Dr. Middelkoop nam risico's in Biafra Hritiek uit Azië op :tie vluchtelingen WEEEZIEN Tekening ran een lezer Meer kans op kanker bij vrouw metaalarbeider twee dagen sodom en gomorra 1 'OUWCommentaar in precedent Sr HET IS VüF VOOR TWAftlF» Onderzoek Zweedse vakbonden: Omgekomen in fabriek toch beter kinderloos einstein ;NSDAG 22 AUGUSTUS 1979 BINNENLAND TROUW/KWARTETR H S 5 alle reden tot verbazing over •richt dat de 55-jarige me- Irma van der Wal-Pabst uit ga geen lid van de Tweede wil worden. Zij was be rt tot lid in de vacature-Vel- maar in overleg met het aiir van friese PvdA heeft n die benoeming afgezien, zij van Duitse afkomst is en vroegere nationaliteit tot ge leden zou kunnen leiden als "weede Kamer onderwerpen i behandeld die verband m n met de gevolgen van de e wereldoorlog". ni lericht hoort tot de ongeluk mededelingen die zich laten en de toelichting die voor in Broers van de Friese PvdA Leeuwarder Courant heeft i, maakt het er zeker niet op. Zijn aanpak getuigt van nwil om principiële zaken jpicel te zien en van een prag- stfie dat voor een buitenstaan- niets van gebrek aan moed een hazementaliteit te on- valt. is de toelichting is mevrouw Ier Wal, zoals alle Duitse en meisjes van haar leef- idertijd (verplicht) lid ge- ^van de Hitler-Jugend. In de ontmoette zij een Neder- met wie zij in 1945 naar and kwam en met wie zij le waardoor zij Nederlandse tzegt uit al die feiten geen rtere conclusies te hebben ken. Wel heeft hij „eens ekeken of mevrouw Van der iet haar Duitse achtergron- r;d zou kunnen functioneren Tweede Kamer". Om die is ook de leiding van de e-Kamerfractie van de in het overleg betrokken. andelijk geredeneerd staat es- en Kamerlidmaatschap van ■re an'der Wal in de weg, maar >en scherpe gevoeligheden ft Ier het gaat over zaken die iate gevolgen van de Tweede loorlog te maken hebben, id ide laatste jaren komen die lizeeel sterk naar voren", aldus :eds de Friese PvdA-voorzit- oers tegenover de Leeuwar- oDurant en hij verwijst o.a d5 e zaak-Aantjes en de twee eda. Zo'n uitspraak mag gelden als een gaaf voorbeeld van de collectieve gekte die de Nederlandse politiek de laatste jaren schijnt aan te ste ken. Wat staat hier allemaal voor onzin en wie hebben dat allemaal zo bedacht? In Friesland heeft men met mevrouw Van der Wal geen moeite, aldus Broers. Zij liep ge woon mee in de provinciale en gemeentelijke politiek en kwam ook zonder moeite op de kandida tenlijst, „natuurlijk omdat wij hier haar allemaal kennen". Wat is er dan voor praktisch be zwaar tegen om het hele land deze vrouw en haar verdiensten te leren kennen, maar vooral ook: wat be zielt de mensen die zulke vreemde en willekeurig onderscheiding bij hun medemensen menen te mogen, en te kunnen aanbrengen en hun hun onbevangenheid willen ontne men om over bepaalde zaken te oordelen? Het is onduldbaar, dat er opeens in de praktijk van alle dag een onder scheid moet worden gemaakt tus sen een Nederlanderschap dat door geboorte of door naturalisatie is verkregen en afgezien van deze principiële stelling: waarom is een Nederlander die elders geboren en opgegroeid is, maar al 34 jaar deel uitmaakt van onze samenleving opeens minder geschikt over be paalde zaken in Nederland te oor delen? Elk Kamerlid brengt im mers zijn eigen achtergrond mee, waardoor zijn persoonlijkheid ge vormd is en van waaruit hij oor deelt. Ook voor het Kamerlid maatschap geldt dat het de inzet, van de gehele persoonlijkheid vraagt en dat elke reductie daarvan uit den boze is. Waarom moet dan van deze regel, die hoort tot de kostbaarste ver worvenheden van onze samenle ving opeens een uitzondering ge maakt worden als