Armslag voor bijzondere school
Bruno Kreisky laat
de sjah niet vallen
Gesprek
Kiesuwkado
i
Viljoen nieuwe bestuurder Namibië
In deze krant
Sterke Yerke vertrokken
Trouw
Perioden met zon
HET WEER
Victor Noach
Pais en Hermes wijzigen wetsontwerp basisonderwijs
Oostenrijk hekelt houding Westerse landen
Voogd: vrijlating
Kotalla was niet
aanvaardbaar
Baksteen door ruit:
automobilist dood
Plotselinge vervanging van Steyn
Koffie 56
cent duurder
Stiptheidsactie Britse douane
Gemeenten
krijgen meer
te vertellen
Trouw
Je kunt er niet omheen
I Bezorg Trouw een nietiwe abonnee
Lees een krant met overtuiging: Trouw
rouw
met Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
37STE JAARGANG NR 10913 DONDERDAG 2 AUGUSTUS 1979
Zonnige perioden en mogelijk een bui. Middagtemperaturen ongeveer
twintig graden. Matige tot krachtige zuidwestenwind, windkracht vier tot zes.
Morgen en overmorgen: zonnige perioden maar eerst nog kans op een bui.
Middagtemperaturen ongeveer twintig graden.
Zon op: 06.02 onder 21.29
Maan op: 15.52 onder: 01.00
Nieuwe voorraden
^j|y grootse keuze
oosterse tapijten
Grote Marktstraat 26
het enige *di
IVnllMH Tel.070- 6S S3 31
WEST-OUISLAND DM 1,90 ENGELAND E 0.50 ITALIË LIRE 800 LUXEMBURG Blr 13 LOSSE NUMMERS 60 CENT
PAGINA 2:
Helft van kerklied
zingend Nederland
weet het niet
PAGINA 3:
Dependances passen
in zwakzinnigenzorg
PAGINA 4;
IKON-tv wil
programma's
over China
PAGINA 5:
'Dierenbescherming'
wijzigt koers
PAGINA 9:
Weekbladen
PAGINA ECONOMIE:
Winter stimuleerde
postorderverkopen
PAGINA SERVICE:
Kinderboeken, radio- en tv-pro-
gramma's, strips, feuilleton,
weeroverzicht, puzzel.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister Pais en staatssecretaris Hermes van onderwijs willen het bijzonder
onderwijs in de toekomstige basisscholen meer armslag geven dan hun socialistische
voorganger Van Kemenade. Dat blijkt uit de nota van wijzigingen op het wetsontwerp
basisonderwijs, die de bewindslieden gisteren aan de Tweede Kamer hebben gestuurd.
Met name op het punt van de bekosti
ging en de huisvesting komen ze het
bijzonder onderwijs tegemoet. De be
windslieden willen het bijzonder on
derwijs de vrijheid laten houden om
zelf scholen te bouwen. Bovendien
mogen de besturen van bijzondere
scholen zelf het onderhoud van de
schoolgebouwen verzorgen.
In het wetsontwerp waren die taken
toebedeeld aan gemeenten. In krin
gen van het CDA en van de bijzonder
onderwijs-organisaties wekte dat in
dertijd veel kritiek.
Een ander belangrijk punt in de nota
van wijzigingen is dat de planning
van scholen wat dichter bij de bur
gers wordt gebracht. In vergelijking
met het wetsontwerp krijgen ge
meenteraden op dit gebied wat meer
te vertellen. Zij mogen scholen-plan-
nen maken die ter goedkeuring moe
ten worden voorgelegd aan Gedepu
teerde Staten. In het wetsontwerp
kwam het maken van scholenplan
nen (op basis van eemeentellike ont-
door James Dorsey
PALMA DE MALLORCA De Oostenrijkse bondskanslier Bruno Kreisky heeft hevige
kritiek geuit op de westerse houding jegens de van zijn troon gestoten sjah van Iran. In een
vraaggesprek met deze krant neemt Kreisky afstand van de weigering van het Westen de sjah
een dak boven het hoofd te verschaffen.
De sjah, die in januari van dit jaar
door een volksopstand onder leiding
van ayatollah Khomeini uit zijn land
werd verdreven, zwerft sindsdien van
het ene land naar het andere. Vanuit
Iran vertrok hij naar Egypte. Vervol
gens reisde hij naar Marokko en de
Bahama's. Nu verblijft hij in Mexico.
