Nieuw Frans absurdistisch
en zeer beeldend theater
Oorlog en vrede verklankt
door Nederlands Kamerko
i
Tubes geïnspireerd
door beeldreligie
Er wordt meer naar
de radio geluisterd
Carol Plantamura: poging
tot vocaal muziektheater
Wonderlijk-gewone wereld
van Kamerlingh Onnes
Let vooral op de Zeppelins
Radioprogramma's
naar Prix Italia
Na de zenderkleuring:
Nieuwe boeken door G. Kruis
WOENSDAG 20 JUNI 1979
KUNST/RADIO/TELEVISIE
door André Rutten
DEN HAAG Fantastisch nieuw Frans theater en de Koninklijke Schouwburg maar half vol,
maandagavond. Jammer, maar wel aanhoudend bravogeroep aan het eind, gelukkig. Van
avond (woensdag) nog in de Amsterdamse Stadsschouwburg.
De groep, in 1977 ontstaan, 31 man.
noemt zich „Le Retour de Gulliver",
maar de Gulliver in haar voorstelling
..Prends bien garde aux Zeppelins" is
een Jonge Franse soldaat, die in de
wereldoorlog van 1914-1918 gewond
raakt en op de operatietafel sterft. De
nachtmerrie-achtige visioenen, die
hij in die laatste ogenblikken van zijn
korte, chaotisch geworden bestaan
heeft, worden in een reeks verbluf
fend uitgewerkte theaterbeelden ver
toond Visioenen inderdaad, zoals je
die alleen maar in dromen ziet en
beleeft, maar vol elementen van een
werkelijkheid tegen een achtergrond
van een cacafonie van oorlogsgelui
den. Zij blijven ook in gelukkig-schij
nende ogenblikken als een dreiging
aanwezig.
Zo n voorstelling zou nooit kunnen
ontstaan zonder de hele Franse tradi
tie van het absurdisme Jarry, Ar-
taud. Ionesco, Beckett (buitenlandse
invloeden dus ook) maar zij is wel
een persoonlijke, hedendaagse ont
wikkeling ervan door de groep, die
zich rond Didier Flamand, die film
theorie gestudeerd heeft aan de (al
ternatieve) universiteit van Vincen-
nes, uit de Parijse meibeweging van
1968 ontstaan. Hij is door theater-
workshops van Andreas Voutsinas
(de Griek uit New York genoemd,
omdat hij medewerker is geweest van
Lee Strasbergs Actors Studio) in de
theaterpraktijk terecht gekomen,
waaruit zijn groep is ontstaan.
De theaterbeelden. die zij samen ont
wikkeld hebben, kun je „filmisch"
noemen. Zij hebben een zeer beelden
de uitwerking. Maar ze zijn wel zeer
duidelijk op de theaterruimte gecom
poneerd.
De (absurdistische) operatie-scène is
maar een korte inleiding, die met
behulp van een stroboskoop voorlo
pig in de cacafonie van de oorlog
overgaat. Onmiddellijk daarop is er
een grootse party van zeer formeel
geklede welgestelde dames en heren.
Het ziet er werkelijk schitterend uit,
alleen al door die kleding, verder door
de belichting. De parodistische verte
kening ontstaat door hun conversatie
voorname maar niets zeggende
klanken en door hun tot in het
malle doorgetrokken manieren. On
der hen de president en zijn gade. Tot
een fluitende scheidsrechter het be
gin van de oorlog meldt.
Volgende scène: een Franse familie,
die haar zoon de soldaat naar een
stationnetje brengt. Het stationnetje
aangeduid door een rij zwartgeklede.
de krant lezende heren, en het geluid
van voorbijrazende. fluitende trei
nen, tot er een stopt.
Volgende scène: een Frans meisje,
dat, rode revolutiemuts op, witte
bloes, blauwe rok, een striptease be
gint, waarop de vrouw van de presi
dent uit haar loge naar beneden komt
om er een eind aan te maken. Onwil
lekeurig denk je aan mevrouw De
Gaulle, die voor de goede Franse ze
den in de bres sprong.
