Vijf jaar lang geen
nieuwe kerncentrales
Kerken waarschuwen tegen
rommelen met menselijk erfgoed
Den Haag krijgt een
diakonaal predikant
Uit brieven van lezers
Trouw
Conferentie wereldraad van kerken wil
Extra: Uitneembare
veijaardagskalender op
poster-formaat.
In Libelle van deze week.
Overal te koop. f 1,65
VOORBIJGANGER!
Dominee wil
vergunning
voor auto's
Veel Hongareig
religieus
In twaalf plaatsen
zendingsdagen
WOENSDAG 25 JULI 1979
TROUW/KWARTET
Van een onzer
verslaggevers
BOSTON Vijf jaar
lang geen nieuwe kern
centrales bouwen en in
tussen ernstig de voor-
en nadelen van kerne
nergie tegen elkaar
afwegen.
Dat voorstel heeft de we
reldraadconferentie inzake
geloof, wetenschap, technolo
gie en de toekomst, die gister
avond in Boston is besloten,
voorgelegd aan de wereldraad
van kerken. Deze moet in zijn
wetgevende vergadering,
eerst het centraal comité vol
gend Jaar in Genève en ver
volgens in de Assemblee in
1981 in Vancouver hierop rea
geren.
Het Inbouwen van de vijfjarige ter-
mijn kwam voort uit een compromis.
De sectie, die zich met energievraag
stukken had beziggehouden, had een
onbepaald moratorium aan de confe
rentie voorgelegd, maar dat stuitte
op weerstand van de zijde van de
Russen, van enkele deelnemers uit de
derde wereld en van de establishment
van kernfysici en vertegenwoordigers
van deze industrietak in de rijke
landen.
Een van de vertegenwoordigers uit
de derde wereld die zich tegen het
moratorium uitsprak, zei dat hij
niet goed inzag waarom juist nu de
rijke landen al een eind op weg zijn
met kernenergie, aan de arme moet
worden gezegd dat het te moeilijk
en te gevaarlijk is. Hij wees op de
kans dat de rijke landen de energie
uit de derde wereld gewapender
hand zullen komen halen, als zij
niet verder gaan met de ontwikke
ling van kernenergie, die hen voor
een belangrijk deel onafhankelijk
zal maken van de fossiele brand
stoffen.
De Zweedse gedelegeerde Setter-
wal zei, dat het rapport van de
energiesectie de ernst van de situa
tie rondom energie in de wereld
niet voldoende duidelijk stelde. Hij
wees erop, dat er massale werkloos
heid kan komen en dat tenslotte de
armen in de rijke landen en de
arme landen slachtoffer kunnen
worden van een besluit de kern
energie niet verder te ontwikkelen.
Russen
Hij noemde het dwaas en gevaar
lijk wat de conferentie over het
moratorium besloot. Hij voorzag
een enorme vervuiling van het leef
milieu, wanneer in plaats van
uraan kolen gebruikt zouden wor
den voor energieopwekking. „De
risico's voor de mensheid zouden
groter zijn zonder kernenergie dan
met kernenergie", aldus Setterwal.
De Leningradse aartsbisschop Kiril
zag het voor de Sowjet-Unie donker
in, wanneer de daar allang voorgeno
men grootse plannen tot het bouwen
van kerncentrales plotseling terzijde
gelegd zouden moeten worden. Hij
wees erop dat de Sowjetunie dan van
een olie-exporteur tot een importeur
van olie zou worden. Dat zou een
onaanvaardbare neerslag hebben op
andere landen van Oost-Europa, die
nu hun gas en olie uit de Sowjetunie
betrekken.
Naast het meerderheidsrapport uit
de energiesectie was er ook een kort
minderheidsrapport, dat geïnspi
reerd was door prof. David Rose, de
vice-voorzitter van het MIT. Rose zei.
dat de energieproduktie door middel
van kernkracht heden ten dage de
minst gevaarlijke methode is. Vol
gens Rose staat een onbeperkt mora
torium gelijk met een veto tegen
kernkracht. Hij sprak zich er ook
tegen uit, omdat in geval van een
moratorium veel geleerden zich op
andere onderwerpen zullen speciali
seren. waardoor het moeilijk zou zijn,
de zaak weer op gang te krijgen,
wanneer eventueel een einde aan het
moratorium zou komen.
