1
Herman Gouwe,
noorderling
in het zuiden
Uit brieven van lezers
Zweedse bevolking;
maakt zelf radio
'Europees parlement
einde en nieuw begin'
Radio over
aardgas in
Z. Limburg
Ballet van
Hans van Manej
op Schumann
•Donderdag 19 juli 1979
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
door G. Kruis
Herman Gouwe (1875-1965) een naam die zelfs culturele insi
ders nauwelijks Iets zal zeggen.is dat niet een schilder of
zo.Dat was hij, en een zeer bijzondere. Om daar een idee
van te krijgen kan men tot 17 september terecht in het
expositiegebouw van het Westfries Museum, De Boterhal in
Hoorn.
Die onbekendheid Is overigens wel te
begrijpen. Al in 1927 vertrok de toen
al 52-jarige kunstenaar naar Tahiti.
Hij wilde in vrijheid leven, zei hij eens
in een Interview. „Ik zat geestelijk
aan de gTond. Ik heb 34 Jaar boeren
en paarden gemaakt. Ze wilden niets
anders hebben. Ik leverde op bestel
ling. Tafereeltjes uit het boerenleven
Ik walgde ervan. Op Tahiti hervond
il£ mijzelf. Ik begon opnieuw.
Nfl is dat allemaal wel wat erg krach
tig geformuleerd. Want in de vroege
jaren stond zijn ontwikkeling zeker
dok niet stil. Op de expositie zijn ze Schd&fTlte
ook, die boeren en paarden en 't zijn
steker geen zoetelijke ..tafereeltjes uit
het boerenleven".
Hij waagde zich zelfs aan zons-op en
-ondergangen. Als je zo iets fenome
naals schildert, ligt de kitsch op de
loer. Iets dergelijks kun Je nauwelijks
met verf op linnen weergeven. Alleen
de grootste doorzetters, de allerdap-
persten, degenen, die zich van nie
mand wat aantrekken, deden het
Turner was zo iemand, Jongkind.
En Herman Oouwe: het „Landschap
bij Oulpen" uit 1909 is voor mijn
gevoel zonder meer een van de top
pen uit zijn oeuvre gebleven.
Een aquarel uit Tahiti
Baldadig
Herman Oouwe won in 1901 de Prix
de Rome: hij reisde naar Italië,
Frankrijk, Spanje en Noord-Afrika.
Het zuidelijke licht liet hem niet meer
los.Zelfs het eerste werk, traditio
neel nog van opbouw en voorstelling,
valt al direct op door de kleur, die
menigmaal bijna „baldadig" gehan
teerd wordt. En na enkele jaren gaat
hij ook pointillistisch werken en
wordt zijn kleur nog lichter, nog uit
bundiger.
PEN bepleit vrije
meningsuiting
in Latijns-Amerika
RIO DE JANEIRO (AFP) Op initi
atief van de Nederlandse delegatie
heeft het congres van de internatio
nale PEN-club, de schrijversorganisa
tie die zich tegen elke vorm van on
derdrukking verzet, in Rio de Janeiro
een motie aangenomen. In de motie
wordt het ontbreken van vrije me
ningsuiting in Latijns-Amerika en
het voortdurend schenden van de
mensenrechten in deze landen be-
tfeurd. Bij de regeringen wordt er op
aangedrongen, ongeacht hun ideolo
gieën, gevangen schrijvers en journa
listen in vrijheid te stellen en infor
matie te verschaffen over hen die
verdwenen zijn.
De stemming over de motie volgde na
het bekend worden van een rapport
van Michael Scammel, president van
het comité voor verdwenen schrij
vers. Het rapport legt het accent op
de onderdrukking in Latijns-Ameri
kaanse landen waar meer dan 70 Jour
nalisten gevangen zitten en 57 spoor-
lops zijn. Ook in andere landen en
met name in Vietnam is de situatie in
cUt opzicht ernstig. Het rapport-
Spammel wijst erop dat volgens re
cente berichten in dit land 45 schrij
vers gevangen zijn genomen of ver
dwenen. Michael Scammel riep alle
delegaties bijeen in het congres op
zich nog krachtiger te verzetten tegen
vrijheidsberoving van schrijvers en
journalisten.
