Lantana blijft azen op Tilburgsche Water Israël wil uranium uit bodem Dode Zee Overheidssteun aan bedrijven: ja of nee? Redding daagt voor Arnhemse expediteur Boerenkaas wint terrein terug Plan bod op aandelen uit te brengen Werkonderbreking bij fabriek Philips Hasselt Onthulling bij rondleiding: Uitzendbureau: tarieven omhoog Meer schepen naar de sloper Groningse econoom zet argumenten op een rijtje Brazilië verhoogt zijn koffieprijzen Zware schade voor Ceteco in Nicaragua KSH wint ook bij Hoge Raad niet van SOBI Overheidsboycot tegen bedrijf Dertien slachtoffers gifstof weer thuis DINSDAG 3 JULI 1979 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET 11 Van een onzer verslaggevers MAASLAND/TILBURG Lantana Beheer In Maasland heeft gisteren laten weten een openbaar bod te willen uitbrengen op de aandelen Tilburgsche Waterleiding MIJ ln Tilburg. In verband hiermee werd de notering van de aandelen Tilburgsche Waterleiding Mij op de Amsterdamse effectenbeurs gisteren opgeschort. Vrijdag was de koers 550 per aandeel van ƒ150. Uit de mededeling van gisteren blijkt, dat Lantana de poging tot overne ming van de Tilburgsche Water be paald nog niet heeft opgegeven. Door het uitbrengen van een bod hoopt Lantana, aldus het communiqué, „de rust bij de Tilburgsche Water te doen terugkeren en een doelmatiger beleid mogelijk te maken, gericht op inte gratie in groter verband". Lantana zegt de zekerheid te hebben, dat ruim dertig procent van het ge plaatste kapitaal van de Tilburgsche Water, haar zienswijze ten aanzien van het beleid deelt. Voorjaar Lantana in het bezit van ongeveer vijftien procent van de aandelen Til burgsche Water vroeg dit voorjaar de raad van beheer van dit waterlei dingbedrijf te ontslaan, en vertegen woordigers van Lantana in de leiding van het bedrijf te benoemen. Op dit verzoek werd niet ingegaan. Lantana stapte vervolgens naar de rechter, met het verzoek een buiten gewone vergadering van aandeelhou ders Tilburgsche Water bijeen te mo gen roepen. Dit verzoek werd door de president van de arrondissements rechtbank in Breda afgewezen. De president onderschreef het argu ment van de Tilburgsche Water, dat de Lantana-groep zich niet bekend had gemaakt bij de Tilburgsche Wa ter, toen werd gevraagd het ontslag van de raad van beheer op de agenda van de gewone vergadering van aan deelhouders te plaatsen. Voorts zei de president dat, zélfs al zou Lantana zich wel voldoende be kend hebben gemaakt, het verzoek zou moeten worden afgewezen op grond van het ontbreken van een redelijk belang van de verzoeker. Dit omdat geen enkel wezenlijk bezwaar tegen het beleid werd aangevoerd. De president noemde de geuite verwijten te algemeen en te vaag om daarop in Qygryg] meree van Lantana achtte het onder die omstandigheden zinloos te blijven. Een week na deze uitspraak, trachtte Lantana via de vergadering van aan deelhouders „binnen" te kumen. Nog vóór het begin van de vergadering stapten de vertegenwoordigers van Lantana boos en onverrichterzake het kantoor van de Tilburgsche Wa ter uit, omdat ze naar hun mening werden beknot in de uitoefening van hun stemrecht. Directeur G. H. Lam- De Tilburgsche Water had intussen een wijziging van de statuten opge steld. Hierin is de mogelijkheid opge nomen preferente (voorkeurs-) aande len uit te geven om overvallers zoals Lantana buiten de deur te kunnen houden. (Lantana had, met het oog op de stemming over die statutenwijziging, zich door een flink aantal aandeelhouders laten machti gen. De machtigings be wijzen hadden echter geen stemrecht, waarop de Lantana-vertegenwoordigers ver trokken. De meer dan honderd overblijvende aandeelhouders konden