og meer kranten Iran verboden ömoza tijdelijk laar Paraguay hf Indira Gandhi zit op rozen Hassan lonkt naar Algerije Israël verliest terrein in Midden-Amerika 'Patriotten' naar Londen 'Wetenschap moet wereld dienen' S fer 12 rgï, 'Strijd in Zimbabwe-Rhodesië gaat door' Sfeer voor gesprek beter angenen zijn hongerstaking Mitterrand wil linkse alliantie TROUW/KWARTET èldheim opent de VN-conferentie over wetenschap en tiniek voor ontwikkeling:. WENEN (AFP, AP, Reuter) „De wetenschap moet de wereld helpen in plaats van haar te schaden". Met die betrekkelijke gemeen plaats opende Kurt Wald- heim de VN-conferentie over wetenschap en ont wikkeling in Wenen. Als een van de oorzaken van de wereldcrisis noemde de secretaris generaal van de VN. dat weten schap verkeerd wordt gebruikt. Hij noemde de wapenwedloop en „het ziekelijk najagen van econo mische groei", in een wereld vol met honger. Meer dan 95 procent van het wetenschappelijk onder zoek, aldus Waldheim, wordt ge daan in de industrielanden, en minder dan 5 procent in de derde wereld. Wetenschap en techniek moeten de wereld verenigen, in plaats van haar te verdelen, aldus Waldheim. De werkelijke tegenstelling is niet die tussen Noord en Zuid, noch tussen Oost en West, maar tussen degenen die de bestaande toe stand willen handhaven en dege nen die verandering en vernieu wing willen, zo zei hij. Waldheim sprak de hoop uit de UNCSTD industrie- en ontwikkelingslanden verenigt, ter wille van een „ge- Waldheim wil 'geen retoriek, maar realiteit' meenschappelijke zaak: de toe komst van de hele mensheid". De secretaris-generaal van de VN zei zich ervan bewust te zijn dat veel grote conferenties eindigen met indrukwekkende verklarin gen, die nooit helemaal worden uitgevoerd. Hij bepleitte dat de UNCSTD, de laatste van een serie VN-conferenties over wereldpro blemen, zich meer bezighoudt met „realiteit dan met retoriek". Doel van de Weense conferentie, waaraan 4000 mensen deelnemen, is een plan op te stellen voor een beter gebruik van wetenschap en techniek, om de armoede uit de wereld te bannen. De „77" (inmid dels 120 ontwikkelingslanden) wil len daarvoor een fonds van vier miljard gulden stichten, maar de westerse landen voelen daar wei nig voor. De westerse landen zou den de helft van het geld moeten bijdragen - gespreid over een aan tal jaren - en de olie- en Oosteuro- pese landen elk een kwart. Wester se afgevaardigden zijn nogal scep tisch over deze bijdragen, en noe men de voorstellen van Bradford Morse „realistischer". Morse, die directeur is van het ontwikke lingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP), heeft de westerse landen om vrijwillige bijdragen gevraagd tot een bedrag van 600 miljoen gulden, over de komende twee Jaar. Ook politieke tegenstellingen dreigen op de conferentie. De Is raëlische minister van energie, Jit- zak Modai, is thuisgebleven om dat „onder een wetenschappelijke dekmantel", er anti-westerse en anti-Israëlische activiteiten op de UNCSTD zijn. Op een voorberei dende bijeenkomst in de Roe meense hoofdstad Boekarest, heb ben 60 ontwikkelingslanden een verklaring uitgegeven waarin on der meer wordt opgeroepen tot „praktische maatregelen, om de zaak van de nationale bevrijding van volken en gebieden onder vreemde bezetting en overheer sing te steunen". ERAN (Reuter, AFP, AP) De regerende geestelijkheid in Iran heeft gisteren 22 kranten iriodieken een verschijningsverbod opgelegd. Ayatollah Khomeini zou van plan zijn op imr termijn de communistische partij, Tudeh, te verbieden. De situatie in de streek waar de rev den wonen, was gisteren nog steeds zeer gespannen. tlah Achmad Azari Qomi, de ne tionaire aanklager in Teheran, isae