SER verdeeld over positie vrouw op arbeidsmarkt V D verkocht ivitte platen Westerse recessie treft Sowjet-Unie Winst KLM gedaald Textielindustrie bang voor Chinese import Drukkerij Mouton failliet [Cort geding Stemra tegen warenhuis Kapitaalimport gemakkelijker vx iniArt'.'j! China wil grotere verruiming invoer In eerste kwartaal Ex-accountant KLM in jaarvergadering Kans op spoedige overneming Topman Verkade weg na onenigheid loskou tracht problemen af te wentelen op satellieten (rijdag 3 augustus 1979 FINANCIEN EN ECONOMIE trouw/kwartetP 11 RHS i: Van onze Haagse redactie )EN HAAG De werkgevers en werknemers in de Sociaal- Jconomische Raad zijn sterk verdeeld over de voorrang die noet worden gegeven aan maatregelen om de positie van de rrouw op de arbeidsmarkt te verbeteren. Dat blijkt uit een intwerp-advies van de SER, dat 17 augustus aan de orde :omt. ie werkgevers stellen zich terughou- lend op. Zij vinden dat extra maatre- tlen, die geld kosten, moeten wor- en afgewogen tegen andere wensen, lat geldt zowel in de sfeer van de iverheldsuitgaven als bij de onder- landelingen over arbeidsvoorwaar- len. Volgens de werkgevers dwingt Ie veranderde economische situatie ot zo'n afweging. fan werknemerszijde wordt gezegd, lat er wel rekening moet worden ge- louden met de huidige economische Ituatie, maar die situatie mag vol- ens de bonden geen belemmering l]n voor het beleid op lange termijn m de positie van de vrouw te verbe- eren. Het is nu zelfs nog meer ge- enst dat het zwaartepunt komt te allen op gelijke kansen voor man en rouw, aldus de werknemers. let ontwerp-advies is voorbereid oor de Commissie Vrouwenarbeid an de Raad voor de Arbeidsmarkt, let is bestemd voor de ministers van ociale zaken, binnenlandse zaken, !RM, economische zaken, financiën n onderwijs en wetenschappen. De orige minister van sociale zaken, loersma, vroeg de SER in juni 1976 ver het beleid inzake de positie van e vrouw met betrekking tot de ar- eid te adviseren. Iet nu uitgebrachte ontwerp-advies lat nog op een aantal punten veran- erd kan worden) beperkt zich tot de rbeidsmarktpositie van de vrouw, ster komen er andere adviezen, aarin onder meer beloning, sociale erzekering, arbeidsomstandigheden n arbeidsverhoudingen aan de orde lillen komen. Zowel de werkgevers als de werkne mers in de SER dringen er op aan eerst te bekijken wat eventuele extra maatregelen voor verbetering van de vrouw op de arbeidsmarkt ?aan kos ten respectievelijk zullen opleveren. Pas dan kan worden vastgesteld aan welke maatregelen voorrang moet worden gegeven. De werkgevers vinden het overigens niet zo vanzelfsprekend, dat extra overheidsmaatregelen op dit gebied altijd uit de algemene middelen moe ten worden betaald. Het is denkbaar, zeggen zij, dat vrouwen die van deze maatregelen profiteren, er zelf aan mee betalen. Dat geldt met name voor voorzieningen waarvan ze indi vidueel profijt hebben. De commissie Vrouwenarbeid heeft, zo blijkt uit het ontwerpadvies, een groot aantal knelpunten gevonden die de gelijkwaardige positie van de vrouw op de arbeidsmarkt in de weg staan. In het algemeen hebben vrou wen te weinig mogelijkheden om te werken. Dat komt onder meer door traditionele opvattingen over onder wijs (opleiden voor vrouwen- en man nenberoepen) de invloed van het soci ale milieu, het traditionele denken over wie de eerstverantwoordelijke is voor het huishouden en/of het gezin (mannen worden nog steeds in de eerste plaats als kostwinner be schouwd). Geconstateerd wordt, dat het aantal werkende vrouwen weliswaar toe neemt. vooral in deeltijd-banen. „In vergelijking met andere westerse lan den is beroepsdeelname van Neder landse vrouwen gering", aldus het ontwerp-advies. iMSTERDAM (ANP) Vroom Dreesmann koopt gTammo- ïonplaten en cassettes buiten de