euze maken issen werken i autorijden G-commissie blijft tegen ogere landbouwprijzen Melkcontrole ie-import stijgt aanzienlijk Bezorgdheid over hoge schulden publiek Jamani ziet na 1988 werkelijk olietekort Meer budgetadviezen nodig ident Esso Nederland: iging in aller belang Saoedi-Arabië zou meer willen produceren Nederland tot 1990 meer dan meeste EG-landen i der Stee houdt vast aan twee procent meer Wijziging fiscaal regiem spaarbanken eist heroriëntatie rijvigheid in ustrie stabiel Somber beeld baggermarkt Kredietbeschikking niet in belang van consument DAG 20 JUNI 1979 FIN ANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET 13 477/4 63'/. 19'/» 2S'/i S4</t 567/. 34'/, 2<y>/, 3s/» 34'/, 26'/, 69'/» 19'/. 21'/. 207/. 41V, en onzer verslaggevers ERDAM Evenals in 1973 zal niet te ontkomen zijn :n keuze en wel om de lichte bestanddelen van een vat olie te gebruiken als brandstof voor de auto of als stof voor de chemische industrie. Bij een voortduren schaarstesituatie zal het industriële belang en daarme- werkgelegenheid zwaar moeten wegen. rijft de heer F. G. van Duiven- president-directeur van Esso jid, in een artikel in de „Esso- jersoneelsblad van Esso Ne- Hij merkt op, dat het even- ussen vraag en aanbod op de ;markt volkomen verstoord energieweegschaal is uit ba- het ziet ernaar uit. dat dat 10575 00^ we*zo za* blijven tenzij 65.32 118.27 109.33 1091.9 ORS 13.61 02,31 14,63 '12.00 •91.40 160.00 80.00 '00.00 71.40 76.60 gedisciplineerde besparing op irgieverbruik komt. scte oorzaak van de huidige men ligt weliswaar bij de situa- Iran. maar de diepere aanlei- de voortdurende groeiende tar olie in de wereld. De olie enten. aldus'de heer Van Dui- iden. tonen niet veel bereid- tn deze toenemende vraag te voldoen door meer te produ- Er is daardoor een tekort tus- totale wereldvraag en het we- bod van ruwe olie van ruim 5 opersmarkt 30 :N e-oliemarkt, schrijft hij, is een ersmarkt. Dat wil zeggen de ;r bepaalt de prijs, niet de Een deel van de aangeboden ilie wordt door de oliemaat- ijen gekocht tegen contractu- or de OPEC vastgestelde prij- m ander deel niet „onder wordt tegen dagprijzen it. Als de oliemaatschappijen gere prijs willen betalen omdat nemers aandringen op onver- levering. dan zal dat tot een prijsverhoging van ruwe olie niet tot een groter aanbod. Bij elijke produktie zullen de 30 l landen toch al steeds meer ntvangen. je manier om de prijs te verla- dan ook, merkt Van Duiven- booden op. de vraag te verminderen. Alleen zelfbeperking bij de consu ment, dus minder vraag zal de activi teiten op de vrije oliemarkt doen af nemen en daarom prijsstabiliserend werken. Esso Nederland, die momenteel min der ruwe olie ontvangt dan voorheen en volstaat met het bijkopen van een ..traditionele" hoeveelheid produkt in Rotterdam of elders, wil niet onder druk van haar afnemers de tekorten aan ruwe olie opvangen door tegen dagprijzen veel grotere hoeveelheden olie te kopen en zo de prijzen nog verder op te jagen. Met alle gevolgen vandien voor de kosten van levensonderhoud. Voorraadvermindering Maar ook niet omdat de olleonderne- mingen, aldus de heer Van Duiven- booden, een verantwoording op mid dellange termijn hebben. Het onver kort aan de vraag van de afnemers voldoen betekent namelijk voorraad vermindering. Dus grotere tekorten aan benzine deze zomer en aan gaso- lie en stookolie deze herfst en winter. Voorraadaanvulling in de zomer om deze winter verantwoorde voorraden te hebben is noodzakelijk en een na tionaal belang. Dit kan alleen worden bereikt door minder olieprodukten te verbruiken. Wij leven, stelt de heer Van Duiven- booden, niet op een eiland. De hoe veelheid benzine die deze zomer in Nederland beschikbaar zal zijn wordt mede bepaald