DEN HAAG (ANP) De ongeveer
dertig Libanon-militairen die volgen
de week wegens diverse delicten door
de mobiele krijgsraad uit Arnhem in
Libanon berecht zullen worden, kun
nen bijstand krijgen van een bij de
krijgsraad Ingeschreven raadsman,
au kunnen om een bepaalde advo
caat vragen, terwijl in andere geval
len een raadsman wordt aangewezen.
Speciaal vandaag
Studio Sport - extra Tour
de France: individuele tijdrit
in Dijon zwemmen: wedstrij
den om de nationale kampi
oenschappen
Ned. 2/18.05
Speelfilm uit 1976 Brink's
de grote bankroof. Op 17 janu
ari 1950 worden de vijf nacht-
wakers van de Brink's Bank in
Boston overrompeld door ze-
v ven gemaskerde mannen. De
*- FBI wordt ingeschakeld om de
buit van drie miljoen dollar te
achterbalen. Het onderzoek le
vert so weinig aanwijsingen
- dat men sich na jaren van in
tensief speurwerk afvraagt:
was dit de volmaakte
misdaad?
Ned. 1/19.55
Televizierraagazine van de
AVRO is geheel gewijd aan de
bootvluchtelingen in verband
met de komende Geneefse con
ferentie over dese mensen.
Men heeft ondermeer een re
portage uit Indonesië, Singa
pore, Maleisië en Hongkong en
een interview met minister
Van der Klaauw van buiten
landse xaken
Ned. 2/22.05
Voor wie bet nog eens wil
zien „De vrouw met de sluier,
tv-spel van Jan Keja In de se
rie „llit de wereld van Guy de
Maupassant"
BRT 1/21.25
In de Bondsrepubliek
wordt de mislukte sanslag te
gen Hitier herdacht. Twee uit
zendingen op de W. Duitse tv
berinneren daaraan: de film
Samenzwering tegen Hitier.
Dtsl 121.15 en Operatie Wal
kure. het eerste deel van een
documentaire over de aanslag
Dtsl. 124.00
En zo n weids geschilderd „Gezicht
op Toledo", een panorama van 50 x
200 cm en nog veel meer landschap
pen en stadsgezichten bewijzen wel
dat zijn „schaamte" over zijn ploe
gende paarden een lichtelijk gefru
streerde aangelegenheid was. Dat
blijkt ook uit zijn uitlatingen. In het
al eerder aangehaalde interview
maakte hij er 34 jaar van. Maar hij
schrijft ook nog ergens „als ik denk
aan die 18 jaar dat ik ploegende paar
den geschilderd had, schaamde ik
mij.Nee, het kon niet anders, dan
dat ik zou vertrekken naar Tahiti".
Tahiti-Gauguin, de vergelijking ligt
voor de hand en destijds werd Gouwe
wel eens de Nederlandse Gauguin ge
noemd. Zelf heeft hij, althans in dit
verband die naam nauwelijks
genoemd.
Hij leefde er trouwens ook heel an
ders, hij had geen aanpassingsproble
men, woonde heel eenvoudig in een
„casa", een hut van bamboe en atap,
maar wèl aan het strand van de Stille
Zuidzee met achter zicht de klapper-
bossen. Zelf zei hij dan ook meerma
len, dat Je om zó te leven In Europa
miljonair moest zijn.
Hij verkocht redelijk, kreeg soms ook
portretopdrachten en exposeerde ge
regeld in Papeete. Fleurige lichte
doeken, veel sprankelende land
schappen, de mensen van het eiland,
Jeugdig, fris en met veel nieuw élan
geschilderd.
Hij nam er een paar kisten van mee,
toen hij ln 1959, na 32 jaar Tahiti,
weer eens naar Nederland kwam.
Enthousiaste reacties op een exposi
tie die 8andberg organiseerde in het
Stedelijk Museum te Amsterdam; de
bekende verzamelaar koopt een veer
tigtal aquarellen. Maar 't land is Gou
we te veel veranderd en na een paar
maanden vertrekt hij weer naar Tahi
ti, waar hij zes jaar later op 90-jarige
leeftijd in Papeete overlijdt.
- -
wKÊÊÊÊÊÊ^mÊÊÊ
-|%j f
Herman Gouwe: „Landschap bij Gulpen" 1909.
HILVERSUM Het oudste energie-
reservoir in ons land het Zuid-
Limburgse mijngebied zou in de
toekomst wel eens opnieuw een grote
rol kunnen gaan spelen voor de ener
gie-voorziening van Nederland. Over
deze materie gaat het AVRO-radio-
programma dat vanmorgen half elf
op Hilversum 2 wordt uitgezonden.
