Olieschaarste verschilt
sterk per produkt
Nieuwe aardappelen
Nep verpakking
kan straks
worden verboden
Reclame beter geregeld
Boeren willen extra
prijzenvergadering EG
Oplossing technisch zeer lastig
'Minder ruimte voor milieubescherming'
Ledenvergadering
bouwbedrijf Moes
stuurt topman weg
Staking bij Fiat
Shell-werknemers
boos over vastlopen
CAO-gesprekken
Rusland 'dumpt'
kerstkaarten
op Engelse markt
Topman Nijverdal-
ten Cate naar
Kluwer
Voorlichting nieuw
element in Warenwet
Jarenlang praten
woensdag 4 juli 1979
FINANCIEN EN ECONOMIE
trouw/kwartet
9
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Dat Shell aan afnemers van diesel- en huisbrandolie vijf procent minder
levert dan vorig jaar juli maar van benzine wel de normale hoeveelheden afgeeft, is een gevolg
yan de vraag naar verschillende produkten. Die is de afgelopen tijd voor huisbrandolie
verhoudingsgewijs veel groter geweest dan naar benzine. Technisch is het niet mogelijk uit
hiwe olie plotseling meer huisbrandolie en minder benzine te destilleren.
Naar huisbrandolie is de vraag in de
eerste maanden van dit jaar als ge
volg van de koude winter zeer groot
Seweest. Dit viel samen met een door
e situatie in Iran verminderde aan
voer waardoor de voorraden slonken.
De voorraad diesel werd eveneens
langetast, niet zozeer omdat ineens
heel veel automobilisten op dieselolie
overgingen maar wel omdat de veel
jevraagde huisbrandolie uit dezelfde
ractie (bestanddeel) van de ruwe olie
wordt gedestilleerd.
De al genoemde strenge winter droeg
€r aan de andere kant toe bij dat de
waag naar benzine geringer was dan
jbrmaal. Er ontstonden behoorlijke
|?oorraden die deze maand naar ver
pachting niet worden aangetast.
Want het autoverkeer is deze maand
giller dan normaal: er vertrekken
meer automobilisten naar het buiten-
ad dan er hier binnenkomen, merk-
een woordvoerder van Shell op. De
benzinestations krijgen normale hoe
veelheden maar als de vraag plotse
ling buitensporig zou worden, moeten
ze wel met kortingen rekenen. „Als de
automobilisten normaal tanken, ge
beurt er niets, aldus de woordvoerder.
Vaste percentages
Oliemaatschappijen kunnen tekor
ten aan bepaalde produkten niet zo
maar oplossen door bij voorbeeld
minder benzine en meer gasolie te
maken. Met het soort olie dat ze im
porteren staat ook vast hoeveel er
van ieder olieprodukt uitkomt.
Een paar voorbeelden: de bekende
„Arabian light", een olietype dat veel
is genoemd bij de prijsvorming op de
OPEC-conferentie, levert bij gewone
destillatie 16 procent aan benzine en
nafta (grondstof voor plastic en
kunstvezels), 39 procent aan middel
zware destillaten (gasolie, diesel- en
Van onze correspondent
GRONINGEN Het Koninklijk Nederlands Landbouw Co
mité (KNLC), een van de drie landelijke boerenorganisaties
wil dat de EG-ministers van landbouw in het najaar een extra
vergadering houden om tussentijds de EG-landbouwprijzen
te herzien. Het hoofdbestuur van het KNLC is teleurgesteld Het Nederlandse ministerie van bui-
over de Brusselse beslissingen van vorige maand.
De ministers besloten toen de prijzen
met anderhalf procent te verhogen en
die voor melk helemaal niet omhoog
te laten gaan. De Europese boeren
hadden vier procent gevraagd.
Volgens KNLC-voorzitter ir. D, Lu-
teyn. betekenen de EG-maatregelen
dat de boeren, in vergelijking met het
bedrijfsleven, er weer op achteruit
gaan. „De boer wordt verplicht om
z'n inkomen op te vijzelen door nog
huisbrandolie) en 39 procent aan zwa
re produkten als stookolie en bitu
men «PTnndstof voor asfalt).