het om de Duit se afkomst van een nieuw Kamer lid gaat? Het zijn allemaal vragen, waarvan naar onze mening een beginselpar tij als de Partij van de Arbeid de beantwoording niet kan overlaten aan een gewestelijk voorzitter. Daar moet een verklaring van par tij- en fractiebestuur over komen; het liefst op zeer korte termijn zodat er zelfs geen schijn of scha duw kan ontstaan van een prece dent. >pir X ng 'egjfc onzer verslaggevers t ;nt Berk, lett" ra!c .c! e: !HT De secretaris-generaal raad van kerken in Azië, dr Hao, heeft in Bangkok ge luwd, dat de grote financiële Europa en Amerika voor de chtelingen een averechts ver- isultaat zullen hebben, tenzij gaan met een daadwerke- ijdrage aan de hervestiging. It de Stichting Oecumenische in kerken en vluchtelingen in bekendgemaakt. 1 iard is leel d; nki mp A wees erop, dat de bootvluch- voor landen als Thailand, en Indonesië een politiek zijn. Daarom worden ze ge in kampen. Hij vroeg begrip houding van die regeringen, ite hebben met de hulp van en humanitaire organisaties bootvluchtelingen in hun :ijn bang, dat de spanningen moslims en christenen daar- llen toenemen. islë bij voorbeeld verstoren de bootvluchtelingen de gevoelige ver houdingen tussen Chinezen en mos lims, aldus Yap. Kerkelijke hulp van buitenaf aan de bootvluchtelingen kan onder deze omstandigheden ver keerd uitgelegd worden, wanneer deze landen niet tegelijk geholpen worden in het politieke probleem, dat de komst van de bootvluchtelingen voor hen betekent, aldus dr Yap. 'Ongeloofwaardig' De Evangelische volkspartij schrijft in een open brief aan staatssecretaris Haars van justitie dat de actie van zondag voor de bootvluchtelingen on geloofwaardig wordt als we zelf de week daarop 41 Turkse vluchtelingen de woestijn injagen. De partij dringt aan op opschorting van de beslissing tot uitwijzing voor een half jaar en een nieuwe heroverweging van de asielverzoeken van de christelijke Turken. Volgens de partij was de eer ste heroverweging oppervlakkig en onzorgvuldig, omdat de Turken niet werden gehoord en hun geen rechts bijstand werd gegund. Van een onzer verslaggevers OEGSTGEEST „Ik moet nu bescheidener zijn. En voorzichtiger. Ik kan nu minder snel Iets zeggen dan in de tijd dat we In Bialra werkten". Dr H. J. Middelkoop vergelijkt zijn werk nu ln het Zendingshuls ln Ooegstgeest met de tijd dat hij met zijn vrouw als zendingsarts ln het van Nigeria afgescheiden Biafra probeerde Iets te doen voor de door honger en oorlog geteisterde Blafranen. „Toen kon ik veel meer openlijk iets zeggen, puntig en venijnig, omdat ik risi co's droeg. Het leven was voor ons toen veel simpeler, omdat we werkten in de ille galiteit. De keuzes waren ook eenvoudiger en duide lijker, nu zijn ze veel klei ner", aldus dr Middelkoop, die ln 1970 naar Nederland terugkeerde toen de Blafra nen het verzet tegen het centrale bewind van Nigeria staakten. Honderdduizen den Blafranen waren in drie oorlogsjaren omgekomen: door het oorlogsgeweld, door gebrek aan voedsel en door ziekte. Dr Middelkoop, die nu se cretaris voor medische za ken is bij de Raad voor de Zending, kreeg onder meer bekendheid door zijn onom wonden roep om hulp voor het Biafraanse volk. De on geveer twaalf miljoen Ibo's, die onder leiding van gene raal Oejoekwoe de vrijheid hadden gekozen, dreigden door de federale troepen van Nigeria uitgeroeid te worden. De haven van Port Harcourt werd geblokkeerd, mogelijkheden om de van honger stervende Blafranen voedsel te bezorgen waren er nauwelijks. Voor een belangrijk deel kwam de hulp van de kant van kerkelijke organisaties. Terwijl de grote hulpverle ningsinstituten nog aan het overleggen