|Vctie voor de Turkse jhristenen verbreden' M DE NIEUWE NIEUWSNET: De Groene, Nieuwsnet en Cambodja r /eekblad rahim Incu na verlaten Bossche kathedraal: rancis Coppola je populairste jmroep erder: Nederlanders nog in de race voor EG-raadsgebouw DENUYL: HALCION: ASIMOV: UIT DE WEEKBLADEN IERDAG 26 JULI 1979 binnenland TROUW/KWARTET (Arnold Karskens ili actie in de St. Jan had iterker internationaal en k karakter moeten dra- Voor de Vietnamese ensen staat iedereen maar aan vluchtelingen n bevriend NAVO-land kije wil niemand zijn irs branden. Het enige na drie maanden con- hebben ontvangen is tekst waarin bisschop sen van Den Bosch zegt hij zich blijft inzetten de Syrisch-orthodoxe nen. Wel met foto en al, in feite zo goed als waar- is.' let woord is Ibrahim Uncu, een Jan van de Turkse christenen in land, en na de ontruiming van Janskathedraal, coördinator Je drie tijdelijke opvangcentra iijndel, Someren en Den Bosch, fcrtrek uit de kerk ontmoedigde piet. Doordat uitwijzing naar je nog altijd dreigt, zoekt hij len verbreding van de activitei- Iterker dan voorheen. i de eerste plannen behelst de j van een stichting die zich ten voor de Syrisch-ortho- istenen. Niet alleen in Neder- r over de hele wereld. Australië, Duitsland en jk worden geloofsgenoten roverde in Cannes de )uden Palm met zijn film >ocalypse Now, volgens len 'de belangrijkste irlogsfilm die ooit is imaakt'. Een grootse egorie van Amerika's fvaringen in Vietnam. )ppola: 'De machtigste an op aarde is een mregisseur. Als hij een film aakt is hij een God'. En: 'Ik in bereid om voor mijn erk alles te riskeren...' Een irtret. Nederland is Omroep 'e abant, die alle isterdichtheidscijfers met 'ikken slaat. Bijna een 'art van de bevolking emt er dagelijks op af. ;,bch lijkt het doodvonnis stekend. De omroep met zachte g vecht met hand tand voor zijn bestaan. de luisteraars vechten ee. ke zondag hoofdpijn: het Bloof als de wortel van enselijke ellende Is er genlijk wel een lergiecrisis? Peter >sh, de koning van de ggae: 'Ik ben niet uit mijn renwicht te rengen' Krokodille- anen huilen om de arme nden Vic Langenhoff fer de benarde nstandigheden van het irken pn voor proefabonnement kreken de Tijd voor 5 gulden TR-31 jndef postzegel zenden aan de Ti|d Itwoordnummer 6. 1000 PA isterdam laimg na onlangst van acceptgiro bedreigd met deportatie naar Tur kije. De stichting moet publiciteit geven aan de onderdrukking van christenen in dat land en zich inzet ten voor hulpverlening aan individu en en aan groepen als de 187 in de St. Jan. Tot en met de Verenigde Naties toe," meent Ibrahim Uncu. Het verblijf in de Bossche kathedraal van 13 april tot 21 Juli heeft, volgens hem, weinig resultaat opgeleverd.' Wel is er nu meer bekendheid met de situatie in Turkije en is de uitwijzing van 37 mensen tot nu toe voorkomen. Vóór 1 september zal staatssecretaris Haars een verblijfsvergunning voor de groepsleden uit de St. Jan in her overweging nemen. Teleurgesteld Ibrahim Unco is „sterk teleurgesteld" in de politieke partijen. Na drie maanden publiciteit over de kwestie ontbreekt het nog aan een duidelijke stellingname van de meeste partijen. Alleen ARP, PPR en PSP hebben zich solidair verklaard. KVP, WD en PvdA lieten al die tijd officieel niets van zich horen. „Het vuur werd ze niet zó nauw aan de schenen gelegd, zodat velen geen moeite namen om te reageren," zegt Ibrahim Uncu. Het actiecomité „200 St. Jan" deelt deze mening. Het bestaat uit vrijwil- lig(st)ers, belast met de dagelijkse gang van zaken in de kerk, als het verzorgen van eten, en het geven van advies en morele steun. Daarnaast opereert het Landelijk Steun Komi- tee, dat voor de beleidsuitstippeiing en ter ondersteuning van juridische zaken is opgericht. Passief Dat de gemeente Den Bosch