Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | 22 juni 1979 | pagina 3

beleid Haars wankel

Capri-
Sonne

Extra schoolreisje naar Den Haag

laat doorgaans lange tijd sporen na bij slachtoffers

CDA

Onderzoek zaak-Aantjes

aad van State noemt toelatingscriterium Turken onterecht

ikomfortabel
i wonen
tin het hart van
[beverwijk

Pakistan kocht onderdelen

ïjN-soldaten voor
ti-semitische
lating straffen'

Zuiver fris in't
onderwegkoffertje

Venhcdk

Amsterdams openbaar onderwijs demonstreert voor behoud werk

ndbouwprijzen
rprocent hoger

RIJDAG 22 JUNI 1979

BINNENLAND

TROUW/KWARTET

HS 3

ITl

fan onze Haagse redactie

)EN HAAG Voor hulpverleners
lie zich bezighouden met de op-
thofang van slachtoffers van gijzelin-
en moeten trainingen worden ge-
rganiseerd op theoretisch en prak-
irdAsch gebied. Dat is een van de aan-
dnipvelingen die de centrale beleids-
n ondersteuningsgroep ten behoe-
van de nazorg van ex-gegijzelden
dtieeft gedaan in een gisteren aan
iun taatssecretaris Veder-Smit van
ste olksgezondheid uitgebracht

apport.

Iet onderzoek is gericht geweest op
e gevolgen van de gijzelingen in de
mj tanse ambassade in Den Haag
de

(september '74), in de gevangenis in
Scheveningen (oktober '74), in het
Indonesisch consulaat in Amster
dam (december '75), de treinkaping
bij Wijster (december '75), de ka
ping van een KLM-toestel (septem
ber '76), de treinkaping bij De Punt
(mei-juni '77) en de gijzeling in een
school in Bovensmilde, die daarmee
samenviel.

Bij het onderzoek zijn ook de huis
artsen van de slachtoffers, familie
leden, hulpverleners en beleidsfunc
tionarissen betrokken geweest. De
onderzoeksgroep is verbonden aan
de Rijksuniversiteit te Leiden en is
met subsidie van volksgezondheid

in maart '77 met haar onderzoek
begonnen. De gesprekken met ge
gijzelden hebben plaatsgehad tus
sen enkele maanden na de gijzeling
tot vier jaar nadien.

Angsten

Gebleken is dat gedurende de eer
ste vier weken na de gijzeling de
meeste slachtoffers last hebben ge
had van gespannenheid, slaapstoor
nissen. en angsten. Daarbij traden
ook vaak lichamelijke klachten op.
Tweederde van de gegijzelden heeft
ook lang daarna nog de negatieve
gevolgen van de kaping ervaren. Er

treedt vaak een algemeen gevoel
van onveiligheid op, vooral in het
reizen met openbaar vervoer.
Eenderde van de gegijzelden heeft
ook positieve ervaringen overge
houden aan de gebeurtenis. Het
heeft bij hen soms een positieve
werking gehad op de relatie met de
familie, en het vermogen om dingen
sterk.te gaan relativeren. Verder het
meer bewust genieten van het leven
en een versterkt zelfvertrouwen.
Dat laatste vaak omdat men van
zichzelf bij latere beschouwing niet
had gedacht die moeilijke tijden zo
beheerst te hebben kunnen door
brengen.

Bij mensen die eerder gegijzeld wa
ren keerde bij een nieuwe gijzeling
het gevoel van angst, spanning en
onveiligheid weer in versterkte
mate terug. Van de ex-gegijzelden
heeft tachtig procent hulp aangebo
den gekregen, de rest helemaal niet.
Bij nog geen tien procent is de na
zorg langduriger geweest dan een
jaar, bijna een kwart heeft meer
dan tien keer contact gehad met
een hulpverlener en meer dan de
helft heeft slechts een keer of vijf
een gesprek met een hulpverlener
gehad. Kort-gegijzelden voor en
kele uren of een dag zijn het
minst tevreden over hun opvang.

