Sfeer als essentie De Koning stopt subsidie voor project actiegroepen jlgg \ÉF?*s&.. 'f Ik -Pi- Zes miljoen te kort bij Paulusstichting De Marx Brothers in hun voordagen iiekenhuis in de fik The Who in de uitverkoop Straffen tot anderhalf jaar in bouwfraude-zaak - 'icnic at Hanging Rock 11 Omdat werkgroep Israël niet mee mag doen he Cocoanuts City on Fire The Kids are Alright Aanschaf vakantiecentrum verkeerd Drie verdachten veroordeeld Prolongaties en reprises 7 BIJDAG 20 JULI 1979 r FILM BINNENLAND TROUW/KWARTET P6-RHS11 bor W. Wielek-Berg lustralië is ongeveer zo groot de Verenigde Staten van erika, maar het continent ft het inwonertal van een in land: iets meer dan der- in miljoen. Daarvan is 70% ncentreerd in vijf steden: 'dney, Melbourne, Brisba- Adelaide, Perth. Austra- gaan blijkbaar vaak naar bioscoop, want hun land :at als vierde op de lijst van emers. ok hun filmindustrie is oud, die ateert van 1900, maar tot dusver viel niet veel over naar huis te schrij- n. De Australische films die we ennen zijn door buitenlanders ge laakt, voor eigen talent was geen langstelling en dientengevolge een geld. ötin 1970 de „Australian Film Deve- ipment Corporation" werd opge- cht, die voor gulle financiering zorg- e. De gevolgen bleven niet uit: de iatste jaren trekken Australische lms de aandacht op festivals. Zeker omt een deel van die opvallende elangstelling voort uit nieuwsgierig- eid naar maagdelijk terrein (wat we- ;n we weinig van Australië, wat we- »n we veel van Amerika, als je daar ens over nadenkt merk je, hoeveel iformatie over land en volk uit films wordt geput), maar ook het niveau speelt wel degelijk een rol. Meester werken zijn het niet, goed internatio naal peil bereiken ze over het alge meen wel, dat is heel veel voor een industrie die nog in de kinderschoe nen staat. Een van die films (er worden binnen kort meer in Nederland uitgebracht) is „Picnic at Hanging Rock" van Pe ter Weir. Of het boek van Joan Lin- say, waarop de film ls gebaseerd, uit gaat van een authentiek feit ls niet geheel duidelijk. In elk geval wordt gesteld dat op Valentijnsdag (14 fe bruari, maar in Australië is het dan zeer warm), in 1900, drie kostschool meisjes en een lerares tijdens een picnic in de dreigende schaduw van de oeroude vulkanische rotsformatie Hanging Rock, verdwenen zonder een spoor achter te laten. Heet en loom is de lucht, hypnotisch de sfeer als de meisjes in hun witte jurken de berg beklimmen, als offerdieren gaan liggen, als door een vreemde macht gedreven blootsvoets verder dwalen om nooit terug te keren. Dat wil zeggen: een van hen vlucht op het laatste ogenblik (waarvoor?) en een ander wordt later teruggevonden, maar ze heeft haar geheugen ver loren. Wat is er gebeurd op de berg? We komen er niet achter, ook al wordt de rest van de film grotendeels gevuld met zoekacties, ook al doen geruch ten en fluisteringen de ronde. Hebben de oude geesten er iets mee te ma ken? Zijn de meisjes verdwaald in '.«*4 Sfc V *j$j 't f|h - Van onze parlementsredactle DEN HAAG Minister De Koning (ontwikkelingssamenwerking) heeft besloten geen subsidie meer te verstrekken aan een project voor bedrljfs- en schooljeugd in Amsterdam. Dit BSJ-project, opgezet door tien actiegroepen, is erop gericht informatie te geven aan leerkrachten over de derde wereld. een andere tijdzone, de „droomtijd" van de aboriginals, de oorspronkelij ke bewoners van Australië? Iets wat daarop wijst is het feit, dat alle horlo ges om twaalf uur *s middags stil zijn blijven staan. Maar de hints, de aan wijzingen lossen op in het niets. Wel worden we geconfronteerd met Victo riaanse hardheid in de persoon van de directrice van het internaat, met