ger Rhodesië oet weg, eist iobert Mugabe its 'nee' tegen an voor Ulster elfstandige Polisario-staat nu een kwestie van tijd Amerika en PLO Overleg Midden-Oosten mislukt Bolivia heeft weer burger als president Vluchtelingen op de vuist met havenarbeiders Da jan haalt uit naar Washington Verzet Macias tegen nieuw bewind Guinee Pers in Iran aan banden iDAG 8 AUGUSTUS 1979 BUITENLAND TROUW/KWARTET kJAKA (Reuter, AP, UPI, AFP) Zowel Zuid-Afrlka als liottisch Frontleider Robert Mugabe hebben zich giste- ri er kritisch uitgelaten over de Gemenebestvoorstellen jijen oplossing van de kwestie-Rhodesië. Eerder deden dat E zwarte premier van Zimbabwe-Rhodesië bisschop Abel z ewa en de andere leider van het Front Joshua Nkomo. le i stelde gisteren als voorwaar de aanvarding van een rege- >r Zimbabwe-Rhodesië dat de ïn van het Front moeten wor- n| ccepteerd als het nieuwe leger tri land en dat de huidge strijd- n in Zimbabwe-Rhodesië dus g worden ontmanteld. Ook de ■el ïacht moet worden ontbon- rder wil Mugabe dat de rege- >p n bisschop Muzorewa opstapt, je it allemaal is gebeurd zullen iel voorstellen een kans geven", De ïugabe, die niet wilde vertel- i i lij bereid is deel te nemen aan er iferentie in Londen over een grondwet voor Zimbabwe- la |B. Afrikaanse diplomaten getracht de gemoederen wat vjen door de mededeling dat dit w arde standpunten behoort tot or itie kiezen, vooraf aan vredes- »r lingen. x dafrikaanse minister van bui- cc Ise zaken Pik Botha heeft ge- it de regering in Pretoria „ver- n|l" is over de in Loesaka ont- plannen voor Zimbabwe- ië. Botha zei dat zijn regering ïverschillig kan blijven over iven die de toekomst van heel k Afrika aangaan en dat Pre- jj, in contact staat met het Brit- net. „De gebeurtenissen heb- Ul n ernstige wending genomen", le minister die liet weten dat dafrikaanse regering de voor- voor nieuwe verkiezingen af- ■jDe verkiezingen van begin dit als „eerlijk" beschouwd, al- i minister. a>na mn President Julius Nyerere zei op een persconferentie tegen het einde van het Gemene-best-overleg dat de voor stellen van het afgelopen weekeinde te laatste kans zijn om een voortdu ring van de oorlog in Zimbabwe-Rho desië te voorkomen. De invloedrijke voorzitter van de frontlijnstaten Tanzania, Zambia, Botswana, Mo zambique en Angola was er niet gerust op dat de leiders in Salisbury aan het Londense overleg zullen deel nemen. Ondanks hun bezwaren in eerste instanatie zullen de leiders van het Patriottisch Front gunstig reage ren, verzekerde de Tanzaniaanse pre sident. Ook Margaret Thatcher, de Britse premier, onderstreepte de noodzaak om de gevechten in zuidelijk Afrika te beëindigen. Zij verdedigde de stap- voor-stap-benadering uit de jongste voorstellen. Zij deelde mee dat ook de Amerikaanse president Carter zich per brief achter de plannen van het. Gemenebest had geschaard. That cher gaf te kennen dat de Londense conferentie over Rhodesië half sep tember zal worden gehouden maar weigerde te praten over een verder tijdschema. De Britse premier meent de leiders in Salisbury over te kunnen halen om te komen. Als het Nyerere lukt de Frontleiders zover te krijgen dan kan ik dat met Salisbury, aldus Thatcher. In het communiqué aan het slot van de Gemenebestconferentie hebben de 39 deelnemende delegaties hun ernstige bezorgdheid geuit over „de hardnekkige voortduring van het apartheidsbeleid' Vervolg van pagina 1 Australische havenarbeiders en Vietnamese bootvluchtelingen op de vuist in Brisbane. BRISBANE (Reuter, AP, AFP) Honderden Vietnamese vluchtelin gen zijn gisteren in de Australische stad Brisbane op de vuist gegaan met plaatselijke havenarbeiders. Dat ge beurde nadat de arbeiders een bijeen komst hadden bijgewoond, waar twee vakbondsmensen uit Vietnam een uiteenzetting hadden gegeven over de politiek van Hanoi. De