Het gaat ook niet alleen om 1914-
1918, al zijn daar de beelden vandaan
gehaald. Aan het slot verschijnt er
trouwens een soldaat in hedendaags
vechtpak, met bebloede handen uit
de zaal. Hij blijft schreeuwen: Non,
non, non.
De slotscène, waarin hij binnen
dringt. is een overweldigende compo
sitie van eerdere scènes. Middelpunt
erin is een groepje soldaten, die je
ook al eerder in slow-motion hebt
zien optreden. Midden voorop de jon
ge soldaat van operatietafel en sta
tionnetje, een wat gehavende drie
kleur in de hand, omringd door kame
raden met geweren, met vertrokken
gezichten in de aanval. De jonge sol
daat wordt twee keer door een kogel
getroffen. Langzaam valt hij neer,
langzaam vangen zijn kameraden
hem op. In die houding verstart de
groep. Vervolgens verschijnt opnieuw
(ze zijn al eens eerder teruggeweest,
en toen in paniek gevlucht) het illus
tere gezelschap uit het begin: de wa
penstilstand is getekend, de oorlog
voorbij, er kan weer gefeest worden,
en wie vielen krijgen een standbeeld
en dat is dan dat. Non, non, non,
komt de eenzame soldaat roepen.
Een nadere interpretatie is niet no
dig. De voorstelling is tegelijkertijd
suggestief en open genoeg om ieder
de zijne te laten vinden. Het is zeer
evocatief toneel, genuanceerder, ge
lardeerd met veel meer humor dan uit
het bovenstaande kan blijken.
De welgestelden bij het uitbreken van de oorlog op een party scène uit Prends bieni
aux Zeppelins.
door Stan Rijven
AMSTERDAM Kabeltelevisie heeft als voordeel, dat de
keuzemogelijkheid aanzienlijk wordt vergroot, maar kan
daarentegen ook de kijkverslaving bevorderen. Zou Neder
land op de Verenigde Staten worden aangesloten dan bete
kent dat 24 uur per etmaal in de ban van de buis met zo'n
twaalf netten uit iedere grote stad.
Die permanente beeldreligie heeft de
Amerikaanse Tubes niet alleen aan
hun naam geholpen („tube" betekent
buis), ze vormde ook de inspiratie
bron voor een muziektheater waarin
de massamedia in hun geheel op de
korrel werden genomen. Extravagan
te verkleedpartijen, camera's. TV-
toestellen, filmprojecties en allerlei
attributen werden in voortdurend
wisselende sketches verwerkt, zodat
op het podium een flitsend dagje
Amerikaanse TV ontstond. Als basis
diende eigentijdse hard rock muziek.
Maandagavond startte in Carré het
derde Nederlandse bezoek van de Tu
bes om het album „Remote control"
ten gehore te brengen met dit maal
een zwaarder accent op de muziek.
De zevenmans band werd bijgestaan
door een percussionist en een dame.
die samen met zanger Fee Waybill
het verhaal van deze plaat uitbeeld
den. De hoofdpersoon wordt zodanig
door de TV beïnvloed, dat hij zelf
moord, telecide, pleegt. De Titels als
„Turn me on". „TV is king", „No way
out" en „Telecide" geven dat al in
kort bestek aan Al zingend bekent
Waybill zijn verslaving. „I need some
TV", kruipt op een toestel, wint prij
zen. doet commercials na, is dan weer
door R. N. Degens
AMSTERDAM Het is duidelijk wie
haar grote voorbeeld is: Cathy Berbe-
rian. Maar het is even duidelijk dat zij
er niet aan kan tippen, deze Ameri
kaanse Carol Plantamura. die drie
avondjes vocaal muziektheater in het
Holland Festival mocht weggeven.
Twee daarvan zijn inmiddels (maan
dag en dinsdag) in Amsterdam en
Utrecht in een wat apathische sfeer
Speciaal vandaag
IKON brengt dc laatste af
levering van de Engelse serie
En ze kregen een dochter.