Zijn voormalige bondgenoten zien
hem liever gaan dan komen. De Vere
nigde Staten hebben de sjah laten
weten dat zijn komst naar Amerika
ongelegen zou zijn. In Washington
vreest men, wanneer de sjah in de VS
asiel zou krijgen, de islamitische re
publiek wraak zou nemen op de nog
in Iran verblijvende Amerikaanse
staatsburgers. Ook de Westeuropese
landen, het neutrale Zwitserland in
cluis, trekken zich van het lot van de
sjah weinig aan.
Kreisky oefent hevige kritiek op deze
houding van de westelijke wereld.
„Er zijn bepaalde zaken die ik een
voudig niet kan verdragen," zegt hij.
„Net zoals ik mijn nek heb uitgesto
ken voor het bezoek van (PLO-leider)
Arafat aan Wenen, zo spreek ik mij
nu ook uit voor het principe dat Oos
tenrijk een ruim politiek asielrecht
moet hanteren. Ik zou.de sjah niet
uitnodigen. Ik ben er niet zeker van
dat we hem alle veiligheidsmaatrege
len zouden kunnen bieden die hij
nodig heeft. Maar ik wijs het af om
hem te laten vallen, zoals degenen
doen die indertijd hebben staan trap
pelen om door hem te worden ontvan
gen, en die hem nu niet eens een dak
boven zijn hoofd willen geven."
Strijdig
DODEWAARD (ANP) De 27-jarige
H. W. van Binsbergen uit Tiel, die
gistermorgen vroeg in Dodewaard
dood achter het stuur van zijn auto
werd aangetroffen, blijkt om het le
ven te zijn gekomen door een met
opzet door de voorruit gegooide bak
steen. De politie heeft gisteren in de
loop van de dag twee inwoners van
Dodewaard aangehouden. Een van
hen heeft volgens de politie de steen
geworpen, toen het slachtoffer met
een snelheid van ongeveer vijftig ki
lometer per uur passeerde. De steen
raakte het voorhoofd van de be
stuurder.
De politie is er achter gekomen, dat
tussen het slachtoffer en beide da
ders een reeds jaren slepende ruzie
bestond. De directe aanleiding voor
het werpen van de steen heeft de
politie nog niet kunnen achterhalen.
Er was in elk geval stevig gedronken.
Kreisky zegt, dat deze houding in
strijd is met zijn principes van om
gang tussen mensen. „Als men iets
tegen de sjah heeft dan moet men dat
met gedocumenteerd materiaal aan
de (bevoegde) autoriteiten voorlegen,
die dat dienen te onderzoeken. Dit is
evenzo in overeenstemming met mijn
principes".
Kreisky wijst erop dat hij dit stand
punt verkondigt, hoewel „ik dè enige
ben die tegen de sjah die tegen de
Spaanse koning zei dat hij zich te
veel door (de voorzitter van de socia
listische internationale) Brandt en
mij onder druk liet zetten gezegd
heb, dat hij een fout pad bewandelt."
De Oostenrijkse bondskanselier her
innert verder aan het feit dat hij zich
persoonlijk heeft ingezet voor „ontel
bare gevangenen" in de gevangenis
sen van de sjah.
(De rest van het vraaggesprek met
Kreisky staat op pag. 7).
Van een onzer verslaggevers
HARLINGEN Het zit de sterke Yerke weer eens tegen.
Het vlot met vier Friese avonturiers, dat inmiddels al
vele wateren heeft bevaren, zou gisteren glorieus aan
een nieuw waagstuk beginnen: de overtocht over de
Atlantische Oceaan. Maar pijpestelen en harde wind
maakten er gisteren in de Noorderhaven van Harlingen
maar een trieste boel van. Desondanks vertrok het vlot
gisteren uit de Harlingsé haven. Meer nieuws op pagina
3.
Joseph Kotalla,
nacht overleed.
die gister-
jammer, 't is net mijn kof-
fieloze dag.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG/BREDA Het PvdA-
Kamerlid Voogd vindt dat ook nu
nog de vrijlating van de Duitse oor
logsmisdadiger Joseph Kot&lla, die in
de gevangenis van Breda op 71-jarige
leeftijd overleed, voor oorlogsslach
toffers niet aanvaardbaar zou zijn
geweest.