politie die probeerde de vechten den te scheiden moest versterkingen inroepen waarna de rust kon worden hersteld. Van de vechtenden zijn en kelen gisteren al voor de rechter ge leid. De arbeiders gingen de vluchte lingen te lijf met biljartkeus terwijl de Vietnamezen op hun beurt de Au- straliërs bestookten met zogenaamde Kong Foe-stokken. Een delegatie van het Amerikaanse Congres mag Vietnam bezoeken tij dens haar rondreis door Zuidoost- Azië. Eergisteren zei Hanoi nog dat het niet in de gelegenheid was de Amerikanen te ontvangen, dit naar aanleiding van kritische opmerkin gen van een van de Congresleden. Regeringsfunctionarissen in de Ma leisische hoofdstad Koeala Loempoer hebben de Amerikanen meegedeeld dat de reddingsoperatie van de Ame rikaanse zevende vloot in de zuid- Chinese Zee niet erg gelukkig is, om dat het de bootvluchtelingen stimu leert Vietnam te verlaten. Indonesië heeft zich al op hetzelfde standpunt gesteld. Volgens VN-functionarissen heeft Maleisië op aandringen van de VN besloten enkele duizenden Vietname se vluchtelingen niet de zee op te sturen maar onder te brengen in kam pen, waarvandaan derde landen hen opnemen. HAIFA (Reuter, AFP, AP) De Israëlisch-Egyptische besprekingen in Haifa zijn gisteravond geëindigd zonder dat er overeenstemming is bereikt over de meest brandende kwesties. Slechts enkele marginale zaken zijn in het twee dagen durend overleg geregeld In november 1976 zijn er besprekin gen gevoerd tussen de Verenigde Sta ten en de PLO over de opening van een PLO-kantoor in Washington. In de zomer van 1977 vonden indirecte besprekingen plaats over het aan gaan van openlijke en rechtstreekse contacten. Palestijnse functionaris sen beschuldigden de Verenigde Sta ten er echter van telkens op het laat ste moment terug te krabbelen. De toenmalige minister van buiten landse zaken, Henry Kissinger, ging in 1976 aanvankelijk akkoord met de opening van een PLO-kantoor in Washington, maar zorgde er later voor dat dit akkoord niet van de grond kwam. En in 1977 trokken de VS hun eerder gedane belofte de PLO uit te nodigen voor de Geneefse con ferentie, weer in. De PLO is er stellig van overtuigd dat de intrekking door de Verenigde Sta ten van eerder gedane beloften ver band houdt met de voorbereidingen voor het bezoek van president Sadat aan Jeruzalem, dat uiteindelijk in no vember 1977 plaats vond. In april 1978, toen de indirecte contacten tus sen de VS en de PLO door het Egyp- tisch-Israellsche vredesproces enige tijd onderbroken werden, gaf Beiroet weliswaar toestemming aan een in de Verenigde Staten wonende Palestijn een PLO-kantoor in Washington te openen, maar dit kantoor wordt in Palestijnse kringen als onbelangrijk beschouwd. Nu gevreesd wordt dat de Egyptisch- Israelische besprekingen over auto nomie voor de Palestijnen in de be zette gebieden niet tot een oplossing van het Palestijnse vraagstuk zullen leiden, wordt de Amerikaans-Pales tijnse dialoog nieuw leven ingebla zen. Deze keer dienen de Oostenrijk se bondskanselier Bruno Kreisky en de voorzitter van de socialistische Internationale Willy Brandt als tus senpersonen. De Verenigde Staten pogen de Palestijnen er nu toe te bewegen zich bij het huidige vrede sproces aan te sluiten. De PLO dringt echter aan op een nieuwe resolutie in de Veiligheidsraad waarin een aantal Palestijnse rechten worden erkend. De geschiedenis van de „Palestijns- Amerikaanse connectie" begon tij dens de Libanese burgeroorlog toen de PLO feitelijk in West-Beiroet de scepter zwaaide. De PLO trad toen niet alleen op als bewaker van de Amerikaanse ambassade in de Liba nese hoofdstad, maar zorgde ook voor voedsel en water voor de Ameri kaanse diplomaten. „Het is een histo risch feit dat de Amerikaanse ambas sade veel te blij was om onze steun en protectie te weigeren", zeggen