Ned. 2'I8.59
In Kenmerk een discussie
over etnische minderheden in
Nederland, naar aanleiding
van het rapport van de weten
schappelijke raad van het re
geringsbeleid. Partners in het
gesprek zijn: dr H. Molleman,
beleidsambtenaar van het mi
nisterie van binnenlandse za
ken, mr H. Droesen. officier
van justitie in Utrecht en dr S.
Theunis, samensteller van het
rapport en kenner van de
islam. Ned. 2/19.25
Krachtstrijd, de gedramati
seerde documentaire van de
Britse Granada-tv-maatschap-
pij, sluit met een kijkje achter
de schermen van de Ameri
kaanse commissie voor kern
reactoren aan op de actuele
problematiek van de kernreac
tor in Harrisburg.
Ned. 1 20.00
Uitzending van een concert
van het Holland Festival, met
als thema oorlog en vrede.
Ned 1/21.17
Panoramiek gaat over de
moslim-opstand in Afghanis
tan die zich nog steeds uit
breidt. Verder een portret van
de kleine Opec-staat Qatar,
dat aandringt op boycot van
westerse oliemaatschappijen
die hun winsten te hoog zullen
opvoeren.
Ned. 1/22.10
HILVERSUM (ANP) De Neder
landse omroep zendt vier radiopro
gramma's in naar het 31ste radio- en
televisieconcours om de Prix Italia,
dat van 12 tot 23 september in de
Zuiditaliaanse stad Lecce wordt ge
houden. Het betreft twee hoorspelen
een KRO- en een NCRV-produktie
en twee muziekwerken, eveneens
een KRO produktie en een NOS-pro-
duktie. Nederlands jurylid voor de
inzendingen in de categorie docu
mentaires is Gabri de Wagt.
Het KRO-hoorspel dat naar de Prix
Italia gaat is getiteld „Het memorie-
theater" van de 16e eeuwse filosoof
Giordano Bruno, geschreven voor
quizmaster en duikt uiteindelijk in
het toestel om voor goed te sterven
met een beeldbuis als hoofd. Af en toe
is de show erg sterk zoals het moment
waarop de hoofdpersoon als sigaret-
tenslaaf door een immense sigaret
wordt neergesabeld, en ook wanneer
er een vakantiereis per DC-10 of een
reisje naar Harrisburg wordt verloot.
Voor het overige is er sprake van een
kunstmatig verhaal, dat niet zo goed
uit de verf komt. De muziek is kei
hard waardoor de afzonderlijke musi
ci, die overigens vol overgave spelen,
niet goed tot hun recht komen. In
deze muur van geluid vormt de zan
ger het voegwerk en theater de versie
ring. Daarin kwam bij de twee toegif
ten verandering toen er optimaal op
het publiek werd ingespeeld en heel
Carré overeind kwam voor „Stand up
and shout" en het mooiste nummer
van de TV „White punks on dope",
dat zó voor het volkslied van de
punkgeneratie kan doorgaan en door
iedereen werd meegeschreeuwd. Nee,
helemaal in de ban van de buis was ik
niet. Wat betreft het eerste net. (dwz
het voorprogramma) Squeeze viel uit
en werd vervangen door de Amster
damse Nits, die het er niet slecht van
af brachten.
verlopen. In Maastricht moet het
vanavond nog gebeuren. En daar zal
het wel weinig geanimeerder toegaan.
Want behalve een mooie mezzo-so-
praanstem en een boeiend uiterlijk,
brengt Carol Plantamura niet veel
mee om haar optreden enigermate op
muziektheater te doen lijken. Zij ver
tolkte een stuk of acht werkjes van
hedendaagse componisten die op de
bekende manier „theater" maken
met het voorschrijven van zuchten,
kreetjes, tonggeklak en wat handge
baren ter animering van de vocale
voordracht.
Het waren in dit programma stukken
van componisten als Betsy Jolas, Gi-
acinto Sclesi, Michael Finnisy en J P.
