Zwarte predikant
onder druk van
blanke NG-kerk
1
Problemen tussen kerk
Kameroen en Nederland
Pastorale winkels blijken aan te slaan
Trouw
Kerk niet
langer met
mond vol
tanden
Conferenties
Hofland: Zwarte
synodepraeses
leek stamhoofd
KERK IN DE WERELD
VANDAAG
VOORBIJGANGERS
Hulppakketten
voor
bootvluchtelingen
VRUDAG 6 JULI 1979
TROUW/KWARTET
door Hennie Serfontein
JOHANNESBURG De Zuidalrikaanse Special Branch (ge
heime politie l en de blanke Nederduitse gereformeerde kerk
zetten de zwarte predikanten van de zwarte NG-kerk die
bekend staan voor hun uitgesproken meningen onder druk.
Dit meent de zwarte secretaris-generaal van de kerk ds Sam
Buti. Hij heeft het gezegd in Kenmerk van de IKON-tv.
door dr. Jaap van Slageren
De laatste tijd gonst het van geruchten over spanningen tussen Nederlandse zendingsarbei
ders en de kamerounese kerkleiders. Wederzijds vertrouwen heeft plaats gemaakt voor een
wantrouwen in eikaars bedoelingen. Zendingsarbeiders keren voor het beëindigen van hun
kontrakt naar Nederland terug. Delegaties vanuit Oegstgeest en het moderamen van de
Hervormde Synode reizen naar Kameroen. Wat is er aan de hand? Gaat het in de richting van
een moratorium? Duidt het op het einde van de betrekkingen tussen de Ned. Herv. Kerk en de
Evangelische Kerk van Kameroen?
Twee andere zwarte predikanten be
schuldigden daarin de blanke kerk
ook van intimidatie en van misbruik
van zijn financiële steun aan de zwar
te kerk. Zij werden evenwel tegenge
sproken door de nieuwe voorzitter
van de zwarte kerk. ds N. Lebone.
Ds Buti zei dat „financiële druk van
uit verschillende kanten" er voor ver
antwoordelijk was dat de laatste sy
node van zijn kerk de radicale lijn
van de synode van Wore hester in 1975
heeft verlaten
De zwarte Nederduitse gereformeer
de kerk in Afrika is voor haar finan
ciering in belangrijke mate afhanke
lijk van de blanke „moederkerk". Om
de zwarte kerk In een gematigde rich
ting te dwingen zou de moederkerk
met de geldbuidel hebben geram
meld. Volgens ds Buti zou de staat
druk hebben uitgeoefend, door kerke
lijke leiders vragen te stellen over
marxisten in de kerk
Ds Buti heeft gezegd dat enkele sub
sidies aan zwarte gemeenten zijn te-
Ds S. C. Hofland
ruggetrokken. Er zouden ook geval
len zijn waar geld voor zendingswerk
is ingehouden, wanneer de daarbij
betrokken zwarte predikant volgens
de blanke geldgevers wat al te radica
le opvattingen bezit
Ook ds Buti zelf is bezocht door leden
van de 8pecial Branch, die hem over
verschillende dingen vragen stelden,
zoals over de synode van Worchester.
over de Zuidafrikaanse raad van ker
ken, waar Buti voorzitter van is en
over de Broederkring, een vereniging
van niet-blanke gereformeerde predi
kanten.
DURBAN lEcunewsi Ds A. C. Hof
land. de voorzitter van de gerefor
meerde synode heeft de neger.daagse
synode van de zwarte Nederduitse
ereformeerde kerk in Afrika, die in
Umgaba is gehouden als „een grote
'eleurstelling" omschreven. De syno-
dp heeft zich volgens Hofland te op-
.••rvlakklg beziggehouden met de
brandende actuele vraagstukken
Ds Hofland vindt dat de voorzitter
van de synode zijn werk niet op de
mocratische manier deed. „Zijn ma-
nier van doen leek op dat van een
stamhoofd, die geen tijd heeft voor
afwijkende meningen. Dit stelde mij
en mijn collega's teleur." aldus ds
Hofland kort voor zijn vertrek terug
naar Nederland.