Professor Bastiaans, voorzitter van
de onderzoeksgroep, stelt dat zelfs
de abrupte gijzeling van enkele
uren een onuitwisbare herinnering
vormt voor het slachtoffer.

Veel gegijzelden hebben verwach
tingen gehad van de overheid, die
niet zijn ingelost. Ook is gebleken
dat beter geschoolden het gebeuren
gemakkelijker verwerkten als min
der geschoolden. Vrouwen hebben
er volgens de onderzoekers ook
meer moeite mee gehad, hoewel
Bastiaans dat relativeerde door te
zeggen dat er in leder geval moeilijk
een reden voor is aan te geven, maar

dat het bovendien best zo zou kun
nen zijn dat vrouwen er gemakkelij
ker over praten, terwijl mannen dat
zwijgzaam verkroppen.

De gegijzelden hebben het optreden
van de pers negatief gekwalificeerd.
De journalisten is in het algemeen
een bruut optreden in de benade
ring van de slachtoffers verweten.
De vraag hoe de pers dan wel zou
moeten optreden wordt in het rap
port niet beantwoord. Ook de ploeg
gedragsdeskundigen, die gisteren
de overhandiging van het rapport
begeleidde wist daar geen antwoord
op

onze parlementsredactie hebben om „het kaf van het koren" te

JN HAAG De Raad van State heeft het beleid van onderscheiden. Daarbij wees zij erop.

iJk itssecretaris Haars van justitie inzake de toelating van kendeTerglfêken'b"™"™ haï

tic kse christenen aan het wankelen gebracht. In de beroeps- voorganger.

'en k van de Syrisch-orthodoxe Turk Inam sprak de raad

1 eren uit, dat de bewindsvrouw het persoonlijk ondervon- De stichting vluchtelingenwerk, de
:d< 'eed ten onrechte als toelatingscriterium voor de Turkse

ADVERTENTIE

Vervolg van pagina 1

„Nederland kan hierbij helaas niet
worden uitgesloten," aldus de minis
ter. De export van deze onderdelen
werd volgens hem vergemakkelijkt
omdat ze ook voor andere meer on
schuldige industrieën te gebruiken
zijn.

Vragen

teg istenen hanteert,
alt

de Raad van Sta,te is dat
rium „een ongerechtvaardigde
nigmg van de criteria voor de
:elifcting om klemmende redenen
en humanitaire aard."

iJ1 >n commentaar

ministerie van justitie wilde gis-
atfc nog geen commentaar leveren
e uitspraak. Volgens een woord-
indtoer wenst men eerst de overwe-
kt en van de Raad yan State gron-
Je bestuderen. Om dezelfde reden
'de |en ook woordvoerders van de
iar lerfracties zich op de vlakte, uit-
fge nderd fractieleider Ria Beckers
de PPR, die over de kwestie van
turkse christenen een spoeddebat
ZJt. De Tweede Kamer beslist van-
(j|r over dat verzoek.

ens de Hengelose advocaat mr E.
;ner, die in de zaak-Iham als ver
ger optrad, zal de staatssecreta-
laar beleid moeten wijzigen, wil
ri Jet keer op keer door de Raad van
£0 e terechtgewezen worden. Hij zei,

Po de uitspraak de bewindsvrouw, uQQ';cï'wö -ri
0 at ton.ir to \roron tot Ho o.,Ho haar vaststond, dat de Turkse chns-

igt terug te keren tot de oude
ria voor toelating op basis van de
jj itus (verblijfsvergunning). Hij
erop, dat de Raad van State
gezegd dat een toename van het
j tal asielzoekers niet mag beteke-
dat deze criteria mogen worden
ngd (de overwegingen van de
zullen pas later worden gepubli-
ên 1. maar mr. Groener was daar
ren al van op de hoogte).

