Veel kustvaarders onderbemand Oldenzaal wil honderd vluchtelingen opnemen Dood en verderf in Grevelingenmeer Wet OR in september van kracht Meer macht naar regio's Federatie: veiligheid van zeevaart bedreigd Soms ontbreken zelfs stuurman en machinist 'Opname in gezin meest humane vorm van hulpverlening' Ambtenaren komen op voor Vietnamezen Met de Internationale Reis-en Kredietbrief kuntu altijd de hulp inroepen van de ANWB Alarmcentrale ANWB Anderhalf jaar voor koppelbaas Advies vernieuwing basisonderwijs: Zuurstofgebrek in onderste waterlaag Rita BINNENLAND TROUW/KWARTET 3 Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM De Neder landse kustvaart ontduikt op grote schaal de wettelijke be- manningsvoorschriften. Steeds meer schepen die be horen tot de kleine handels vaart varen onderbemand. Het is tegenwoordig eerder gebruik dan incidenteel dat schepen naar zee vertrekken zonder tweede machinist oi tweede stuurman. Deze ont wikkeling bedreigt de veilig heid van de vaart ter zee. Dit maakt de Federatie van Werkne mersorganisaties in de Zeevaart be- kend. In haar uitgaven „Peiling" en „Journaal" roept de federatie haar leden op om deze praktijken niet lan ger te dulden en niet te zwichten voor hoge overwerkvergoedingen. kant is, maakt men er toch een ge woonte van om regelmatig zonder het wettelijk voorgeschreven aantal be manningsleden naar zee te vertrek ken, aldus de federatie. Een aantal reders heeft de gewoonte om maar met drie man te varen en de vierde man als permanent aflosser te gebruiken. Wel blijft deze man per manent op de monsterrol staan, zon der dat hij aan boord is. Volgens de federatie zijn haar leden onvoldoende actief om een eind te maken aan deze gang van zaken. „Op hen rust de plicht ook van dit soort gevallen melding te maken zodat de overheid eventueel kan ingrijpen." Hoewel iedereen van oordeel is dat De overheid heeft ambtenaren van de het wettelijk vastgestelde minimum afdeling rivierpolitie van de gemeen- aantal bemanningsleden aan de lage tepolitie in Rotterdam, de rijkspolitie te water en de douane (invoerrechten en accijnzen) toegevoegd aan de Scheepvaart Inspectie om toezicht te houden op het naleven van onder meer de bemanningsvoorschriften. Volgens de rederijen kunnen ze vaak niet anders dan een schip onderbe mand laten uitvaren, omdat er geen geschikt personeel is te vinden. Vol gens de federatie wordt dit argument te gemakkelijk gebruikt. „Het zijn altijd dezelfde rederijen die zeggen geen goed personeel te kunnen vinden." De federatie heeft voorts geconsta teerd dat er ook zeevarenden zijn die zich ervoor lenen om hun handteke ning en monsterboekje tijdelijk ter beschikking te stellen van allerlei „minder betrouwbare" rederijen, om hiermee de monsterrol compleet te maken. „Nadat de ambtenaar van aanmonstering zijn hielen heeft ge licht, verdwijnt de man in kwestie zelf ook, na zich eerst te hebben laten betalen door de rederij. Voor de rede rij zelf een koopje, omdat de uitgave van een paar honderd gulden voor zo n figuur toch vele malen goedko per is dan de gage van de ontbreken de man," aldus de federatie. Vaak ook wordt aan de overgebleven be manningsleden een verhoging van de vaste overwerkvergoeding voorge steld om hen er maar mee in te laten stemmen met minder mensen uit te varen. Is de situatie op de Nederlandse sche pen al minimaal, op veel kustvaart schepen onder goedkope vlag ook eigendom van Nederlandse reders is de toestand vaak nog veel slechter Op deze schepen ontbreekt het totaal aan controle. De federatie zijn geval len bekend van schepen die uitvoeren zonder stuurman en machinist. Zo heeft de Panamese coaster Renee-S (volgens de federatie in feite een Ne derlands schip) maanden gevaren met alleen een kapitein en twee oner varen matrozen aan boord. Toen de