Jeugdjournaal: een
lange martelgang
'Musici moeten harder werken'
r
Mix van popmusici
op festival geslaagd
ORGELS
Veel langs elkaar lopende Initiatieven
Nieuwe boekt/]
Minister wil orkestenbestel wijzigen
Grafici opgelet
MIE MOET TERUG
BELANGEN IN GEDING
HANDHAVING BELEID
Ik if"nr"rvoui>ESTRAAT
Componist P^u'
Dessau overle
Accent op improvisatie en creativiteit
f
ZATERDAG 30 JUNI 1979
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
door Rit Dl«m«r
HILVERSUM De martelgang van het Jeugdjournaal! Zo sou Je de lijdensweg kunnen
noemen die al jaren wordt afgelegd om een dagelijkse nieuwsuitzending op de televisie voor de
jeugd te krijgen. Het was de bedoeling dat de NOS ln Nederland. In navolging van een aantal
andere landen, op 1 oktober met zo'n jeugdjournaal zou komen. Dit gaat ln leder geval niet
door. En het ls ook alweer onzeker of de nieuwe streefdatum, 1 Januari volgend jaar, zal
worden gehaald. Maar, ondanks deze sombere geluiden zit er de laatste tijd toch wat meer
schot ln deze zaak.
Er zijn ln leder geval de algelopen zes
Jaar van verschillende kanten heel
wat Initiatieven ontwikkeld over hoe
een jeugdjournaal eruit zou moeten
zien. Alleen de Jeugd zeil ls daar nau
welijks aan te pas gekomen. Zo ver
leende het ministerie van CRM ln
1973 een studieopdracht aan het
schrijversechtpaar van kinderboe
ken, 8pekking-Mattl. ZIJ betrokken
er de kinderen wel bij. Van de onder
vraagde kinderen zei 73 procent dat
ze een eigen Journaal wilden hebben.
Verder waren de wensen: tekenillms,
grapjes, raadsels, nieuws over knut
selen. kinderboeken en wereldnieuws
als er kinderen ln voor kwamen. Over
het algemeen werd dit te beperkt
geacht voor een jeugdjournaal.
Educatief
De Nederlandse Onderwijs Televisie
(NOT) zag meer ln een educatief Jour
naal en deed daartoe tevergeefs een
voorstel bij het NOB-bestuur In dit
Journaal zou plaats moeten zijn voor
zowel actueel nieuws als een treinka
ping, spel- en hobby-lnlormatle. Ook
zou gedacht kunnen worden aan de
opening van een speelplaats, recrea
tie en wonen.
Bn als derde ln de zij kwam de NCRV
twee Jaar geleden, vooruit lopend op
het jeugdjournaal, met eigen nieuws-
afleverlngen voor kinderen op de tele-
van de zijde van N08 bij het allereer
ste krieken van het woord „jeugd
journaal" ln 1973 was „dat gaat nooit
door, daar ls geen geld voor" ls het
toch zover gekomen dat de program
maraad televisie diezelfde NOS heeft
aangewezen als de meeste verant
woordelijke voor zo'n dergelijke ru
briek. En over geldgebrek wordt in
Hilversum niet meer gesproken.
Terecht!
Als er een Jeugdjournaal komt zal dat
vallen onder de verantwoordelijkheid
van de redactie van het „gewone"
N08-Journaal. Duidelijk wordt geko
zen voor het nieuws als uitgangspunt.
roi
It (I
"g1
Bi] uitstek
Ed van Westerloo
visie. Wie heel toevallig, naast de vier
honderd scholen die hetzelfde deden,
de televisie op de uitzendtijd had
aanstaan weet waarover het gaat.
