Christenvrouwen in actie
voor zusters in Z.-Afrika
Tussen wal en schip
t
Het Friesch Dagblad en de computer in Nairobi
Lutherse zorg over
Turkse christenen
Kerkleiding weigert
teruggave Rhoodie-geld
Trouw
Nieuwe
paus
brengt geld
in het laatje
Conferenties
5
VANDAAG
VOORBUGANGE
Protestanten in
Italië timmeren
meer aan de weg
Kerken bieden
DSM-ers
diensten aan
Opvolger van
Hammerstein
DINSDAG 28 AUGUSTUS 1979
TROUW/KWARTET
door A. J. Klei
De computer In het studiecentrum van de
wereldzending te Nairobi heelt berekend
dat de komende tien jaar het aantal
christenen op ongekende wijze zal -
toenemen. Dit bericht stond op een
telexstrookje, dat verleden week op ons
bureau werd neergelegd. We lazen het, we
haalden de schouders erover op en gooiden
het in de prullenmand. Het kwam namelijk
van een volstrekt onbekend
onderzoekcentrum.
We werden bij onze beslissing dit bericht
niet in de krant te zetten, gedreven door de
edelste journalistieke gevoelens. Wie ol wat,
zo overwogen we, dienen we met aandacht
te schenken aan een veredeld soort
koffiedik-kijken? Tot mijn niet geringe
verbazing hebben ze bij het Friesch
Dagblad de voorspelling uit Nairobi in volle
ernst opgepakt en er een opgetogen
beschouwing aan gewijd.
Het Friesch Dagblad, zo weten we toch. is
een zeer degelijke krant. Aan het hoofd van
de redactie staat een hervormde dominee,
die regelmatig op 't scherm te zien is bij de
NCRV. Echt een man dus met hart voor de
christelijke organisatie. Voorts beweegt
zich in de hogere redactionele regionen de
heer G. J. Breuker. bij wiens gereformeerde
pennevruchten mijn stukjes bijzonder
schriel afsteken. En het is uitgerekend de
heer Breuker. die in het Friesch Dagblad
van afgelopen donderdag compleet in
vervoering raakt door hetgeen uit Nairobi
werd gemeld.
Ik snap dit niet. Ik heb collega Breuker
altijd beschouwd als een zeer gave zoon der
reformatie, die het Sola Scriptura om zo te
zeggen in het bloed zat. Aangezien de
voorspelling van Nairobi nog niet
uitgekomen is, durf ik er niet van uit te
gaan dat al onze lezers doorgewinterde
christenen zijn en daarom zal ik even
uitleggen wat dat is: Sola Scriptura. Toen
Luther in 1517 de kerk hervormde, hetgeen
destijds hard nodig was, zei hij (onder
meer): Sola Scriptura. Dit betekent: alleen
de Heilige Schrift. Hij zei dit om aan te
geven dat hij de roomse opvatting afwees
van een overgeleverd Woord van God (de
traditie) naast het geschreven Woord van
God (de bijbel). Sola Scriptura, alleen de
bijbel!
Welnu, tot dusver gaf collega Breuker er
blijk van, er naast de bijbel geen andere
openbaringsbron op na te houden, maar nu
opeens houdt hij een willekeurige
computervoorspelling voor waar en zeker.
Die voorspelling geeft hem een jubelend
artikel in de pen, waar hij in koeien van
letters boven zet: Geen grond voor twijfel
aan Christus' overwinning. En dóór weer
boven, in iets kleinere letter: Er komt toch
„een schare die niemand tellen kan".
Het ziet ernaar uit, dat de heer Breuker
voorheen aan die overwinning en aan die
schare getwijfeld heeft. In elk geval is zijn
geloof in deze zaken aanzienlijk versterkt
door het bericht uit Nairobi. Hij schrijft:
„Uit de computercijfers in Nairobi valt af te
leiden, dat God Zijn beloften waar zal
maken en dat Christus' zaak niet van
aflopende aard is, ook al gaan in Europa, in
Nederland en in Friesland steeds minder
mensen naar de kerk." Ik had in mijn
onnozelheid altijd gedacht dat uit de bijbel
valt af te leiden dat Christus' „zaak" het wel
zal houden. De poorten der hel zullen haar
niet overweldigen, laat staan een geringere
geneigdheid tot kerkgang in Friesland.