kapitein tenslotte protesteerde, werd hij vriendelijk verzocht zijn koffers te pakken De federatie geeft overigens toe dat de „markt" voor tweede stuurlieden en tweede werktuigkundigen alsme de Nederlandse matrozen niet erg groot is. Behalve een actie tegen onderbeman ning voert de federatie ook een cam pagne voor belastingverlaging voor zeevarenden De federatie vindt de belastingdruk voor zeelieden onrede lijk zwaar. Leden van deze organisa tie hebben al duizenden brieven ge stuurd naar minister Tuijnman, waarin hem wordt gevraagd om bij zijn collega Andriessen aan te drin gen op belastingverlaging. De federa tie pleit al jaren voor meer belas tingaftrek voor zeevarenden, omdat die een groot deel van het jaar buiten Nederland verblijven en veel minder profiteren van de Nederlandse voor zieningen. Van onze verslaggevers OLDENZAAL De bevolking van de Twentse stad Oldenzaal (27.500 inwoners) heeft zich bereid verklaard tijdelijk honderd Vietnamese „bootvluchtelingen" te herbergen. Niet aller eerst in door de overheid beschikbaar gestelde woonruimten, maar voor een groot deel in eigen gezinnen, „de meest humane vorm van hulpverlening" volgens een van de drie initiatiefne mers. de gemeente-ambtenaar J. Hulsman. Het idee ontstond toen voor de drie ambtenaren de anderen zijn C. de Ruwe en H. de Vries de problema tiek waarmee men de laatste maan den via de krant, de radio en de televisie wordt geconfronteerd, op in dringende wijze onderwerp van ge- .sprek was. De conclusie was: iedereen voelt zich onmachtig. De meeste "mensen stellen vast dat het erg is en gaan vervolgens over tot de orde van de dag. Doen wij dat ook, óf onderne men wij iets? De ambtenaren kozen voor het laat ste. Om te beginnen, stuurdep ze een brief naar de gemeenteraad twee da gen voordat de raad bijeen zou ko men. Doorgaans komen ingezonden vstukken alleen op de raadsagenda als ze ten minste veertien dagen van te voren binnen zijn, op de gemeentese cretarie. Het Oldenzaalse drietal deed iets wat voor veel ambtenaren nogal ongebruikelijk is: „Ze verzoch ten de raad hun schrijven .wars' van alle formaliteiten" toch in behande ling te nemen. Dat gebeurde, en met positief resultaat, want de raad sprak eenstemmig uit, dat het particuliere initiatieven zal ondersteunen. Twee fronten Het driemanschap ging toen aan het werk en wel op twee fronten: locaal en nationaal. Wat het laatste betreft, ze mikte op een sneeuwbaleffect. Het trio schreef weliswaar niet alle ge meenten in Nederland aan, maar wendde zich telefonisch tot persoon lijke relaties elders en in een aantal gevallen met succes. Als gevolg hier van begon het, wat de bootvluchtelin gen betreft, te dagen onder meer in het genabuurde Ootmarsum en En schede in Vught en Waalwijk, in "Reeuwijk en Groningen. Overigens lopen de acties in de verschillende plaatsen nogal uiteen. In Oldenzaal zelf stapten de ambte naren Hulsman, De Ruwe en De Vries naar de kerken, de rooms-katholieke zowel als de protestantse. Vanaf de kansels werd door priesters en predi kanten een door het drietal geformu leerde circulaire voorgelezen, waarin de gelovigen werden opgeroepen tij delijk hun huizen open te stellen voor de Vietnamese vluchtelingen. „Een handtekening is gemakkelijk gezet, een tientje voor de collectebus vraagt ook niet zo veel, maar een vreemde ling in huis nemen, dat is een daad stellen, dat is een offer brengen", vihdt de heer Hulsman. Ook adoptie Tot nu toe hebben de Oldenzalers huisvesting voor honderd mensen aangeboden. Sommigen hun zomer huisjes, anderen stellen een kamer van hun huis beschikbaar, weer ande ren zeggen een Vietnameesje te wil len adopteren. Anderen bieden ande re vormen van hulp aan; zo meldde zich iemand als tolk. In Oldenzaal wordt nu naar een groot gebouw ge zocht om de Vietnamezen. als