De EO vecht tegen 'grote Het Vrij dit winterprogramma ligt nü voor u klaar! boek5ne' Rabobank S Ailey's negerdans heeft eigen gezicl Cheap Trick blijft een goedkope trui En dan nocfh' Op festival in Vlaanderen Vrij Uit voor het beste eruit is geld en goede raad DONDERDAG 30 AUGUSTUS 1979 KUNST/RADIO/TELEVISIE TROUW/KWARTET Het winterseizoen staat weer voor de deur. De omroepen hebben hun radio- en tv-plannen op tafel gelegd. Programma's verdwijnen, nieuwe komen ervoor in de plaats. Maar wie bepaalt wat de kijker krijgt voorgeschoten? Breidt de „ver trossing" zich uit, krijgt commercie de overhand, komen er om roepverkiezingen én wie zijn er bang voor de satelliet? Een serie van tien profielen. Bert Dorenbos: „Het loslaten van normen is het meewerken aan de totale vernietiging". HILVERSUM De om roep is meer dan ooit in discussie. Dat geldt zeker ook voor de Evangelische Omroep. Bij de presentatie van het winterseizoen neemt de EO meer stelling dan ooit. De omroep waar schuwt tegen omroep-ver- kiezingen, die verder af breuk zullen doen aan de culturele en evangelische opdracht van de EO. De EO vecht tegen de „grote pretfabriek die het bestel nu nog slechts is". Bert Do renbos, voorheen onderdi recteur van een projectont wikkelingsmaatschappij, is sinds vijf jaar directeur van de EO. Hij noemt zijn taak een opdracht van God. Het raat goed met de EO. Het ledental is sinds januari van dit Jaar gestegen van 178.000 tot bij na 200.000. Denkt u al aan de El- status? Het is voor te stellen dat de EO daar geen behoefte aan heeft. Uiteindelijk schept het meer verplichtingen en moeten er meer concessies gedaan worden. Dorenbos: Dat Is haast een klas sieke opmerking. Maar er is slechts een behoefte hier, van zo wel de programmamakers als van de leden: Jongens, we willen meer zendtijd Ik geloof pertinent niet Ln het feit dat meer zendtijd voor de EO schadelijk zou zijn. Perti nent niet. Je kunt Je ook afvragen of we nu al water bij de wijn moeten doen We willen niets lie ver dan uitbreiding van het aantal zenduren op radio en tv Volgend jaar bestaat de EO tien Jaar. Een groepje verontruste NCRV-leden richtte in 1970 een eigen clubje op, maar niemand kon bevroeden dat de Evangeli sche Omroep een organisatie sou worden met 120 vaste medewer kers en een groeiend ledenbe stand. Ik vind dat een te goedkope veron derstelling. Je kunt niet zeggen dat de EO louter en alleen ls ont staan door een groepje verontrus te NCRV-mensen. Dat is slechts een facet. Er was een groeiende beweging ln de jaren zestig van mensen die nog wèl vol waren van het evangelie De vervlakking in de gereformeerde gezindte heeft geleld tot het bijeenkomen van een grote groep mensen. Van het een kwam het ander en toen. als een wonder, kregen we zendtijd toegewezen. De wet bood moge lijkheden voor ons. om als aspi rant-omroep te beginnen. En nog maals: als een wonder kregen we er meer en meer leden bij. Het heeft te maken met een toene mend verzet tegen vervlakking, waarbij dingen niet meer gezegd worden zoals ze concreet vermeid staan in de bijbel. Vooral veel jon geren, merken wij. denken er zo over. Wij staan daar ook versteld over Zeker wanneer er na een radio-uitzending van de Muzikale Fruitmand, zon zes-zevenhon derd aanmeldingen binnenkomen. Wij nemen daar met blijdschap kennis van natuurlijk Toepassing van de bijbel De EO snoept, hoe dan ook, men sen van de NCRV af. Er sou een situatie kunnen ontstaan dat er twee B-omroepen xijn die beide als uitgangspunt de bijbel hante ren. Bijt dat elkaar? De heer Jansen, voorzitter van de NCRV, heeft dat ook wel eens naar voren gebracht, maar lk vind dat Je zo'n ontwikkeling niet moet zien als een concurrentiestrijd Het doel van de EO ls niet de NCRV leden afhandig te