Het Algerijnse oliesoort Aizuw geeft
aan benzine en nafta echter 22 pro
cent, aan middelzware produkten 48
en aan zware 27 procent. De Venezo
laanse Tia Juana is het meest ge
schikt voor stookolie en bitumen: 59
procent. Aan benzine en nafta haalt
men er niet meer dan 10 procent uit.
Uiteraard kan de vraag gesteld wor
den of men bij tekorten aan huis
brandolie geen soort kan importeren
dat veel aan middelzware destillaten
geeft (in ons voorbeeld de Algerijnse
olie). Prijsverschillen tussen de ver
schillende soorten spelen echter een
steeds belangrijkere rol.
Zodanig raffineren dat er meer benzi
ne en middelzware produkten te
voorschijn komen kan slechts via
zeer ingrijpende investeringen en niet
van de ene op de andere dag. Arabian
light, dat bij gewoon destilleren 16
procent benzine en naffa geeft en 39
procent aan middelzware produkten,
komt via kathalitisch kraken tot res
pectievelijk 25 en 49 procent. Maar
daar zijn de meeste raffinaderijen
niet op ingesteld. Het type raffinade
rij hangt in feite af van de behoeften
van de afnemers. In een land met
weinig auto's zijn de installaties niet
op benzine ingesteld.
De benzineprijsverhoging in Spanje
komt nog harder aan dan in eerdere
berichten werd vermeld. Alle soorten
benzine worden negen pesetas (27
cent) duurder. Super kost nu 46 pese
tas 1,38). In Denemarken kost een
liter ƒ1,52 (was ƒ1,38). In Grieken
land gaat de benzineprijs 28 procent
omhoog.
meer te gaan produceren". Door deze
EG-besluiten zullen volgens Luteyn
de boeren in Nederland minder ruim
te geven voor landschaps- en natuur
beschermingsmaatregelen. „Dat is
een gevolg van deze uitwringing'
Van een onzer verslaggevers
ZWOLLE De werknemers van het
coöperatieve bouwbedrijf Moes heb
ben de voorzitter van de raad van
bestuur naar huis gestuurd. Na de
uitspraak van de ledenvergadering,
die kritiek had op het gevoerde beleid
van de voorzitter, dreigde het hele
bestuur op te stappen. Deze werd
exclusief de voorzitter, door de leden-
Vergadering verzocht een interimbe-
ituur te vormen. Het overgrote deel
leeft hier gehoor aan gegeven en
schrijft in opdracht van de werkne-
ners een volgende ledenvergadering
lit, met als voornaamste agendapunt
iet kiezen van een nieuw bestuur.
Set interimbestuur heeft zich terug-
jetrokken in een waas van geheim
innigheid. Een reactie over het ver
rek van de voorzitter werd door een
inoniem gebleven bestuurslid gewei-
5erd
does is een middelgroot aannemers-
ledrijf in Zwolle, met een verwachte
>mzet van circa 130 miljoen gulden
'oor dit jaar. Het werkt met name in
iet noordoostelijk deel van Neder-
and en is sinds januari 1976 eigen
lom van de werknemers
TURIJN Werknemers van de Itali
aanse Fiat-fabrieken in Turijn, waar
de „Mirafiori" worden gemaakt, zijn
in staking gegaan en havenarbeiders
den, met name ook omdat van iedere in Turijn hebben geweigerd om 886
landbouwgulden, de helft besteed Fiats te lossen die zijn vervaar dgd in
moet worden aan veevoer. Brazilië.
Morgen gaan de boerenorganisaties De staking is georganiseerd door de
in discussie met minister Van der vakbond, die Fiat ervan beschuldigd
Stee over aanvullende maatregelen, auto's in te voeren van dochteronder-
De boeren rekenen in ieder geval op nemingen in het buitenland, om zo
de minister. Zo niet, dan zullen zij doende de impasse in de onderhande-
zich tot het parlement gaan richten of lingen over een nieuwe cao te door
tot acties overgaan. breken.
NOORDSCHARWOUDE Bij de veiling Langedijk en Omstreken in
Noord-Holland begint de aanvoer van nieuwe aardappelen, die door kou en
regen veertien dagen was vertraagd, nu op gang te komen. Dinsdagmorgen
was er een aanvoer van 45.000 irilo, die voor gemiddeld vijftig cent per kilo
werd verkocht.