ze mochten komen, een eerste opvang te verschaffen. Vandaar uit zou dan de spreiding over de gezinnen kunnen geschieden. Vanuit Oldenzaal zijn ook relaties gelegd met Tweede Ka merleden. De heer Hulsman is er van overtuigd dat het verzoek vanuit het parlement (onder meer van het CDA) aan de regering om drieduizend Viet namezen toe te laten, mede hierdoor is beïnvloed. Inmiddels heeft Olden- Vluchtelinge die al in Nederland is opgenomen. zaal zich ook in verbinding gesteld met het ministerie van CRM, dat wel iswaar meewerkt, maar het probleem op een andere wijze benaderd. Ook heeft men vanuit de Twentse ge meente contact gezocht met de hoge commissaris voor vluchtelingen. Kerk en synagoge De werkgroep Kerk en Synagoge voor Bootvluchtelingen heeft inmid dels aanbiedingen ontvangen voor huisvesting van drie- tot vierhonderd Vietnamese vluchtelingen door parti culieren. De werkgroep, die afgelopen zaterdag adverteerde, wil met zoveel mogelijk aanbiedingen druk uitoefe nen op de regering om vluchtelingen in Nederland op te nemen. Volgens de coördinator van de werk groep. mevrouw D. J. van Uden, is de gemeente Eindhoven bereid een op vangcentrum in te richten voor twee tot driehonderd mensen. De gemeen te wil hiervoor een klooster en een bijbehorende pastorie beschikbaar stellen. De gebouwen zijn enige tijd geleden door de gemeente aange kocht en komen binnenkort leeg. In Eindhoven, maar ook in tal van andere plaatsen wordt door vertegen woordigers van de kerkelijke en de gemeentelijke overheid overleg ge pleegd over de opvang van boot vluchtelingen. Daarnaast hebben ook particulieren aangeboden één of meer vluchtelingen in huis op te wil len nemen. Zo willen twee onderwij zeressen hun huis openstellen voor Vietnamese kinderen en hen overdag mee naar school nemen. In het Friese dorp Engwierum stelde een predikant afgelopen zondag de problematiek van de bootvluchtelin gen aan de orde. Daarop verklaarden zes gezinnen zich bereid vluchtelin gen op te nemen. Bovendien zou een leegstaande boerderij plaats kunnen bieden aan één of twee gezinnen. Vol gens mevrouw Van Uden bieden deze aanbiedingen mogelijkheden om een twintigtal vluchtelingen door de be volking van Engwierum (zeshonderd inwoners) te laten ^pnemen. Paniek en pret op de Italiaanse baren. Prinses Beatrix weet het bootje waarmee zij met haar zoon Friso aan het spelevaren is, op het water te houden. De prinses houdt met haar gezin op het ogenblik vakantie bij het Italiaanse Porto Ercole. ADVERTENTIE Gastgezinnen Of er van de aanbiedingen gebruik gemaakt zal worden, is nog de vraag. Volgens een woordvoerder van het ministerie van CRM is de huisvesting van vluchtelingen een zaak van latere zorg. In eerste instantie zijn opvang centra nodig, waar de Vietnamezen aan de Nederlandse situatie kunnen wennen. Volgens mevrouw Van Uden zullen degenen die onderdak hebben aangeboden, ook bereid zijn te hel pen bij de opvang van de vluchtelin gen: „Er zijn ook gastgezinnen nodig." De gemeenteraad van het Overijssel se Ootmarsum heeft zich bereid ver» klaard twee woningen in een nieuw bouwplan beschikbaar te stellen voor de huisvesting van vluchtelingen. De huizen zullen over ongeveer zes maanden worden opgeleverd. Genoeg buitenlanders Het ministerie van CRM, dat de op vang van Vietnamese vluchtelingen coördineert, is nog niet in de gelegen heid een inventarisatie te geven van de aanbiedingen voor huisvesting. Volgens een woordvoerder moeten de aanbiedingen eerst serieus worden bekeken, omdat er „bij een dergelijke sociale bewogenheid soms ook wel commerciële bedoelingen om de hoek komen kijken". Het is belangrijk de problematiek van de opvang omzich tig te behandelen, aldus de woord voerder, om de vluchtelingen te be schermen. „Als was het alleen maar vanwege de talrijke brieven