door de prijs, die men ervoor wenst te betalen. Matiging van het benzineverbruik is daarom in al ler belang. En wat voor benzine geldt, is ook van toepassing op het gasolie- en stookolieverbruik, al valt de con- sumptiepiek daarvan later in het jaar. In de Bondsrepubliek is een nieuw systeem uitgedacht, waardoor de melk, die bij de boer wordt gehaald, direct gecontroleerd kan worden. De tank van de melkwagen is uitgerust met een sonde, die de kwaliteit van de melk vaststelt en door middel van een groen licht laat weten dat alles in orde is. Voldoet de melk niet aan de normen, dan gaat er op het paneel rechts een rood licht branden en loeit er een sirene. Is de melk met water verdund, dan brandt een blauw licht en laat de sirene zich eveneens horen. De sirene is vooral bedoeld als psychologisch effect, zodat ook de buren kunnen horen dat de melk niet in orde is. LONDEN (Reuter) Als de wereldvraag naar olie met 2,5 procent per jaar blijft toenemen en er niet voldoende andere energiedragers worden gevonden, zal er na 1988 onvermijde lijk een ernstig tekort aan olie optreden. Dit heeft de minister van olie van Saoedi-Arabië. sjeik Achmed Zaki Jamani. dinsdag verklaard. Het tekort dat zich dan voordoet, zal het gemis aan olie van dit ogenblik in het niet doen zinken, zei hij. Volgens Jamani zal de olie tot aan het eind van deze eeuw nog drie- of viermaal zo duur worden als nu. Het tekort zal tot dan toenemen tot zestien miljoen vaten per dag. De rijke landen kunnen de hoge olie prijs nog wel opbrengen, de arme landen echter niet. Een grote en alles treffende economische inzinking is dan het gevolg, aldus Jamani. IMBURG (ANP) Nederland, dat in 1977 voor 47 procent van zijn bruto energieverbruik kelijk was van olie-importen zal dat percentage in 1990 zien stijgen tot 58. Dat zeggen de verstrekt door de Europese Commissie, dagelijks bestuur van de EG. Dat gegeven lijkt in strijd met het Europese streven om tegen 1990 de Europese afhankelijkheid van wrteerde energie tot 50 pet te doen dalen. Nederland is niet de enige zondebok. Alle EG- ten, met uitzondering van Denemarken en Engeland hebben gepland hun olie-importen li nu en 1990 nog te laten stijgen. ind zal in 1990 zo'n 63 miljoen mporteerde olie nodig hebben. 75 procent meer dan de olie- in 1977. Het is tevens de hoog- ging van alle EG-landen, op na, dat in 1990 zo'n 93 procent lie dan in 1977 denkt te moeten eren. De EG-commissie heeft [evens verstrekt in haar docu- „Energiedoelstellingen voor dat ze speciaal vervaardigd 'oor de Europese topconferen- mende donderdag en vrijdag in iburg. md, aldus de commissiecijfers. zal in 1990 zo'n 15 procent meer olie importeren dan in 1977. In Frankrijk is dat 11 procent, in België 30 procent. Groot-Brittannië behoeft echter 11 procent minder olie in te voeren en Denemarkten zelfs 38 procent. Het ongunstige Nederlandse cijfer vindt ongetwijfeld zijn ooizaak in de uit putting van de aardgasvoorraden. Volgens het commissiedocument zal Nederland in 1990 zijn elektriciteits- produktie voor 28,3 procent dekken met vaste brandstoffen (in 1978 was dat 8.1 procent), voor 36 procent met olie (16,9 procent), voor 13,2 procent met nucleate energie (5,9 procent) en voor 22,5 procent met andere energie bronnen. veelal aardgas (69,1 pro cent). Wat de elektriciteitsproduktie uit nu cleaire centrales betreft zal Neder land zich dan bewegen op ongeveer hetzelfde niveau als Ierland. Zelfs van het als behoedzaam tegenover kernenergie bekend staande land De nemarken wordt verwacht dat het in 1990 zo'n 42 procent van z'n electrici- teit met kerncentrales produceert. EMBURG (ANP. Reuter) Minister Van der Stee zal in het beraad met zijn EG-collega's ixemburg over de landbouwprijzen vasthouden