*h irekkig

«'aad van State vernietigde in de
v Inam de beslissing van de
om haar afwijzende
'5f0 hikking op het verzoek van de
en om een verblijfsvergunning niet
en tizien. De raad deed dit op grond
M de gebrekkige motivering en van
menging van de toelatingscrite-
le raad verwierp het beroep van
op de afwijzing van zijn verzoek
A toelating als vluchteling.

landelijk steuncomité 20Ö-Sint
dat zich inzet voor de christen
en in de Bossche kathedraal,
ut dat uit de uitspraak van de
van State blijkt dat mevrouw
j rs „al maanden een onrechtmatig,
ld voert."

zogenoemde B-status is in 1974

*7

(naar aanleiding van de zaak van een
Portugese dienstweigeraar) inge
voerd als een praktische oplossing
voor de asielzoekers die niet voor de
A-status (vluchtelingschap) in aan
merking komen. Voor het vluchte
lingschap geldt als voorwaarde dat er
gegronde reden moet zijn om te vre
zen voor vervolging wegens onder
meer geloof, ras en of politieke over
tuiging.

Asielzoekers die dit niet konden
waarmaken, maar van wie terugkeer
naar eigen land niet verlangd kon
worden, zouden voortaan „om klem
mende reden van humanitaire aard"
worden toegelaten op basis van de B-
status, die minder rechten geeft dan
de A-status.

Verduidelijking

Staatssecretaris Haars heeft in febru
ari van dit jaar haar nieuwe criterium
geïntroduceerd. Zij verdedigde dat
als een „verduidelijking". Waar voor

tenen geen vluchtelingen zijn, meen
de zij „een wegingsfactor" nodig te

missaris voor de vluchtelingen van de
VN veroordeelden het nieuwe criteri
um. Zij verklaarden al eerder, dat er
sprake was van een verenging.
Het is nog onzeker of de Tweede
Kamer een debat aan de kwestie zal
wijden. Na het overleg met de staats
secretaris eergisteren, voelden de
meeste fracties daar niet voor. De
voorzitter van de justitiecommissie,
de WD-er Geurtsen, zei, dat een de
bat verwachtingen zou kunnen wek
ken bij de Turkse christenen en een
aanzuigende werking kan hebben op
de christenen die nog in Turkije zijn.
„Het idee kan ontstaan van: het zit
wel snor in Nederland", aldus
Geurtsen.

Overigens heeft mevrouw Haars ver
klaard, dat bij de heroverweging van
de toelatingsverzoeken als algemeen
criterium zal gelden, dat geen terug
zending behoort plaats te vinden in
dien van de betrokkenen in redelijk
heid niet kan worden verlangd dat zij
naar hun land terugkeren. Dat is het
„oude" criterium voor toelating op de
B-status. Op de vraag of hier sprake
was van een beleidswijziging, ant
woordde zij ontkennend. „Dat alge
mene criterium heeft voortdurend ge
golden", zei ze.

Minister van Aardenne wees erop dat
er in iedere maatschappij nu eenmaal
essentieel vertrouwelijke zaken zijn,
waardoor volstrekte openheid op alle
punten niet denkbaar is. „Er zullen
altijd bepaalde veiligheidsmaatrege-
len nodig zijn, juist om de democratie
te beschermen," aldus de minister.
Hij zei dit in antwoord op de vraag
van het PPR-Kamerlid Jansen of
werkelijke bescherming van nucleai
re technologie geen maatregelen
vergt die tot een politiestaat zullen
leiden.

Pas in augustus kwam deze affaire
aan de orde in het Britse parlement,
waar er bezorgd vragen over werden
gesteld. Het duurde vervolgens tot 7ppr <rpvnp]icr
oktober van dat jaar voordat de Ne- ^CCI

Politiek ligt de zaak in Nederland

Flatgebouw 'Wijckermeer'

Meerplein

Luxe 3-kamer-appartementen. van
115 tot 140 m2.

Voorzien van alle denkbare komfort.
Woonkamers van 40 tot 60 m2. met open
haard. Luxe eikehouten keuken, met
alle inbouwapparatuur.

Optimale kwaliteit en afwerking.
KOOPPRIJZEN

v.a./ 238.000,- vrij op naam, vrije vestiging 1
1 Oplevering september/oktober 1979.