het verbod bekend van 22 i die vraagtekens hadden ge- t bij de islamitische revolutie. le deze bladen zijn het officiële eriift van de communistische par- RMtt blad van de marxistische aaiüagToepering Fedayien en het KnPrHpn zicip van het Nationaal Democra- «vcewjsi telij Yont. Ook een Turks blad, dat lor Khomeini -beledigende car ve ad gepubliceerd, kreeg een ver- t ee ngsverbod opgelegd. en de Modjahedien die al een traditie van tien jaar gewapende strijd tegen het regime van de sjah achter zich hebben. Revolutonaire gardisten en plaatselijke revolutionaire comlté's die trouw zijn aan Khomeini mogen hun wapentuig houden. Azari Qomi heeft alle par- in groeperingen en wel in het der die partijen wier doelstel- ingaan tegen het ideaal van de ische staat, opgeroepen hun in te leveren. Degene die zich r^han deze oproep gelegen laat wacht een behoorlijke straf, erde de ayatollah. De oproep lich vooral tegen de Fedayien Ayatollah Khomeini heeft een beroep op de Koerden in Iran gedaan samen te werken met de regering en een einde te maken aan de activiteiten van de Koerdisch Democratische Partij, door de geestelijk leider beti teld als medestanders van de satan. Khomeini heeft opdracht gegeven tot de arrestatie van Abdoelrahaman Kassemloe, de leider van de KDP. De situatie in Koerdistan was giste ren gespannen, maar rustig. Tanks en revolutionaire gardisten zouden be langrijke posities in de stad Sanan- :ap x ee in. fociON (Paraguay) (AP, AFP, Reuter) De verdreven lopetor van Nicaragua, Anastasio Somoza, gaat tijdelijk in .jop, (uay wonen. I eft een visum voor drie maan- raguanen er niet van kan weerhouden aar Somoza heeft laten weten in het buurland te gaan vechten, als ze dat zelf willen. daj, het centrum van de Koerden, hebben ingenomen. Van gevechten werd echter geen melding gemaakt. Steeds meer Iramiërs geven zich op om als vrijwilliger tegen de Koerden te vechten, nadat de regering eind vorige week daartoe een oproep had gedaan. Ook in Paveh, dat eerder door regeringstroepen op de Koerden werd heroverd, was het rustig. In andere delen van Iran was het wel onrustig. In verscheidene steden in West-Azerbeidjan zouden Koerdische opstandelingen aanvallen hebben uitgevoerd op eenheden van het Iraanse leger. In de hoofdstad Tehe ran waren gisteren vrijwel alle win kels dicht als blijk van rouw over de dood van een groot aantal revolutio naire gardisten in de strijd om de herovering van Paveh. De Koerden vrezen dat de regering in Teheran de komende tijd hard zal optreden tegen hen. Een in Zwitser land wonende Koerdische leider, Pa- rez Hisyar (een schuilnaam) heeft een beroep op secretaris-generaal Kurt Waldheim van de Verenigde Naties gedaan alles in het werk te stellen om een einde te maken aan de massa moord op Koerden in Iran. Hisyar noemde de gewelddadige dood van elf Koerden in Paveh in strijd met de wetten van de Islam en een revolutio nair bewind onwaardig. Ons commentaar staat op pag. 5. Vice-premier Mostaf a Chamran spreekt via een zender met de militaire leiders die de acties tegen de Koerden voeren. Chamran leidde de operaties tegen de Koerden in de stad Paveh. Is het mogelijk is. hij graag in het Zuidamerikaanse land )ven. raguyaanse minister van bin- dse zaken, Savino Augusto naro, heeft echter laten weten moza geen politiek asiel heeft Volgens de bewindsman imoza, die zondag aankwam, fld door familieleden en mede maar hij zei niet wie en Costa Rica agd of Paraguay Somoza even- in Nicaragua zou uitleveren, Montanaro zich op de daar een buitenge re g-voot^dli tornen, en als wettelijke eiseivzou worden Z, a zal. als hij daarvoor toëstem- rijgt. later deze week een pers- ïtie houden om, zoals een van