Menselijk falen niet uit te sluiten
Tekening van een lezer
,Wee mij' was een dagje zoek
rouw
Commentaar
-iergieschaarste (1)
Jaar na ontploffing op Spaanse camping Los Alfaques
tjiergieschaarste (2J
inge wachttijden
keuringen van
iravan-trekhaken
'Scherpere eisen
voor transport
vloeibare gassen'
Rechtzetting
beul ziek
toch publiek
nooit genoeg
NSDAG 11 JULI 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
j mislukken van de oproep van
inlegering om vrijwillig het ener-
jerbruik met circa 5 procent te
?merken, is op zichzelf oud
ijws. Destijds kon al met zeker-
worden voorspeld dat er
maar dan ook niets van te
lt zou komen. Met de oproep
krlvrijwilligheid was het als met
k*tel probelemen: iedereen is het
hJver eens dat er iets gebeuren
iatjt, maar vrijwel niemand zet de
[telte stap.
Verklaring voor dit op het eer-
tejlezicht uitermate tegenstrijdige
pg «s in wezen simpel. Zo staat
'te beginnen de besparing van
takeling in geen enkele verhou-
'eré tot een gewenste uitkomst.
doet het er in wezen toe, of
jeer X tien kubieke meter op
rad gasverbruik bespaart waar
«werden miljoenen kubieke me-
j nodig zijn. Trouwens meneer
Ir jfeeft al gauw in de gaten dat zijn
rman de snelheid van zijn auto-
mobiel opjaagt tot ver over de 100
kilometer. Wat zou hij zich dan
nog bekommeren om een niet he
lemaal goed afgetimmerde zolder.
Het vraagstuk van de energiebe
perking is in wezen een schaarste
probleem. En zo lang een burger
die schaarste niet echt aan den
lijve ondervindt, kan en mag de
.overheid niet verwachten dat de
burger zonder meer een, twee,
drie bereid is offers te brengen.
Daarvoor is meer nodig, namelijk
beperkende maatregelen, zoals we
destijds reeds in deze kolom be
pleitten. Dat dit toen niet is ge
beurd, betekent in feite dat we een
half jaar achterop geraakt zijn met
een serieuze aanpak van het pro
bleem.
Het zou de regering sieren, wan
neer zij nu lering uit de situatie zou
trekken en zij alsnog snel maatre
gelen treft. Nog langer dralen zou
wel eens hoogst onaangename ge
volgen kunnen hebben.
t van die gevolgen is zo langza
an8 ïand voor een ieder zichtbaar
ii'oelbaar geworden. Het is de
nbijna hovaardige wijze,
*rop ons verhogingen van ener-
Jrijzen worden opgelegd. De
;tuigtarieven gaan omhoog, de
5 t rine wordt duurder en dat alles
iet een natuurgebeuren geldt,
tegen we weerloos zouden
nu, dat behoeft niet. Het aan-
iste antwoord is het substantië-
ezuiniging op energie. Alleen
lie manier is het mogelijk de
bische wereld en de oliemaat-
ppijen te tonen dat we niet tot
et absurde van hen afhankelijk
Bovendien levert een derge-
bezuiniging ons de broodno-
armslag om te zien naar alter-
ïve energiebronnen.
tegen die achtergrond
it irritant, dat het kabinet ons
rezen heeft overgeleverd aan
kille prijsmechanisme. Het is
retenschap der economen dat
uiteindelijk alles zijn prijs heeft.
Maar het is zeker niet nodig alleen
bepaalde groepen daarmee hun
voordeel te laten doen.
Het is de taak van de overheid er
in zulke gevallen op toe te zien dat
er een echte prijs voor onze ener
gie betaald gaat worden. En die is
eerst vast te stellen als er ook
werkelijk geprobeerd is om tot
bezuiniging te geraken.
Eerst dan is het goed mogelijk te
gaan praten over de prijs die de
burger zelf moet betalen. Want
zoals de kaarten er nu voor liggen
zal de stijging van de energieprij
zen wel weer worden doorbere
kend in de prijscompensatie. De
negatieve effecten daarvan verta
len zich in een slechtere economie,
waarvan de burger uiteindelijk de
lasten weer moet tillen.