Victoriaanse frustraties, met het dra ma van een ander meisje, Sara, dat verliefd is op de schone, verdwenen Miranda (meermalen vergeleken met een engel van Botlcelli) en na haar wrede uitdrijving uit de school zelf moord pleegt. Met de directrice loopt het overigens ook slecht af: alles valt in brokken uiteen. Een mysterie zonder ook maar een schijn van een oplossing meestal laat zo iets gevoelens van onlust ach ter. Maar bij Peter Weir (in niet gerin ge mate geholpen door cameraman Russell Boyd, die grotendeels op lo catie filmde) is de sfeer de essentie: hij tovert ons een landschap voor dat overrijp is en zwanger van onheil, doch een indringende, nostalgische schoonheid bezit. Van wat hij vertelt moet hij het niet hebben, het verhaal is mager en er zitten bijna dilettantis tische toevalligheden In, van het hoe des te meer. En dat hoe is niet gering: we houden van de film een bijna pervers-mooie impressie over van oude dingen en mensen die voorbij gaan, van een tijd die voorgoed verlo ren is. Wie naar „Picnic at Hanging Rock" gaat om een spannende thril ler te zien zal bedrogen uitkomen, maar toch is hij van spanning ver vuld. Een spanning zonder uitlaat, een spanning die als het ware telkens wordt terugverwezen naar de holen en spelonken van de droom en de fantasie. Zo'n film zie je niet elke week. Amsterdam-Alhambra 1, 12 jr. De minister ls tot zijn besluit geko men, omdat de actiegroepen catego risch weigeren de werkgroep Israël aan het project te laten meedoen. Hierover is al drie jaar een gesprek gaande tussen de werkgroep en de actiegroepen. Het besluit van De Koning om de subsidiekraan dicht te draaien, druist in tegen het advies van de Nationale commissie voorlichting en bewust wording ontwikkelingssamenwer king (NCO). In die commissie stelde een meerderheid zich op het stand punt dat het BSJ-project in elk geval subsidie moest blijven ontvangen. Voor dit jaar hadden de actiegroepen 76.909 gulden subsidie voor hun pro ject gevraagd. Vorig jaar kreeg het project bijna 69.000 gulden en het jaar daarvoor bijna 63.000 gulden. Het BSJ-project valt onder de Her vormde stichting jeugd en jongeren werk in Amsterdam en heeft als zoda nig direct te maken met de centrale kerkeraad van de Nederlands her vormde gemeente ln Amsterdam. Deze heeft begin dit jaar nog gepro beerd te bemiddelen in het conflict tussen de werkgroep Israël en de ac tiegroepen. De legendevorming rond de Marx Brothers, de Amerikaanse komieken die vooral in de jaren dertig en veer tig toneel en witte doek verrijkten met hun chaotische, anarchistische humor, heeft tot gevolg, dat allengs al hun films worden hervertoond. Zo ook hun eerste „The Cocoanuts", uit 1929. Ze zijn daarin nog gevieren aan wezig, Zeppo, die voor de romantiek zorgde en eigenlijk niet in de familie paste, verdween na de eerste vijf films. Oroucho, Chico en Harpo ble ven over en altijd zichzelf: Groucho, de spil waar alles om draait is de man met de sigaar in het halfsleetse nette pak, die zijn begeerte naar vrouwen en geld voortdurend frustreert door zijn gruwelijke grappen; Chico is sloom, spreekt namaak-Italiaans en speelt niet onverdienstelijk piano; Harpo, die volstrekt achterlijk over komt. i6 niet doofstom maar wil niet spreken en pikt soms en passant een harp om wat te mediteren. In hun eerste film, geregisseerd door Robert Florey en Joseph Stanley, zijn die eigenschappen al vastgelegd, ze zullen niet meer veranderen. Maar wat voor praktisch alle Marx Bro- thers-films geldt, de volstrekte onno zelheid en onsamenhangendheid van het scenario, geldt voor „The Cocoa nuts", onder andere een soort musi cal, in verhevigde mate. Ook zijn de gebroeders daarin