Van NCRV-ziJde werd de meeste
weerstand geboden toen onlangs op
de N08-bestuursvergadering het
NOS-lnltiatief voor een Jeugdjour
naal op tafel kwam. Het zoveelste
ontwerp dus. Maar hoewel de reactie
Deze beslissing ls toch al meer dan
een Jaar bekend. Daarom ls het zo
verwonderlijk dat dan toch nog een
zuil als de NCRV op de N08-be-
stuursvergaderlng voor zijn standje
blijft vechten met vragen als: behoort
een jeugdjournaal wel tot de bij uit
stek geschikte taken van de NOS? En
passant wordt gevraagd of men wel
weet dat de NCRV al twee Jaar een
jeugdjournaal verzorgt. De nodige
excuses worden dan gemaakt voor de
kwaliteit daarvan (en die is inder
daad slecht red.), maar Ja de moge
lijkheden zijn ook zo beperkt
Verder wordt de mogelijkheid gemist
kinderen Iets te laten doen met de
informatie. Ik moet toegeven dat het
harde nieuws bijvoorbeeld de kinde
ren wel eens zou kunnen overdonde
ren, maar wat let de onderwijstelevi
sie of -radio op dat nieuws in te ha
ken? Of wat let de school, die de
aansluiting met de maatschappij
vaak nog maar heel slecht weet te
vinden, datzelfde te doen?
Vervolgens vond de NCRV-voorzitter
drs. Jansen, het niet verantwoord dat
alleen gemikt werd op kinderen van
zeven tot twaalf Jaar. Er zou gedacht
moeten worden aan het oudere of het
jongere kind. Met dat laatste was
kroonlid, S. J. Doorman, het op die
bestuursvergadering geheel eens. Er
zou nog eens naar de doelgroep geke
ken moeten worden. Maar hij vond
het jeugdjournaal bij uitstek ge
schikt voor de NOS. In ieder geval zit
men nu na deze kritiek bij het NOS-
journaal te broeden op een nieuwe
nota en zo gaat er weer enlfee tijd
heen voor er eindelijk eens een beslis
sing wordt genomen over het jeugd
journaal.
Overigens is de slagvaardige hoofdre
dacteur van het „gewone" journaal,
Ed van Westerloo die zich bij de
uitvoer van zijn plannen niet zoveel
gelegen laat liggen aan opmerkingen
van anderen verleden Jaar al be
gonnen met proefopnamen voor het
jeugdjournaal. Presentator was toen
Wim Neijman. Deze stuurde onder
andere een cameraman naar het Bin
nenhof om op zijn hurken te filmen
tijdens een betoging om zo een beeld
te krijgen dat voor kinderen herken
baar was.
Het is overigens nog niet bekend wie
de presentator wordt. Ed van Wester
loo spreekt in zijn nota over een open
sollicitatie voor vier redacteuren, van
wie er drie belast worden met redac
tie, verslaggeving en presentatie, en
een assistente. Met deze kleine bezet
ting kan worden volstaan omdat voor
arbeidsintensieve zaken als nieuws
garing. produktie, regie enzovoort op
het „grote" journaal kan worden ge
steund. De organisatie zou voor een
deel onder paraplu van het NOS-jour-
naal moeten vallen.
Verder wordt aangedrongen op de
inbreng van specifieke deskundigen
waarmee een redactie-advies-com
missie wordt bedoeld, waarin deskun
digen op journalistiek, didactisch en
pedagogisch gebied zitting hebben.
Verder zou, naar Zweeds voorbeeld
Kinderen willen een jeugd
journaal, maar voor de tot
standkoming wordt hun in
breng nauwelijks gevraagd.
een kinderredactieraad moeten wor
den ingesteld.
De formule is dat het jeugdjournaal
voornamelijk moet worden samenge
steld uit het nieuwsaanbod zoals dat
dagelijks bij de redactie van het
NOS-journaal voorhanden is. Prak
tisch gezegd zou het berichten moe
ten bevatten over he,t Midden-Oos
ten, Bestek '81 en de uitwijzing van
buitenlandse werknemers. Dit „gro
te" nieuws zou twee-derde van de
beschikbare zendtijd in beslag moe
ten nemen. De overige tijd zou gevuld
moeten worden met minder belang
rijke nieuwsfeiten, die wel aansluiten
op de leefwereld van de jeugd, zoals
kinderboekenweek, afschaffen van
grammatica-lessen, schaatsplanken.
Het belangrijkste nieuws van de dag
moet gegeven worden in begrijpelijke
zinnen voor kinderen van zeven tot
en met twaalf jaar. Om dit concreet
te maken moet men zich richten op
negen- tot tienjarigen.
