wil betere
relatie met Koerden
Britse afgezant naar Namibië
raël wil weten wat het aan Carter heeft
Sngeland: uranium
in proefboringen
Reddy moet Salomonsoordeel vellen
1
Peking blijft bereid
met Moskou te praten
ïnservatief kernprogramma in gang
Builenpest in
Zuid-Afrika
Schermutselingen
in Zuid-Libanon
Londen wil kwestie weghouden Gemenebestconferentie
S overwegen vervanging van „resolutie 242"
tERDAG 26 JULI 1979
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
3ERAN, BONN (Reuter, AFP, AP) De Iraanse regering is bereid op hoog niveau met de
jrden in het noordwesten van het land te onderhandelen over beëindiging van de strijd
sen deze bevolkingsgroep en de centrale regering in Teheran. Een delegatie onder leiding
i een van de belangrijkste adviseurs van het bewind in Iran heeft zich daartoe naar
erdistan begeven.
delegatie staat onder leiding
Mostafa Chamran en de chef van
andstrijdkrachten, generaal Vali
ahi. De Koerden en de centrale Romarlstn
ring zouden erin geslaagd zijn
lijst samen te stellen van proble-
i waarover overeenstemming
[t te worden bereikt. Daaronder is
I de bereidheid van de Koerden
hun wapens neer te leggen. In-
Idels heeft het leger zijn posities
jen belangrijke weg naar de Turk-
pens verlaten. Deze posities had
!tegen de zin van de Koerden in
tegen de aanwezigheid van islamiti
sche revolutionairen in de stad.
larivan, een andere belangrijke
in Koerdistan, was de situatie
iren nog gespannen. Een missie
de centrale regering onder lei
van een religieuze hoogwaardig-
ibekleder, werd bij de grens van
id teruggestuurd, iets wat een
van de nieuwe regering tot
'er niet was overkomen. Bij te-
ier van de delegatie in Teheran
meegedeeld dat de missie als
ikt moest worden beschouwd,
tn de harde eisen die de bewoners
.de stad stelden. De bewoners van
"c,lvan hebben in het verleden al
iaaldeüjk protest aangetekend
Ayatollah Khomeini heeft gisteren
aan de vooravond van de Ramadan,
de islamitische vastenmaand die van
daag in Iran begint, opnieuw een be
roep gedaan op de bevolking de weg
van de Islam te gaan. Hij veroordeel
de de groeperingen die probeerden de
greep van de Islam op het land te
verzwakken. Khomeini heeft voorts
een oproep gedaan voor een interna
tionale conferentie over de betekenis
van de Iraanse revolutie voor de isla
mitische wereld. Hij riep de bevol
king voorts op „te bidden voor het
heil van de broeders in Libanon en
Palestina die lijden onder de Israëli
sche agressie".
Het Nationale Front, een van de oud
ste politieke organisaties van Iran,
dat indertijd ook al actief was in het
verzet tegen de sjah, heeft de regering
van premier Bazargan gevraagd de
islamitische revolutionaire raad te
ontbinden. Het front stelt dat de
vaak tegen elkaar indruisende beslis
singen van de regering en de revolu
tionaire raad hebben geleid tot een
chaos in het land. De bevoegdheden
van de raad zouden aan de regering
moeten komen totdat er een parle
ment is gekozen. De revolutionaire
raad, waarvan de samenstelling nooit
precies is bekend gemaakt, bestaat
waarschijnlijk voor het grootste deel
uit islamitische geestelijken.
Rechtbanken
-
NDEN (AP) De Britse regering, die zich heeft vastgelegd
een belangrijke uitbreiding van het aantal kerncentrales,
ft een overeenkomst gesloten met Australië voor de leve-
g van het daarin te verstoken uranium.