hoge Palestijnse functionarissen. MALABO (AFP. Reuter, AP) De verdreven dictator van Equatoriaal Gulnee Francisco Macias Nguema biedt samen met een aantal getrou wen nog steeds fel verzet vanuit zijn bunker in het grensgebied met Ga bon. De nieuwe militaire leiders in Malabo hebben hem opgedragen zich over te geven. Volgens correspondenten veui Gabo- nese kranten hebben de nieuwe lei ders tweederde van het land onder controle maar in het gebied van Anie- zok en Mengomo de grensstreek waaruit Macias afkomstig is wordt fel gevochten. Grote groepen solda ten van de dictator zouden zijn gede serteerd en uit Equatoriaal Guinee zijn gevlucht. Volgens Diario 16, een regeringsge zind dagblad in Madrid, zijn militai ren uit Gabon vorige week donderdag aan de vooravond van de staatsgreep op het Guinese eiland Fernando Po aangekomen. Diario 16 meldde giste ren dat de nieuwe machthebbers in Malabo niet van plan zijn Macias terecht te stellen maar hem een psy chiatrische behandeling te geven en hem vervolgens weg te sturen naar een van de landen, die de dictator hadden gesteund. a>EN (Reuter, AP, DPA) De Britse minister voor ^-Ierland Humphrey Atkins zal niet ingaan op de uitno- van de Newyorkse gouverneur Hugh Carey om samen Ierse minister van buitenlandse zaken Michael O'Ken- Ite komen praten over een oplossing voor het Noordierse ituk. intse unionistische politici de regering in Londen al de ring gevraagd dat zij niet zou op de suggestie van Carey. Molyneaux, de leider van de le Unionisten stuurde de Brit- ^nier Margaret Tatcher een tele- m vroeg haar publiekelijk een ring over deze zaak af te leg- lominee Ian Paisley van de af- 'lden Democratische Unionis- larschuwde Atkins dat hij „in :nstige moeilijkheden" zou ko- Is hij buiten het Verenigd Ko- jk over de toekomst van Noord- zou gaan onderhandelen. 79 y zelf is niet bereid aan dergelij- ^lerhandellngen deel te nemen. e'itse regering is verrast door ol ngen van Cérey over deelname van Atkins aan het Newyorkse over leg. De minister zei gisteren dat er niet te denken valt aan onderhande lingen over Ulster en dat hij slechts een bezoek aan Amerika overweegt om de misverstanden over Ulster en het Britse regeringsbeleid op dat punt uit de weg te ruimen. De rege ring in de Ierse republiek reageerde terughoudend op de voorstellen van Carey. „De minister meent dat zo'n bijeenkomst belangrijk kan zijn", al dus een woordvoerder van O'Kenne- dy. De kans dat de Britten op het Amerikaanse voorstel zouden ingaan was vrijwel nihil. De regelmatig te rugkerende suggesties uit de V8 wek ken in Londen slechts wrevel en er is op het ogenblik weer veel irritatie door het bevriezen in de VS van de wapenverkopen voor de volstrekt le gaal werkende politie van Ulster. Aan het eind van de maandag en gisteren gehouden gespreksronde, waaraan ook een Amerikaanse dele gatie deelnam, werd de vorming van een commissie bekend gemaakt, die verkiezingen voor een autonome Pa lestijnse raad op de door Israël bezet te Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrip moet voorbereiden. De commissie moet er op toezien dat er vrije verkiezingen worden gehouden, die leiden tot „autonomie voor de bewoners" van de bezette gebieden. Over kwesties als de manier waarop de verkiezingen moeten worden ge houden en welke bevoegdheden de Palestijnse raad krijgt, konden de partijen echter niet tot een akkoord komen. Ook is nog lang niet duidelijk welke politieke partijen aan de ver kiezingen mee mogen doen en wie er precies stemrecht krijgt. Op een vol gende bijeenkomst in de Egyptische plaats Alexandrië zullen de delega ties van Israël, Egypte en de Verenig de Staten proberen alsnog een oplos sing voor deze problemen te vinden. Waarnemers noemden het gisteren geëindigde overleg de bitterste van de vijf tot nu toe gehouden gespreks