De Noordhollandse aardappelen ondervinden nog concurrentie van vroege
aardappelen uit het buitenland en Zeeland, waar het weer minder ongunstig
voor de aardappelteelt is geweest dan in Noord-Holland.
De veiling Langedijk en Omstreken vooral een belangrijke koolveiling
heeft in het eerste halfjaar 1979 heel wat beter geboerd dan een jaar tevoren.
Nu werd er voor 28.630.000 gulden geveild; toen voor 10.767.000 gulden. Van
de kooloogst 1978 ligt nu nog 2.600 ton Deense witte en 250 ton rode kool bij
de telers opgeslagen.
Over het bedrijfsterrein van
Shell-chemie in Pernis werd
een protestoptocht gehouden
na het mislukken van de cao
onderhandelingen.
ROTTERDAM (ANP) Ongeveer
vierhonderd werknemers van Shell in
Pernis hebben op het terrein van de
raffinaderij gedemonstreerd tegen
het vastlopen van de CAO-onderhan-
delingen. Volgens een woordvoerder
van de industriebonden hebben de
demonstranten een half uur een van
de bedrijfspoorten bezet gehouden.
De CAO-onderhandelingen bij Shell
zijn afgebroken. De Shell-directie
heeft de industriebonden laten weten
niet terug te willen komen op het bod,
dat zij bij de laatste onderhandelin
gen heeft gedaan. Ook bij andere
chemische bedrijven in het Rijn
mondgebied zijn de CAO-onderhan-
delingen vastgelopen en hebben de
werknemers laten weten niet ak
koord te gaan met de voorstellen van
de directies.
De breekpunten bij de CAO-onder
handelingen in de chemie zijn: het
instellen van een vijfploegendienst,
de vervroegde uittreding, een vijfen-
dertig-urige werkweek en de uitbrei
ding van de werkgelegenheid.
Bij Shell zijn de industriebonden met
name over dit laatste punt gestrui
keld. Zij stellen, dat Shell in 1978 wel
heeft geïnvesteerd, maar dat dit ten
koste is gegaan van 166 arbeids
plaatsen.
tenlandse zaken heeft het bevredi
gend genoemd dat de EG op het
gebied van olie-importbeperkingen in
Tokio een voortrekkersrol heeft ge
speeld. Het ministerie is er minder
gelukkig mee dat de vier deelnemers
uit de EG (Engeland, West-Duitsland,
Frankrijk en Italië) ieder eigen im-
LONDEN (Reuter) De offici
eel atheïstische Sowj et-Unie
maakt zich schuldig aan con
currentievervalsing, door met
overheidsgeld gesubsidieerde
kerstkaarten te dumpen op de
Engelse markt. Deze klacht is
afkomstig van een conservatief
Lagerhuislid.
De Britse industrie lijdt vol
gens hem schade door de toe
vloed van Sowjet-kaarten. De
minister van handel, Cecil Par
kinson, heeft intussen beloofd
een onderzoek in te zullen
stellen.
Verder moet de Nedelandse overheid Portbeperkingen hebben beloofd. Op
met extra maatregelen komen. Lu- de Eu">Pese top was namelijk een
teyn noemde zo onder meer: meer invoerdoelstelling voor de EG als ge-
subsidie van de overheid voor de "®el overeengekomen, aldus het mi-
kwaliteitsbewaking van de agrari- msterie-
sche produkten, minder belasting-
druk en vermogensbelasting, en into
ming van inflatie en kostenstijgin
gen. De voorzitter van het KNLC
noemde als voorbeeld de sterke stij
ging van de kosten voor het veevoer.
Daar zal iets aan gedaan moeten wor-
DEVENTER/ALMELO (ANP) Mr.
J. J. C. Alberdingk Thijm, voorzitter
van de raad van bestuur van het
textielconcern Nijverdal-ten Cate,
gaat naar de uitgeversgroep Kluwer.
De raad van commissarissen van
Kluwer is van plan hem per 1 januari
te benoemen.
Met de benoeming van mr. Alber
dingk Thijm zal de hoofddirectie van
Kluwer bestaan uit vier leden. Deze
bezetting acht het bestuur van Klu
wer wenselijk vanwege de voortgaan
de groei van de onderneming. In de
onderlinge taakverdeling van de
thans zittende directieleden zal met
het in functie treden van mr. Alber
dingk Thijm enige wijziging worden
gebracht.