Ijkertijd deelde minister Mi-
el Heseltine van milieuzaken mee
tenminste vijftien gebieden in het
inigd Koninkrijk zullen worden
erzocht op hun geschiktheid voor
^londergronds opbergen van radio
ken,
afval van kerncentrales. Het
erzoek zal zich voornamelijk rich-
op afgelegen gebieden, zoals de
>tse hooglanden.
e twee ontwikkelingen zullen ze-
aanleiding geven tot een ernstig
liet tussen de regering, vast be
en om nieuwe energiebronnen te
rikkelen, en milieugroepen en po-
i die minder gecharmeerd zijn
premier Margaret Thatchers ent-
siasme voor kernenergie.
de aankondiging van de proefbo-
en legde minister Heseltine er de
ruk op dat het uitsluitend ging
geologisch onderzoek, niet om het
elijk opbergen van atoomafval.
boringen, preciseerde hij, zijn al-
opgezet om er achter te komen óf
ergronds opbergen de beste ma-
is om van het afval van Britse
ireactoren af te komen. Volgens
iltine zou het ongeveer tien jaar
en voordat de regering hierover
beslissing neemt.
De overeenkomst met Australië ga
randeert de Britse aanvoer van urani
um gedurende de jaren tachtig. Om
welke hoeveelheden het precies gaat,
is niet bekendgemaakt. Maar wel is
duidelijk dat Australië hiermee een
van 's werelds grootste exporteurs
van uranium wordt. In de overeen
komst zijn waarborgen opgenomen
dat het uranium niet zal worden ge
bruikt voor militaire of anderszins
explosieve doeleinden.
De Westduitse regering heeft gisteren
gedreigd met uitwijzing van leden
van revolutionaire rechtbanken, be
staande uit Iraniërs die vroegere me
destanders van het bewind van de
sjah willen veroordelen. Dit werd gis
teren door de Westduitse regerings
woordvoerder Klaus Bölling meege
deeld, kort nadat de politie van Bre
men opnieuw vijf Iraniërs had opge
pakt wegens aanslagen op landgeno
ten die ervan verdacht werden leden
van de geheime dienst van de sjah
(SAVAK) te zijn geweest. Bölling ver
klaarde van de Iraanse autoriteiten
de verzekering te hebben gekregen
dat er van officiële zijde geen enkele
bemoeienis is geweest met deze elf
opgerichte islamitische rechtbanken.
KAAPSTAD (AFP) In zes distric
ten van de Zuidafrikaanse Kaappro
vincie zijn gevallen van builenpest
geconstateerd. Een communiqué van
het ministerie van volksgezondheid
wijt het weer opduiken van de ziekte
in het aangrenzende Namibië aan de
daar heersende grensoorlog, die zich
overigens afspeelt aan de noordgrens,
op meer dan 1200 kilometer afstand.-
Builenpest wordt overgebracht door
parasieten in de vacht van wilde
knaagdieren. In de Kaapprovincie
zijn strikte controlemaatregelen ge
nomen om te verhinderen dat de ge
signaleerde gevallén zich tot een epi
demie zouden ontwikkelen.
TEL AVIV (Reuter, AFP) - Bij een
bomexplosie bij het Israëlische Na-
thania zijn twaalf mensen gewond
geraakt. Palestijnse commando's
hebben de verantwoordelijkheid voor
de explosie op zich genomen. Volgens
een woordvoerder werd de bom ge
plaatst in een busstation, waarvan
daan militaire transporten zouden
vertrekken. Hij explodeerde op het
moment dat het station bevolkt was
met soldaten.
Palestijnse guerilla's hebben gister
nacht in Zuid-Libanon aanvallen ge
daan op posten die worden bemand
door leden van de christelijke militie.
Volgens majoor Haddad werd zijn
post aangevallen en daarna werd een
aanval gedaan op een nabij gelegen
post, die wordt bemand door een Iers
contingent van Unifil-soldaten.
Kolonel Quinlan van het Ierse contin
gent zei dat het Ierse peloton zich als
gevolg van deze aanval niet uit Beit
Yahoun zou terugtrekken. Hij voegde
er evenwel aan toe dat hij niet over
voldoende mensen beschikte om alle
dorpen tegen aanvallen als deze te
beschermen.
De Amerikaanse minister van energie Schlesinger(links) die eind dit jaar opstapt heeft
gisteren zijn opvolger Charles Duncan voorgesteld aan de staf van het departement.
