Vrije expressie ook in kerken Uit brieven van lezers indel in bloed inbreuk op bestaande regels k Directeur van nieuwe kunstacademie: Rectificatie RDAG 25 AUGUSTUS 1979 BINNENLAND TROUW/KWARTET 'let Hagen en Cees Smit èt komt op losse chroeven te staan ERDAM In Neder- ijkt de weg vrij voor in menselijk bloed, nu secretaris Veder-Smit ngen is een importver- anjig te geven voor het se :rciële bloedprodukt j, ate. De import van der- produkten maakt in- op het hier bestaande iTïn om uitsluitend bloed ssi iruiken van vrijwillige, itaalde donoren. De d! p menselijk bloed, die ndel in bloedfproduk- >ogt uit te sluiten, komt Dr op losse schroeven te Krijnen, directeur van het jl Laboratorium van de Bloed- iiedienst van het Rode Kruis, bh bezorgd over deze ontwik- pe internationale organisatie 1 Rode Kruis, de Wereld Ge- ds Organisatie en de Raad jopa hebben alle een voorkeur oken voor bloedvoorziening bommerciële basis. Het grote- I op besmetting door bloed en pparaten afkomstig van be- donoren en de bedenkelijke van bloed uit arme landen daarbij een belangrijke rol. jl uit Nicaragua kwam in 1977 loedbanken van de nu verdre- ctator Somoza méér dan liter bloedplasma de Verenig en binnen. pen: „Tot nu toe heeft Neder- Zijn eigen behoefte aan bloed Üprodukten kunnen voorzien Cd van vrijwillige, niet-betaal- iren. Doordat de vraag naar Ipreparaten voor de behande- l hemofilie (bloedeiziekte) de aren snel is toegenomen is er junt wel eens te kort ontstaan, pt behulp van het Rode Kruis rika en Zwitserland hebben 1 die behoefte kunnen op- Ibleem ontstond pas toen de feanisaties in het buitenland tekort kregen aan het hoog- )de stollingspreparaat dat hkele jaren wordt geprodu- toen heeft het Centraal Labo- dat door de voormalige •retaris Hendriks was aange- enige importeur, recht- preparaten moeten betrek- de firma Travenol-Hyland. [omstandigheid (en aan enke gen die buiten het Centraal rium om gingen) heeft de State nu een argument om de staatssecretaris te tot het afgeven van een im- inning aan een andere 0 1 jcr pel ame jnen verwacht wel dat de aar concentraten verder zal n. maar hij wil de toepassing geleidelijk uitbreiden. Het de concentraat van het Cen- boratorium is ongeveer veer- fnt duurder dan van het ge- 'oprecipitaat. De prijs van de le produkten ligt ongeveer rocent hoger dan die van ge- ?ryoprecipitaat. Bovendien Inen er op, dat voor de berei- het gezuiverde concentraat driemaal zoveel plasma no- is op dit moment in Neder- genoeg plasma beschikbaar de behandeling van hemofi- naal over te schakelen op iler concentraten van eigen Uit de toelichting bij de Wet op menselijk bloed (1961) „Zonder zich een oordeel aan te matigen over wat onder andere volken leeft, is de ondergetekende toch van mening, dat het uit hu manitaire overwegingen kosteloos afstaan van bloed voor een ge neeskundig doel in Nederland dient te worden gehandhaafd en beschermd. Daarvoor pleiten in de eerste plaats ethische overwegin gen. Doch ook uit medisch en or ganisatorisch oogpunt is het ten zeerste gewenst enerzijds, dat de kostprijs van bloedtransfusie en bloedprodukten niet wordt ver hoogd door het betalen van ver goeding aan de bloedgevers, en anderzijds, dat zo goed mogelijke hoedanigheid en distributie van de zelfstandigen, waar het hier om gaat, zijn gewaarborgd." „De ondergetekende is van me ning, dat wettelijke regeling in Ne derland op haar plaats en noodza kelijk is, opdat: 1. handel in menselijk bloed en zijn derivaten wordt uitgesloten; 2. menselijk bloed en zijn deriva ten alleen worden gebruikt voor medische doeleinden en onder me disch toezicht; 3. de bloedgevers worden be schermd en hun