijkheid van elke om
roep om onafhankelijk van wie of
wat dan ook te kunnen opereren.
tïTEREN (ANP) De twintigjari-
van der Lagemaat uit Lunteren
n zijn woonplaats met zijn auto
m een truck met oplegger gereden
vrijwel meteen overleden. Twee
lere inzittenden zijn gewond in het
cenhuis opgenomen. De truck was
achteruit een inrit in te draaien
stond dwars op de weg.
ACKERMANlAURANCE
GEÏMPORTEERD DOOR:
KOOPMANS BRUINIER BV."
AMSTERDAM y/
door Jan Sloothaak
Zeg „communist" tegen een gevluchte Vietnamees en je
maakt hem In feite uit voor alles wat vuig en verdorven, voor
alles wat liederlijk Is. Dit door dertig oorlogsjaren geladen
scheldwoord werkte enkele weken geleden als een lont In het
kruitvat in het opvangcentrum te Harlingen. Volgens waarne
mers was het maar goed dat de politie binnen vijf minuten In
huis was. De schade van de gooi- en smijtpartij met borden,
pannen en bestek bleef nu beperkt tot enkele lichte wondjes.
Anders zou ze wellicht ernstiger gevolgen hebben gehad,
meent men.
De Vietnamezen zijn in twee kampen
verdeeld. Dat proces is zich al gaan
aftekenen sinds drie jaar geleden de
eerste Vietnamese vluchtelingen in
Ureterp aankwamen. De tweespalt
heeft zich nu ook voortgeplant tot in
het Nederlandse vluchtelingenwerk.
Medewerkers van de stichting Vluch
telingenwerk Nederland (SVN) in
Amsterdam zeggen te hebben opge
merkt dat de Stichting Comité Hulp
verlening Zuid-Oost Azië (ZOA) in
Groningen veel aantrekkingskracht
uitoefent op de meer rechtse elemen
ten onder de Vietnamese ont
heemden.
De SVN beschikt over inlichtingen
die erop wijzen dat met behulp van
ZOA-medewerkers een soort front
voor de „(her)bevrij ding" van Viet
nam op poten wordt gezet. De meer
gematigde vluchtelingen worden,
naar zij zeggen, bedreigd als ze zich
verzetten tegen dwang om deze orga
nisatie te steunen. De gematigden
vinden zichzelf net zo anti-commu
nistisch als de haviken en zeggen dat
zij graag terug willen naar een „her-
bevrijd" Vietnam. Ze voelen echter
niets voor een organisatie, wellicht
Internationaal vertakt onder de over
al in de wereld verspreide vluchtelin
gen, met als doel desnoods gewapend
het communistische regime uit Viet
nam te verdrijven.
Fusie
Het vluchtelingenwerk in Nederland
heeft nogal eens wat onderlinge ver
deeldheid te zien gegeven. Om een
lang verhaal kort te maken: de SVN ls
onlangs ontstaan uit een fusie en
gaat per 1 oktober een nieuwe fusie
aan met de Vereniging voor Vluchte
lingen. De dan ontstaande vereniging
voor vluchtelingenwerk Nederland
wordt gedragen door het gerefor
meerde diakonaal bureau, de Stich
ting oecumenische hulp aan kerken
en vluchtelingen. Amnesty Interna
tional, de studentenorganisatie UAF,
het Joods maatschappelijk werk, het
Nederlandse vrouwenberaad, de FO-
VIN (ontheemden en vluchtelingen)
en het contactorgaan regionale in
stellingen vluchtelingenwerk. CRM
stelt de opvangcentra beschikbaar en
geeft ook nog eens zes miljoen gulden
per jaar voor opvang en begeleiding.
De nu nog zelfstandig werkende fu
siepartner SVN is hiervoor de aange
wezen instantie en heeft de inmiddels
bijna twintig opvangcentra bemand
met enkele tientallen maatschappe
lijk werkers, taaldocenten en andere
medewerkers.
Een andere organisatie, de Stichting
Vluchtelingenwerkers '76, is van heel
andere orde. Vla het inmiddels zeer
bekende gironummer 999 wordt geld
Ingezameld voor hulp bij de opvang
van vluchtelingen in bet buitenland.
Deze stichting deed onlangs mee. ge
holpen door een oproep van premier
Van Agt, om geld in te zamelen ln het
kader van een internationale actie. Er
kwam twintig miljoen gulden op ta
fel. In de stichting nemen deel ver
scheidene kerken. Humanitas, de
vakcentrales, werkgevers, het Neder
landse vrouwenraad en de sportwe
reld.