LONDEN, SALISBURY
(Reuter, AP, AFP) De Brit
se regering heeft de doorge
winterde diplomaat sir James
Murray aangewezen om het
vastgelopen overleg met
Zuid-Afrika over de onafhan
kelijkheid voor Namibië weer
op gang te helpen. Sir James
zal, heeft het ministerie van
buitenlandse zaken meege
deeld, naast Groot-Brittannië
ook de Verenigde Staten, Ca
nada, Frankrijk en West-
Duitsland vertegenwoor
digen.
Deze vijf westerse landen de Con
tactgroep genoemd proberen al
jaren tot een régeling voor Namibië te
komen. In strijd met de resoluties
van de Verenigde Naties voert Zuid-
Afrika het bestuur over dit gebied.
Sir James zal spoedig naar Pretoria
vliegen voor besprekingen met de
Zuidafrikaanse premier Pieter Botha.
en de Namibische guerillabeweing
SWAPO.
Sir James zal volgens de verklaring
van het ministerie van buitenlandse
zaken samen met de Zuidafrikaanse
regering onderzoeken welke proble
men er nog zijn met betrekking tot
het VN-voorstel voor een regeling
voor Namibië en het reeds vroegtijdig
optreden van UNTAG, de speciale
toezichtsmacht van de VN. Functio
narissen van UNTAG zouden er op
moeten letten dat de verkiezingen
regelmatig verlopen.
De verklaring van buitenlandse za
ken heeft kennelijk ten doel te voor
komen dat Namibië een geschilpunt
van Zlmbabwe-Rhodesië bisschop
Abel Muzorewa onvoorwaardelijke
amnestie voor alle guerillastrijders,
wat ze ook mogen hebben gedaan.
Strijders, die door troepen van de
regering in Salisbury worden aange
houden hoeven echter niet op pardon
te rekenen. Volgens het ministerie
van informatie in Salisbury heeft
deze week al een eenheid van de
groep van Robert Mugabe in het zuid
oosten van het land antwoord gege
ven op de oproep van Muzorewa en de
wapens neergelegd.
^SA°SS^^SSS& TOKIO. PEKING (Reuter, AFP) - China is bereid in septem-
hoofdstad Loesaka begint. Daar ligt ber besprekingen te beginnen met de SowjeMJnie over de
toch al een moeilijke kwestie te wach- normalisering van de onderlinge betrekkingen. Dit werd giste-
ten, namelijk de onafhankelijkheid bekend gemaakt in de Chinese hoofdstad Peking,
van Zimbabwe-Rhodesié. Murray is IC" B
op het ogenblik in New York voor
overleg met de andere leden van de
LONDEN (AFP) De Britse regering De Contactgroep had aanvankelijk
van mevrouw Margaret Thatcher voorstellen gemaakt waarbij voordat RVinifoqip
heeft besloten een einde te maken Namibië onafhankelijk zou worden, «-«"«voic
aan de monopoliepositie van de Brit- er onder toezicht van de Verenigde
se posterijen en particuliere bedrij- Naties verkiezingen zouden borden
ven toe te staan hun concurrentie aan gehouden. Maar de afgelopen maan-
te doen. Dit berichtte Bisteren de den zijn hierover grote meningsver-
Daily Mail schillen ontstaan tussen Zuid-Afrika
Contactgroep. De Britse diplomaat
gaat de volgende maand met pensi
oen en geeft dan zijn post bij het
Europese hoofdkwartier van de VN in
Genève op.
Rhodesische vliegtuigen zijn begon
nen strooibiljetten te verspreiden bo
ven gebieden, waar zich guerillastrij
ders van het Patriottisch Front op
houden. Daarin belooft de premier
NIEUW DELHI (AP R eu- Desai 818 ziin voornaamste rivaal en
ter) De Indiase «resident leider van cfe afgesplitste Janata-par-
terj ue inaiase preside nt tij Charan Singh, beweren een meer
derheid in het parlement achter zich
Reddy staat voor een moeilij
ke keus. De twee kandidaten
voor de post van eerste minis
ter zeggen beiden dat ze over
voldoende steun in het parle
ment kunnen beschikken om
een meerderheidsregering te
vormen.
