Ik hou niet van bommen, alleen van zure'
steun voor derde wereld
Extra
Rente tot maarliefst
postgiro en
rijkspostspaarbank
X
Fietsers voor de vrede oogsten applaus
CDA-Kamerlid Lansink teleurgesteld over wetenschapsconferentie
BELEGGINGSBEWIJZEN. SPAARDEPOSITO'S. MEER INFORMATIE?
ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
Ruim driehonderd fietsers zijn afgelopen zon
dag uit Amsterdam vertrokken voor een „inter
nationale estafette" in zeven dagen naar Bonn.
De karavaan, die de leuzen „Stop de Neutronen-
bóm Stop de kernwapenwedloop" met zich
meevoert, komt vandaag in Bonn aan en zal In
de Hofgarten met twintig- tot dertigduizend Duit
sers de Anti-Krlegstag bijwonen: de herdenking
van de Duitse Inval in Polen, op 1 september
1939. In vele andere Europese landen en In
Noord-Amerika zal de estafette de komende
weken voortgezet worden. Eind oktober worden
verklaringen uit alle landen aan VN-secretaris
Kurt Waldheim aangeboden. Een reportage van
uit het peloton.
De „Internationale Estafette": niet op weg naar Lekkerland, maar naar de Anti-Krierstag In Bonn.
door Haro Hielkema
Hij weet precies waarom hij meefietst in de Internationale
Estafette, de heer F. van der Donk uit Breda, met zijn 73 jaar
de oudste deelnemer in de karavaan van bijna 350 fietsers. „Ik
hou niet van bommen," zegt hij. „Allen van zure." Het is heel
kernachtig het motief van een fietstocht van zeven dagen.
„Van Amsterdam naar Bonn, de hele wereld om, tegen de
neutronenbom."
jNiet alleen de 73-Jarige Bredanaar
denkt er zo over. Ook jongere deelne
mers aan de vredestocht-per-fiets
worden door het Limburgse en Duitse
|hèuvelland aangespoord door een
»rt „vuur" dat niet alleen „vakan-
tie vu ur" is. Natuurlijk, een week trek
en voor 25 gulden en wie meer
[kan/wil betalen mag dat doen is
plezierige en goedkope vakantie-
jbésteding. „Die 350 fietsers doen het
liet alleen voor de lol, maar ook om-
lat ze vinden dat het zin heeft," zegt
:o Schouten, secretaris van het sa-
[njenwerkingsverband „Stop de Neu
tronenbom Stop de kernwapen-
vedloop" donderdagmiddag in het
tadspark van Jülich. „We merken
t wel aan de discipline onder de
j^nge deelnemers."
Het peloton koerst al weer twee da
gen door Duitsland en vandaag wordt
dé laatste etappe verreden, van Keu
len naar Bonn. Het is inmiddels een
warme bezigheid geworden na twee
dagen regen (Amsterdam-Driebergen
Driebergen-Nijmegen). Maar in
Limburg gaat de zon op. De regenkle
ding kan opgeborgen worden. En aan
de voet van de Munster van Roer
mond. het bolwerk van Gijzens paro
chie, gaan de meeste kleren uit. De
bisschop zal wel niet thuis geweest
zijn, want het verloopt allemaal onge
hoord.
^Een andere pastor dan jullie uit
Roermond gewend zijn" spreekt de
fietsers op het Munsterplein toe. Het
een gebruikelijk preekje; overal
niaar de Internationale Estafette
maar even stopt, wordt door de plaat-
lijke grootheden de zin van de fiets
tocht uiteengezet. Het lijkt misschien
saai te worden, maar het stimuleert
die groep en het informeert tegelijk de
bekijkende bevolking.
En in elke plaats wordt een eigen
interpretatie gegeven aan de fiets
tocht tegen de Neutronenbom en de
massavernietigingswapens. In Wage-
ningen bij voorbeeld, waar de stoet
halt houdt bij het hotel De Wereld
(bekend vanwege de ondertekening
van de overgave door Duitsland in
1945), trekt Eva Furth een verbin
dingslijn tussen de anti-Neutronen-
bom-beweging naar het verzet in de
Tweede Wereldoorlog. De toespraak
van de oud-verzetsstrijdster moet zo
indringend geweest zijn, dat er nog
dagen later in de karavaan over ge
sproken wordt.
