Graal-beweging levert eigen
bijdrage aan het feminisme
Vit brieven van lezers
Trouw
Bidden voor eenheid
gereformeerde gezindte
K
R.k. wereldvredesdag
in teken van waarheid
Kerken tegen
geweld
in Sri Lanka
VOORBIJGANG
Ruzie over bez
paus aan Mar
WOENSDAG 15 AUGUSTUS 1979
TROUW/KWARTET
door Jan Halkes
LISSABON Volgens oude middeleeuwse sagen is de graal
de schotel waarmee het bloed van Christus, stervend aan het
kruis, werd opgevangen. De dappere „Ridders van de ronde
tafel" stelden er een eer in de zoekgeraakte schaal weer op te
sporen. Wie de schaal zou weten te bemachtigen, zouden
wonderen en geluk ten deel vallen. Maar het geluk lachte
alleen die ridders toe, die de graal zochten om er anderen mee
te helpen. Zij die op eigen voordeel uit waren ondervonden er
slechts onheil van.
De idealen van deze ridders, het
avontuurlijk zoeken naar het geluk
voor de medemens, stonden model
voor de katholieke meisjesbeweging
De Graal die in 1921 werd opgericht.
De stichter van wat uitgegroeid is tot
een feministische wereldorganisatie,
was een man. een jezuïet, pater Jac
ques van Ginneken, professor in de
filologie te Nijmegen. Hij begon met
het opzetten van een vrouwengroep
onder zijn studenten. Het was in de
zelfde tijd dat in socialistische krin
gen een eerste golf van feminisme
ontstond De toenmalige Graal wilde
zich echter niet feministisch noemen.
Met steun van de kerkelijke overheid
groeide De Graal in de jaren dertig
uit tot een massale meisjesbeweging,
een soort katholieke tegenhanger
voor de socialistische jeugdbeweging,
de AJC.
De Graal is een halve eeuw later geen
jonge-meisjesbeweging meer Ook
staat zij niet meer onder de hoede
van de mannelijke clerus en voert zij
geen lekespelen op in overvolle sta
dions. Het aantal leden haalt de tien
duizend bij lange na niet meer. Maar
de idealen en beweegredenen zijn de
zelfde gebleven.
Congres
Begin deze maand sloot De Graal
haar zoveelste internationale congres
voor het eerst in Portugal af.
Prances van der Schot vertelde mij in
het „oecumenisch centrum" van Fi-
guera da Foz, waarom zij in 1931 tot
de Graal beweging toetrad: „Het en
thousiasme sprak mij aan en het we
reldwijde ideaal. Ik wilde niet meer in
mijn eigen kringetje blijven rond
draaien! maar als jonge vrouw de
wereld veranderen en op God richten,
maar niet alleen religieus. Het was
ook een cultureel en sociaal ideaal."
Frances van der 8chot was de oudste
van de Nederlandse delegatie die uit
zes vrouwen bestaat. Anneke Her
mans en Mimi Marechal vertegen
woordigden een jongere generatie.
Anneke is maatschappelijk werkster
bij de kinderbescherming. De Belgi
sche Mimi heeft De Graal in Japan
leren kennen als lerares Frans. Een
van haar activiteiten is nu het geven
van een cursus Zen-meditatie in het
O ra al-centrum „De Tiltenberg" in
Vogelenzang. Trees van Voorst tot
Voorst is de secretaresse van dit cen
trum. Phineke van der Schoot werkt
als verpleegster en An van Tol is ten
slotte „districtscatecheet in de Bol
lenstreek".