maken. Nee, wij willen normen en waar den die Ood ons vanuit de bijbel heeft meegegeven zo duidelijk mogelijk naar voren brengen. WIJ zouden het geweldig vinden als wij bijvoorbeeld A-omroep wer den en voor mijn part mag de NCRV dan super-omroep worden. Bovendien komen er dubbele lid maatschappen voor. Lid van de NCRV én de EO. Dan kunnen ze toch lid blijven van de NCRV. WIJ vinden het verheugend dat de heer Jansen zelf zegt dat mijn komst naar de NCRV te maken heeft met de C. Daar zijn wij heel blij mee. Wat is het verschil tussen de NCRV en de EO? Ik zou dat toe willen spitsen op de vóór-het-leven-problematiek. Je komt in deze samenleving vanuit de bewogenheid ln het evangelie, dus de praktische toepassing van de bijbel, op maatschappelijke vlakken terecht waarbij Je als om roep een keuze moet doen. In de problematiek rondom abortus en euthanasie waarbij je er niet om heen kunt dat het een zware aan tasting ls van het leven dat Ood geschapen heeft, moet Je het met de C van christelijk ernstig nemen en daartegen waarschuwen. Op lossingen aandragen die de Bijbel aangeeft. En daarin zie ik een dui delijk verschil in aanpak tussen EO en NCRV Vindt u dat de NCRV te weinig nadruk legt op die C en zich te vrijblijvend opstelt. Ja. Heel duidelijk. Wij vinden dat we bij alle activiteiten, dus ook politieke actualiteiten, de bijbel ter hand moeten nemen en moe ten denken: nou, wat is er aan de hand en wat staat daar ln de bijbel over. Het kan dan wel eens blijken dat de bijbel veel meer antwoor den op vragen geeft dan men aan neemt. Wij hebben onze zendtijd gekregen op grond van de levens beschouwelijke doelstelling die wij nastreven. WIJ wensen het evangelie van de Here Jezus ln omroepland uit te dragen. Daar om kunnen wij niet zeggen: laat de mensen zelf maar bedenken wat ze moeten doen, laat ze zelf maar beslissen hoe ze tegen de wereld moeten aankijken Ambitie Is dat niet een té hoge ambitie. Neemt de EO daardoor niet de plaats in van de kerk? De E(evangelie) is een hoge ambi tie. De pretentie komt echter niet voort uit het omroep zijn of groter willen worden, maar vanuit de klemmende opdracht de bijbel on der de mensen te brengen. We worden gedreven door de woorden van de Here Jezus en dat ls een hoge ambitie. Maar uit reacties uit het land horen we steeds weer: „mensen help ons". Kom je daar mee op het terrein van de kerken? Natuurlijk kunnen wij nooit kerk zijn. Wij spelen geen kerkje. De Here Jezus vraagt ons samen te komen en samen een te zijn. In eenheid willen we bidden. Daar ls de gemeente van Jezus Christus. En het geeft niet waar dat ge beurt. Het hangt niet af van een gebouw of een organisatie. Vier weken vakantie in Oost-Euro pa heeft me daarin ook weer enorm bemoedigd Je onmoet daar broeders en zusters die je eigenlijk helemaal niet kent. Maar er is geen minuut voor nodig om die eenheid ln Christus, die Ood dan ook zelf geeft, om die te her kennen. En al gieren de politie auto's om Je heen. zoals zich dat ln een bepaald geval voordeed, die eenheid is er. Tolerantie U spreekt steeds van de liefde van God, maar zonder tolerantie be staat er geen naastenliefe. Hoe komt het dan dat de EO duidelijk afstand neemt van sommige maatschappelijke problemen? Homofilie noemt a een ziekte en daarmee is de kous voor u af. Van tolerantie valt weinig te merken. De bijbel zegt: Je moet God lief hebben met heel Je hart. Tweede punt: Je zult je naasten liefhebben als Jezelf. Derde punt ls, dat zeg ik altijd: prent dat je kinderen in. Maar als je ziet wat God zegt, dan schrik lk ook wel eens. Dan liegt dat er niet om. Ook wat de Here Jezus zegt. Hij noemt de dingen concreet bij de naam. Dat ls de lijn. Een andere weg is er niet. Goed, homofilie bestaat en ik weet dat dat voor vele