belangen worden behartigd; 4. de patiënten worden be schermd door waarborgen van hoedanigheid van het te bezigen bloed en zijn derivaten; 5. de bij bloedtransfusies te bezi gen materialen beantwoorden aan eisen van hoedanigheid." Dr Krijnen acht het niet ondenkbaar dat het verlenen van een importver gunning aan het Amerikaanse bedrijf Armour Pharmaceutical Company, in ons land vertegenwoordigd door Tramedico BV, te Weesp, een prece dent-werking zal hebben. Andere far maceutische industrieën zullen net als Tramedico een importvergunning kunnen aanvragen. En als de invoer van dit ene bloedproduct eenmaal is vrijgegeven, zal de handel in andere bloedproducten (bijvoorbeeld Albu- mine) moeilijk meer zijn tegen te houden. Ook binnen de Vereniging van hemo- filie-behandelaren in oprichting en binnen de Vereniging van Hemofilie- patiënten in Nederland (NVHP) be staat ongerustheid over deze zaak. Weliswaar streven zowel artsen als patiënten naar een zo goed mogelijke behandeling (en dus ook naar toepas sing van betrouwbare concentraten), maar men wil de ogen niet sluiten voor de gevaren die verbonden zijn aan afhankelijkheid van commercië le instellingen. Men wil vasthouden aan het systeem van niet-betaalde donoren en aan het principe dat een land als Nederland zichzelf moet kun nen bedruipen. Luxe Dr J. J. Veltkamp, internist aan het Academisch Ziekenhuis te Leiden en voorzitter van het overleg van behan delaren, zegt daarover: „In een aantal gevallen is het gebruik van hoog ge zuiverde concentraten zeer gewenst, maar men moet het niet voorstellen (zoals van commerciële zijde wel wordt gedaan) als behandeling met het cryoprecipitaat minderwaardig is. Zelfs in de Verenigde Staten wordt nog op grote schaal met gewoon cryo behandeld. Gezien de hoge kosten en gezien de enorme hoeveelheid plasma die nodig is voor de bereiding van het concentraat, moet de toepassing van' concentraten op grote schaal voorlo pig als een luxe worden beschouwd. We kunnen daar wel naar streven, maar invoering kan slechts geleide lijk geschieden." „In ieder geval moeten we bedacht zijn op het risico van hepatitis-be- smetting dat gemiddeld toch groter is v, bij betaalde dan bij niet-betaalde do noren. Ook de vraag waar het bloed gewonnen wordt (arme, slecht gevoe de mensen die naar de plasmaferese- stations van de industrie komen) en de bloedhandel met landen van de Derde Wereld, kan ons niet onver schillig laten. Ik zeg niet dat de fir ma's die hier nu bloedproducten aan bieden zich aan dergelijke praktijken schuldig maken, maar ik waarschuw wel tegen de gevaren die aan de han del in bloedproducten kunnen vast zitten." Zowel binnen de vereniging van be handelaren als binnen de vereniging van hemofilie-patiënten komt ook een stroming voor, die iets mindei beducht is voor dit soort uitwassen. Als er een goede controle bestaat (en in landen als de Verenigde Staten is die aanwezig) lijkt besmettingsge vaar niet of nauwelijks groter dan bij het gewone cryoprecipitaat. Zolang het Centraal Laboratorium van de Bloedtransfusiedienst in Amsterdam niet volledig kan voldoen aan de (steeds toenemende) vraag naar con centraten, is een tijdelijke leverantie door de industrie niet ongewenst. Volgens deze groep artsen en patiën ten kan het Rode Kruis in Nederland op die manier ook aangezet worden tot grotere inspanningen op dit gebied. Prof dr J. F. Rang, een van de voor naamste deskundigen op het gebied van het gezondheidsrecht en kroonlid van de Ziekenfondsraad, meent dat de import van commerciële bloedpro dukten zeer ernstige gevolgen kan hebben. Ook als men meent dat de Raad van State niet anders kon dan de staatssecretaris