I MODELWONING:*

l openingstijden woensdag 2-4 uur
zaterdag 11-3 uur

smit beheer bv beverwijk

Wijckermolen 152 t.o. station N.S.
tel.[phone].

een onzer verslaggevers
I HAAG De Amsterdamse rab-
A. Soetendorp heeft de vaste
ircommissie voor buitenlandse
verzocht minister Van der
iuw (buitenlandse zaken) ter ver-
jroording te roepen voor het uiten
grove beledigingen aan het adres
™hot Joodse volksdeel door Neder-
VN-soldaten.

S gbbijn is bijzonder verontwaar-
1 over anti-semitische uitlatingen
g soldaten in Libanon die zijn afge-
t in de Haagse Post van deze
t Een soldaat zegt in een reporta-
ver „onze jongens in Libanon":
hebben maar een ding verkeerd
in, in 1945, ze hadden de gaska-
open moeten houden, die vier
en joden hadden er ook nog bij-
ïd." De kop van het artikel
jJt: „Die stomme joden hebben in
y jaar 3000 nog oorlog." Rabbijn
'endorp eist dat de soldaten, die
ens hem het joodse volksdeel in
triand grof hebben beledigd, wor-
fjgestraft. „Als een dergelijke bele-
in Nederland zou worden ge-
zou direct de justitie optreden",
s de rabbijn.

Vervolg van pagina 1

Minister Albeda gaat de Sociaal-Eco
nomische Raad advies vragen over de
instelling van een „werkgelegen-
heidsfonds". Dat zou gevuld kunnen
worden met de opbrengst van aftop
ping van prijscompensatie voor hoge
re inkomens, en met andere elemen
ten van loonmatiging, zoals een in
houding op de prijscompensatie die
procentueel groter is naarmate het
inkomen stijgt. Het CDA zou graag
zien dat de opbrengst van de ver
plichte aftopping van 1 juli ook al
wordt geblokkeerd ten behoeve van
dit fonds. Maar Albeda vond dat niet
juist. Hij wil eerst het oordeel van
vakbeweging en werkgevers hebben
over zo'n fonds.

Albeda ontwikkelde een aantal
ideeën waarover hij dit najaar wil
overleggen met de „sociale partners".
De FNV heeft,vanwege de juli-maat-
regelen laten weten weinig meer te
voelen voor intensief overleg met het
kabinet. Albeda gisteren in de Ka
mer: „Ik doe een zeer ernstig beroep
op de vakbeweging om de weg voor
overleg open te houden. Willen wij
komen tot oplossingen, dan rest ons
niets anders dan de moeilijke weg
van overleg, van overreding over en
weer."

Behalve over lonen en inkomens wil
Albeda ook praten over herverdeling
van arbeid. „Te denken valt met
name aan een algemene regeling voor
vervroegde uittreding en bevordering
van deeltijd-arbeid". Over inkomens
matiging zei de minister: „Die kan
niet op zichzelf staan. Er dienen zo
enigszins mogelijk daadwerkelijk ar
beidsplaatsen te worden geschapen".

Capri-Sonne,
een heerlijke, zuivere
sinaasappellimonade.
In het handige
éénpersoons-pakje met de
vele gebruiksmomenten.

Vervolg van pagina 1

De commissie constateert dat politici
als Berghuis, Biesheuvel en wijlen de
heer Smallenbroek „wel een grote
verantwoordelijkheid op zich hebben
genomen door voor zichzelf wel vast
te stellen dat Aantjes bepaalde poli
tieke functies niet zou kunnen bekle
den, maar latere bestuurders van de
partij niet of onvolledig te hebben
geïnformeerd. Evenmin hebben zij
Aantjes voorgehouden zijn verdert
loopbaan daarop af te stemmen."

