Vakbonden ook
voor niet-werkers
De mode van een eigenzinnige generatie:
i
DedertigerszijnerbijgeweestZe zagende Beatlesdoor
AmsterdamvaieaZebleveneenhelenachtopvoorOpen
het Dorp en Mies BouwmaaZij warende eerste fens van
de minirok en de hot pants. Paul Anka bleef altijd dat
eeuwige Diana zingen, terwijl Top Pop nog uitgevonden
moest wordea Zingend en dansend veranderde de tijd
met de DERTIGERS
mee.Zeblijven zoeken
naar nieuwe ideeën.
Ze zien nog steeds de
laatste films.Endragen
nog steeds op
vallende mode.
De dertigers
blijven in de
mode bij OA.
FNV en CNV
bezinnen zich
op strijd tegen
ledenverlies
298;
DONDERDAG 30 AUGUSTUS 1979
De kLacht „vakbonden bestaan
alleen voor werkende leden",
wordt steeds vaker geuit door
de grote schare ntet-actieve le
den: de gepensioneerden, de
werklozen en de WAO'ers. Bij
de FNV bedraagt het aantal le
den dat niet actief aan het pro-
duktie proces deelneemt om en
nabij de t7S.OOO. Bij het CNV is
de schatting (exclusief gepen
sioneerden) 30.000.
Onafhankelijke belangengroe
peringen schieten als padde
stoelen uit de grond. De vakcen
trales op hun beurt proberen
ledenverlies te voorkomen. Bij
de FNV bestaan ondanks Inter
ne verdeeldheid ver gevorderde
groep In zijn geheel zal ver
liezen.
plannen om tot een speciaal
centrum voor uitkeringsgerech
tigden te komen.
Een FNV-discussienota „met
betrekking tot een FNV-secreta-
riaat voor niet-actieven" waar
schuwt, dat als de federatie
geen maatregelen treft, zij deze
Het CNV neemt ook voorzorge-
maatregelen. De commissie
maatschappelijk welzijn peilde
de mening van bestuursbonden
afdelingen over activiteiten
voor WAO'ers en langdurig
werklozen. De reactie viel tegen.
Het CNV ziet vooralsnog geen
heil In een secretariaat.
De Immateriële belangenbehar
tiging niet bij centen alleen
krijgt na veel druk uit de achter
ban eindelijk van de vakcentra
les de aandacht die zij verdient.
Een schets van de voorlopige
strategie.
door Arnold Karskens
AMSTERDAM De Lande
lijke Advies Commissie Oude
ren FNV schrijft in de discus
sienota over niet-actieven
waarom zij meent dat de fede
ratie bijzondere aandacht
moet besteden aan de niet-
actieven. Gepensioneerde le
den zijn bijvoorbeeld vaak
lang en actief (kader)lid, zij
beschouwen de vakbeweging
als hun meest vertrouwde or
ganisatie èn zij maken (met
55.000 personen) een groot
deel uit van de niet-werkende
leden. Behalve het verlies aan
sociale contacten liggen hun
problemen vaak op het vlak
van de pensioenen en de ziek
tekostenregelingen.
„arbeiders actieven-' - steunen de bijvoorkeur alles regelt vanuit één
nota van de werkgroep. punt. Het CNV voelt meer voor een
De twee ambtenarenbonden ABVA gedecentraliseerde aanpak, waarbij
en KABO vinden daarentegen dat aan de regionale afdelingen zoveel
elke bond afzonderlijk moet bekijken mogelijk zelfstandigheid wordt
hoe hij de belangenbehartiging van gelaten,
hun leden het liefst verwezenlijkt
ziet. Beide stellen dat elk van de drie Voor de praktijk zal dit bestuurlijk
gToepen eigen, specifieke problemen verschil van inzicht niet zo heel veel
kent. Bij de ABVA draaien al eigen uitmaken, want beide vakcentrales
groepen en deze bond vindt daarom zijn de laatste Jaren naar het stand-
de oprichting van een afzonderlijk punt gegroeid dat er méér moet wor-
secretariaat onnodig. den gedaan aan de leniging van de
nood onder de niet-actieve leden.
Uitkeringsgerechtigden gepensioneerden, werklozen en WAO'ers verlangen meer
aandacht van de vakbonden.