Uitgangspunt
Kort na de Tweede Wereldoorlog was
De Graal voor vrouwen de enige mo
gelijkheid om „als leek" te worden
uitgezonden „naar de missie" en daar
werkzaam te zijn in haar eigen be
roep. Maar het is niet bij ditzendings-
waarin opgenomen: Oe Rotter
dammer. met Dordts Dagblad,
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Directeur mg O Poslma
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
iel 020 913456
leie» 13006
Postgiro 66 00 00
Bank Ned C'cdietbani»
Rekenmgbr 23 00 12 524
Gemeentegiro AmslertJair
XI1000
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Poslbus 948
3000 AX Rotterdam
lei 010-115586 (abonnementen
en berorgmg)
lel 010-115588 (rededte)
iel 115700 uilfuilend voor
advertenties)
WestWaah 4
Rotterdam
REGIO DEN HAAG LEIDEN
Postbus tOt
2501 CC Cen Haag
tel 070-469445
Parkstraat 22
Den Haag
REGIO NOORD OOST-NEOERLAND
i uits'urtend administratie l
Postbu? 3
8000 AA Zeoite
lei 05200-17030
Abonnementsprijzen:
Per maand 15 90
Per kwartaal I 47 70
Per hall iaar f 95.40
Per iaar 188.60
Advertentieregelen op aanvraag
Telefonische abonoementenoodrachlen
adressen boven)
Oogave tamiMbtfcnten 9-19 30 van
Ti mandag t m »r.|0«ig Op zondag van '6
20 uur teief 020 91345e
Oogave rmm-advertenties :#i
020-936868 o» schofteN* aan M n Adv
jtde'-nq postDus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adres*i|Zig>ngen mlS'mtend schriften»
aan onze AmsteuJamse adressen
werk gebleven. De Graal gaat er nu
niet meer van uit dat het de dames
uit de rijke landen zijn die de vrou
wen uit de arme landen iets bij moe
ten brengen. Uitgangspunt is het be
strijden van de ondergeschiktheid
van de vrouw, die zowel op het Noor
delijk als het Zuidelijk halfrond be
staat. In Afrika, Zuid-Amerika en
Azië gaat het dan meer om sociaal-
economische problemen. In bijvoor
beeld Nederland treden culturele as
pecten op de voorgrond. Juist de in
ternationale uitwisseling van de erva
ringen die deze vrouwen hebben in
hun werk geeft De Graal een bijzon
dere dynamiek en vernieuwings
drang.
In verschillende landen heeft De
Graal ontwikkelingsprojecten opge
zet. Kleinschalige projecten, bedoeld
voor de lange termijn, maar altijd in
de eerste plaats op vrouwen gericht.
Mevrouw Rodrigues uit Costa Rica,
ziet De Graal meer als een alternatief
voor de bestaande kerkelijke instel
lingen. Binnen De Graal vindt zij de
religieuze inspiratie die zij bij andere
ontwikkelings-organisaties mist.
Maar zij vindt daar óók het ideaal
van een nieuwe wereldorde, dat de
Costaricaanse geestelijken node
missen.
Geloof
Het begrip „bevrijding" staat binnen
De Graal even centraal als het „ge
loof": Het levend geloof in een veran
derende wereld', luidt het thema van
het congres in Figueira da Foz. Dat
geloof is niet meer exclusief katho
liek. Christelijk is de officiële term,
maar mijn gesprekspartners formule
ren het religieuze als „het zoeken
naar de diepere waarden van het le
ven". Een zoeken dat ook uit een Zen
meditatie kan bestaan of uit een sa
men werken en de gezamenlijke be
zinning daarop. „Wij hebben heel
vroeg leren leven met de vragen zon
der antwoorden te weten" zegt An
van Tol. „daarin ligt Juist onze dyna
miek. Als je overal een antwoord op
hebt. verzand Je, ben je statisch". De
mate waarin leder voor zich vanuit
het evangelie denkt is dan ook ver
schillend, ma af „voor de meesten van
ons toch wel essentieel".
Essentieel is ook het vrouw-aljn en de
solidariteit die daaruit voortkomt.
Gestimuleerd door de hernieuwde op
komst van het feminisme, probeert
men vanuit het Graalcentrum „De
Tiltenberg" een eigen bijdrage aan
het feminisme in Nederland te leve
ren. An van Tol zegt dat de kerk tot
nog toe de rol van de twaalf apostelen
„in alle toonaarden" heeft benadrukt.
Maar ook de vrouwen zijn belangrijk
In de bijbel: de Samaritaanse vtouw
en Maria Magdalena. „Wij willen uit
gaan van een nieuw mensbeeld" al
dus An van Tol: „de androgyne mens
Maria de Lurdes Pintasilgo
de manvrouw mens: belden gelijk
aan elkaar".
Voor de buitenstaander is kenmer
kend het enthousiasme van De
Graal-vrouwen, de kameraadschap
pen jkheid die aanstekelijk werkt. De
Jongere vrouwen noemen dat als een
van de eerste reden waarom zij lid
geworden zijn. Lid wordt men slechts
op uitnodiging van een vrouw die al
lid is. Maar er bestaan verder geen
normen voor dit lidmaatschap. Er
wordt zelfs geen aparte kaartenbak
van bijgehouden. Toch blijkt deze
organisatievorm na bijna een halve
eeuw nog steeds te leven, dynamisch
en strijdvaardig te zijn.