rondes. Zwichten De Israëlische minister van buiten landse zaken Mosje Dajan beschul digde gisteren in een interview met een plaatselijke krant de Verenigde Staten ervan te zwichten voor de olie- belangen. Carter zou zijn beleid ten aanzien van het Midden Oosten heb ben gewijzigd om de Arabische lan den gunstig te stemmen, aldus Da- jan. Hij zei dat achter de wending in het Amerikaanse beleid slechts één motief school: energieschaarste. Ten koste van Israël probeert Washington nu landen als Saoedi-Arabië gunstig te stellen, om verzekerd te zijn van voldoende olietoevoer, aldus Dajan. Hij verzette zich bitter tegen pogin gen om de beruchte resolutie 242 van de Veiligheidsraad te veranderen. Er zijn de laatste tijd steeds meer aan wijzingen dat Amerika deze resolutie, die de Palestijnse kwestie benadert als een vluchtelingenprobleem, te wijzigen ten gunste van de Pales tijnen. LA PAZ (AFP, Reuter, AP) Het parlement van Bolivia heeft de voorzitter van de Senaat, Walter Guevara Arce, gekozen tot tijdelijk president. De twee grootste partijen in het parle ment zijn overeengekomen om in mei volgend Jaar weer verkiezingen te houden, zodat de Bolivianen zelf hun presi dent kunnen kiezen. TEHERAN (Reuter, AFP, AP) Ge wapende leden van de Revolutionaire Garde hebben gisteren in de Iraanse hoofdstad Teheran de kantoren van het onafhankelijke dagblad Ayande- gan bezet. Ook het satirische week blad Ahangar mag niet meer verschij nen. volgens welingelichte bronnen zijn de poersen van Ayandegan, waarvan ook nog drie andere dagbla den gebruik maken, in beslag geno men. Als reden daarvoor zou zijn op gegeven dat de installaties met geld van de Amerikaanse inlichtingen dienst CIA en de Savak, de voormali ge geheime dienst van de politie van Iran, zijn aangekocht. Het optreden van de Revolutionaire Garde zou zijn gebaseerd op een nieu we perswet, die volgende week be kend wordt gemaakt. Deze wet geeft de regering bevoegdheid bepaalde publikaties tegen te houden. Ook ver biedt de wet dat mensen, die met het regime van de sjah te maken hebben gehad, kranten of tijdschriften uitge ven. Ook de buitenlandse pers heeft het moeilijk. Maandag werd een Amerikaanse televisieploeg niet in het land toegelaten. De onderminis ter van perszaken beschuldigde bui tenlandse correspondenten in Tehe ran van spionage voor de Ameri kanen. In het zuidwesten van Iran is gisteren gestaakt uit protest tegen fraude bij verkiezingen voor een grondwetge vende raad, vorige week vrijdag. In de stad Shahr-e-Kord probeerden on geveer tweeduizend betogers te ver hinderen dat de stembussen uit de stembureaus naar een centrale plaats werden vervoerd. Met de benoeming van Guevara is een einde gekomen aan de gespannen situatie in Bolivia, die ontstond na dat de verkiezingen van 1 juli geen duidelijke overwinnaar hadden opge leverd. Daardoor moest het parle ment een president aanwijzen, de eer ste nlet-militaire president na tien jaar dictatuur. De linkse kandidaat Hern an Siles Suazo en de centrum rechtse Victor Paz Estenssorro maak ten beiden aanspraak op het leider schap. De enige beslissing, die door een meerderheid in het parlement werd gesteund, was de uitspraak dat de derde kandidaat, de vroegere dicta tor Hugo Banzer, in leder geval geen president zou worden. Pas in de nacht van maandag op dinsdag, een dag nadat de officiële beëdiging van de president had moeten plaatsvin den, konden de twee grootste partij en tot een compromis komen. De vrij kleurloze Guevara zal zijn functie als president slechts tien maanden uitoefenen. Hij krijgt de vrije hand bij de vorming van zijn kabinet, maar moet wel alle besluiten ter goedkeuring aan het parlement voorleggen. Guevara is een in Bolivia bekend politicus, die betrokken was bij de linkse revolutie van 1952. Hij heeft als minister en