Deel 6 van de landendocum
1978 behandelt Madagaskf1
schrijver is drs J. P. Lingen.
Koninklijk Instituut voor de
Amsterdam en Staatsuitgeve
Haag. 63 blz. Prijs jaarabonn_cj
65; van een los nummer:
Bij uitgeverij Elsevier-Boeke i
hollandsche uitgeversmaal
te Amsterdam zijn de volgenL,
ken verschenen: van C. Ca
Mary Ann verliefd (206 blz) e1
Aim van Huis (245 blz); prijs p or
16,90. Roman van U. Danellpai
gen is alles anders (157 blz
Daniëlle de wereld wacht,
schreven door B. Schwindt
16.90). De tempel van het
roman, spelend aan het eindjgrt
18e eeuw van A. Lyttkens (1
ƒ22.50) en De speculanten
verschenen als (De erfgenam
H. Robbins (253 blz - 32.90)]
Voor geïnteresseerden in de St
denis van het zogenoemde
wapen" sabel, zwaard, dc I
onlangs een uit het Engels
boekje verschenen, dat ged(
formatie verschaft over dit f
werp. Het is vlot geschreven
ook in op het ontstaan van d
messen en bijlen in de bronst m
ut
ADVERTENTIE
DEN HAAO (ANP) De or- Oardeniers van CRM vindt
kestmuslcl moeten meer en dat noodzakelijk. Onterecht
harder aanpakken. Minister noemt zij dat musici met een
ADVERTENTIE.
Dinsdag 3 Juli wordt ar aan buitengewone ledenvergadering gehouden
in Kraanapolsky te Amsterdam om 20.00 uur.
Do rayonbestuurdor Aha Schermer ward na een dienstverband van
27i jr.. gedwongen ontslag te nemen. Hij kwam vele uren voor u op.
Komt u nu 1 uur voor hem op.
Het afd.bestuur van A'dam wenst weer twee rayonbestuurders, een
situatie waarvan wij dachten eindelijk verloet te zijn.
Het tot nu toe gevoerde beleid van Arte Schermer wensen wij
gecontinueerd te zien.
HET COMfTÉ AMSTERDAM
A Brink Perscombinatie
H. Gelders Perscombinatie
K Boekriott Telegr -
A. J. Hinfelear Fin. Dogblad
J. Matthehng Perscombinatie
W. Klaver Perscombinatie
R. v. Kamman Perscombinatie
K. Botma Telegraaf
H. la Court ex-hoofdbestuurder
J. L. de Jongh ex-hoofdbestuurder
D. Terwey ex-bestuurder
O. Klaassen gepens.
H. J. C. Jonkman - Proost Brandt
A. Schuuring - Tetterode Nederland
A. Brink
Korenbloem 54. Uithoorn
deeltijdbaan toch een volle
dig salaris voor hun part-time
arbeid krijgen.
De noodzaak ls ook een gevolg van de
wens om de orkesten meer te laten
doen aan ensemblespel. koorbegelei
ding. educatieve taken en ln een aan
tal gevallen, opera- en balletbegelei
ding. Er ls geen extra geld, maar wel
zal er voldoende ruimte moeten zijn
voor gespecialiseerde kamermuziek,
compositorische arbeid. Jazz-muziek
en verantwoorde vormen van lichte
muziek.
Dit staat ln een brief van de minister
aan de Tweede Kamer over het orkes
tenbestel. Minister Van Doorn diende
er destijds een nota over in. Hij wilde
veranderingen met als resultaat een
muziekbestel waarbinnen een rijk ge
schakeerd muziekaanbod levenskan
sen heeft. Vorig Jaar liet minister
Oardeniers weten de hoofdlijnen van
dit beleid te onderschrijven.
Bij de uitwerking wil zij twee hoofd-
punten van beleid bijstellen. Dat zijn
de decentralisatie en daarmee sa
menhangende wijze van subsidiëring.