bijzon der passief reageerde neemt het ac tiecomité haar kwalijk. Als voorbeeld geeft het comité het voorval, dat wet houder Hans van Beers op de laatste persconferentie wel heel spontaan toezegde de sociale voorzieningen voor zijn rekening te nemen, in aan wezigheid van de verzamelde journa listen. terwijl de aankoop van plastic vuilniszakken al die tijd door comité leden zelf moest worden verzorgd. Wrijvingen bestaan ook met het kerk bestuur. Op een uitnodiging van het comité aan het kerkbestuur om rond de tafel te gaan zitten is nooit gerea geerd. Het ongenoegen concentreert zich niet alleen op het negeren, maar ook op de tegenwerking. „Het was of het kerkbestuur de mensen in de kerk zoveel mogelijk wilde isoleren," be weren Betsy Thyssen en Jan van den Hogen, twee leden van het comité Zij geven als voorbeeld dat de koster van de St. Jan comitéleden in naam van het kerkbestuur de deur heeft gewe zen. En de uitlatingen van het be stuurslid Rogge, die meende dat het comité geen partij voor hen was. Bij de rol van het Rode Kruis zet het actiecomité ook vraagtekens. „In het begin werd het ons bemoeilijkt om eten te bezorgen," vertelt Betsy Thys sen. „Wij moesten pasjes tonen aan de Rode-Kruismedewerkers bij de kerkdeur, ondertekend door vooraan staande woordvoerders van de Turk se christenen binnen". De taak van het Rode Kruis, om schrijft de heer Teeuwen, voorzitter van de plaatselijke afdeling, was het geven van zogenaamde basishulp. Dit bestond uit het verstrekken van stretchers en dekens en het voorko men van ziekten. Volgens de heer Teeuwen is van enige samenspanning tussen kerkbestuur en Rode Kruis geen sprake. Geen samenzwering Plebaan Van der Camp van de St. Jan zegt zich niet bewust te zijn van een samenzwering tegen het actiecomité „200 St. Jan". Het kerkbestuur en het comité volgden twee verschillende soorten beleid. „Die beten elkaar niet," zegt hij. „De verwevenheid van Rode Kruis en kerkbestuur lag er duimendik boven op," argumenteren Betsy Thyssen en Jan van den Hogen. „De eerste we ken, toen het kerkbestuur nog dacht dat het verblijf van korte duur zou zijn, stelden beiden alles in het werk om het verblijf van de Turkse christe nen niet aangenamer dan strikt nood zakelijk te maken". Eten verstrekte het Rode Kruis niet, terwijl de orga nisatie zich niet aansprakelijk wilde stellen voor voedsel door derden ver strekt," aldus het actiecomité. Tijdens de bezetting: spelletjes doen in de kathedraal te Den Bosch. BRUSSEL (ANP) Een Nederlands bouwconsortium onder leiding van de Westland-Utrecht Hypotheekbank behoort nog tot de vijf bedrijven waarvan er een in Brussel het nieuwe gebouw voor de Europese minister raad zal gaan zetten. Dat heeft de Nederlandse staatssecretaris voor Europese zaken, Van der Mei, na af loop van de Europese ministerrad in Brussel meegedeeld. "Ik heb gepleit voor een selectieprocedure die ook andere dan Belgische ondernemin gen een kans geeft, aldus Van der Mei. De Nederlandse liberaal Berk houwer, heeft vorige week in het Eu ropees parlement vragen over deze kwestie gesteld. Drie Belgische bedrijven, een Brits bedrijf en het Nederlandse consor tium zijn overgebleven nadat van een selectie uit 19 bedrijven er tien waren overgebleven en nadat toen opnieuw een selectie gemaakt was. Het nieuwe raadsgebouw zal naar (grove) schat ting 315 miljoen gulden gaan kosten. Het zal gefinancierd worden door de bouwer die het aan de Belgische staat verhuurt. België zal het op zijn beurt aan de ministerraad verhuren. Eind mei verminderde het Rode Kruis drastisch de hulp. Dit deelde bisschop Bluyssen mee tijdens een verzoek om de kerk te verlaten. Voor het actiecomité een teken aan de wand. De reden van vertrek uit de St. Jan was naar de mening van het comité het