De Nederlandse synodevoorzitter
had graag wat meer debat gehoord
over de wereldraad van kerken en de
Zuidafrikaanse raad van kerken.
Maar synodeleden die hun hand op
staken om daarover wat te zeggen,
werden door de voorzitter niet aan
het woord gelaten.
Ds Hofland sprak grote waardering
uit voor de scriba van de NGKA, ds
Sam Buti, die een eenzame strijd
voerde en duidelijk de leider was van
de bescheiden progressieve krachten
die in de synode aanwezig waren. Het
ontbrak Buti echter op beslissende
momenten aan steun.
De spanningen zijn wellicht gedeelte
lijk te herleiden tot de houding die de
na 1968 gekomen lichting van zen
dingsarbeiders aanneemt. De zen
dingsarbeiders van voor die periode
waren gevormd door ds. C. L. van
Doom en prof. dr. E. Jansen Schoon
hoven. Zij benadrukten dat de hou
ding van de zendingsarbeiders princi
pieel nooit een andere kan zijn dan
die van een luisteren, geduld oefenen,
op de achtergrond blijven, voorzich
tig inspelen. respect voor bestaande
verhoudingen en structuren hebben,
ook voor de eigensoortige betekenis
van het inheemse christendom.
De generatie die daarna kwam is wel
licht onrustiger en dynamischer, eist
ook inspraak bij de besluitvorming
en ook bij de uitvoering van de be
sluiten. Zij komen met allerlei zaken
die huns inziens met voorrang behan
deld moeten worden en leggen soms
zelfs het mes op tafel. Echt pijnlijk
zijn die situaties waar de zendingar
beider ervaart dat de problemen die
uit de werksituatie voortvloeien door
de kerk onopgelost worden gelaten.
Een andere kans op spanningen is de
erfenis die de ene generatie Nederlan
ders aan de volgende overdraagt. In
de vele werksoorten die samen met
de leiding van de kerk ontwikkeld
zijn zitten start-, weef- en soms ook
structurele fouten. Fouten cQe in alle
gevallen niet dan na geduldig wegen
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN Stiltecentra, pastorale winkels, informatie
centra of hoe ze ook mogen heten, je komt ze steeds meer
tegen. Deze nieuwe vorm van evangelisatie blijkt aanstekelijk
te werken, aldus het jaarverslag van het hervormd evangelisa-
torisch beraad (HEB).
Het HEB noemt deze centra „een
model van herkenbare, beschikbare,
maar niet opdringerige missionaire
aanwezigheid Dit jaar komt er nog
-en boekje over uit bij Boekencen
trum in Den Haag. Het is geschreven
door L. den Besten in samenwerking
met ds F. N. M. Nljssen en het heet
,Jn het centrum van de aandacht".
Het HEB is vooral bezig met stimule
ring van nieuw gemeenteleven. Het
ag zijn activiteiten in 1978 aanzien
lijk toenemen. Dat komt omdat het
missionaire karakter van de gemeen
te meer in de belangstelling komt.
niet in het minst door „Zending in
Nederland" Ook zijn er meer finan
ciële mogelijkheden, doordat de her
vormde raad voor de zending geld
beschikbaar gesteld voor binnen
landse missionaire projecten
sie met grote inzet en enthousiasme
aan de opbouw van een missionair-
diakonale gemeente. De onkerkelijk
heid van Holendrecht (het enige deel
van Oaasperdam dat klaar is; de rest
komt aanzienlijk later van de grond
dan gepland) is groot. Daarom is het
moeilijk, vrijwilligers voor het kerke-
werk te vinden. Daar komt nog bij,
dat het gemeentebeeld van hen die
wel kerkelijk meelevend zijn, lang
niet altijd missionair-dlakonaal is.
Met veel geduld en vindingrijkheid
wordt geprobeerd in Holendrecht
contacten te leggen, zowel met (pa
pieren) gemeenteleden als met de
vele welzijnsorganen. De samenwer-,
king met de gereformeerden is inten
sief.