alleen maar debatteren over de statutenwijzging. Voor stemming daarover ontbrak het benodigde aantal aandelen. Bepaald werd toen dat de stemming zal plaatsvinden op de volgende aan deelhoudersvergadering, die op 16 juli is vastgesteld. Op de vergadering van 26 juni waren r dm tweeënvijftighonderd aandelen vertegenwoordigd. Het bestuur deel de mee dat, indien Lantana wel zou zijn gebleven, er nóg geen voldoende aantal aandelen aanwezig zou zijn geweest. De raad van beheer van de Tilburg sche Water heeft laten weten bericht van Lantana te hebben ontvangen over het plan een bod uit te brengen, met daarbij het verzoek tot het voe ren van overleg daarover. De Tilburg sche Water zal aan deze uitnodiging gevolg geven en. zodra dat mogelijk is, met nadere mededelingen komen. HASSELT De 3500 werknemers van de Philipsfabriek in het Belgi sche Hasselt hebben gistermorgen het werk voor 24 uur neergelegd. De actie wordt ondersteund door de Bel gische vakorganisaties. In de fabriek wordt audio-apparatuur vervaardigd. Philips (Hasselt) is voornemens bin nen afzienbare tijd zevenhonderd werknemers te laten afvloeien. Vol gens de vakbonden gaat Philips tot deze inkrimping over, omdat de pro- dukten die nu in Hasselt worden ge maakt aanzienlijk goedkoper kunnen worden vervaardigd in een Philipsfa briek in Oostenrijk. Philips ontkent dit en zegt dat de maatregel nodig is in verband met de ontwikkelingen op de markt. Op de foto: een deel van het stakend personeel voor de ingang van het bedrijf. Van een onzer verslaggevers ARNHEM Het Arnhemse transportbedrijf Gelders Holland (370 man) dat in financiële moeilijkheden zit, zal waarschijn lijk worden overgenomen door de Australische transporton derneming IPEC Transport Group. IPEC heeft namelijk een optie gekregen (en onder voorbehoud aanvaard) tot het ver krijgen van de ondernemingen die tot Gelders-Spetra behoren. Dat voorbehoud betreft de voorwaar- de. dat met de schuldeisers van Gel ders Holland een door de bewindvoer ders ondersteund akkoord kan wor den bereikt Op grond hiervan zal IPEC de steun Voorstel verlenen en de middelen verstrekken, teneinde Gelders Holland in staat te stellen aan de schuldeisers een voor stel tot een gedeeltelijke betaling te doen. Zonder deze gelden zou, aldus de directie en de bewindvoerders van Gelders Holland, een dergelijke beta ling onmogelijk zijn. SODOM (Reuter) Israël is van plan uranium te delven uit de bodem van de Dode Zee en het te gebruiken als brandstof voor kerncentrales. Dit hebben functionarissen ln de Israëlische chemische industrie maandag verklaard. Wanneer de proefnemingen hiermee slagen en Israël overgaat tot de produktie van uranium, zou het land zijn afhankelijkheid van energieleveran ties uit het buitenland aanzienlijk kunnen verminderen. Volgens de functionarissen gaat het hierbij om geconcentreerd ruw uraniumerts, dat in wetenschappelij ke kringen bekend staat als „gele koek". Dit erts zou alleen geschikt, zijn voor het opwekken van kernener gie, en niet voor de produktie van kernwapens. Het plan werd onthuld bij een rond leiding van journalisten over het ter rein van een nieuwe chemische fa briek die op het ogenblik wordt ge bouwd aan de over van de Dode Zee. Bij deze gelegenhied verklaarde de algemeen-directeur van Israël Chemi cals (ICL), Elyahu Teomim, dat we tenschappelijke medewerkers van zijn bedrijf, samen met de Israëlische commissie voor kernenergie nagaan, of het mogelijk is uranium te verkrij gen als bijprodukt van de produktie van fosforzuur. was binnengeloodst Israël ontkende dat toen stellig. Israël heeft altijd met klem ver klaard, niet bezig te zijn met de ont wikkeling van