tot het verlenen van een importvergunning te manen, dan nog blijft dit in strijd met de bedoelingen van de Wet op menselijk bloed. Prof Rang meent dat de Raad van State het principe van een ideële bloedvoorziening wel erg gemakke lijk heeft prijs gegeven op grond van een kennelijke noodsituatie (er was een tekort) en op grond van illegale leveranties aan andere instellingen dan het Centraal Laboratorium. Van uit de door ons parlement verdedigde mensbeschouwing (handel in mense lijk bloed en andere produkten van menselijke oorsprong is ethisch niet aanvaardbaar) en vanuit medische overwegingen (bescherming van do noren zowel als patiënten) blijft handhaving van het bestaande sys teem gewenst. De Wet op menselijk bloed moet waarschijnlijk worden aangepast, concludeert prof Rang. Wetswijziging Zijn college mr H. Th. J. F. van Maar- seveen, hoogleraar in het staats- en bestuursrecht aan de Erasmus Uni versiteit. is eveneens van mening dat de Raad van State juridisch juist heeft gehandeld en dat het woord nu aan de politici is, als zij menen dat door deze uitspraak een ongewenste situatie is ontstaan. Als een Kamer meerderheid de bepalingen van de wet willen aanscherpen, is een wets wijziging op korte termijn mogelijk, oordeelt Van Maarseveen. De in de memorie van toelichting op de wet genoemde overweging, dat handel in menselijk bloed moet worden tegen gegaan, moet dan vertaald worden ln wetsartikelen, die niet meer voor mis verstand vatbaar zijn. Dr C. Dudok de Wit, werkzaam bij de hoofdinspectie van de volksgezond heid. betwijfelt of wetswijziging di rect noodzakelijk is. Hij is niet zo bang voor precedent-werking ten aanzien van andere bloedpreparaten en produkten van menselijke oor sprong. Maar als zou blijken dat de nu voorbereide importvergunning leidt tot ondermijning van het hier bestaande bloedtranfusie-systeem (bijvoorbeeld doordat de industrie door lage prijzen het Centraal Labo ratorium uit de markt concurreert) of tot import van bloed uit de Derde Wereld, dan zal de overheid zeker moeten ingrijpen. Van den Heuvel Hoewel we van minister Pais on derhand wel wat gewend zijn, heb ik toch met grote verbazing kennis genomen van zijn weigering om dr A. H. Van den Heuvel te benoemen tot voorzitter van het dagelijks be stuur van de rijksuniversiteit te Utrecht. Hij gaat volkomen voorbij aan het feit, dat Van den Heuvel een van de voornaamste geestelij ke leiders van het Nederlandse volk in deze tijd is, wiens invloed zich ook duidelijk uitstrekt buiten de Hervormde Kerk. Deze geestelijke invloed interesseert Pais natuurlijk niets, wel dat Van den Heuvel een duidelijk uitgesproken andere poli tieke richting heeft dan hij zelf. De hele affaire is het zoveelste bewijs dat de minister er geen been in ziet om hoe dan ook zijn eigen wil door te drijven. Liever ziet hij daar in Utrecht een rechtse CD A-er dan een populaire vooraanstaande „rode" theoloog. Als ik het gehele optreden van Pais gedurende de twee jaar van zijn ministerschap overzie, dan kan ik niet anders dan vurig hopen, dat het Nederlandse volk in 1981 van deze WD-minister wordt verlost. Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen berichten, artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten, oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te worden). De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor. Hierover of over het niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas niet corresponde ren. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw, Postbus 859.1000 AW Amsterdam. Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver vermeld. Welzijn dieren (8) Mevrouw van der Grient schrijft zo genaamde waarheden, die geen waar heden zijn. Bij voorbeeld het ampute ren van koeie-tongpunten. Ons is niet bekend waarom en waar dat gebeurt. Een gezonde koe zou binnen enkele uren doodbloeden. Verder heeft een groep boeren bij de EG het verzoek ingediend het castreren van biggen na te mogen laten. Dit verzoek werd ADVERTENTIE Maastricht J. J. Beckers ADVERTENTIE ien betreurt het dat de Raad te op strikt juridische gron- een uitspraak moest komen, fundament onder de Wet op k bloed kan aantasten. Door- itode Kruis in een noodsitua- ijk een beroep moest doen op ïmerciële leverancier, wordt de farmaceutische industrie gegeven. dr Krijnen is dit des te pijn- i het Centraal Laboratorium jonnen is met de eigen pro- ran hooggezuiverde concen- Naast het op ruime schaal lare cryoprecipitaat zal het Laboratorium dan per duizend ampullen van het :oncentraat afleveren. Indien it concentraat in beperkte orschrijven, is dat voorlopig le. nen: ,»Het is natuurlijk waar farmaceutische industrie op lent veel grotere hoeveelhe- dit concentraat kan leveren, je er van uitgaat dat elk land ■igen behoefte aan bloed en idukten moet voorzien en als houdt aan het systeem van niet-betaalde donoren, voorzichtig zijn met leveran- (buitenlandse) bedrijven, een kunnen deze bedrijven ïnaar wisselen, maar ook zij hun leveranties staken, bij- d als in het eigen land tekor- taan of wanneer de aanvoer ma stagneert. Dat laatste is enkbaar als de uitwassen van eem van plasmaferese (waar- lalde donoren soms vijftig r jaar plasma afstaan) wdr- >oden." MERWEHAL- 24/25/26 augustus Exotische jaarmarkt met meer dan 80 stands, restaurantjes en groot showprogramma ROB DE NIJS. tONY LINDA. LUV, THE TUMBLE WEEDS. LOS ALEGRES. FIESTA TROPICAL SHOW, MASSADA. Dagelijks 12-24 uur - Toegang f 5,-. Kind tot 12 j en 65-plussers f 3, De gezelligste Pasar voor het hele gezin' Palestijnen (3) Het verbaast mij, dat Frits Smedema de zaak van de Palestijnen maar van een kant bekijkt. Toen in 1948 de staat Israël werd uitgeroepen, grepen de vijanden van deze jonge staat naar de wapens om dit volk de zee in te drijven. Toen probeerden zij het nog eens tweemaal door een verradelijke oorlog, maar liepen te pletter op de vastberaden houding van de Israë liërs. Sinds die tijd worden terrorristi- sche acties uitgevoerd op weerloze burgers. Moet Israël dat maar gelaten over zich heen laten komen? Dan moet Frits Smedema beseffen, dat dit volk waakzaam is en terugslaat met harde hand terwille van zijn be staan en zijn onderdanen. Amstelveen J. Vos door Bert de Jong KAMPEN De Christelijke acade mie voor expressie door woord en gebaar is deze week in Kampen met haar vier-jarige opleiding begonnen. De academie is de tweede hogere beroepsopleiding, die de Stichting Christelijk cultureel studiecentrum (CCS) in het leven heeft geroepen. Een jaar geleden begon de Christelij ke academie voor beeldend kunston derwijs in Kampen met haar lessen. •at V De Stichting CCS had als belangrijkste doel stelling het oprichten van een christelijke aca demie voor beeldende kunst en één voor vrije expressie. Dit ideaal is nu in twee jaar tijd werkelijkheid geworden. De stichting treedt- nu op als bestuur (bevoegd gezag) van de twee kunstacademies. Directeur van de nieuwe academie is A. L. Vreeken (52 jaar oud), die de laatste tien jaar rector was van het Baudartius College in Zuth- pen. Hij heeft een bloeiende mammoetschool er aan gegeven om de nieuwe opleiding van de gTond af op te bouwen. De kerngroep van de tien docenten en de 62 studenten moeten het voorlopig doen met wat oude en kale vertrek ken in de kazerne, waarin ook de academie voor