Noord-Groningen
Een klein jaar geleden is in de classis
Winsum ds C. J. O. Keyzer bevestigd
tot predikant voor buitengewone
werkzaamheden. Deze classis om
spant het gebied in het noorden van
de provincie Groningen, van Zout
kamp tot het Eemshavengebied.
Door allerlei factoren, maar vooral
door de ontvolking en de ontkerkelij
king, is de toestand van de hervorm
de kerk daar in vele plaatsen zorge
lijk.
Ds Keyzer, die voorheen werkzaam
was in Frankrijk, Eindhoven en Ka
meroen, heeft voor twee derde van
zijn werktijd het kerkelijk opbouw
werk in de classis als taak. Voor de
rest van zijn tijd is hij dominee van
Noord- en Zuidwolde. De kennisma-
kings- en inwerkfase leverde al hoop
gevende signalen op, aldus het ver
slag van het HEB. Er blijkt meer te
kunnen, dan menigeen in momenten
van moedeloosheid dacht. Vooral de
koppeling van ds Keyzers missionai
re ervaringen in Frankrijk en Kame
roen met de situatie in Noord-Gronin
gen blijkt een vruchtbare Invalshoek
te zijn.
en zorgvuldige wederzijdse raadple
gingen oplosbaar blijken te zijn, om
dat processen van overbruggen en
veranderen in de Evangelische Kerk
nu eenmaal een eigensoortig verloop
hebben. Dit geldt zowel voor het me
dische- en landbouwkundige, als ook
voor het vormings- en theologische
werkterrein. Zo ls het niet alleen voor
de betrokken docenten, maar ook
voor de studenten van de theologi
sche school van Ndounguë moeilijk
verteerbaar wanneer bij het wisselen
van de wacht de systematische theo
logie in Barthlaanse geest gegeven,
ineens vanuit een volstrekt andere
optiek blijkt te worden gedoceerd.
Rechtstreeks
Daarbij komt dat de evangelische
kerk al Jaren pleit voor rechtstreeks-
kontakt met de synode van de herv
kerk. Ze heeft het gevoel dat de Raad
voor de Zending deze kontakten naar
de Synode toe te veel afschermt en op
de stoel van de synode gaat zitten. Ds
Mosé La me re, vice president van de
evangelische kerk daarover: „er is in
het verleden gesproken over het hu
welijk tussen twee kerken, en naar
Afrikaans begrip ls een huwelijk geen
verbintenis tussen twee personen,
maar een band van families, van ker
ken die elkaar aan de top ontmoeten
en christenen die eikaars broeders en
zusters zijn geworden."
Oehoorgevend aan dit verlangen on
dernamen moderamenieden van de
herv. kerk (v.d. Heuvel, Mooy, De
Liefde) een reis naar Kameroen, maar
de rol van Oegstgeest komt dan wel
in het gedrang. De idee ls nl. onvoor
stelbaar dat de zending in haar kon
takten naar buiten, slechts in een rol
als geldschieter en uitzendbureau
van mensen zou kunnen voortbe
staan. Want juist Oegstgeest brengt
namens de kerk een stuk wederzijdse
betrokkenheid tot stand, realiseert
naast een uitwisseling van materiële
gaven ook een uitwisseling van gees
tesgaven.
Slaapkamergeheimen
Een punt van echt ongenoegen is de
manier waarop Nederlandse zen
dingsarbeiders over de kerk naar huis
schrijven, in rondzendbrieven, in
rechtstreekse publikaties en vla in
terviews in het Nederlands. De kerk
vrees dat zo een aantal kerkelijke
„slaapkamergeheimen" naar buiten
zijn gebracht, die noodgedwongen
onder de roos hadden moeten blijven.
De kerk is in het algemeen weerloos
tegenover de nieuwsschrijverij waar
van zij het verloop moeilijk kan vol
gen. Wanneer deze gegevens terug
vertaald langs een omweg de kerk
van Kameroen weer bereiken, ont
staat er teleurstelling soms ook irrita
tie en wantrouwen.