waren over de toegangswegen, vlogen er al vliegtuigen van de Skandl- navische en Duitse kerken vanaf het eiland Sau Tomé naar de twee landingsstrips in Biafra. Een avonturier en wapensmokkelaar zorgde voor de bemanning van een aantal vliegtuigen. „Maar kunt u mij Iemand aanwij zen die het anders zou wil len doen?" zei dr Middel koop, toen er kritiek kwam. Rode Kruis Als vertegenwoordiger van de Wereldraad van Kerken sprak dr Middelkoop in scherpe bewoordingen over de houding van het Rode Kruis, dat de hulpvluchten aan Biafra staakte toen het niet langer meer via de lega le weg (via Nigeria) kon. Terwijl de voorzitter van het internationale Rode Kruis verkondigde dat er geen Blafranen meer van honger omkwamen, sprak het echtpaar Middelkoop het tegendeel uit. Middel koop verweet het Rode Kruis niet bereid te zijn de legale weg te doorbreken ten bate van de humanitai re nood. „Het Rode Kruis laat de mensen in de steek." „Later heb ik me gereali seerd dat wij in een unieke psotie verkeerden", zegt dr Middelkoop, „dat wij ille gaal konden zijn omdat we daar al waren en solidair konden zijn. Ik besef ook dat het Rode Kruis niet de structuur heeft om illegaal te werken. Hulp aan Biafra was niet mogelijk, omdat er geen legale regering was. Misschien hebben kerkelij ke instanties het voordeel dat ze niet diplomatiek te werk behoeven te gaan. Als kerkelijke instantie kun Je de legaliteit passeren." „Het Rode Kruis kan bij een overstroming ogenblik kelijk dekens sturen, maar bij rebellie is het direct uit geschakeld. Wij konden wel werken met de rebellen in Biafra. Daaruit moet overi- Een foto uit 1969: dokter Middelkoop komt met een Deense geestelijke, leider van de Scandinavische hulporganisatie, op Schiphol aan uit Biafra. Hij is in het Afrikaanse land vertegenwoordiger van de Wereldraad van Kerken en tevens hoofd van de distributie van levensmiddelen en medicamenten. Tijdens een persconferentie op de luchtha ven roept hij Nederland op voedsel te sturen om miljoenen Biafranen van de hongerdood te redden. gens niet afgeleid worden dat we het eens waren met het politieke systeem. Maar het ging om het leven van miljoenen mensen." Nu nog De conflictsituatie, waarin de hulporganisaties verke ren, bestaat nog steeds, meent de zendingsarts, die nu als adviseur optreedt voor kerkelijk medisch werk overzee. „Medische zending" vindt hij een ach terhaalde term. „Medisch werk vanuit de kerk vormt geen schelding tussen zen ding en dlakonaat. Die schelding spruit voort uit onze kerkelijke historie en is inmiddels achterhaald. Zending is nooit Woordver kondiging alleen; die theo logische richting hebben wij hier maar bedacht." Er worden nieuwe lijnen ge trokken voor het medisch werk van de kerk in de tro pen. „In de eerste plaats moet de gezondheidszorg meer gespreid worden. We moeten ons niet alleen op het klinische werk in de zie kenhuizen richten; we moe ten een werkmethode vin den, die goedkoper is. In de tweede plaats moeten we trachten de verworvenhe den van de natuurweten schappelijke geneeswijze meer te benutten. We moe- Dr. H. J. Middelkoop is nu secretaris voor medische zaken bij de Raad voor de Zending. ten proberen betere sanitai re voorzieningen te krijgen, een betere voeding en ver betering van de landbouw methode." In de praktijk komt het er op neer de mensen in de tropen meer te betrekken bij het kerkelijk medisch werk. „Het gaat er niet om puur en alleen Je voorzienin gen aan te bieden. Voorop moet staan het praten over hun prioriteiten. Dan is er veel meer mogelijk. Als wij zelf al zoveel moeite hebben met onze weg te zoeken in de complexe materie van de medische