Niet erkend
Naast deze stichtingen streeft de
stichting ZOA naar een eigen be
staan. Een in Juni aan premier Van
Agt gedaan aanbod voor de hulp aan
vluchtelingen leverde als antwoord
een brief van het ministerie van CRM
op. Het ministerie vreesde versnippe
ring van het vluchtelingenwerk. Geen
erkenning dus van de ZOA als offici
eel opvangorgaan.
De ZOA wordt niet gevormd door
organisaties, maar door particuliere
personen met een kerkelijke achter
grond, (vier vrij gemaakt-gerefor
meerden, twee christelljke-gerefor-
meerden, twee „gewone" gerefor
meerden, twee leden van de gerefor
meerde gemeenten en twee her
vormd-gereformeerden). De ZOA be
gon ln 1973 met hulp aan vluchtelin
gen ln het toen nog door het regime-
Thieu bestuurde Zuld-Vletnam.
„Daar was een leemte, want het Me
disch Comité Nederland Vietnam
steunde alleen projecten ln Noord-
Vietnam", zegt ZOA-voorzitter Henk
van der Velde. Hij vindt dat de ZOA
ten onrechte een anti-communistisch
stempel krijgt opgedrukt. „Wij willen
ook best communistische vluchtelin
gen helpen als de noodzaak zich voor
doet". Na de val van Thieu concen
treerde de ZOA zich vooral op samen
werking met de CAMA, de vanuit
New York werkende Christian and
Missionary Alliance, en dat toege
spitst op Thailand, waar de CAMA
zich de laatste tijd vooral bezighoudt
met de opvang van vluchtelingen uit
Laos.
Als niet officieel erkende instelling
krijgt ZOA geen subsidie. Het geld
voor de buitenlandse projecten (dit
Jaar voor een miljoen gulden) komt
geheel uit particuliere giften en voor
al sinds de laatste maanden „drup
pelt het niet meer, maar regent het",
aldus Van der Velde. Per dag komt
duizend tot tienduizend gulden
binnen.
Een Vietnamees gezin kort na de aankomst in Harlingen, eind Juni.
Nauwelijks
Mr. C. Brouwer, hoge commissaris
voor het vluchtelingenwerk bij de
Verenigde Naties, zegt: „De ZOA pro
fiteert mee van de geldstroom die
loskomt door de ellende van de boot
vluchtelingen. Zij heeft daar echter
nauwelijks mee te maken, want haar
belangrijkste project ls Thailand en
heeft alleen betrekking op landvluch-
telingen". Van der Velde: „Maar hetls
Brouwer bekend dat wij ook zij het
in mindere mate helpen ln Hong
Kong, Macao en de Filippijnen.
„De ZOA heeft altijd al persoonlijke
contacten gehad met Zuidvletname-
se vluchtelingen in Nederland, maar
sinds Juni wordt eraan gewerkt dit uit
te bouwen tot een speciaal project
.begeleiding Vietnamezen ln Neder
land'. Er is ln eerste Instantie vijftig
duizend gulden uitgetrokken voor
het aantrekken van een Vietnamese
begeleider, de heer Binh van Trinh te
Zwljndrecht. Binh had in Vietnam
een fabriek met tweehonderd werk
nemers en omdat hij na de overname
door de communisten geen materia
len meer kreeg, moest hij de fabriek
sluiten. Binh vluchtte. Hij was een
van de eersten, die drie Jaar geleden
in Ureterp aankwamen.
Gewillig oor
Binh ls zelf de animator geweest van
het binnenlandse ZOA-project. Hij
beklaagde zich over de opvang en
begeleiding, vooral als de Vietname
zen eenmaal de opvangcentra had
den verlaten om in hulzen te gaan
wonen. Bij de ZOA vond hij een ge
willig oor en Binh heeft de ZOA een
werkgroep .begeleiding Vietnamezen
ln Nederland' gevormd, bestaande uit
vier Nederlanders en vier Vietname
zen. Een van zijn taken is het oprich
ten van een vereniging van Vletname-
sen in Nederland. Volgens Van der
Velde ls hij al ver gevorderd op die
weg. Vietnamese afgevaardigden uit
het hele land hebben medewerking
toegezegd en er ls ook al een bestuur
van deze vereniging in oprichting. „Ik
wil op het ogenblik nog niet zoveel
zeggen over die vereniging, maar bin
nenkort treden we ermee naar bui
ten". zegt Van der Velde. Ook ls Binh
gevraagd een klachtenlijst uit Viet
namese kringen ln Nederland op pa
pier te zetten. Het ls de bedoeling dat
de nieuwe vereniging adviseurs krijgt
die aangewezen worden door de ZOA.