De commissie heeft niet kunnen vast
stellen of dit gegeven van invloed is
geweest op latere kabinetsformaties
waarbij mr. Aantjes als kandidaat
minister in het geding is geweest. Wel
staat het voor de commissie vast dat
ook buiten de ARP-top leidende poli
tici bekend waren met het feit dat
Aantjes op grond van zijn gedragin
gen tijdens de oorlog voor een minis
terschap niet in aanmerking kwam.

De commissie verwijst hiervoor on
der meer naar de gesprekken met de
heren De Jong, Geertsema, Andries-
sen en De Koster.

Kort na de publikatie van het rap
port-De Jong is de veronderstelling
wel geuit, dat Aantjes het slachtoffer
is geworden van een samenspanning, TT.
met het oogmerk Aantjes uit de poli- LltgClCkt
tiek te verwijderen". Vooral zijn stel
lingneming in het debat over de in
voering van de neutronenbom zou
daartoe de aanleiding hebben ge
vormd. Voorzover de commissie kan
nagaan, „bestaat er echter geen
grond voor de veronderstelling, dat er
in oktober/november 1978 sprake is

geweest van enigerlei samenspan
ning tegen Aantjes".

De commissie heeft geen onderzoek
ingesteld naar de inhoud van het rap
port van het Rijksinstituut. Wel heeft
zij enkele kanttekeningen gemaakt
bij de werkwijze van het instituut. Bij
voorbeeld heeft de commissie gecon
stateerd dat dr. De Jong in een be
paalde fase van het onderzoek heeft
overwogen naar mr. Aantjes toe te
stappen om hem te bewegen zich
vrijwillig uit de politiek terug te trek
ken. Alleen de minister van onderwijs
Pais zou hierover ingelicht worden.
Zou Aantjes weigeren zich terug te
trekken, dan zou De Jong zich ge
noodzaakt zien de publiciteit te
zoeken.

De Jong heeft deze gedachte na 1
november 1978 opgegeven. De com
missie acht deze laatste beslissing de
enige juiste. Zij acht een dergelijke
gang van zaken volstrekt onaan
vaardbaar. De commissie stelt verder
vast dat een zorgvuldige afspraak
over de presentatie van het rapport
niet tot stand is gekomen. Ook over
de persconferentie zijn geen afspra
ken gemaakt.

oktober van dat jaar voordat de Ne
derlandse regering van deze vragen
op de hoogte werd gebracht. Of hier
de Nederlandse ambassade in Lon
den een steek heeft laten vallen, werd
gisteren niet duidelijk.

Eind 1978 in ieder geval heeft het
ministerie van economische zaken
het Nederlandse bedrijfsleven ge
waarschuwd, dat voor export van de
betrokken onderdelen (zogenoemde
omvormers) vergunning nodig is
krachtens de wet uitvoer strategische
goederen.

- Het belangrijkste vraagstuk in het
onderzoek blijft uiteraard de vraag of
de Pakistaanse wetenschapper dr
Kahn, die in de periode 1972-1975 op
het fysisch dynamisch laboratorium
te Amsterdam werkte, in staat is ge
weest via zijn functie daar en zijn
werkzaamheden in Almelo zelf (zes
tien dagen vertaalwerk van techni
sche plannen voor een ultracentrifu
ge-model) „het geheim" van dit pro
ces te stelen.

Samenstelling metaal

Ingewijden benadrukken dat een van
de grote problemen van de ultracen
trifuge de samenstelling is van het
metaal van de zogenoemde tollen.

Die moeten tegen zeer hoge tempera
turen bestand zijn. Als metallurg zou
dr Kahn Juist op dit punt in staat
moeten zijn geweest zijn kennis te
vergaren.

Tussen de betrokken diensten (eco
nomische zaken, de Binnenlandse
Veiligheidsdienst en de directie van
de ultracentrifugefabriek UCN zelf) is
inmiddels een hevig getouwtrek ont
staan over de schuldvraag. UCN stelt
zich op het standpunt dat dr Kahn,
voordat hij in Amsterdam ging wer
ken de BVD is onderzocht op zijn
betrouwbaarheid. Voor UCN was er Rpcrprintr trpïrrifpprH
dus eeen reden voor extra veilie- Iwëcl,"6 gCIITIureru

zeer gevoelig wegens het Nederlandse
streven te voorkomen dat nucleaire
kennis en grondstoffen door andere
landen voor eventuele atoomwapens
misbruikt worden. Langs de achter
deur zou dr Kahn nu gelukt zijn wat
via de voordeur door Nederland altijd
voorkomen tracht te worden.

