Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | 18 juni 1979 | pagina 2

Kirchentag tussen 'ik geloof
en 'ik geloof het wel'

Indische NG kerk wil
rassenwetten kwijt

Georgische kerkvorst
tot 15 jaar veroordeeld

Trouw

UIT DE KERKBLADEN

Labuschagne
en de bijbel

Ieren uit de
wereldraad

Hervormden in
VS eindelijk
vrouw in ambt

Nieuwe officieren
Leger des Heils

MAANDAG 18 JUNI 1979

TROUW/KWARTET

door Aldert Schipper

NEURENBERG Met een preek van de voorzitter van de Lutherse wereldfederatie bisschop
Josiah Mutabuuzi Kibira uit Tanzania en een dankwoord van de voorzitter van de Kirchentag
dr. Klaus von Bismarck is gisteren door zo'n honderdduizend mensen in het Luitpoldhain-
park van Neurenberg het einde van de achttiende evangelische Kirchentag gevierd. Samen
met een Kondo-koor uit Tanzania zongen de kerkgangers om beurten in het Swahili en het
Duits „Hij is opgestaan, halleluja".

De kerkdienst ln het uitgestrekte
park was misschien wel de grootste
die ooit ls gehouden. Hiermede ls
zowel de glorie als het verdriet van
deze Kirchentag aangegeven. De
helft van de tussen de tachtig- en
negentigduizend bezoekers waren
Jongeren, die enkele dagen van
school of van hun werk hadden vrij-
genomen om dit grootse gebeuren
mee te maken. ZIJ stroomden ln grote
aantallen toe op de bijbelstudies ln
de Jaarbeurshallen, slenterden onaf
gebroken langs de stands op de
..markt der mogelijkheden", maar of
ze er veel wijzer van geworden zijn?

Het thema van de Kirchentag luidde:
„Oeroepen tot hoop", maar het leek
op de Jongeren allemaal niet een die
pe Indruk te maken. Klaus von Bis
marck zei zaterdag dat de tegenstel
lingen niet meer zo Ideologisch zijn
als ln 1965 en 1977. Hij had wellicht ln
zoverre gelijk, dat er niet meer zo
gepassioneerd gediscussieerd werd
als vroeger, maar dat hoeft niet te
dulden op gegroeide tolerantie. Het
kan ook betekenen dat de Jongeren ln
maatschappelijke vragen „het wel ge
loven" en het feit dat de bijbelstudies
van een rustige midden-orthodoxe
theoloog als Heinz Zahmt zo veel
toeloop hadden, kan betekenen dat
de Jongeren ln Duitsland vluchten ln
de oude vroomheid.

Zaterdag, toen de Kirchentag nog
draalde als een gigantisch catechlsa-
Uélokaal, waren er 86.215 mensen op
de een of andere manier bij betrok
ken. Opnieuw moesten, zoals eerder
ln de week honderden belangstellen
den weggestuurd worden bij de bij
belstudies.

Homofilie

Maar de zaal waar vrijdagavond een
forum over homoseksualiteit werd
gehouden, was niet geheel voL Mis
schien was dat te verklaren doordat
in het forum niet één homo zat en
alleen maar mensen die als predikant
of als sociaal psycholoog lets over het
verschijnsel hadden gelezen of ln hun
werk met homofielen te maken had
den. Voordat de Kirchentag begon
was er reeds een conflict over dit
onderwerp met de leiding van de
Beierse kerk geweest, die niet gemak
kelijk over het taboe heen kon
stappen.

De Beierse kerk lijdt echter blijkbaar
aan koudwatervrees, want de discus
sie bleef theoretisch. Alleen een oude
re vrouw uit het publiek maakte In
druk. Zij vertelde dat zij hoorde tot
de generatie van vlak na de oorlog,
toen er een vrouwenoverschot was.
Daardoor was zij ongehuwd geble
ven. Lange tijd had zij als vrij gezellin
geleefd, totdat zij tien Jaar geleden
een vrouw ontmoette die haar liefde
gaf en voor haar het leven zinvol
maakte. „Wat was ik gelukkig, dat
ook Ik Iemand had bij wie Ik mij
volledig thuis voelde en die mij op
ving, toen Ik twee jaar geleden hoor
de dat ik kanker had. Ik zou al dood

geweest zijn, wanneer deze liefste
mens ln mijn leven mij niet de teder
heid had gegeven zonder welke lk
niet verder kon. Daarom wil lk hier de
vraag neerleggen: Hoe komt het dat
wij christenen ons zo ergeren, als
mensen elkaar liefde geven?"