Eerste minister
Als een soort verlichamelijking van
dit enthousiasme zou men zonder
overdrijving Maria de Lurdes Pinta
silgo kunnen noemen, de oprichtster
van de Portugese afdeling van De
Graal, die onlangs tot Portugals eer
ste minister is benoemd. De chemisch
ingeneiur Pintasilgo was van huis uit
actief in de katholieke kerk. Eerst als
presidente van de katholieke vrouwe
lijke universitaire jeugd, later als
voorzitster van de „Pax Romana". In
die laatste funktle deed zij veel Inter
nationale contacten op, die haar later
ten goede kwamen als vertegenwoor
digster van Portugal bij de Unesco
(de organisatie voor onderwijs, we
tenschap en cultuur van de verenigde
naties).
In New York ontmoette Pintasilgo
een Nederlands lid van De Graal cn
raakte direkt enthousiast. Na ver
schillende bezoeken aan de Neder
landse Graal stichtte zij in 1957 de
Portugese afdeling. Een van de eerste
leden daarvan was Teresa Santa Cla
ra Gomes, nu staatssecretaris van de
eerste minister.
Een ander Graal-lid is de vroegere
staatssecretaris voor economische
planning, Manuela Silva, verantwoor
delijk voor een uitgebreide socialisti
sche lange termijnplanning van de
Portugese economie. Een plan dat
nooit ten uitvoer werd gebracht,
maar wel door de Portugese staats
drukkerij werd uitgegeven. Manüëla
Silva heeft een belangrijke rol ge
speeld tijdens de formatie van Pinta-
silgo's kabinet, maar weigerde zelf de
ministerspost van financiën en plan
ning te aanvaarden.
Frisse wind
„We hebben het best wel moeilijk
gehad met de benoeming van Pinta
silgo tot eerste minister" zegt Trees
van Voorst tot Voorst, „In Nederland
of België zou niemand van ons eerste
minister willen zijn". De Portugese
omstandigheden zijn echter anders.
Ook in Portugal hield De Graal zich
bezig met alfabetisatie-programma's.
Momenteel wordt er in Lissabon ge
werkt rondom een kindercrèche in
een van de sloppenwijken. Maar heel
openlijk houden De Graal-vrouwen
zich nu ook bezig met de regeringspo-
litiek.
„Het is als een frisse wind van zuivere
lucht die door het land gaat" was het
commentaar van een hooggeplaatste
ingezonden-brievenschrijven In een
Portugees weekblad. Hij zou daar
best wel eens gelijk mee kunnen heb
ben in een land waar de democratie
leek te verzanden in mannelijke pre-
sitgestrijd en eerzuchtig dogmatis
me. In de geschiedenis van De Graal
is weer een nieuwe stap gezet op de
weg naar avontuur, solidariteit en het
zoeken naar de waarheid: de drie mo
tieven die Pintasilgo noemde voor de
aanvaarding van het eerste leidster
schap over de Portugese regering.
Het adres van het internationaal
Graal-centrum is: „De Tiltenberg",
Zilkerduinweg 375, 2114 AM Voge
lenzang.
Graal-meisjes bij een demonstratie in Berlijn, begin januari
1933 (foto uit „Uit het rijke Roomsche Leven" van Michel van
der Plas, uitg. Ambo).
Van een onzer verslaggevers
SPAKENBURG Volgende week zaterdag zal er in Spaken
burg een „dag van verootmoediging en gebed" gehouden
worden voor de eenheid van de gereformeerde gezindte.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
worden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor. Hierover of over
het niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wi) helaas niet corresponde
ren. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw. Postbus 859.1000
AW Amsterdam Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
vermeld.
De initiatiefnemer, de heer Klaas van
Twillert Mzn., hoopt dat dit het begin
zal zijn van een hele reeks gebedssa
menkomsten door het hele land.
„De opzet is om nu van onderaf door
de gewone gemeenteleden de steeds
verder gaande verdeeldheid tot staan
te brengen en zo mogelijk tot de
eenheid te komen waartoe Christus
ons geroepen heeft," aldus de oproep,
die hij aan een aantal bladen stuurde.
