Plannen voor meer christelijk hoger
beroepsonderwijs in Zwolle en Kampen
Niet Blij in de Rij
Tekening van een lezer
Strijkijzers die met turf of petroleum werden gestookt
ÖJ. lö T 21 s H2C
Trouw Commentaar
Hulp aan Vietnam
De zwaarden zijn
omgesmeed: oude
kazerne academie
Studenten komen
met wetsontwerp
koopbepalingen
Tentoonstelling in Doesburg: 'gesteven en gestreken
DINSDAG 3 JULI 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
5
Nog maar net was Ierland voorzit
ter van de raad van ministers van
de Europese Gemeenschap, of de
Ierse minister O'Kennedy kwam
met een krasse verklaring over het
probleem van de Vietnamese boot
vluchtelingen. „Als Vietnam zelf
niets doet om het probleem op te
lossen, overweegt de Europse Ge
meenschap de hulp aan Vietnam ui
te trekken", zo heeft hij zondag
laten weten.
Ook al kwam die uitspraak op de
eerste de beste dag van het Ierse
voorzitterschap, we nemen aan dat
O'Kennedy namens alle negen le
den van de EG heeft gesproken.
Want het is niet gering wat de Ier
daar heeft gezegd en ook al delen
we zijn conclusie, er dient toch wel
een kanttekening bij te worden
gemaakt.
Daarbij gaat het natuurlijk niet om
de hoeveelheid hulp, want die is te
gering om je verder nog druk over
te maken. Alles wat je daar verder
over zegt (acht miljoen gulden per
jaar van negen rijke Westeuropese
industrielanden voor een land dat
als geen ander bijna veertig jaar
lang onafgebroken de verwoesten
de en verpestende werking van de
oorlog heeft moeten verduren)
wordt al gauw een wrang lachertje.
Trouwens, geen Vietnamese
machthebber zal van het wegvallen
van acht miloen miljoen wakker
liggen. Integendeel, het besluit zou
wel eens een tegengesteld effect
kunnen hebben in zoverre het de
mannen in Hanoi zou stimuleren
om nog meer mensen te lozen om
op die manier die acht miljoen op
let eigen budget terug te ver
dienen.
Nee, het gaat vooral om de princi
piële kant van het probleem. Ne
derland hanteert de regel dat het
geven van ontwikkelingshulp zo
veel mogelijk moet worden losge
maakt van een oordeel over de
politieke situatie in een land, ten
eerste om het beginsel van hulp
verlening zo zuiver mogelijk te
houden en ontwikkelingen op wat
langere termijn mogelijk te maken
en ten tweede (en vooral) omdat
de noodlijdende bevolkingen in de
ontwikkelingslanden niet de dupe
inogen worden van alle politieke
Verwikkelingen die vaak nog
miten hen om het beeld van
kun land in de wereldpolitiek
«palen.
Het moeten dus wel zwaar wegen-
Ie argumenten zijn, die de Europ-
b Gemeenschap er straks toe
vengen een zo principieel besluit
e nemen. Naar onze mening zijn
vooral doorslaggevend de argu-
nenten van de Asean-landen (Fi-
ippijnen, Indonesië, Maleisië,
ingapore en Thailand), die meer
dan wie ook nu opgescheept zijn
met de last van het arrogante,
cynische en racistische bewind van
Hanoi.
De Asean-landen hebben om een
moreel oordeel van de wereld ge
vraagd over het doen en laten van
de regering in Hanoi om op die
manier het probleem te kunnen
aanpakken en oplossen, waar het
is ontstaan, namelijk in Vietnam
zelf.
Hulpverlening aan de Asean-lan
den, die de eerste en zwaarste klap
van de vluchtelingen moeten op
vangen, is een goede zaak en vol
strekt nodig, maar meer dan ie
mand anders zijn de regeringen
van die landen zich er van bewust
dat het einde van het probleem
nog lang niet in zicht is. Niemand
duft te voorspellen tegen hoeveel
mensen in eigen land de agressie
van de regering in Hanoi zich zal
richten. En als aan die agressie
geen einde wordt gemaakt, zullen
de kampen in de Asean-landen
voorlopig vol blijven, hoeveel
vluchtelingen uit die kampen ande
re (westerse) landen ook
opnemen.