Nogmaals, ik snap niet dat de heer Breuker
in vlam gezet wordt door die
computercijfers. Bovendien, al zouden die
cijfers de komende tien jaar kloppen, wie
verzekert de heer Breuker dat al die
christenen trouw ter kerke zullen gaan? Ik
denk eerder dat ze, net als wijgeneigd
zullen zijn tot alle kwaad. Wat dit aangaat,
belooft een heleboel christenen niet altijd
een pretje. Er zijn landen waar mensen die
zich nadrukkelijk christen noemen, de
lakens uitdelen en waar ik niet graag zou
wonen.
Van een medewerkster
UTRECHT „Jullie zullen straks op weerstanden stuiten omdat bij deze actie de politiek om
de hoek komt kijken en omdat ze in een mannenkerk door vrouwen wordt gevoerd." Deze
waarschuwing richtte Hildegard Zumach, secretaris-generaal van de Evangelische Vrouwen
dienst ir. de Bondsrepubliek, zaterdag tot de vertegenwoordigers van christelijke vrouwenor
ganisaties. Dezen waren op uitnodiging van de Stichting Vrouw, Kerk, Twee/Derde Wereld
(SVKW) bijeen om te horen wat er aan vast zit om „ja" te zeggen tegen de boycot van
Zuidalrikaanse produkten, waarbij het accent valt op levensmiddelen en sigaretten.
Sinds januari j.l. heeft de „Werkgroep
Vrouwen voor Zuld-Afrika" van VKW
al plannen om de bij haar aangeslo
ten vrouwenorganisaties te Interesse
ren voor eenzelfde boycotactie als
eind 1977 in West-Duitsland werd be
gonnen. Er is een omvangrijke docu
mentatiemap samengesteld waarmee
zelfs de meest onwetende over de
situatie In Zuld-Afrika aan het werk
kan gaan. De geschiedenis, de rol van
de kerk, het onderwijs, de politieke
strijd, wat apartheid voor vrouwen
betekent, wordt uitvoerig behandeld.
En een deel van de map is gewijd aan
actiemodellen, instructies en tips om
op eigen terrein en met eigen moge
lijkheden initiatieven te ontwikkelen.
Aan het begin van de dag confron
teerde de toneelgroep Barstens uit
Groningen de vrouwen met de dage
lijkse gang van zaken in Zuld-Afrika
door middel van simpele gebaren, let
terlijk geciteerde uitspraken, gedich
ten en verhalen lieten ze zien om
welke kleinigheden zwarte mensen
worden vernederd achter de tralies
komen en worden mishandeld. Dat
niet alle vertegenwoordigers van de
christelijke vrouwenorganisaties
stonden te trappelen om aan de boy
cotactie mee te doen, deels omdat ze
zelf nog niet gemotiveerd zijn of om
dat ze moeilijkheden vreesden met
hun achterban, bleek uit opmerkin
gen daarna. Dat juist Zuid-Afrika het
doelwit is en niet een willekeurig an
der land waar mensen lijden, verde-
door Hennie Serfontein
JOHANNESBURG De synode-voorzitter van de Zuidafri-
kaanse Nederduitse Gereformeerde Kerk dr. E. P. J. Kleyn-
hans heeft aangekondigd alle giften te retourneren die ont
vangen zijn om de kerk in staat te stellen de door het
ministerie van Informaties geschonken 360.000 gulden terug
te betalen. Hiermee reageerde hij op de gift van een vooraan
staand gepensioneerd predikant, ds Lod. Spies, die 240 gulden
overmaakte om „de foute stap van de kerk goed te maken om
smetgeld van de regering aan te nemen".
digde de werkgroep met de constate
ring dat in geen enkel land zo'n ecla
tant stuk onrecht in naam van het
christendom gebeurt. „Daarom" zo
vindh de stichting, zouden juist chris
tenwen achter de actie moeten gaan
staan om door het stukje lijden dat
zij zeker zullen ondervinden als zij
zich niet meer opstellen als anonieme
consumenten en zich solidair te to
nen met haar zwarte zusters.