kernwapens. Maar des kundigen zijn van mening, dat het land beschikt over de benodigde ken nis voor het maken van kern bommen. Functionarissen van de Israëlische commissie voor kernenergie zeiden, dat Israël economisch niet in staat is tot het bouwen van een verrijkingsfa- briek die de „gele koek" zou kunnen omzetten ln materiaal voor kernwa pens. Volgens hen moet de „gele koek", zelfs om die geschikt te maken voor kerncentrales, naar het buiten land worden verscheept. Zestig ton DEN HAAG (ANP) Uitzendbu reaus mogen de geldende toeslagen op de tarieven die zij op of vlak voor 19 december 1978 in rekening brach ten verhogen van 2,9 procent naar 4,9 procent, aldus het ministerie van Economische Zaken. Daarmee wordt het verzoek ingewil ligd van de algemene bond van uit zendbureaus om de infebruari vastge stelde hoogst toegelaten tarieven aan te passen aan de stijging van de loon kosten voor uitzendkrachten per 1 juli. In het toegestane percentage is reke ning gehouden met de prijscompen satie en met de secundaire arbeids voorwaarden die voor uitzendkrach ten gelden. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG De boerenkaas is weer in opmars. Het Produktschap voor Zuivel heeft becijferd dat zich zowel een uitbreiding laat zien van het aantal kaasmakerijen, als een toename van het aantal geproduceerde kilo's boerenkaas. I In de jaren vijftig daalde het aan tal zelfkazers door verschillende oorzaken. De belangrijkste waren de vermindering van meewerken de gezinsleden, de stijgende ar beidskosten en een verandering van het levenspatroon op de boer derij. Het Produktschap voor Zui vel verklaart de huidige toene-, ming door de aanzienlijke mecha nisering, die het zelfkazen minder vermoeiend en minder tijdrovend maakt. Tot ongeveer 1890 werd alle kaas op de boerderij bereid. Daarna verlegde, vooral in de provincies Friesland en Noord-Holland, de huisindustrie zich naar zuivelfa brieken. „Deze industriële moge lijkheid kunnen we betèr benut ten. dan vast te houden aan de veel arbeid vragende ambachtelij ke produktie", zo was toen de me ning van de meeste boeren. In Zuid-Holland en Utrecht was de vraag naar consumptiemelk ech ter zo groot dat kaasfabrieken dun bezaaid bleven. Zuid-Holland en Utrecht bezitten, naar cijfers van vorig jaar, 686 zelfkazers. De overi ge provincies tellen er bij elkaar tachtig. Deze 13 procent van het totaal is vergeleken met de circa anderhalf procent van 1968 een enorme vooruitgang. De gemiddelde produktie van kaas én het gemiddeld aantal melkkoeien per bedrijf vertoont ook een stijgende lijn. Dé produk tie steeg van 4.229 kilo in 1960 tot 10.456 kilo kaas gemiddeld per be drijf ln 1978. Een stijging van bij na 250 procent. Het aantal koeien steeg van 22,7 in 1960 tot 39,5 in 1978 per kaasmakerij. Een vergelijking tussen de pro- duktiecijfers van 1930, 1970 en 1978 laten duidelijk een dalende lijn zien tot negen Jaar geleden. De gezamenlijke hoeveelheid bereide kaas daalde in die veertig Jaar van 32.700 ton tot 5.700 ton. Na 1970 neemt dé produktie weer toe, tot 8000 ton vorig jaar. Het aantal zelfstandige kaasmakers is in de loop van de Jaren blijven dalen, van 4.650 in 1950. via 989 in 1970. tot 743 zelfkazers in 1977. Vorig Jaar was er voor het eerst een lichte toename tot 766. Gelders Holland zal een gedetailleerd voorstel daarover op zo kort mogelij ke termijn bekendmaken. Dit in elk geval vóór de vergadering van credi teuren op 6 september, in welke ver gadering over de definitieve verle ning van uitstel van betaling zal wor den beslist. De bankiers hebben zich, gezien het verloop van de onderhandelingen, be reid verklaard de bestaande financie