samengaan van een aantal facto ren. De lichamelijke afmatting na drie maanden in een kille kerk had z'n tol geëist. Daarbij zou tot eind Uorri hoofd augustus geen verandering komen in u w u hun situatie. Ibrahim Uncu drukt het allemaal wat voorzichtiger uit. Hij onderscheidt duidelijk de verschillende uitgangs punten die het kerkbestuur en het actiecomité „200 St. Jan" voorstaan. De laatste werkt aan een oplossing hier in Nederland: kerkbestuur en bisdom zochten die nagenoeg uitslui tend in het buitenland. Zweden, België en Canada wezen het verzoek van bisschop Bluyssen voor opneming af. Hij onderhandelt nog met West-Duitsland voor de opvang van enkele tientallen Syrisch-ortho doxe christenen. Hoe ziet men de toekomst? Plebaan Van der Camp vindt dat het vreedza me verloop van de actie in het voor deel van de Turkese christenen werkt, meer dan indien geweld was gebruikt. Twee groepen Betsy Thyssen en Jan van den Hogen zien daarnaast nog een reden. In het begin van de actie hebben de woord voerders verzuimd alle informatie door te spelen naar him achterban in de kerk. Die begon zich, toen de tijd verstreek en de resultaten uitbleven, te roeren. Het gevolg was dat twee groepen ontstonden, elk een eigen oplossing voor ogen. Eén groep wilde blijven tot de eis van een verblijfsver gunning was ingewilligd. De tweede groep, met als voorman de diaken Hanna, schaarde zich achter de bis schop en het kerkbestuur. De groep van Hanna had overwicht. Dat men zonder enige toezegging toch de kerk heeft verlaten komt, meent het actiecomité, door het denkbeeld dat bij veel Turkse chris tenen leeft dat een geestelijke als bisschop Bluyssen evenveel politieke invloed bezit als een gekozen verte genwoordiger. Om deze reden eisten de Turkse christenen voor het verla ten van de kathedraal het papier waarop de bisschop toezegde zich voor hen in te blijven zetten. Het actiecomité heeft een hard hoofd in een eventuele verblijfsvergunning. Het contact tussen mevrouw Haars en bisschop Bluyssen bleef niet bij twee bezoeken, beweert het. Naar de overtuiging van de leden liet staats secretaris Haars aan de bisschop doorschemeren, dat als geen ander land bereid is een deel op te nemen, allen het land moeten verlaten. Een vermindering van het aantal Turkse christenen voor een verblijfsvergun ning kan Haars wat milder stemmen, meent het actiecomité „200 S' an". Ibrahim Uncu zegt alles in het werk te stellen om in de tijd tot 1 septem ber de zaak van de Syrisch-orthodoxe christenen actueel te houden. Hij koestert goede hoop op een gelukkige afloop. Hij is ervan overtuigd dat de groep ondanks verschil van mening over de te volgen strategie een een heid blijft. Mocht het nodig zijn, dan zal men rond 1 september door mid del van vreedzame acties hun positie weer onder de aandacht brengen. Hij wil niet loslaten of de St. Jan dan weer dienst zal doen als centrum voor hun activiteiten. De Amerikaanse bio chemicus en wereldberoemde science-fiction schrijver Asimov doet oplossingen aan de hand voor de olie-energie crisis. „Elektriciteit kan worden gewonnen uit de grootste en rijkste energiebron van onze planeet - de waterstof in zeewater." En: „Het kan nog wel tot 2020 duren voor we een fusie-samenleving hebben bereikt." Hij laat het niet bij futuristische theorieën maar geeft ook praktische toepassingen aan. En verder in de nieuwe NieuwsNet: Carters strategie: de sprongen van een kat in het nauw; interview met topman van Airbusgroep leen dat Fokker geen Europese maar Nationale oplossingen zoekt; stacaravans verdrukken de kleine kampeerders; interview met Clifton Garvin, president van 's werelds grootste oliemaatschappij; Amerikaans bedrijf vindt afgestoten doe-het-zeltmarkten van Ahold wèl interessant; de hausse in iconen, een