Pastoor Timmerman in Roermond
licht een theologisch aspect van de
fietsestafette toe en in Schinveld
roept de burgemeester in het kader
van de actie op vooral in de persoon
lijke levenssfeer te strijden tegen
agressie. Anderen koppelen er weer
een politieke stelling aan vast en in
Brunssum wordt de strijd tegen kern
wapens op één lijn gezet met de regio
nale actie tegen het weer in gebruik
nemen van een vliegveld net over de
grens (1750 meter van Brunssum)
voor Duitse militaire toestellen.
Wit lint
Als een wit lint fietst het Nederlandse
peloton (er rijden verder een paar
Duitse jongens, een Ier en een Au
straliër mee) van plaats naar plaats.
Langs de route wordt vaak gezwaaid,
soms wordt het V-teken gegeven en
hier en daar sluiten Jongeren aan om
een tijdje mee te fietsen. Onmisken-,
baar is de route aangegeven van
boom tot boom hangen de affiches
„Limburg tegen de N-bom". De aan
kondiging en van de komst van Zoe
temelk, Knetemann en Raas naar het
wereldkampioenschap (afgelopen
zondag) vallen gewoon in het niet.
De beweging tegen de Neutronenbom
en de kernwapens ondervindt in Lim
Uitrusten in het park van Jülich. (foto links) Op het stadhuisplein in Sittard worden dé fietsen nog eens nagekeken (rechts).
burg veel steun; er zijn tal van plaat
selijke comité s en de bevolking is
aardig op de hoogte van de acties.
„Het is goed werk wat Jullie doen,
gewoon geweldig," zei de moeder
overste van een klooster in Roer
mond tegen een lid van de karavaan,
die in oorlogstijd in het klooster zat.
„Die oorlog was een hel, maar de
dreiging van vandaag is nog veel
erger."
Middenstanders zorgen hier en daar
voor gratis fourage of geven korting.
Als de fietsers in Brunssum arriveren,
worden ze door een grote menigte
luid applaudisserend Limburgers be
groet Vlak voor de grens, in Schin
veld, staat het Marktplein vol met
supporters: leden van anti-kernwa-
pencomité's, kerkelijke en politieke
figuren, huisvrouwen, scholieren. En
ook de verkoper van prentbriefkaar
ten zegt nog even: „Veel succes met
jullie actie."
Afcent
De fietsestafette houdt even rust
voor het Afcent-hoofdkwartier in
Brunssum, het operationele centrum
van de NAVO. Een goede aanleiding
om nog eens te vertellen dat de fiet
stocht „een schreeuw van protest te
gen de ellende van de neutronenwa
pens" is. „Alsof de Neutronenbom
een schone bom is, omdat „ie alleen
tegen mensen gericht is en al het
andere laat staan". In Schinveld
krijgt de zanger van een protestlied
tegen het AWACS-systeem (een ra
darcontrolesysteem met Boeing 707-
toestellen) op het dichtbijgelegen
vliegveld in Geilenkirchen, de hele
meute mee: „AWACS maakt ons dorp
kapot" schalt er over het plein, Juist
op het moment dat enkele straalja
gers met hels lawaai overvliegen.
Het lijkt net zo toepasselijk en gepro
grammeerd als het luiden van de
kerkklok in het Westduitse plaatsje
Immendorf, waar de stoet om twaalf
uur doorheen trekt Op het eerste oog
is er niet zoveel verschil, als de esta
fette de grens overgestoken is. De
Duitse douane legt geen strobreed in
de weg, langs de weg wordt af en toe
ook gezwaaid en in de plaatsen waar
gestopt wordt, staan geïnteresseerde
mensen. De Duitse politie zorgt zelfs
voor een voortdurende begeleiding
van auto's en moteren. „Daar begint
de JenneriJ al," moppert een van de
fietsers, als de Duitse politie de groep
een paar keer tegenhoudt om het
autoverkeer door te laten. Maar het
blijft bij een paar keer. Het zal de
„Pünktlichkeit" van de Duitsers wel
zijn of de gedachte „eerst de staat en
dan de burgers".