mensen verschrikkelijk kan zijn. In de ver borgenheid is veel geleden, maar, het wordt vaak „gepredikt" als een volkomen normaal te accepte ren vorm naast het huwelijk. Ze hebben mij wel eens vergeleken met Anita Bryant ln de VS, maar mijn vraag ls dan: Waar geeft de bijbel aanknopingspunten om in deze lijn te gaan denken? Nou, nergens! Dat is niet intolerant, want Juist wordt zo duidelijk de functie van het gezin beschreven, als basis van de samenleving. Als je dat loslaat dan volgt de ontbin ding van de maatschappij. De el lende zal niet te overzien zijn. Dan zult u wel moeite hebben met uitzendingen van de IKON, de zendgemachtigde namens de ker ken. Die staan lijnrecht tegen over uw ideeën? In „Hoera een Homo" vroegen zij juist begrip voor de homofielen. Dat IKON-programma De Geloof, Hoop en Liefde Show vond ik qua informatie niets te maken hebben met wat de kerk en God naar voren brengen. Het gaat er niet om problemen progressief aan te pakken, dus vanuit tolerantie, maar we moeten kijken wat de bijbel erover zegt. Er zijn momenten dat de bijbel het antwoord ook schuldig blijft. Daarbij kun je op verschillende manieren interpreteren. De bijbel is veel concreter dan men denkt. De bijbel geeft aan waar liefde is. Het staat er duide lijk. Ik noem homofilie een cultus. Mensen hoeven daarin niet te vluchten, als ze maar geloof heb ben. Maar goed, ik ontken het probleem niet, je hoeft er maar voor naar Amsterdam te gaan Iran De EO richt zijn belangstelling de laatste tijd nogal op het buiten land. De actie voor Oeganda is daarvan een voorbeeld. Wat denkt de EO bij voorbeeld van een Khomeini die vanuit een reli gieus standpunt Iran tiranniseert en gruwelijke vonnissen laat uit voeren. WIJ constateren dat er in de hele wereld, en dan met name ln het Midden-Oosten, grote malaise be staat en dat heeft ook weer te maken met het geloof in het profe tisch woord. Daarmee heeft de si tuatie in Iran ook direct te maken. Maar keurt u het af? Het is een afgrijselijke ontwikke ling wanneer onder de dictatuur van een religie als de Islam dit soort taferelen zich afspelen. In het westen bedrijven de kerken een soort open armen-politiek en als Je dan ziet dat een Islam geen enkele tolerantie vertoont voor andere religies, dan zet dat Je wel aan het denken. Gelukkig hebben wij ons hier vastgehouden aan de bijbel en zie eens wat het ons gebracht heeft. Overal waar het christendom in de cultuur is door gedrongen is ook een stuk wel vaart ontstaan. Ik zit in mijn huis ln Baarn en ik voel mij toch heel wat beter dan de bootvluchtelin gen bij voorbeeld. Ik zie dat als een zegen die ik dagelijks mag aanvaarden. Maar laten we op passen. Het loslaten van de normen heeft een direct gevolg voor de maat schappij. Je kimt dat ook zien. Kijk maar naar het druggebruik, kijk maar naar de abortus-wetge ving. Tegenwoordig willen velen zelf bepalen wat wel mag en wat niet. CDA Vindt u dat het CDA bepaalde normen loslaat? In de wet staat dat moord op menselijk leven niet mag. Ook binnen het CDA is men nu van mening dat moord niet persé moord behoeft te zijn. Het CDA stelt helaas de norm van de macht, het in de regering blijven, duidelijk boven een norm waar je niet onderuitkomt, namelijk het woord van Jezus Christus. Ook het CDA sticht verwarring. Dat is meewerken aan de totale vernieti ging- De EO zegt niet hoe het is, maar hoe het moet? Dat mag rustig gezegd worden, in zekere zin is dat wel zo. De EO is fel gekant tegen omroep verkiezingen. Waarom? Ons huidige omroepbestel is een prachtig systeem, waarin alle soci ale en culturele stromingen aan bod komen. Ga je nu omroepver kiezingen houden dan krijg Je een verwrongen beeld. Als op basis van voldoende lidmaatschap een systeem functioneert, waarom zou