lewerkers het uitdrukte, „dui- te maken wat er werkelijk in ia is gebeurd". Zoals bekend sterke man van het Middena- land vorige maand ver- ihers sIoo| *g euwe /an 'ft b ergi i bei It dal van rden i de leve le in' en fl dat door Sandinistische vrijheid- s, nadat hij en zijn familie 43 laragua met harde hand had- stierd. uwe machthebbers zijn niet fin de revolutie te exporteren." minister van binnenlandse Tomas Borge verzekerd. „Wij slechts katoen en gedichten ndat wij talrijke dichters en itoen hebben." jua zou zich „onverantwoorde- edragen als het zijn burgers 11 Salvador zou sturen, dat in pzichten vergelijkbaar is met aragua uit de tijd van Somoza. ens voegde de bewindsman er niddellijk aan toe dat hij Nica- In het zuidelijke buurland van Nica ragua, Costa Rica, zijn meer dan vijf tig mensen gewond tijdens arbeids- onlusten. Stakers en militairen raak ten slaags in Limon, aan de Atlanti sche kust. De minister van openbare veiligheid, Juan Jose Echeverria, heeft gezegd dat de gardisten onbe wapend waren, en dat de stakers ver antwoordelijk zijn voor het geweld. Overigens zijn 's nachts wel gewapen de militairen gesignaleerd, die in de straten patrouilleren. Ruim 7000 arbeiders in de haven, van "de olieraffinaderij en bij de spoorwe gen hebbëh 'het werk neergelegd. Zij willen een loonsverhoging van ruim 90 gulden per maand, en betere ar beidsomstandigheden. De Sowjet-Unie heeft Vladimir Tsjer- nisjow benoemd als nieuwe ambassa deur in Costa Rica. Het is niet bekend of de benoeming verband houdt met de uitzetting van drie Russische di plomaten, die ervan worden beschul digd contacten te hebben met de stakers. LOESAKA (DPA, UPI) Het Patriottisch Front komt naar Londen voor onderhandelingen over Zimbabwe-Rhodesië, maar met harde eisen. Het beschouwt Groot-Brittannië niet „als de enige grondwettelijke autoriteit" en het verwerpt Brits toezicht op de voorgestelde verkiezin gen in het land. Dat staat in een gezamenlijke verkla ring van de leiders van het Patriot tisch Front, Robert Mugabe en Jos hua Nkomo. Zij zullen in Londen rond de tafel zitten met de Britse regering en de blank-zwarte regering van bisschop Abel Muzorewa, waarte gen het Patriottisch Front strijdt. De verklaring werd uitgegeven in de Tanzaniaanse hoofdstad Dar es Sa laam, waar Mugabe en Nkomo be sprekingen hebben gevoerd. Zij zei den na afloop dat de Britse conserva tieve regering van mevrouw Thatcher alle recht had verspeeld toe te zien op de toekomst van de kolonie, die een zijdig de onafhankelijkheid heeft uit geroepen in 1965. Nkomo verklaarde dat de besprekingen in Londen niet worden beschouwd als een „grond wettelijke conferentie", maar als een bijeenkomst van elkaar bestrijdende partijen. „Wij gaan naar Londen om over de oorzaken van het conflict te spreken." Volgens de voorman van het Patriot tisch Front ligt de wettige macht over Zimbabwe-Rhodesië op het ogenblik bij zijn guerrillabeweging, die grote delen van het land beheerst. Groot- Brittannië kan, aldus Nkomo. geen toezicht houden op verkiezingen, om dat het „bevooroordeeld is, ten gun ste van onwettige regimes." Het front zal echter wel een VN-vredesmacht aanvaarden tijdens het dekolonisa tieproces, aldus Nkomo. Hij voelt echter niets voor een staakt-het-vu- ren. „Dat kan pas als een alomvatten de regeling is overeen gekomen." De guerrillaleider verwerpt onderde len van de Britse ontwerp-grondwet voor Zimbabwe-Rhodesië, waarin wordt voorgesteld de 230.000 blanken Van een onzer redacteuren Het wordt steeds duidelijker dat Indira Ghandhi bezig is met een onstuitbare opmars op het Indiase politieke toneel. Tij dens haar bewind kondigde Gandhi in 1975 de noodtoestand af, waarna