t Verhouding Jordanië n Palestijnen beter Onderdrukking Iran groeit u met de dag Kerkbezetting in El Salvador ^uid-Afrika dwong me om partij te kiezen' 4 President India wil zakenkabinet afat op bezoek in Amman na gesprek met Hoessein J, lei eer akkoord rer Tsjaad Nieuwe grondwet van Vietnam is „anti-China" Zwarten in VS steunen Palestijnen Rekenarij voor president van Nigeria Costa Rica licht diplomaten door Dodental Thaise treinramp stijgt iievluchte advocaat Shun Chetty: IjENS NSDAG 22 AUGUSTUS 1979 BUITENLAND TROUW/KWARTET ;MAN (AP, AFP) De Palestijnse leider, Jasser Arafat heeft gisteren voor het eerst sedert 0 een bezoek gebracht aan de Jordaanse hoofdstad Amman. Dit gebeurde nadat hij eerder de dag op de luchtmachtbasis Afraq in het noordoosten van Jordanië besprekingen had oerd met koning Hoessein. Het bezoek van Arafat aan Amman wordt beschouwd als blijk een voortgaande verbetering in de Jordaans-Palestijnse betrekkingen. kjfat praatte in september van het t g Jaar en in februari van dit Jaar al met koning Hoessein, maar de Stijnse leider mocht toen geen lek aan de Jordaanse hoofdstad igen. De Palestijns-Jordaanse re is zijn sterk verbeterd sedert er in november overeenstemming werd be reikt over een gemeenschappelijk program van actie, waarbij de PLO zich verplichtte af te zien van militai re aanwezigheid in Jordanië en de politieke activiteiten van deze orga nisatie vanaf Jordaans grondgebied te beperken. Daar staat tegenover dat koning Hoessein zich niet heeft laten meesle pen door het Egyptisch-Israëlische vredesinitiatief ondanks sterke Ame rikaanse aandrang. Koning Hoessein bevestigde deze politiek afgelopen zaterdag nog eens door tegenover een Libanees blad te verklaren dat de Verenigde Staten niet in staat zijn een vredesregeling in het Midden- Oosten tot stand te brengen bulten de PLO om. Hoessein en Arafat hebben behalve over de diplomatieke initiatieven van Arafat in het Midden-Oosten ook ge sproken over de details van de onder linge relatie. Het bureau van de PLO in Amman zou graag wat meer ruimte hebben voor de eigen activiteiten en dan met name in de keus van de medewerkers. Niet duidelijk was of Arafat en Hoessein op dit punt tot overeenstemming zijn gekomen. 4ERAN (Reuter, AFP) De executie van dertien Koerden Paveh, het verbod van 44 bladen, de uitwijzing van drie nlandse journalisten en nieuwe aanvallen tegen als links schreven groeperingen waren gisteren de hernieuwde be ien van de onzekere situatie waarin de door de islamitische stelijkheid beheerste regering van Iran zich bevindt. Feestelijk ien militante Koerden zijn in de Paveh, die vorige week enige tijd de Koerden was bezet, terecht- eld na een veroordeling wegens ruptie op aarde en strijd tegen en het volk". Daarmee komt het al Koerden dat de afgelopen da- is geëxecuteerd op 24 sedert de iering van Paveh door revolutio- gardisten. rscheldene delen van het Iran et opnieuw onrustig door acties de Koerden die naar autonomie hun gebied streven. Leden van erboden Koerdische Democrati- Partij kwamen in botsing met leden van het Iraanse leger in de omgeving van Mahabad. De Koerden zouden willen proberen de weg naar deze stad onder controle te krijgen om te voorkomen dat Teheran meer troepen naar het gebied stuurt. In Mahabad bevinden zich de twee be langrijkste Koerdische leiders, de se cretaris-generaal van de KDP, Ab- doelrahman Kassemloe, en de geeste lijke leidsman, sjeik Ezzedin Hossei- ni, die belden door Khomeini zijn gebrandmerkt als „corrupten dezer aarde", wat in feite neerkomt op een doodvonnis. Versterkt fjDOS (AFP, Reuter) Negen el- bestrijdende groepen in Tsjaad overeengekomen samen een re- AE^ig van nationale eenheid te vor- President wordt Goukomi Ou- •i. van het bevrijdingsfront FRO- iT, zo is in