Spakenburg is een alleszins kerkelij
ke plaats. Haast ledereen behoort er
tot de gereformeerde gezindte. Maar
's zondags gaat men er wel naar vijf
verschillende kerken. De heer Van
Twillert is een 51-jarige onderhouds
monteur op een metaalfabriek. Hij is
actief in evangelisatie en andere ker-
kewerk en behoort zelf tot de christe
lijke gereformeerde kerk. We vragen
hem:
Hoe bent u tot dit initiatief
gekomen?
„Ik maak mij grote zorgen over de
kerkelijke verdeeldheid. Kerken die
door de formulieren van eenheid met
elkaar verbonden zijn, drijven steeds
verder van elkaar af. Ik weet wel. dat
er al sinds jaren het contactorgaan
van de gereformeerde gezindte
(COGG) is. maar dat werk loopt
stroef. Er komt eigenlijk niets posi
tiefs uit. Ik heb er lang mee rondgelo
pen, hoe we iets kunnen doen. En ik
Heverlee (2)
Dhr. Th. Kunst schrijft dat: Evange
lisch en Reformatorisch elkaar op het
bijbelinstituut in Heverlee (B I B
overlappen. Dit is wel erg vergoelij
kend! Men is sterk pro-baptistisch
gericht (met veel overdopingen onder
kerkelijke studenten), sterk chilias-
tlsch, fundamentalistisch en daar
mee sterk E.O gericht. Dit wordt in
de reclame altijd verdoezeld voor de
achterban. De „theologie" die bedre
ven wordt is alweer volledig bepaald
daar het baptisten-seminarie in Dal
las (U.S.A.). Nederlandse en Belgi
sche faculteiten worden gezien als
broedplaatsen van de duivel. Men zet
zich zeer af tegen iedere theologie-
ontwikkeling <of dit nu Van Ruler,
Von Rad of Kultert is) Daarmee vind
ik het ingezonden stuk van dhr
Kunst sterk eenzijdig. Kanttekenin
gen van een oud-student, die 't drie
jaar van nabij meemaakte.
Helmond L. van Breejen
Ponypark
Naar aanleiding van uw artikel over
het ponypark Slagharen „klim ik ln
de pen". Onlangs brachten wij er een
dagje door en Inderdaad; een veel
heid van attracties, de ene nog sensa
tioneler dan de andere. Men behoeft
zich beslist niet te vervelen! Hoewel
er in die periode toch niet veel regen
viel, was het op veel plaatsen een
grote „blubbertroep". Voor de men
sen, die hiervan niet op de hoogte
zijn. lijkt het me een goed Idee niet
alleen patates frites, ijs. worst en vis
etc etc. te verkopen, maar eveneens
laarzen (wellicht te verhuren). Ja en
dan komt bij mij (en zeker niet bij mij
alleen') de vraag op pretpark voor
mensen, maar niet voor de dieren
(honderden pony si! Tjonge, tjonge,
wat iopen die er tnest bij. Trouwens
erg goed voor te stellen, wanneer je
dag-in-dag-uit door menigeen met de
voeten „bewerkt" wordt, als gold het
een automaat. En dan die rieten stok
jes om lekker even mee te tikken of te
slaan, 't Lijkt wel of men die erbij
krijgt wanneer men een pony huurt.
Wij kregen stellig de indruk, dat toe
zicht op deze misstanden volledig
ontbreekt. Meneer Bemboom, is het
voor u en uw medewerkers onmoge
lijk hierin verandering te brengen,
schrapt u dan de pony verhuur (at
tracties genoeg immers!). En wilt u
per se, dat er pony's blijven, waarom
dan niet het zo grote aantal bedui
dend inkrimpen, waardoor het moge
lijk zal zijn er wel voldoende toezicht
op te houden. Dan pas zal er sprake
kunnen zijn van een echt pretpark
voor mens en dier.
Zwolle
Annette IJtema-de Beus
Samen op weg
1. Trouw van 13 juli: Bidden voor
Samen op Weg. Hoe durven ze het te
vragen. Onbegrijpelijk. 2. Trouw van
6 augustus Regionale vergadering
Samen op Weg. Vergaderen om te
vergaderen. Ze doen maar. 3. Trouw
van 7 augustus. Veel gereformeerden
worden buitenkerkelijk. Dat komt er
van. Begrijpelijk!