zorg, mag Je ver wachten dat ze dat daar ook hebben. Als we alleen maar experts en specialisten aan bieden, dan bestaat de kans dat die over de hoofden van de patiënten heen praten. We kunnen veel meer berei ken als het met de mensen samen gebeurt." Weerstanden Het kerkelijk medisch werk moet bestaan uit meer dan alleen het sturen van tot ln de puntjes opgeleide artsen of verpleegkundigen die ex perts zijn. Middelkoop: „De taal die zij spreken, staat ver af van de mensen ln het dorp. Daardoor wordt het moeilijk de mensen zover te krijgen dat ze mee gaan doen. Die kennis en erva ring zijn natuurlijk erg be langrijk, maar het moet meer zijn dan alleen het aanbieden van diensten. Een hele hoop mensen ziet dat als een aantasting van de positie die ze bereikt hebben: het zou Inferieur werk zijn. Als Je bezig bent met gewone mensen en Je gaat bulten het gewone stramlne om. dan stoot Je op allerlei weerstanden." Met deze methode kan er meer bereikt worden, meent dr. Middelkoop, die ln India zag dat lepra-patiënten niet meer als uitgestotenen wer den behandeld. Hij zag dat moeders regelmatig naar het consultatiebureau gin gen en dat men ln het dorp ten-minste een keer per dag een maaltijd voor de kinde ren kookte, die eiwitrijker ls dan gebruikelijk. „Toch zijn dit in het medische wereldje nog maar Iclelne beginpun ten. Het ls moeizaam peu- terwerk, een ontwikkelings proces dat op gang moet komen." Rol van kerk Dr. Middelkoop gelooft dat de kerk („of beter kerkelijke instanties en kerkelijke fi guren") in dat hele proces goed kan functioneren. „Het ls het gist dat er door heen trekt. De leden van de kerk moeten zich buiten de enge grenzen van de kerk begeven en ln de gemeen-' schap gaan werken om dat proces van verandering op gang te brengen." Het kerkelijk medisch werk moet er volgens dr. Middel koop naast het overdragen van kennis op gericht zijn betrokkenheid te gaan voe len. „WIJ moeten leren de mensen van het land zelf ln te schakelen bij de hulpver lening. Ons uitgangspunt moet zijn de mensen om hoog te halen om het werk zelf te gaan doen. We oeten oppassen dat we met veel macht en geld gaan hulp verlenen, waarbij de men sen daar het gevoel krijgen dat Je over hen heen walst." Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat, sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbom Van onze sociaal-economische redactie DEN HAAG Zweedse vakbonden hebben bij twee voorlopi ge onderzoeken vastgesteld dat vrouwen van metaalarbeiders een veertig maal grotere kans hebben op baarmoederkanker dan andere vrouwen. De kanker zou verband houden met het gebruik van „snljollën", melkachtige koelvloeistoffen die bij bewerking van metaal worden gebruikt. Dit meldt het week blad Zin van de Industriebond FNV. De Zweedse bonden zetten hun on derzoek nog voort, maar vonden het nodig nu al bekendheid te geven aan hun voorlopige bevindingen. De snlj ollën bevatten oplosmiddelen. Som mige zijn vluchtig. Al ln de Jaren twintig zou van sommige van deze stoffen zijn vastgesteld dat ze zaad balkanker bij mannen kunnen ver oorzaken. De Zweedse bonden vinden dat onverwijld moet worden gezocht naar onschadelijke vervangende mid delen in de snljollën. Oost-Groningen Het Rijksinstituut voor de volksge zondheid en milieuhygiëne in Blltho- ven gaat een onderzoek uitvoeren naar eventuele kankerverwekkende stoffen ln het afvalwater van de fa brieken van het aardappelmeelcon- cern de Avebe In Veendam. Met name in Oost-Groningen wordt fel gerea geerd op de lozingen van het vuile water dat tijdens de campagnes op de kanalen en vaarten ln dit gebied wordt geloosd. Het onderzoek ls aan gevraagd door