de Nigeriaanse hoofd- Lagos besloten. de regeling lijkt voor de zoveelste een einde te zijn gekomen aan de lieten in het Afrikaanse woes- and, die tot nu toe aan tiendui- vafen mensen het leven hebben ge- Tegenstellingen tussen de isla- in in het woestijnachtige, straat noorden van het land, en chris- en aanhangers van natuur diensten in het net iets minder zuiden zijn zo oud als Tsjaad De nieuwe vice-president, Abdel- ichfer Wadal Kamougue, komt uit w zuiden, terwijl president Oueddei loofdstroming binnen het Froli- vertegenwoordigt, dat in 't noor- actief is. eit tr het ogenblik wordt Tsjaad gere- :>orrd door président Mohamat Lol igs oua, maar volgens de oppositie- ipen die in de Nigeriaanse hoofd- bljeen waren staat het volk niet ;r hem. va Jijeenkomst in Lagos was de vier- e In een reeks conferenties over lad, die tot nu toe op niets zijn elopen. Aan de laatste vergade- ging een ontmoeting met de mi- liters van buitenlandse zaken van (U( en Afrikaanse landen vooraf. Vol- 10 s waarnemers in Lagos is het laat- comDromis ineeeeven door de Or- :ompromis ingegeven door de Or- satie van Afrikaanse Eenheid EB). De situatie in Koerdistan was giste ren onderwerp van gesprek tijdens een ontmoeting tussen ayatollah Khomeini en premier Bazargan. De premier verklaarde dat de strijd krachten in Koerdistan versterkt zul len worden om het verzet de kop in te drukken. De regering van Iran heeft gisteren opdracht gegeven tot het sluiten van de bureaus van nog eens 44 bladen, die zich laatdunkend zouden hebben uitgelaten over de islamitische revo lutie. Het gaat voornamelijk om als links beschouwde publikaties, waar onder Mardom. het orgaan van de communistische partij Tudeh, het meest gezaghebbend is. De Iraanse autoriteiten hebben gisteren ook het hoofdkwartier van deze partij in Te heran gesloten en verzegeld. Voor de verzegeling werd het gebouw bezet door twintig revolutionaire gardisten. De Tudeh-partij heeft zich vanaf het begin steeds achter Khomeini opge steld en was bereid tot nauwe samen werking met de islamitische geeste lijkheid. Overigens had de regering Bazargan nog nooit het onder de sjah geldende officiële verbod op de partij opgeheven. Ook linkse groeperingen als de Fedayien Khalq hebben te lijden van toenemende repressie. De Iraanse regering heeft gisteren drie buitenlandse journalisten uitge wezen, omdat hun publikaties onvol doende overeenstemmen met wat de regering graag hoort. Het gaat om Andrew Whitley van de Financial Ti mes, Towyn Mason van de Britse omroep BBC en de correspondent van het Franse blad l'Expresse, Jero me Dumoulin. Uitvoerige uitleg van de reden van de uitwijzing kreeg het drietal niet. Mason kreeg te horen dat de algemene toon van de BBC-uitzen- dingen te negatief was voor het be wind, tegenover Whitley werd geen enkele reden opgegeven. Jerome Du moulin kwam eerst zondag aan in Teheran, maar de eerdere publicaties in l'Expresse over Iran ademden een contrarevolutionaire atmosfeer, al dus de Iraanse gezagsdragers. TOKIO (AP, AFP) In de nieu we gTondwet van Vietnam wordt een bepaling opgenomen dat het buitenlands beleid is ge richt tegen China. Vietnam en zijn aartsrivaal raakten eerder dit jaar slaags, en aan de grens broeit het nog steeds. Volgens het Japanse persbureau Kyodo, wordt in de uiteindelijke tekst van de ontwerpgrondwet het „expansionisme" en „hegemo- nisme" van China gehekeld. De nieuwe grondwet, aldus het agentschap, vertoont duidelijk trekken van de constitutie van de Sowjet-Unie, Vietnams grootste toeverlaat. Zo komt er een staatsraad, naar het voor beeld van het presidium van de Opperste Sowjet. Deze raad komt boven de nationale verga dering te staan. Arafat keerde gisteravond naar de Syrische hoofdstad Damascus terug nadat hij een Ramadan-banket