Geloofswaardigheid
De doorslag in het energiedebat werd
gegeven door de Britse kernfysicus
dr. John Francis. Hij zei, dat een
absoluut moratorium een breuk zou
betekenen met de tot dusver in de
wereldraad aanvaardde houding van
een voorwaardelijk 'ja' tegenover
kernenergie. Hij betoonde zich be
zorgd, dat zo'n zwenking de geloof
waardigheid van de wereldraad onder
de geleerden zou kunnen ondergra
ven, waarop de voorzitter van de
energiesectie, dr. A. H. van den Heu
vel uit Nederland, zei dat een niet
uitspreken van een moratorium de
geloofwaardigheid van de wereldraad
bij de tegenstanders van kernenergie,
onder wie ook talrijke geleerden, zou
ondermijnen.
Volgens Van den Heuvel was de uit
spraak van een moratorium in het
geheel geen breuk met het verleden,
maar slechts een gevolg van de toe
spitsing van het 'voorwaardelijke ja'
uit vroegere verklaringen.
De aangenomen resolutie wil niet dat
reeds bestaande kerncentrales wor
den gesloten. Zij vraagt erom het
splijtbare materiaal niet op te werken
zodat plutonium kan ontstaan, en
geen centrales te bouwen die op plu
tonium draaien. De resolutie verlangt
een brede publieke discussie over de
toepassing van kernenergie.
De sectie stelde voor, een internatio
nale actie te beginnen, die ten doel
zal hebben dat mensen zich persoon
lijk verbinden energie te sparen. De
tekst voor zo'n persoonlijke gelofte
zou kunnen zijn: „Ik neem mij voor
benzine en elektriciteit thuis bij mijn
DUBBELZINNIG
je moet hier dubbelzinnig leven
verslingerd aan wereld en aarde
én in verwachting van een komend
rijk;
of juist daarom
je moet hier dubbelzinnig leven
met alles voor allen samen
en tegelijk in diepe eerbied voor die j
ene mens;
of juist daarom fch
je moet hier dubbelzinnig leven
altijd onder de ogen van Hem
en tegelijk naar mensen toegekeerd;
of juist daarom
.je moet hier dubbelzinnig leven
bedacht of> wat komen gaat
en verzonken in stemmen van
vroegei?;
of juist daarom.
werk en in mijn vrije tijd te sparen en
meer energie beschikbaar te laten
komen van hen van wie de basisbe
hoeften niet1 gedekt worden".
Ds. F. N. M. Nijssen
waarin opgenomen: De Rotter
dammer. met Dordts Dagblad,
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Directeur mg O Postma
HOOFDKANTOOR
PostDus 859
1000 AW Amsterdam
tel 020-913456
leie* 13006
Postgiro 66 00 00
Bank Ned Oedietbank
Rekenmgnr 23 00 12 574
Gemeentegiro Amsterdam
XU000
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Poslbus 948
3000 AX Rotterdam
tel 010-115588 (abonnementen
en (worging)
tel 010-115588 (redactie)
lel 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
Westblaak 4
Rotterdam
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Den Haag
tel 070-469445
Parkstraat 22
Den Haag
_REGIO NOORD/OOST-NEDERLANO
(uitsluitend administratie)
Postbus 3
Z 6000 AA Zwolle
tel 05200-17030
Abonnementsprijzen:
Per maand 15.90
Per kwartaal I 47,70
Per halt jaar 95.40
Per jaar 188 60
Advertent etaleren oo aanvraag
1 Teleloniscfta abonnementenopdrachten
adressen boven)
-Opgave familieberichten 9-19 30 van
- maandag t m vrijdag Op zondag van 18-
20 uur «©lef 020-913456
020-936868 o» schr,neii|k aan Mmi-Adv
J a'deiing postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adrcswijzig-ngen uitsimtend schriftelijk
tan onze Amsterdamse adressen
Van een onzer verslaggevers
BOSTON Tot verdriet van
enkele vrouwen, meest uit de
industrielanden, heeft de con
ferentie over geloof en weten
schap en toekomst die de we
reldraad van kerken in Bos
ton heeft gehouden, zich op
het punt van abortus sterk op
de vlakte gehouden.