duidelijk nog niet op het hoogtepunt van hun kunnen: de vernietigend-venijnige replieken van Groucho (hij hield het het langst uit, later gewerd hem een televisie carrière) op alles wat hem voor de voeten loopt, verslappen te dikwijls om het zaakje goed aan de gang te houden. Daarom heeft „The Cocoa nuts" voornamelijk curiositeitswaar- de: uitnemend geschikt voor filmmu sea, minder voor de bioscoop. Amsterdam-City 3 en denke zich in: een stadswijk in men. Midden in die wijk een iekenhuis. Vol patiënten. In de rich- Ing van dat ziekenhuis raast een erstikkende vuurstorm. De patiën ten worden, via een door brandweer leden tot stand gebrachte watertun nel, geëvacueerd. Bij de mensen op intensive care" worden kortweg alle slangetjes, waarmee ze aan appara ten liggen, los getrokken: dan maar lood mee. En te midden van al dat )arre vuur- en reddingsgeweld ligt een jonge vrouw, minzaam lachend, W vrolijk en grapjes makend, te beval- len. Daarbij geholpen door een rijke trut; een yia huwelijken en echtschei- ie dingen opgeklommen volkskind dat, n de uren van gevaar, laat zien uit Welk kostbaar mahoniehout zij ge sneden is. Zonder iets van verpleging of bevallingen te weten helpt zij de iraamvrouw, waarbij, in weerwil van ruurstormen en dreigende verstik king, de ontroerde glimlachen niet van de gezichten wijken. Deze beeldnonsens is een van de vele achwekkende voorbeelden uit de ilm „City on fire" („Stad in vlam- haalt de film een dikke voldoende. Niet zonder trots wordt door de publi citeit vermeld, dat er in Montreal ter wille van de film een straat werd gebouwd met een lengte van 500 voet en negen gebouwen met een hoogte van 60 voet. En dat alles, nó een brand ontstaan door stiekem roken de jochies, via de ontploffing van een olieraffinaderij in de fik. Die ontplof fing heeft een „psychologische ach tergrond". Zij wordt met opzet ver oorzaakt door een employé van de raffinaderij, die meent onrechtvaar dig behandeld te zijn. De man heeft net voldoende verbeten wezenloos heid op zijn gezicht gesmeerd gekre gen om als fanatieke brandstichter aannemelijk te zijn. Wat de film wil bewijzen (als men er ten minste van wil uit gaan. dat een film überhaupt Iets zou moeten be wijzen)? Niets. Zij is uitsluitend opge zet om met vuur te spelen. Wel vormt zij een (zoveelste) indirect bewijs van het onvermogen, dat, ten aanzien van het maken van „groot opgezette films", zich steeds duidelijker mani festeert. Er wordt onbeschaamd leen- tje buur gespeeld bij ln de archieven opgeborgen films. Maar verheviging van voorbeelden is nog geen teken van groter rijkdom. Integendeel. „City on fire" is doodarm aan verbeel dingskracht. D.O. Amsterdam-Cineac Damrak 1 en Rem brand tpl, Rotterdam-Cineac Beurs en Arena 2; Den Haag-Odeon 1 en Corso; Nijnjegen-Luxor; Eindhoven-Rembrandt 1; Arnhem-Luxor; Amersfoort-Cinema 1, 12 jr. Je hoeft niet veel van pop en rock af te weten (of er zelfs van te houden) om geïnteresseerd te zijn in films over die fenomenen van onze tijd. Als ze tenminste achtergronden laten zien, inkijkjes openen, ons doen vermoe den „what makes Sammy run" (of „drum", in dit geval). Een voorbeeldi ge film in dit genre was bijvoorbeeld „Gimme Shelter" over de Rolling Stones. De Engelse „superpopgroep" The Who (bestaande uit Roger Daltrey, Pete Townshend, John Entwistle en drummer Keith Moon, die in 1978 stierf) dateert niet van vandaag of gisteren: in 1976 werd gedebuteerd, in 1968 furore gemaakt op het legendari sche Woodstock-festival. Voorname lijk door het ln woeste extase kapot- rammen van het instrumentarium, krijgt men de indruk. Maar hoe het ook zij: zo'n lange geschiedenis, daar valt toch wel iets Interessants uit te