had bijgewoond, dat werd voorgezeten door koning Hoessein. Het Ramadan- banket is de maaltijd die moslems gebruiken op de laatste dag van de vastenmaand na zondsondergang. Zo'n banket is een zeer feestelijk ge beuren. Israëlische .militairen en christelijke milities in het zuiden van Libanon hebben gisteren opnieuw hevige be schietingen uitgevoerd op Palestijnse doelen in het zuiden van Libanon. Daarbij zouden zeker elf mensen om het leven zijn gekomen en tenminste twintig personen gewond zijn ge raakt. De beschietingen duurden de gehele dag. De bombardementen werden omschreven als de zwaarste in de laatste twee maanden. Vooral de buitenwijken van de stad Tyrus en Nabatljeh kwamen zwaar onder vuur te liggen. Onder de getroffen gebou wen bevindt zich een door nonnen geleide school, waar één kind om het leven kwam. Troepen van de vredesmacht van de Verenigde Naties onderschepten eer der een eenheid van het Israëlische leger die zich daarop uit het gebied terugtrok. Dit gebeurde bij het dorp Kfar Sjoeba, op enkele kilometers van de Israëlisch-Libanese grens. De Zwitserse autoriteiten hebben gis teren de Libanees Mohsen Garoedi gearresteerd, die ervan verdacht wordt de moord te hebben gepleegd op PLO-leider Zuhair Mohsen, eind juli in het Franse Cannes. SAN SALVADOR (AP, AFP) De ongeveer 150 mensen die de Rosario-kerk in San Salvador bezet houden, zullen daai doorgaan met hun hongerstaking „totdat de wereld en de bischoppen van El Salvador naar onze roep zullen luisteren". Er is een grote kloof tussen onze vijf bisschoppen en de lagere geestelijk heid, aldus een priester in de kerk, die „voor mijn veiligheid" niet met name genoemd wil worden. De bezetters, onder wie ongeveer vijf tig nonnen en twintig priesters, be gonnen hun hongerstaking „tegen het onrecht in het land" zondag, met de zegen van de kritische aartbis schop Oscar Arnulfo Romero. Hij weigert echter zijn bisschoppen on der druk te zetten. „Wij hebben besloten de passiviteit te doorbreken en samen te blijven in de Rosario-kerk om te vasten en te luisteren, uit protest tegen onrecht en om een einde te maken aan de onder drukking van het volk en de kerk van El Salvador", aldus een verklaring van de bezetters. Elders in het land houden stakers de Amerikaanse directeur van een tex tielfabriek, William Boorstein, gevan gen, samen met nog zo'n vijftig ande re mensen. De stakers, die bewapend zijn, namen eerst ongeveer 200 men sen in gijzeling, maar het merendeel wist later te ontsnappen. Ook in andere bedrijven in het land broeit het, en verwacht wordt dat de onrust zich verder zal verspreiden. Maandag wierpen arbeiders en stu denten barricaden op, op wegen naar het centrum van San Salvador. Het merendeel van de stakers die loonsverhogingen willen tot 75 pro cent is lid van het Revolutionaire Volksblok, een van de ondergrondse groeperingen in El Salvador die het aftreden willen van de militaire rege ring Carlos Humberto Romero. El Salvador is in een aantal opzichten te vergelijken met het buurland Nicara gua, waar een paar maanden geleden de vlam in de pan sloeg. De vertegenwoordiger van de Palestijnse Bevrijdingsorga nisatie PLO bij de Verenigde Naties, Zehdi Labib Terzi (links), begroet ds Joseph Lo- wery, voorzitter van de Sou thern Christan Leadership, de door Martin Luther King ge stichte organisatie voor gelij ke rechten voor de zwarten. De zwarte delegatie zei na afloop van de ontmoeting met de Pa lestijn te hebben besloten het recht van het Palestijnse volk op zelfbeschikking en onaf hankelijkheid te steunen. De betrekkingen tussen de zwar ten in de Verenigde Staten en de Palestijnen zijn aanzienlijk verbeterd sedert de zwarte Amerikaanse VN-ambassa- deur Andrew Young, een ont moeting had met Terzi om met hem te spreken over de manier