ring voort te zetten. Hierdoor is een ongestoorde bedrijfsuitoefening in de komende maanden verzekerd. Na aanvaarding van het aan te bie den akkoord, zal Gelders Holland on der supervisie van de IPEC worden voortgezet. Hierbij is het de bedoe ling. het bestaande dienstenpakket voort te zetten, het bestaande uitge breide internationale netwerk verder te ontwikkelen en dit ook te gebrui ken voor een nieuw Europees „door- to-door" express-vrachtsysteem. IPEC is een grote (Australische) transportonderneming, gespeciali seerd in snelle van-deur-tot-deur" transporten over het gehele conti nent met eigen trucks en vrachtvlieg tuigen. ROTTERDAM In het eerste kwar taal zijn meer schepen, maar minder scheepstonnage naar de sloper gegaan. Van Januari tot en met maart werden 285 zeehandelsschepen (21 meer dan in het eerste kwartaal vorig Jaar) met een tonnage van 2,6 miljoen brt (36 procent minder) uit de vaart geno men en gesloopt. Over het gehele Jaar 1978 gingen 1.087 zeeschepen van in totaal 12,8 miljoen ton naar de sloper. De jaarlijkse zuurproduktie van de fabriek, die in 1981 moet gaan draai en, zou 60 ton uranium kunnen ople veren. Dit zou ongeveer de helft zijn van de hoeveelheid die nodig is voor de kerncentrale die Israël in de jaren negentig waarschijnlijk gaat bouwen. Israël heeft voor zijn kernenergiepro gramma geen hulp uit het buitenland gekregen omdat het heeft geweigerd het verdrag tegen de verspreiding van kernwapens te ondertekenen. In de afgelopen jaren zijn er regelma tig berichten geweest over Israëlische pogingen met verrijkt uranium gela den schepen te kapen ten behoeve van de twee centra voor kernonder zoek in het land. Vorig Jaar suggereer den kernenergiefunctionarissen ln Europa, dat een met 500 ton verrijkt uranium geladen schip, dat was ver dwenen in de Middellandse Zee, waarschijnlijk een Israëlische haven Premielening Den Haag DEN HAAG Bij de jaarlijkse trek king van de 2,5 pet premielening Den Haag 1952-2 is obligatie nr. 186982 uitgeloot met 50.000. De twee prij zen van 10.000 vielen op de nrs. 136935 en 199633. Met 1.000 lootten uit de nrs. 102546, 133338, 133393. 148836, 153530.169310.175691, 185469. 191327 en 194854. De vijf prijzen van 500 gingen naar de nrs. 125671, 142329, 166790, 171968 en 199758. Voorts worden 482 obligaties afgelost met 150. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM Is over heidssteun aan het bedrijfsle ven terecht of niet? Drs. S. W. Douma, wetenschappelijk hoofdmedewerker aan de Groningse universiteit heeft argumenten voor en tegen eens op een rijtje gezet ln het Maandblad voor bedrijfsad ministratie en -organisatie. Reden daartoe heeft hij zeker en niet alleen omdat overheidssteun de laat ste weken weer zeer actueel is ge weest ln het geval van de VD8M. Met overheidsbijdragen zijn zo langza merhand alles bijeen geteld zeer grote sommen gemoeid, bovendien is het aantal steunmogelijkheden groot. Een belangrijke geldstroom is de in dividuele steun aan bedrijven die in acute moeilijkheden verkeren. Een andere vorm is de deelneming in be drijfskapitaal door regionale ontwik kelingsmaatschappijen ala de Noor delijke ontwikkelingsmaatschappij NOM (Groningen. Friesland. Drente, de kop van Overijssel), het LIOF (Limburg), de OOM (Overijssel) en de GOM (Gelderland). Douma noemt als voorbeeld de NOM. Eind 1977 nam deze organisatie deel in het kapitaal van 19 bedrijven die gezamenlijk werk gaven aan 4600 mensen. Andere vormen van steun zijn onder meer die door de 8tlchting Industri eel Garantiefonds, dat het risicodra gend vermogen moet verstrekken van kleine en middelgrote bedrijven en verder subsidies in verband met de