expositie in Noordwijk; Russische en Amerikaanse visie op de Zuid-Oostaziatische vluchtelingen; waarom ambtenaren vinden dat we aan de kernenergie moeten; Dossier over Cambodja; en uiteraard zet Bijkaart uit Parijs zijn serie over opiniebladen voort. Als gastcolumnist noemt onze ex-minister-president de voorwaarden voor de eventuele heropening van de mijnen: „Martens ging twee jaar geleden uit van een olieprijs van $10 per vat in 1990, die prijs is nu al het dubbele." En: „Ik vind dat de NEOM verplicht moet worden eigen procédé's voor mechanische winning en kolenvergassing te ontwikkelen." Zaak Halcion is erger dan de Softenon-affaire. Nieuwe feiten in de Halcion-affaire in een interview met de aanklager, psychiater C. van der Kroef. Hij reconstrueert een epidemie. Zesduizend mensen in Nederland en zo'n 150.000 daarbuiten zijn „hardstikke gek" van de Halcion. Slachtoffers van dit slaapmiddel willen een collectief proces tegen fabrikant Upjohn aanspannen. door Rimmer Mulder menten (dag en nacht, k in hel weekend): "•46 20 62 Tussen De Groene en Nieuws net behoort een wereld van verschil te liggen. Het éne blad is links, arm, maar zelf standig, het andere „neu traal", rijk en de zoveelste ti tel uit het fonds van een zeer grote uitgeverij. Daarom is het zo aardig dat juist deze beide bladen het er over eens zijn dat het boek van de Britse jour nalist William Shawcross over de door Amerika ontketende oorlog in Cambodja een belangwekkend boek is. Zo belangwekkend zelfs dat beide bladen hun lezers deze week verrij ken roet een uitvoerig uittreksel van dat boek, „Sideshow" geheten. Nieuwsnet publiceert het verhaal als het wekelijkse „Dossier", De Groene heeft het op de middenpagina's gezet. De verhalen zijn niet helemaal gelijk. De Groene doet iets meer aan de politiek dan Nieuwsnet, maar in grote lijnen komen ze aardig met elkaar over één. Soms is wel letterlijk dezelf de passage gebruikt en dan is het leuk om de vertalingen met elkaar te vergelijken. Zo missen we in Nieuws net bijvoorbeeld de tussenzin, waarin wordt meegedeeld dat de Amerikaan se radarmensen die vanaf de grond bevolen waar de bommen moesten worden los gelaten, „blikjes Coke of Seven-up bij de hand" hadden. De Groene is hier wat minder sober en meldt dat wel. Nieuwsnet Omdat Age Bijkaart twee weken ge leden in Nieuwsnet zelf is begonnen over het slordige taalgebruik in week bladen moet ik hier even de vinger leggen bij een duistere zin uit het stukje „Van de hoofdredactie". Schrijvend over het geval-Carter ver telt de hoofdredactie: „Het record- dieptepunt van de presidents popula riteit van 26 procent bleek de volgen de dag gestegen tot 37 procent en daarmee iets minder dreigend." Als ik het goed begrijp, geachte hoofdre dactie, dan was het „record-diepte punt" (raar woord trouwens) de éne dag nog 26 procent, maar de volgende dag al 37 procent. Dat is inderdaad een opmerkelijke stijging, maar was het die tweede dag dan nog wel een dieptepunt, iaat staan een record? Psychiater Van der Kroef uit Den Haag zet zijn strijd tegen slaapmid delen in Nieuwsnet voort met een interview. Hij zegt: „Er is geen on schuldig slaapmiddel en er is geen slaapmiddel dat de persoonlijkheid van de gebruiker de volgende dag onaangetast laat." Over het vluchte lingenprobleem heeft Nieuwsnet vraaggesprekken met een Ameri kaanse en een Russische deskundige. Haagse Post James Fallows werkte een tijdje als schrijver voor president Carter en, zoals gebruikelijk in de Verenigde Staten, heeft hij zijn ervaringen uit die periode uitvoerig op schrift gezet. Haagse Post komt deze week, precies op het goede moment, met dit ver haal van Farrows. Hij schrijft: „Ge durende het grootste deel van mijn laatste jaar op het Witte Huis bleef ik mezelf afvragen: Waarom zou zo'n welmenend en intelligent mens als Carter voorbijgaan aan de lessen van de ervaring en erop staan om zelf het vuur, de hefboom en het wiel uit te vinden?" Al even min vleiend is het portret van een andere bekende buitenlandse po liticus: Mosje Da jan wordt in HP door Inez Polak als een weifelaar af geschilderd: „Het is een patroon dat herhaaldelijk opduikt: als het goed gaat heeft Da jan het zelf gedaan, wordt er kritiek geleverd dan is er altijd een baas boven hem. In feite ADVERTENTIE Nouchka van BrakeI in Hervormd Nederland: 'Als je zegt dat je het beter weet, minacht je je medemensen' Vakantie: Tijd om overspannen te worden De FAO en de honger: Armoede verdwijnt niet door het opvoeren van de landbouwproduktie Carter heeft geen politieke macht meer: Burgers zullen elkaarte lijf gaan om een liter benzine Dumpen: Atoomafval in zee tegen beter weten in DDR-dissident Havemann: 'Is uw positie zo zwak, dat u kritiek moet onderdrukken?' Coos Schoneveld uit Jeruzalem: Kans op vrede omdat er geen alternatief is Nazi-ophitser houdt Westduitse justitie al jaren bezig:Ik hoop, dat ik voor de rechter word gedaagd' Gualtherie van Weezei (CDA): 'Hulp aan Vietnam niet stopzetten' Herman Gouwe, tweede Van Gogh? En: Vreugde in Nicaragua Amerika en Vietnam. O Ik neem een proefabonnement van luee maanden voor 6.— O Ik weel al voldoende van HN. Ik abonneer me 35.— per halfjaar) u Naam Adres Code/plaats Bon sturen naar Antwoordnr. 1776, 2500 XJ Den Haag (in open envelop, geen postzegel). Of bcl+ 07Ó-512111. ■Hervormd Nederland, eerbied voor het lezen heeft Dajan nooit verantwoordelijk heid gedragen voor wat dan ook." Schoo en Vuijsje schrijven in HP over de vluchtelingenconferentie en mer ken op dat niemand weet hoe groot de nadelen zijn van het plan Vietnam de stroom vluchtelingen te laten in dammen: „Als de bootvluchtelingen ook zonder directe dwang wel willen zijn de schaduwzijden wel erg groot. Dan vormt het plan een bijdra ge tot de bouw van een soort Berlijn- se Muur.* Vrij Nederland Op de voorpagina van Vrij Nederland analyseert Max van Weezei de one nigheid binnen Nederlands grootste werknemersorganisatie, de FNV. Wim Kok tegenover Groenevelt. Rudie van Meurs mocht de eerste schermutselingen van het gekozen Europese parlement in Straatsburg gadeslaan en luisterde onder meer de WD'er Cees Berkhouwer af: „Wat armzalig hè, hoe die socialisten ope reren. Je hebt mij nooit zo horen piepen, hè. Zo armoedig hè, die Von deling." Rouwadvertenties gebruikt Johanna Fortuin voor een onderzoek naar de gewoonten bij de uitvaart in Neder land en ln VN bericht zij daarover: „Er blijken, althans uit de adverten ties in ons huidige Nederland grote verschillen in uitvaartgewoonten. Het hangt vooral van de al of niet religieuze levenssfeer van mensen af wat voor vorm een 'uitvaart krijgt." Elsevier Dat zo'n groot weekblad als Elseviers Magazine er ook wel eens een potje van maakt valt je op als Je eens op de kleintjes gaat letten. Want het is maar een klein stukje waarin Elsevier Carters rechterhand Hamilton Jor dan tracht te portretteren. Toch is daarin nog wel ruimte voor het be faamde verhaal over de ontmoeting van Jordan met de vrouw van de Egyptische ambassadeur. Volgens El sevier heeft Jordan toen gezegd, wij zend op de boezem van mevrouw, „Dat zijn de mooiste twee piramides van Egypte." Maar alle honderd keer dat ik dat verhaal eerder heb gelezen luidde de tekst van Jordtm: „Ik heb de piramiden altijd al graag eens wil len zien." Even verder op schrijft El sevier dat Jordan „ln 1976 in een tekst van 27 pagina's de grote lijnen heeft ontworpen voor de campagne die Jimmy Carter naar het Witte Huls zou brengen." Hamilton Jordan zal in 1976 best wel eens een stuk van zo'n dikke twintig pagina's