In dit verband is het opmerkelijk dat
het gezaghebbende Zweedse insti
tuut voor vredesonderzoek (SIPRI) in
zijn gisteren verschenen Jaarboek er
voor pleit dat het westen zijn beleid
om verspreiding van atoomwapens
naar de derde wereld te voorkomen,
gaat veranderen. Het SIPRI wijst
erop dat dit streven tot mislukken
gedoemd is. „De geschiedenis van de
internationale politiek toont aan dat!
embargo's op den duur ineffectief
zijn," aldus het jaarboek. „Nu lijkt de
tijd gekomen om de politiek van een
zijdige beperkingen opnieuw in ogen
schouw te nemen en de onderhande
lingen over wederzijdse aanvaarding
van beperking voor te bereiden
Zij kunnen op den duur betere resul
taten geven," aldus het SIPRI.

Geen bezoek meer

De directie van de ultracentrifugefa
briek in Almelo heeft besloten geen
bezoekers meer toe te laten tot het
terrein. Men wil hiermee commerciële
spionage tegengaan en ook de veilig
heid van het complex verhogen. „We
willen niet dat mensen vrij kunnen
rondlopen om te kijken hoe ze het
best iets tegen ons kunnen onderne
men," zei een veiligheidsbeambte
desgevraagd. De maatregel heeft vol
gens hem geen direct verband met de
diefstal van atoomgeheimen uit
Almelo.

Het rapport De Jong is volgens de
commissie waarschijnlijk vroegtijdig
uitgelekt, nadat mevrouw De Jong
haar broer Cost Budde te Assen van
het nieuws op de hoogte had gesteld.
Cost Budde had het nieuws weer ver
der doorverteld in zijn omgeving.

dus geen reden voor extra veilig
heidsmaatregelen toen dr. Kahn kor
te tijd in Almelo tewerk gesteld werd.
Volgens UCN komt daar nog bij dat
de veiligheidsregels in Almelo zelf
ertoe bijdragen dat het zeer moeilijk
is informatie over het gehele ultra-
centrifugeproces bijeen te garen.

BVD-onderzoek

De Binnenlandse Veiligheidsdienst
en economische zaken vinden daar
entegen dat UCN hen op de hoogte
had moeten stellen van de werkzaam
heden van dr Kahn in Almelo. Waren
die werkzaamheden bekend geweest
dan zou het BVD-onderzoek wel die
per zijn gegaan, zo wordt er kennelijk
geredeneerd. Daarbij bestaat er ver
schil van interpretatie van de betrok
ken veiligheidsregels.

Minister Wiegel (binnenlandse zaken)
wees er gisteren in de Kamer overi
gens op dat de BVD bij onderzoeken
in het algemeen zeer terughoudend
optreedt om de persoonlijke levens
sfeer van betrokkenen niet te schen
den. Pas als er werkelijke verdenking
tegen iemand ontstaat worden zijn
gangen nauwlettend nagegaan, aldus
Wiegel

In de Tweede Kamer toonde de rege
ring zich gisteren zeer geïrriteerd over
het feit dat vertrouwelijke informatie
over het onderzoek naar de activitei
ten van dr Kahn o.m. in Trouw van
gistermorgen is uitgelekt. Aangeno
men werd dat deze informatie afkom
stig was uit het besloten beraad van
betrokken ministers met de vaste ka
mercommissie van buitenlandse za
ken en kernenergie.