Zodra de ZOA het begeleldlngspro-
Ject op poten heeft (met binnenkort
ook part-time maatschappelijk wer-
ker(s) en aanvullend taalonderwijs,
zou CRM opnieuw om subisle worden
gevraagd.
Aangescherpt
De moeilijkheden in de opvangcentra
lijken te zijn aangescherpt sinds Binh
aan de slag ls gegaan. Bij de SVN
komen nogal onrustbarende berich
ten binnen uit het Vietnamese kamp.
Binh en een aantal medewerkers zo
wordt gezegd hebben kans gezien
in de ZOA een basis te vinden voor
het opbouwen van een militante ver
zetsorganisatie. met een sterke hiër
archie ln de militaire sfeer en een
onderverdeling ln militaire rangen.
„Ik heb Binh gevraagd of er lets van
waar is. Hij zegt: „Nee," aldus Van
der Velde. „Wij hebben een vertrou
wensrelatie met hem en ik geloof
hem".
De berichten die bij de 8VN binnen
komen, wijzen echter ln andere rich
ting. Ernstig genoeg voor Jaques
Stuyt, directeur van de SVN, om
Henk van der Velde uit te nodigen
voor een gesprek, dat morgen zal
plaatshebben. „We krijgen klachten
binnen uit eigenlijk al onze centra,
maar meer kan Ik er op dit moment
niet van zeggen", aldus 8tuyt. Rein
Verveld, maatschappelijk werker van
de 8VN in Harlingen, zegt te hebben
gemerkt dat de spanning onder de
bootvluchtelingen toenam ln de we
ken na hun aankomst. „Ik geloof niet
dat de ZOA zelf Iets bewust organi
seert, maar wel dat er mensen kans
zien onder hun vlag en in hun zog
druk uit te oefenen." Dat zou mede
aanleiding zijn geweest tot de onder
linge vechtpartij ln het Harllnger op
vangcentrum. Vijf broers en hun fa
milie (negentien mensen) werden
overgebracht naar een ander onderjo-
men. „Sindsdien ls de rust hier weer
gekeerd", aldus Verveld. Volgens
hem is het in Harlingen vooral Hoang
Bal, een aanhanger van de ZOA en
medewerker van Binh, die heeft ge
stookt
den." Op zijn beurt zegt Bal dat Juist
hij bedreigd wordt. HIJ noemt ln dit
verband onder meer de naam van
Truong Quang, die uit Frankrijk naar
Nederland kwam als handlanger van
de communistische regering ln Viet
nam om zich niet negatief uit te laten
over de communisten. Ook vertelt
Bal dat hij bedreigd is toen hij en nog
enkele vluchtelingen in hun huis de
vlag van Vietnam wilde uitspreiden
ter gelegenheid van een herdenkings
dag. Volgens Bal helpt de Vietnamese
tolk Ho van Hoang ln het Harllnger
opvangcentrum alleen de gToep
vluchtelingen die hem sympathiek ls.
Bal zegt daarom zijn diensten te heb
ben aangeboden aan de Vietnamezen
die zich hierdoor ln de steek gelaten
voelden.
Kerngroep
Bedreigd
Een Vietnamese medewerker van de
SVN, die niet bij name genoemd wil
worden, bevestigt dat de vluchtelin
gen die niet voor een militante orga
nisatie zijn, zich bedreigd voelen. „We
worden voortdurend bedreigd, zowel
de nieuwe vluchtelingen als de vluch
telingen die sinds drie Jaar geleden
binnenkwamen en nu in hulzen
wonen".