Zowel de onlangs afgetreden premier
te hebben. Daartoe hebben ze de pre
sident lijsten met namen overhan
digd van hun steunende "parlementa
riërs. De moeilijkheid is nu dat een
aantal namen op beide lijsten voor
komen. Zeker negentien parlementa
riërs hebben kennelijk aan beide
mannen hun steun geboden. Presi
dent Reddy had beide mannen twee
dagen de tijd gegeven om hun parle
mentaire steun te organiseren. Op de
lijst van van Sharan Singh stonden
279 namen op die van Desai 278,
terwijl het parlement maar 538 leden
heeft.
Charan Singh heeft de steun van de
afgesplitste Janata-partij, de officiële
Congrespartij, de afgesplitste Con
grespartij van mevrouw Indira Gand
hi en voorts van de socialistische par
tij, de communistische partij alsme
de van de groepering Akali Dal. Deze
laatste groepering verklaarde gister
avond dat er geen sprake was van
steun aan Charan Singh, maar dat de
groepering zich neutraal zou opstel
len in het parlement. Ook de demis
sionaire premier Desai zegt de steun
van deze groepering te hebben gekre
gen. Van de communistische partij is
wel zeker dat ze Charan Singh steunt,
aangezien deze partij een verklaring
heeft uitgegeven dat het essentieel is
te voorkomen dat de officiële Janata-
partij, die wordt gedomineerd door
conservatieve Hindoe's weer aan de
macht komt.
Het bericht komt een dag na een
Chinees protest bij de Russen tegen
een grensincident dat door de Sow-
jet-Unie zou zijn uitgelokt en waarbij
één man om het leven kwam en een
ander werd gewond. Westelijke waar
nemers houden het er dan ook op dat
het grensincident geen afbreuk heeft
gedaan aan de Russisch-Chinese be
trekkingen, zoals in eerste instantie
werd vermoed.
De Russische delegatie die aan de
besprekingen, die afwisselend in Mos
kou en in Peking zullen worden ge
houden, zal deelnemen staat onder
leiding van de onder-minister van
buitenlandse zaken, Leonid üyisjew,
die al eerder de leiding heeft gehad
bij besprekingen met China over
grensgeschillen. De Chinese delegatie
zal onder leiding staan van Wang
Juping, die hiervoor zijn functie als
ambassadeur in de Sowjet-Unie heeft
opgegeven.
De Chinese radio meldde gisteren dat
Vietnam troepen mobiliseert en ver
sterkingen aanlegt voor een nieuwe
oorlog tegen China. Volgens het Chi
nese persbureau zouden meer dan
93.000 leden van de Vietnamese
jeugdbeweging naar de grens met
China zijn gestuurd, waar ze inge
schakeld worden voor de aanleg van
verdedigingswerken. Ook oude men
sen zouden zijn opgetrommeld voor
de werkzaamheden.
De autoriteiten in de provincie
Quang Ninh in Vietnam hebben vori
ge week vier Chinese spionnen ver
oordeeld tot gevangenisstraffen van
vijf tot twaalf jaar.
Cambodja
De Sowjet-Unie en de nieuwe door
Vietnam gesteunde regering van
Cambodja, die onder leiding staat
van Heng Samrin, hebben drie ak
koorden getekend, die voorzien in
vluchten van de Russische lucht
vaartmaatschappij Aeroflot op de
hoofdstad Pnom Penh en in economi
sche hulp.
De vroegere machthebber in Cam
bodja, prins Norodom Slhanoek, be
pleit een Internationale vredesmacht
voor Cambodja om een einde te ma
ken aan de voortdurende gevechten
tussen de aanhangers van het verdre
ven bewind van Pol Pot en de huidige
regering van Heng Samrin. Alle lan
den die medelijden hebben met het
zwaar beproefde volk van Cambodja
zouden moeten kunnen deelnemen
aan een internationale vredesmacht,
aldus Sihanoek.
'f IUZALEM De Amerikaanse regering overweegt op korte termijn
resolutie over de Palestijnse kwestie bij de Veiligheidsraad van de
■ti enigde Naties in te dienen. Deze nieuwe resolutie zou de befaamde uit
5 rember 1967 daterende resolutie 242 moeten vervangen.