Eén lijn
Achter de schermen wordt momen
teel hard gewerkt om deze uiteenlo
pende standpunten op één lijn te
krijgen. Als dat lukt en daar ziet
het wel naar uit dan komt er voor
het eind van het jaar toch een secre
tariaat voor niet-actieven. Inzet van
het nadere beraad is uiteraard een
goede regeling van de onderlinge ver
houding tussen secretariaat, de aan
gesloten bonden en de plaatselijke
groepen voor niet-actieve leden.
Ook de werklozen komen in de nota
aan bod. Binnen FNV-kring leeft al
lang de idee om meer sociaal-culture- EfföCt
le activiteiten voor langdurige werk
lozen op te zetten. Een speciale mede
werker of een projectgroep is er. bij
gebrek aan voldoende belangstelling
van de afdelingen, echter nooit
gekomen.
De derde groep, de WAO'ers is met
80.000 vakbondsleden de meest om
vangrijke. Een niet onaanzienlijk
deel van het vrijwilligerswerk binnen
de vakbonden is in handen van
WAO'ers. Het is dan ook niet verwon
derlijk dat binnen de FNV op dit
moment vijftien tot twintig WAO-
groepen plaatselijke activiteiten heb
ben ontwikkeld.
Met name de Vervoersbond vervult
binnen de FNV volgens bestuurder
Orieto Folkersma een voortrek
kerspositie. De bond wil vooral con
tacten tussen WAO'ers stimuleren en
daartoe worden sociëteiten opge
richt. Dat lost voor velen het pro
bleem van de eenzaamheid op en het
maakt gesprekken mogelijk met
lotgenoten, want „wie begrijpt Je pro
blemen beter dan een mede-WAO'-
er?". Behalve het bieden van ont
spanningsmogelijkheden, streven de
WAO-groepen naar een verbetering
van het herplaatsingsbeleid voor ge
handicapten in het bedrijfsleven. Zo
vindt de vervoersbond dat gedeelte
lijk arbeidsongeschikten in de gele
genheid moeten worden gesteld hun
belangen te behartigen in onderne
mingsraden en herplaatsingscommis-
sles
Zoekt de FNV een deel van de oplos
sing op centraal niveau, het CNV
kiest voor een decentralisatie. De
Commissie Maatschappelijk Welzijn
van het CNV vindt dat activiteiten
voor WAO'ers en langdurig werklozen
het meeste effect sorteren als ze
plaatselijk worden opgezet. Voor ge
pensioneerden bestaat de Protes
tants Christelijke Ouderen Bond, wel
geassocieerd met het CNV maar zelf
standig. Geen centraal gelelde aan
pak dus, en daarom ook geen secreta
riaat bij het CNV.
Een werkgroep van het CNV die on
derzoekt wat het christelijk nationaal
vakverbond moet en kan doen voor
niet-actieven, kwam tot de conclusie
dat er van vakbondszijde wel vol
doende aandacht bestaat voor de ma
teriële, financiële en rechtspositione
le situatie van niet-actieven, maar
dat de immateriële belangenbeharti
ging zoals het doorbreken van het
Isolement onvoldoende uit de verf
komt.
Uit een niet bepaald enthousiast ont
vangen eerste enquête, gehouden
door de commissie maatshcappelijk
welzijn is ook gebleken dat bij werk
lozen en WAO'ers geen positief beeld
bestaat over de houding van het
CNV. Verder blijken de afdelingen
slecht op de hoogte te zijn van het
aantal WAO'ers onder de leden.
Oproep
Secretariaat
Aanvankelijk werd binnen de FNV
nog gedacht aan de instelling van een
secretariaat voor WAO'ers. Maar in
een In maart gelanceerde „Notitie
met betrekking tot een FNV-secreta
riaat voor niet-actieven" spreekt de
werkgroep Muller/Negenman zijn
voorkeur uit voor een samenvoeging
van alle uitkeringsgerechtigden.
Ook het federatiebestuur blijkt het
meest te voelen voor een secretariaat
waarin de belangen van zowel WAO
'ers als gepensioneerden en werklo
zen worden samengebracht. Een be
langrijke vraag daarbij is of werklo
zen, gepensioneerden en WAO'ers lid
moeten blijven van de „eigen" bond.