Titel: „Hoe schoon ons Limburg is."
De kans is beslist niet uitgesloten dat
er olie en aardgas op grote diepte in
de Limburgse bodem aanwezig is. Dit
zou betekenen dat de steenkolenla-
gen die nu nog onontgonnen zijn,
bruikbaar kunnen worden gemaakt.
Dit zou niet alleen voor Zuid-Lim
burg van grote betekenis zijn een
herleving van de economische moge
lijkheden van dit gebied maar voor
heel Nederland. De vraag is echter of
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
oproepen ol reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
worden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor. Hierover of over
het niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas niet corresponde
ren. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw, Postbus 859,1000
AW Amsterdam. Bij publikatie worden naam en woonplaats van da schrijver
vermeld.
Roomse NVSH
Het katholiek bureau voor voorlich
ting en begeleiding bij seksualiteit en
relatievorming, bijgenaamd de room
se NV8H, van mevrouw W. Stael-
Merkx (zie Trouw 13 Juli) vaart onder
valse vlag, want het is niet- en zelfs
anti-katholiek, omdat het als een
wolf in schaapsvacht speciaal de kud
de van de katholieke kerk belaagt. De
kerk heeft voor het naleven van haar
zedenleer gebed, berouw, biecht en
eucharistie aanbevolen. Dit is de eni
ge weg en dus beter dan het door
mevrouw 8tael beoogde omturnen
van het geweten, wat nolens volens
neerkomt op het verltaten van de
kerk, want het is leugenachtig met de
mond te belijden dat Je katholiek
bent en tegelijkertijd niet te willen
leven volgens de zedenleer van de
katholieke kerk. Ook als je meent het
niet te kunnen, moet je het toch met
terdaad blijven willen en dus met
vallen en opstaan blijven voortgaan
op de door de kerk aanbevolen weg.
Leidschendam J. H. Maas
Doodstraf (2)
In Trouw van 12 Juli pleit broeder
Van Wageningen uit Eindhoven voor
de doodstraf met een beroep op de
tekst „Mijn is de wraak, ik zal het
vergelden" (Romeinen 12 vers 19), en
hij voegt daar zelf aan toe: „Door
middel van de rechter die vonnist
naar mijn wetten" en „Zo moet het
derhalve". Is dit nu wel een rechte
omgang met de Heilige Schrift? Ro
meinen 12 geeft aanwijzingen voor
het leven van de gemeenteleden, zo
wel onderling als in hun omgang met
hen die buiten zijn. Rom. 12 vers 19
gaat daarbij over hun omgang met
buitenstaanders, waarbij er natuur
lijk geen sprake van was dat ze wel of
niet de doodstraf zouden kunnen toe
passen in Rome. In leder geval: het
gaat hier niet om overheid en rech
ters. Die komen pas ln Romeinen 13
ter sprake, en dan nog niet in de vorm
van aanwijzingen aan de overheid
(die las geen brieven van Paul us
maar als een verkondiging aan de
christenen, hoe mogen zij de (ondub
belzinnig heidense) overheid, dwars
tegen veel schrijnende werkelijkheid
ln. toch zien in Gods licht? En wat de
doodstraf betreft: wat wil broeder
Van Wageningen aan met de onver
diende vonnissen die in de geschiede
nis zijn voltrokken, en die onherstel
baar waren? Meent hij dat die in onze
tijd niet meer zouden kunnen voorko
men? Dat zou toch zeker hoogmoed
zijn? Nee, de mens moet ook in het
hanteren van straffen niet boven zijn
maat en zijn beperktheid uit willen
gaan: dat is nu juist het wezen van de
zondeval. Gebiedt God dan de dood
straf niet? In het OT komt dit voor, in
het NT niet. En dus is er alle ruimte
om in een geest van wijsheid vraag
stukken als de doodstraf steeds weer
opnieuw te doordenken: werkt deze.
en vooral: is deze geoorloofd?