waarop de Palestijnse rechten kunnen worden geformuleerd in een hernieuwde versie van resolutie 242 van de Veilig heidsraad. Het kostte Young zijn ontslag. LAGOS (UPD Is twaalf of dertien tweederde van negentien? Van het antwoord op die vraagt hangt af of Alhadji Sjehoe Sjagari zich president van Nigeria mag noemen. Sjagari, die leider is van de Nationale Partij, haal de meer dan 25 procent van de stem men in twaalf staten. De Nigeriaanse grondwet schrijft voor dat de win naar van de presidentsverkiezingen minstens 25 procent van de stemmen vergaart in tweederde van Nigeria's negentien deelstaten. Obafemi Awolowo, een van de verlie zers van de verkiezingen, wil de uit slag via de rechter aanvechten, en heeft daarbij de steun gekregen van Namdi Azikiwe en Alhadji Waziri Ibrahim, die eveneens aan het kortste eind trokken. Awolowo, die aan het hoofd staat van de Verenigde partij van Nigeria, werd een goede tweede bij de presidents verkiezingen. De strijd om het presi dentschap was de laatste van vijf landelijke verkiezingen die in Nigeria werden gehouden, na dertien jaar mi litair bestuur. SAN JOSE (UPI) Costa Rica, dat drie Sowjetrussische diplomaten heeft uitgewezen in verband met een reeks stakingen, gaat na of er andere buitenlandse diplomaten zijn die on rust zaaien, zo heeft directeur-gene raal Carlos Arguedas van Binnen landse Zaken meegedeeld. „Wij stellen er een diepgaand onder zoek naar in of andere diplomaten, niet alleen van de Sowjet-Unie, on rust in het land hebben gezaaid, al dus Arguedas. Zondag maakte president Rodrigo Carazo bekend dat de eerste en twee de secretaris en de vrouw van laatsge- noemde van de Sowjetrussische am bassade in San Jose de grootste in Midden Amerika waren uitgewe zen omdat ze banden hadden onder houden met bewegingen die moeilijk heden hebben veroorzaakt in het ooit „Zwitserland van Midden-Amerika" genoemde land. De vrouw van de tweede secretaris was cultureel atta ché. Haar man en de eerste secretaris kregen tot gisteren de tijd hun biezen te pakken. NEW DELHI (AP Reuter) President Sanjiva Reddy van India wil een zakenkabinet van alle partijen, om het land door de huidige politieke crisis heen te loodsen. De Indiase politieke partijen zien hun aanhang voortdurend wijzigen, met politici die overlopen van de ene par tij naar de andere, of zelf nieuwe groeperingen oprichten. Het best heeft tot nu toe mevrouw Gandhi geoogst, die er de afgelopen drie we ken tien parlementsleden heeft bij ge kregen, waarmee het Congres I be schikt over tachtig zetels in het 544 leden tellende lagerhuis. Honderdvijftig Marokkanen zijn krijgsgevangen gemaakt bij een treffen tussen het Marokkaanse leger en het Polisariofront, dat strijdt voor een onafhankelijke Westelijke Sahara. Het Polisario deed gisteren een overval op Marokkaans grondgebied. In een in Algiers uitgegeven communiqué deelde Polisario mee 25 Marokkanen gedood te hebben. Het treffen tussen Polisario en het Marokkaanse leger komt na een oproep afgelopen zondag van koning Hassan aan Algerije om besprekingen te beginnen over de kwestie van de Westelijke Sahara. Oppositieleider Jagivan Ram heeft echter onmiddellijk laten weten daar niets voor te voelen. De Indiase grondwet kent deze mogelijkheid niet, zo zei hij. Ram maakt kans een nieuwe regering te lelden, nu premier Charan Singh is afgetreden na amper drie weken in functie te zijn geweest. Singh hield liever de eer aan zichzelf, dan zijn regering door de Congrespar tij van mevrouw Indira Gandhi naar huis te laten sturen. Mevrouw Gandhi is overduidelijk te rug op het Indiase politieke toneel, nadat zij ruim twee jaar geleden bij verkiezingen verpletterend werd ver slagen. Gisteren heeft India's voor malige premier voor de tweede keer in 24 uur met president