Korte tijd was de zaal stil. Toen Drax
een bevrijdend applaus uit. Onmid
dellijk na deze vrouw kwam er echter
een man van gelijke leeftijd aan de
microfoon, die het forumlld Wiede
mann aanviel, die had opgemerkt dat
de bijbel homosexualiteit niet ver
biedt, maar dat de bijbel tegen elke
soort liefde is die zichzelf zoekt.
„Waar blijven wij", riep de man „als

Op de Kirchentaf in Neurenberg.

Vrouwen en geloof, voor mensen
aan de basis die zich niet meer aange
sproken weten door een eenzijdige,
mannelijke geloofsbeleving en theo
logie m.m.v. Ida Elderlng-Jonkers
NJeboer. 2-5 Juli. 't Dackhues, Huls-
seo (tel. [phone]).

Eurokommunlsme en religie. 29

Junl-5 Juli. Bentveld. Aerdenhout (tel.
043-244450).

- waarin opgenomen: De Rotter
dammer. met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant

Uitgave: Trouw/Kwartet BV

Hoofdredacteur Jenre Tammwga
Directeur mg O Posima

HOOFDKANTOOR

s 859

Wibautsiraal 131
Amsteidam

Postg*o 66 00 00

Bank Ned CroMan*

Rekenmgnt 23 00 12*74

Gtrreenregiro Amsterdam

X11000

REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
PoVbus 948
3000 AX Rotterdam
tel [phone] (pi
en t>e*<yg»ngt
•ei O'O-n 5588 (re
te» il 5700 (uil

REGIO DEN HAAG LEIDEN
Poitbu» i0i
250t CC Cen Haag
tel [phone]

Parkstraat 22
Oen Haaq
Z REGIO NOORD.OOST-NEDERLAND
(uitVmtend adm**str»f.e)

8000 AA Zwone
te' 05200-17030
Melkmarkt 56
Zwoüe

Abonnementsprijzen:

Per maand 15 90
Pet k^aiaai 47 70
Per ha» laar f 95 40

Per jaar 188 60

'Mrrenert-etAr tren op aanvraag

adressen boven)
r~ Opgave lam.'<#bencht#n 9-19 30 van
msandag I'm vr.|dag Op zondag van 18-
20 uur teiet 020-913456
Opgave m.n.-adverienbes t«t
320-936868 o» schrdtekjA aan Mrfu-Adv
atdr-no postbus 433
1000 AK AMSTEROAM

.aan onze Amsterdamse adressen

JOHANNESBURG (ANP) De reformd church in Africa
(RCA), de nederduits-gereformeerde dochterkerk voor de In
dische bevolking, wenst beëindiging van twee, ruim 30 jaar
oude rassenwetten, die gemengde huwelijken en seksuele
omgang verbieden. De RCA heeft daartoe de blanke neder
duits-gereformeerde moederkerk en de twee zusterkerken (de
NO zendingkerk voor kleurlingen en de zwarte NG kerk)
uitgenodigd voor overleg, dat in augustus zal plaatsvinden.

De drie dochterkerken moeten dan
trachten de blanke kerk over te ha
len. Deze steunt nog steeds, welis
waar iüet meer op schriftuurlijke
gronden, de rassenwetten. In oktober
noemde de synode van de blanke
NOK gemengde huwelijken niet lan
ger „ongeoorloof", maar nog wel „ui-
ters ongewens".

Vijf Jaar geleden deed de NG sen-
dlngskerk een beroep op de toenmali
ge minister-president, B.J. Vorster,
de gehate wetten op te heffen. Een
verzoek aan de moederkerk tot steun
voor dit inlUaüef leidde tot de oprich
ting van een subcommissie van de

commissie voor leer en actuele zaken
van de NOK. Deze subcommissie zal
pas in 1980 voor het eerst vergaderen,
na het aftreden ln oktober van dr J.D.
(Koot) Vorster, een felle voorstander
van de rassenwetten.