je het dan veranderen? Dit idee komt voort uit politieke machts verhoudingen. Via de omroep kun je een enorme invloed hebben op de samenleving. Straks krijgt een partij met tachtig procent van de stemmen ook tachtig procent zendtijd. Honger naar macht dus. De omroep mag geen politiek sys teem zijn. de kerken natuurlijk ook niet. Maar de EO is toch ook bezig met het bekeren van mensen en het beïnvloeden van mensen? Natuurlijk. Maar wij functioneren niet als politiek instrument. Vrouwen De bijbel beschrijft de specifieke kwaliteiten van de vrouw. Veel vrouwen zien de klassieke rol in het gezin niet meer zitten, ze den ken allereerst aan eigen ontplooi ing, een logisch Iets in een veran derende maatschappij. Hoe bena dert de EO dit thema in het nieu we vrouwenprogramma dat op komst is? Men zegt dat vrouwen niet meer tevreden zijn, maar ook nu weer verwijzen wij naar de bijbel. Daar in staat precies wat God over vrouwen denkt en dat valt enorm mee. Er is een bijzondere taak weggelegd voor hen. Veel vrouwen gaan onder het geweld van het feminisme aan hun eigen rol twij felen. Dat noem ik je reinste dis criminatie. De programma's die de EO brengt zijn vaak wat oubollig. Is bet moeilijk om een serie te kopen die voldoet aan de evangelische eisen? We hebben nog steeds het Kleine Huis en daar zijn we heel blij mee. Maar het is inderdaad moeilijk om iets passends te vinden. We willen nu eenmaal geen detectives bren gen of zoals je tegenwoordig veel ziet, films met nlet-normale seksu ele verhoudingen. Het komend seizoen begint de EO met een quiz. Is dat een con cessie? De grote vervlakking wordt voor een groot deel ook veroorzaakt door tal van onbenullige quizzen. De prijzen komen ten goede van goede doelen om te beginnen. Daarbij hebben we altijd al een quiz willen hebben. We misten in onze programmering een gezellig programma waaraan het hele ge zin actief kan deelnemen. Het mag echter geen glitter-werkelijkheid worden met een voorbijgaande lach. Personeelsbeleid Nog niet zo lang geleden ontstond er bij de EO een rel over het personeelsbeleid. Een aantal mensen zei dat ze ten onrechte aan de dijk waren gezet. U werd bijvoorbeeld een dictator en een vazal van uw voorzitter ds. Glas-, houwer genoemd. Is het zo dat degenen die zich niet kunnen ver enigen met bepaalde beleidslij nen eruit gezet worden? Ja, wil Iemand niet mee met de lijn, dan moet hij zelf zo verstan dig zijn op te stappen. Ga alsje blieft weg als je het niet meer leuk vindt, zeg ik. Vergal je leven niet als je niet met de lijn mee wilt. Er is een ondernemingsraad en er wordt op alle niveaus vergaderd over het beleid. Dus inspraak is er voldoende. Er zijn altijd wel pro blemen en zeker bij een moeilijk te besturen Instituut als de om roep, maar ik zeg dan: mensen laten we blij zijn. Luister naar Gods woord en kom uit je stoel. Wij kunnen iets doen tegen het ingeslapen christendom. Het is een van God gegeven verantwoor delijkheid om mensen te beïnvloe den. Meer mensen zouden zich daarvan bewust moeten zijn. De afgrond De VARA en de VPRO doen dat op hun manier ook. Kunt u dat respecteren? Het ligt er maar helemaal aan hoe je mensen wilt overtuigen. Waar kies je voor: de weg van het licht of de weg van de duisternis. Als de VPRO mensen 's nachts om twaalf uur uit bed trommelt om ze op pad te sturen naar de Flevopol- der met een begeleidend radio programma, dan zijn zij de gees ten van de afgrond. Dit soort za ken leidt tot grote consternaties en frustraties. Ais men in Paradiso een groot festijn organiseert om het christendom aan de kaak te stellen dan kun je toch met je verstand doorzien dat daar een afbraak van het menszijn plaats vindt. Dat soort programma's heeft kennelijk een bestaansrecht, maar je vraagt je