aan twee procent hogere prijzen voor de ïn. Ook in maart deed de Nederlandse bewindsman dat. Maar of hij zijn zin zal krijgen, is zeer de vraag. Het is trouwens helemaal de vraag of de ministers er deze week uit zullen en. Hij deelde mee, dat Saoedi-Arabië overweegt zijn olieproduktie met één miljoen vaten te vergroten tot 9,5 miljoen vaten per dag. De bedoeling hiervan is de situatie op de wereld- oliemarkt te stabiliseren. Het land zal echter na een eventuele produktie- vergrotlng wanneer is niet meege deeld het wereldolieverbruik scherp in de gaten houden. Vermin dert dat niet, dan is de kans groot dat de produktie weer op het huidige peil zal worden teruggebracht. De laatste dagen is een lichte ont spanning ingetreden op de vrije olie- markt in Rotterdam. Zo is de prijs van een vat ruwe olie ingezakt tot ongeveer 32-34 dollar, na 36-37 dollar te hebben bedragen. Een tiental dagen geleden vroegen kopers nog meer dan 40 dollar voor een vat ruwe olie, zonder overigens kopers te vinden. De prijs van benzi ne in Rotterdam is eveneens gedaald en wel tot 373-380 dollar per ton, na eerder 425 dollar per ton te zijn geweest. AMERSFOORT (ANP) De finan ciële gevolgen van de instelling van de spaarbanken op de grote massa van rekeninghouders met kleine te goeden zijn altijd door de spaarban ken te dragen geweest, dankzij de vrijstelling van de vennootschapsbe lasting voor het spaarbedrijf. Een wij ziging in het fiscale regime, waarover nu bij de regering wordt gepraat, zou ongetwijfeld om heroriëntatie van het beleid bij de Bondsspaarbank voor Midden- en Oost-Nederland vragen. Dit schHjft. de bank in haar jaarver slag over 1978. De eventuele wijziging in het fiscale regime is een onbekende factor, die ook grote invloed heeft op de uiteindelijke resultaten in de ko mende jaren. De doelstelling, waar voor indertijd de vrijstelling werd verleend, geldt 'nog ten volle. De spaarbanken zijn nagenoeg uitslui tend gericht op de particulier als klant. Van oudsher komt het meren deel van de klanten voort uit de lage re inkomensklasse, aldus de Bonds spaarbank. leen wordt verwacht dat de EG- issaris voor landbouwzaken, de Gundelach, vasthoudt aan een van de prijzen op het peil et afgelopen jaar. Dit ondanks 't dat de Europese Commissie band met de duurdere energie met een nog grotere stijging van de energiekosten geconfronteerd. Voor Nederland raamde de Commis sie de invloed van de duurdere ener gie op de totale landbouwproduktie- kosten op 0,3 procent. In Duitsland en Denemarken ligt dat op 0,5 pro- was echter niet optimistisch over de kans van aanvaarding van zijn idee Er zal meer studie over nodig zijn. Wellicht pas in het najaar zou er een besluit over kunnen vallen, aldus de bewindsman. Ijsstelling opnieuw bestudeerd, cent. De cijfers gelden voor de eerste Crrmruz nnnH De Commissie deed die studie drie vijf maanden van dit jaar. Bij VJI UC11C punu De Commissie deed die studie ogend verzoek van de ministers indbouw gisteren maakte de Commissie "slag van haar onderzoek be- i en daaruit bleek dat de energie- Ing voor de Nederlandse boeren december en april met 11,3 Dt is gestegen. De boeren in Barken en België werden zelfs HAAG (ANP De bedrijvig- ln het grootste gedeelte van de Handse industrie (tachtig pro- cxclusief voedings en genot- lenmdustrie is in mei ten op- van april vrijwel gelijk geble oor de maanden juni tot en met lus wordt hierin geen verande- ^erwacht aldus het CBS drie a vijf maanden van dit jaar. Bij de berekening van de percentages zijn de lonen van werknemers buiten beschouwing gelaten. De hogere prij zen van meststoffen echter ook. En dat kan door de hogere energieprij zen op de totale kosten ook nog eens zo'n 0,2 procent schelen. Een van de belangrijkste