De minister is voorstander van de
centralisatie van beleidsverantwoor
delijkheden. ZIJ wil de rijksbijdrage
bepalen tot 50 procent van de salaris
kosten van het overeengekomen aan
tal musici. De lagere overheden zou
den de rest van de voorgestelde subsi
die moeten opbrengen. Zij zouden
hiermee meer zeggenschap krijgen
over het in stand houden en doen
functioneren van muziekinstellingen.
Met haar beleldsvoornmens gaat mi
nister Gardeniers in tegen de wensen
zoals die in de nota orkestenbestel
zijn neergelegd, namelijk een volledi
ge subsidiëring door de Rijksover
heid.
Over de wensen van de minister zal
nog nader overlegd worden met alle
betrokkenen. Inzet van het overleg
zal moeten zijn of in hoeverre de
besteding van geldmiddelen moet
worden gewijzigd. Om de pluriformi
teit van het muziekaanbod uit te brei
den zal er meer geld naar de zwakkere
instellingen en groeperingen moeten
kunnen gaan die zich met andere
vormen van muziekaanbod bezig
houden.
Meer inzet
Een tweede onderwerp van overleg
moet volgens minister Gardeniers
zijn de noodzaak om de inzet van de
musici binnen het bestek van het
orkestenbestel te optimaliseren. Om
te voorkomen dat musici met een
deeltijdbaan toch een volledig salaris
krijgen, vindt de minister dat de dien
sten van orkestleden per Jaar omhoog
moeten. Daarnaast wil zij ook de dub-
uinifi
iNEBER Tel 05202-12352
loRGRHUIS LELYSTAD
klankrijk debate ZWOLLE
wordt aandacht geschonken
zarre dolken en zwaarden vai
Europa, zoals bij voorbeeld d
uit Birma, de „firangi" uit Indlfd
„kindjal", een kozakkensal
vele kleurenfoto's zijn uit!
Het boekje is een onderdeel
serie van uitgeverij Moussa
wijd aan cultuurgeschiedenis de
in
„Blanke wapens in kleur".
son-Latham, 28,50, ulfCn
Moussault BV, Baarn.
In de bekende „In kleur"-s
Moussault is weer een nieifl
verschenen. Het is een uit he#ei
vertaalde beschouwing van
Synge over stoelen, met uiteri
grote hoeveelheid gekleurde
dingen. In zijn plezierig ges
toelichting vertelt Synge ove
schiedenis van het zitmeul gr
loopt van de in het gi j
Toetanchamon gevonden tro<
bouret, prachtig uitgevoerd
tioneel van vorm. tot de stijlli
len die de industriële massapi)U
opleverde. Een aardig. inf<
boekje.
Lanto Synge: Stoelen in kleifvc
Moussault, Baarn, 179 bli. nj,
di
bele bezetting binnen de orkesten
aan de kaak stellen.
Verbreding van het muziekaanbod en
nieuwe arbeidsvoorwaarden leiden
ertoe dat het aantal orkesten ter dis
cussie zal komen te staan, aldus de
minister. Zij wijst erop dat de orkes
ten van de NOS een bijzonder vraag
stuk vormen dat ook dient te worden
opgelost.
Hoofdelementen van beleid wil mi
nister Gardeniers bespreken met or
kesten, kunstenaars- en vakorganisa
ties. Per regio en met Amsterdam,
Den Haag en Rotterdam wil ze af
spraken maken over de taakstellin
gen en de muziekinstellingen.
AO-boekje nr 1770: Piet Hein, door J.
H. Kruizinga. Uitg. Stichting IVO,
Lelystad. 20 blz - 1.75; nr 1771: Jupi-
ter naderbij door P. Smolders.
Bij uitgeverij Spectrum, Utrecht ,is
deel 20 verschenen van de Grote
8pectrum Encyclopedie. Over 520 pa
gina's verdeeld staan de woorden
WATERSTOF - ZWOLLE
Museum moet meer
vrouwenkunst kopen
DEN HAAG (ANP) De stichting
Vrouwen in de Beeldende Kunst" eist
„regelmatig" en niet „af en toe" ten
toonstellingen van vrouwelijke beel
dende kunstenaars in het Stedelijk
Museum in Amsterdam.
Vandaag (zaterdag) zetten de vrou
wen hun eis kracht bij met een „fees
telijke actie" bij het Stedelijk in Am
sterdam, aldus een woordvoerster
van de SVBK.