Moed
Hildegard Zumach, die was gekomen
om de Nederlandse vrouwen te vertel
len van de Duitse ervaringen en hoe
verheugd men daar is dat door het
meedoen van de Nederlandse chris
tenvrouwen de actie internationaal
wordt zei oa.: „Er zal steeds voor elke
vrouw veel moed nodig zijn om aan
de dagelijkse inkopen een bepaalde
persoonlijke Instelling te koppelen.
Voor velen zal het ook een pijnlijke
constatering zijn dat het een ver
vreemding met zich mee zal brengen
van familie en vrienden, maar veel
vrouwen zeggen ook, dat juist deze
ervaring een bijdrage heeft geleverd
aan een christelijke beleving. Ik heb
nu we met deze boycotactie bezig
zijn, de verbazingwekkende ervaring
opgedaan dat 'strijd' en 'gerechtig
heid' vreemde woorden zijn geworden
in onze kerk. Maar na twee jaar zijn
we nu toch zover dat onze kerk be
grijpt waar het ons om te doen is en
dat wat er in Zuld-Afrika gebeurt
zonde is."
Dr. Kleynhans rechtvaardigde zijn
reactie als volgt: „De algemene lei
ding van de Nederduits-Oereformeer-
de Kerk heeft duidelijk gemaakt dat
zij verantwoord en rechtschapen han
delde en daarom geen verplichting
voelt om dan maar ook het kleinste
deel van het geld terug te betalen.
Ook bestaat er geen enkel schuld
complex. De kerk heeft niet gevraagd
waarin opgenomen: De Rotter
dammer. met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tamminga
Directeur mg O Postma
HOOFDKANTOOR
PosiDus 859
1000 AW Amsterdam
Wibauisfraat 131
Amsterdam
Poslg ro 66 00 00
Bank Ned Cred«etbank
Reher.ngnr 23 00 12 574
Gemeentegiro Amsterdam
X11000
REGIO ROTTERDAM/DORORECHT
Posibus 9<8
3000 AX Rotterdam
tel 010-115588 (abonnementen
en bezorging)
tel 010-115588 (redactie)
lel 115700 (uitsluitend voor
adveriemies)
WesttXaak 4
Roti or dam
REGIO DEN HAAG/lElDEN
Posibus 101
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
Parkstraat 22
Oen Haag
REGIO NOORD'OOST NEOERLAND
(uils'uitend administratie)
Postbus 3
8000 AA Zwolle
tel 05200-17030
Melkmarkt 56
Zwo'ie
Abonnementsprijzen:
Per maand 15.90
Per kwartaal 47,70
Per hait |aar 95,40
Per («ar 188,60
Advertvrt etar even op aanvraag
(re adressen boven)
Opgave lam<i.eber chten 9-19 30 van
maandag t'm vntdag Op zondag van 18-
20 uur leM 020-913456
Opgave min-advertenties fel
020-936868 ol schnftekjk aan Mmt-Adv
J'del>nq posibus 4J3
1000 AK AMSTEROAM
Adreswiizigmg^n u tsimlend schrifteii|k
aan onze Amsterdamse adressen
om donaties en zal deze dan ook niet
accepteren. Als mensen toch geld stu
ren, zullen we dat hun terug geven".
Aan deze onbuigzame verklaring van
dr. Kleynhans, verstoken van elk ge-,
voel van berouw, ging een storm bin
nen de Nederduits-Gereformeerde
Kerk vooraf over het accepteren van
regeringsgeld uit een geheim fonds
van het Inmiddels opgeheven depar
tement van informatie. De kerklei-.
ding, met mensen als dr. Kleynhans,
dr. Koot Vorster, prof. Johan Heyns
en dr. Kosle Gericke, hebben het aan
nemen, dat zich over een aantal jaren
uitstrekte, steeds verdedigd. Zij be
weren dat er geen kwaad in stak.