Almelo W. Dekker
Doordraaien
In Trouw van 12 juli lazen we dat
duizenden tonnen fruit werden door
gedraaid. Reden: ze haalden op de
veiling niet de 33 cent per kilo mini
mumprijs. Is ons veilingsysteem nog
verantwoord, als we zo met eetbare
waar omgaan? Als we dit kostelijke
fruit dan zelf niet meer nodig hebben,
is er dan geen andere methode te
vinden? Bij voorbeeld conservering
voor ontwikkelingslanden, als appel
moes of iets dergelijks. Het wordt tijd
dat de regering een regeling treft als
veilingen niet zelf oplossingen vin
den. In de tijd waarin we leren zien,
dat juist het voedsel gedeeld moet
worden met hen die honger lijden,
zullen we het woord „doordraaien"
uit ons woordenboek kunnen
schrappen.
's Gravendeel J. Schutte
nog misgaat. Beter dan aan de kant
te blijven staan en „schande" te roe
pen is het dan ook die verantwoorde
lijkheid eens goed te beseffen. In dit
verband is het besluit van een aantal
rijke landen om de voedselhulp aan
Vietnam te staken een beschamende
zaak. De laatste deuren die nog naar
het Westen openstonden worden zo
dichtgesmakt. Meer bewondering
kan ik opbrengen voor het standpunt
van de wereldraad van kerken en de
Nederlandse raad van kerken die,
naast noodhulp aan vluchtelingen,
aandringen op spoedig overleg met
Hanoi en hervatting van de wederop-
bouwhulp aan Vietnam.
Nieuwegein
drs. R. S. Aalbersberg
Vietnam (3)
Sinds de Amerikanen vertrokken
zijn, zijn er in Z. O. Azië meer doden
gevallen dan in 30 jaar oorlog. En
helaas voor het medisch comité is de
hele wereld er getuige van welke on
menselijke wreedheden Noord-Viet-
nam en co aan de dag leggen. Maar
het comité moet vooral doorgaan om
dit regime te steunen en goed te pra
ten, of zoals professor Polak het met
eigen woorden zegt: Welke rotstreken
dit land ook zal uithalen, we zullen de
mensen die daar aan malaria enz.
lijden blijven steunen. Dit houd wel
in dat Noord-Vietnam zich van deze
zorg ontlast weet en al zijn geld kan
besteden om deze rotstreken te kun
nen blijven uitvoeren. Ik vraag mij
werkelijk af waar dan de grens ligt
met landen als Zuld-Afrika, Chili
enz., die dit soort lieden zo verwer
pen. Nee inzien dat men fout zit is
altijd moeilijk en alleen mensen met
karakter kunnen dit ruiterlijk toe
geven.
Utrecht Henk Klaassen
Helsinki
Het bericht over het protest van het
centrale comité van de Duitse katho
lieken bij de Tsjechische regering te
gen de voortdurende schending van
de mensenrechten en de onderdruk
king van de Kerk (Trouw, 11 juli)
herinnert ons aan de „slotakte van
Helsinki", waar men zich ook in Tsje-
choslowakije aan zou moeten hou
den. Een merkwaardige historische
parallel is hierbij op te merken, als we
terug denken aan wat er in de jaren
1731 en 1732 gebeurd is in het aarts
bisdom Salzburg. Daar kwam het tot
een gedwongen emigratie van tegen
de 20.000 protestanten, waarvan een
gedeelte in Nederland terecht is geko
men. Zoals nu aan Helsinki herinnerd
wordt, werd toenmaals herhaaldelijk
aan de vrede van Westfalen van 1648
herinnerd. Het heeft de aartsbis
schop, tevens wereldlijk gezagsdra
ger, niet kunnen vermurwen, al kwa
men de protesten ook van koninklij
ke zijde uit Engeland, Denemarken,
alsmede uit Nederland en uit Duitse
vorstendommen. Het kennelijk zeer
gezochte motief van de aartsbis
schop, Leopold Freiherr von Firmian,
was telkens weer dat men met „rebel
len" te maken had, waar de vredesbe-
palingen van Munster, vrijheid van
confessie garanderend, geen betrek
king op hadden. Het lijkt mij niet
ondenkbaar, dat men in Tsjechoslo-
wakije een overeenkomstige denkwij
ze heeft. Overigens kan het ons, het
Salzburger drama gedachtig, slechts
verheugen, dat het nu met name de
katholieken in Duitsland zijn, die
zich tegen deze onderdrukking van
de geestelijke vrijheid uitspreken.