Het onderwerp kwam aan de orde
naar aanleiding van het overleg over
de genetica en de biologische mani
pulaties met genen. De conferentie
stelt vast dat de kennis van de erfe
lijkheidsleer de medici in staat stelt
een zwangere vrouw in een vroeg sta
dium te waarschuwen, wanneer zij
een gehandicapt kindje verwacht. In
dat geval doet zich de vraag ten aan
zien van zwangerschapsonderbreking
voor. De conferentie waarschuwde
dat de betrokkenen licht beïnvloed
kunnen worden door al te gemakke
lijk te praten over abortus.
De conferentie riep daarom de we
reldraad op een studiegroep te vor
men, die zich zal bezig houden met de
ethische, theologische, sociale en
wettelijke problemen in verband met
abortus van erfelijk gehandicapte
vruchten. De groep moet zich voorts
bezig houden met het vraagstuk van
pas geborenen met ernstige afwijkin
gen en met bevruchting door een an
der dan de wettige vader, met be
vruchting van een ei dat niet van de
wettige moeder is en met het over
plaatsen van embryo's.
Zolang het gebeurt met inachtne
ming van voldoende veiligheidsvoor
zieningen heeft de conferentie over
geloof en wetenschap geen bezwaar
tegen de DNA-technologie waarbij
planten en huisdieren betrokken zijn.
De gevaren die hierbij bestaan dwin
gen evenwel tot veiligheidsvoorzie
ningen, zoals de Canadese regering
heeft vastgesteld.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Ds. F. N. M.
Nijssen, een van de directeu
ren van de stichting Kerk en
Wereld te Driebergen, is be
noemd tot diakonaal predi
kant van de hervormde ge
meente in Den Haag.
Het gaat hier om een voor Den Haag
nieuwe functie. In de binnenstad en
de daaraan grenzende wijken komt
ook de hervormde gemeente veel in
aanraking met problemen, die welis
waar in de hele samenleving spelen,
maar die veelal in de oude stadswij
ken 2ijn geconcentreerd. Men vindt er
mensen die kwetsbaar zijn, die nau
welijks aanvaard worden en niet tot
hun recht komen.
De centrale diakonie van de Haagse
hervormde gemeente vond, dat de
kerk daar vanuit een dlakonale in
valshoek zinvol werk zou kunnen ver
richten. Een overweging om daarvoor
een predikant te benoemen, was de
verwachting, dat een predikant eer
der zal worden geaccepteerd, wellicht
meer herkenbaar is en gemakkelijker
contacten zal kunnen leggen.
Het werk, dat ds. Nijssen zal gaan
doen, ligt in de lijn van zijn huidige
activiteiten bij Kerk en Wereld. Als
hoofd van het kerkelijk service-team
richtte zijn werk zich op missionaire
gemeente-opboiw. Hij was ook nauw
betrokken bij "Zending in Neder
land" en bij verschillende evangelisa-
torische projecten. Eerder dit jaar
baarde hij opzien met een artikel in
Trouw, waarin hij een hergroepering
van de reformatorische kerken voor
stelde in een progressieve en een con
servatieve kerk.
Ds. Nijssen komt rechtstreeks in
dienst van de centrale diakonie en zal
door de kerkeraad worden beroepen
tot predikant voor bijzondere werk-
zaamhedne. Hij zal waarschijnlijk in
november met zijn werkzaamheden
kunnen beginnen. Hij is 53 Jaar en
werkte vanaf 1970 bij Kerk en Wereld
Daarvoor was hij predikant in Mij
drecht, Goes en studentenpredikant
in Wageningen.