tienduizenden leden van de oppositie achter de tralies werden gezet. Een aantal van deze ex-gevangenen bekleden nu belangrijke posten. De missionair premier Singh, ex-premier Desai, ex-minister Fernandes hebben onder het bewind-Gandhi gebromd. Het onderdrukkende beleid van Gandhi leidde tot een verpletterende verkiezingsnederlaag in maart 1977. De grote winnaar bij deze verkiezin gen was de Janata-PartiJ. Deze partij was eigenlijk een groepering van vijf verschillende stromingen, die slechts één gemeenschappelijk doel hadden: het wegwerken van Gandhi en haar Congres Partij. De Janata-Partij haalde op slag een tweederde meerderheid in het Lager huis. In het Hogerhuis bleven nog een groot aantal Gandhi-getrouwen zit ten. De Janata Partij schoof de 83- Jarige Dessai als minister-president naar voren. Deze beloofde heilige koelen met gouden horens, maar bleek al snel niet in staat zijn belof ten waar te maken. Onder druk van de hindoe-rechtse stroming binnen de Janata, de Jan Sangh, benadeelde hij de overige religieuze groeperin gen, met als gevolg ernstige rellen tussen hindoes en moslems. Dit leidde tot een scheuring binnen de Janata Partij. Onder leiding van Naraln werd de Janata S(eculalr) op gericht. 44 leden van de officiële Ja nata sloten zich bij hem aan. Naraln, die een belangrijke rol had gespeeld in de anti-Gandhi campagne met name via het proces tegen haar zoon Sanjay opende nu het offensief tegen Desai. Hij eiste een onderzoek naar corruptieschandalen, waar de zoon van Desai, Kantl, bij betrokken zou zijn. Maar ook de andere Janata-opposi- tiepartners waren niet meer zo blij met Desai. De socialisten onder lei ding van Fernandes en de twee elkaar betwistende communistische partij tjes vonden het beleid van Desai te rechts. In eigen kring, de orthodoxe Janata, werd kritiek geuit op het au toritaire optreden van Desai. Met het verdwijnen van Indira Gand hi bleek toch de bindende kracht de regerende gelegenheidscoalitie niet groot genoeg voor een blijvend, sta biel beleid. Genadestoot Chavan gaf op 15 Juli van dit Jaar de genadestoot aan het kabinet De sai. De Janata coalitie behield for- Indira Gandhi meel nog een ruime meerderheid, maar hing in feite als los zand aan elkaar. Singh, die tijdig was overgelo pen van de orthodoxe Janata Partij van Desai naar de Janata S(eculair) van Naraln werd de nieuwe premier. Hij steunde hierbij op een krappe meerderheid: 44 leden van de Janata S, 15 socialisten rondom Fernandes, 76 leden van de Congres Partij van Chavan, enkele onafhankelijken ert ten slotte de 71 leden van de Indira Congres Partij, van Gandhl. Me vrouw Gandhi was zich wel bewust van de sleutelpositie die haar kleine partij innam. Op de vraag hoe langzlj bereid zou zijn het nieuwe kabinet Singh te steunen antwoordde zij: „af wachten maar". Dat wachten heeft precies 23 dagen geduurd, de kortste regeringstermijn in de Indiase politieke geschiedenis. Gandhl zit op rozen. Iedere mogelijke regeringscombinatie is afhankelijk van haar steun. Het is niet onwaar schijnlijk dat zij bereid ls Janata- leider Ram in het zadel te helpen, maar wel onder haar voorwaarden. Hierbij valt te denken aan het stop pen van de tegen haar lopende pro cessen. Dat geeft haar tegelijkertijd enig uit stel om een nieuwe verkiezingscam pagne te organiseren. De opinieon derzoeken geven haar nu al een ruime voorsprong op de Janata-groep die Gandhl onbekommmerd een paar maanden ln haar eigen onsamenhan gendheid kan laten aanmodderen. vaste zetels te geven in het parle ment. Het front meent dat blanken in geen enkel opzicht méér rechten mo gen hebben dan de zwarten in het land. Volgens de gezamenlijke verklaring moet het besluit van Nkomo