die wij krijgen waarin gevraagd wordt de vluchtelingen weer de zee op te stu ren, omdat er hier al genoeg buiten landers zijn." Informatie van de ANWB voor wie de grens over gaat Neem 'm dus mee, die Internationale Reis en Kredietbrief (IRK). Ongeacht of u per auto, vlieg tuig, trein, bus of boot reist. Krijgt u dan met pech, ziekte, een ongeval of andere tegenslag te maken, dan zorgt de ANWB Alarmcentrale voor alle moge lijke hulp Hulp voor personen. Variërend van toezending van medicijnen tot orga nisatie van patiënten- vervoer naar Nederland, zo nodig met medische begeleiding. Ook vervoer van eventuele overledenen. Krediet. Voor 't betalen van onverwachte, hoog uitge- V ,.-X vallen garage-, dokters- ot ziekenhuisreke- 1 ningen. Rechtsbijstand. Voor 'tgevaluin't buitenlihd met dearmderwet in contact komt. Hulp voor voertuigen. Variërend van onderdelen- toezending tot auto-repatriëring. De IRK kost maar 722,50 en is, op vertoon van een geldige ANWB lidmaat schapskaart, verkrijgbaar bij alle ANWB kantoren, alle vestigingen van de Rabobank en alle vestigingen van De Grenswisselkantoren Op al deze adressen kunt u ook ANWB-lid worden. ARNHEM (ANP) De 49-jarige kop pelbaas T. van E. uit Nijmegen is door de rechtbank in Arnhem veroor deeld tot een jaar en zes maanden. Van E. had in Madrid valse vakantie zegels van de stichting Sociaal Fonds Bouwnijverheid laten drukken en die "nier in omloop gebracht. Het was de bedoeling dat er voor 48 miljoen gul den aan valse zegels in roulatie zou den komen. Geëist was tweeënhalf jaar. In september moet Van E. weer 'te recht staan voor de rechtbank in Arn hem. Het gaat dan om het vervaardi gen van valse vakantiebonnen in Duisburg, voor bedreiging van zijn curator en voor het aanbrengen van vernielingen in diens kantoor Senaat akkoord Van onze sociaal economische redactie DEN HAAG De Eerste Ka mer heeft gisteren met twaalf stemmen tegen de nieuwe wet op de ondernemingsraden goedgekeurd. Minister Albe- da (sociale zaken) deelde mee dat hij nu van plan is de nieu we wet omstreeks 1 septem ber aanstaande in werking te laten treden. De bedrijfsdirecteur verdwijnt dan als voorzitter en lid uit de onderne mingsraden. Voorts krijgen de raden nogal wat meer bevoegdheden, waar onder de mogelijkheid om bij een speciale rechter in beroep te gaan als de directie in een kwestie afwijkt van het advies van de ondernemingsraad Van de twee regeringspartijen stem den zes CDA'ers en drie VVD ers te gen de nieuwe wet (de Eerste Kamer telt 75 leden) De wet kon echter al niet meer in gevaar komen doordat de linkse partijen steun hadden toe gezegd Het wetsontwerp was ruim drie jaar geleden ingediend door Al beda's voorganger Boersma, als een van de vier „maatschappij hervor mende" voorstellen van het kabinet Den Uyl De nieuwe wet komt in de plaats van de wet van 1971, en is. net als de oude verplichtend voor bedrijven met meer dan 100 werknemers. Voor klei nere bedrijven is een speciale wette lijke regeling voor medezeggenschap in de maak De Gaay Fortman Namens de tegenstanders in de CDA fractie werd gisteren in de Eerste Kamer het woord gevoerd door mr VN de Gaay Fortman Hij was minister van binnenlandse zaken in het kabi net-Den Uyl. en als zodanig dus mede verantwoordelijk voor de indiening van het wetsontwerp door Boersma Nu bleek echter dat hij onoverkome lijke bezwaren had tegen een van de twee hoofdpijlers van de nieuwe wet. de verzelfstandiging van de onderne mingsraden (directeur geen lid meer». De oud-minister wilde, net als de vak centrale CNV. de directeur als lid van de raad handhaven. Tegenstellingen tussen mensen moeten worden opge lost „door overleg en zo mogelijk blij vende samenwerking waarbij sta king als uiterste middel is geoorloofd als overleg en arbitrage tekort schieten Het bezwaar