Met ingang van 1 januari zal de
hoofddirectie van Kluwer als volgt
zijn samengesteld: mr. B. Zevenber
gen, voorzitter, mr. J. J. C. Alber
dingk Thijm, mr. A. M. W. Resius en
J. Somerwil. Bij Nijverdal-ten Cate
beraadt de raad van commissarissen
zich over de wijze waarop in de vaca
ture zal worden voorzien. De raad
hoopt zijn besluiten zo spoedig moge
lijk bekend te maken.
BRUSSEL (Reuter) Er zal volgen
de week in Peking vermoedelijk een
textielovereenkomst tot stand ko
men tussen de Europese Economi
sche Gemeenschap en China. Dit
heeft een woordvoerder van de Euro
pese Commissie in Brussel gezegd.
door Loes Dommering
Als je een doosje Franse kaas koopt of een
pakje Scandinavische vissoep, dan velt
het op dat daar zo keurig in het Frans of
Engels op staat, wat er in zit. Waarom kan
dat in Nederland niet? Dat wordt me vaak
gevraagd, als ik vertel dat ik me met de
Warenwet bezighoud. Als we het dan bo
vendien hebben over het feit dat die Wa
renwet herzien gaat worden, dan denkt
men dat die etiketteringskwestie een van
de belangrijkste punten van herziening zal
zijn.
Maar zo is het niet. De
Warenwet regelt dat
soort dingen niet. De
herziening van de Wa
renwet heeft dus geen di
recte relatie met de ver
melding van ingrediën
ten op de verpakking
van levensmiddelen.
Die etikettering kan na
melijk ook onder de hui
dige wet geregeld wor
den, en dat gaat nu ein
delijk gebeuren. Dit
dank zij een richtlijn van
de Europese Gemeen
schap, die in december
van het afgelopen jaar
werd goedgekeurd. Vol
gens die richtlijn moet
binnen vier jaar in alle
landen van de Europese
Gemeenschap op de ver
pakking van levensmid
delen een lijst met ingre
diënten worden vermeld,
evenals een houdbaar
heidsdatum en de hoe
veelheid.
Regelen
Wat regelt die nieuwe
Warenwet dan wel? De
Warenwet is een soort
wet, waar voor de consu
ment eigenlijk weinig in
teressants in staat. Het
is namelijk een raamwet.
Dat wil zeggen dat de
regels worden gegeven
door drie ministeries, en
dat de wet aangeeft wat
die ministers mogen re
gelen. De eigenlijke re
gels vindt men in alge
mene maatregelen van
bestuur, aangeduid als
besluiten, zoals het
Broodbesluit, het Vruch-
tenproduktenbesluit, of
het momenteel in voor
bereiding zijnde Alge
meen Aanduidingenbe-
luit.
De belangrijkste reden
om de Warenwet te wijzi
gen was, dat de bevoegd
heden zoals die in de wet
staan voor de ministers
die ermee moeten wer
ken, wat te krap gewor
den waren. Men had er
behoefte aan zaken te re
gelen, die niet konden
worden geregeld.
De bestaande Warenwet
rust op twee peilers: de
volksgezondheid en de
eerlijkheid in de handel.
Alle regels die in een Wa-
renwetsbesluit staan
moeten dus of op de
volksgezondheid of op
de eerlijkheid in de han
del gebaseerd zijn. Ande
re regels zijn niet moge
lijk. Men mag bij voor
beeld niet in het Was-
middelenbesluit het fos
faatgehalte regelen,
want dat is een milieu
kwestie.
Veiligheid
De volksgezondheidspei-
ler blijft de belangrijkste
peiler in de herziene Wa
renwet. Er wordt alleen
een nieuw element aan
toegevoegd: de veilig
heid. Dat maakt in de
praktijk niet veel ver
schil. want ook nü be
schouwt men veiligheid
als een onderdeel van
volksgezondheid en er
zijn al diverse maatrege
len tegen onveilige pro
dukten genomen (het
Speelgoedbesluit, het
Valhelmenbesluit)
In de nieuwe Warenwet
wordt de veiligheid dus
meer „volledigheidshal
ve" genoemd. Veel meer
mogelijkheden om tegen
onveilige produkten op
te treden komen er niet.