De regering heeft alle daarbij aanwe
zige ambtenaren individueel ge
vraagd of zij „gelekt" hadden, maar
dat leverde niets op. Ook de betrok
ken Kamercommissies zijn nagegaan
wat er gebeurd is en kwamen tot de
conclusie dat schending van de ver
trouwelijkheid vanuit de commissie
slechts op zeer beperkte schaal heeft
plaatsgevonden. De informatie met
name In Trouw over een nota van de
Pakistaanse regering over deze zaak,
kan, zo meenden de commissies,
evengoed uit andere bronnen afkom
stig zijn.

Minister Van Aardenne (economische
zaken) heeft de Kamercommissie ge
waarschuwd dat hij geen vertrouwe
lijke informatie meer kan geven in
dien de kans op uitlekken zo groot is.

door Piet Hagen

onze redactie economie
EMBURG De ministers van
bouw van de Europese Gemeen-
el P zijn het in principe eens gewor-
d: over de landbouwprijzen. Die zul-
Uitgezonderd voor melkproduk-
riet anderhalf procent omhoog-
I. De bewindslieden moeten nog
h<fan bijzonderheden van hun over
komst uitwerken.

iderhalf procent is een compro-
voorgesteld door de Nederlandse
';r Vander Stee. De Europese
hebben steeds vier procent
r geëist. De Europese Commissie,
'agelijks bestuur van de EG voelt
voor een prijsstijging maar
zich daar bij neerleggen als de
'ters het eens zijn.

ar nieuws op de pagina

AMSTERDAM/DEN HAAG Om kwart over negen staat het perron van het
station Amsterdam-Sloterdijk stampvol. Het blijft druk, ook nadat de trein
naar Zandvoort de moeders en kinderen met schepjes en emmertjes heeft
afgevoerd. Nu is het wachten op de speciale trein die de bijna tweeduizend
stakende leerkrachten en sympathiserende ouders naar Den Haag zal bren
gen om daar op het Binnenhof te demonstreren voor het behoud van
arbeidsplaatsen.

Op het Centraal Station ls de
door de vakbond afgehuurde
trein al zo afgeladen, dat de
wachtenden op Sloterdljk er
slechts met de grootste moei
te bij kunnen. Maar met enig
gepers lukt het.

Het is niet alles om met dit
weer dicht op elkaar gepakt in
het gangpad van een hete
trein te staan. Toch hebben
Marco Hamer en Menno
Scheuder van de Huizinga-
school er geen spijt van dat ze
met hun onderwijzers en ou
ders zijn meegegaan. Ze zitten
in een klas van 32 kinderen.
Dat is minstens zeven te veel,
vinden ze. Vandaar dat ze mee
demonstreren.

De heer R. Brugmans en me
vrouw E. Huyts.van de ouder

commissie van de Du Jardin-
school zitten in de trein om te
protesteren tegen het vertrek
van onderwijzeres Yvonne
van der Storm (26). die begin
juni te horen kreeg dat ze in
augustus overbodig was. Ten
minste volgens de normen,
want de ouders houden vol
dat deze leerkracht gewoon
onmisbaar is. Er zijn zo veel
anderstalige kinderen op
school, dat het onderwijs er
nu al onder lijdt.

De hulp van twee part-time
leerkrachten die de buitenlan
ders bijspijkeren is niet ge
noeg. Je ziet het peil van de
school zakken, zegt Brug
mans. En dan moet er strgks
ook nog een combinatieklas
van meer dan dertig kinderen
worden gevormd,

Op de IJdoornschool wordt
Frans van Deun de laan uit
gestuurd. Deze school in Am
sterdam-Noord telt dertien
klassen, door het vertrek van
Frans worden het er twaalf. Er
zullen twee combinatieklas
sen worden gevormd van 35
leerlingen. „De kinderen wor
den als vee uit elkaar gerukt
en bij elkaar gezet," zegt
Frans. De IJdoornschool
heeft door de terugloop van
het aantal leerlingen ook klas
sen met minder dan 25 kinde
ren, maar door de ongelijke
verdeling over de leerjaren
houd je daarnaast die volle
klassen.