Het is een moeilijke weg, die de
Asean-landen de wereld wijzen,
want het zal niet eenvoudig zijn
garen te spinnen met de regering in
Hanoi. Haar nationalisme is haar
tot op zekere hoogte wel te verge-
nven, maar voor de rest zonnen de
Vietnamese leiders zich in het
idee, dat zij dan toch maar louter
en alleen door de kracht van dat
nationalisme op eigen houtje eerst
het sterkste land ter wereld (Ame
rika) en daarna nog eens het volk
rijkste land (China) de deur heb
ben gewezen.
Wat er waarheid is in dat verhaal
en wat verdichtsel, doet er politiek
gezien op het ogenblik niet zo veel
toe: feit is dat op die manier het
Vietnamese nationalisme tot op
zeer grote hoogte geïdeologiseerd
is en dat de wereld met dét trotse
nationalisme geconfronteerd
wordt, o.a. in de vorm van het
schrijnende vluchtelingenpro
bleem.
Het is de vraag of een volstrekt
politiek en economisch isolement
van Vietnam gezien het verle
den enig effect zal hebben. Het
tegendeel moet misschien gevreesd
worden. Anderzijds: geen land ter
wereld kan het zonder vrienden
stellen en voor het oordeel van de
derde wereld-landen blijkt Hanoi
toch niet helemaal ongevoelig te
zijn. Daarom ook lijkt het ons het
beste als Nederland en Europa bij
de beleidvorming zoveel mogelijk
aansluiten bij de landen van de
Zuidoost-Azië.
ADVERTENTIE
Horen we dat ze de autobelasting weer willen verhogen.
door Bert de Jong
In Kampen en Zwolle bestaan
belangrijke Initiatieven voor
verdere uitbreiding van het
christelijk hoger beroepson
derwijs. Met dit doel voor
ogen wordt gewerkt aan een
stichting, waarvan de con
cept-statuten reeds aan de
oprichters zijn voorgelegd.
Aanvankelijk was het de bedoeling
een stichting op te richten voor een
christelijke algemene hogere oplei
ding (AHO). Op het ministerie be
stonden plannen voor een dergelijke
algemene opleiding. De initiatiefne
mers in Kampen vernamen echter,
dat het ministerie deze plannen even
op de lange baan had geschoven. Dat
was voor hen evenwel geen reden om
het er ook maar bij te laten zitten.
Niet regionaal
Dat men in de regio Kampen/Zwolle
zo ijvert voor het christelijk hoger
beroepsonderwijs doet op het eerste
gezicht wat wonderlijk aan. Dit deel
van Nederland is immers al begiftigd
met acht instellingen voor christelijk
hoger beroepsonderwijs. Bovendien
beginnen in augustus twee nieuwe
opleidingen: de Christelijke acade
mie voor expressie door woord en
gebaar in Kampen en de Christelijke
lerarenopleiding in Zwolle.
Opvallend is, dat de meeste opleidin
gen geen regionale functie hebben en
studenten uit het hele land aantrek
ken. Dat geldt door de jaren heen al
voor de theologische hogeschool voor
de gereformeerde kerken en de hoge
school van de vrijgemaakte kerken.
De Christelijke academie voor beel
dend kunstonderwijs, die vorig jaar
haar leven in Kampen begon, heeft
haar studenten eveneens in het hele
land wonen. Dat is ook het geval met
de Christelijke academie voor ex
pressie.
Een gunstige omstandigheid voor
Kampen is, dat de stad door de nieu
we polders een directe busverbinding
heeft met de randstad en via de niet
te drukke autowegen door de polders
snel is te bereiken. Kampen, was de
ervaring, lag niet aan het eind van de
wereld. Het benoemen van goede do
centen aan de academies kostte dan
ook geen extra moeite. Zo kon het
onderwijs aan de kunstacademie een
De voormalige Van Heutsz-kazerne in Kampen, waar de academie voor beeldende kunst is
gevestigd.
stelling het bevorderen van dit onder
wijs in de regio Kampen en Zwolle.