Hoang Bal zelf ontkent dat er wordt
gewerkt aan de opbouw van een her-
bevrijdingsorganisatie van militante
structuur. Bal was militair verpleger
en ook hij behoort tot de groep die
drie Jaar geleden in Ureterp aan
kwam. „Ik wil graag terug naar Viet
nam en persoonlijk zou ik daar ook
wel voor willen vechten. Dat geldt
echter alleen voor mezelf. Er ls geen
sprake van dat we bezig zijn een
gewelddadige terugkeer voor te berei-
In samenwerking met de SVN is on
der de vlag van de Raad van Kerken
ln Harlingen een kerngroep van vier
begeleiders gevormd. Daarnaast zijn
er negentien gastgezinnen uit allerlei
lagen van de bevolking die een ver
trouwensrelatie met de Vietnamezen
proberen te krijgen en hen vertrouwd
proberen te maken met onze maat
schappij. De aannemer H. Broersma,
woordvoerder van de kerngroep
waarin tevens een pastoor, een predi
kantsvrouw en de directeur sociale
zaken zitten, neemt een gematigd
standpunt in. „Of de ZOA zit fout, en
dat moet dan ook aan de kaak ge
steld worden, of niet. Maar we weten
te weinig om de ZOA te veroordelen.
Gevoelsmatig gaat het ons wat ver
om te denken dat de ZOA zo slecht
zou zijn als men wel eens doet voor
komen," aldus de heer Broersma.
Hij juicht het toe dat de SVN het met
de ZOA wil uitpraten en sluit ook niet
uit dat de Harllnger kerngroep dat
eveneens gaat doen. De heer Broers
ma meent dat er sprake ls van bedrei
ging over en weer. Bovendien is voor
hem de vraag ln hoeverre de politiek
bij de Interne tegenstellingen een
hoofdrol speelt. De Harllnger groep ls
afkomstig van een klein eilandje voor
de Vietnamese kust. Er worden ook
famillevestes uitgevochten terwijl
het uitmaken van een verkering even
eens kwaad bloed heeft gezet. „Er
zitten veel persoonlijke problemen en
vergeet niet dat de bootvluchtelingen
nu zes weken vrede kennen na dertig
Jaar oorlog. WIJ voelen dertig Jaar na
een vijfjarige oorlog de littekens
nog."
Het ls aldus Broersma duidelijk
dat er een groot spanningsveld ls. HIJ
betreurt het dat de structurele pro
blemen van het vluchtelingenwerk
over de rug van de vluchtelingen
wordt uitgevochten. Ook de SVN ls
niet helemaal a-politlek, meent hij.
Men is er van oorsprong aan gewend
vluchtelingen voor rechtse regimes
zoals uit Latijns-Amerika op te
vangen.
'Maatschappelijk werker Verveld: ,Jt
heb al Jarenlang ln het vluchtelingen
werk gezeten en lk weet dat dit soort
problemen zich steeds voordoet". In
elk vluchtelingenstroom uit welk
land ook, zie Je elementen die des
noods met geweld terug willen
naar een bevrijd vaderland. Waar het
om gaat ls dat hier anti-communisti
sche gevoelens worden aangewak
kerd en dat het mogelijk blijkt dat
een groep Vietnamezen ln de ZOA
daarvoor een basis vindt. Daarvan ls
de maatschappelijk werker volko
men overtuigd. Volgens hem liet de
heer Bal openlijk Vietnamezen ln
Harlingen bewerken om de zaak van
de terugkeer te dienen. ZOA voorzit
ter Henk van de Velde: ..maar mag
dat? Mogen Zuldmolukkers wel en
Vietnamezen niet?" Bal zelf: „Het
enige wat lk in het opvangcentrum
deed was helpen waar leemten waren:
De vergaderingen die lk met de ZOA
heb, gaan over zaken als kledingvoor-
zieningen."
Wil de ZOA vla de SVN, en desnoods
door mee te doen met de fusie, de
hulp kanaliseren? Henk van der Vel
de: „Nee. Wij hebben onze eigen Iden
titeit." Die Identiteit zegt hij ls niet
het stempel van anti-communlsme
„Onze Identiteit bestaat uit het feit
dat wij als enige organisatie ln Neder
land ons bezighouden met uitslui
tend het Zuldazlatlsche vluchtelin
genprobleem. Overigens heeft de
SVN nooit gereageerd op signalen
van onze kant Ik ben blij dat er nu
eindelijk een gesprek komt."
DEN HAAG (ANP) Staatssecreta
ris Wallis de Vries van CRM ls niet
bereid terug te keren op zijn besluit
om de subsidie voor de stichting de
ombudsman ln te trekken. Dat bleek
gisteren tijdens mondeling overleg
met de vaste Kamercommissie voor
CRM.