Thomas, van wie op dit gebied niet zo
erg veel te verwachten valt. Maar een
artieste kan er toch nog wel wat van
maken. Carol bleek daartoe niet in
staat. Zij mist blijkbaar het vermo
gen om haar stem voor dit soort
kunst voldoende te nuanceren en de
voorgeschreven (of zelf te bedenken)
expressiemiddelen in functioneel ver
band met tekst en muziek te brengen.
Daardoor lijken alle onderdelen van
haar programma als druppels water
op elkaar, en dat is dodelijk voor dit
genre theater.
Figuren als Boulez. Cage. Berio en
Globokar, met wie ze blijkbaar heeft
samengewerkt, hebben daar ook
niets aan kunnen of willen doen. Jam
mer van het uitstekende materiaal
dat bij Carol Plantamura in aanleg
aanwezig is.
DEN HAAG Dc Nederlandse
nieuwsbladpers ziet in de instelling
van twaalf regionale omroepen niet
zitten. Er is geen mankracht en geen
geld voor, aldus voorzitter J. H. Boon
van de Nederlandse Nieuwsbladpers.
Deze vereniging overkoepelt uitge
vers van regionale, een of enkele ma
len per week verschijnende kranten.
Nieuwsbladen worden tegen betaling
verstrekt, in tegenstelling tot huis-
.jan-huisbladen.
De heer Boom betwijfelde of regiona
le STER-reclame in het belang van de
middenstand zou zijn De aanmaak
van goede reclamespots is kostbaar
en daar komen nog bij de zendtijd-
kosten. Het grootwinkelbedrijf zal er
dus wel het meeste gebruik van
maken.
John Wellman. De regie is van Anne
Marie Prins. Het werd uitgezonden op
28 mei.
Het hoorspel van de NCRV is „De
Naam" van Paul Biegel, dat onder
regie van Johan Wolder op 17 mei
werd uitgezonden. Het thema van dit
hoorspel is ontleend aan het sprookje
Repelsteeltje.
„De bajessymfonie" van Bernard van
Beurden is de NOS-muziekproduktie
die naar de Prix Italia gaat. Het is een
verbosonische compositie op basis
van het boek „Bajesmaf" van J. Bern-
lef over het dagelijks leven in Neder
landse gevangenissen. Produktie en
regie: Bert van der Zouw. De uitzen
ding was op 29 oktober vorig jaar.
Als tweede KRO-produktie gaat naar
de Prix Italia een verkorte versie van
drie kwartier Sounds are bubbles van
Sounday, een aan de Amerikaanse
componist John Cage gewijde uitzen
ding van een hele dag op 15 juni van
het vorig jaar. De KRO zendt de
verkorte versie in de loop van sep
tember uit.
AMSTERDAM. Stadsschouw
burg 20.15: Prends bien garde
aux Zeppelins, Kleine Kome
die 20.15: De Club, Concertge
bouw (kl. zaal) 20.15: Musica
Antiqua Köln, Soeterijn 20.15:
Ensemble Gaku.
DEN HAAG. 's Gravenhaag-
sche Manege 20.00: Bewth, Cir
custheater 20.15: London Con
temporary Dance Theater.
ROTTERDAM. Schouwburg
20.15: Nederlands Dans Thea
ter, De Doelen 12.45: Ensemble
Gaku.
UTRECHT. Stadsschouwburg
20.00: Les Ballets Trockadero
de Monte Carlo, Vredenburg
20.15: Hesperion XX.
MAASTRICHT. Stadsschouw
burg 20.15. Carol Plantamura.
i)l(
in
I
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM Uit een onderzoek onder de luisteraai i'
op dit vroege tijdstip nog zeer voorzichtig moet w
geïnterpreteerd, zou kunnen blijken dat de zenderk'*
aan de verwachtingen van de ontwerpers voldoet. De
stelling voor Hilversum 1 is behoorlijk toegenomen
luisteren naar Hilversum 3 is lichtelijk gedaald, ten g
van Hilversum 1. De luistercijfers van Hilversum 2 enH
sum 4 zijn nauwelijks veranderd.