De crisissituatie waarin de zending
door de verwijten over en weer is
terecht gekomen, heeft tot positief
gevolg gehad dat er in Kameroen
kennelijk voor het eerst eens dage
lijks gepraat is tussen Nederlandse
zendingsarbeiders en de Kameroene-
se kerkleiding enerzijds, en een Ne
derlandse delegatie en de Kameroe-
nese kerkleiding anderzijds. Veel
punten van ongenoegen zijn intussen
bespreekbaar gebleken. Er zijn ook
suggesties gedaan over hoe het nu
verder moet.
Volgens ds J. M. Hoekstra, Afrika-
secretaris voor de Raad voor de Zen
ding te Oegstgeest, houden de voor
stellen onder meer in dat de evangeli
sche kerk inspraak zal krijgen in het
opleidingsprogram van toekomstige
zendingsarbeiders op het Hendrik
Kraemer Instituut. Er wordt ook ge
dacht aan een stuk aanvullende vor
ming ter plaatse, in Kameroen zelf.
Er zal door de evangelische kerk een
nieuw statuut voor buitenlandse me
dewerkers in de kerk. worden openge
steld. welke richtlijnen zal bevatten
over gedragscodes, verantwoordelijk
heid en ook de rechten van de zen-
dingsarbelders. De ned. herv. kerk en
de evangelische kerk en Kameroen
zullen elkaar minstens éénmaal per
jaar een officiële brief schrijven, om
elkaar van hoofdpunten van beleid
en ontwikkeling in het geloofslevens
op de hoogte te houden. Ook is afge
sproken dat een sterke kameroenese
delegatie een bezoek van drie maan
den aan Nederland zal brengen. Dit
bezoek zal ook de robuste dr Jean
Kotto, president van het evangeli
sche kerk van Kameroen, opnieuw
naar Nederland voeren. In een zeker
opzicht is hij een stuk personificatie
van de problemen en de perspectie
ven van de evangelische kerk. Van
hem is ook de uitspraak: „de evange
lische kerk is geen gelatine, maar een
substantiële kerk."
Dit is het derde en laatste artikel
over Kameroen en zijn kerk, dat dr.
Van Slageren voor onze krant
schreef. De vorige twee stukken wa
ren te vinden in Trouw van 4 en 5
juli.
door Aldert Schipper
Gaasperdam
Uit het verslag noteren we het project
Gaasperdam In deze nieuwe satel
lietstad van Amsterdam werken ds
W. F. Stoel en de kerkeraadscommis-
waarin opgenomen De Rotter
dammer. met Dordts Dagblad
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave Trouw/Kwartet BV
Mootdredacteur Jen/e Tammmqa
Directeur mg O Poslma
MOOT OK AN T OOR
1000 AW Arwrrdai"
REGIO ROTTERDAM/OORORECHT
PostRj* 9-18
3000 ax Rotterdam
lei OIO-11SSM (abonnementen
en Oe.'Orgmgl
tel 010-115588 (reoaene i
tel ii5700d
WestbUah 4
Rotter dan
REGIO OEN MAAG lE»0€N
Postbus 101
7501 CC Oen Haag
iel 070 *69445
REGO NOOROOOST NEOC
Pósibus 3
8000 AA ZWK
♦ei 05ZOO-17030
Melk markt 56
Zmo*e
Abonnementtprij jen
Per maend I 1590
Per k«anaal 47 70
Per ha* kw 95 40
Per taar M88 60
MM
i op aanvraag
Te*eton>sctie abonnementenoodracwe
|t« .*»essen bovei»
Opgave f.in*heOe*<ht»n 9-19 30
-aandag t'm vt tfag Op zondag van t(
ZO uur ie<et 07091 W56
070-936868 r' aan VSw-A^
•w.-x} postbus 4)i
1000 A* AMSTERDAM
A<vr f gvg#.1 iKtWtm] Sd***-
a.K> ove Amsterdamse adressen
In de Verenigde Staten zijn reeds
enkele doden gevallen onder automo
bilisten die elkaar stonden te verdrin
gen bij de benzinepompen, die
slechts mondjesmaat hun veelge
vraagde vloeistof verdeelden. In deze
tijd van schaarste houdt de wereld
raad van kerken in datzelfde Ameri
ka zijn tweede grote wereldconferen
tie over „Geloof. Wetenschap en de
Toekomst"
De conferentie begint woensdag in
een van 's werelds bekendste centra
voor technologische ontwikkeling,
het Massachusetts Institute for Tech
nology (MIT) in Cambridge bij Bos
ton. De vraag of het christelijk geloof
en wetenschap en technologie iets
met elkaar te maken hebben, is al
lang geleden met „ja" beantwoord in
de oecumenische beweging
Daarbuiten aarzelt men nog met deze
vraag, hoewel bij voorbeeld de Vere
nigde Naties nogal Ingenomen is dat
een met-politiek forum van wereld
wijde betekenis als de wereldraad
zich aan vragen van zulke betekenis
voor ons dagelijks leven durft te
wagen.