platenindustrie om. Het sico, dat daartussen opnamen zitten waarvoor geen rechten ijn betaald („witte" opnamen) is groot. Als V D dat risico eemt, moet het bedrijf ook de consequenties aanvaarden. >at betoogde mr. E. Engels, advocaat an de muziekauteursrechtenorgani- itle Stemra, tijdens een kort geding e ken V D, voor de rechtbank in tosterdam. Controleurs van de Stemra vonden in !l en juni van dit jaar cassettes met nuziek van Elvis Presley in het Am- telveense filiaal van V D. De mu- lek bleek overgenomen van andere pnamen, zonder dat daarvoor rech- in waren betaald. In het geding eist temra, samen met onder meer de ereniging van platenproducenten en mporteurs, dat V D wordt verbo- en „witte" platen of cassettes in ttorraad te hebben, op straffe van in dwangsom van vijfduizend gul- en per overtreding. worden in Nederland op grote thaal „witte" platen en cassettes erhandeld, zei mr. Engels. Hiertegen loet worden opgetreden. Hoewel eer- er enige kleine handelaren in „wit- opnamen zijn gevonnist, is een ltspraak tegen V D van groot elang, gezien met marktaandeel (15 rocent) van het grootwinkelbedrijf de Nederlandse platenhandel, al- iis de advocaat. merikaanse partij e cassettes met Presley-muziek wa rn afkomstig van een Amerikaanse artij, gekocht via een Nederlandse nporteur. Toen Stemra duidelijk aakte, dat het om „witte" opnamen ng, werd onmiddellijk de verkoop ervan in alle tachtig filialen van het concern stopgezet, zei mr. Ch. Gielen namens V D. In het verleden is dat ook steeds zo gegaan: op eerste som matie van Stemra werden platen en cassettes, die wit leken te zijn, uit de handel genomen. In veel gevallen bleek het later om „rechtmatige" op namen te gaan. De cassettes die in Amstelveen werden aangetroffen, zijn per ongeluk In het magazijn blij ven liggen en later in de uitverkoop gedaan, aldus mr. Gielen. Volgens de advocaat van V D blijkt uit dit alles, dat het grootwinkelbe drijf van goede wil Is, zodat gerechte lijke dwang overdreven is. Dit te meer, omdat V D uit eigen bewe ging heeft voorgesteld aan Stemra boetes te betalen, als per ongeluk „witte" opnames in de magazijnen van het grootwinkelbedrijf terecht komen, aldus mr. Gielen. De Stemra is niet op het voorstel ingegaan omdat het bureau vindt, dat V D maar een beter inkoopbe- leid moet voeren, zei mr. Engels. Vooral bij de aankoop van opnames uit Amerika moet V D een betere controle op de herkomst uitoefenen. Het bedrijf kan bij voorbeeld bij de platenmaatschappijen, waar het con cern toch driekwart van zijn platen en cassettes betrekt, informeren of voor een bepaalde opname rechten zijn betaald, aldus mr. Engels. Uitspraak op 16 augustus. Vrouwen verichten volgens dit stuk tamelijk veel werk waarvoor weinig scholing nodig is en weinig verant woordelijkheid gevraagd wordt Een gelijk opleidingsniveau verzekert vrouwen niet van gelijkwaardig werk in vergelijking met mannen, blijkt uit het ontwerp-advies. In het stuk wordt verder geconsta teerd dat de geregistreerde werkloos heid onder vrouwen in tegenstelling tot die van mannen vorig jaar is blij ven stijgen. Verder wordt veronder steld, dat de groep niet-geregistreer- de werkzoekende vrouwen minstens even groot is als de groep geregis- treerden. Ongunstige positie In de huidige economische teruggang zijn gehuwde vrouwen extra kwets baar, aldus het ontwerpadvies, en ook vrouwelijke schoolverlaters ver keren door hun geringere beroepsop leiding in een vrij ongunstige positie. Maatregelen om de arbeidsmarkt be ter toegankelijk te maken voor vrou wen, worden weinig getroffen. Voor zieningen die de laatste jaren speci aal voor vrouwen zijn gecreëerd, heb ben tot nu weinig effect gehad. In het ontwerp-advies wordt aanbe volen om het aantal deeltijdbanen met name op middelbaar en hoger niveau uit te