De heer Voogd is bestuurslid van het
Centrum '40-'45 en diende in februari
1972 de door de Tweede Kamer aan
vaarde motie in tegen vrijlating van
de „Drie van Breda", van wie Kotalla
(„de beul van Amersfoort") er een
was.
Voogd: „Indertijd is afgesproken dat
bij mogelijke individuele gratiëring
van deze oorlogsmisdadigers ook de
gevoelens van de oorlogsslachtoffers
gepeild zouden worden. Uit mijn vele
contacten met deze slachtoffers trek
ik de conclusie dat ook nu nog kort
voor zijn dood de vrijlating van
Kotalla op zeer grote emotionele
weerstanden gestuit zou zijn. Men
zou het gewoon niet kunnen verdra
gen. Het feit dat deze gratiëring
slechts in verband met Kotaila's na
derende einde zou zijn verleend,
maakt voor de mensen die onder de
nazi's hebben geleden geen verschil.
Hun kwetsbaarheid op dit punt ls
door de jaren niet verminderd, de
laatste tijd eerder vergroot door de
televisie-uitzendingen van Holocaust
en door de zaken rondom Menten en
Aantjes. Ik wil Aantjes uiteraard niet
op één lijn stellen met Kotalla, maar
de affaire over zijn verleden heeft de
oorlogsslachtoffers natuurlijk niet
onberoerd gelaten. Wat dit betreft is
de situatie nu moeilijker dan een jaar
of twee geleden," aldus de heer
Voogd.
Meer nieuws op pagina 9. Ons
commentaar staat op pagina 5.
door Hennie Serfontein
JOHANNESBURG Het hoofd van de machtige Broeder
bond in Zuid-Afrika, prof Gerrit Viljoen is benoemd tot
nieuwe administrateur-generaal in Namibië; Zuid-Afrika doet
hiermee een wanhopige poging een halt toe te roepen aan het
groeiend verzet van de ongeveer 100.000 blanken in Namibië
tegen de Zuidafrikaanse Nationale Partij.
Overwinning
Viljoen vervangt de controversiële
rechter Marthinus Steyn, die weer
terugkeert naar de rechtbank. Rech
ter Steyn heeft de post gedurende
twee jaar bekleed. De wisseling is een
complete verrassing voor de mensen
in Zuid-Afrika en Namibië.
Prof. Viljoen is rector van de Rand
Afrikaanse Universiteit en voormalig
hoogleraar klassieke talen. Als voor
zitter van de geheime Broederbond is
hij een van de machtigste persoon
lijkheden in Zuid-Afrika. De Broeder
bond telt 12.000 leden en is in cellen
verdeeld die over het gehele land zijn
verspreid. De meeste Afrikaanse na
tionalisten die sleutelposities bekle-
LONDEN (DPA) Vakantiegangers cn andere reizigers van en naar
Engeland moeten rekening houden met aanzienlijke vertragingen. De
Britse douanebeambten beginnen vrijdag een langzaam-aan-actie van
twee weken uit protest tegen de aangekondigde personeelsinkrimping.
Volgens een vakbondsleider zullen de vertragingen op de vliegvelden
Heathrow, Gatwick en Luton cn in de havens Dover en Folkestone
minstens tot vier uur oplopen. De regering is van plan dit jaar het
aantal arbeidsplaatsen bij de douane met 1800 te verminderen.
ADVERTENTIE
Nederlands grootste kleuren-tv, hifi en video speciaalzaak.
werpplannen) voor rekening van Ge
deputeerde Staten.
De gewijzigde opzet van de wet op
het basisonderwijs zal de schatkist
aanvankelijk wel meer geld gaan kos
ten dan het oorspronkelijke wetsont
werp. Volgens staatssecretaris Her- T
mes zullen de kosten later lager uit- illSp6Ctl6
vallen.
van kleuter- en lager onderwijs en de
totstandkoming van het basisonder
wijs.
De belangrijkste wijziging op dit ge
bied voor het bijzonder onderwijs is
dat de verplichting om een overlegor
gaan basis-onderwijs/speciaal onder
wijs in te stellen, hiermee is vervallen.