De wereldraad maakt zich niet met
een Jantje-van-Leiden van deze
kwesties af. Reeds in 1925 riep de
Lutherse aartsbisschop Söderblom
christenen bijeen om te praten over
de verstoorde relatie tussen geloof en
kerk aan de ene kant en maatschap
pij en samenleving aan de andere De
conferentie van Oxford, die daarna
kwam. hield zich bezig met het natio-
naal-socialisme en de werkloosheid.
Na de oorlog, toen de beweging uit de
jaren twintig zich in de wereldraad
van kerken voegde, werd ..life and
work" een van de pijlers van het
oecumenische werk. die de leden-ker
ken hielp bij hun pogingen contact te
houden met de maatschappelijke
ontwikkelingen, die wel leken los te
staan van het geloof. Maar ln werke
lijkheid zit er wel degelijk een bepaal
de visie achter de manier waarop wij
omgaan met de beperkte hulpbron
nen die onze wereld bezit, hoe wij het
profijt dat wij er uit trekken onder
ling verdelen en welke kant wij met
technologische ontwikkelingen op
gaan
Houdbaar
Wanneer onze aarde te vergelijken is
met een ruimtevaartuig dat eindige
voorraden grondstoffen en energie
aan boord heeft, dan moeten wij ons
de vraag stellen welke verantwoorde
lijkheid wij dragen voor ons nage
slacht. opdat de generaties na ons
ook nog menswaardig zullen kunnen
leven. De uitdrukking „houdbare sa
menleving" dook in de oecumenische
beweging voor het eerst op in de
eerste wereldconferentie over weten
schap en technologie, in 1974 in Boe
karest. Hier werd onder meer gezegd:
1 zonder een billijke verdeling van
schaarse goederen en 2onder een mo
gelijkheid voor ieder om mee te doen
aan de maatschappelijke besluitvor
ming kan geen stabiele samenleving
worden verkregen.
2. Een sterke wereldsamenleving is
niet houdbaar tenzij de behoefte aan
voedsel ruimschoots beneden het ni
veau blijft van de productiecapaci
teit en tenzij de uitstoot van vervui
lende afval ruimschoots onder ab-
sorbtiemogelijkheden van het ecolo
gische systeem blijft.
3. De maatschappelijke organisatie
is alleen houdbaar indien het gebruik
van eindige grondstoffen niet sneller
is dan het ontstaan van nieuwe hulj>
bronnen die beschikbaar komen door
technologische vernieuwing
4. Een houdbare samenleving vereist
een peil van menselijke activiteit dat
niet in strijd komt met de nimmer
eindigende, grote en frequente na
tuurlijke variatie in het klimaat op
aarde
Van links naar rechts metropoliet Paulos Gregorios van New Delhi:,
voorzitter van de conferentie, dr Keith Bridston, directeur van het bureau
in New York van de Wereldraad, die de plaatselijke voorbereidingen leidde
en prof. David Rose van het Massachusetts Institute of Technology.
Vernieuwing
bezig was. begon steeds meer een
nieuwe uitdrukking te gebruiken:
„just, participatory and sustainable
society". JPSS. In het Nederlands
doorgaans vertaald met: rechtvaardi
ge. op participatie gerichte en houd
bare samenleving. De werkgroep
„Kerk en Samenleving" stelde in 1976
vast: „De beide onderwerpen waar
het in de toekomst van de wereld om
draait zijn gerechtigheid en ecologie.