Argumenten tegen voortzetting van
het lidmaatschap van de eigen bond
zijn het gebrek aan tijd, inzet en
voldoende kennis bij de bondsdis-
trictsbesturen om goed te kunnen
reageren op de problemen van de
niet-actieven. Daar staat tegenover
dat het onderbrengen van allen In een
afzonderlijke organisatie het gevaar
oproept van tegenstelling tussen wer
kenden en niet-werkenden. Maar ook
zou een afzonderlijke organisatie een
forse aderlating betekenen voor ver
scheidene bonden.
Willen de bonden zelf de belangenbe
hartiging van de niet-actieve leden
ter hand nemen, dan zullen zij duide
lijkheid moeten verschaffen. Het
niet-actieve lid moet zich kunnen her
kennen
De nota geeft twee mogelijkheden.
De eerste: De FNV ontwikkelt een
soort leidraad voor het oplossen van
de problemen. De bonden mogen dan
zelf bepalen in hoeverre zij hier in
meegaan. De tweede De federatie
richt een speciaal centrum of secreta
riaat op voor niet-actieve leden. Voor
vrouwen. Jongeren, buitenlanders en
middelbaar en hoger personeel be
staan deze al.
Hoewel de FNV top van mening ls Hiërarchisch
dat er één secretariaat moet komen
voor alle niet-actieve leden, bestaat
er bij de aangesloten bonden verschil
van mening De Industriebond ziet
wel wat in een onafhankelijke bond
voor uitkeringsgerechtigden De ver
voer* bonden en de voedingsbond
de laatste spreekt bij voorkeur over
Inmiddels zijn alle CNV-afdelingen
opgeroepen om in samenwerking met
gemeenten, kerken en instellingen
voor sociaal-cultureel werk activitei
ten voor niet-actieven te gaan ont
plooien.
Plaatselijk wil het CNV begeleiders
inschakelen. Regionaal zullen bijeen
komsten voor informatie-overdracht
zorgen en landelijk opereert de com
missie maatschappelijk welzijn als
coördinator.
De Voorzitter van de commissie,
CNV-secretaris drs. Gerrit Terpstra,
noemt haar „een wegwijzer voor sub
sidie-aanvragers en de plaats waar
wordt bepaald welke afdeling in aan
merking komt voor een bijdrage van
het CNV." Terpstra ziet weinig heil in
het zelf organiseren van gespreks
groepen, die de geestelijke proble
men van veel uitkeringsgerechtigden
uitdiepen.
„Vakbonden zijn niet zo gevoelig
voor geestelijke nood," zegt hij. Pro
blemen die voortvloeien uit een ge
brek aan sociaal contact, het gevoel
overbodig te zijn en sociale veroorde
lingen kunnen beter worden overge
laten aan instanties, die daar beter op
kunnen inspelen. Kerken, instellin
gen, blinden- en invalidenbonden zijn
daar beter voor toegerust dan een
vakcentrale.
Voor de directe, materiële belangen
behartiging werkt volgens hem een
vakcentrale effectiever dan een speci
aal centrum Hij verwijst daarbij
naar de activiteiten van de vakcen
trale op het gebied van de rechtsze
kerheid. de inkomenspolitiek en ook
op de mogelijkheid om via arbeids
plaatsenovereenkomsten de herintre
ding van niet-actieven te stimuleren.
Dit is bij uitstek het werkterrein van
de vakbeweging.
De individuele problemen van niet-
actieven kunnen volgens Terpstra be
ter en effectiever op kleine schaal
worden aangepakt. Dat de FNV wel
voor een landelijk secretariaat kiest
komt volgens hem door de hiërarchi
sche opbouw van de federatie, die
de dertig
Mtdflen:
Schuine rib,
lange naden,
epauletten,
sjaal en
ceintuur.
Puur katoen.
40^6
Rephts:
Opvallend
mooi. Ruit-
vooring mot
sjaal en
bindcointuur.
Katoen.
40-46
Links:
De laatste
mod*.
Schuine rib
mot tricot
kraag on
manchetten.
Katoen
38-44
C&jt U töcfi itortdetJjeX!