breiden. Verder moet in het kader van een herverdeling van arbeid tussen man en vrouw worden ondercocht welke vorm van arbeids tijdverkorting de voorkeur verdient. Ook moeten er meer mogelijkheden voor kinderopvang komen en over- blijfgelegenheden worden geschapen op scholen. De overheid en het bedrijfsleven, al dus het ontwerp-advies, moeten zich gaan richten op het doorbreken van de bestaande verdeling van mannen- en vrouwenberoepen. Dat kan bij voorbeeld door vrouwen te stimule ren een zg. mannenberoep te kiezen. Verder zou er moeten worden ge streefd naar een gericht personeels beleid om de positie van de vrouw op de arbeidsmarkt te verbeteren. Roldoorbrekende maatregelen wor den ook bepleit voor het onderwijs. Voor die sector werd overigens eind mei al een beleidsnota uitgebracht door de minister van onderwijs en wetenschappen en de staatssecreta ris van crm. AMSTERDAM Voor Nederlandse bedrijven wordt het opnieuw wat ge makkelijker om geld in het buiten land te lenen. De Nederlandsche Bank heeft toegestaan dat leningen wórden opgenomen met een minima le looptijd van zeven jaar. Tot nu toe was dat tien jaar. Ondernemingen die geld voor ten minste tien jaar aan trekken hebben de mogelijkheid in de overeenkomst op te nemen dat na vijf jaar de rente wordt gewijzigd. Tot nu toe bestond deze vrijheid niét. Bedrijven moeten te allen tijde toe stemming voor de lening aanvragen bij de Nederlandsche Bank. Tot een bedrag van 16 miljoen gulden wordt die aanvraag volgens de normale pro cedure behandeld, daarboven bekijkt de centrale bank ook nog of de lening geen verstorende effecten heeft op de binnenlandse kredietverlening. De maatregel is een verruiming van de sinds eind december bestaande. Voor die tijd konden Nederlandse be drijven welliswaar geld in het buiten land aantrekken maar dat mochten' zij uitsluitend in het buitenland uit geven. Lange tijd had Nederlard een overschot op de betalingsbalans en in die situatie werd kapitaalimport on gewenst geacht; gewoonlijk expor teert een land met een overschot op de betalingsbalans juist kapitaal. Toen Nederland vorig jaar een tekort op de betalingsbalans had, werd ka pitaalimport mogelijk gemaakt. Dat de mogelijkheid nu verruimd, komt niet omdat de im- en exportsaldi ver der verslechterd zouden zijn, integen deel. De uitwerking van het in no vember genomen besluit was echter tot op heden te gering geweest. vVVf. J» li Een nieuw bankbiljet met een waarde van honderd francs, voorstellende de schilder Eugene Delacroix, is gisteren door de Franse centrale bank in omloop gebracht. Foto boven: een zelfportret van Delacroix (het origineel is te zien in het Louvre). Foto beneden: de schilder schrijvend. AMSTELVEEN De KLM heeft in het eerste kwartaal van dit boekjaar, dat 1 april begon, een winst behaald van 30.1 miljoen gulden. In dezelfde periode vorig jaar bedroeg het positieve saldo 50.3 miljoen gulden. Voor de nog komende kwartalen zijn de vooruitzichten gunstiger, verklaarde presi dent-directeur Orlandini in de jaarvergadering. Van een onzer verslaggevers TILBURG Werkgevers- en werknemersorganisaties in de textielindustrie maken zich zorgen over een mogelijke groei van de textielimport uit de Chinese Volksrepubliek. De Europese Commissie had al een vergroting van de in voer voorgesteld maar dit voorstel is door Chinese on derhandelaars afgewezen. De textielindustrie vreest dat nieuwe voorstellen een nog grotere marktverstorende in vloed zullen hebben. De Commissie van overleg en samen werking voor de textielindustrie (sa menwerkingsorgaan van werkgevers en werknemers) waarschuwt ervoor, dat mede gezien de onoverzienbare groeikracht van China het voortbe staan van de textiel- en kledingindus trie verder dreigt te worden aange tast. Binnen de EG werken in deze branches 2.7 