Gerechtigheid wijst op de noodzaak
de onjuiste verdeling van de voort
brengselen van de aarde te corrigeren
en de kloof tussen de rijke en arme
landen te overbruggen
In Boekarest werd reeds er op gewe
zen dat een houdbare samenleving
het nodig maakt dat de rijke landen
hun consumptie niet verder zouden
doen stijgen of wellicht misschien
een paar stappen terug zouden doen.
De voorzitter van de conferentie in
Boekarest, de Australische bioloog
Charles Birch, zei toen al dat er revo
lutionaire veranderingen nodig zou
den zijn om tot zo'n houdbare samen
leving te komen „We hebben een
nieuw soort wetenschap en technolo
gie nodig, die geleid worden door een
nieuw soort economie en een nieuw
soort politiek."
De assemblee van de wereldraad in
1976 in Nairobi werd geconfronteerd
met de ernstige geldzorgen van de
oecumenische beweging. Allerhande
programma's moesten worden ge
kortwiekt. maar onder de werkzaam
heden. die mochten doorgaan was de
studie naar een houdbare samenle
ving. orndat algemeen gevoeld werd
dat de kerk op dit punt in staat was.
los van politieke eenzijdigheid, aan
de wereld een dienst te doen. die van
blijvende betekenis zou zijn
De afdeling „Kerk en Samenleving"
van de wereldraad die met de studie
Ecologie duidt op de afhankelijkheid
van de mens van de aarde. De samen
leving moet zo worden georganiseerd
dat er voor onbepaalde tijd een vol
doende kwaliteit van materieel en
cultureel leven ln stand gehouden
kan worden. Een houdbare samenle- WcUUTStuk
ving die onrechtvaardig is. is nauwe-
lijks waard in stand te worden gehou
den. Een rechtvaardige samenleving
die onhoudbaar is gaat aan zichzelf
ten onder. De mensheid heeft nu als
opdracht een weloverwogen over
gang te maken naar een rechtvaardi
ge en houdbare wereldsamenleving."
den er door beïnvloed en (wat lastiger
is): ze zijn het zich niet steeds bewust
Zo kan een christen in een land met
een liberale parlementaire traditie,
zoals Nederland, niet zo makkelijk
begrijpen dat een geloofsgenoot uit
een land vijfhonderd kilometer naar
het oosten het daar bestaande sys
teem ondersteunt en zelfs van harte
bereid is geloofsargumenten op tafel
te leggen om die steun aannemelijk
te maken.
Maar hoe de visies van christenen
over de wereld soms ook mogen ver
schillen. zij hebben althans zij be
weren te hebben één doorslagge
vende inspiratiebron: hun geloof. Dat
moet deze mensen ondanks hun ver
schillen op één noemer kunnen bren
gen, ook al is dat vaak uiterst moei
lijk.
Argumenten
Onderling oneens
Hoe zo'n JP8S er uit zal zien weten de
kerken nog niet en zij zijn het onder
ling daarover ook niet eens. Er zijn
uiteraard ingrijpende verschillen tus
sen kerken ln arme en in rijke landen.
Bovendien verschillen kerken, die in
socialistische maatschappijen leven
sterk in visie van kerken in liberaal-
kapitalistische maatschappijen
Maar zelfs tussen de kerken in bij
voorbeeld Nederland en Duitsland
bestaan er reeds grondige menings
verschillen bij voorbeeld op het punt
van kernenergie. De kerken staan nu
eenmaal niet los van hun maatschap
pelijke omgeving, hun inzichten wor-
Om deze moeilijkheid kan de komen
de wereldconferentie ongetwijfeld als
een waagstuk beschouwd worden.
Het is echter de enige plek in de
wereld, waar de wereldkerk goed ge
documenteerd en ernstig kan spre
ken over de problemen ln de huidige
wereld die roepen om een beslissing.