Duidelijk is, dat er dus een prijs
voor onze energie zou moeten
worden betaald, maar dan graag
een reële, d.w.z. niet een die té
hoog is als gevolg van onze té hoge
energieverbruik.
"7 HAAG (ANP) De vakantie
veel caravanbezitters dreigt vol
de ANWB in gevaar te komen,
idat de rijksdienst voor het weg-
j&'ieer de grote stroom aanvragen
keuringen van trekhaken onvol-
ide snel kan verwerken.
0(1 vorig jaar bestonden bij het be-
van het vakantieseizoen lange
httijden bij de keuring van trek
en. Door inschakeling van de we-
toachtstations van de ANWB kon
in korte tijd een groot aantal
ostallaties gekeurd worden. De
B is, schreef de bond aan minis-
"uijnman, bereid om opnieuw in
'kringen, maar zal de keuringen in
"j-J nstelling tot vorig jaar niet meer
Is doen. Voor deze keuringen zou
„bond eerst nog een vergunning
ten I
1 krijgen.
trekhaakkeuring is nodig voor
onenauto's die een aanhangwa-
trekken met een beladen gewicht
meer dan 750 kilo. Men ontvangt
een „aanvullingsblad" bij het
tekenbewijs. De ANWB heeft ove-
s de indruk, dat de Nederlandse
ie en marechaussee overtreders
iel zullen behandelen. Volgens
ministerie van verkeer en water-
t zijn de vertragingen vooral een
Dig van de grote massa keuringen
pas vlak voor het vakantie-sei-
worden aangevraagd. Als de au-
obilist ruim van tevoren, bijvoor-
el in de loop van april, zijn keu-
door Haro Hielkema
DEN HAAG Nauwelijks een dag na de ontploffing van een
tankauto bij de Spaanse camping Los Alfaques vandaag
één jaar geleden noemde staatssecretaris Smit-Kroes (ver
keer en waterstaat) het „zeer onwaarschijnlijk" dat een derge
lijke ramp zich in Nederland zou voordoen. Tot nu toe heeft zij
gelukkig gelijk gehad, maar over de vraag of het in ons land
wel zo veilig is met het vervoer van gevaarlijke stoffen lopen
de meningen nogal uiteen.
De Eigen Vervoerders en Verladers
Organisatie (EVO) gaf de bewinds
vrouwe direct gelijk, toen zij liet we
ten dat de controle op het vervoer
van gevaarlijke stoffen over de weg
scherper is dan in ndere Europese
landen. Een ongeluk als in Spanje is
in Nederland ondenkbaar, aldus de
EVO.
DE? Vereniging Milieudefensie rea
geerde echter al snel met minder ge
ruststellende woorden. Volgens Mili
eudefensie mogen de risico's die aan
het vervoer van gevaarlijke stoffen
kleven, niet worden onderschat, ge
zien de steeds toenemende drukte op'
de Nederlandse wegen. „Bovendien is
er ook al menig ongeluk veroorzaakt
door onervarenheid bij zelftanksta-
tions, het morsen van gas en dergelij
ke," aldus de reactie van Milieude
fensie.
Een jaar na de ramp van de camping
bij San Carlos de la Rapita, die aan
220 mensen het leven kostte (onder
wie talrijke Nederlandse toeristen,
wordt er met de nodige voorzichtig
heid versproken over de veiligheid
saspecten bij het transport van ge
vaarlijke stoffen. De inspectie voor
het brandweerwezen bij voorbeeld,
gelooft dat een ontploffing als in
Spanje zich wel degelijk in Nederland
kan voordoen. De Nederlandse en
Spaanse voorschriften voor het ver
voer van stoffen zoals propaan, bu
taan, propyleen of LPG komen in
grote lijnen overeen, aldus de inspec
tie van het brandweerwezen in haar
maandberichten van juni '79. Boven
dien rijden er in Nederland soortgelij
ke tankauto's meh vloeibaar gas als
de wagen die in Spanje zoveel leed en
schade berokkende. Op 18 december
van het afgelopen jaar nog ontplofte
een tankauto met LPG bij Nijmegen.