Reddy ge sproken, en hem „voorstellen" ge daan. Medewerkers van mevrouw Gandhi lieten echter in het midden wat voor voorstellen. Het Congres I (voor Indira) is eventu eel bereid een regering-Ram te steu nen, maar dan wel op Congres' voor waarden. De aftredende premier Charan Singh heeft gepleit voor nieuwe verkiezin gen, om zo duidelijkheid te scheppen. India zit zonder een effectieve rege ring sinds 10 juli, toen aanhangers van Singh uit de regerende Janata- partij stapten. Na enige dagen kon de regering van premier Morarji Desai niet meer rekenen op het meerder heid in het parlement. Desai trad af. BANGKOK (AFP. UPD Het do dental van de treinramp in Thailand stijgt nog voortdurend. Ruim 60 men sen zijn geborgen, maar verwacht wordt dat het uiteindelijke aantal dodelijke slachtoffers meer dan 100 zal bedragen. Er zijn ruim 250 gewon den geteld. Het ongeluk gebeurde toen een goederentrein inreed op een forensentrein met schoolkinderen, die deels aan de deuren hingen van de volgepakte trein. LISSABON (Reuter) Een Portuge se zakenman, die ooit de lijfwacht was van de Kongolese premier Tsjombe, is in de buurt van Oporto vermoord. Joaquim Ferreira Torres was een van de voornaamste beklaag den in een proces tegen zestien men sen die ervan werden beschuldigd aanslagen te hebben gepleegd op „linkSe doelen" in Portugal. rw< w Hennle Serfonteln HANNESBURG „De politieke situatie in Zuid-Afrika dwong me ivist te worden. Dat is de reden dat ik een aantal zwarten financieeel :re b geholpen en geadviseerd het land te verlaten. Deze opmerkelijke "lij ke bekentenis deed de Zuldafrikaanse advocaat Shun Chetty, die vei! is verbannen, in de hoofdstad van Botswana, Gabarone. Chetty hield i0Ofch in Zuid-Afrika vooral bezig met politieke processen. Ige tijd geleden al had Pretoria zijn pas- >rt Ingenomen. Op 8 augustus vluchtte naar Botswana. ntf de afgelopen zes Jaar had de 37-jarige mr. us zich ontpopt als de belangrijkste 'tieke advocaat van Zuid-Afrika. Hij was pccialiceerd in zaken die te maken had- met de wet op de terreur en de vellig- dswetgeving. In deze periode had hij a 1 aan een aantal van de grootste proces- en onderzoeken, zoals die tegen Steve o, de leiders van de Zuldafrikaanse Stu- Itenorganisatie (SASO) en Soweto-stu- iten anhopig Chetty geeft openhartig toe dat hij zich slotte niet had gehouden aan de juridl- gebruiken „Ik raakte niet ais politiek activist betrokken in de politieke proces sen, maar als zwarte Zuidafrikaan, die zich wanhopig zorgen maakte over het lot van de zwarten in Zuid-Afrika". zegt Chetty. „Ik identificeerde mezelf niet meteen of andere politieke groepering.'' „Ik kon echter niet doorgaan met koord dansen, tussen de politieke objectiviteit aan de ene kant en de strijd voor de zwarten aan de andere kant, omdat de politie een tijd lang voortdurend probeerde mijn in vloed als advocaat te beknotten en omdat ik op een fundamenteel niveau inzicht kreeg in de machtsstrijd die zich heeft ont wikkeld in Zuid-Afrika." „Het werd steeds moeilijker om mijn werk voort te zetten als onbevooroordeeld advo caat. die zijn taak zo goed mogelijk uit voert. De druk om me een waardeoordeel over de situatie te vormen en de drempel van de beroepsplicht naar het activisme te overschrijden, was enorm." „Voor mij als zwarte was het in het Zuldafrikaanse kli maat onmogelijk me onpartijdig op te stel len. Ieder moment waren er dingen die ik moest doen, die in kringen van de justitie konden worden gezien als overschrijding van de grenzen van de beroepsplicht." Keus „Ik deed deze dingen in het volle besef van wat ik deed. Maar de keus die ik in Zuid- Afrika moest mak£n, was of ik een onder drukte zwarte was of iemand die gewoon zijn werk deed." „Na een tijdje werden de contouren vager en werd het mij steeds