Andere kerkelijke autoriteiten echter
als prof. Dawld Bosch en dr. Frans
O'Brien Geldenhuys beschrijven het
als een morele misstap. Professor Ka-
rel Boshoff opperde daarbij dat de
kerk de 360.000 gulden moet terug
storten. Ds. Spies gaf vorige week het
voorbeeld en stuurde 240 gulden als
zijn aandeel naar de kerk. Dominee
Paul Mellet uit Johannesburg echter,
had kritiek op deze poging om met
teruggave het bezoedelde gezicht van
de kerk schoon te wassen. „Zwarten
zien de kerk als iets dat verbonden is
met de blanken en de regering. De
paar donaties, veranderen daar toch
niets aan. Er wordt een afschuwelijke
bedoening gemaakt over het informa
tieschandaal. Maar in vergelijking
met het rassenvraagstuk is het te
verwaarlozen".
Boesak
De invloedrijke voorzitter van de
broederkring dr. Allan Boesak, heeft
al gewaarschuwd dat enkele niet-
blanke kerkelijke leiders zich voor
stander hebben verklaard van het
verbreken van alle banden met de
„moeder"kerk. „Als nu een synode
plaats zou vinden van de nlet-blanke
kerk, zou er geen twijfel over bestaan,
of een grote groep van leden zou het
voorstel doen dat de Nederduits-Ge
reformeerde Zendingskerk al haar
banden zou kappen met de blanke
NG kerk. Wat de zwarte kerken altijd
dwars heeft gezeten, is de relatie tus
sen de NG kerk en de Nationale Par
tij. Dr. Boesak: „Wat me zo tegen
staat is dit. De Nederduitse Gerefor
meerde Kerk en kerkleden als dr.
Koot Vorster. zeggen dat ze zich zor
gen maken over het positieve beeld
van Zuld-Afrika en dat de -kerk een
belangrijke rol kan spelen in de po
gingen dat beeld te verbeteren. Maar
nergens uiten zij bezorgdheid over
het beeld dat de zwarte kerken krij
gen van het „Koninkrijk Gods" en
het mogelijke ongunstige effect op de
geassocieerde kerken. Er bestaat be
zorgdheid over het volk. maar niet
over de mensen die er deel van uit
maken. De oecumenische relatie en
de binding tussen de verschillende
kerken is een delicate, gebaseerd op
openheid en vertrouwen. Maar het is
moeilijk om dit vertrouwen in de
blanke kerk te houden nadat de lei
ding geld uit geheime fondsen voor
propagandadoeleinden heeft aan
vaard.
Verzoek
Waar het om gaat moeten nu in de
eerste plaats de christelijke vrouwen
organisaties In ons land door krijgen.
Mevrouw Kloek, voorzitster van de
werkgroep zei: „We moeten er goed
van doordrongen zijn dat niet wij
deze actie willen maar dat het drin
gende verzoek daartoe gekomen is
van de zwarte vrouwen uit Zuid-Afri
ka als laatste mogelijkheid voor een
vreedzame oplossing." Daarom drong
ze er bij de aanwezigen op aan er met
hun achterban over te spreken, de
informatie die de stichting hun regel
matig zal toesturen in de eigen vere
nigingsbladen op te nemen omdat
wat ln het eigen orgaan te lezen is
toch meer Invloed heeft en zo de
leden op de hoogte te brengen van
wat er ln Zuid-Afrika gebeurt.
ROME (ANP) 8 De populari
teit van paus Johannes Paulus
II legt het Vaticaan geen
windeieren. De giften uit alle
delen van de wereld aan de
Heilige Stoel zijn frappant ge
stegen, sinds hij paus gewor
den is.
Dit is een ommekeer van de
lijn, die onder paus Paulus VI
zichtbaar was. In de vijftien
jaar van zijn pausschap daalde
de opbrengst van de zoge
naamde Sint Pieterspenning
aanzienlijk. Officieel zijn er
nooit cijfers bekendgemaakt,
maar de Italiaanse priester
Giovanni Cereti schat, dat de
Pieterspenning onder paus Jo
hannes XXIII geklommen was
tot 25 i 30 miljoen gulden per
jaar, maar onder paus Paulus
terugzakte tot in een bepaalde
periode minder dan acht
miljoen.