miljoen mensen (waar van 60.000 in Nederland). De commissie dringt er daarom bij de Nederlandse overheid op aan niet mee te werken aan een beleid dat de import niet matigt. Men vreest dat bij extra toezeggingen ook andere lan den meer gaan eisen. De import uit die landen wordt nu geremd door het multivezeiakkoord. De textielindus trie heeft er ook bezwaar tegen dat sommige EG-staten proberen door extra toezeggingen op het gebied van textiel extra Chinese orders te krij gen die doorgaans bij andere bedrijfs takken terechtkomen. Volgens de oorspronkelijke EG-voor- stellen zou de EG dit jaar 5 miljoen lange pantalons (voor mannen, vrou wen en kinderen) importeren tegen 3.2 miljoen in 1978. De Chinezen wil len meer. De hoeveelheid herenover hemden zou worden opgetrokken van 3.1 tot 5.7 miljoen stuks en het aantal blouses van 359.000 tot 1.4 miljoen. Te weinig volgens de Chinezen. Als belangrijkste reden voor de ach teruitgang van de resultaten noemde Orlandini de gestegen brandstofprij zen. De brandstofkosten stegen daar door (vergeleken met het eerste kwar taal vorig Jaar) met 29 miljoen gul den. Door de tariefsverhoging met vijf tot zeven procent per 15 mei is dit bedrag teruggebracht tot 20 miljoen gulden. v Zonder de invloed van de hogere brandstofprijzen zouden de inkom sten met 9 nu (9.4) procent zijn geste gen en de kosten met 10 (nu 13.2) procent zijn gestegen. Zouden zowel de hogere brandstofprijzen als het vliegverbod voor de DC-10-vliegtul- gen zijn uitgebleven dan zou de maat schappij een beter eerste kwartaal hebben gehad dan in het eerste kwar taal 1978/1979 aldus Orlandini. Het vervoer in tonkllometers was in het afgelopen kwartaal 12 procent hoger dan in het eerste kwartaal van vorig jaar bij een produktiestijging van 3 procent. Het passagiersvervoer op geregelde diensten steeg met 17 procent, het vrachtvervoer met 11 procent en het postvervoer met 8 procent. Het chartervervoer was 23 procent lager. De beladingsgraad steeg van 58.1 tot 63.5 procent. De produktle en de bela dingsgraad werden beïnvloed door het feit dat de DC-10-vliegtuigen in AMSTERDAM Onder de 113 aan deelhouders, die de jaarvergadering van de KLM bijwoonden bevond zich de voormalige accountant van de maatschappij, Jos de Wit. Zijn vragen aan zijn ex-werkgever hadden evenwel geen betrekking op de processen die er in New York tussen de KLM en De Wit momenteel worden gevoerd en op beschuldigin gen. die De Wit tegen de KLM heeft geuit over de praktijken van zijn voormalige werkgever in de Vere nigde Staten. In een enige dagen geleden gevoerd telefoongesprek met de voorzitter van de raad van commissarissen van KLM, dr. J. W. de Pous, had Jos de Wit, volgens zijn verklaring na af loop van de vergadering, toegezegd dat hij niet op deze zaken zou ingaan. de verslagperiode 14 dagen aan de grond moesten blijven en ook daarna nog niet geheel volgens de dienstre geling konden worden ingedeeld. De KLM-bestuurstafel tijdens de jaarlijkse vergadering van aandeelhouders van de nationale luchtvaartmaat schappij. Van een onzer verslaggevers ZAANDAM De president-directeur van Verkade in Zaandam, mr. Tj. Wiersma, heeft zijn functie per 31 juli neergelegd. Dit is volgens Verkade gebeurd na diepgaande meningsver schillen met de andere directeuren. DEN HAAG De arrondissementsrechtbank te Den Haag heeft op verzoek van de rechter-commissaris en bewindvoer ders besloten de surseance van betaling, die op 11 juni 1979 aan Drukkerij Mouton werd verleend, in te trekken en de vennootschap failliet te verklaren. Door deze nieuwe situatie is de moge lijkheid vergroot om de door de on dernemingsraad en de bedrijfsleiding ontworpen plannen tot redding van het bedrijf (115 werknemers) op korte termijn te realiseren. Bij deze sane ring kan aan het ontslag van 25 werk