dr. H. Klouwen, In specteur voor de volksgezondheid en milieuhygiëne in Groningen. OENNEP (ANP) De 52-Jarlge O Janssen uit Gennep ls bij een bedrijfsongeval ln de papierfabriek „Page" ln zijn woonplaats om het leven gekomen. Het slachtoffer viel .op de paplerverwerkende afdeling van het bedrijf ln een 2,5 meter diepe put en verdronk. In Las Vegas kun je bliksemsnel trouwen, compleet met kapel, do minee en bruidsboeket, schreven we kort geleden. Dat klopt echt. Mevrouw De Jong uit Voorburg is er pas nog met de haren geweest en heeft het allemaal met eigen ogen gezien: „Die trouwkapellen staan hoofdzakelijk aan één straat, de een nog mooier dan de ander. Ons werd uitdrukkelijk verteld, dat ze geen religieuze be tekenis hebben. Een dominee in Amerika voltrekt ook altijd het burgerlijk huwelijk. De dominees die zich voor deze Las Vegas- toestand lenen zullen we als do minee dan ook moeilijk erg hoog kunnen aanslaan." Behalve trouwen kun je er ook scheiden, maar dat gaat niet zó snel; daarvoor moet je je wel min stens zes weken ingezetene van de stad kunnen noemen, weet mevrouw De Jong. Dat Las Vegas in de (Amerikaanse) volksmond „city of sin" stad der zonde heet, was haar en haar gezel schap niet bekend, maar voor zichzelf hadden ze de stad al tot „een Sodom en Gomorra" omge doopt, omdat het er alles gokken is wat de klok slaat. Het wordt de gasten buitenge woon gemakkelijk gemaakt om ook eens een gokje te wagen. Je kunt er zelfs haast niet omheen, want alle hotels zijn zonder uit zondering uitgerust met zalen, voorzien van uitgebreide speel- mogelijkheden. Om in een res taurant te komen moet Je zelfs eerst door zo'n verlokkelijke zaal heen. Alleen al aan de zogenaam de „fruitmachines" telde de fami lie De Jong niet minder dan 66.000 stuks, en dat is dan na tuurlijk nog maar het kleine werk. „Typerend is, dat Je nooit opgewekte gezichten achter de speeltafels ziet of het moet dat van de croupier zijn wèl soms mensen die woedend weglopen." Net zoals alle aankomende gas ten op een uitgeslapen manier overal met hun neus op de speel zalen gedrukt worden, zo wordt de winnaars en verliezers op niet mis te verstane wijze duidelijk gemaakt waar zij terecht kun nen; de winnaars bij de talrijke juweliers, de verliezers bij de bank van lening om de hoek. Opvallend vond onze briefschrijf ster de vriendelijkheid t»i gul heid, waarmee de gasten in Las Vegas tegemoet getreden wor den: „De prijzen van de hotels, de consumpties en dergelijke liggen hier ver beneden het normale peil, alles om de gasten maar binnen de poorten te krijgen. En alsof dat nog niet genoeg is. ont vangt iedereen bij inschrijving ln zijn hotel een bonboekje voor al lerlei attracties. Tegen inlevering van één bon krijg Je tien munt stukken, waarmee Je Je geluk me teen kunt beproeven." Maar ook zonder die bonnen wil Je wel er gens binnenlopen, ls het niet uit nieuwsgierigheid, dan toch om de warmte bulten te ontlopen (zo'n 43 graden celslus!). Binnen is al les heerlijk koel. Zelfs 's avonds ls het bulten nog maar een graad of tien lager. De enorme lichtrecla mes overal in de stad werken de afkoeling dan ook niet in de hand. Best leuk om Las Vegas een keer tje mee te maken, ls de conclusie van mevrouw De Jong. Het is een heel apart wereldje daar ln de woestijn, „maar na twee dagen hadden we het wel gezien en zijn toen maar gauw doorgereisd". Japans leren Passagiers die met een toestel van de Lufthansa naar Tokio vliegen, krijgen on derweg een lesje. In Japans dan, gedurende een half uur. als ze tenminste zo lang met hun kopte lefoon op willen zitten. Wil de echte Benjl opstaan? Wie dat tegen deze zes hondjes zegt zal nul op