beeldende kunst is ondergebracht. Bij de strenge selectie (er waren 160 aanmeldingen) is dan ook.een beroep gedaan op de studenten om er samen, terwijl de handen leeg zijn, er iets van te maken. Een portret van A. L. Vreeken, gete- kend door een ex-collega van het Baudartius College te Zutphen. De vrije expressie door woord en gebaar houdt veel in. begrijp ik uit de toelichting van direc teur Vreeken op zijn academie. Het ontspan nen bezig zijn in de recreatieve sfeer valt er onder. Belangrijk vooral is. dat de expressie bevrijdend werkt, het inzicht in situaties be vordert, en een therapie kan zijn. De dramatische expressie legt Vreeken uit en hij wordt steeds aangevuld door Claran Wielenga, die van de oprichting van de acade mie haar stage heeft gemaakt voor de Maas trichtse toneelschool, is een belangrijk middel om gevoelens over te brengen. Door de vrije expressie wordt, en dat is van groot belang voor het onderwijs, de creativiteit sterk bevor derd. De studenten, die worden afgeleverd, zullen in de eerste plaats in het onderwijs en dan mogen vooral de lagere scholen niet wor den vergeten, terecht kunnen Directeur Vreeken, die door zijn expressieve manier van betogen elk woord over de acade mie levendig illustreert, denkt niet alleen aan het onderwijs. Hij heeft nog meer in het hoofd. Het is voor hem al jaren een probleem, dat in de kerken het verhaal van de bijbel, zoals het bestond voor het werd geschreven, niet volle dig doorkomt. Een goed gebracht verhaal zal veel meer inzicht verschaffen. Vreeken noemt een voorbeeld. Een schrijver als Jacobus kan door zijn brief veel meer gaan leven. De warme toon van de schrijvers moet weer hoorbaar worden. .,We zouden," zegt Vreeken. „binnen de kerken nieuwe impulsen kunnen brengen Hij zegt er wel snel achter aan, dat het moeilijk is dit ideaal te verwezenlijken. Veel kan de directeur nog niet zeggen over zijn plannen in deöe richting. Wel is het duidelijk, dat de predikant minder een solorol zal kQhrten vervuüè'n tiü- kas Vreeken zegt. «Jat hij slechts een pecsoon- Ifjk'e opvatting verkondigt. Maar het 1 wel ernst: „Als ik tijd van leven heb. hèb. voor deze zaak." niet ingewilligd, omdat men bang was voor een berenlucht (beer is man nelijk varken) aan het vlees. Moeten er, behalve op de rug van de boer niet wat meer beschuldigingen neerko men op de (iets bredere) rug van de consument? Die wil geen berenlucht aan zijn Vlees, een donkergele dooier in zijn ei, kalfsvlees dat wit is, en een goedkoop voedselpakket. Misschien is het voor werkelijke belangstellen den een idee om eens op een boerderij te gaan kijken, en een praatje met de boer te maken. Beilen Jan en Clara van der Gaast Toga (slot) Voor de opleiding in vrije expressie bestaat veel animo. Naast de reeds bestaande opleidin gen in Utrecht en Leeuwarden is er zeker plaats en ruimte voor een opleiding in Kam pen. Ik vraag Lukas Vreeken, waarom er be slist een christelijke academie moest worden opgericht. Hij legt uit, dat er binnen het chris telijk onderwijs ook behoefte bestaat aan men sen. die gevormd en getraind zijn in de vrije expressie. Waarom? Waarom zou Je deze vorming dan niet binnen je eigen leefgemeenschap houden? Dan ver volgt hij: „Mijn antwoord op je vraag kan ik niet in één zin geven. Ook niet ln tien zinnen. Het antwoord, dat ik geef, zal jaren duren. Het antwoord wordt gegeven, wanneer we binnen de academie met elkaar praten en doen." Iets over de eigen identiteit van de opleiding wil Vreeken nog wel kwijt. Hij spreekt over bezinning op de evangelische boodschap en het kritisch maken van de studenten. De kun stenaar kan nooit van een bepaalde rangorde zijn. De