James Dorsey
e bijna twaalf jaar oude resolutie wordt
de meeste bij het conflict in het Mid-
Oosten betrokken partijen als het
J hwerk voor een oplossing aanvaard. De
K ilutie roept op tot een vreedzame oplos-
l.*i en veroordeelt het bezet houden van
t oorlogsgeweld veroverd gebied. Afhan-
jk van de versie van de resolutie die men
4ÏJj(teert de Engelse of de Franse verta-
eist resolutie 242 de Israëlische te-
^-^rekking uit „bezet gebied" of uit „de
**-^tte gebieden". Dit verschil is van be-
omdat de Engelse versie in tegenstel-
tot de Franse ruimte laat voor grens-
ecties. Verder stelt de resolutie dat alle
n in het Midden Oosten recht hebben
ïilige en erkende grenzen.
Jchtelingen
de verkiezingsoverwinning in de Ver-
de Staten van Jimmy Carter wordt re-
natig de mogelijkheid overwogen in re-
tie 242 hervatte principes te gieten in
nieuw besluit van de Veiligheidsraad,
omdat de Palestijnse bevrijdingsbewe-
(PLO) van Jasser Arafat 242 catego-
verwerpt omdat het de Palestijnse
jstie als een „vluchtelingenvraagstuk"
-y-Aiet als een „politiek probleem" bena-
PLO houdt vol dat zij de principes van
heeft geaccepteerd door aanvaarding
resolutie 3236 van de Algemene Verga
ng van de Verenigde Naties en van de
oktober 1977 gepubliceerde gemeen-
ippelijk Amerikaans-Russische verkla-
over het Midden Oosten, In deze beide
imenten worden namelijk ook de natio-
rëchten van de Palestijnen erkend.
jen van Carter de PLO er toe te
'°en resolutie 242 voorwaardelijk, dat
ggen met verwerping van de vluchto-
paragraaf te aanvaarden, mislukten.
PLO-fünctionarissen, betrokken bij de indi
recte onderhandelingen met de Verenigde
Staten, die vooral in 1977 plaats vonden,
zeggen Carters aanbod te hebben afgewe
zen omdat de Amerikaanse president geen
erkenning van de PLO in ruil voor hun
„concessies" aanbood, maar slechts een-
„dialoog" met de PLO wilde voeren. De nu
hernieuwde ^iscussie binnen de Ameri
kaanse Tegering over het „aanpassen" van
242 stoelt op het geloof dat Arafat een
gewijzigd besluit van de Veiligheidsraad
goed zou keuren. De PLO-leider zou dit in
Wenen tijdens gesprekken met de Oosten
rijkse bondskanselier Kreisky en de voorzit
ter van de Socialistische Internationale Wil
ly Brandt te kennen hebben gegeven.
Tijdsfactor
Het aan de gang zijnde debat in Washing
ton is niet van principiële aard. De vraag die
op tafel ligt is, of de tijd nu rijp is voor een
vervanging van resolutie 242. Binnen de
Amerikaanse regering heerst de overtuiging
dat een algemene vredesregeling in het Mid
den Oosten niet zonder de PLO gevonden
kan worden. Ze stellen dan ook dat het
indienen van een nieuwe resolutie bij de
Veiligheidsraad, die dan door de PLO zal
worden goedgekeurd, geen wijzigingen van
het Amerikaanse beleid maar van de Pales
tijnse standpunten zou inhouden. Aanvaar
ding van een dergelijke resolutie zou name
lijk op erkenning van Israëls bestaansrecht
door de PLO neerkomen.
Voorstanders in Washington van de nieuwe
resolutie van de Veiligheidsraad menen dat
er een gelegenheid hiertoe zich voor zou
doen wanneer de raad eind deze maand of
begin augustus het jongste rapport van de
speciale VN-commissie voor „de onver
vreemdbare rechten van de Palestijnen"
onder de loep neemt.
De Palestijnse leider Jassér Arafat tijdens zijn rede in 1974 voor de
Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.
Een mogelijke wijziging van 242 zou in
overeenstemming kunnen zijn met de zoge
naamde Assoean-formule van 4 januari
1977. Toen verklaarden de Egyptische presi
dent Sadat en Jlmmy Carter aan het slot
van hun gesprek in de Zuid-Egyptische
stad, dat het „Palestijnse vraagstuk in al
zijn aspecten" opgelost dient te worden.