punten tij dens de landbouwdiscussies deze week is hoe hoog de strafheffing zal zijn die op melkleveranties gelegd zal worden. Zo'n strafheffing is volgens de Europese Commissie nodig om de boter- en melkpoederbergen in Euro pa af te breken. De Europese boter berg omvat momenteel 453.000 ton in voorraad Van der Stee heeft in de EG-minister- raad de idee gelanceerd de opbrengst van zo'n strafheffing te gebruiken voor een premie-regeling voor boeren die vrijwillig hun melkproduktie met minstens 10 procent verminderen. Hij Een ander belangrijk punt is de deva luatie van het „groene pond" met vijf procent. Het gaat hier om het pond dat in de agrarische handel wordt gebruikt Aangezien de landbouw prijzen in Europese rekeneenheden worden uitgedrukt, betekent een vijf procent waardevermindering van het groene pond dat de Britse boeren vijf procent meer ontvangen. De kosten van levensonderhoud voor de Britse consument zouden er een kwart pro cent door omhoog gaan. Maar in het geval van boter wil dit zeggen: een nog hogere subsidie uit de EG-pot. De Nederlanders voelen weinig voor de devaluatie van het groene pond. Tenminste wanneer hierdoor de EG- subsidie op Nederlandse ham en ba con zou verdwijnen De vergadering in Luxemburg zal waarschijnlijk tot het einde van de week duren Van een onzer verslaggevers Het beeld van de internationale bag germarkt voor de komende jaren is donker, aldus de baggermaatschap- pij Van Oord-Utrecht. Het wegvallen van de duidelijke groeimarkten en de inmiddels enorm toegenomen pro- duktiecapaciteit zullen hun effect in sterke mate doen gevoelen. Van Oord bevindt zich als gespecialiseerd bag gerbedrijf in een kwetsbare positie. Een en ander stemt tot nadenken, wellicht ook tot actie, aldus de di rectie. De verslechtering van de situatie op de baggermarkt, heeft Van Oord voor problemen gesteld. Vorig jaar daalde de omzet inclusief deelnemingen van 145 tot 114 miljoen terwijl de net towinst zakte van ƒ5,1 tot ƒ2,1 mil joen. De verslechtering zet zich door. Mede als gevolg van het produktie- verlies door de strenge winter wordt daarom voor 1979 een verdere daling van de resultaten verwacht, aldus het jaarverslag. De directie verwijt de overheid exclu sieve steun aan IHC-Holland vooral als het om buitenlandse orders voor baggermaterieel gaat. ..Dat is bijna altijd in strijd met het belang van exporterende Nederlandse baggeron- dernemingen Er bestaat veel kritiek op en bezorgdheid over de hoogte van de schulden, waarin het publiek zich aangelokt door schreeuwerige kredietadvertenties en nieuw ontwikkelde mogelijkheden tot ge makkelijk geld lenen, met als grootste „vondst" het doorlopend geldkrediet heeft gestoken. Deze kritiek en bezorgd heid zijn terecht. Want de leenschulden van het publiek aan banken, financie ringsondernemingen en postorderbedrij ven belopen ongeveer veertien miljard gul den, terwijl de hypothecaire verplichtin gen rond de negentig miljard gulden lig gen. En dit in een tijd. waarin de in komensontwikkeling stagneert en mis schien zelfs gaat teruglopen. Een van de mensen die deze kritiek en zorg uit, maar tevens suggesties doet om deze gevaarlijke ontwikkeling van groei ende schulden bij te kun nen sturen, is de beleids medewerker consumen tenzaken A. van den Big- gelaar van de Federatie Nederlandse Vakbewe ging (FNV). Zijn bedenkingen rich ten zich zowel tegen de geldverschaffers als te gen de overheid, wan neer hij zegt: Bij het verstrekken van consumptief krediet hanteren de financiële instellingen vaak ruime re normen dan op grond van gezins-budgettaire overwegingen verant woord is. „Anders zou den er niet zoveel geval len van overkredltering (te grote schulden in ver houding tot het inko men) bestaan"; De onlangs