1. Hoe durven ze het te vragen. De
achteruitgang in het kerkbezoek
neemt hand over hand toe (zie Trouw
van 7 augustus). De onrust die er Juist
van bovenaf teweeg wordt gebracht,
daar velen het niet met de gang van
zaken eens zijn en kunnen zijn en
door deze handel er een punt achter
zetten. Wordt er met onderaf wel re
kening gehouden of zelfs aan ge
dacht? Laten we ieder respecteren in
zijn overtuiging en beleving en wer
ken aan orde en rust ln de gemeente,
zodat het voor een teder weer zondag
kan zijn. Dat wil men toch niet zeg
gen, dat dit overal in de gezinnen nog
zo is?
2. Vergaderen om te vergaderen. Is
het niet eeuwig zonde, dat hieraan
zoveel manuren verloren gaan, terwijl
overal ln het land zo'n grote nood is.
Aandacht en begeleiding van zieken
en bejaarden wordt maar al te vaak
vergeten. En denk eens aan de gezin
nen met opgroeiende jeugd. Een huis
bezoek met een tussenperiode van 2 a
3 jaar is heel gewoon, dat men een
ouderling ziet, laat staan een domi
nee. Ze zitten daar van ons, maar ook
voor ons?
3. Dat komt er van: Dat is ter plaatse
ook wel bekend. Of men nu brieven
schrijft van de classis (nooit ant
woord) of naar de kerkeraad, de ver
linksing en progressiviteit gaat ge
woon door. Maar ook de ontvolking
van de kerk gaat door, hetgeen heel
erg jammer is. Maar de gereformeer
de kerk zal blijven bestaan. We zullen
blijven strijden!
Dronten P. van Gilst
Orthodoxe kus
In Trouw van 4 augustus schrijft A. J.
Klei over de heilige kus of de kus der
liefde. Hij schrijft ook dat het geven
van een kus als door de apostelen
Petrus en Paulus bedoeld niet voor
komt in protestantse kringen, wien
hij bij bel getrouwheid niet wilt ont
zeggen. Het zou goed kunnen zijn als
protestanten eens aanwezig zouden
zijn bij de viering van het Paasfeest
van de (oosters-)orthodoxe kerk. Af
gezien van de heilige en broederlijke
kus die priester, diakon. en gelovigen
elkaar geven (ook op andere zonda
gen kan zulks plaats vinden met de
opmerkingen" Christus Is ln ons mld-
den/HtJ is en zal zijn) kan men erva
ren hoe groot de vreugde en onderlin
ge liefde kunnen zijn bij de heilige
beleving van de Opstanding
Hilversum B.Wilts
geloof, dat het via het gebed tot een
oplossing kan komen."
In januari is er elk jaar de bekende
bidweek voor de eenheid, maar die is
voor de heer Van Twillert geen voor
beeld geweest. En hij wil het streven
naar eenheid ook beperken tot de
gereformeerde gezindte.
Eenvoudig
„De opzet wordt eenvoudig gehou
den. Er zullen geen bekende sprekers
gevraagd worden, daar het gebed de
hoofdzaak zal vormen," aldus de
oproep.
Waarom probeert u het zonder „be
kende sprekers"?
„Ja, hoe moet ik dat zeggen. Predi
kanten werken anders dan gewone,
gemeenteleden. Onder gewone men
sen merk je allemaal fijne contacten
en zijn er nooit moeilijkheden. Maar
's zondags scheiden de wegen. Waar
om moet dat nu? Dat is het grootste
bezwaar van het van bovenaf werken.
Het is net wat er van de week nog in
Trouw stond over de Vrijmaking: een
professorenruzie. Wij willen er daar
om nu eens een zaak van gewone
gemeenteleden van maken.
En met dat bidden, ieder die de nood
zaak en de kracht van het gebed kent.
wordt uitgenodigd om de noden voor
te leggen aan de Verhoorder der gebe
den. Maar ik denk wel, dat we de
mensen zullen vragen, zich vooraf
even te melden als men hardop wil
bidden, en bekend te maken wat men
wil vragen, om verkeerde dingen te
voorkomen.