De PvdA heeft daarop onmiddellijk
het verslag van het overleg op de
Kameragenda laten plaatsen. Over
de ombudsman-affaire zal daarom,
vermoedelijk binnen veertien dagen,
een plenair Kamerdebat volgen.
PvdA-woordvoerder Wim Meyer ver
telde na de vergadering het stopzet
ten van de subsidie onaanvaardbaar
te achten. Hij ls het sowieso niet eens
met het besluit de subsidie te beëin
digen. Wallis zegt dat de stichting
niet past ln zijn hulpverlenlngsbeleld.
Meijer vindt dat hij dat niet waar
gemaakt heeft en daarnaast ls de
socialist niet te spreken over de ma
nier waarop de ombudsman de wacht
ls aangezegd. De stichting heeft zijns
Inziens geen gelegenheid gehad haar
belangen behoorlijk te verdedigen.
Kalveren verbrand
EWIJK (ANP) BIJ een boerderij-
brand ln het Betuwse 811Jk-EwlJk zijn
gistermorgen 98 kalveren om het le
ven gekomen. Het vuur ontstond ln
de kalverschuur en sloeg later over
naar de boerderij. De bewoners ble
ven ongedeerd.
Opgesmukte verhaaltjes zijn
meestal niet echt. of in elk geval
niet echt meer. Ze zijn al zo vaak
doorverteld, steeds weer een
beetje mooier, dat de laatste ver
sie weinig meer weg heeft van het
oorspronkelijke verhaal.
Nee. dan de vieze, onsmakelijke
verhalen. Die hoeven niet aange
dikt te worden. Die zijn zo al
mooi genoeg. Dat van die Mar
griet-lezeres bij voorbeeld, die de
volgende belevenis aan haar lijf
blad deed toekomen. Voor haar
werk moest-ze vaak in een hotel
overnachten. Op een keer kwam
ze in een dorpje waar ze bij een
boerderije een bordje „kamer te
huur" zag. Leuk. dacht ze. kippen
en varkens er bij, dat is weer eens
wat anders. Ze huurde de kamer.
Het was zomer en snikheet, en de
kamer had maar weinig comfort:
..Die nacht werd ik wakker met
een hevige dorst. Een wastafel of
zelfs maar een kraan was mijn
kamer niet rijk en ik had die
avond al gemerkt dat de pomp
zwengel in de keuken ellendig
piepte en karste. In de stilte van
de nacht zou dat lawaai oorver
dovend zijn. Toch ging ik zo
zachtjes mogelijk naar de keu
ken en in het maanlicht zag ik. o
heerlijkheid, een glas koel. helder
water 6taan. Gulzig dronk tk het
leeg tot de laatste slok. Toen viel
het gebit van de boerin tegen
mijn mond. Of was het van de
boer? Ik zal het nooit weten en al
evenmin ooit vergeten".
Ook het tweede verhaal speelt op
een boerderij, maar dan wel een
Jaar of zestig geleden, ln Honga
rije. De al lang geleden tot
Nederlandse genaturaliseerde
mevrouw die ons dat vertelde,
herinnert zich dat ze als kind van
een jaar of elf op de boerderij van
een tante en oom logeerde ln Tis-
zaföldvér, een plaatsje tussen de
rivieren de Tijs en de Donau. Ze
was koortsig door een ontstoken
kaak waar om een of andere re
den niets aan gedaan was en zelfs
haar ene oog zat half dicht, zodat
ze er slecht mee zag. Het „ge
mak" bevond zich bulten, op het
erf, en omdat het hartje winter
was, het vroor en er een flink pak
sneeuw lag. was er in de keuken
een emmer neergezet voor wie er
's nachts erg nodig uit moest. In
diezelfde keuken stond nog een
emmer, gevuld met drinkwater,
met een paar glazen er vlak bij.
En Ja. hoe gaat dat: een dorstig,
ziek kind sluipt ln het donker
naar de keuken, pakt een glas en
vult dat in de emmer. De rest kan
ledereen raden: het was de ver
keerde emmer cue ook al behoor
lijk vol zat. „Ik proefde na een
paar slokken gelukkig al, dat het
zoutig was en heb het gauw uitge
spuugd. maar beter ben lk er na
tuurlijk bepaald niet van ge
worden".