Veiligheidsmaatregel
De brandweerinspectie heeft inmid
dels al aangedrongen op scherpere
veiligheidsmaatregelen voor het
transport van vloeibaar gas, vooral
ook omdat het gebruik van gassen in
ons land sterk toeneemt. Ook wordt
gepleit voor strakkere voorschriften
voor de belading om overvulling van
de tanks (een van de belangrijkste
oorzaken van de explosie in Spanje)
te voorkomen. Overigens Is niet al
leen de ramp bij de camping voor de
inspectie aanleiding geweest voor
hun standpuntbepaling. Soortgelijke
ontploffingen van spoorwegketelwa-
gons en tankauto's hebben in de Ver
enigde Staten al voor meer dan hon
derd miljard dollar schade veroor
zaakt.
Ook de commandant van het corps
controleurs gevaarlijke stoffen, J. W.
Zuidema, is voorzichtig in zijn „kans
berekening". Als ambtenaar op het
departement van staatssecretaris
Smit-Kroes zegt hij dat een ramp als
in Spanje hier „niet uitgesloten"
moet worden. „Het is alleen minder
waarschijnlijk. De voorschriften voor
het transport van gevaarlijke Stoffen
worden redelijk goed nageleefd. Er is
zelfs sprake van een daling van het
aantal geconstateerde overtredin
gen," aldus Zuidema.
Uniek gezelschap
Het corps van Zuidema, dat 32 con
troleurs telt, vormt een voor Europa
uniek gezelschap. De afdeling die op
het ministerie de laatste tijd procen
tueel gezien de grootste uitbreiding
kende, heeft de controle in 1978 aan
zienlijk opgevoerd. In 1977 werden
12.000 voertuigen met gevaarlijke
stoffen gecontroleerd, vorig jaar wa
ren dat er 16.000. In 1977 werd voor 1,3
procent van de aangehouden voertui
gen een proces-verbaal uitgeschre
ven, omdat niet was voldaan aan de
voorschriften. Het aantal overtredin
gen ligt echter wel iets hoger, omdat
er per auto vaak meer gebreken wor
den geconstateerd. In 1978 was het
percentage zelfs nog iets gezakt naar
Het kampeerterrein Los Alfaques na de ramp vorig jaar.
één procent. Zuidema concludeert
daaruit dat er niet bepaald met de
pet naar de voorschriften wordt
gegooid.
Internationaal zijn de normen voor
het vervoer van gevaarlijke stoffen
geregeld in het ADR. Deze Europese
voorschriften zijn in ons land met
eigen regels aangevuld, die overigens
niet strijdig mogen zijn met het ADR.
Zo geldt in Nederland de regel dat
vervoer van de meeste gevaarlijke
stoffen verboden is bij slecht weer,
bijvoorbeeld bij gladheid. Afgelopen
winter was deze regel vooral van toe
passing. Verder zijn er algemene ont
heffingen en bilaterale overeenkom
sten met verschillende landen.
„Men maakt zich vaak zorgen over
nieuwe stoffen, net alsof die dagelijks
bij bosjes uitgevonden worden", zegt
Zuidema, „maar als er nog geen re
gels voor zo'n stof zijn, mag hij ook
niet vervoerd worden".
Bijtende stoffen
Als niet duidelijk is onder welke voor
schriften minder bekende stoffen val-
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
ring aanvraagt, dan komt hij echt
niet in de problemen, aldus het minis
terie.
len, is er een commissie die giftige en
bijtende stoffen bekijkt, vertelt me
vrouw mr M. C. Beijers, beleidsmede
werker bij de afdeling gevaarlijke
stoffen van het ministerie van ver
keer en waterstaat.
Er bestaan stoffen die vervoerd moe
ten worden voor de vervoersdocu
menten, de vrachtbrief, de etikette
ring, de verklaring van de afzender
(over de hoedanigheid van de stof
fen), het vervoermiddel en de con
structie daarvan, de keuring en de
herkeuring van het voertuig, (tank
wagens moeten jaarlijks nagekeken
worden door de Rijksdienst voor het
Wegverkeer) en voor de wijze van het
transport. Bovendien moet elke zen
ding vergezeld zijn van een serie in
structies, zoals over de aard van de
stoffen, de risicofaktor en over de
handelwijze bij eventuele „onregel
matigheden" als pech of ongelukken.