Nico Schouten vindt dat de Duitsers
bijna verbouwereerd staan toe te kij
ken. „Er is in Duitsland grote belang
stelling voor de Nederlandse vredes
beweging. Vaak worden er sprekers
van ons in Duitsland gevraagd. Van
uit Duitsland is er ruime steun voor
de Internationale Estafette, omdat
men weet met een brede beweging te
doen te hebben."
Tot die supporters behoort in elk
geval niet de burgemeester van Dü-
ren. De CDU'er had de fietskaravaan
eigenlijk helemaal niet in zijn ge
meente willen ontvangen en onder
dak verschaffen, omdat het toch
maar een marxistisch-socialistisch
stelletje was dat daar aan kwam zet
ten. Een telegram van onder meer
defensie-specialisten uit CDA en pro
gressieve partijen en overleg van mi
nister Van der Klaauw met zijn Duit
se collega was er voor nodig om het
bezoek aan Düren zonder incidenten
te laten verlopen. Een eind buiten de
plaats was een weiland met tenten
ingericht om de deelnemers onder
dak te bieden. Maar de burgemeester
was niet bij de ontvangst, wél de
evangelische Pfarrer Hlnrichs, die het
optreden van het gemeentebestuur
„schandalig" noemde.
Hij prees het initiatief van de fietsers,
die vandaag in Bonn arriveren om de
Anti-Kriegstag bij te wonen. Tegelijk
met de herdenking van het feit dat
veertig Jaar geleden de Tweede We
reldoorlog uitbrak met de Hitlers in
val in Polen („het regiem van onmen
selijkheid") moet er nu gestreefd wor
den naar de beëindiging van de waan
zinnige bewapeningswedloop, aldus
de Duitse dominee.
„De N-bom ligt in Duitsland natuur
lijk niet zo gevoelig als de kerncentra
les in Kalkar," zegt Nico Schouten.
..De N-bom is een zaak van Amerika.
Maar men is hier wel voorzichtig,
omdat de estafette gekoppeld is aan
de herdenking van de Tweede We
reldoorlog. Voor ons is het ook vanaf
het begin de opzet geweest om op 1
september in Bonn aan te komen."
De Internationale Estafette (die on
der de deelnemers veel studenten,
werklozen en WAO'ers telt maar
waarin ook tal van fietsers meerijden,
die er een week vakantie voor hebben
opgenomen) is volgens Schouten een
„vredestocht". Geen politieke actie.
„Wij leggen de mensen die achter de
leuze „Stop de N-bom - 8top de kern-
wapenwedloop" staan, geen argu
menten of motivatie op. Iedereen
heeft het recht de actie op zijn eigen
manier te interpreteren. Wij proberen
alleen een evenwicht te vinden tussen
politieke en ethische argumenten."
SS W
ÏWc
lij-
KENEN Nederland moet
;tra geld geven voor weten-
ehap en ontwikkeling in de
ferde wereld. Het bedrag
aarvoor moet komen boven-
>p de huidige ontwikkelings
fulp in plaats dat geschoven
liordt binnen de begroting
ran minister De Koning. Dat
de mening van dr Ad Lan-
ink. die als CDA-Tweede-Ka-
igerlid de conferentie over we
tenschap en technologie voor
"itwikkeling (UNCSTD) in
lenen meemaakte. Deze con
ventie werd vannacht beëin-
ligd.
ys de westerse landen voor de ko
rtende twee jaar de derde wereld 500
niljoen gulden toezeggen voor de
mtplooiing van wetenschappelijke
technologische kennis, komt dat
opr Nederland neer op een bedrag
$n ongeveer tien miljoen gulden ex-
ra (twee procent van het totaal, zoals
ehruikelijk binnen de VN). Het Ka
nerlid maakte voor het eerst een
rpte conferentie van de Verenigde
Taties mee, en niet helemaal zonder
'êrbazing.