verheven en elitaire kunstenaar bestaat niet De ene mens is niet meer dan de ander. De christelijke academie voor beeldende kunst is vorig Jaar met plechtig vertoon cn redevoe- ringen geopend. Directeur Vreeken voelt er weinig voor zijn academie op deze manier te laten openen. Het liefst zou hij met zijn studen ten bij wijze van opening naar bulten treden om iets te doen en te betekenen voor anderen, voor bejaarden bij voorbeeld Het verhaal, dat in de krant komt. kan trou wens ook niet belangrijk zijn. „Daar zit me daar een directeur te kleteen. terwijl hij net begonnen is, Kom maar eens terug als we hard aan het werk zijn." Als ik Trouw in handen krijg, kijk ik 1 steeds éérst: heeft de heer A. J. Klei iets geschreven? Ja?hoera neen? jammer. Klei schrijft altijd interessant, dikwijls ook zeer amu sant. Ben ik het altijd met de heer Klei eens? Neenhij is bij voor beeld tegen de toga. ik ben ervoor. Hij, met een aantal anderen, ziet lie ver de toga ongebruikt. Een flink getal predikanten vormen met de heer Klei een anti-togafront. Soms zelfs, hoe bestaat het? op principiële gronden (bij voorbeeld dominee Maarten Vreugdenhil). Nou. met „principes" moet Je wel voorzichtig zijn, in mijn leven heb ik er te veel omvergekegeld gezien. Geen toga? Het zij zo, maar kleedt je dan tenmin ste netjes, sober, waardig aan. Bij voorbeemd geen overhemd dat een groot gedeelte van de borst bloot laat. Niet die lawaaierige kostuums of gedurfde zogenaamde combinaties. De verkondiging is het wóórd, dat de verkondigers, in waardige kleding, ..optreden". Ik ben vóór de toga. Ik denk zeer velen met mij. Een toga is stijlvoller dan zoveel zogenaamde „eigentijdse" kleding. Is dat een prin cipe? Bijna! Rotterdam A. Vreugdenhil VUT-Kamerlid Trouw bericht ons dat de heer Keu- ning onlangs in het kader van de vervroegde uittreding (VUT;) als on derwijzer met pensioen is gegaan. Nu wordt hij Kamerlid (PvdA). Dan kan meteen de minister vragen stellen: hoe het zit met het scheppen van arbeidsplaatsen en hoe in dit geval met de inkomensnivellering. Pijnacker M. Vermaas Gezegend feest Kerken wensen moslims een geze gend feest toe. Willen de kerken dan ook even vertellen wie dat feest moet zegenen. Andijk Jac. Bakker Vluchtelingen (2) De boosheid van Hans van Leeuwen, hervormd predikant te Rozendaal, is een gevaarlijk soort boosheid dat on derscheid maakt. Er bestaat niet zoiets als een „Schaal van Ausch witz" waarbij het leed van de Turkse Armeniërs, of dat van de Vietnamese vluchtelingen aan af te meten zou zijn. Zijn boosheid is eigenlijk teleur stelling vanwege het feit, dat het ap pèl van de Turkse Armeniërs op hun christelijke geestverwanten ln Neder land. niet volledig door onze regering erkend is. Dit echter geeft hem geen vrijbrief om de verantwoordelijkheid voor alle Vietnamese vluchtelingen door te spelen aan die zelfde regering, en zijn handen ln onschuld te wassen. Als de oplossing van het Vietnamese vluchtelingenprobleem in groter ver band bij de Verenigde Naties ligt. dan behoort dat van de Turkse christenen bij de Wereldraad van Kerken te lig gen. Maar dat ontheft ons niet van het grootste Oebod, om naar vermo gen ons steentje bij te dragen Hoogeveen D. Meijer jr. Van onze redacteur wetenschappen AMSTERDAM Door het optreden van een blinde vlek werd het verslag van de rede die minister Van Trier van wetenschapsbeleid donderdag in Zwolle hield voor het congres van de Koninklijke Nederlandse chemische vereniging (gisteren op pagina 9) toe geschreven aan minister Ginjaar De heer Ginjaar is nog steeds minister van volksgezondheid en mllleuhy glëne.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 9