De conferentie duurt veertien dagen
en er doen 400 geleerden uit de sfeer
van de natuurwetenschappen, de so
ciale wetenschap en de theologie aan
mee. Verder komen er politici, vak
bondsleiders en vertegenwoordigers
van het bedrijfsleven. Oost- en West-
Europa leveren elk 35 deelnemers
Onder de Nederlanders zijn dr A. H.
van den Heuvel en drs J. E. van Veen
van de hervormde synode, dr H. M. de
Lange. Ir E. J Tuininga, dr A. Kou-
wenhoven. dr M. A. Laeyendekker-
Thung. dr H. Verheul en M. T. Tü-
horst De laatste doet mee aan de aan
de conferentie voorafgaande jonge-
rcnconferentie.
VERANDERING OF NIET?
Er schijnt een rapport uit te zijn van ;q]
de delegatie van de Nederduitse
Gereformeerde Kerk in Zuid-Alrika
terzake van haar besprekingen in
april van dit jaar met Nederlandse.
Duitse en Zwitserse Gereformeerden.
Eén van de conclusies van dat
rapport is. dat het Landman-rapport
„Ras. volk en nasie in die lig van die
Skrif nodig herzien moet worden".
Omdat de aanhalingstekens in het
bericht hierover aan het einde van
deze zin ontbreken kan men
veronderstellen dat ook de volgende
zin nog uit het rapport komt: „Dit
rapport geeft het synodale standpunt
inzake de apartheid weer". Prof.
Heyns heeft hierover een gesprek
gehad met de Zuidafrikaanse krant
„Die Beeld". De opmerking die prof
Heyns daarbij maakt, doen veel
vragen rijzen. Hij zegt onder meer dat
het rapport oorspronkelijk voor
intern gebruik bedoeld was. Ik kan
me niet voorstellen dat zo'n
opmerking iets te maken heeft met
de wezenlijke inhoud van het
Landman-rapport. Alle predikanten
in Nederland kregen het gratis
toegestuurd en hebben zich er toen
behoorlijk aan geërgerd, vanwege de
verhulde rassenhoogmoed die het
rapport kenmerkte. Prof. Heyns
noemt dit misverstand, omdat
sommige vooronderstellingen niet
waren uitgewerkt. Ook dit slaat op
niets. De veranderingen die nu
schijnen te moeten worden
aangebracht zijn echter geen
gevolgen van andere inzichten in de
Schrift, op welke verandering hier
nog altijd gehoopt wordt. Prof. Heyns
spreekt van „dynamische
veranderingen in de Zuidafrikaanse
maatschappij en politiek in recente
tijd". Een soort
„force-majeure "-opmerking. Dit zou
zelfs de reden zijn waarom dit
rapport verouderd is. Tenslotte wordt
dan gesproken van doorgebroken
inzichten t.a.v. de sociale
gerechtigheid en de practische
consequenties van bepaalde
theologische opvattingen. Wanneer
men dit dan leest in het licht van „We
kunnen nu niet meer dingen zeggen,
zoals wij dat in het begin van de jaren
zeventig deden", dan kan men hier
gemakkelijk uit horen dat „we toen
toch gelijk hadden". Wat is er dan in
wezen veranderd, wanneer bovendien
de bedoeling van alles blijkt te zijn
dat de Nederlandse steun aan het
wereldraadprogramma tegen het
racisme zal beëindigd worden.
Beroepingswerk
De gehele problematiek is onderver
deeld in vier thema's:
A. De verhouding tussen wetenschap
en geloof, vooral de kritische relatie
tussen de christelijke visies en de kijk
die met name de natuurwetenschap
en de technologie in haar officiële
vertegenwoordigers huldigt.
B. De analyse van de ethische proble
men die ontstaan bij de verdergaan
de ontwikkelingen van de natuurwe
tenschappen en de moderne techno
logie.
C. De economische en politieke pro
blemen die verband houden met de
wereldbronnen van welvaart en hun
verdeling: de ecologische problema
tiek en de vraagstukken van de eco
nomische groei.
D. De christelijke sociale ethiek en
het oecumenisch getuigenis van de
kerken met betrekking tot de tegen
woordige wetenschappelijke en tech
nologische revoluties.
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Wijnjeterp (toez.):
A. N. Langhout te Akkerwoude.
Intrede op 8 juli te De Kaag: C.