putten? Niks hoor, als je de film „The boys are alright" moet geloven, die kort voor Moons dood werd voltooid. Hij bestaat uit flarden van optredens, aaneengelijmd door een nep-inter- view waarbij de „boys", kennelijk ge programmeerd, braaf hun best doen om hun image van krengen hoog te houden. Elke vraag wordt met een flauwiteit beantwoord en dat ls al heel vervelend als jongens het doen, maar uit monden van mannen die de dertig ruimschoots gepasseerd zijn klinkt het bijkans ondragelijk. Wijzer word je er allerminst van. ook niet vrolijker, als retrospectief is de film (van Jeff Steln) waardeloos, als hom mage een aanfluiting. Als je de mu ziek wilt horen kun je beter de platen kopen, hoef je ook niet naar dat stom me gewauwel te luisteren Amsterdam-Lcidseplth.; Den Haag-Apol- lo 1; Rotterdam-Calypso, a.l. ger Pronk, ln het voetspoor van de buitenlandse politiek die Nederland voert. Het standpunt van de minister was voor de actiegroep Cuba Venceremos eerder aanleiding om in beroep te gaan bij de Raad van State. Deze stelde eind mei de minister in het gelijk. De Koning wacht nu voor de drie projecten eerst nog het advies af van het zogeheten Adviescollege voor lichting en bewustwording ontwikke lingssamenwerking. een club van ex terne deskundigen onder voorzitter schap van dr A. van den Heuvel, secretaris-generaal van het her vormd-kerkgenootschap. ADVERTENTIE 'Racistisch' De kerkeraad kwam met een voorstel om de werkgroep Israël een gelijkge rechtigde positie in het project te geven en haar in de gelegenheid te stellen haar standpunt tegenover de leerkrachten naar voren te brengen. De actiegroepen, waaronder het Chi- li-comité, het Palestina-comité en de Vereniging van dienstweigeraars, weigerden dit. Zij vinden de werk groep Israël een racistische bewe ging, omdat zij het zionisme zou steunen. De problemen gelden overigens niet het gehele BSJ-project, maar een on derdeel daarvan, namelijk het zoge heten Vado-project. In dit vakdocen ten project krijgen vakdocenten aardrijkskunde, geschiedenis et cete ra, informatie over de derde wereld. Daarbij komt ook het Midden-Oosten ter sprake. Voor de werkgroep Israël was dat aanleiding om aan de actie groepen te vragen of zij aan het pro ject mocht deelnemen. Toen de ach- tiegroepen dat weigerden, stapten Amnesty International en de milieu groep „Maskers af" uit het project. De kerkeraad van de hervormde ge meente besloot zijn subsidie aan het project stop te zetten toen de actie groepen weigerden op zijn voorstel in te gaan. In zijn brief aan de NCO zegt minister De Koning nu dat hij dé subsidie aanvraag van het BSJ-project wel zou hebben goedgekeurd indien men de door de kerkeraad voorgestelde, „redelijke spelregels" niet had ver worpen. Hij verwijt de actiegroepen een starre houding. Wanneer zij als nog zouden besluiten om de werk groep Israël tot het project toe te laten, wil hij de subsidie-aanvraag opnieuw in overweging nemen, blijkt uit zijn brief aan de NCO. In augustus zal de NCO opnieuw aandacht aan deze zaak besteden. Overigens moet de bewindsman over nog drie andere, min of meer omstre den projecten een beslissing nemen. Dat betreft de Filippijnengroep, de actiegroep Cuba Venceremos en het Palestlna-comité. Tot nu toe heeft hij afwijzend be schikt op subsidie-aanvragen van deze drie actiegroepen. Volgens een woordvoerder van het ministerie van ontwikkelingssamenwerking volgt hij hiermee de lijn van zijn voorgan- Van een onzer verslaggevers LICHTENVOORDE De Paulusstichting die onder meer dertien gezinsvervangende tehuizen voor geestelijk gehandi capten beheert, verkeert al geruime tijd ln ernstige financiële moeilijkheden. Naar schatting bedraagt het