herstructurering van bedrijfstakken. Deze opsomming van steunvormen is niet volledig. Op een rijtje Enkele argumenten voor en tegen overheidssteun op een rijtje zettend, noemt Douma als eerste argument vóór steun dat soms grote sociaal- economische schade voorkomen kan worden. Met die schade doelt de schrijver op langdurige werkloosheid voor grote groepen werknemers maar ook op kapitaalvernietiging. Wan neer door de ondergang van bedrij ven bepaalde deskundigheden verlo ren gaan, is dat ook een vorm van kapitaalvernietiging. Men denke aan sommige afdelingen van IHC en R8V. De regering wenst de daar aanwezige kennis voor Nederland te behouden. Een tweede argument voor steun is het stimuleren van landstreken of bedrijfstakken, die het moeilijk heb ben. Bij het regionale beleid denkt Douma ln de eerste plaats aan de investeringspremieregeling en de deelnemingen door de regionale ont wikkelingsmaatschappijen. Voor het stimulertn van sectoren in de econo mie is er de bijzondere financiering uit hoofde van een kaderregeling en de herstructureringssubsidie. Het derde argument ontleent Douma aan de afbrokkelende financiële weerstand van de Nederlandse onder nemingen. Er zijn verschillende mo gelijkheden bedrijven te steunen maar Douma wijst erop dat krediet verlening onder garantie van de staat de financiële weerstand niet vergroot Dat kan slechts door betere rende menten of door overheidsdeelneming in het kapitaal op veel grotere schaal dan op dit ogenblik Tegen Tegen het verlenen van steun pleit voor Douma ln de eerste plaats dat produktiemlddelen (kapitaal, arbeid) op de best mogelijke manier moeten worden gebruikt. Overheidsbijdra gen zijn daarmee strijdig want dan worden bedrijven met de minst ren dabele productiemethoden het eerst gesteund. Het tweede argument contra is een vaak gehoord geluld: concurrentie vervalsing, waardoor voor de burgers rechtsongelijkheid optreedt. Douma constateert dat de vakbeweging niet zwaar tilt aan dit argument. FNV- secretaris Ter Horst heeft al eens gezegd dat degenen die wijzen op concurrentievervalsing er kennelijk van uitgaan dat zonder overheids steun die verhoudingen Juist zijn. Douma is het daar niet mee eens. HIJ zegt dat de concurrentieverhoudin gen voortdurend wijzigen door het RIO DE JANEIRO (AP) Brazilië, 's werelds grootste koffieproducent, heeft de minimum exportprijs voor ongebrande koffie met veertig cent verhoogd tot ruim vier gulden per pound (0,45 kilo). Een prijsstijging voor instantkoffle is ook doorge voerd. Daarnaast heeft het nationaal koffleagentschap een verhoging van de heffing afgekondigd op alle ex- portkoffie. De reden voor de verhoging komt volgens experts door de geleden vorstschade aan de koffiecultuur en aan de politieke instabiliteit van twee andere koffie-exporteurs, Nicaragua en Oeganda. Aan de nu geldende minimumprijs van ruim vier gulden, gingen snelle stijgingen vooraf: in mei (ƒ2,90) en juni 3,62). De nieuwe minimum ex portprijs voor instantkoffle is met 90 cent verhoogd tot 9,50. De export belasting. die wordt geheven op iede re 132 pounds wegende koffiezak die Brazilië verlaat, is toegenomen met 34 gulden tot 240 gulden. Brazilië heeft een aandeel van 25 pro cent van de Jaarlijkse wereldproduk- tie van 3,5 miljoen ton koffie. Daarna komen Colombia (18 procent); Mld- den-Amerika (20 procent); Afrika (30 procent) en Azië (7 procent). Neder land Importeert 100.000 ton koffie per jaar. AMSTERDAM (ANP) Het kantoor, het magazijn en het fabriekscomplex van de vestiging in Nicaragua van Handel- en Industrie-Maatschappij „Ceteco" zijn bij de recente gebeurte nissen in dat land verbrand. Voorra den zijn door plundering