Het eerste jaar van de huidige
paus wettigt de verwachting,
dat financieel voor het Vati
caan de dagen van Johannes
XXIII zijn teruggekeerd. De
Pieterspenning is de vrijwilli
ge bijdrage, die rooms-katho-
Heken over de gehele wereld
geacht worden te geven aan
het Vaticaan. Overigens is dit
maar een deel van de inkom
sten van de Heilige Stoel. Het
grootste deel komt van inves
teringen, gespreid over de ge
hele westerse wereld. Jaarcij
fers worden nooit gepubli
ceerd.
door Jac. B. Looijen
Nee. de apocriefe bijbelboeken zijn
nimmer populair geworden in de
kerken van de calvinistische refor
matie. Hoewel, helemaal waar is dat
niet. Want alom ln ons land zingt
men volop het gezang „Dankt,
dankt nu allen God" en dat lied is
regelrecht weggelopen uit het apo
criefe boek van Jezus Sirach, het
vijftigste hoofdstuk, de verzen 22
tot 24. Daarin lezen wij onder ande
re: „En nu dankt God aller dingen,
die alleen grote dingen doet overal,
die onze dagen verhoogt van móe
ders schoot af en die met ons han
delt naar zijn barmhartigheid". In
het liedboek voor de Nederlandse
kerken Is het gezang te vinden on
der nummer 44 en het is gerang
schikt in de rubriek bijbelliederen,
zij het met de vermelding dat het
hier om een tekst uit een apocrief
boek gaat. Trouwens nóg twee apo
criefe teksten inspireerden de ma
kers van het liedboek namelijk Ba-
ruch 5 vers 5 (gezang 123) en het
aanhangsel aan het boek Esther,
hoofdstuk 14 (gezang 45).
In oude prentbijbels wordt ook altijd aandacht besteed aan de apocriefe
boeken in het algemeen en aan de geschiedenis van de kuise Susanna in
het bijzonder. Deze afbeelding is uit de prentbijbel van Pieter H. Schut
(uit 1659).
Vurige oven
Voor gezang 45 tekent de dlchter-
dominee Willem Barnard. Hij wilde
graag nog meer apocriefe liederen
in het nieuwe gezangboek, o.a. de
lofzang van de drie mannen in de
vurige oven. het tweede aanhangsel
bij het boek Daniël. Dat lukte hem
niet. De commissie van het liedboek
vond dit gezang te ver gaan, hoewel
Willem Barnard en zijn cantor Frits
Mehrtens tekst en muziek reeds
hadden beproefd in een nocturne-
dienst in de Maranathakerk te Am
sterdam. Zij waren tezamen en in
vereniging tot de conclusie geko
men dat het gezang zeer aanvaard
baar zou zijn voor het liedboek, ook
al was er voor hen een onaangena
me herinnering aan verbonden. Na
afloop van de godsdienstoefening
waarin het gezang uit de vurige
oven werd gepresenteerd keerden
zij huiswaarts in een gammel au
tootje en dat vatte door onbekende
oorzaak onderweg vlam. De liturg
en de zangmeester vergaten op dat
moment het verheven gezang van
de mannen in de oven geheel en al.
Zij waren er slechts op bedacht hun
vege lijf uit het dreigende vuur te
redden. Gelukkig slaagde hun
poging.
Vagevuur
We kunnen nog veel meer zeggen
over de apocriefe boeken, die thans
bij Kok in Kampen opnieuw zijn
verschenen volgens de oorspronke
lijke uitgave van Jacob en Pieter
Keur. Het drukwerk omvat 400 pa
gina's en de prijs is inbegrijpelijk
laag, namelijk 14,90. De apocriefe
boeken, en dat zijn de boeken die in
de loop der eeuwen in de reformato
rische kerken tussen de wal en het
schip geraakten, want Je kon ze
volgens theologen en kerkvergade
ringen niet tot het onfeilbare woord
van God rekenen, worden door Kok
weer opgevist.
Kijk, wij hebben zoals prof. dr W. C.
van Unnik in z'n voorwoord op
merkt in onze bijbel tussen het
oude en het nieuwe testament al
leen maar een witte bladzijde. Hier
moeten de apocriefen staan, want
zij overbruggen de periode die ver
liep tussen het laatste boek van het
oude en het eerste boek van het
nieuwe testament en die periode
neemt een paar honderd jaar in
beslag. In de eerste uitgaven van de
statenvertaling zijn ze dan ook op
genomen; zij het na enige herrie.