Suggesties
Het is verder de bedoeling, dat we
's middags in een open gesprek met
elkaar praten over hoe het verder
moet en dan zullen we wel zien, hoe
de reacties zijn. Alle suggesties zijn
welkom. Het gaat ons niet om grote
dingen, het zou al heel fijn zijn, als dit
elders ln het land overgenomen werd,
b.v. om de veertien dagen, waar ook
maar mensen zijn die voor dergelijke
gebedssamenkomsten voelen."
De dag wordt gehouden ln het ge
bouw 't Haantje, 25 augustus, aan
vang half elf en twee uur. Voor inlich-
Over de kerkelijke verdeeldheid zijn
veel cartoons gemaakt. In One
World, het blad van de wereldraad
van kerken, komen regelmatig bo
venstaande figuren voor. Hier zegt
de één tegen de ander: „Ik had me
nooit gerealiseerd hoezeer wij het
met elkaar oneens zijn tot onze ker
ken zich verenigden.
tingen en eventuele inbreng is het
telefoonnummer van de heer Van
Twillert Q3499-2117.
COLOMBO (ANP) In een gemeen
schappelijke verklaring hebben de
christelijke kerken op Sri Lanka (het
vroegere Ceylon) zich gekeerd tegen
de golf van geweld in het Noorden en
Oosten van het land. In een zojuist
gepubliceerde verklaring wijzen de
rooms-katholieke, anglicaanse, me
thodisten- en baptistenleiders de
plannen van de hand, om het land in
tweeën te splitsen. De Tamilen, die
politiek, cultureel en economisch
worden onderdrukt door de Singhale-
sen, pleiten voor een deling van het
land.
De tegenstellingen tussen de Tamilen
en de Slnghalezen beheersen sinds de
onafhankelijkheid van het land de
binnenlandse politiek en hebben
reeds meermalen tot bloedige onlus
ten geleid. Ongeveer zeventig procent
van de bevolking zijn Singhalezen
(overwegend boeddhisten), twintig
procent Tamilen (vooral hindoes). De
christenen van Sri Lanka één mil
joen, voor ongeveer 80 procent katho
liek, spreken vooral Slnghalees.
De knop omdraaien of meei
Een zondag of wat geleden
een dominee iets zeggen dat
neer kwam dat we maar niet
naar de radio moesten luiste#
naar de televisie kijken als h^J
over de ellende in de wereld,
kunnen er immers toch niets
doen en je wordt er maar ben
Ik kan me zo'n advies in het
persoonlijke vlak bij iemand
werkelijk van al die ellende ii mc
raakt wel indenken. Ik denki
wel pastoraal is om sommige
te zeggen dat ze dan maar ni(!6
moeten luisteren en kijken. A
doen het wel en komen er mijten
door in beweging. Misschien:
wel zeker en dat is maar gelufek
ook. Niemand kan ontkennei
hier op aarde ook mogen gen ten
van veel dingen. De vakantie ..n
daarvoor bestemd. Mensen h it z
het nodig van tijd tot tijd ziel Va
te houden met dingen die hei ïze
vervoering brengen. Een praijse r
landschap, een bezoek aan eefscl
dierentuin, het kijken naar prla
schilderijen of het luisteren nien.
muziek. Of zo maar, thuis boe}
lezen en bekijken, een veizaflBo
opbouwen en nog veel meer.dei
hoort bij het leven. Maar hetfsp:
anders om hierin op te gaan. 1 te
omdraaien als het over noodlfinÉ
mensen gaat of over de strijd na
onderdrukten? Dat kan een vpen
zijn van mensen die juist dooi
andere bezigheden bewijzen 1
wat aan te kunnen doen. We
het gisteren over actiegroepe erd
zijn er voor alle mogelijke noi bi
otnwikkelingshulp tot het be de
van de woningnood in eigen de
omgeving en de zorg voor te
gehandicapten. Maar ze zittesrin
mensen verlegen. In al die gr< hij
veel verloop, door verhuizing
veranderde omstandigheden lit
zijn er lege plaatsen die opge
moeten worden. Je kunt ook
bekijken van een
televisieprogramma voor de 1
gesteld worden: en wat doe ik t
deze komende winter? t
01
:he
tc
1
dit
lijf
e h
;st
:rl
ROME (ANP) Voor de dertiende wereldvredesdag, die op 1
januari 1980 internationaal in de r.k. kerk wordt gevierd, heeft
paus Johannes Peulus II als motto gekozen: „Waarheid als
vredeskracht". Hij heeft zijn leuze gekozen uit zijn eigen
eerste encycliek „Redemptor hominis" (Verlosser van de
mens)
In een toelichting op de keuze voor de
waarheid als voorwaarde voor vrede
ln de wereld zegt het v -.ticaan, dat er
tussen de mensen en in de maat
schappelijke verhoudingen zoveel ge
logen wordt, dat het vertrouwen in
elkaar heeft moeten plaats maken
voor wederzijds wantrouwen. Het re
sultaat ervan is aldus de Vaticaan
se verklaring dat landen en landen
groepen zich op zichzelf terugtrek
ken. In plaats van contact met de
ander te zoeken vormt men gesloten
blokken
Het gevolg ls ook, dat de angst voor
elkaar overheerst, dat ln het gesprek
steeds reserves worden Ingebouwd en
dat er van samenwerking weinig te
recht momt, Het verlangen naar
waarachtigheid, dat vooral onder de
Jeugd leeft, dreigt volkomen té wor
den gefrustreerd en om te slaan in
cynisme of onverantwoorde protest
houdingen, wanneer de wereld niet
leert oprechte relaties op te bouwen.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Valkenburg
Vermeulen te Zevenhuizen
Bedankt: voor Mijnsherei
Pronk te Marken.