Het grootste bezwaar
van het systeem van de
Warenwet is dat er eerst
regels gemaakt moeten
worden voor een bepaal
de produktgroep, voor
dat er opgetreden kan
worden. Als plotseling
blijkt dat een produkt
dat nog niet geregeld
was, erg onveilig is en
dat is voorgekomen met
bij voorbeeld huishoud-
trappen en glitterlam-
Al vijftien jaar wordt er gepraat over een herzie
ning van de Warenwet. Uiteindelijk is in het overleg
tussen de drie ministeries die bij deze wet betrok
ken zijn (Landbouw, Economische Zaken en Volks
gezondheid), een aantal knopen doorgehakt en is
men het eens geworden over een wetsontwerp ter
herziening van de Warenwet. Dit ontwerp dateert
van 20 september 1977.
Voordat het ontwerp naar de Tweede Kamer gaat,
moet er eerst advies worden uitgebracht door de
Adviescommissie Warenwet en door de Sociaal-
Eonomische Raad. De Adviescommissie warenwet
heeft dat al gedaan. Ze was wat sneller klaar, omdat
er voornamelijk technische opmerkingen werden
gemaakt.
In de SER gaat men dieper op de zaak in, Daar is een
commissie bezig de laatste hand aan het advies te
leggen, dat daarna nog door de complete Raad moet
worden behandeld. Het advies zal er dus op zijn
vroegst in het najaar kunnen zijn. Daarna zal bij de
regering bekeken moeten worden of er naar aanlei
ding van de adviezen nog wijzigingen moeten wor
den aangebracht, voordat het wetsontwerp bij het
parlement kan worden ingediend. Loes Dommering
gaat nader in op de achtergronden van deze wets
wijziging.
pen dan kan er op dat
moment niet worden in
gegrepen. Voorts kan op
grond van de Warenwet
ook de nieuwe niet
geen verplichte keuring
(een soort KEMA-keur)
worden voorgeschreven,
of aan de fabrikant de
verplichting worden op
gelegd om advertenties
te plaatsen met een
waarschuwing aan con
sumenten, die mogelijk
een onveilig artikel heb
ben aangeschaft.
De veiligheid in de huis
houding blijkt in Neder
land nog steeds een
slecht geregelde zaak.
Tal van produkten die in
de arbeids- of beroeps
sfeer niet gebruikt mo
gen worden omdat ze on
veilig zijn, mogen wél in
doe-het-zelf-zaken wor
den verkocht aan men
sen die hetzelfde werk in
hun vrije tijd doen. Het
zou goed zijn, als de vei
ligheid in de privé-sfeer
op den duur in een apar
te wet zou worden onder-
Ovcrhtié "Hier eer k33mwet cm *W/ië t£ barherrnen
Cxnsi/ment. 'Wt' pwr&rd-at-ic lekt
gebracht. Want in de Wa
renwet, die van oor
sprong een levensmidde
lenwet is. hangt het er
maar zo'n beetje bij.
Naast de eerlijkheid in
de handel komt er een
geheel nieuw element in
de herziene Warenwet, te
weten de goede voorlich
ting omtrent waren, ook
wel aangeduid als de dui
delijkheid aan de afne
mer. Daarmee is onder
andere de consument be
doeld. Ook nu is het op
beperkte schaal wel mo
gelijk regels te stellen in
het belang van de voor
lichting van de consu
ment. Het pas gepubli
ceerde Vruchtenproduk-
tenbeslult zegt bij voor
beeld, dat op de verpak
king van een aantal pro
dukten het vruchtenge
halte vermeld moet
worden.
De herziene Warenwet
breidt de mogelijkheden
op dit punt aanzienlijk
uit. Er kunnen alle moge
lijke aanduidingen voor
produkten zowel le
vensmiddelen als andere
zaken worden voorge
schreven, zoals ten aan
zien van de samenstel
ling, eigenschappen, ge
bruiksvoorschriften en
waarschuwingen.