De Stichting heeft de catalogus van'
het Stedelijk onderzocht en becijferd
dat 96,5 van de collectie door mannen
gemaakt is. Het gaat om 1155 werken.
De vrouwen wijzen er ln dit verband
op dat in ons land aan de academies
voor beeldende kunsten 43 procent
vrouwen en J>7 procent mannen stu
deren.
De SVBK eist verder dat het museum
kunst van vrouwen aankoopt. Ook
willen ze discussiëren met directeur
De Wilde van het Stedelijk over „het
falend kunstbeleid ten aanzien van
vrouwen".
BERLIJN (AP) Paul
Duitse componist die tijden
de wereldoorlog in balling!
Verenigde Staten samenwef
Bertolt Brecht, is dondert
overleden, aldus het Oostdui
bureau ADN. Hij is 84 jaar ge?
H
Dessau, die onder meer dei
schreef voor Brechts „Kau{
krijtkring", werd geboren f
burg. In 1939 nam hij de wijtf|
Verenigde Staten, maar in f'
tigde hij zich in Oost-Duitsla^1
hij lid was van de Commui
Partij en talloze staatsprijff
wierf. 7_!
Van 1959 tot 1962 was hij va
dent van de Oostberlijnse Al
van Kunsten, waarvan hijP
dood lid bleef. |l
I
Sinds de jaren dertig behcx
'sau tot de vooraanstaand!
componisten van gematig
ne muziek. Behalve filmmu:
ra's, symfonieën en kamrf
schreef hij ook een aantal cor
tische propagandaliederen f
DDR.
Speciaal vandaag
Speciaal morgen
Tour de France recht
streeks verslag van de etappe
Luchon-Pau
Ned. 2/15.40
Samenvatting
Ned. 2/18.30
Geef 'r de ruimte een nieu
we komische BBC-serie met
Mollie Sugden In de hoofdrol
van rnrs. Noah die onverwacht
In een raket wordt afge
schoten
Ned. 2/19.20
San ford en zoon. waarin
zoon Lamont hoofdpijn heeft
'en naar een psychiater wórdt
Ned. 1/21.05
Tobbedansen in de haven
van Gorkum met deelnemers
aan het TROS-programma Te
laad, ter zee en in de lucht In
self geconstrueerde apparaten
Ned. 2/20.2?
Tour de France gefilmd
verslag etappe Lnchon-Fau
Ned. 1/22.50
ln het NCRV-programma
Op Stap staan schoolverlaters.
Jeugdwerkloosheid en het ad
vies van CNV-werkende Jeugd
geen baan beneden de oplei
ding te accepteren centraal
Htlv. 2/11.02
Een Rooie Haan-produktle
Wegens vakantie (bloten
Hltv. 1/13.30
Atletiek reportage halve
finales om de Europa Cup voor
dames te Sittard
Ned. 2/17.30
Tour de France samen
vatting ploegentijdrit van
Captieux naar Bordeaux
Ned. 2/18.05
Absurde humor uit Enge
land io Monty Python's Flying
Circus
Ned. 2/20.40
Twee schrijvers en het lot:
een dubbelportret van Neeltje
Maria Min van wie werk be
kend is en Rudolf de Bruyn die
nog nooit bij een uitgever suc
ces heeft gehad, maar dat zal
na de ultsending van de VPRO
vanavond misschien wel ver
anderen.
Ned. 2/21.10
Over de Jaren dertig gaat
bet ln de negen-delige serie
over Europa „Het machtige
werelddeel".
Ned. 2/22.20
De televisiefilm De eenza
me hardloper gaat over een
Jongen die zich wreekt op zijn
omgeving door te gaan hardlo
pen en bij doet het zo goed dat
hij tenslotte als overwinnaar
uit de strijd komt
Ned. I 20.45
Recreatiedienst vanuit bet
openluchttheater van het cen
trum Het Grote Bos te Drie-
Hllv. 2/10.01
door Stan Rijven
EINDHOVEN Onder het
motto „Stichting Orion ver
breedt uw horizon" verzorgde
deze organisatie voor de der
de maal in successie een suc
cesvol Mldzomernachtspek-
takel ln het EW-stadion te
Eindhoven. In de nacht van
donderdag op vrijdag konden
daar zo'n vijftienduizend toe
schouwers horen en zien wat
die horizonverbreding
inhoudt.