GEREF. KERKEN ip£
Beroepen: te Hazerswoude fezc
Welbedacht te Kampen. au\
GEREF, GEMEENTEN nei
Bedankt: voor Werkendam Jka
te Opheusden.
Ds G. Visser
In het diaconessenhuis te I
den is op 76-jarige leeftijd t
ds G. Visser, emeritus bapti
dikant te Sneek. Ds Visser dié
1926 tot zijn emeritaat in 196t
eenvolgens de gemeenten Ei|
scheidenveen, Hoorn-Workui
ren, Noordbergum, Muntend!
lingen, Workum-Makkum enp
veen. Toen hij in Noordbergi
(1933-1942) moesten zowel i
bergum als in Zandbultenl
kerken worden gebouwd om II
van de gemeente op te vandj
sprak toen van een „opwekkT
wouden". Van 1938 tot 1948j
secretaris, van 1950-1953
van de broederschap van bij
voorgangers. De begrafenis!
dagmiddag ln Sneek na eef
dienst in de baptistenkerkfi
half twee begint.
Ds P. Fagel
De hervormde emeritus-pred
Fagel te Veere, die van 1949
te Brussel stond, heeft een
dagboek gepubliceerd onder 31
„Het lijntje naar boven" (ul
kencentrum. Den Haag, 3!
prijs 28,50). In zijn woorq
licht ds. Fagel deze titel toe:
Albert Plesman, de grondleg
de burgerluchtvaart, op 5
1954 in Den Haag werd begra
ik de uitvaartdienst geleid
toen gehouden preek citeer I 01
Plesman mij bij zich riep na
lijke ramp bi Prestwick, die h1
had geschokt, waarbij hij
zijn beste medewerkers, wa 1
zijn beste vriend verloor, hel F-
een onvergetelijk gesprek ge
vatte dat toen aldus samen:
tot de conclusie gekomen, dl
het leven ten slotte maar om
gaat; zoals jij dat in Ensche
gezegd hebt: dat wij het lijn
Boven vasthouden. Dit geba
zijn hand ging verticaal op en
dit gabaar, dat is het. De res
en as". Ik heb getracht in ml
dit „lijntje naar Boven" vast
den. Dat dit niet vanzelis/j
was, zal u uit dit boek wel bl C
hoop dat u er iets aan zult hl
Aldus ds Fagel. Ten dele he)11
overdenkingen waarvan een wi
eerder werd gepubliceerd, ide
paald onderwerp aan de h&ie
een bijbeltekst, ten dele wefrd;
geschre -en als uitleg van eeiei
gedeelte. Het dagboek volgt fc;
kelijk jaar ln zoverre, dat Md
verdeeld in kerstkring, paasfcig
mertijd en herfsttijd.
MANILLA (AFp/Reuter) 1
lippijnen groeit een fikse re!]
vraag, wie paus Johannes Pfcn
heeft uitgenodigd. Vorige wefo
minister Carlos Romulo vacht
landse zaken nog weer eensk
druk verklaard, dat de paus (or
uitnodiging van de vrouw vi
dent Marcos, Imelda Marcos
•di