Geheel nieuw is, dat ei
sen aan de verpakking
kunnen worden gesteld,
eveneens in het belang
van de consumenten
voorlichting. Dat bete
kent dat bij voorbeeld
nepverpakkingen (een
klein potje crème met
een dubbele bodem in
een enorme doos) verbo
den kunnen worden. Ook
kan in de toekomst een
verpakking met een be
paalde hoeveelheid ver
plicht worden, zoals bij
melk, die alleen in hele
en halve liters verkocht
mag worden. Nu moeten
dat soort dingen in pro-
duktschapsverordenin-
gen worden geregeld,
omdat de Warenwet die
mogelijkheid niet heeft.
Een andere belang
rijke vernieuwing
heeft betrekking op
de reklame. De
oude Warenwet
houdt zich in het
geheel niet met re
klame bezig. Dat
gaat nu veranderen.
Ten eerste wordt er
een duidelijk tekort
opgevuld. De Wa
renwet regelt nu al
leen het etiket. Zo
mag men op het eti
ket iets geen yruch-
tenlimonade noe
men, als er niet een
bepaalde hoeveel
heid vruchtensap
inzit. Als de adver
teerder echter in
een advertentie het
woord vruchtenli
monade gebruikt,
kan daar wettelijk
niet tegen worden
opgetreden. Bij de
herziene Warenwet
kan dat wel.
De regering heeft de re
klame niet uitgebreid in
de Warenwet willen rege
len. Daarvoor is de Wet
Misleidende Reklame,
die op dit moment bij de
Tweede Kamer in behan
deling is, zo was de ge
dachte. Op een enkel
punt is een uitzondering
gemaakt, namelijk de zo
genaamde gezondheids
claims, dat zijn vermel
dingen bij produkten die
aangeven dat het pro
dukt een effekt op de ge
zondheid heeft. Die wor
den in de wet gedeelte
lijk verboden, namelijk
die gezondheidsclaims
die onjuist zijn én daar
door de gezondheid van
de gebruiker kunnen
schaden.
Nu zijn dat nogal zware
voorwaarden, zodat te
verwachten valt, dat er
van deze bepaling nau
welijks gebruik kan wor
den gemaakt. De bepa
ling is ook in strijd met
een advies van de Voe
dingsraad. een officiële
adviesinstantie van de
regering, die heeft ge
zegd dat gezondheids
claims eigenlijk altijd uit
den boze zijn De rege
ring heeft zich nog nooit
over dit advies uitgela
ten. Het valt wel te ver
wachten dat deze bepa
ling over de gezond
heidsclaims nog eens be
zien zal worden.
Het ontwerp ter herzie
ning van de Warenwet
bevat, naast de bovenge
noemde veranderingen,
nog een groot aantal wij
zigingen die ten dele van
technische aard zijn. Het
is van groot belang om ze
op korte termijn door te
voeren, om de wetge
vingsmachine op ge
smeerde wijze aan de
gang te kunnen houden.
Oesmeerd
Het ontwerp zal daarom
vermoedelijk met
eventueel nog enkele
kleine veranderingen
in zijn huidige vorm naar
het parlement gaan, met
het advies van de Soci
aal-Economische Raad.
Er is door diverse groe
pen ook uit het be
drijfsleven de wens
naar voren gebracht om
na deze meer technische
herziening, tot een veel
grondiger herziening
over te gaan. De belang
rijkste achtergrond
daarvan is dat de Waren
wet in de ogen van velen
nog steeds een levens
middelenwet is. met
daarbij enkele „vreemde
eenden in de bijt" in de
vorm van besluiten over
andere produkten.
Tóch zijn er bij die niet-
levensmiddelen grote be
langen in het geding We
hebben de veiligheid al
genoemd. Ook de infor
matieve etikettering op
dit soort produkten is
nog altijd niet van de
grond gekomen. En ten
slotte zal het in de toe
komst gewenst blijken,
eisen te stellen aan het
energie- en grondstoffen-
gebruik en de effecten op
het milieu van deze pro
dukten.
Deze elementen zijn in
de heizlening Warenwet
niet aanwezig. Om een
dergelijke produktwet-
geving goed tot zijn
recht te laten komen zal
het nodig zijn dit stuk
uit de Warenwet te halen
en een splitsing te ma
ken tussen een levens-
middelenwet en een pro-
duktenwet. Dat bete
kent dat er ook de ko
mende vijftien Jaar op
dit terrein nog wel werk
aan de winkel is.
Mevrouw Loes Domme
ring is juridisch mede
werkster van de Stich
ting Konsumenten
Kontakt.