Moedige daad
Maar, en dat is natuurlijk ook een
antwoord op de vraag of een ramp als
in Spanje in Nederland kan voorko
men, hoe uitgebreid de regels en voor
schriften ook zijn (mevrouw Beijers
en de heer Zuidema hebben er dag
werk aan om ze te verbeteren), het
element van het menselijk falen blijft
bestaan, zegt mevrouw Beijers. Ter
illustratie een recent voorbeeld. Afge
lopen vrijdag leverde de chauffeur
van een tankauto, geladen met LPG,
zijn vrachtje af op een boerderij in de
kop van Noord-Holland. De tank was
vol en de chauffeur deed keurig de
afsluiter van de slang aan de kant
van de boerderij dicht, maar niet aan
de kant van zijn tankauto. Bij het
oprollen van de slang is de afsluiter
opengegaan, waardoor LPG kon weg
stromen. Een waakvlammetje van
een geiser in de boerderij deed de
rest. Gelukkig was de chauffeur zo
helder van geest om direct een blus-
apparaat te pakken en daarna zijn
levensgevaarlijke voertuig uit de
buurt van de boerdelrj te rijden. Een
moedige daad, waarbij de man zwaar
gewond raakte.
Menselijk falen is nooit geheel uit te
sluiten, zegt Zuidema. „Het is daar
om een belangrijk punt nog meer
verantwoordelijkheidsbesef bij de
chauffeurs aan te kweken. Daarvoor
zou in de naaste toekomst een bewijs
van vakbekwaamheid gevraagd moe
ten worden van de chauffeurs, die
gevaarlijke stoffen vervoeren. Dan is
vooral kennis vereist van de stoffen
die ze transporteren en daar kan nog
al het een en ander aan worden verbe
terd".
Volgens mevrouw Beijers is de con
trole op de naleving van de voor
schriften in Nederland intensiever
dan elders in Europa. „Dat is met
name te danken aan het werk van het
corps controleurs: in het buitenland
wordt deze kontrole overgelaten aan
„vaak minder deskundige" politiea
genten".
Desondanks gebeuren er ln ons land
nog ongelukken met tankauto. „In de
meeste gevallen loopt het goed af",
aldus Zuidema. „Soms liggen tank
wagens ondersteboven in de sloot,
terwijl er geen druppel gas uitkomt.
Ondersteboven in
sloot
En er zijn meer soortgelijke -voorval
len. Bij de bouw van de tankwagens
wordt er rekening gehouden met dit
soort ongelukken. Bepaalde klappen
moet zo'n wagen kunnen opvangen,
omdat ze niet te vermijden zijn".
Naast verfijningen in de voorschrif
ten voor het vervoer, wordt er ook
gewerkt aan het verbeteren van rou
tes voor gevaarlijke transporten. „De
druk van buitenaf, vooral van ge
meente, is erg groot om het vervoer
van LPG via routes voor gevaarlijke
stoffen te laten verlopen", zegt me
vrouw Beijers. „Dat vereist wel een
ongelooflijk uitgebreide controle. Bo
vendien is het de vraag of de veilig
heid er door zou toenemen, omdat het
verkeer op die speciale routes dan
aanzienlijk drukker wordt".
De vaste commissie voor ver-
voersaangelegenheden (waarin naast
ambtenaren ook het bedrijfsleven en
vervoersorganisaties zitting hebben)
heeft nog geen unaniem advies uit
kunnen brengen over het transport
van gevaarlijke gassen, aldus Zuide
ma. „Maar persoonlijk geloof ik dat
zo'n routering voor LPG er we! komt
Dagje uit Door een vergissing is
het in de krant van gisteren op deze
pagina geplaatste verhaal „Dagje uit
De toren van de Dom en een museum
vol geluid' in een deel van onze opla
ge aan een verkeerde auteur toege
schreven. Het artikel was van de
hand van Maartje van Putten.
ADVERTENTIE.