Later niet meer. Ook al omdat de
rooms katholieken, die meer waar
de hechten aan de apocriefen hun
leer omtrent het vagevuur alsmede
het gebed voor de doden mede fun
deren op 2 Makkabeeën 12 de laat
ste vereen, waarin wordt betoogd,
dat het een heilige en Godzalige
gedachte is om voor de gestorvenen
te bidden, opdat zij alsnog van hun
zonden ontslagen worden.
Susanna
Thans haast ik mij nog eventjes de
aandacht te vestigen op het be
roemde verhaal van Susanna en de
twee ouderlingen, dat is opgete
kend in het aanhangsel bij het 13e
hoofdstuk van het boek Daniël. Su
sanna was zoals de statenvertalers
dat uitdrukken een vrouw „welke
zeer schoon was en de Here vrezen
de". Zij was ook schoon in die zin
dat zij dagelijks een bad nam in de
tuin van haar zeer vermogende
echtgenoot Jpjakim. Twee ouder
lingen, die geregeld over de vloer
kwamen bij Jojakim en die erg on
der de indruk waren van Susanna's
schoonheid, besloten op een goede
dag zich te verstoppen in de tuin.
En jawel hoor: ze koekeloerden
door de struiken heen en zagen de
naakte Susanna in het bad. Toen
wilden ze, als de vertaling dat for
muleert: „met haar van doen heb
ben". Want, en weer citeer ik de
vertaling: de ouderlingen waren
„over haar met begeerlijkheid ont
stoken".
Boeléren
Een meer oorspronkelijke vertaling
zegt dat elk van de beide ambtsdra
gers gaarne had „geboeleerd" met
haar. Omdat ik het werkwoord
„boeléren" niet kende greep ik on
middellijk naar m'n woordenboe
ken en begreep dat het uit het oud
germaans stamt en zo in onze taal
terecht kwam en dat het zoiets be
tekent als zeg maar: ondeugend
stoelen met elkaar ln vrijages. Nu ja
dan weet je genoeg. Aangezien je in
schriftstudie niet zorgvuldig genoeg
kunt zijn, pakte ik ook m'n oudste
statenvertaling en warempel daarin
kwam ik het woord ook tegen en wel
ln Jeremla 3 vers 1, waarin de pro
feet zegt: „Gij hebt met vele boe
leerdere gehoereerd, keer nochtans
weder tot Mij, spreekt de HEERE".
JOINVILLE (ANP) De Lutherse Wereldbond heeft al zijn
ledenkerken verzocht er bij de Turkse regering op aan te
dringen, dat deze „de vereiste maatregelen neemt om de
vastgelegde rechten der christelijke minderheden te bescher
men". Volgens de informatie, die de Lutherse Wereldbond
heeft ontvangen, worden de slinkende minderheden der chris
tenen in Turkije in toenemende mate gediscrimineerd zowel
op politiek als maatschappelijk gebied.
De Lutherse Wereldbond vergadert
momenteel ln Joinville in Brazilië.
Met zijn verzoek reageerde het dage
lijks bestuur van de wereldbond op
een initiatief van bisschop Genna-
dios Chrysoulakls uit Buenos Aires.
Deze beschreef de situatie der chris
tenen in Turkije als ernstig. De chris
telijke kerken moeten zeer hoge be
lastingen betalen. Kerken moeten
daarom worden gesloten. De bouw
van nieuwe kerken wordt niet toege
staan. Volgens ds Grieks-orthodoxe
bisschop wonen er nog slechts 6000
orthodoxe christenen in Turkije. Vijf
tig Jaar geleden waren er dat nog
meer dan 200.000.
Volgens de Lutherse Wereldbond
heeft vooral het orthodoxe patriar
chaat van Constantinopel in Istan-
boel het bijzonder moeilijk. Volgens
bisschop Gennadios houdt de Turkse
regering zich niet meer aan de over
eenkomst, die in 1922 met de christe
lijke minderheden is aangegaan. Vol
gens bisschop Gennadios gelden de
moeilijkheden der orthodoxe christe
nen evenzeer de Armeense en Syri
sche christenen ln Turkije. Het uit
voerend comité heeft zijn goedkeu
ring gegeven aan de oprichting van
een samenwerkingscomité tussen de
LWF en de Wereldraad van Kerken.