Het gaat om een popfestival met een
unieke formule, vormgeving en in
houd. Geprobeerd wordt muzikanten
uit verschillende formaties, die nor
maliter niet met elkaar optreden,
voor één keer bij elkaar te brengen.
Daarbij ligt het accent op Improvisa
tie en creaUvtteit. Inhoudelijk is er
naar gestreefd een overeicht te geven
van het hele muzikale terTein. dat de
popmuziek beslaat Een zestigtal bin
nen- en buitenlandse muziekanten
had deze uitdaging aangenomen en
was reeds twee dagen van te voren in
Eindhoven neergestreken om in ver
schillende sets op elkaar ingespeeld
te raken.
Dat leverde een verrassend resultaat
op. waarbij af en toe de sterren van de
hemel werden gespeeld, de toene
mende bewolking ten spijt. De Eind-
hovense New Wave-formatie met le
den van Flying Spiders en Nasmaak
beet tegen tienen de spits af van een
marathon, die tot half zeven zou du
ren. De sfeer kwam er echter pas in
toen Jan Akkerman, begeleid door
onder anderen Bertug Borgers en
Caesar Zuiderwijk zijn gitaar-soli ten
gehore bracht. Een eerste hoogtepunt
werd bereikt toen flüitist Chris Hinze,
die vanuit New York een groep musi
ci had meegenomen, een prachtige
funkset ten beste gaf.
Niemand minder dan de Brecker Bro
thers verzorgden de gave blazerspar-
tijen die spoedig daarna weer te ho
ren waren UJdens het heroptreden
van Herman Brood die een stevig
rock en rollprogramma bracht. De
wilde romance met Nina Hagen bleek
ten einde te zijn, aangezien ze later
apart met een eigen groep zou optre
den. Herman was nog steeds oven
vers, vooral dankzij de uitstekende
band, die hij om zich heen verzameld
had, onder wie Rinus Gerritsen, Eel-
co Gelling en zangeres Monika Tje-
nakwie. die ln één nummer mocht
soleren.
Ook Robert Guxland verdient aparte
vermelding, aangezien hij met han
den en mond op perfecte wijze enkele
blaasinstrumenten wist te imiteren.
Het publiek was wakker geschud net
als in de rhythm en bluesset waarbij
Eric Burdon de spil vormde. Het zijn
rauwe negroïde stem, die na vijftien
jaar nog niets aan kracht heeft inge
boet, zong hij longen en speakers aan
flarden. Bertus Borgers en Rosa King
deden dat op hun saxen. De afdeling
latin kreeg een zeer uitvoerige behan
deling bij vijf swingende sets die met
steeds wisselende solisten gespeeld
werden. Zo'n twintig musici uit Sail-
Joya. Solat, Massada en Breuker col
lectief speelden vitaal het daglicht te
voorschijn. Driekwart van het veld
was tegen zessen nog bezet om de
finale, Nina Hagen en haar twee da
gen jonge band, te horen. Ze openden
symbolisch met „Baby it's over" van
Janus Joplin om daarna nog vier
nummers enigszins mechanisch te
brengen en weg te wezen.
Ondanks het teleurstellende einde
was er sprake van een goed en ver
zorgd festival waarin Neppy Noya op
voortreffelijke wijze de muzikale ver
bindingsman was. De pauzes werden
gevuld met Chinese dansen, een rol-
schaatsdiscodemonstratie en een im
ponerende laserstraalshow, zodat het
wachten aangenaam werd. Ook het
podium was op originele wijze het
aankijken waard. Met een kleiner pu
bliek. men moest nu de hele nacht
staan, is een prolongatie van het Mid-
zomernachtspektakel zonder meer
aan te raden, al was het alleen maar
om te bewijzen, dat Nederland over
voldoende doorgewinterde popmusi
ci beschikt.
Nina Hagen die weer met een eigen groep optrad