verloren ge gaan. De uitgezonden employés be vinden zich in veiligheid. Onder de lokale medewerkers zijn geen slacht offers gevallen, aldus een mededeling van de raad van bestuur. De investeringen in Nicaragua bedra gen in totaal circa 12 miljoen bij een totaal vermogen van Ceteco van rond 124 miljoen eind 1978. De resultaten van de overige delen van het concern over 1979 zullen naar verwachting niet achterblijven bij de vergelijkba re uitkomsten over 1978 gezien de gang van zaken tot nu toe. AMSTERDAM (ANP) De Hoge Raad heeft de zaa van SOBI (STICH TING Onderzoek Bedrijfs Informa tie) tegen KSH over de Jaarverreke ning 1974-1975 terugverwezen naar de Ondernemingskamer van het Am sterdamse Gerechtshof met de aan wijzing, dat de accountant van KSH alsnog op enkele punten verhoord moet worden, zo heeft SOBI meege deeld. De ondernemingskamer had de Jaar rekening in maart 1978 op verzoek van 80BI vernietigd en bepaald dat het nettoresultaat niet 50.000 posi tief was maar 16 miljoen negatief. De Hoge Raad is volgens SOBI aan zeven andere eisen, die KSH had ge steld. betroffen o.a. het alsnog opvoe ren van een winst van ƒ50.000, het niet behoeven vermelden van verhou- dingscijfers van leningen en het ver groten van het eigen vermogen. Nu de Hoge Raad aan al deze eisen voorbij is gegaan en de accountant slechts op enkele ondergeschikte punten niet was gehoord, staat volgens SOBI vast, dat het nieuwe anrest van de Ondernemingskamer op essentiële punten, zoals het verlies van 16 mil joen, ongewijzigd zal blijven. SOBI. die bij de Hoge Raad verstek had laten gaan. zal nu weer aan het proces voor de Ondernemingskamer deelnemen. ingrijpen van ondernemers. Ala de overheid ingrijpt is dat zeker niet slechter dan wanneer ondernemingen dat zelf doen. Oud-topman Flbbe van de Ogem zei over concurrentievervalsing dat over heidssteun verkeerd is in geval van overcapaciteit in een bedrijfstak. Dat verdwijnen namelijk de goede bedrij ven en blijven de slechte. Het derde argument tegen is dat van de omslachtige, bureaucratische pro cedures waardoor voor betrokken on dernemingen lange perioden van on zekerheid kunnen ontstaan. Er zijn vele Instanties bij de besluitvorming betrokken. De parlementaire controle op steun verlening aan Individuele bedrijven moet wel tot hoofdlijnen beperkt worden. Een grotere openheid kan namelijk het commerciële belang van de betrokken ondernemingen schaden. Ondernemers die werken met door de overheid gegarandeerd krediet kun nen te grote risico's nemen. WA8HINOTON (AFP) De Amerikaanse onderneming Unlroyal dié er door de rege ring in Washington van was beschuldigd te discrimineren tegen vrouwen en gekleurden, krijgt voortaan geen orders meer van de overheid. De regering verwijt het bedrijf niet met de overheid te hebben willen samenwerken bij een on derzoek naar discriminatie en het invullen van een vragen lijst op dit gebied zelfs foute antwoorden te hebben gegeven. Unlroyal is een bandenfabriek roet een omzet van 2,7 miljard dollar (ƒ5,5 miljard) - Overi gens maken Amerikaanse over heidsopdrachten slechts 1,3 procent van de omzet uit. DEN HAAO (ANP) De dertien mensen die het afgelopen weekeinde met verschijnselen van koolmonoxy- devergiftigtng in Haagse ziekenhui zen werden opgenomen zijn weer thuis. De slachtoffers varleerden in leeftijd van anderhalve maand tot 43 Jaar. Een eerste onderzoek leverde op dat de koolmonoxydeverglftiglng in een pand aan de Haagse Honthorst- straat kon ontstaan doordat de af voer niet goed functioneerde. Daar door bleven de afvoergassen van de verwarming en de geiser ln de woning hangen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 11