Als echter blijkt, dat een bepaalde
hogere beroepsopleiding met een lan
delijke achterban, beter elders geves
tigd kan worden, wordt daar geen
probleem van gemaakt.
goed niveau bereiken. De onderwij
sinspectie was tevreden.
Niet gesloten
Het succes van de nieuwe opleidin
gen was voor de oprichters van de
nieuwe stichting een reden om door
te gaan. Het secretariaat wordt ge
voerd door de heer W. C. Veenendaal,
hoofd van de organisatie-afdeling
van de theologische hogeschool, die,
geassisteerd door Bert Endedijk, veel
deed voor het oprichten van de twee
kunstacademies. Veenendaal vertelt,
dat de nieuwe opleidingen in Kam
pen snel een bepaald stempel kregen
opgedrukt. Hij verzekert, dat de
kunstacademies en de andere oplei
dingen voor hogere beroepen geen
gesloten instituten zijn, alleen be
stemd voor gereformeerden van een
bepaalde gezindte. Ze hebben ook
een oecumenische functie. Dat blijkt
ook bij de benoeming van docenten.
De op te richten stichting gaat uit
van de grondgedachte, aldus het
voorstel, dat „de bijbel en de daarop
gegronde belijdenis van de christelij
ke kerk uitgangspunt, norm en rich
ting zijn voor ai haar werk op het
terrein van het protestants christelijk
hoger onderwijs". Dat zal ook de
grondslag zijn van de opleidingen
voor hogere beroepen, die men in het
leven denkt te roepen.
In de concept-statuten staat als doel-
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat. sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
economische topconferentie tokio
Een belangrijk gegeven voor de
initiatiefnemers is de nauwere sa
menwerking, die wordt nagestreefd
tussen het hoger beroepsonderwijs en
het wetenschappelijk onderwijs. Met
dit in het achterhoofd wordt in het
bestuur ook een plaats ingeruimd
voor de Vrije Universiteit in Am
sterdam.
In de op te richten christelijke stich
ting zullen samenwerken de hogere
landbouwschool te Dronten, het ho
ger huishoud- en nijverheidsonder
wijs te Zwolle, de pedagogische aca
demie in Zwolle, de lerarenopleiding
in Zwolle, de sociale academie in
Kampen, de twee kunstacademies in
Kampen, de theologische hoge
school, de school voor hoger econo
misch en administratief onderwijs in
Zwolle en de opleidingsschool voor
kleuterleidsters in Zwolle.
Journalisten
De initiatiefnemers in Kampen en
Zwolle denken bij de uitbreiding van
het christelijk hoger beroepsonder
wijs in de eerste plaats aan een oplei
ding in de journalistiek. Deze school
zou studenten moeten afleveren voor
alle massamedia en voor de voorlich
tingsdiensten.
IJverend voor de nieuwe journalis
ten-opleiding en geïnspireerd door
cijfers van de bestaande opleiding in
Utrecht (vorig jaar ruim 1.100 aan
meldingen, terwijl er 125 studenten
konden worden geplaatst) ging men
nogal chaotisch te werk. Op een gege
ven ogenblik lagen op het ministerie
van onderwijs vier aanvragen: voor
een protestants christelijke opleiding
één uit Kampen, één uit Zwolle en
één uit Utrecht, en voor een rooms-
katholieke opleiding één uit Tilburg.
Kampen en Zwolle vonden elkaar
snel. Het Utrechtse initiatief, werd
ontdekt, bleek heel weinig represen
tatief te zijn. Gebleven zijn een aan
vraag uit Kampen/Zwolle en één uit
Tilburg. Over deze verzoeken zal
staatssecretaris K. de Jong Ozn bin
nenkort beslissen. Er kan een protes
tants christelijke opleiding komen,
een rooms-katholieke en het kan ook
blijven bij de bestaande opleiding in
Utrecht
De staatssecretaris besliste onlangs
negatief over een aanvraag voor een
journalistenschool door de gemeente
Eindhoven. De gemeente is tegen
deze beslissing in beroep gegaan bij
de Raad van State.