van De Gaay Fortman was dat de nieuwe wet is geënt op de tegenstelling tussen arbeid en kapi taal. terwijl die tegenstelling binnen de ondernemingen niet zo'n rol meer speelt volgens de oud-minister. De ondernemer is niet meer de man met de eigendom van het bedrijf Er is een scheiding opgetreden tussen kapitaal (aandeelhouders) en leiding (manage ment). Van onze Haagse redactie DEN HAAG De regio's zullen op den duur meer te zeggen moeten heb ben over de vernieuwing van het toe komstige basisonderwijs. Regionale organisaties die actief zijn op het gebied van onderwijs en/of dienstver lening, moeten daartoe de handen ineen slaan. Voor de scholen schept dat meer duidelijkheid en bovendien wordt hierdoor de democratische be sluitvorming bevorderd. Tot die conclusie komt de innovatie commissie basisschool (ICB) in haar elfde advies aan de minister van on derwijs en wetenschappen, Pais. Vol gens de commissie kan de rijksover heid het toewerken naar de toekom stige basisschool (integratie van kleu ter- en lager onderwijs» niet centraal blijven sturen. Als straks het aantal scholen dat met het nieuwe basison derwijs werkt toeneemt, zal er meer macht naar de regio's moeten, aldus de commissie. De rijksoverheid moet daar zelf aan meewerken door midde len beschikbaar te stellen en de „hui dige ondoorzichtigheid" van het ver nieuwsproces voor de basisschool op te heffen Concreet stelt de commissie voor om al in 1980 te beginnen met een zoge heten startproject regionalisatie Dat zou dan moeten gebeuren in vijf re gio's. evenwichtig verspreid over het hele land. In zo'n project moeten de regionale onderwijsraden een informatieve nota gaan maken voor de eigen regio waarin een uitgewerkte visie wordt gegeven op de vernieuwing van het basisonderwijs. Daaruit zal een voor stel moeten rollen om de omstandig heden voor zo'n ontwikkeling eventu eel te verbeteren. Onderwijsbegeleidingsdiensten zul len daarnaast, samen met pedagogi sche academies en opleidingen voor kleuterleidsters, ondersteuningsplan nen moeten maken voor alle scholen in de regio. Ook instellingen als crea tiviteitscentra en muziekscholen zul len daarbij betrokken moeten worden. Doelmatigheid Van een onzer verslaggevers MIDDELBURG Duikers van het Delta-instituut voor hydrobiologisch onderzoek in Yerseke hebben in het oostelijk bekken van het Grevelingen meer sterfte geconstateerd die wordt veroorzaakt door zuurstofgebrek in de onderste waterlaag. Volgens dr. Ph. Nienhuis, lei der van de werkgroep Greve lingen van het instituut, ster ven in die dieper dan acht meter liggende en zich waar schijnlijk over enkele honder den hectaren uitstrekkende laag dieren en planten af die plaatsgebonden zijn. Er ko men in het boven de lijn Drei- schor-Bruinisse gelegen oos telijke bekken vooral veel sponsen voor. Ook zee-anemo nen, allerlei schelpdieren, zoals de typische slak van de Grevelingen. de fuikhom en in de bodem levende wormen worden het slachtoffer van het zuurstoftekort. Voorts mosselen, maar niet in grote hoeveelheden omdat die in hogere waterlagen leven Het in het Grevelingenmeer aanwezige mosselzaad loopt helemaal geen gevaar en ook de vissen ontsnappen de dans omdat die zich met gezwinde spoed uit het onleefbaar ge worden gebied terugtrekken. Zowel dr. Nienhuis als ing. A. P. Vos, hoofd van de afdeling waterhuishouding van Rijks waterstaat Zeeland, spreken van een tijdelijke situatie, die omstreeks september/oktober weer zal zijn opgelost Verschillende factoren heb ben in de hand gewerkt dat zich in het oostelijk bekken een „prop" water bevindt die niet ververst kan worden om dat hij door verschil in zoutge halte en door de temperatuur van de bovenlaag van het Grevelingenwater geïsoleerd is geraakt en derhalve geen toevoer van zuurstof krijgt. Vorig jaar is men