en Mu gabe worden gezien als „bereidheid van het front over een oplossing te onderhandelen". Nkomo voegde er echter aan toe grote twijfels te heb ben over het verloop van de confe rentie. Uit Salisbury wordt vernomen dat premier Muzorewa van Zimbabwe- Rhodesië zijn voorganger, ex-premier Ian Smith, mee zal nemen naar de conferentie in Londen. Medewerkers van Muzorewa verdedigden de beslis sing door te wijzen op de betekenis van Smith als woordvoerder van de blanken in het land. FEZ, NOUAKCHOTT (Reuter. AFP) Marokko hoopt dat de Algerijnse leiders bereid zijn tot onderhandelingen over de oorlogstoestand ln de Westelijke Sahara. Het land staat er echter op dat dit hele gebied Marokkaans wordt. Koning Hassan U van Marokko noemde tijdens een persconferentie de kansen op een gesprek beter dan ooit. Koning Hassan deed een felle uitval 8panje heeft zich gisteren bereid ver- naar Libië en Mauretanië. HIJ be- lclaard alle bij het conflict betrokken schuldigde Libië zijn Invloed te willen partijen uit te nodigen voor onder uitbreiden van de Rode Zee tot aan handelingen. Minister van bulten de Atlantische Oceaan. Libië zou graag zien dat er een gewapende strijd zou uitbreken tussen Marokko en Algerije over de voormalig Spaan- landse zaken Oreja zei voorstander te zijn van een volksraadpleging onder internationaal toezicht, zodat de be volking van de Westelijke Sahara se Sahara. Mauretanië kreeg er van zich zelf over haar toekomst zou kun de koning van langs omdat dit land nen uitspreken. een vredesakkoord met het naar on afhankelijkheid strevende Frente Po- llsario heeft getekend, waarin het de aanspraken van Polisario op de wes telijke Sahara erkent. Ondanks zijn verzoenende rede, hield koning Hassan vast aan de Marok kaanse aanspraken op de Westelijke 8ahara. Nu Mauretanië zich uit het zuiden van dit gebied heeft terugge trokken maakt Rabat ook aanspra ken op dit deel. De koning zei dat hij bereid was tot het uiterste te gaan om dit gebied voor Marokko te be houden. door James Dorsey JËRUZALEM Vrijwel geen gebied ter wereld blijft gespaard voor de diplomatieke strijd tussen Israël en de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie. Nu Israël zware politieke nederlagen ln Europa heeft geleden, concentreert de strijd zich nu op het politiek uiterst onrustige Midden- %-rv Amerika. Palestijnse functionarissen die nauwe contacten onderhouden met de sandinisten ln Ejgyptiscne Nicaragua en oppositiebewegingen in andere Middenamerikaanse landen, menen dat Israël de traditionele steun van dit gebied kwijt zal raken. (Reuter) Zestig leden van "J ïdergrondse communistische Egypte, die gearresteerd zijn slf>and met het beramen van een Teep tegen het bewind van :nt Sadat, zijn in hongersta- ïgaan. Dit heeft de linkse Pro ve Eenheidspartij gisteren he rmaakt. De hongerstaking is otest tegen mishandeling en opsluiting, aldus de verkla- Israëlische woordvoerders wijzen erop dat de Palestijnen ongelijk heb ben gehad met hun voorspelling dat het nieuwe bewind in Nicaragua de diplomatieke betrekkingen met Jeru zalem zou verbreken; de sandinisten hebben Israël verleden week laten weten dat zij de diplomatieke betrek kingen met Jeruzalem wensen te handhaven. Het Nicaragua van de verdreven president Somoza was een van de twaalf Latljnsamerikaanse landen die een ambassade hadden in Jeruzalem, in plaats van in Tel Aviv. Hiermee onderstreepten zij uitdruk kelijk hun steun aan het Israëlische standpunt inzake een oplossing van het conflict in het Midden-Oosten. Bovendien steunden landen als Nica ragua Israël zeer nadrukkelijk bij stemmingen in de Verenigde Naties. Niettemin heeft Israël alle reden tot zorg over de ontwikkelingen