nemers niet worden ontkomen. Voor een redding is overneming van het bedrijf onvermijdelijk. Onderhande lingen 'over een overneming zijn aan de gang. Tot voortzetting van het bedrijf van Mouton tijdens het faillis sement zou niet zijn besloten, wan neer aan de kans op een spoedige overneming geen reële betekenis zou Naar verluid zou het verschil niet te maken hebben met uiteenlopende be leidsopvattingen. De raad van commissarissen heeft de heer Wiersma na uitvoerig beraad ontslag verleeNd onder dank voor de vele bewezen diensten. kunnen worden toegekend, aldus de bedrijfsleiding van Mouton. De Graan Elevator Maatschappij (GEM) in Rotterdam heeft bij de Ma chinefabriek Brabant in Zevenbergen een drijvende elevator besteld. Met de order is volgens de GEM dertien miljoen gulden gemoeid. De drijven de graanoverslaginstallatie moet in november geleverd worden. De kwartaalcijfers van Unilever," Philips en Kon. Shell worden op resp. 15, 14 en 16 augustus bekendge maakt. Best Stevin Construtora, een deel neming van Koninklijke Volker Ste vin en van Gebr. Van Heeswijk'heeft van Grupo Queiros Imoveis te Brasi lia opdracht ontvangen voor het bou wen van vijf hotels in verschillende Braziliaanse steden. Met de order is ruim 125 miljoen gemoeid. BUfTENLAND oor J. den Boef iet alleen de westelijke landen laar ook de Sowjet-Unie en' de conomisch en militair van haar fhankelijke socialistische staten tten met enorme economische roblemen die op deft duur niet onder politieke gevolgen kunnen lijven. at de Sowjet-Unie betreft: haar proble- en zijn slechts ten dele een gevolg van de lonomische recessie op wereldschaal, die ede veroorzaakt werd door de oliecrisis in 1973. Het maatschappelijke systeem it uit het begin van deze eeuw stamt, geen limte laat voor persoonlijke vrijheid en lor oude mannen dle;bang zijn voor veran- iringen tegen beter weten in stand wordt ihouden werkt een verslechtering van de tuatie in de hand. aarbij komt dat de Sowjet-Unie in haar reven om zich als wereldmacht te mani- iteren tegenover de Verenigde Staten en fcina. vooral in militair opzicht te veel hooi op haar socialistische vork heeft genomen. Ook in Moskou kan het geld maar één keer worden uitgegeven en als de militaire in spanningen het noodzakelijk maken, dat de zware industrie steeds grotere offers vraagt, moet de kleine man de buikriem aanhalen omdat er voor hem minder overblijft. Er is een tijd geweest, dat de Sowjet-Unie In haar machtsgebied zelf kon uitmaken, hoe de economische samenwerking zich binnen een afgesloten geheel kon voltrekken. Met de behoeften van de bevolking van de be trokken landen werd minder rekening ge houden dan met de eisen die de noodzake lijke wederopbouw en later ook de bewap- neingswedloop meer en meer stelden. Toen 30 jaar geleden de Comecon werd gesticht, leek het Sowjetblok zichzelf te kunnen be druipen. Afhankelijkheid Het isolement van de Sowjet-Unie en de met haar verbonden landen heeft langer geduurd dan in Moskou wenselijk werd gevonden. De Verenigde Staten wisten hun bondgenoten er toe te bewegen om mee te werken aan handhaving van een embargo op de levering van strategischegoederen aan de landen van het Sowjetblok. Lang zaam maar zeker ontstond er echter een vorm van economische samenwerking, die de zich socialistisch noemende landen in toenemende mate afhankelijk maakte van westelijke hulp, vooral technologische. Afgezien van het feit dat meer economische samenwerking met westelijke landen voor de met de Sowjet-Unie verbonden landen voor het eerst de mogelijkheid opende om zich minder afhankelijk van Moskou te ge dragen, leek de stap uit het isolement van de autarkie voor de Sowjets grote beloften in te houden. Na de dood van Stalin was het vooral Nikita Chroestsjew, die kansen zag om de kapitalistische