door het kabinet uitgevaardigde beschikking ter beteuge ling van de kredietverle ning aan het publiek is een „bedenkelijk den ken". omdat de poging tot verbetering van de betalingsbalans min der buitenlandse pro- dukten en minder bui tenlandse vakanties daarin voorop staat en aan de belangen van de consument voorbij wordt gegaan. Ellende Er zitten heel veel men sen, zowel in de hogere, als in de lagere inko mensgroepen, tot over de oren in de schulden. Op grond van zijn erva ring (ook) als bestuurs lid van de Vereniging voor Volkskredietwezen, spreekt Van den Bigge- laar over „al die ellende van overkreditering die op je af komt." Hij heeft bovendien het vermoeden, dat de geval len van overkreditering die bekend worden, nog maar het topje van de ijsberg vormen en dat vele gezinnen uit de fi nanciële problemen trachten te komen door onverantwoorde bezuini gingen. Dit met alle spanningen en sociale problemen, die daarvan het gevolg kunnen zijn. De ontwikkeling van nieuwe vormen van con sumptief krediet in de af gelopen jaren, heeft de situatie voor de consu ment zó gemakkelijk, maar tegelijkertijd zó in gewikkeld en ondoor zichtig gemaakt, dat het grote publiek de gevol gen van het aangaan van schulden nauwelijks of niet meer kan overzien. Dit geldt met name ten aanzien van de rente die moet worden betaald. Bedenkelijk Wat dit betreft zegt Van den Biggelaar het „uiter mate bedenkelijk" te vinden, dat er een ver deeld SER-advles over het vermelden van de werkelijke rente op con sumptieve kredieten uit de bus is gekomen. „Het bedrijfsleven (de banken en financieringsonderne mingen) heeft zich een zeer dubieuze positie veroorloofd, door tegen het verplicht noemen van de werkelijke rente op leningen te zijn," al dus Van den Biggelaar, die hieraan toevoegt „het kwalijk te vinden, dat de geldverschaffers in feite niet voor hun ei gen produkt durven uit komen." Voor hem is het zo klaar als een klontje, dat de banken en financierings maatschappijen wat te verbergen hebben. De consument zou wel eens kunnen schrikken van de rente die in rekening wordt gebracht. Met name kleine (persoonlij ke) leningen en afbeta lingskredieten zijn erg duur. Daarom vindt hij het no dig dat met name in advertenties, maar even eens in persoonlijke ge sprekken volledige! r) informatie wordt ver strekt, met name over de hoogte van de periodieke betalingen, de „werkelij ke" rente, de looptijd en dat duidelijk wordt ver meld of het overlijdensri- sico al dan niet is gedekt. Volledig De gegevens moeten dus zo volledig worden, dat de consument het aan bod van de verschillende soorten leningen op de belangrijkste punten on derling kan vergelijken. Wat dit betreft zegt Van den Biggelaar nog het schijnheilig te vinden, dat banken en financie ringsmaatschappijen klagen over overkredite ring. maar daarbij onver droten voort gaan met het aanbieden van geld zonder daarbij de werke lijke rente te vermelden. De geldverschaffers en ook de overheid mogen niet vergeten, dat zij de aanstichters zijn van de groei van het consump tief krediet, aldus Van den Biggelaar Zij heb ben de problemen ver oorzaakt. maar de consu ment wordt erop aange keken. Wil de consument beter ook tegen zichzelf worden beschermd en het euvel van overkredi tering grondig worden aangepakt, dan moeten er andere maatregelen worden getroffen, dan onlangs is gebeurd door de beschikking beper king groei consumptief krediet. Als belangrijkste stap in de goede richting, ziet Van den Biggelaar de verplichting tot het vra gen van een budgetad vies, in gevallen dat de gevraagde lening boven een zeker percentage van het jaarinkomen van de consument ligt. In die gevallen zou de beslis sing over het al dan niet verstrekken van het ge vraagde