Het centrale comité van de Wereld
raad had dit plan reeds ln Januari op
Jamaica goedgekeurd. Het samen
werkingscomité, dat zo breed moge
lijk zal worden geformeerd, zal de
mogelijkheden van een nauwere sa
menwerking tussen de twee organisa
ties bestuderen.
Verwacht wordt dat vooral een grote
re deelname van de LWF aan de „ge
loof en kerkorde"-programma's van
de wereldraad zal worden onder
zocht.
IÊ
HET VERHAAL DAT VERDER
GAAT
Vandaag schrijf ik die woorden uit
Jesaja 56 voor u over. Hier zijn ze:
„En de vreemdeling,
die bij de Heer terecht gekomen is
moet niet zeggen:
De Heer heeft mij
ver van zijn volk gehouden:
en de gecastreerde moet niet zeggei 2'
Ik ben maar een dorre boom.
Want dit zegt de Heer
ten opzichte van de gecastreerden, I
die zich aan mijn sabbatsgebodei
houden
en die kiezen voor wat Ik met mensi
en die mijn verbond bewaren:
Ik zal ze ook in mijn huls
en binnen mijn muren een plaats
geven
en een naam,
beter nog dan die van zonen en
dochteren;
een eeuwige naam
zal ik aan ieder van hen geven,
een naam die niet uitgegroeid zal
worden."
(Jesaja 56,3-8)
Daar staat het. De deuren gaan opéén:
Eens zal er een einde komen aan wa i
nu nog geldt. Het Is de bedoeling vaf a
deze God dat niemand
gediscrimineerd wordt. Dat moet ie£ei
geweldigs geweest zijn voor de
eunuch. Als onze veronderstelling
Juist is, namelijk dat hij in Jerusalefcn
geweerd is, dan lopen ze daar achtetf k
Het verhaal van God en de mensenfpi
al veel verder. Er is een nieuw
hoofdstuk geopend. Door Jezus. Do
die man die zijn mond niet open dee
toen ze Hem sloegen en aan het hou
spijkerden. Die dit droeg voor
vreemdelingen en castraten.
Trouwens voor alle verdrukten en
iveggeduwden.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Nieuwendijk (toez.) J
W. Nicolaï te Zevenhoven; te Zwi
sluis R. Heusinkveld te Maasslui^
Beroepbaarstelling: F. G. Imm
kand. Toscadreef 31 te Utrecht
18 sept.).
Aangenomen: naar Oostburg
Feenstra te Klazienaveen-Zwa
meer. jC€
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen: te Voorburg A. de Snotje
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Unionville (Ont. Cai^'
da) J. van Haaren te Amersfoort.
Ds. G. J. Geurtsen
jng
In de leeftijd van 65 jaar ls overlet
de hervormde emeritus-predikant ba
J. Geurtsen. Van 1938 tot 1958 stc
hij achtereenvolgens in Jutpha
Neerbosch-Hees en Utrecht. Daar
was hij vijftien jaar in de Verenif
Staten en Canada werkzaam. tW
slotte diende hij van 1973 tot 2
emeritaat dit voorjaar de gemee
Oostburg in Zeeuws-Vlaanderen.
Dr. A. J. Jelsma
Vrijdag 14 september zal dr. A
Jelsma zijn ambt als hoogleraar
kerkgeschiedenis aan de theoli
sche hogeschool van de gereform
de kerken in Kampen aanvaari
met het uitspreken van een
„Dromen onder de druk van de ti
over Birgitta van Zweden, naar i
leiding van een handschrift uit
gemeentearchief van Kampen.
Navolgen, evangelisatieconferen
tie baptistengemeenten, 24-26 sep
tember, Dalfsen. Inf. en opg. tel. 030-
784457.
Achter de woorden kijken, voor
zondagsschoolleiders, voorbereiding
op de advents- en kersttijd met ds
Henk Aalbers, 23-24 september, De
San te kraam, Ankeveen (tel.