Verenigde Staten bin nen afzienbare tijd te overtroeven. Het is echter allemaal anders gegaan dan •Chroestsjew dacht. In 1962 werd hij over rompeld door de Cubaanse crisis, die aan toonde dat de Sowjet-Unie zelfs in militair opzicht nog geen wereldmacht was. De ver hoogde bewapeningsinspanningen, die een noodzakelijk gevolg zouden zijn van de vernederende ervaringen in 1962, zetten een streep door de pogingen van Chroestsjew om meer consumptiegoederen voor de be volking beschikbaar te stellen. In 1964 werd hij ten val gebracht. Desorganisatie Zijn opvolgers hebben in wezen het beleid voortgezet dat onder zijn regime van de grond was gekomen. De samenwerking met het Westen als onderdeel van de „ontspan- ningspolitiek" stelde de Sowjet-Unie in staat haar economische en militaire belan gen tegelijkertijd te behartigen. Ook de Oosteuropese landen profiteerden van de grotere mogelijkheden, die de toenadering tussen Oost en West openden. Tot dan na de oliecrisis van 1973 in het Westen een economische recessie intrad. Deze recessie heeft de situatie In de Sowjet- Unie en de van haar afhankelijke Oosteuro pese landen drastisch veranderd. De Sow jets konden hun problemen aanvankelijk nog afwentelen op hun minder draagkrach tige bondgenoten, die wat hun grondstoffen betreft vrijwel geheel op hen waren aange wezen. Zij pasten hun prijzen aan die van de wereldmarkt aan, zonder een soortgelijke prijsverhoging te aanvaarden voor de pro- dukten die zij in ruil voor hun grondstoffen ontvingen. Niettemin kwam de Sowjet-Unie zelf ook ln moeilijkheden. Om recent materiaal te ge bruiken: in de eerste helft van dit jaar bleef de' produktie van talrijke belangrijke goe deren onder de voorgeschreven maat. Vol gens het in de Sowjet-Unie gepubliceerde economische blad „Socialistische indus trie" hebben elf op de honderd produktle- collectieven dit jaar niet aan de opgelegde planning voldaan. Oorzaken: „Desorganisa tie, onverantwoordelijkheid en aangeboren traagheid". Het blad meldt dat de industriële produktie in het afgelopen half jaar met 3,5 en niet met de geplande 5.7 procent toenam, het geen het slechtste resultaat is in het lopen de vijfjarenplan. Hieruit kan worden afge leid dat de doorsnee Jaarlijkse groei van 6,3 procent tot aan het eind van de planperiode 1976-1980 nog bijzonder moeilijk verwezen lijkt kan worden. Ondanks het dringende beroep dat de regering in Moskou op mana gers en arbeiders heeft gedaan. Tekortkomingen Niet gehaald werden de normen voor de aardoliewinning, de verwerking van aard olie en die voor de petrochemische indus trie. Er werden minder auto's, minder staal, minder kunstmest, minder bestrijdingsmid delen voor de landbouw, minder tractoren, goederenwagons, cement, bouwmaterialen, hout en papier geproduceerd. Ook de ver zorging met vlees, vis en vet schoot tekort. Uit het regeringsblad Izwestia valt op te maken, dat in een aantal gevallen de be trokken ministeries het „plandoel" al had den verlaagd en dat het negatieve beeld nog meer zou opvallen, als ook het niet voldoen aan de leverantie-opdrachten tussen de be drijven onderling. Talrijke bedrijven blij ven steeds weer vastgestelde leveranties schuldig en verstoren het centraal geplande produktleproces, hetgeen tot leegloop en verlies leidt. Zorgen baart het de Sowjet-Unie ook dat zij niet meer kan voldoen aan de toenemende vraag naar energie-dragende grondstoffen, met name aardolie. De Oosteuropese lan den ondervinden daarvan reeds grote moei lijkheden, omdat zij minder ontvangen dan zij nodig hebben en met steeds hogere prij zen geconfronteerd worden, zonder voor de eigen artikelen in dezelfde mate beter te worden betaald. De drastische verhoging- van de benzineprijs is slechts een symp toom. A

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 13