Over het algemeen is het luisteren
naar de radio toegenomen. Dat geldt
ook voor de regionale omroepen. De
uiteindelijke bedoeling van de zen
derkleuring is om meer luisteraars
naar de radio te lokken en om de
belangstelling wat evenwichtiger
over de verschillende zenders te
spreiden.
H. H. Kamerlingh Onnes: „Huis in Leiden"
AO-boekje nr 1768: Kom op voor Eu
ropa, door mr A. Burger en P Hint-
zen; nr. 1769: Theo Thijssen, van R.
Grootendorst. Uitg. Stichting IVIO,
Lelystad. 20 blz. 1.75 per deeltje.
In de serie landendocumentatie van
het Koninklijk instituut voor de tro
pen in Amsterdam en de Staatsuitge
verij in Den Haag zijn verschenen
1978: nr. 4: Brazilië, geschreven door
drs Margreet Hohé en nr. 5: Turkije
van de hand van drs E. A. van Ingen.
De prijs van een los nummer is 11,-;
een jaarabonnement van zeven uitga
ven kost 65.-.
Je vele gezichten. De gezichtsthera
peute Virginia Satir vertelt hoe het
ontdekken van je vele kanten je
vele gezichten de sleutel kan zijn
tot veel nog niet gebruikte energie en
een groot stuk levensvreugde. Uitg.
De Toorts, Haarlem. 89 blz. 17.-.
Wie tranen xaait, is een roman van L.
Coleman. spelend in het zuiden van
de Verenigde Staten tijdens de
burgeroorlog. Uitg. Zuidhollandse
uitgeverij, Amsterdam. 419 blz.
32.50.
Bij uitgeverij Elsevier te Amsterdam
verschenen weer enkele foto-boeken:
Kleurvergroten vanaf dia's, door G.
Sptizing (2e druk. 100 blz. 10.90)
van dezelfde schrijver is: Infrarood
en ultraviolet fotografie (160 blz
39.50); 200 reflextips, van E. Voogel
en P Keyzer 10.90) en 200 geluid
filmtips van J. A. Kleyn 10.90)
Bij uitgeverij Unieboek te Bussum
verscheen: Wijn reisboek Frank
rijk H. Duijker schrijft over thuis en
op vakantie genieten van Franse wij
nen en wijnstreken. Met restaurant-
Ups. 146 blz 24.50.
Dr J. J. Peters schreef het bij Wolters-
Noordhoff te Groningen verschenen
boek Ouderparticipatie: een innova
tie? Een onderzoek naar de relatie
oudersschool op basisscholen. 246 blz
37.50. Op 8 juni J.l. is aan dit boek
in onze krant al uitgebreid aandacht
besteed.
ROTTERDAM Een tentoonstelling, waar je blij vandaan
komt: schilderijen, aquarellen en tekeningen van de 87-jarige
Harm Henrick Kamerlingh Onnes, nog tot eind deze maand
bij de Galerie Aelbrecht, Aelbrechtskolk 2b, Rotterdam. Niet
bedoeld als een overzicht, maar er zijn toch wel werken uit een
tijdvak van meer dan veertig jaar.
Schilderijen, die, net als Kamerlingh
Onnes' andere werk, zijn potteriën
beeldjes altijd weer „anders" zijn,
nergens mee te vergelijken. Ze wor
den beheerst door een wonderlijke
sfeer, die Kamerlingh Onnes naar de
woorden van Paul Citroen, maakte
„tot een absoluut aparte figuur onder
de Nederlandse kunstenaars. Een be
minnelijk genre-schilder in het
atoomtijdperk der abstractie en ta-
chistische kunst. Aandoenlijk en
amusant. Door jonge en oude colle
ga's gelijkerwijze gewaardeerd (wat
iets unieks op zichzelf al is)Een
Fra Angelico in Biedermeier-concep
tie".