krediet niet aan de geld verschaffer mo gen worden overgelaten, maar zou de consument eerst moeten worden doorverwezen naar het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting voor een budgetadvies. Als daaruit zou blijken, dat de desbetreffende consument zich te zwaar in de schuld wil steken (zodat het Nationaal In stituut voor Budgetvoor lichting een negatief ad vies geeft), zou het ge vraagde krediet niet ver strekt mogen worden. Zou dat tóch gebeuren, dan zou daarop een zwa re boete voor de geldver- schaffer moeten staan Waarschuwing In het in bepaalde geval len verplicht moeten vra gen van een budgetad vies ziet Van den Bigge laar nóg twee positieve punten, namelijk: het feit dat een kre dietaanvraag niet zo maar kan worden inge willigd maar een advies nodig is, zal voor de con sument op zichzelf al een waarschuwing bete kenen: meer inzicht voor de consument in de gevol gen van het aangaan van een lening, omdat zo'n budgetadvies meer in zicht in de persoonlijke financiële positie (inko men, vaste lasten, aange gane verplichtingen en andere uitgaven) geeft Een andere maatregel die Van den Biggelaar zou willen zien is, dat een eind wordt gemaakt aan „het overvallen van het publiek met agressieve en onvolledige adverten ties door kredietbemid delingsbureaus". Niet dat het adverteren met consumptief krediet ver boden moet worden (het kopen op krediet hoeft niet onjuist te zijn, maar vooraf sparen is beter en goedkoper), maar wél moet paal en perk wor den gesteld aan de kei harde en ongebreidelde activiteiten van krediet bemiddelaars. Voor deze kredietbemid delaars zouden wettelij ke regelingen opgesteld moeten worden, zoals voor assurantiebemidde laars in de maak zijn. Dat betekent dat er ei sen zouden moeten wor den gesteld ten aanzien van opleiding, beroeps- aansprakelijkheid, infor matieplicht In adverten ties en brochures over de werkelijke rente op le ningen en voorts een aantal specifieke bepa lingen. In de wet zouden sanctiemiddelen moeten worden opgenomen, om nakoming van de voor schriften te kunnen af dwingen. De derde maatregel zou moeten zijn, dat het Bu reau Krediet Registratie werkelijk Alle leningen gaat registreren. BIJ het verstrekken van krediet zou het BKR ook ver plicht tevoren moe- Mening over reclame Th. R. van Dijk (zelfstandige): Reclame is onverbre kelijk verbonden met welk economisch stelsel dan ook; het hoeft (als het goed is) geen enkel ver- of gebruiksgoed duurder te maken, ook niet het eten. Maar de reclame(maker) zelf is vaak niet te „vreten". (Bijeengebracht door FHV/BBDO) ten worden geraad pleegd. Aan banden De beschikking, waar door de groei van het consumptief krediet tot eind maart volgend Jaar wordt beperkt tot vijf tien procent, vindt Van den Biggelaar behalve in het belang van de be talingsbalans in het voordeel van de particu liere geldverschaffers Door deze maatregel wordt de ontwikkeling van de „overheidsban ken" Postgiro en Rijks postspaarbank (die de afgelopen Jaren met on geveer vijfentwintig pro cent groeiden) aan ban den gelegd En Juist deze banken zijn een van de weinig financiële instel lingen. die consumptieve kredieten tegen een scherpe rente aanbieden en bovendien het werke lijk rentepercentage ver melden. Hierbij komt nog dat de banken, die tot dusven-e weinig groei in het consumptief kre diet hadden, door deze beschikking met vijftien procent kunnen uit breiden. Met deze vijftien procent zit het er bovendien in, dat de geldverschaffers hun klanten gaan selec teren, waarbij ae zwak ken de mensen die geen honderd procent ze kerheid bieden, dat aan de verplichtingen van de gevraagde lening kan worden voldaan als eersten zullen „af vallen".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 13