begonnen met de verversing van de Gre velingen via de sluis in de Brouwersdam. Ing. Vos kon in het voorjaar constateren dat die verver sing naar verwachting verliep. Er kon gesproken worden van de „mooist denkbare situatie" omdat het water nergens een lager zoutgehalte had dan 15,5 gram per liter en een zuurstof gehalte van 9 milligram per liter. Stormen rond de jaarwisse ling droegen er het hunne toe bij dat het ingelaten zeewater zich grondig met het Greve lingenwater vermengde. Be gin mei echter daalde het zoutgehalte van het zeewater enigszins. Later steeg het vrij snel tot een waarde hoger dan waarmee men de verversing van de Grevelingen had be ëindigd. Het zeewater dat op het ogenblik door de sluis wordt ingelaten, is daardoor zouter dan het water was toen men klaar was met de verver sing. Dit „zwaardere" water kruipt nu onder het water dat ververst is, zodat een tweeia- gensysteem ontstaat De zuurstof uit de lucht kan niet via de bovenlaag in de onderlaag komen. De onder laag kan alleen van zpurstof worden voorzien via de sluis in de Brouwersdam. Omdat echter de dichtheidsverschil- len in feite maar gering zijn het ingelaten water Is wel zou ter maar niet zo zout dat er behoorlijke stromingen optre den is die sluis met haar capaciteit van meer dan hon derd kubieke meter per secon de niet bij machte de natuur in staat te stellen het zeewater helemaal tot aan de Grevelin- gendam door te stuwen. Geïsoleerd De onderlaag in het oostelijk bekken is van de lucht geïso leerd en wordt ook niet beïn vloed door de werking van de sluis. Het kleine sluisje in de Grevelingendam met een doorlaat van zo'n tien kubieke meter per seconde kan daar niets aan veranderen. Een te genwerkende factor is dat in de zomer de temperatuur van het water aan de oppervlakte hoger is dan die van de bo dem Ook daardoor worden normale uitwisselingen tegen gewerkt. Het twee-lagensysteem plolt in elkaar als in liet najaar de temperatuur daalt en de bo venlaag koeler wordt dan de onderlaag Het water gaat dan vanzelf omkeren: dat van bo ven wil naar beneden en de onderlaag gaat naar boven. Daarbij komt dat het in dat seizoen harder waait, wat de vermenging bevordert. In kor te tijd wordt de nu vastzitten de zaak dan opgelost „Maar de sterfte is wel een feit", zegt ing. Vos spijtig „Op het ogenblik kunnen we niets anders doen dan de sluis in de Brouwersdam open hou den om het gebied waarin de problemen zich voordoen zo klein mogelijk te houden. Hoe groot het is hebben we nog niet van punt tot punt kunnen bekijken Wij moeten op het ogenblik nog afgaan van de gegevens die enkele duikers op een paar plaatsen hebben verzameld Maar omdat we metingen hebben van zuur- stolgebrek Is niet onwaar schijnlijk dat de sterfte zich nog gaat uitbreiden „Wilt u deze even oppompen?" De regionale of provinciale onder wijsraad zou zo'n plan moeten toet sen onder meer op doelmatigheid BIJ het ontwikkelen van een regionale visie zullen ook factoren als woonom geving. sociaal-economische en soci aal-culturele omstandigheden een rol moeten spelen. Met haar advies sluit de commissie min of meer aan bij ontwikkelingen die er al zijn. De overkoepelende on derwijsorganisaties kennen al rayon schoolraden, waarin ouders, onder wijskrachten en schoolbesturen de zaken regionaal bekijken. Verder zijn er regionale dienstverle- ningsorganisatie.s op het gebied van de educatie, recreatie en dergelijke Ten slotte ook de regionale onder wijsraden. In deze bestaande overlegorganen zullen de protestants-christelijke, rooms-katholieke. algemeen-bijzon dere en openbare organisaties elkaar moeten gaan zoeken Zi) moeten gaan werken aan goed overleg tussen basisonderwijs, buitengewoon onder wijs en voortgezet onderwijs, vindt de commissie

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 3