Islam-week m.m.v. dr. I. P. C. van
't Hol en prof. dr A. Wessels. 6-10
augustus, Hydepark. Doom (tel.
03438-4041).
Nieuw leven in oude steden, over Somoza (2)
het behoud en de leefbaarheid van
oude stadskernen, 20-24 augustus,
Den Alerdinck, Laag Zuthem (tel
05290-541)
Verbeteren
Toepassing van de DNA-technologie Clonen
voor medische doeleinden bij mensen
zoals de vervanging van beenmerg
cellen die niet goed functioneren door
andere die dat wel doen, roept geen
bezwaar op. Wanneer echter mense
lijke zaad- of eicellen in de reageer
buis door midden van DNA-technolo
gie „verbeterd" worden, roept dat
volgens de wereldraadconferentie wel
etnische problemen op, omdat de ver
andering van de genetische lijn van
de mens een kwalitatieve wijziging is
in de medische beïnvloeding van het
menselijk leven. Zulke beslissingen
eisen een veel breder opgezet onder
zoek dan alleen het betrokken mense
lijk individu kan verrichten.
De conferentie stelde vast, dat de
DNA-technologie bij mensen erg
kostbaar is, en dat de mens, teneinde
zijn erfelijke eigenschappen gezond
te houden, beter andere wegen kan
volgen dan DNA-technologie. Het
geld kan beter besteed worden aan
preventief medische zorg en aan be
strijding van straling. Zolang we niet
zeker zijn dat alleen het gewenste gen
wordt overgeplant roept de conferen
tie op tot uiterste terughoudendheid.
De conferentie sprak zich uit tegen
„clonen" met mensen. Deze technolo
gie stelt de wetenschap in staat meer
dere identieke mensen „te maken"!
ling lijkt nergens op. Dit is gewoon
smijten met gemeenschapsgeld.
Zwolle Th. J. E. Woudbuysen
Gezond leger
Relevant
In Trouw van 16 juli een citaat uit
„Protestants Nederland" van drs. K.
Exalto. Ik weet en waardeer, dat
Trouw uitermate correct is in het
pluriform doseren van verschillende
meningen. Maar toch vond ik het fijn,
dat het prentje van Berkhof de rug
naar het bedoelde citaat had toege
keerd! Eigenlijk zou ik daar ook wel
mee kunnen volstaan, ware het niet,
dat er een vraag bij mij rijst naar
aanleiding van de eerste vijf regels
van Exalto. Ik citeer opnieuw: „Bij al
wat over het geloof gezegd wordt,
wordt onmiddellijk gevraagd naar de
relevantie ervan voor de praktijk van
het leven. Wat hééft men er aan? Wat
kan men er mee dóen?" (Einde ci
taat.) Exalto heeft daar kritiek op.
Mijn vraag is nu: Heeft Jezus dit ook
niet met grote nadruk gezegd? En
wanneer dan In de kritiek, die erop
volgt, het links politieke ijveren te
gen de „zogenaamde rassendiscrimi
natie in Z.-Ufrika" (aanhalingstekens
van mij, B.K.) ter discussie wordt
gesteld, dan weten we wel weer hoe
laat het is. Ik hoop niet te laat!
Zwolle B. Kok
KLM-EL AL
Mevrouw Smit-Kroes keerde teleur
gesteld en met lege handen terug;
jammer wij zouden haar gaarne meer
succes hebben gegund. Ook de Israë
lische regering is teleurgesteld, want
ln ons zaken doen worden nog steeds
„Niet Jood verklaringen" afgegeven
en wordt Israël ook door ons land
gediscrimineerd. Hoogste tijd voor
onze regering waarvan ook mevrouw
Smit-Kroes deel van uitmaakt, eerst
eens schoon schip in eigen land te
maken. Hier hebben wij weer te ma
ken met die bewuste splinter in an
dermans oog, maar de balk in ons
eigen Nederlands oog, daar zijn wij
stekeblind voor.
Vorden A. B. Hüsken
Politiek is een ongewis bedrijf, dat
echter best zijn aardige kanten heeft.