035-62791).
Emotionaliteit, hoe verhouden
voelen en denken zich tot elkaar bij
man en vrouw, 10-14 september, De
Drieklank, Paterswolde (tel.
05907-2700).
N
d
»r
ni;
idt
an
it
Ds. D. Vink
Op 68-jarige leeftijd ls te Zeist ov«
den dominee D. Vink van het kerl
nootschap der zevendedagsadvei
.ten. In 1936 werd hij predikant efj&'
1947 landelijk jeugdpredikant v
het Advent jeugdverbond. Deze
1st
v
i e
antwoordelijkheid legde hij ln 1
neer. Intussen had hij de Bond v KD;
onthouders van tabak en alco
(BOTA) opgericht. Dit werk bleef
stimuleren tot 1973. De sticht1 r
BOTA, later stichting Leven en
zondheid, kreeg vooral bekend) ae
door het houden van acties tegen
roken, het zogenaamde „5-da| en
ir vnlk: en
plan". Het ministerie voor volk
zondheid en milieuhygiëne erkei
het hplnnir iran rlnmlnes Vinlr'c Inl
ROME (ANP) De Italiaanse protes
tanten gaan meer aan de weg timme
ren. Zij richten een eigen persbureau
op, zullen met televisie-uitzendingen
beginnen en hun radioprogramma's
vermeerderen om hun getuigehis tot
hun landgenoten te versterken en het
protestantse standpunt in Italië te
verwoorden. Zij vrezen een toename
van het clericalisme, versterking van
de katholieke privilieges ln de Itali
aanse staat en een pauselijk beleid
dat schadelijk zal zijn voor de protes
tanten in Italië.
Oecumenische betrekkingen in Italië
zijn onder de pausen Johannes XXIII
en Paulus VI zeer vooruit gegaan. De
Italiaanse protestanten merken dat
deze onder de nieuwe paus afnemen.
Bovendien constateren zij een groei
ende Invloed van degenen die tegen
de oecumene zijn en voor een verster
king van de privileges van de r.k. kerk
in Italië.
Van een medewerker
GELEEN De gereformeerde ker
ken. van Sittard en Geleen hebben
hun diensten aangeboden aan de
werknemers van twee vestigingen
van DSM (de voormalige Staatsmij
nen) in Zeist en Utrecht.
Over een Jaar zullen namelijk enkele
afdelingen naar Zuid-Limburg wor
den overgeplaatst. Verwacht wordt,
dat een groot aantal van de ruim
tweehonderd betrokken werknemers
met hun gezinnen mee zullen verhui
zen. Zij komen dan waarschijnlijk in
of rondom Geleen of Sittard te
wonen.
De gereformeerde kerken in deze
plaatsen hebben in verband hiermee
hun diensten aangeboden, onder an
dere door artikelen in kerkbladen. In
het zuiden spelen protestantse ker
ken een wat andere rol dan in het
centrum van het land.
het belang van dominee Vink's ini
tief door subsidie te verlenen. In*1
jaren dat hij overal in het land het
dagenplan" hield, zijn duizen
mede door hem met het roken
stopt. De pers beschreef hem als 8
baksvijand numero 1. Vanaf 1
diende hij de gemeente Zeist tot
hij wegens gezondheidsredenen
was astmalijder) zijn werk als pr n 1
kant moest neerleggen. De adven vrri
ten verliezen in hem een marka n°É
figuur die ook buiten het kerkgem en
schap grote bekendheid genoot, lat
rin
luii
d<
e e
GENêVE Ds Allan R. Broek
van de Amerikaanse Verenigde
thodistische kerk is benoemd tot
dewerker voor de betrekkingen
sen christenen en joden bij de a
ling voor levende godsdiensten
de Wereldraad van Kerken.
Ds Brockway is momenteel wi
zaam bij de nationale conferentie
christenen en joden in de Veren:
Staten. Daarvoor was hij vijftien
perschef van de Ver. Methodistis
kerk. Hij zal in de loop van septeir
zijn nieuwe functie aanvaarden. H
de opvolger van dr F. von Hi
stein.
Rami
.ai