Belofte
Tegenstanders binnen de Amerikaanse re
gering van de nieuwe resolutie vrezen dat
een dialoog tussen de Verenigde Staten en-
de PLO op hevig Israëlisch verzet zal stui
ten. Ten tijde van de Egyptisch-Israëllsche
troepenscheidingsakkoorden in 1975 ver
plichtte Henry Kissinger de Verenigde Sta
ten om de PLO niet te erkennen zolang zij
resolutie 242 en Israëls bestaansrecht niet
heeft erkend.
Op 26 maart van dit jaar, de dag waarop het
Egyptisch-Israëllsche vredesverdrag in
Washington werd ondertekend, herhaalde
de Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken Cyrus Vance deze belofte. Degenen
die in de Amerikaanse regering de Israëli
sche reactie op een nieuwe resolutie van de
Veiligheidsraad vrezen, stellen echter te
vens dat het verzet tegen het stationeren
van VN-waarnemers in de Sinai-woestijn
Israëls positie verzwakt.
Op het eerste gezicht lijkt het Israëlische
bezwaar tegen stationering van ongewapen
de VN-waarnemers in de Sinai inpiaats van
de United Nations Emergency Forces
(UNEF) of een multi-nationale strijdmacht
enigszins overtrokken. De Israepfjli's gaat
het echter ln feite niet om de vraag wie op
de situatie in de Sinai zal toezien. Zij willen
tegen be achtergrond van Amerikaanse toe
nadering tot de PLO en de kans op een
nieuwe betrokkenheid van de Sowjet Unie
bij de vredesinspanningen ln het Midden
Oosten, Washington dwingen om overeen
komsten tot op de letter na te leven. In een
het Egyptlsch-Israëlisch vredesverdrag be
geleidend schrijven, belooft Carter premier
Begin op 26 maart van dit Jaar dat, als de
UNEF uit de Sinal teruggetrokken zal wor
den, deze dan door een multinationale
macht vervangen zal worden. Daarom zijn
enkele honderden waarnemers van de Uni
ted Nations Thruce Supervision Organisa
tion (UNTSO) voor de Israëli's niet vol
doende.
Op de letter
Met het vastpinnen van de Verenigde Sta
ten op de letter van de door hen gemaakte
afspraken, hoopt Israël de ontwikkelde tac
tiek ln Washington te dwarsbomen. Een
nieuwe resolutie van de Veiligheidsraad zal
niet alleen betekenen dat de PLO van de
partij zal zijn bij toekomstige vredesonder
handelingen, maar ook dat de Sowjet-Unie
de arena weer binnen zal treden. De kansen
op een uitstel van de dan bijna onvermijde
lijke geworden Israëlische terugtrekking uit
het grootste deel van de in 1967 bezette
gebieden worden uiterst klein.
De Israëli's beseffen dat de Verenigde Sta
ten er toe nelgen hun voor ogen staande
oplossingen voor het conflict binnen het
Midden Oosten met veel kracht door te
drukken. De recente intentieverklaring van
de Amerikaanse super-ambassadeur Ro
bert Strauss, dat de tijd rijp is om de
kwestie Jeruzalem, een van de heetste
hangijzers, te bespreken geeft een aanwij
zing in deze richting.
Hierbij komt dat president Sadat de voor
Arabische oren bestemde dreigende uitla
tingen van vice-president Hosny Moebarak
daargelaten de oplossing van de Pales
tijnse kwestie in feite aan de VS heeft
overgedragen. Tijdens het laatste bezoek
van Begin aan Alexandrtë kwam de Pales
tijnse kwestie nauwelijks aan de orde. Hoog
op de agenda van de besprekingen van de
beide staatslieden stond wel de veiligheid in
de Perzische Golf. Sadat wil dat de Verenig
de Staten de Palestijnse kwestie aanpak
ken, omdat hij meent dat zij beter in staat
Israël zijn onder druk te zetten. Bovendien
wil de Egyptische president van de Israëli's
bij een Impasse ln de onderhandelingen niet
het verwijt te horen krijgen dat hij het met
de vrede misschien toch niet zo serieus
meent.