adviseur echter vele heren gediend, onder wie ook ex- dictator Banzer. Met de installatie van de nieuwe pre sident vandaag komt een einde aan het bewind van generaal Padilla, die in november vorig Jaar de macht overnam om de almaar uitgestelde t terugkeer naar de democratie te be-' moedigen. Bolivia heeft sinds de on afhankelijkheid van de Spaanse over heersers een kleine tweehonderd staatsgrepen meegemaakt. Generaal Padilla had ook nu gedreven de macht niet aan het parlement over te dragen, zolang het geen president had gekozen. Herman Amellnk tanië en Marokko. Marokko zou tweederde deel van het gebied krijgen, waarin ook de rijke fosfaatmijnen waren gelegen. Maure- tanië kreeg de rest voornamelijk zand. Spanje kon moeilijk anders, want de rege ring van dat land had toen de handen al vol aan de eigen binnenlandse problemen, ont staan na de dood van generaal Franco. geen twee maanden geleden kondigde het Frente Polisario, de ijdingsorganisatie van de Westelijke Sahara, de hervatting aan van jandelijkheden tegen de strijdkrachten van Mauretanië. Tegelijker- deed de Mauretaanse minister van buitenlandse zaken op de erentie van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid een felle aanval Niet morrelen 'olisario. Desondanks tekenden Mauretanië en Polisario afgelopen ag in Algerije een vredesverdrag. 'i [redesverdrag dat Polisario en Maure- ondertekend hebben, vooreiet in een -^vaardige en duurzame vrede" tussen partijen, die voortaan zullen afzien anspraken op eikaars gebied. In feite dit erop neer dat Mauretanië volledig van alle aanspraken op de Westelijke Westelijke Sahara de afgelopen Jaren wei nig plezier beleefd. Tot 1976 behoorde het gebied, dat toen officieel Rlo de Oro en Seguiet el Hamra heette, aan 8panje toe. Onder druk van de door de Marokkaanse koning Hassan georganiseerde groene mars naar de Westelijke Sahara, sloten Maureta nië, Marokko en Spanje eind 1975 ln Madrid een geheim verdrag dat voorzag ln de over dracht van het Spaanse gebied aan Maure- De bezetting van het gebied door Maureta nië en Marokko viel zowel bij de bevolking van het gebied ais bij de Organisatie van Afrikaanse Eenheid erg slecht. Een van de principes van de Afrikaanse samenwerking is dat er aan koloniale grenzen niet meer gemorreld kan worden, omdat anders in Afrika het hek van de dam is. Het geheime verdrag van Madrid was een schending van dat principe en de meeste landen van Afri ka steunden daarom de aanspraken van het Frente Polisario op een onafhankelijke LOQiSCh staat. lijke Sahara. Het Frente Polisario maakte daarop een tegemoetkomend gebaar aan het adres van Saleck door de mededeling dat het de gewapende strijd tegen de Mau retaanse militairen voorlopig zou stop zetten. De machtswisseling die zich in juni van dit jaar in Mauretanië voordeed, leek te zullen leiden tot een hervatting van de nauwe samenwerking met Marokko en een intensi vering van de strijd tegen het Polisario. Ould Saleck, die van premier al was wegge promoveerd tot president, moest het veld ruimen voor Ould Louly, die bij zijn amb tsaanvaarding verklaarde dat Mauretanië vrede wilde, maar niet tot elke prijs. Het Frente Polisario liet daarop bij monde van zijn minister van buitenlandse zaken Ha- kim weten dat het de strijd tegen Maureta nië zou hervatten. Terwijl het Frente Polisario krachtig werd gesteund door Algerije en Libië, ontvingen Marokko en Mauretanië steun van de wes telijke wereld. Frankrijk presteerde het om vliegtuigen naar het gebied te sturen die bombardementen uitvoerden op stellingen van het Frente Polisario. En hoewel de Verenigde Staten zich officieel neutraal op stelden in het conflict, vergrootte dit land wel de export van wapens naar Marokko. Bellepen de Amerikaanse wapenverkopen in 1974 nog een bedrag van acht miljoen gulden, in 1978 was dit