tekort bijna zes miljoen gulden en als er niet snel wat gebeurt ls de kans groot dat de Paulusstichting failliet wordt verklaard. Mocht het zover komen, dan zou ook het bedrag van twee miljoen dat de bewoners van de tehuizen in de loop van de tijd aan spaargeld bijeen ge bracht hebben verloren gaan. Dat spaargeld is bij de stichting onderge bracht en door het bestuur gebruikt om tal van zaken te financiëren. Oorzaak van de financiële perikelen is het vakantiecomplex „Groot HAARLEM (ANP) Aan drie van de vier eerste verdachten in de Haarlemse bouwfraude-affaire heeft de rechtbank gisteren straffen opgelegd tot anderhalf jaar. De hoogste straf, ander half Jaar. was voor de 37-jarlge onderaannemer J. N. uit Marken. Zijn 39-jarige collega L. O. uit Drachten, en de 30- Jarige P. K. uit Hoofddorp kregen leder één jaar. waarvan drie maanden voorwaardelijk. waarin aangedikt wordt over gedaan wat we al gezien hebben in >et voorbeeld van de vlammende to- enflat of een wereldstad, die onder tie schokken van een aardbeving ten •nder gaat. 'at stunts en brand-decors betreft Accatone Een der belangrijkste films van Pier Paolo Pasolini, over het Ro meinse sub-proletariaat. De gehele week in Liga '68, Groningen en Kijk- huls, Den Haag. Interiors De eerste ernstige film van Woody Allen en de eerste waarin hij zelf niet meespeelt. Prachtig mooi. De gehele week in Aihambra, Vlis-. singen. De gebroeders Leeuwenhart Schitte rende Zweedse jeugdfilm naar het beroemde boek van Astrid Ltndgren. De gehele week in Rembrandt 5. Eindhoven. Rome open Stad Klassieke film van Roberto Rosselinl uit 1945 over bezet ting en verzet in Rome. De gehele week in Studio. Utrecht. Julietta van de Geesten Film van Federico Fellini uit 1965 met Oiuliet- ta Masina in de hoofdrol. De gehele week ln Studio K, Amsterdam Annie Hall Film van Woody Allen, met Woody Allen en Diana Keaton, vol grappen en droefenis. De gehele week in Tuschinski 2, Amsterdam. Martijn en de Magiër Voortreffelijke Jeugdfilm van Karst van der Meulen. De gehele week in Cineac Brstr en City 7. Amsterdam: Harmonie. Alk maar; Palace 2. Arnhem; Casini. Bre da; Studio D, Delft; Cinema. Deven ter; Parisien, Eindhoven; Odeon 2. Den Haag; City 1. Oroningen; Studio, Haarlem; Metro, Heerhugowaard; Ci nema 2. Hengelo; Casino Plein, Den Bosch; Bijou, Hilversum; Lido 2, Lei den; Scala, Nijmegen; Rotterdam, Lumlère 3 en Studio '62; Catharijne 4, Utrecht; Aihambra 1, Vlissingen en Apollo, Zaandam. Una giornata particolare Ontroeren de film van Ettore 8cola over twee kleine mensen die worden vermalen door de molens van Mussolini's dicta tuur. met Sophia Lorcn en Marcello Mastroianni in de hoofdrollen. De ge hele week in Studio, Groningen. La Vie devant soi Franse film van de Israëlische regisseur Mosje Mizrahi met veel gevoeligheid en een prachti ge hoofdrol van Slmone Signoret. De gehele week in City 4. Amsterdam. Brutti sporchi e cattivi Klucht, ge dragen door sociaal mededogen over het Romeinse sub-proletariaat van Ettore Scola. De gehele week in Mo vies 2, Amsterdam en Studio '62, Rot terdam. Tegen J. N. was tweeëneen half jaar geëist, tegen de twee anderen elk anderhalf jaar. De rechtbank wilde een nader onderzoek ln de zaak tegen de vierde verdachte, de 32-jarige M. N. uit Haarlem, tegen wie drie jaar was geëist. De veroordeelde onderaannemers stuurden van 1976 tot en met 1978 vele tientallen facturen naar elkaar en naar andere verdachten, die nog worden berecht. Het op de facturen vermelde werk was nooit uitgevoerd, of maar gedeeltelijk. Op die manier stelden de bouwbedrijven elkaar in staat kosten op te voeren die in wer kelijkheid werden gemaakt voor zwarte lonen. Ook konden de aanne