in Mid den-Amerika. Het nieuwe bewind in Managua poogt Nicaragua's betrek kingen met de Arabieren te verbete ren. Vertegenwoordigers van de san dinisten hebben de afgelopen weken bezoeken gebracht aan Libië en Alge rije. Bovendien zijn de sandinisten de nauwe betrekkingen tussen Israël en Somoza niet vergeten. Toen de Vere nigde Staten de wapenleveranties aan Somoza's Nationale Garde stop zetten vanwege de schending van de mensenrechten in Nicaragua, werd Israël een belangrijke wapenleveran cier. Ook bestond er een nauwe sa menwerking op economisch èn agra risch gebied. Palestijnse functionarissen wijzen in dit verband op de militaire leider van de sandinisten, Eden Pastora, die ver klaard zou hebben: „Als ik een lid van Somoza's nationale garde zag. had ik het gevoel dat ik een Israëlische sol daat in de ogen keek. Zijn uniform was Iraëllsch, zijn wapens waren Is raëlisch en zijn opleiding was Iraë llsch. Daarom kreeg ik het spontane gevoel, dat ik mij ln dezelfde loopgra ven bevind als de Palestijnen." De Palestijnen hopen dat althans een verkoeling in de betrekkingen tussen Nicaragua en Israël het begin zal zijn van een toenadering tussen Latijns- Amerika en de Arabische wereld. „Is- raëls betrekkingen met Costa Rica, ook een goede vriend van Jeruzalem, verslechteren eveneens", zegt een PLO-woordvoerder. De Palestijnen wijzen verder op het feit dat Venezue la als lid van de organisatie van olie producerende landen (OPEC) reeds nauwe betrekkingen met Arabische staten heeft. Als een oorzaak voor de vermindering van Israëls steun in Zuid-Amerika noemen de Palestijnen niet alleen Jeruzalems betrekkingen met Somoza, maar ook die met de gehate dictator van Chili, generaal Pinochet. De Palestijnse betrokkenheid bij bij voorbeeld de strijd in Nicaragua gaat zeer ver. De PLO geeft toe „materiële en politieke steun" aan de strijd van de sandinisten te hebben verleend. Over militaire steun willen zij echter niets vrijgeven. Niettemin werd verle den maand een gecharterd toestel op het vliegveld van Tunis ontdekt met Palestijnse wapens, bestemd voor de sandinisten die toen al bijna de over winning hadden behaald. De onderhandelingen over de toe komst van het omstreden gebied zou den uit het slop gehaald kunnen wor den door een rechtstreekse ontmoe ting tussen president Chedli van Al gerije en koning Hassan. Zo'n ont moeting zou ongeveer over een maand moeten plaats vinden. Ko ning Hassan omschreef Polisarlo als een dissidente Mauretaanse bewe ging die zich beter met de interne situatie van dat land zou kunnen bemoeien. Hassan deed een beroep op Frankrijk en Spanje, als de vroe gere koloniale mogendheden in dit gebied, mee te helpen aan een oplos sing. Radio Algerije oefende gisteren ern stige kritiek uit op Hassans uitlatin gen. De koning blijft bij zijn politiek van expansie, aldus de radio, en heeft Afrikaanse staatshoofden beledigd. Hassan schijnt niet te beseffen dat de huidige situatie het rechtstreekse ge volg ls van zijn eigen optreden. Ook Mauretanië reageerde uiterst geïrri teerd op de kritiek van de Marok kaanse vorst. Koning Hassan, die Mauretanië tijdens zijn persconferen tie een kunstmatig produkt van het Franse kolonialisme noemde, kreeg vanuit Nouakchott te verstaan dat hij „verblind is door zijn territoriale aspiraties". PARIJS (AFP) De voorzitter van de Franse socialistische partij, Fran cois Mitterrand, heeft de partijleden opgeroepen de band met de commu nisten, die in 1978 was verbroken, vooral „aan de basis" te herstellen. Mitterrand volgt hiermee de opvat ting van de communisten dat actie aan de basis belangrijker is dan top bijeenkomsten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 7