wel af; hoe is het mogelijk. Het ls het openbaar ma ken van een geestelijk denken, dat afgrijselijk is. Voor de mensen die het doen, maar ook voor degenen die zich erin verlustigen. Wij zijn blij dat we het licht gevonden heb ben en dat wij de kans hebben om dat via de EO uit te stralen. door Ineke Sluiter In het kader van het festival van Vlaanderen, dat tol oktober o.a. in Gent plaatsvindt, zag ik een voorstelling Alvin Alley's American Dance Theatre. Hij is een vai bekende Amerikaanse choreografen die vooral geprol heeft de negerdanskunstenaars ln een eigen gezicht en volledig tot hun recht te laten komen. Dat hem dat uitstekend ls gelukt, bleek in een volle schouwburg, die enthousiast reageerde op de overrom pelende vitaliteit en bewegingsdrift die de dansers meebrengen en die ook hun sterke kant is. Het programma begon met een niet al te sterk nummer van Ailey zelf, geïnspireerd op muziek van een Zuid- afrikaanse trompetist, Maekela, waarin weliswaar de problematiek van de Zuidafrikaanse neger aan de orde werd gesteld maar naar mijn smaak in een te oppervlakkig aan doende choreografie om grote indruk te maken alhoewel er aanzetten wa ren van rake typeringen die meer zouden doen verwachten. Het volgende nummer was ook van Ailey, uit 1972 een solo, lovesongs, een selectie van songs gezongen door Donna Hathawaij en Nina Simone, gemaakt voor Dudley Williams, die een voortreffelijke uitvoering geeft van deze choreografie met een bijzon der fijn genuanceerde dynamiek en uitdrukkingsvermogen wat het kij ken tot een spannende ervaring maakt. Daarna Butterfly Choreogra fie Rael Lamb, muziek Subotnik, een ballet geïnspireerd op het leven van vlinders, met heel boeiende momen ten en als geheel een helder en lijk werkstuk. Als laatste stuk een ballet vj nald McKayle, ook al een chorei die zich ingezet heeft om de folklore ln Amerika duidelijk g< te geven met een vroeg werk uit| zuiver heel puur en raak met k< ke typeringen van de mensen 1903 New Orleans bevolkten mi gevoel voor humor gemaakt. Hel District Storyville, muziek met opnamen van Bechet, Ellii en Jerry Roll Morton. Er werd zoals al gezegd, uitbi gedanst, en genoemd dienen zei worden, zonder aan de andei braak te doen, Donna Wood, Dove in Masekela Langage, Sherman, Danita Ridout en Mi< ko Oka in Butterfly, en Filles dt in District Storyville. Het is jai dat een gezelschap als dit niet land aandoet, omdat het een vi sende en andere kijk op de geeft, en in het scala van de di beurtenissen in Nederland een me aanvulling zou zijn. Missel de directie van het Holland Fet te interesseren om met het lei van Vlaanderen contact op te nj over een mogelijke samenwerl door Stan Rijven tde Ilse Jsp' ROTTERDAM Beton staat in de popmuziek voor hardt waarin gierende gitaren, aangevuld met drum en zang, geluidsvolume produceren waarmee tijdelijke verdoving optreden. Muzikaal gezien hoeft dat niet per se tot onint(£ santé resultaten te leiden, maar dikwijls is het effectbej een bepaald image waarmee de kwaliteit verdoezeld woi Het betonnen Rotterdamse Ahoy werd dinsdagavond tot in alle uithoe ken volgestort met muziek van de zelfde soort door Molly Hatchet en Cheap Trick. Molly Hatchet is afkom stig uit het Zuiden der Verenigde Staten, een streek waar tot voor kort veel „Southern rock" vandaan kwam zoals de Allman Brothers en Lynyrd Skynyrd die bijvoorbeeld maakten Hiervan was echter niets in het voor programma terug te vinden. Slechts fantasieloze geluidsmuren wisten de zes mannen van Molly Hatchet op te bouwen, terwijl je met drie sologita risten toch leuke dingen moet kun nen doen. Nee, alleen het décor kon me bekoren waarop Hatchet Molly (wrede zeventiende eeuwse vrouw) te paard gezeten een bijl omhoog hield Gewapend betonmuziek