duidelijker dat het onderdrukkende karakter van de blanke machtsstructuur mij in een positie dwong, waardoor ik me actiever vereenzelvigde met de mening van mijn cliënten." „De inlichtingendienst wist dit en probeer de mij het leven zo zuur mogelijk te maken. In een normale maatschappij kan je norma le wettelijke ethische normen toepassen. Voor de zwarten echter is Zuid-Afrika een abnormale maatschappij. Ik voelde me er niet aan gebonden." Zuldafrikaanse wetgeving. „Ik zie de wetge vende arm van het parlement niet anders dan als een versterking en een werktuig van de uitvoerende politiek van het parlement, die de bedoeling heeft om de zwarten op een afstand te houden en alleen de belangen van de blanken te dienen." Zwakte „In deze omstandigheden is de wetgeving in feite een belangrijk facet van het hele on derdrukkende mechanisme van de regering. De zogeheten onafhankelijkheid van de rechterlijke macht is zonder betekenis. De zwakte zit hem immers in de wetten zelf. Die worden gebruikt tegen de zwarten." „Als de wetgeving de bedoeling heeft om zwarten te discrimineren, heeft het geen zin om over een onafhankelijke rechterlijke macht te spreken." Chetty zegt verder dat hij en zijn vrouw Fazila uit Zuid-Afrika waren weggegaan, omdat ze steeds werden lastig gevallen en geïntimideerd. „Ik had het gevoel dat mijn dagen waren geteld. Ik wist dat als de staat mij als advocaat niet zou schorsen, dat ik dan in de ban zou worden gedaan." heidspolitie op het hoogste niveau een cam pagne voerde om hem uit te schakelen vanwege zijn werkzaamheden. Met verwijzing naar een aantal politieke advocaten die de afgelopen tien jaar Zuid- Afrika de rug hebben toegekeerd zegt Chet ty: „Het is geen toeval dat zij die vaak optraden in politieke processen het land moesten verlaten door de openlijke druk van de inlichtingendienst." 'Onwaar' Het hoofd van de Veiligheidspolitie, gene raal Johan Coetzee, noemt de beschuldigin gen van mr Chetty „volledig onwaar." „Ik kan u verzekeren dat de veiligheidspolitie nooit een onderzoek heeft gedaan naar zijn activiteiten," aldus Coetzee. „Op de beschuldigingen dat de veiligheids politie hem vanwege zijn werk in veilig heidsprocessen probeerde uit te schakelen, kan ik alleen maar zeggen dat ik een fervent verdediger ben van het Zuldafrikaanse wet telijke systeem waarbij mensen die berecht worden voor terrorisme, moord, mishande ling en al dat soort dingen het recht hebben om te worden verdedigd. Daarmee bedoel ik ook processen van politieke of ideologische aard." Mr. Chetty tart de grondbeginselen van de Chetty is ervan overtuigd dat de Veilig- Generaal Coetzee ontkent dat Chetty of zijn cliënten zijn lastig gevallen door de politie. Gevonnist Mr. Chetty heeft nog enkele ernstige be schuldigingen over de manier waarop de staat hem belemmerde bij de uitvoering van zijn beroep: Cliënten die een beroep op hem hadden gedaan, werden berecht zonder dat hij er iets van afwist. Hij noemde zes gevallen van mensen die werden gevonnist terwijl hij (en de familie van de verdachten) er niet bij aanwezig was en die nu lange gevangenisstraffen uitzitten. De veiligheidspolitie had zich bemoeid met cliënten of mensen die hem hadden ingelicht. Ze werden geïntimideerd en bedreigd, omdat hij hun advocaat was Post aan hem gericht kwam vaak zeer laat aan. Hij kon tachtig gevallen opnoe men, soms van brieven die hem pas na drie weken bereikten. Mr. Chetty heeft een aantal dossiers en ander bewijsmateriaal meegenomen naar het buitenland om zijn beschuldiging dat de veiligheidspolitie hem intimideerde en zich met zijn werk bemoeide, kracht bij te zetten. Hij is van plan die aan de BBC en andere buitenlandse televisiestations be schikbaar te stellen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 7