Van het een zowel als van het ander
kunnen de heren dictators meepra
ten, zoals het recente verleden nog
weer eens leert. Worden gewone boe
ven door politie en justitie lastig ge
vallen, ook als ze een landsgrens pas
seren, 'niet alzo vergaat het deze he
ren. Mocht voor hen ooit, na jaren
lang zich te hebben rijk gestolen en
zich te hebben zat gemoord, het onza
lige moment aanbreken om de benen
te nemen, dan is daar nog altijd het
troostend perspectief van een gast
vrij land en een onbelemmerd genot
van hun in veiligheid gebrachte buit.
Ziedaar recentelijk het lot van onder
anderen Idi Amin en Somoza in res
pectievelijk Libië en de Ver. 8taten.
De laatste had overigens enige reden
om op begrip en erkentelijkheid te
mogen rekenen na zo veel jaren direc
te en indirecte steun te hebben ont
vangen. Er bestaat gelukkig in deze
wereld soms nog zo iets als trouw aan
een vriend in nood, zelfs als men hem
op het laatst ineens niet zo aardig
meer ging vinden. Simpele zielen heb
ben het er echter maar moeilijk mee.
Ze vinden die ongelijkheid in behan
deling van kleine en grote boeven een
ongehoord schandaal. Om eerlijk te
zijn hebben ze, dacht ik, welbe
schouwd ergens niet helemaal onge
lijk.
Ede G. van Loo
Euro-parlement
De bedragen, die de leden van het
Europese parlement in handen krij
gen met inbegrip van onkosten- en
reisvergoeding vind ik tamelijk aan
de hoge kant om het zacht uit te
drukken. Wat mij echter bepaald
dwars zit is, dat de leden een bedrag
van vijfduizend gulden, bestemd voor
salariëring van een assistentie), in
hun eigen zak kunnen steken zonder
dat daar een haan naar kraait. De
jeugdwerkloosheid in alle aangeslo
ten staten ls groot Wanneer de leden
van het parlement werkelijk allen
iemand aanstelden, dan kwamen
honderden aan interessant werk.
Maar dan moeten die vijfduizend gul
den wel uitgegeven worden. Wenst
men geen assistentie, ook goed. maar
dan dit geld niet bovenop de toch wel
uitstekende vergoeding die men
krijgt. De nu tot stand gekomen rege-
U besluit uw commentaar van 18 juli
betreffende de machtswisseling in Ni
caragua met de hoop uit te spreken,
dat de nationale garde zal worden
omgevormd tot een gezond leger. Nu
is dat een zeer moeilijke opgave, want
een leger is niet gezond en kan dat
ook nooit worden. Legers en soldaten
zijn een bedjeiging voor vrijheid en
democratie. Het volk van Nicaragua
lijkt me al genoeg ervaring met ge
zonde legers te hebben. Na mariniers
uit de Verenigde Staten en nationale
gardisten zou het voor de Nicaragua-
nen gelukfcig zijn als ze zonder mili
taire dreiging konden leven.
Oud-Beijerland
Martin L. van der Star
Abraham van Splunter
ADVERTENTIE
Schitterende illustraties van Maijolein
Bastin, waarin zij de natuur laat zien in
lente, zomer, herfst en winter.
Poster-formaat, dus ruim plaats voor
alle veijaardagen die u wilt onthouden.
De conierentie wijst erop aat mensen
meer zijn dan een verzameling van
cellen en genen. Ieder mens heeft een
eigen leven, een eigen gevoel, een
eigen leed en eigen vreugde.
De conferentie vraagt de wereldraad
van kerken een gezamenlijk beraad
met de organen van de Verenigde
Naties die daarbij betrokken zijn te
organiseren over de ethische kanten
van het manipuleren met erfelijk
heidsmateriaal in de tussentijd
spreekt de conferentie zich uit tegen
genetische experimenten met men
sen, anders dan voor het herstel van
genetische defecten.
De conferentie in Boston heeft voorts
gewaarschuwd tegen gedragsbeïn
vloeding door middel van genetische
technologie of op een andere manier.