De nota van wijzigingen gunt het
gezag van scholen (bestuur of ge
meente) wel de vrijheid om dit soort
overlegorganen in te stellen. Uit de
toelichting op de nota blijkt dat de
bewindslieden het verplichtende ka
rakter voor het bijzonder onderwijs
te ver vonden gaan.
Invoering
Uit de toelichting die beide bewinds
lieden gisteren op hun nota van wijzi
gingen gaven, bleek overigens dat het
nog zeer twijfelachtig of de oorspron
kelijke invoeringsdatum van de nieu
we basisschool in augustus 1983
wel gehaald zal worden. Hermes zei
dat het probleem niet zozeer schuilt
in de wet op het basisonderwijs, maar
in de overgangswetgeving, die nodig
is om de invoering van de basisschool
soepel te laten verlopen.
Het onderwijskundige deel van het
wetsontwerp dat in 1977 bij de
Kamer werd ingediend is slechts
op enkele punten gewijzigd. Volgens
minister Pais bestaat er een vrij alge
mene opvatting over de integratie
Een andere wijziging op onderwijsge
bied betreft de taak van de
onderwijsinspectie. Deze mag straks
alleen nog schoolwerk- en onderwijs
plannen toetsen aan de wettelijke
voorschriften. In het wetsontwerp
mocht zij deze plannen ook beoorde
len op het onderwijskundige ka
rakter.
De planning van scholen gebeurt vol
gens de nota aan de hand van zogehe
ten voortschrijdende driejaren-plan
nen, net als bij het voortgezet onder
wijs. Dat wü zeggen dat eik Jaar op
nieuw wordt bekeken welke scholen
er kunnen worden gesticht. In het
wetsontwerp werd uitgegaan van één
scholenplan voor drie jaar.
Vervolg op pag. 3, kol. 6
ADVERTENTIE
den, behoren tot de Broederbond.
Viljoen wordt beschouwd als pragma
tist en steunde de. „verligten" in de
regering, maar zal aan de andere kant
als Afrikaner niets ondernemen om
de politieke macht en de overheer
sing door de Afrikaanders te ver
zwakken.
De vorige keer dat James Dorsey voor ons met Oosten
rijks kanselier Kreisky sprak, pakte de Israëlische
ambassaeur in Wenen zijn koffers. Dat was niet de
bedoeling, maar het blijft een feit dat zulke gesprekken
iets voorstellen. Vandaag een tweede ronde.
Klaarblijkelijk hoopt premier Pieter
Botha dat Viljoen in staat zal zijn om
de vervreemd geraakte Namlbische
nationalisten te verzoenen met de
meer liberale voormalige nationalis-'
ten van de Democratische Tumhalle
Alliantie (DTA).
Vervolg op pag. 7, kol. 7
6 sprookjes op I LP (A)
Verteld door Ton van Duinhoven.
Ko van Dijk. Hetty Blok en Ina van
Fa assen
Lektuurhanger (B)
Nooit meer zoeken naar de krant of
tv-gids. Decoratief jute leciuur-
hangcr.
Lederen halstasje (C)
Sierlijke eenvoud cn praktisch bo
vendien. Echt naturel leder met ge
vlochten koordje
Ketting met armband (D)
De nieuwe modetrend: ketting en
arm-bandje van keramiek.
Echtpaar omgekomen
BEST (ANP) De 66-jarige C. van de
Wal en diens 61-jarige echtgenote Th.
van de Wal-Klnderen uit Olrschot
zijn gistermiddag bij een verkeerson
geval in Best om het leven gekomen. I
De auto van beide slachtoffers werd
aangereden door een andere auto tij
dens het oversteken van de rijksweg
Den Bosch-Eindhoven. De chauffeur
van de andere personenauto werd
niet levensgevaarlijk gewond.
Naam nieuwe abonnee:
Adres nieuwe abonnee:
Postcode en plaats:
Giro:
Uw naam:
Uw adres:
Postcode en plaats:
Tel.:
Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaal
periode een welkomstkorting van 7.
Kado naar keuze: DA. DB. DC. DD. (aankruisen
a.u.b.)
Bon in open envelop zonder postzegel zenden aan
Trouw, Antwoordnummer 2792, 1000"PA Amsterdam.
Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven).
Voor bezorginformatie 020-913456.
j LCCSCaiKldiiiiiiciumuiiyu^. tMUUW J\