Lochem J. van Leeuwen
De journalist
Vietnam (4)
Vietnam (2)
Hoewel het ook mij duidelijk ls dat
het ln Vietnam niet goed gaat. acht ik
de afstandelijke en bijna smalende
wijze waarop Nico Kussendrager in
Trouw van 9 Juli afrekent met zijn
„sympathie" voor Vietnam beneden
aiie peil. Ik pretendeer niet alle facto
ren die in het Vietnamese drama een
rol spelen te doorzien en te begrijpen,
ik constateer slechts dat het niet zo
simpel ligt dat er één boosdoener
aangewezen kan worden. Voor mij is
het duidelijk dat het Westen een gro
te verantwoordelijkheid draagt voor
wat er in Vietnam is misgegaan en
Ik las, dat naast de olie-crisis straks
de hout-crisis komt wegens gebrek
aan hulp voor bebossing, en gebrek
aan inlands hout Waarom niet voor
een termijn van zeg twee Jaar aan
mensen uit Vietnam asiel geven in
grote hoeveelheden daar waar bebos
sing gemaakt moet worden. Alleen
maar grote barakken neerzetten, is
eenvoudiger dan bedelen om kamer
tjes voor huiszoekenden. Dan gaan
bebossen. Grote barakken met zwem
bad en noodzakelijke voorzieningen
met centrale keukens. Dan in die
twee jaar geordend onderzoeken
waar die mensen kunnen gaan, of
blijven ln Nederland, of elders. Lan
den, die daar niet aan willen mee
doen, moeten geboycot worden als
landen die tegen mensenrechten zijn.
Bijbels is het leven redden van één
mensenleven het allerhoogste wat
een mens doen kan.
Amsterdam Felix Tal
De taak van de journalist is het bren
gen van nieuws, niet het maken er
van. De informatie inzake eventuele
„KGB"-lidmaatschappen was en is
zo ernstig dat dergelijke informaties
onmiddellijk naar de bevoegde in
stanties moeten worden doorgege
ven. De beklaagde kan zich dan nor
maal verdedigen en het nieuws krijgt
dan een geheel ander karakter. Nu
lijkt dit meer op politieke beroeps
roddel, gedekt door de vrijheid van
mening, en dat is een zeer kwalijke
zaak.
Hoogeveen D. Meijer
Energiebesparing (2)
Waarom is het nodig dat de televisie,
juist met de meest serieuze uitzendin
gen, ln de weer is tot vlak bij midder
nacht? Wat eraan voorafgaat, kan
best met een of anderhalf uur worden
ingekort. Twee journalen op een
avond is genoeg en de uitzendingen
voor amusement kunnen zonder be
zwaar. in aantal of in tijd, worden
beperkt. In de studio's en in miljoe
nen hulzen zou het een besparing van
betekenis geven.
Amerongen P. Verburg
'Concurrent' van echte programmamakeC
I
STOCKHOLM (Reuter) In de Zweedse steden is sinds |z;
maanden een experiment aan de gang dat de verzamelDoi
„Buurt-radio" heeft gekregen. „Buurt-radio" geeft aan p is
selijke clubs en organisaties gelegenheid zelf een radi^r
gramma in elkaar te zetten, waardoor „gewone mensen",
meer te vertellen hebben in wat er voor de microfoon kOv£
lft
er inderdaad aardgas en olie in de
bodem zit. Volgens geologen zijn
daarvoor beslist indirecte aanwijzin
gen aanwezig, maar een definitief
antwoord is pas te geven als er een
diepgaand onderzoek is ingesteld.
Een dergelijk onderzoek wordt ge
daan in aan Zuid-Limburg grenzende
Duitse en Belgische gebieden. In Ne
derland is ook op bescheiden schaal
een aanvang gemaakt met dit onder
zoek, maar de nodige financiële mid
delen ontbreken op dit moment om
met het onderzoek waarmee in
totaal anderhalf miljoen gulden ge
moeid zou zijn door te gaan.
De Zweedse regering heeft bekendge
maakt dat deze proeftijd twee jaar
kan duren. De regering in dit land
maakt uit hoeveel radio- en televisie-
uren en hoeveel geld beschikbaar
zijn. De regering kan echter niet de
uitzendingen die over het algemeen
door de Zweedse Radio-organisatie
worden gemaakt direct of indirect
controleren.
De grote Zweedse omroep heeft er de
afgelopen twee maanden een groep
concurrenten bij gekregen, nu chris
telijke groeperingen de meest geïnte
resseerden. de vissersclubs, sterren
kundigen en emigranten hun zegje
voor de microfoon kunnen doen. In
de hoofdstad Stockholm bij voor
beeld hebben inmiddels dertig clubs
en organisaties veertig uur zendtijd
per week.