EXPOSITIE
IKON-MARIA
'VtutxT
A '■VJifcnhui
Juli, Aug., Sept. '79
Tl©
Er is een tijd geweest dat er heel
wat katten rondliepen die Kron
kel heetten. Katten, genoemd
naar Simon Carmiggelt, en ook
van hem afkomstig. Als hij met
een nest jonge katjes zat, althans
als de moederpoes liet merken
niet meer voor ze te willen zor
gen, dan schreef hij er over: „ik
heb katten, wie ze hebben wil kan
ze komen halen", stond er in zijn
Kronkelrubriek, „en dan kwa
men de mensen. Ik was ze binnen
een paar dagen kwijt, als het een
maal in de krant had gestaan
kwam ik er tekort. Er kwamen
juffrouwen en er kwamen jonge
tjes aan de deur en ik zei: zoek er
maar een uit. En als ze dan met
een katje weggingen en ze ston
den bij de deur, dan zeiden ze
allemaal: weet u hoe we hem noe
men? Kronkel."
Niemand hoeft nu meer om een
katje bij hem aan te bellen, want
Simon Carmiggelt en zijn vrouw
hebben al sinds twaalf Jaar geen
katten meer. Ze vinden hun huis
er niet geschikt voor. Zodoende
schrijft hij alleen over de herin
nering aan zijn vele katten die
het gezin er op nahield in de tijd
toen de kinderen nog thuis woon
den. Hij doet dat in „Over poezen
gesproken", een boekje van J. H.
Gottmer, Haarlem 17,50),
waarin Emmy Huf zeif een
groot poezenliefhebster verha
len verzamelde van twintig me
rendeels bekende mensen over
het wel en wee van hun poezen.
Die poezen vormen een veelvoud
van de twintig vertellers, want er
zijn er bij die wel twintig poeze-
beesten hadden, al zijn er soms
,nog maar een paar van over.
Het aardige van dit poezenboek
is niet alleen dat zoveel bekende
Nederlanders aan het woord ko
men. Aan de stijl herken je een
Albert Mol, een Elsa Lioni, een
Mar jol Flore en een Han Ebbe-
laar trouwens niet eens zo duide
lijk. Hun verhalen zijn klaarblij
kelijk grotendeels naverteld door
Emmy Huf, maar het blijven wel
hün verhalen. En daaruit proef je
niet alleen hoe hun katten zijn,
maar ook een beetje hoe ze zelf
zijn; hoe ze radeloos kunnen zijn
om het verlies van een dier, in
paniek raken als de kat zoek is,
dagen en nachten bij een ziek
dier waken en dolgelukkig zijn
als het weer de oude is. Gevoel,
dat moet je voor dieren nu een
maal in ruime mate bezitten en
voor katten zelfs een speciaal
katten-gevoel. Zo'n dier is ook
totaal van jou afhankelijk, al zal
het meestal doen alsof jij er voor
hem bent en niet andersom. Of
zoals jazz-zangeres Ann Burton
zegt: „Een kat vertelt jou, wat hij
wil". Cabaretière Elsa Lioni die
een kat heeft bezeten die zó uit
de Lijnbaansgracht ratten pikten
en het eenmaal presteerde zo'n
groot roodbruin kadaver onder
haar kussen te verstoppen, is zo
aan de voorkeur van haar katten
gewend, dat ze 's zondags een kip
voor ze grillt. Actrice Josephine
van Gasteren die al haar (zwerf
katjes uit Griekenland heeft
meegenomen, was er op de dag
van haar vertrek naar Nederland
eentje kwijt. Alimono („wee mij"
betekent dat) heette het diertje,
en dus liep ze midden op de dag
het dorp door, op z'n Grieks „wee
mij" roepend.
Laten we onszelf niets wijsma
ken: katten leven met óns en wij
hebben niets te vertellen, conclu
deert Albert Mol die met katten
opgroeide en er in zijn Achter-
hoekse boerderij nog een stuk of
zes op nahoudt. Hij is niet „over
één nacht kattebak" gegaan voor
hij tot het bijna zekere besef
kwam in zijn volgende bestaan
waarschijnlijk als Heilige Kat te
zullen terugkeren. „Of ik dan een
kater of een poes zal zjn is niet zo
belangrijk, daar we toch op jeug
dige leeftijd gesteriliseerd wor
den, tenminste als ik dan in een
grote stad terechtkom."