Kamerlingh Onnes is een rasschilder,
die je vriendelijk, maar wel erg drin
gend binnenvoert in een wereld van
boeiende sferen.
Hij schildert dié mensen, dlè dingen,
waaraan je vaak met gesloten oge
voorbijgaat. Door hem herken je ze
weer. Je hebt er immers al zo vaak
naar gekeken, maar ze eigenlijk nooit
echt gezien. Alles, zeggen deze schil
derijen. is de moeite waard, alles ge
tekend door schoonheid, als je het
maar zien wilt. 'n Paar grauwe huizen
in Londen, 'n paar woonboten, een
industrieterrein, een werfje, 'n avond
lucht boven Voorschoten. In alles ziet
Kamerlingh Onnes een aanleiding
voor een schilderij, spelende kinde
ren, studenten in Parijs, ijspret, 'n
meisje met een kinderwagen, hij
durft zelfs de regenboog aan.
Naïef minutieus schildert hij de
mens, die hem zoveel mogelijkheden
schenkt. In al zijn schilderijen be
merk je de grote liefde waarmee hij
de „bijkomstigheden" uitdrukt, de
materie van een muur of een stukje
straat, hoe gedetailleerd hij ook de
stof aangeeft, hoe knap en gevoelig
hij deze dagelijkse dingen benadrukt
door een warm en fonkelend spel van
licht.
Nooit zijn de geschetste situaties ge
wild grappig, het lijken toevallige
ontmoetingen, een korte, net nog be
scheiden blik in het leven van de
ander.
Een kunstenaar van zeer bijzondere
klasse.
Hilversum
Voordien werd eigenlijk maar naar
één zender geluisterd: Hilversum 3.
En dat was niet vanwege de kwaliteit,
want er werd en wordt nog erg over de
programma's op de popzender ge
klaagd, maar dank zij de overzichte
lijkheid met ieder uur een nieuwsbe
richt.
Voor de eerste meting na het ingaan
van de zenderkleuring op 1 april wer
den ongeveer duizend „representatie
ve" personen van twaalf jaar en ou
der ondervraagd. Vermeld dient te
worden dat één procent staat voor
110.000 luisteraars.
Vergelijkingen tussen de cijfers voor
Hilversum l van november vorig jaar
en april/mei van dit jaar tonen aan
een verdubbeld aantal luisteraars
tussen zeven uur 's morgens en vijf
uur 's middags: van 3,5 naar 7,1 pro
cent. Een verdrievoudiging wordt ge
meten van vijf tot zeven uur: van 1,8
naar 5,4 procent. In de avonduren
tussen zeven en twaalf uur is er een
stijging van 1,1 naar 2,4 procent, een
verdubbeling.
Het luisteren naar Hilversum 2, Hil
versum 3 en Hilversum 4 liet in april
slechts een geringe wijziging zien ten
opzichte van november 1978. Gemid
deld is er voor alle drie genoemde
zenders een toename van een a ander
half procent in november 1978 tot een
tot tweeëneenhalf procent in april
1979.
Het luisteren naar Hilversum 3 over
dag ging van 17,6 naar 15,8 procent,
tussen vijf en zeven uur van 15,8 naar
16,4 procent en 's avonds van 3,5 naar
2,8 procent. Het luisteren naar Hilver
sum 2 ging overdag van 1,9
procent, tussen vijf en zeven uc
2,6 naar 1,5 procent en 's avoni
0,8 naar 0,7 procent. Het gemid
luistercijfer van Hilversum 4
overdag van 0,6 naar 0,8 procei
Voorzichtig
De dienst Kijk- en Luisteronda
van de NOS waarschuwt er wel
dat conclusies over de invloed
zenderkleuring op het luisteren
de nodige voorzichtigheid m
worden getrokken. De meting l
daan, kort na 1 april toen
mamakers en publiek nog as
nieuwe situatie moesten wenni
vendien vielen in die meetperi
22 april tot 5 mei een paar
dere dagen zoals Koninginnel
de eerste meidagen. Ook wo
periode april-september 1973
overgangsperiode genoemd,
toegewerkt wordt naar een we
wat beter ontwikkelde zended
ring per 1 oktober.