Flatkamer
De clubs verdelen de kosten van de
radiozender en de personeelskosten
onder elkaar en zij maken htm ban
den in commerciële studio's of met
eigen mensen. Zo bestaat de studio
van de Syrisch-Arabische club uit
niet meer dan een cassetterecorder
opgesteld in een overgeschoten flat-
kamer. Iedere groep die bestaat uit
tenminste vijf leden, en kan bewijzen
een plaatselijke club te zijn, kan deel
nemen.
Sture Andreasson, een van de vijf
door de regering betaalde medewer
kers van het nieuwe experiment,
houdt zich bezig met het in elkaar
zetten ervan. Hij brengt ook aan de
regering verslag uit.
Hij zegt: „We controleren het materi
aal niet voor het wordt uitgezonden.
Als groepen iemand lasteren dan
kunnen ze achteraf voor de rechter
worden gedaagd en als zij iemand
aanvallen dan moeten ze hem even
veel tijd geven om zich te kunnen
verdedigen. Maar tot nu toe is nog
niemand gelasterd."
Wel voegt hij eraan toe dat de groep
voor seksuele vrijheid, die uit homo
seksuelen bestaat, taal heeft gebruikt
die beneden de maat is, maar dat is
hun recht, voegt hij eraan toe. Zwe
den is een land met vrije opvattinge.
Andreasson gelooft dan ook niet dat
men in het licht van de ruime porno
grafische Zweedse wetten gauw te ver
kan gaan.
Alternatieve stad
Een bijzonder soort radio-journalis
tiek is ontstaan. De groep „Alterna
tieve stad" die zich inzet voor minder
auto's en meer bomen en oude gebou
wen in Stockholm heeft in het eerste
programma de minister van cultuur
en milieuzaken, Jan-Erik Wikström,
geïnterviewd. In het interview ging
het er hard aan toe. Minister Wik
ström kreeg echter alle gelegenheid
om zich te verdedigen.
Volgens berekening zal een actieve
club per jaar twaalfhonderd gulden
aan radio-uitzendingen spenderen.
Dat geld niet alles mogelijk maakt
bewijst het verhaal van een rijke
oude dame en haar fonds vi
rechten van het dier. Ze had wc
ten, maar geen leden. Aan de nfg'
ge werkgeversorganisatie koni
eens geen zendtijd worden ga
omdat deze landelijke en niet i
selijk is.
Nog verder ging het met het ik:
des Heils, dat niet kon meedoe|n
dat het internationaal georgan»
is. Een oplossing werd gevondet
de „Leger des Heils Buurt-radiJ
derneming" in Stockholm werdP<
richt. Volgens Andreasson, dii t
tijds aan de officiële Zweedse ot|(
verbonden is geweest, houden dj
te programmamaker van dez?
roep niet van het experiment i<z<
Buurt-radio. Hij vindt echter d
meeste programmamakers k
hooggegrepen radioprogramma;
ken, dat ze meer bestemd zijrr
hun collega's dan voor het 1
publiek.
„Voordeel voor de Buurt-rad:
zegt hij, „dat de Zweedse radio
zij de omroepwet uitgebalance«K
objectief moet zijn en dat wij on)
lanceerd en subjectief kunnen
Hoewel de Zweden zelf aannemé11
hun experiment uniek is in de W
kan toch worden opgemerkt des
Nederland niet eenzelfde richt^a
ingeslagen, maar dat de NOS ot
visiegebied individuen en gre1
voor televisie aan het woord lap
Sprekershoek en voor de radio ió
programma Meer over minder. Bn
lokale radio en televisie in ons la'
het soms het geval dat de bevo
zelf programma's kan samenstel
!UI>-
HILVERSUM Met Four Schu
Pieces zendt de NOS-televisieke
ballet van Hans van Manen opst
ziek van Robert Schumann uit. fci
een produktie van de Westduitse-
visie, die geregisseerd is door,
Odufré.
In deze, in 1975 voor het Lon4
Royal Ballet gemaakte en in|
door ons Nationaal Ballet op 1
pertoir genomen choreografie
Van Manen alle aandacht op
kei individu: een man die in ron|
sche bespiegelingen verdiept 1
zijn. Doordat deze solist
steeds, ook wanneer hij niet!
danst, aanwezig is wordt de i
gewekt dat de vijf hem omring)
paren gestalte geven aan zijn f»
sieën.