Tehatex
Een andere Kampense aanvraag, uit
gaande van het bestuur van de kunst
academies. betreft een christelijke
eerste graads opleiding voor tekenen,
handvaardigheid en textiele werkvor
men (Tehatex). Een probleem is, dat
men op het ministerie van onderwijs
nog niet weet, waar dit soort oplei
ding organisatorisch moet worden
ondergebracht. De vraag is of deze
opleiding voor onderwijs in de ex
pressievakken (steeds meer in trek
bij het voortgezet onderwijs) moet
worden verbonden met de bestaande
lerarenopleiding of aan de kunstaca
demies. In Kampen ziet men de ge
vraagde tehatex-opleidlng het liefst
gekoppeld aan de nieuwe academie
voor beeldende kunst en onderge
bracht in het gebouw van deze acade
mie, de voormalige Van Heutz-kazer-
ne.
De academie voor expressie, die In
augustus begint, krijgt het eerste jaar
ook onderdak in deze kazerne en zal
volgend Jaar naar een andere voor
malige kazerne verhuizen. Ook de
Theologische Hogeschool (de facul
teit telt ruim 400 studenten met 63
nieuwe aanmeldingen» is in een voor
malige kazerne gevestigd. Zo zijn in
de vroegere garnizoensplaats de
zwaarden wel omgesmeed en hebben
ze plaats gemaakt voor penselen, stif
ten en boeken.
Tot directeur van de christelijke aca
demie voor expressie in woord en
gebaar is benoemd drs A. J. Freeken,
die in de onderwijswereld zijn sporen
heeft verdiend op het terrein van de
expressie. Hij heeft vorige week af
scheid genomen als rector van het
Baudartius College in Zutphen. Ook
is al een kernstaf van zes docenten
aangesteld voor de zestig studenten
met wie de academie begint. Inmid
dels gaat de academie voor beelden
de kunst met haar enthousiaste do
centen en studenten haar tweede Jaar
in.
Zoals gezegd, in de IJsselstad heeft
men de smaak te pakken gekregen
van het creëren van opleidingen voor
hogere beroepen. Het gevolg van deze
onderwijsijver is wel geweest, dat in
de stad een huisvestings- en kamer-
nood is ontstaan en de studenten
geschiedenis hebben gemaakt door
het eerste pand te kraken. Waaruit
weer blijkt, dat Kampen inderdaad
dichter bij Amsterdam ligt dan wordt
gedacht.
Van een onzer correspondenten
DEN HAAG Tien studenten van de
juridische faculteit van de Hoge
school Tilburg hebben gisteren aan
minister De Ruiter (Justitie) een door
hen opgesteld wetsontwerp over con
sumentenaankoop overhandigd. Vol
gens de studenten zijn de huidige
koopbepallngen in het burgerlijk
wetboek onvoldoende en biedt ook
een nieuwe regeling die momenteel
op het ministerie wordt uitgewerkt t«
weinig verandering om de ongelijke
positie zowel juridisch als maat
schappelijk tussen verkoper en con
sument aan te pakken.
De studenten stellen in hun wets
voorstel voor dat de consument bij
aankopen boven de duizend gulden
tot dertig dagen na de koopdatum
tien procent van het geld mag achter
houden.
Daardoor kan de consument van de
verkoper dwingen eventuele gebre
ken te herstellen alvorens het gehele
bedrag te betalen. Verder vinden de
studenten dat er een snelle, eenvoudi
ge en goedkopere rechtsgang moet
komen om verschillen tussen consu
ment en verkoper te regelen. Daartoe
zou aan elk kantongerecht een consu
mentenkamer verbonden moeten zijn
waar een rechter en twee leken mon
deling en zonder kosten over verschil
len moeten beslissen.