ai opgelopen tot bijna tweehonderd miljoen gulden. Met deze wapens bestrijdt Marokko nog steeds het Polisario. Wending De eerste wending ln de gewelddadige con frontatie tussen de betrokken partijen deed zich medio vorig jaar voor. In juli verjaagde kolonel Ould Saleck het bewind van Ould Daddah uit onvrede over de slechte econo mische toestand in het land, mede veroor zaakt door de strijd tegen het Polisario. Ould Saleck deelde mee samen met Marok- ko te willen zoeken naar een vreedzame oplossing voor het probleem van de Weste- Dat Mauretanië en het Frente Polisario er nu toch nog in geslaagd zijn een vredesrege ling tot stand te brengen komt wel enigszins als een verrassing, maar Is in het licht van de voorafgaande gebeurtenissen ook niet helemaal onlogisch. De vrijwel bankroete economie van het land plus de tegenstelling tussen de Franssprekende zwarten en de Arabische meerderheid hebben het uithou dingsvermogen van het land fundamenteel aangetast. Mauretanië heeft eigenlijk al meer dan genoeg aan de eigen problemen en kan zich niet langer een oorlog om een flinke zandbak veroorloven. Het feit dat Mauretanië en Marokko op de laatst gehou den topconferentie van de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid in Dakar geen voet aan de grond kregen voor hun aanspraken en ook in de Verenigde Naties op maar weinig steun hoeven te rekenen, heeft voor het militaire bewind in Noeakchott kennelijk de deur dichtgedaan. De vraag is nu hoe Marokko op de nieuwe situatie zal reageren. De eerste uitval van de regering van dat land op het akkoord was ongehoord fel. Rabat heeft laten weten nu ook aanspraken te zullen laten gelden op dat deel van de Westelijke Sahara, dat ln het kader van het geheime akkoord van Madrid aan Mauretanië was toegedacht. De Mauretanië en het Frente Polisario ondertekenen het akkoord waarbij Mauretanië afziet van alle aanspraken op de Westelijke Sahara. Links tekent voor Mauretanië Achmed Salem Ould Sidi, voorzitter van het regerende militaire comité van dat land en rechts tekent voor Polisario Bachir Moestafa Sayed, vice-secrctaris-generaal van Polisario. Marokkaanse koning heeft een groot deel van zijn prestige gezet op de verwerving van de Westelijke 8ahara ln een poging daar mee de aandacht af te leiden van de binnen landse problemen waarmee zijn land kampt. Bovendien beschouwt de koning het akkoord als een geweldig succes voor Algerije, dat het Frente Polisario steeds krachtig gesteund heeft en dat nu wellicht in de toekomst zal kunnen beschikken over de fosfaatmijnen ln de Westelijke Sahara en gebruik zal kunnen maken van de haven van dat land aan de Atlantische Oceaan. Gewelddadigheden langs de Marokkaans- Algerijnse grens moeten ln de komende weken dan ook niet worden uitgesloten. Alleen Daar staat tegenover dat Marokko nu vrij wel alleen is komen te staan ln de strijd om de Westelijke 8 ah ara. Ais de Marokkaanse koning zou besluiten tot een verheviging; van de strijd, dan kan hem dat wel eens op een wankelende troon komen te staan. Eco nomisch gaat het dit land niet erg voor de- wind met een grote werkloosheid en een aanzienlijke inflatie. Woordvoerders van het Frente Polisario hebben daarom de verwachting uitgespro ken dat de koning een beperkt gewapend conflict zal willen uitlokken met de bedoe ling een internationale interventie uit te lokken. Zo'n actie van de Verenigde Naties of van een andere organisatie zou de koning dan een afdoende vrijbrief geven om zich geleidelijk uit de Westelijke Sahara terug te trekken zonder al te veel gezichtsverlies te lijden. Een internationale conferentie over de kwestie zou daarna een definitief einde moeten maken aan de problemen en zou vervolgens moeten lelden tot een onafhan kelijke Saharaanse republiek.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 7