mers met de facturen zwart werk „wit" maken. In totaal zijn sinds maart 23 verdach ten in deze affaire gepakt. ZIJ hebben de gemeenschap voor minstens acht tien miljoen gulden benadeeld door geen loon- en inkomstenbelasting te betalen, en sociale premies niet af te dragen, aldus officier van justitie mr. C. van Riel Aan factuurbedragen gaat het om een totaal van zo'n zestig miljoen. De frauduleuze handelingen moeten worden gezien tegen de achtergrond aan een „toenemende achteruitgang van het normbesef, waar het betreft het vervullen van de plicht belastin gen en sociale lasten te voldoen," aldus het vonnis. Deze achteruitgang is het gevolg van de mogelijkheden om op vrij simpele, maar voor contro lerende instanties moeilijk te achter halen manieren aan de betalings- pllcht te ontkomen, en van de „steeds toenemende lastendruk, zoals die thans in alle geledingen van de bevol king wordt ervaren". Daardoor ont staat bij sommigen de indruk, dat zij zich zelf benadelen als zij nauwgezet aan hun verplichtingen voldoen, stelt de rechtbank. Het feit dat wettelijke maatregelen uitblijven om langs andere dan straf rechtelijke weg tegen fraudeurs op té treden, draagt bij tot het toegeven aan de verleiding om fraude te ple gen. Hetzelfde geldt voor de beperkte mankracht bij politie en Justitie en het ontbreken van een goed opspo ringsbeleid voor dit soort zaken De kleine kans op ontdekking en vervol ging rechtvaardigt een straf die alge meen afschrikt, aldus de rechtbank. Deunk", dat in mei 1974 werd aange kocht. Dit sportcentrum bevat een vakantieboerderij, twee zwembaden, een sportzaal, een manege en zomer huisjes en was bedoeld als vakantie oord voor de gehandicapten uit de tehuizen en hun ouders. De koop wer betaald met gelden van de be woners en was verder afkomstig van leningen. De opzet was dat dit bedrag zou wor den terugverdiend door de kosten op te nemen in de verpleegprijs. Aan vankelijk lukte dit, maar kort daarna voelden het ministerie van CRM en het Centraal Orgaan Ziekenhuistarie ven (COZ) niets voor een dergelijke dekking, waarna er moeilijkheden ontstonden voor de stichting. Het COZ verbood deze constructie en bo vendien viel ook de bezetting van het vakantiecomplex tegen, doordat de tehulabewoners er weinig gebruik van maakten. Oplossing? Ook het bestuur van de Paulusstich ting beseft langzamerhand, dat de aanschaf van „Oroot Deunk" ver keerd uitgepakt is en in overleg met CRM, waaronder de gezinsvervan gende tehuizen vallen, wordt nu ge probeerd een oplossing te vinden om uit de financiële problemen te raken. Augustus vorig jaar besloot het be stuur het vakantiecomplex van de hand te doen voor een bedrag dat ruimschoots de schulden dekt. Er zijn inmiddels een paar gegadigden, waaronder een landelijke stichting die zich eveneens bezighoudt met geestelijk gehandicapten De naam van de stichting wilde voorzitter J. B. Brouwer van het stichtingsbestuur niet noemen, maar zijn verwachting is dat de zaak ln augustus kan wor den afgerond. Van de kant van het ministerie van CRM bevestigde een woordvoerder gisteren, dat men druk met de afwik keling bezig ls. maar hij ontkende dat er plannen zouden zijn, dat CRM het beheer van de stichting ook tijde lijk niet overnemen. Voorzitter Brouwer zei desgevraagd nog. dat de exploitatie van het vakantiecentrum niet past bij het beheer van de andere tehuizen. „Dat vereist nu eenmaal een zakelijker Instelling en ons ont breekt het aan management op dit gebied. We doen ons uiterste best om zonder kleerscheuren dat wil zeg gen schuldenvrij uit deze kwes tie te komen en het ziet er naar uit dat dat wel zal lukken."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 11