Er is in dit geval sprake vat
kleine steekproef onder duizend
sonen. Een grotere steekproef c
vijfduizend personen wordt it
vember van dit jaar gehouden.
Poetry: gouden dage
voor boekhandel
'ROTTERDAM Een Rotterd
boekhandel, die vorige weel
(stand had op het dichtersfe
Poetry International in Rotte
heeft records geslagen met i'
'koop van dichtbundels.
Volgens de organisatoren van
werd er voor 12.500 aan t
omgezet en dat is meer dan aüfBerr
derlandse boekhandels in een en
verkopen aan dichtwerk. De
belangstelling voor Poetry is dit ior
ook niet achtergebleven. De
damse Kunststichting heeft b
dat in totaal 8500 mensen het ft
hebben bezocht, enkele hoi
meer dan vorig jaar.
in
door W. H. Wolvekamp
ROTTERDAM In de Pelgrimskerk, Rotterdam-Delfshaven, heeft het Nederlands Kal
koor maandag onder leiding van Kerry Woodward een programma ten gehore gebrach
composities vanaf de eerste helft van de 16e eeuw tot heden. Het gehele programma was*
afgestemd op het thema oorlog en vrede. Medewerkenden waren de mezzosopraan
Haenen, de pianist Gérard van Blerk, de trompettisten Dick Jonker, Arthur ten Boscl
Peter van Loo alsmede de slagwerkers Fred Vogels en Gerrit de Zeeuw.
Na enige door drums uitgevoerde
marsen en enkele fanfares van de
koperblazers zong het Nederlands
Kamerkoor a capella een werk van
Clément Janequin. La Guerre, een
van de eerste voorbeelden van pro
grammatische koormuziek. Een com
positie, die ons niet veel meer heeft te
zeggen. Rudolf Eschers „De ware
aanblik van de Vrede" op tekst van
Paul Eluard heeft ons heel wat meer
voldaan. Het koorwerk (eveneens a
capella) heeft gedurende de vijfen
twintig jaren van zijn bestaan een
vaste plaats veroverd in de Neder
landse koorliteratuur. Op fijnzinnig
een expressieve wijze hebben de ze
ventien leden van het Nederlands Ka
merkoor deze fraaie compositie ge
zongen. Van Frangois Philidor (1726-
1795), een van de grondleggers van de
opera-comique, tevens een beroemd
schaker, hoorden wij een sonate voor
vier pauken, die met het karakter van
dit programma eigenlijk weinig van
doen had. Trouwens ook Joep Straes-
sers Intervals II, waarmede de avond
werd besloten (een werk voor koor,
mezzosopraan, piano, twee slagwer
kers en drie trompetten) leek ons
behalve door het geweldig kabaal,
weinig betrekking te hebben op het
thema voor dit concert. Goethe zal
wel nooit hebben kunnen dromen dat
zijn in het Engels vertaalde Wande
rers Nachtlied nog eens dienst zou
doen als afsluiting van zulk een la
waaierige klankproduktie.
Anne Haenen heeft met haar fraaie
stem en uitdrukkingsvolle voor
dracht veel te genieten gegeven in
liederen van Rachmaninov, 1
(Noël des enfants qui n'ont
maisons, het enige lied waai
zelf de tekst schreef) en Heï
Bosmans (een lied voor Spai
zonderlijk vermeld dient Zoltl
dély's Klaaglied voor mezzo"
en piano. Verder bevatte helj
gramma nog een drietal com'
van de tegenwoordig weer in jj
langstelling komende
Charles Ives en een a capelli
„Gegen den Krieg" van Hannf
waar we bepaald niet van onl
indruk kwamen.
Alles bijeen een nogal hetere
mengesteld programma waai
onderdelen van zeer uiteen)
muzikale waarden blijk gaven. 1