Tot slot de beeldhouwer André
Ze schijnen een heftig verschil van mening te hebben, deze aal
scholvers, maar dat is inderdaad slechts schijn. Een deelnemer aan
een fotowedstrijd van de dierentuin van Stuttgart kiekte de vogels
juist op zo'n nietes-welles-moment, en won er de eerste prijs mee.
Volten die vindt dat een kat recht
heeft op twee namen en op ster
vensbegeleiding als zijn uur ge
slagen heeft. Toen het voor zijn
Oussie AJax zo ver was, heeft hij
het hem uitgelegd, het Scherzo
van Telemann voor hem ge
draaid en hem begeleid tot een
minuut voor zijn dood. bij de
dierenarts. Op dat moment viel
André Volten voor het eerst van
zijn leven flauw.
De beul die op 4 april de executie
van Paklstans vroegere premier
Zoelfikar All Bhoetto uitvoerde,
ligt ernstig ziek in het ziekenhuis.
Hij lijdt aan tuberculose en gees
telijke uitputting, volgens de art
sen het gevolg van de stroom van
bedreigingen die sinds de uitvoe
ring van Bhoetto's vonnis aan
het adres van zijn beul gericht
zijn. Tara Masih, in het dagelijks
leven winkelier, stamt uit een ge
slacht dat al generaties lang beu
len heeft opgeleverd. Tara Masih
beschouwde het dan ook als een
grote eer. toen hij naar Rawalpin
di geroepen werd om tegen een
beloning van een gulden of zeven
de oud-premier ter dood te bren
gen. Na de voltrekking van het
vonnis begonnen aanhangers van
Bhoetto hem te bedreigen, om
dat hij de hand zou hebben ge
had in martelingen. De oud-pre
mier zou zijn gemarteld om hem
tot de bekentenis te dwingen dat
hij verantwoordelijk zou zijn ge
weest voor het verlies van Oost-
Pakistan (nu BangladesJ) en poli
tieke moorden op grote schaal
zou hebben georganiseerd. Tara
Masih heeft steeds ontkend dat
Bhoetto zou zijn gemarteld, maar
ooggetuigen zouden hebben ver
klaard dat het lichaam na de
executie duidelijke sporen van
marteling vertoonde.
Deze herfst al mag iedereen die in
de buurt van het Oostfranse Co-
lombey-les-deux-Egllses komt,
het buitenverblijf „La Bolsserie"
bezichtigen, waar generaal De
Gaulle sinds 1946 woonde. Na
zijn dood in november 1970 ging
de villa over in handen van zijn
familie, die de grootste moeite
heeft om het onderhoud te bekos
tigen. Vandaar dat het huis nu
toch tegen betaling voor het pu
bliek wordt opengesteld, en van
daar ook dat er tot in het Franse
parlement pogingen zijn gedaan
om gelden te krijgen voor de in
standhouding van La Bolsserie.
Het is dan ook nog de vraag, of de
museumfunctie van de villa ge
noeg in het laatje zal brengen om
La Bolsserie letterlijk en figuur
lijk overeind te houden.
John en Harriet Orton uit Great
Gidding in Engeland zijn volgens
eigen zeggen niet alleen het
langst, maar ook het gelukkigst
van alle Engelse echtparen ge
trouwd. Deze week vieren ze hun
79ste trouwdag, wat nog niet wil
k zeggen dat ze overdreven jong
getrouwd zouden zijn. Zij was 22,
hij 24 toen ze elkaar hun Jawoord
gaven, en toen kenden ze elkaar
al vijf jaar. Een eenvoudig reken
sommetje maakt duidelijk, dat
ze in 1900 getrouwd zijn, dat Har
riet nu 101, en John 103 Jaar oud
is. „Ik ben wel eens boos op
hem", zegt de bruid, „maar ik
krijg nooit genoeg van 'm". Haar
advies aan pas getrouwde paren
die ook samen oud willen wor
den: nooit gokken, drinken of ro
ken, en de ander altijd het hof
blijven maken.