Een dikke vijftig Jaar geleden
maakte een in Amsterdam gebo
ren en getogen mevrouw iets mee
dat haar nog lang zou heugen. In
de tijd dat meisjes van haar leef
tijd nog bakvissen genoemd wer
den, liep ze giechelend met een
vriendin op straat, toen een
schipper voor haar bleef staan:
„Hier zus, wil Je een mooi ringetje
van me hebben?" ZIJ wel natuur
lijk, en gretig stak ze haar hand
uit. Op hetzelfde moment lag er
een uitgekauwde pruim ln haar
hand; het sap droop nog langs
haar vingers.
Heel onsmakelijk allemaal. Tien
tallen, zo niet honderden mensen
moeten zoiets meegemaakt heb
ben. Misschien willen ze hun ver
haal nu. na zoveel Jaren, wel aan
meer anderen dan alleen familie
leden vertellen. Deze kolommen
staan voor hun belevenis open.
Een vies verhaal dus. maar uit
sluitend vies in de onsmakelijke
betekenis.
ga Valery RJoemln hun haar
daarboven knipten. Ze zetten de
zulgmond van de stofzuiger vast,
gingen er onder zitten, lieten de
motor lopen en zie daar: hun ha
ren stonden steil omhoog, waar
na ze makkelijk de schaar er in
konden zetten. Een kam hadden
ze helemaal niet nodig. Kunst.
Dat kunnen we ln onze achterka-'
mer ook met de stofzuiger. Daar
voor hoef Je de ruimte niet ln
Het Loodense warenhuis Harrods staat er om bekend dat Je er
praktisch alles kont vinden. Zelfs voor een honden-hemelbedje kun
Je er terecht. Een niet ongemakkelijke hondenslaapplaats met een
zacht matrasje, gordijntjes, natuurlijk een hemel en bovendien een
kassen en een lakentje in bijpassend motiefje. Het hemelbed is
gemaakt van massief hout en koat vierhonderd pond, een gulden of
achttienhonderd dus. En dan nog moet Je maar afwachten of de luxe
mand de hond bevalt; die mag dus eerst proefliggen in de winkel.
Interessante verhalen hebben die
twee Russische kosmonauten
van hun 175-daags verblijf in de
ruimte meegebracht. Het West-
dultse Handelsblat citeert een
van de twee. Wladimir LJachow,
die vertelde hoe hij en zijn coile-
Ze horen absoluut niet In Florida
thuis, maar ze voelen zich er kip
lekker. Helaas, want Zuldamerl-
kaanse vleesetende piranha's
zijn nu eenmaal flink gevaarlijk
voor mensen, en wachten dan
ook ongeduldig ln rivieren en me
ren van deze zonovergoten
Noordamerikaanse staat tot zich
een prooi aandient. Hoe ze daar
komen? Illegaal ingevoerd om als
exotische huisdieren verkocht te
worden, tot grote ongerustheid
van de autoriteiten die nog geen
stokje voor deze dierenhandel
hebben kunnen steken. En hoe
gaat dat: de eigenaars krijgen
genoeg van hun huisdier en zet
ten het buiten de deur (in dit
geval ergens ln een rivier wat
voor een piranha niet zo'n straf ls
als voor een hond of kat, want
piranha's voelen zich als een vis
ln het water en vermenigvuldigen
zich daar graag. In de buurt van
Miami zijn er de laatste maanden
een stuk of twintig gevangen,
maar het enge is, dat niemand
precies weet waar de rest zit en
hoeveel het er intussen al zijn.
Het zit wat Ingewikkeld In elkaar,
maar als het huwelijk van de
Zuldafrikaanse Suzanna van Zijl
doorgaat, wordt ze ln feite haar
eigen grootmoeder Suzanna uit
Roodepoort ls 20 Jaar. haar aan
staande 62. Haar moeder was de
dochter van de eerste vrouw van
haar bruidegom, zodat die haar
leven lang ai haar opa geweest ls.
Na 26 Jaar stierf opa's laatste
vrouw, en nu heeft hij zijn oog
dan laten vallen op zijn stief-
kleindochter die volgens zijn ver
klaring altijd al zijn oogappel ge
weest la. Suzanna had eerst niet
ln de gaten dat opa's genegen
heid voor haar een tikkeltje ver
der ging dan die van een grootva
der voor zijn kleinkind Toen
haar duidelijk werd hoe de zaken
er voor stonden, wilde ze aanvan
kelijk niets van Intiemere betrek
kingen weten. Ze had trouwens al
een veel Jongere vriend,
maar die heeft ze nu toch maar
aan de dijk gezet om op opa's
avances te kunnen Ingaan.