hebben gepro duceerd, maar ae inmiddels historie geworden nota, die in al zijn blogra fieën wordt vermeld en waarin hij inderdaad een blauwdruk voor de hele verkiezingscampagne gaf, da teert van 1972 en telt zo'n dikke ze ventig pagina's. Maar deze kleinigheden mogen ons niet afleiden van Elseviers hoofdver haal van deze week: een lang inter view met de inmiddels gearresteerde Zuidafrikaan Eschel Rhoodie. Hij krijgt alle ruimte om zijn relaas af te steken en in een hoofdartikel neemt Elsevier het ook nog eens voor hem op: „Men kan zijn optreden illegaal noemen, maar niet illegitiem." Het begin van het Europese parlement wordt herdacht door CDA-leider Bou- ke Beumer zelf. De Tijd Het geloof, onder de lezers van De Tijd zonder twijfel nog een zeer cou rant artikel, heeft ook schaduwzijden zo mogen we uit dit weekblad leren. „Het geloof als de wortel van mense lijke ellende," staat er boven hat arti kel van Twan Geurts. Het gaat over psychische nood van mensen die ln moeilijkheden zijn geraakt door on verwerkte geloofsproblematiek. „De kerk is vervreemd van het sociale werk en er heerst twijfel aan de kwali teit van de pastorale hulpverlening," schrijft Twan Geurts. Ps. J. E. van Veen verzorgt een nabe- achting over het congres over ge Q© Groene oof en wetenschap in Boston. Over »oe het nu verder moet schrijft hij: „Persoonlijk denk ik aan de funda mentele democratisering van weten schap en technologie binnen onze sa menleving en aan het bevorderen en ontwikkelen van ethische waarden binnen de verschillende wetenschap pelijk disciplines." gingen en vindt dat de regering de energieprijzen ook niet verder mag laten oplopen. „Omdat door prijsstij gingen de zwaksten binnen de samen leving worden getroffen." Hervormd Nederland David Mol mag in Hervormd Neder land zijn radioprogramma van afge lopen zondag over stress ln de vakan tie samenvatten en dat geeft ons gele genheid de woorden van deskundige Gerben Baay aan te halen. „En ook moeten we het taboe doorbreken dat Je geen spanningen 'in Je vakantie mag hebben, dat een vakantie alleen maar mooi en fijn moet zijn." Wouter van Dieren analyseert de energie-po litiek in de Verenigde Staten en con stateert dat president Carter „ln feite geen politieke macht meer heeft" Hij noemt de energiecrisis „de crisis van de democratie die als zij niet wordt opgelost eerst de anarchie zal bren gen en vervolgens de macht naar hen die de energiestroom beheersen." Jan Qoossensen schrijft over de voedsel- problematlek. De Nieuwe Linie Journalist Gerard van den Boomen maakt in De Nieuwe Linie een paar kritische opmerkingen over het ge drag van de pers. „De Journalisten eisen terecht persvrijheid. Wie dat eist moet de keerzijde van de medail le in acht nemen: zorgvuldigheid in alle opzichten; er moet onderzocht en nog eens onderzocht worden en som mige zaken moeten dan wellicht nog in de la blijven." Marianne van Op- huljsen heeft een zeer lange beschou wing over terreur en contra-terreur. Alle weekbladen doen deze week wel weer Iets aan de energie. Als blijk van hulde voor al deze inspanningen neem ik maar een citaat uit het vraaggesprek dat De Tijd had met dr. Oele van de Algemene Energieraad. Hli ziet weinig in vrijwillige bezuinl- Ult De Oroene moeten we, na het belangwekkende verhaal over Ameri ka in Cambodja, het relaas noemen van Yvonne Scholten over het ge snuffel van de Italiaanse politie in haar woning, dat haar begin deze week ln het nieuws bracht. „De zaak blijkt krankzinnige vormen te heb ben aangenomen. Aan mijn idee dat dorpsroddel de oorzaak van de ellen de is, houd ik vast. Maar Je ziet maar waartoe dat kan leiden." Jan van der Putten geeft een verslag van het bevrijdingsfeest in Niga- ragua.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 9