het rekest krijgen. Filmster Benjl, onlangs nog in ons land, zit er niet bij. Deze foto is gemaakt ln Engeland, waar de voorberei dingen voor een nieuwe Benji-film in vergevorderde staat zijn. Omdat Engeland erg streng is met de toelating van dieren en de echte Benji veel te lang ln quarantaine zou moeten om mee te kunnen spelen, wordt er druk naar plaatsvervangers gezocht. Deze zes trouwhartig kijkende kandidaten willen vast allemaal graag bij de film, en Benji's baas en trainer Frank Inn heeft dan ook de grootste moeite om de geschiktste hond er uit te pikken. Nog geen twee weken geleden werd de Londense kapper Gerry Harley verslagen. De Japanner Isao Tsoechija zag kans 223 man nen ln één uur van hun baard te ontdoen en verbeterde daarmee Harley's wereldrecord scheren met 20 baarden. De Japanner wil de eindelijk ook eens in het be roemde Guinness Recordboek, maar dat zal hem niet lukken, want zijn Londense collega heeft het niet genomen. Harley nam wraak door de (bakke-)baarden van niet minder dan 368 heren ln één uur af te scheren, zodat zijn «plaats ln het recordboek voorlo pig verzekerd lijkt. 'Bij alle verhitte discussies over abortus en het zelf bepalen of Je een kind wilt of niet ls één groep mensen totaal op de achtergrond geraakt: de echtparen die Juist vreselijk graag kinderen willen, maar ze niet kunnen krijgen. Vaak zijn dat mensen die niet over hun problemen durven of willen praten met 'beroeps'. Mis schien wel met echtparen in de zelfde omstandigheden, maar waar vind Je die? Veel mogelijk heden waren er tot nog toe voor hen nog niet, maar daar ls nu verandering ln gekomen. De hulpdienst van pater Michel Ver meer ln Nijmegen heeft het Lan delijk Centrum Ongewilde Kin derloosheid opgericht. Dat is ont staan uit gespreksgroepen met meer dan honderd echtparen plus een werkgroep, die ln Nijme gen en omgeving al een jaar func tioneren. „Wij weten dat er een grote behoefte bestaat bij de kin derloze echtparen aan informa tie, opvang, begeleiding en con tact, maar drempelvrees is Jam mer genoeg voor velen nog een handicap." schrijft het centrum. Vandaar dat het zijn werkzaam heden wil uitbreiden tot alle de len van het land, want overal wonen zulke echtparen (tien pro cent van alle huwelijken blijft ongewild kinderloos). Op die ma nier zouden overal waar nodig contactgroepen kunnen ont staan, waar mensen met dezelfde problemen met elkaar kunnen praten over mogelijke oplossin gen, adoptie of pleegkinderen, of gewoon zich eens kunnen uit spreken. Het Landelijk Centrum ls voor belangstellenden op werk dagen tot half acht 's avonds be reikbaar onder een van de vol gende telefoonnummers: 080-228280. 080-775159, 08897-2015 en 08891-2366. Schrij ven kan ook: Groesbeekseweg 38. 6524 DD Nijmegen Wat doen we aan de stijgende werkloosheid? Het Belgische weekblad Humo legde die vraag voor aan Albert Einstein, die dit Jaar honderd geworden zou zijn als hij niet ln 1955 was overleden. Desondanks gaf de geleerde toch antwoord. In 1934 al, en dat ant woord blijkt nu, 45 Jaar later, nog steeds bruikbaar. Dit zei Einstein over het probleem, althans vol gens Humo: „Er zijn hoe dan ook twee domeinen waarin de econo mische vrijheid beperkt zou moe ten worden. In Iedere Industrie tak moet het aantal werkuren per week zodanig bij wet verminderd worden dat de werkloosheid sys tematisch uitgeschakeld wordt. Terzelfder tijd moeten de mini mumlonen zodanig vastgelegd worden dat de koopkracht van de arbeiders altijd gelijke tred kan houden met de produktie". Oehoord ln een actualiteiten rubriek: in Iran ls de Persvrijheid ver te zoeken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 5