>p het feit dat Kamerleden deel uit
haken van de Nederlandse delega
les naar dergelijke bijeenkomsten, is
rogal eens kritiek geleverd. De volks-
értegenwoordigers zitten er immers
iet twee petten op: aan de ene kant
m het optreden van de Nederlandse
ilnister te controleren, aan de ande
kant adviseren de Kamerleden
i£m omdat zij lid zijn van de dele-
atie.
.ansink heeft daar geen problemen
r>ée. „De Kamerleden hebben geen
fndverantwoordelijkheid, wat be-
;eft het Nederlandse optreden, die
eïantwoordelijkheid ligt bij de mi-
fster. Het grote voordeel dat de
«Jlksvertegenwoordigers nauw be-
>kken zijn bij de conferentie is dat
in de Tweede of Eerste Kamer wat
Ierland betreft kunnen waarma
ken wat er besloten is. of juist de
adruk kunnen vestigen op wat er
iet uitgekomen is tijdens zo'n VN-
pnferentie. Ik zal me eventueel in de
Weede Kamer echt niet geremd voe-
■n over het Nederlandse optreden te
raten omdat ik deel uitmaakte van
delegatie. Bij voorbeeld als het
aat om die tien miljoen extra voor
fctenschap en techniek in de derde
ereld.
sten van de Verenigde Naties zin heb
ben (eerder gingen zo onder andere
over milieu, bevolking, voedsel, de rol
van de vrouw) maar dan moet er wel
het een en ander veranderen. „Het
belangrijkste is naar mijn idee dat dit
soort conferenties kleiner worden",
meent dr Lansink. „Met duizenden door Nico Kussendrager
afgevaardigden zoals nu weer hier in
Wenen gaat het gewoon niet. Verder
moet de voorbereiding en de agenda uitkomen kan er het beste gestemd
beter zijn en als de deelnemers er niet worden". (In de praktijk blijkt het
laatste idee binnen de VN niet te veelal weinig aan gelegen liggen),
werken omdat door de overgrote Voor zichzelf persoonlijk noemt dr.
meerderheid die de ontwikkelings- Lansink een voordeel van de confe-
landen hebben allerlei mooie voor- rentie „dat mij nog weer eens is dui-
stellen kunnen worden aangenomen, delijk geworden hoe groot de proble-
maar de westerse landen laten zich er men zijn". Hij pikt er twee voorbeel-
ADVERTENTIE
Beieggingsbewijzen zijn waardepapieren, die u
voor f 1000,- of f 5000,- per stuk kunt kopen.
Om vervolgens te kunnen profiteren van wat wordt
genoemd 'rente op rente'.
Het rentei>ercentage dat geldt op 't moment
van aankoop, blijft gedurende de hele looptijd van
kracht
Zowel het gestorte bedrag als de totale rente
komen aan het eind van de looptijd vrij.
Spaardeposito's zijn rekeningen met dagaf
schriften, waarop u bedragen vanaf f 1000,- voor één
of meer jaren kunt vastzetten tegen hoge rente.
Het gestorte bedrag komt vrij zodra de looptijd is
verstreken, maar over de jaarlijks bijgeschreven rente
kunt u steeds direkt beschikken.
Ook in dit geval geldt dat de op 't moment van
aankoop geldende rente niet meer verandert tijdens
de looptijd.
Via onderstaande bon kunt u nadere
informatie thuisgestuurd krijgen.
U kunt ook bellen:
020-5912173 (afd. Beieggingsbewijzen),
020-5912138 (afd. Spaardeposito's).
r -i
Beieggingsbewijzen Spaardeposito's
den uit: „Wij maken ons druk over de
energietekorten, maar van de kant
van de ontwikkelingslanden hoor Je
dat nauwelijks. Zij willen Juist een
technologie westerse stijl, die op den
duur nog veel meer energie zal vra
gen. Waar moet dat vandaan komen?