Vooral in de eerste drie delen is er
sfeer van weemoed, kenmerkend'
herinneringen aan wat gewees;
voor verlangens die nog onver
zijn; het laatste deel getuigt met
opgewekte sfeer voornamelijk j
een danslust die uitdrukking kaï
van levensvreugde.
De uitzending van Four Schur
Pieces begint vijf voor tien op N
land 1.
door Bert van Panhuis
STRAATSBURG Het nieuwe Europees parlement heeft
taak het Europes ideaal verder vooruit te helpen door b:
dragen tot de ontwikkeling van de economische en cultu
vooruitgang. Het huidige parlement is tegelijk einddoel
begin.
Dit zei de Ierse premier Jack Lynch
gisteren bij de opening van het Euro
pese parlement over de taken van de
nieuwe volksvertegenwoordiging.
Lynch sprak als fungerend voorzitter
van de Europese ministerraad. Het
parlement is einddoel omdat het het
hoogtepunt vormt van een proces
van meer dan twintig jaar, maar een
begin omdat de betrokkenheid van
de burger bij de instellingen een
nieuw stadium heeft bereikt.
De rol van het parlement blijft afge
bakend door zijn betrekkingen met
de andere communautaire instellin
gen, stelde de voorzitter van de Euro
pese commissie Roy Jenkins. Door de
Europese verkiezingen is het parle
ment in beweging geraakt. De com
missie wil de betrekkingen met het
parlement verbeteren door haar ont
werpen, nog voordat zij naar de raad
van ministers worden gezonden, met
het parlement te bespreken. Ook het
overleg zou naar Jenkins mening
kunnen worden verbeterd.
Geloofwaardig
De leider van de socialistische fractie,
Ernest Glinne, zei dat Veils succes als
voorzitter vooral afhangt van haar
vermogen zich boven de partijen te
stellen. Het EP is bij de burgers nog G6SClUll6n
niet populair en daarom is het de
taak van de volksvertegenwoordigers
Europa meer geloofwaardigheid te
geven zonder daarbij een praatcolle
ge te worden.
se Unie, die het uitvloeisel zou
ten zijn van het Europese Mone
stelsel. Ook hield hij een plei
voor zaken als het Europaspoort
nu toe een stokpaardje van de N(
landse liberaal Cees Berkhov
Tindemans hoopt op een fedi
geest tijdens de parlementaire vi
deringen, zodat de kleine landen
het gevoel hebben door de grol
worden overheerst.
De leider van de conservatieven
mes Scott-Hopkins, was van me
dat het parlement een veel te gei
stem in het kapittel heeft bij kwa
als de uitbreiding van de gen
schap en de monetaire integrati
het parlement zijn invloed zal
nen vergroten hangt af van d«
kwaamheid die het aan de dag
Het nieuwe EP hoeft naar Scott-
kins' mening niet altijd te su
naar compromisoplossingen of
een algemene consensus, waarb
essentie dikwijls verloren gaat
Enrico Berlinguer wees namen
communisten vooral op de vers
len van opvattingen binnen zijn
tie en zei zich te zullen inzetten
samenwerking tussen alle li
krachten in Europa.
Glinne zei dat zijn fractie vooral een
voorpost zal vormen van de Europese
vakbeweging, een opmeriüpg die pro
test van de christendemocraat Leo
Tindemans uitlokte. OoK.ae nieuwe
socialistische fractie zal de doelein
den uit het verleden nastreven.
Tindemans, die in plaats van zijn
fractievooraitter Egon Klepasch het
woord voerde, herinnerde vooral nog
eens aan zijn rapport over de Europe-
BIJ de politieke discussie over uit
ding van de bevoegdheden mo
alle partijgrenzen en ideologisch
schillen worden vergeten, aldu
liberaal Hans Bangemann. Op
raad en de commissie dient een H
lijk democratische controle te
den uitgeoefend om te beginnet
de budgettaire bevoegdheden E
pa is geen natie, zei de Gaullist
chel Debré in een rede vol reto
Het is een werkelijkheid die do<
dromers onder ogen moet worde!
zien. Samenwerking op intergot
nementele basis moest uitgaan
de wil tot onafhankelijkheid en
lectieve solidariteit.