met de botte bijl dus. Voorbeeld Cheap Trick, eveneens van Ameri kaanse origine, bracht voor de derde keer binnen anderhalf jaar een be zoek aan Nederland, maar nu als hoofd-act. Zij vormen in een notedop het voorbeeld van hoe in de popin dustrie een groep rijp voorde markt gemaakt kan worden. Maart 1978 nog als onopvallend voorprogramma bij Kansas, maar dit jaar een optreden in Paradiso en vervolgens twee singles die middels tv-filmpjes uitstekend verkochten. Het uitbrengen van de plaat (Cheap Trick at Budokan) deed de rest. Belangrijk hierbij was het image, dat om de groep gecreëerd werd. Gitarist Rick Nielsen draagt voortdurend een honkbalpetje, een broek met te korte pijpen en een ongecoördineerd ren nen en gebaren moeten een vorm van ongekunstelde mafheid verbeelden. Tweede blikvanger vormt zanger-gi tarist Robin Zander, die over een eigen stemgeluid maar vooral een aantrekkelijk uiterlijk beschikt. Als contrast bezit drummer Ben E. Car los het image van een kantoorklerk en mag Tom Peterson er „normaal" uitzien. Deze ingrediënten hoeven op zich weinig afbreuk aan de muziek te doen, maar bleven tijdens het Ahoy- concert noodzakelijk om de aandacht gevangen te houden. De rode draad vormde het materiaal van het Budokan-album waar tussen- 1 door nummers van de vorige werden verwerkt. Hun muziek i| re van melodieus, kent weinig v singen en bestaat uit een dichtd de brij waarin weinig variatie 1 aangebracht. Slechts in „Needl love" werd uitgebreid geimo. seerd, waarmee de afzonderlijk strumenten een kans kregen voorspelbaarheid werd opgehev) De halfbezette zaal was voor h« dium één zwaaiende massa, maai derop in de tribunes bleven der1 ties lauw. Pas met twee hits (I tO you to want me en Surrender) de vonk over, die resulteerde iL toegift, namelijk „Ticket to ride; de Beatles. Cheap Trick blijft KM mij meer een goedkope truc. gel In de Nicolaikerk in Utrecht 13,14 en 15 september een orgelpu festatie gehouden. Op deze maj°r1 tatie die gewijd is aan Nederig- orgelmuziek worden werken uitN?e den en heden gespeeld door o.nj*01- Kee en Joost Langeveld. Het Kamerorkest vertolkt samen rrfi ganist Gert Oost werken uit def ec tiende eeuw. Voorts is er tijdeifn te houden orgelvesper ruimtefen orgelimprovisaties. jtoe De expositie „Amsterdamse ters in de negentiende eeuw". Amsterdamse toneelmuseum een overzicht van zo'n honderd| ters die de hoofdstad in de eeuw telde. Prenten, oude fol afflche's geven een beeld van tendeels verdwenen theaters, tentoonstelling ls t/m voorjaar bezichtigen. In de hal van het hoofdgebot de Technische Hogeschool Ei ven is tot en met 27 septembi expositie te zien met als titel „f Goetheanum de bouwimpi Rudolf Steiner". Deze tentoi ling geeft in foto's, tekeningei quettes en publicaties een beel het werk van Rudolf Steiner chitect. De expositie is ingerich] de Zweedse kunstenaar Arne borg en is in ons land alleen ln] hoven te zien. Over de betekei de antroposofische bouwimpul den tijdens de expositie diversi ges gegeven. ADVERTENTIE Speciaal vandaag The flight of the Phoenix is een Amerikaanse speelfilm uit 1966, van Robert Aldrich naar de gelijknamige roman van El- leston Trevor. Als piloot Frank Towns opdracht krijgt een groot vrachttoestel met passagiers de Sahara over te vliegen krijgt hij pech. Zijn toestel komt in een hevige zandstorm terecht. Hulp komt voor enkele passagiers te laat. Ter gelegenheid van een aantal van de totaal 600.000 Nederlanders die in het bui tenland werkzaam zijn, werd onlangs in Den Haag een con gres gehouden. Als afscheids avond was er een amusements programma waaraan mee werkten Llesbeth List. Her man Krebbers. Ramses Shaffv en het Metropole Orkest Ned.Z20.27 it '°o'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 4