Dan de manier waarop bij voorbeeld
de Verenigde Staten te koop liepen
met de irtogelijkheden om vanuit de
ruimte de wereld voortdurend in de
gaten te houden. Allemaal goed en
wel, maar het is een technologie die
helemaal in handen is van het wes
ten. en de derde wereld zal er alleen
maar afhankelijker door worden".
Wat ons ontbreekt is de aangepaste,
eenvoudige technologie voor de der
de wereld, die overigens tijdens de
conferentie in Wenen nauwelijks aan
de orde was. De ontwikkelingslanden
willen wat het westen al Jaren heeft,
en Lansink kan zich dat ook wel
voorstellen. „De afstand is te groot
om de mensen in de derde wereld blij
te maken met alleen maar eenvoudi
ge technologie. Als de vertegenwoor
digers uit de derde wereld in Wenen
zién hoe goed bij voorbeeld het open
baar vervoer is. met bussen, trams,
een nieuwe ondergrondse, dan maak
Je je als westerse landen ongeloof
waardig als Je zegt: dat is niets voor
Jullie". Later zwakt dr. Lansink let/
af, als hij zegt dat het „naar twe»
kanten moet werken, wij moeten waS
voorzichtiger zijn met onze technolo
gische ontwikkeling en rekening hou
den met de nadelen daarvan, en de
derde wereldlanden moeten een stap
je vooruit doen, waarbij ook de aan
gepaste technologie een rol kan
spelen".
Werkgroep
EOOPTIJO
AANKOOPBEDRAG
OPBfiENGST
ÏASTE RENTE
100PTU0
VASTE RENIt
3 JR.
f 1.000,-
f 1.268.48
8VA
1 JR
7>/2%
5.000,-
6.342,40
8'/,%
2 JR.
8
4 JR
1.000,-
1.398,68
ev,%
3 JR
8'/«%
5.000,-
6.993,38
8%%
4 JR
8V,%
5 JR
1.000,-
1.556,35
9'/„%
5JR,
9V«%
5.000,-
7.781,75
9V„%
6 JR
9'/,%
Naam:
Straat:
Postkode/Plaats:
erbazing
II - Tr - 35
Kruis uw wens(en) aan en stuur deze bon in
een envelop zonder postzegel naar:
Administratiekantoor postgiro en rijkspost
spaarbank, Weesperzijde 190,1097 DZ Amsterdam.
onver verbazing van Lansink komt
der ei°ort het rommelige verloop van
conferentie, waar nauwelijks een
ergaderorde is, en waar het hele
ijdsschema voortdurend in de war is.
^annacht en gisternacht werd druk
jrvergaderd, maar gistermiddag
p het merendeel van de afgevaar-
:den met dé ziel onder de arm. Dr.
ansink: „Vondeling zou zeggen: dit
an zo niet".
Iet CDA-Tweede-Kamerlid gelooft
iel dat de grote thema bijeenkom-
Binnen een pas In Wenen opgerichte
werkgroep over „wetenschap en de
toekomst", heeft het CDA-Tweede
Kamerlid zich nogal druk gemaakt
over met name de gevolgen van de
technologische ontwikkeling. „We
moeten ons veel meer afvragen, waar
en hoe, maar vooral waarom?" In een
rapport dat in deze werkgroep werd
aangenomen stond aanvankelijk wei
nig over de negatieve gevolgen, maar
mede door toedoen van de Neder
landse delegatie wordt dat nu in ieder
geval genoemd. „Overigens valt het
me wel op", aldus dr. Lansink, „dat
de ontwikkelingslanden zich hele
maal niet druk maken over bij voor
beeld kernenergie. De gevaarlijke
kanten daarvan kunnen of willen ze
niet zien.
De hele conferentie overziende noemt
dr. Lansink de uitkomsten „nogal
mager, hoewel het natuurlijk beter is
dan niks. Zelf ben ik teleurgesteld,
maar Je kunt ook redeneren dat de
aandacht op wetenschap en techniek
voor ontwikkelingslanden is geves
tigd. en dat er een discussie op gang
is gekomen. Als er geen conferentie
was geweest, was er natuurlijk hele
maal niets gebeurd".
Meer nieuws op pag. 7