7an een onzer verslaggevers
doesburg - Het strijken
■Jan kledingstukken is een
achtvoetige, ranke en sierlij
ke bezigheid geworden als we
tien met welke onhandzame,
lompe en loodzware appara
ten onze voorouders en dan
natuurlijk In de eerste plaats
Je vrouwen hebben moeten
Verken. Wie in de buurt van
boesburg komt, moet in dit
tude stadje met zijn char-
bante geveltjes maar eens
Jet museum De Roode Too-
en in de Roggestraat binnen-
aan. Daar wordt deze zomer
en tentoonstelling gehouden
ader het motto „Gesteven
en gestreken", een expositie
die laat zien hoe vroeger het
strijken van textiel en bij
komstige handelingen in zijn
werk ging. Een paar honderd
ijzers, vrijwel allemaal van
één verzamelaar, die om vei
ligheidsredenen anoniem wil
blijven, zijn daar bijeen ge
bracht, ijzers uit vele landen,
van verschillende eeuwen en
in grote variatie.
Strijken was al in de achtste eeuw in
China bekend. Het waren geen bou
ten maar pannen, die met gloeiende
houtskook gevuld werden. De Chine
se exemplaren, die in Doesburg zijn
te zien. dateren echter van recentere
tijden, zo vanaf de zestiende eeuw. In
die tijd hadden ze nog geen steel; die
kwam er emse honderden Jaren later
aan. Kachelbouten van massief ijzer
werden voor het eerst gebruikt om
streeks 1600. In een der vitrines in De
Roode Tooren staat er een aantal. De
bouten werden toen gewoon in het
vuur gezet. Hierdoor liep men de kans
dat de kleding werd bevuild. Daarom
moest de roetaanslag vantevoren ver
wijderd worden, wat in een bak zand
gebeurde. Omdat de mensheid zich in
die tijd nog in corsetten placht te
rijgen, had men in de achttiende
eeuw daarvoor weer aparte, heel
smalle boutjes, die met de hand ge
smeed waren en waarmee men tussen
de baleinen kon komen.
Strijkijzers zijn in de loop der Jaren
met allerlei brandstoffen gestookt.
Voordat de opmars van de elektrici
teit begon, gebeurde dat onder meer
met turf. met takken, maar ook wel
met spiritus en met petroleum. De
bouten, die met spiritus en petroleum
verwarmd werden, kwamen resp. in
Engeland en Amerika voor. Er was
een tankje aan bevestigd, waarin zich
de brandstof bevond. Het waren han
dige dingetjes. Er was geen snoer, dat
in de weg kon zitten. De textiel liep
ook niet de kans bevuild te worden.
Wel waren ze levensgevaarlijk. Ont
ploffingen kwamen regelmatig voor.
In vele landen werden ze dan ook
omstreeks 1920 verboden.
Het kwam vroeger ook nogal eens
voor dat bouten versierd werden, bij
voorbeeld met dierfiguren. Zelfs poli
tieke motieven kwamen voor, bij
voorbeeld de vrijheidsmuts op een
Frans boutje van kort na de revolutie
(1792). Een Duits exemplaar uit mid
den negentiende eeuw vertoont een
drakekop, het monster van Loch
Ness, en was bestemd voor (een recla-
mestuntje) export naar Schotland.
Een merkwaardig type strijkijzer was
ook de holle bout, die op temperatuur
gebracht werd door er bij voorbeeld
een gloeiende staaf ijzer in te doen. Al
dit gereedschap van de huisvrouw uit
voorbije tijden is in De Roode Tooren
te Doesburg te aanschouwen. Trou
wens, nog veel meer. Zoals kinder
boutjes. een hoge hoeden-bout en een
bout voor het strijken van biljartta
fels. En verder plooitbouten, plooi
tangen en plooimachientjes voor het
plooien van allerlei vaak zo fraaie
maar tegelijk dikwijls zo 'fragiele
knipmutsen. Een beperkt aantal
mutsen, speciaal uit Oost-Nederland
vult de expositie van bouten en ande
re strijktoesteilen aan.
De tentoonstelling, die er een goede
indruk van geeft hoeveel moeite ons
voorgeslacht ervoor moest doen om
onkreukbaar door het leven te gaan,
loopt tot 1 september.