Het rapport noemt de massamedia en
zelfs soms kerkelijke praktijken ter
beïnvloeding van mensen. Dat soort
beïnvloeding gaat in tegen Gods be
doeling. De conferentie vraagt daar
om aandacht voor die mensen die in
het bijzonder het slachtoffer kunnen
worden van gedragsbeïnvloeding: ge
vangenen. verpleegden in psychiatri
sche klinieken en militairen.
Beroepingswerk
GEREF. KERKEN
Bedankt voor Ridderkerk: T. J. va
Loo te Ten Boer.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Werkendam: J. Karei
te Opheusden.
De zendingssecretaris van de christ
lijke gereformeerde kerken, ds
Drayer, is gisteren samen met ds I
P. Brandsma uit Drachten naar Ind
nesië vertrokken voor een werkb
zoek aan de Torajakerk van Mama!
op Zuid-Celebes. Deze kerk van thai
64.000 leden in 250 gemeenten is on
staan door vijftig jaar christelijke g
reformeerde zending. Ds Brandsn
werkte er tot 1976. Op het ogenbl
werken er ds C. W. Buijs, mevrou
drs W. A. van der Klis (kadervormii
en vrouwenwerk) en mevrouw dokt
E. van Riessen. De delegatie wori
eind september terugverwacht.
Van een onzer verslaggevers
DELFT De Delftse studentenpi
dikant L. A. Kopmels vindt, dat
een vergunningenstelsel voor autol
zit en autogebruik moet komen, zo;
er ook woon- en bouwvergunningd
nodig zijn.
In een artikel in het kerkblad He
vormd Delft wijst hij op de tiendi
zenden slachtoffers van het verkee
maar ook op de milieu-, energie- «V;
gezondheidsaspecten. Als een ve
gunningenstelsel niet haalbaar is, v
ds Kopmels in ieder geval strenaw
maximumsnelheid, verhoging leiJde
tijd rijbevoegdheid, begunstiging
verbetering openbaar vervoer en eate
verbod van alle autoreclame.
se
Ds Kopmels wijst daarbij op iede a(
persoonlijke verantwoordelijkhei w,
„Het behoort tot het christelijk eth( pi
van onze tijd, in ons land. zovele
mogelijk van de auto af te zien en al
hoop nog altijd op een kerk die eefn
principieel néén zonder ja tegen dei
vorm van vervoer en verkeer laL,
horen en daarvan ook blijk geeft r'
het gedrag en niet alleen in de gezin
heid van haar leden. Want het gaat
het christelijk geloof om gans ee
voudige, gans niet diepzinnige u
hoogdravende dingen," aldus
Delftse studentenpredikant.
ge
Van een onzer redacteuren
In
AMSTERDAM Het Hongaarse n£e
tionale volkslied begint nog altijd
met de woorden „God zegene en b j11
hoede de Hongaren.en een recei'jj
onderaoek onder Hongaarse jongere
heeft uitgewezen, dat een hoog pere
centage van hen religieus is.
Dat bericht het Joegoslavische bla
Politika. Het schrijft deze religiosite
toe aan nieuwsgierigheid of een a
keer van datgene, wat de jeugd dag
dag uit opgediend krijgt op de sch<
len. Volgens een Hongaars partijbU
gaat tien tot vijftien procent van al
Hongaren regelmatig naar de kerl
maar is bijna de helft (45 procent) va
de bevolking religieus te noemen. O
het platteland loopt het aantal gele
vigen op tot tachtig procent. De ve
houding rooms-katholieken - protel
tanten in Hongarije is twee op één
OEGSTGEEST Dit najaar organ
seert de Nederlandse zendingsraa
op twaalf plaatsen regionale zen
dingsdagen. Het thema is steec
„Zending - evangelisatie 1980 - 1990"
De data zijn 6 oktober in Goes, Hoc
geveen en Sneek, 27 oktober in An
hem, Maassluis, Nijverdal en Sittafl
3 november Utrecht, 10 novemtx
Groningen en 17 november Eindhl
ven, Santpoort en Voorburg.