Kolkman, kand. uit Zoetermeer; te
Geleen: IJ. v.d. Schoot uit Vlissingen.
Vervroegd emeritaat verleend (per 1
juli om gezondheidsredenen) aan H.
J. Smalbrugge te Uithoorn (die daar
werkzaam zal blijven als bijstand in
het pastoraat).
GEREF. KERKEN
Beroepen te Zierikzee: P. Blokland te
Joure.
Afscheid van Oost- en Westsouburg:
D. A. Vanhaelen, ber. te Groningen
Noordoost.
Intrede te Den Ham: D. de Bruijn uit
Klundert-Zevenbergen; te Veenen-
daal: J. M. R. Diermanse uit Frane-
ker. te Gent (ver. prot. kerk van Bel
gië): L. de Nood uit Zwolle.
NED. GEREF. KERKEN
Afscheid van Eek en Wiel: W. G.
Rietkerk ber. te Utrecht.
Intrede te Eek en Wiel: N. Comelisse
uit Zwijndrecht en Dordrecht.
CHR. GEREF. KERKEN
Intrede op 11 juli te Heerde: B. Bijle-
veld uit Bussum.
De leiding van de conferentie is in
handen van de Indiase metropoliet
Paulos Gregorios uit New Delhi, de
vroegere dr Paul Verghese. Hij zal
ook een van de eerste sprekers zijn.
over de aard van het geloof. Op die
rede van de metropoliet wordt com
mentaar geleverd door de bekende
feministische theologe dr Rosemary
Reuther en prof H. Verheul, een na
tuurkundige van de Vrije Universiteit
in Amsterdam. Dat gebeurt op de
eerste dag van de conferentie, nadat
de Australische astrofysicus prof. Ro
bert Hanbury Brown heeft gesproken
over de aard van de wetenschap
In de daaropvolgende dagen gaat het
onder meer over de christelijke visie
op de schepping, de toekomstver
wachting van de mens, de toekomst
van de ontwikkelingslanden, de toe
komst van de ontwikkelde landen
met een markteconomie, de toe
komst van rijke landen met een cen
traal geleide economie, energie, de
biologische revolutie, informatiever
werking, de economie van JPSS en de
macht van wetenschap en technolo
gie. Elke dag begint met een kerk
dienst of meditatie en tussen de ple
naire vergaderingen door komen de
deelnemers bijeen ln gespreksgroe
pen. die rapport zullen uitbrengen
van hun overleg aan de plenaire ver
gadering
Dat eindrapport wordt tenslotte aan
de leden-kerken van de wereldraad
toegestuurd en dan maar hopen dat
die er iets mee zullen doen. Of dat het
geval zal zijn zal in sterke mate af
hangen van de kwaliteit van de con
clusies. want de oecumenische bewe
ging kan en wil niets dwingend opleg
gen Het enige dat kerken op maat
schappelijk gebied in beweging kan
zetten ls het gewicht van de argu
menten.
Ik sta er alleen voor en toch
voor gescheiden mensen met kinde
ren tot 12 jaar. 21-27 juli, De Essen-
burgh, Hierden (tel. 03413-841).
Verkennend geloven, bij elkaar in
de leer gaan om helpend bij eikaars
geloven te zijn, 22-27 juli, Emmaus
Priorij, Maarssen (tel. 03465-61678).
Bijbelstudieconferentie, 23-28
juli. De Bron. Dalfsen. Inl. Instituut
voor evangelisatie. Driebergen (tel.
03438-7491).
ADVERTENTIE
Het Internationaal Evange
lisch Hulpfonds
T.E.A.R.FUND
geeft hulppakketten voor de
eerste opvang van bootvluchte
lingen in Hongkong, die door
Vietnamees-sprekende mede
werkers van de Christian And
Missionary Alliance worden uit
gedeeld. inhoud: plastic teittje,
stromat, allerlei artikelen voor
hygiëne, leerboek Engels en
een Evangelie in het Vietna
mees Kosten: 20,- per pakket
Hetpt u mee op deze concrete
manier in de eerste opvang?!
GIRO 41400
Informatie 03430-5030,
Postbus 156, Doorn.