Slachtoffers

Het is niet moeilijk meer
slachtoffers in deze trein te

vinden. Alles bij elkaar moe
ten er in augustus honderd
leerkrachten in het openbaar
kleuter-, lager en buitenge
woon onderwijs in Amster
dam worden ontslagen En
dat is dan alleen de hoofd
stad. In heel Nederland, zegt
actieleider Onno Bosma later
op het Binnenhof, zijn er nu al
twintigduizend leerkrachten
werkloos. En het worden er
vijftigduizend, als er niks
gebeurt.

De afdeling Amsterdam van
de Algemene Bond van On
derwijzend Personeel die deze
schoolstaking organiseert, is
niet van plan het erbij te laten
zitten. Honderd ontslagen,
terwijl de vele buitenlandse
kinderen de scholen voor
steeds grotere problemen stel
len, is onaanvaardbaar. Klas
sen van 35, 36 kinderen is geen
doen, zeker niet als je weet
hoeveel van deze kinderen
kampen met concentratiepro
blemen.

Onno Bosma. „Het zou beter
zijn als onze kinderen van
daag gewoon onderwijs kre
gen. Maar het zou nog beter
zijn als wij allemaal, ook de

honderd die nu weg moeten,
in augustus weer onderwijs
konden geven. Daarom zullen
we deze actie voortzetten, ook
na de grote vakantie. Niet al
leen voor de arbeidsplaatsen
die nu in Amsterdam be
dreigd worden, maar tegelijk
voor het arbeidsplaatsenplan
dat de bonden voor heel Ne
derland hebben opgesteld.

Na de demonstratie op het
Binnenhof en de aanbieding
van een petitie op het ministe
rie van onderwijs, praten en
kele delegaties van de demon
stranten met de verschillende
fracties. De Kamerleden Ko-
nings (PvdA) en Mertens
(D'66) beloven dat ze nog de
zelfde dag schriftelijke vragen
zullen stellen aan minister
Pais.

Ze willen weten wat Pais
van het arbeidsplaatsenplan
van de bonden vindt. Wan
neer hij met een vervolg op
zijn eigen actieplan komt. En
wat hij denkt te doen aan de
extra problemen van de grote
steden.

Gesprek

De Kamerleden Beinema,

Bakker en Lansink van de
'DA-fractie hebben een diep
gravend gesprek met de ou
ders en leerkrachten over de
problemen van Bestek '81 en
de noodremprocedure, die op
hetzelfde moment de politici
in 's lands vergaderzaal bezig
houden. We zullen doen wat
we kunnen, verklaren ze,
maar het wordt ons erg moei
lijk gemaakt als geen enkele
bevolkingsgroep Iets wil inle
veren voor het scheppen van
arbeidsplaatsen. Het onder
wijs mag dan moeilijke tijden
beleven, politici hebben nog
meer zorgen aan hun hoofd.

En zo keren de demonstran
ten weer naar Amsterdam te
rug.

Met weinig concrete toe
zeggingen, maar vastbesloten
hun aktie „over de grote va
kantie heen te tillen." Op de
slotvergadering in Marcanti
wordt 's middags besloten om
het volgend schooljaar te be
ginnen met een nieuwe serie
ééndagsstakingen. Net zolang
totdat minister Pais en de
meerderheid van de Tweede
Kamer zich er iets van aan
trekken.

HANNOVER (ANP) De Nederland
se onderofficier Peter Kruysen uit
Ermelo die in februari vorig jaar tot
de slachtoffers van een vermoedelijk
rechts-extremistische Westduitse
groep behoorde, heeft gisteren voor
de rechtbank te Hannover verklaard
dat hij en zijn collega's meenden dat
er een oefening gaande was, toen drie
gemaskerde mannen hun wachttent
op de Navo-oefenplaats Bergen in het
Westduitse Neder-Saksen binnen
sprongen. Maar toen een van de drie
plotseling ging slaan eneeen automa
tisch pistool werd doorgeladen, had
hij gemerkt dat het menens was, al
dus Kruysen.

„Ik kan u het antwoord niet zeggen,
want de batterij in mijn rekenmachi
ne is leeg.".