De nieuwe actie tegen deze wetten
volgt op een gesprek van de RCA met
de huidige minister-president, P.W.
Botha. Deze wees erop dat de wetten
op uitdrukkelijk verzoek van de blan
ke NO kerk waren ingevoerd en dat
overeenstemming tussen de vier NG
kerken een eerste vereiste voor ophef
fing was.

wij de bijbel tot leugenaar maken".
En onmiddellijk daarna toonden ver
schillende Jongeren met uit hun ver
band gerukte bijbelteksten aan dat
de angst voor het andere waarlijk
niet monopolie ls van de oudere gene
ratie. Tenslotte werd het een groep
homoseksuele meisjes dat alles te
gortig. Zij liepen het podium op om
met een spandoek te laten zien dat zij
er ook nog waren. De voorzitter van
het forum, prof. Siegfried Keil uit
Dortmund reageerde verbluffend to
lerant. Hij liet de homoseksuelen uit
praten, waarna ze rustig het podium
verlieten. Verder verliep de bijeen
komst voorspelbaar. Zelfs een forum
lld dat homoseksualiteit beschreef
als een ziekte, die te genezen is, kreeg
een applaus. Maar ook de sociaal
psycholoog die het verhaal over de
ziekte als onwetenschappelijk afdeed
kon op bijval rekenen.

Avondmaal

De meeste Kirchetagsgangers waren
echter niet bij dit forum, maar in
meer dan zeventig kerkelijke ge
meenten ln en rondom Neurenberg te
gast bij een feestelijk avondmaal.
Deze vieringen hadden een experi
menteel karakter. De meeste conser
vatief Beierse protestantse gemeen
ten reageerden echter heel open vol
gens mensen die er aan hadden
deelgenomen. Zelfs toen hier en daar
een katholiek of een kind aan het
avondmaal meedeed, toonden de
mensen weliswaar eerst wat verba
zing, maar vervolgens evangelische
openheid.

Een woordvoerder van de Beierse
kerk zei later dat het een waardevolle
nieuwe ervaring was, dat de gemeen
ten ditmaal niet het avondmaal voor
zichzelf voorbereidden, maar voor an
deren. Deze woordvoerder, Oberkir-
chenrat Hugo Maser, die de zieke
bisschop Hanselmann verving, ver
telde dat vooral de predikanten blij
waren met de open en opgewekte
sfeer aan het avondmaal.

Prof. Ernst Kfisemann uit TQbingen
legde ln een meer dan volle Lorenz-
kerk ln bet centrum van Neurenberg
aan de hand van de brief van Paulus
aan de gemeente ln Korlnthe uit, dat
de avondmaalspraktijk in onze ker
ken moet veranderen. Hij wil af van
de naam „avondmaal" en gebruikt
liever het woord „maaltijd des He
ren". K&semann zei: „De maaltijd des
Heren behoort niet gevierd te worden
als een aanhangsel van een woord
dienst. En hij dient ook niet zo stijf en
zelfs spookachtig te zijn als soms
gebruikelijk. Hoe kan men de maal
tijd des Heren vieren, wanneer ln een
welvaartsmaatschappij steeds meer
aanpassing ls flan de bestaande toe
stand en men de afgoden überhaupt
niet meer ziet, laat staan dat men er
weerstand tegen biedt? Elke maaltijd
des Heren behoort ln onze tijd ge
vierd te worden ln berouw en protest
tegen de heersende ideologieën en
theologleën van de maatschappelijke
en kerkelijke machthebbers. De
maaltijd des Heren ls oecumenisch of
het is niet langer de maaltijd van de
Heer", riep Kfisemann uit. „De maal
tijd des Heren maakt de tegenwoor
digheid van Christus duidelijk, die
een kracht bezit, die bestaande ver
houdingen Iedere keer weer onder
mijnt en ln de lucht laat springen, de
grenzen tussen klassen en volken,
tussen rassen en economische syste
men doorbreekt, die de open gemeen
te maakt tot een signaal van vrijheid
voor alle mensen die onderdrukt wor
den door macht en geweld".

Te massaal

De volgende keer, in 1981, wordt de
Kirchentag ln Hamburg gehouden. In
deze stad zijn de beschikbare lokalP
teiten ruimer dan ln Neurenberg. Dus
er zullen wellicht geen mensen wor
den weggestuurd. Maar toch blijft de
vraag of het model van de massale
bijeenkomsten wel doeltreffend ls.
Een vertegenwoordiger uit de DDR
vertelde dat ln zijn land vorig Jaar op
een serie kleinere Kirchentage ook
een 70.000 mensen zijn geweest. Maar
omdat er vier regionale bijeenkom
sten werden gehouden, werd de mas
saliteit vermeden, die de Kirchentag
ln Neurenberg ontsierde. De Kirchen
tag ls, dat bewijzen de bezoekersaan
tallen. nog steeds een succesformule,
maar het succes ls zo overweldigend,
dat de Kirchentag er aan dreigt te
bezwijken.

Van een onzer redacteuren

MOSKOU/AMSTERDAM De vroeger een na hoogste man
van de Georgische orthodoxe kerk, metropoliet Gaios, is door
een gerechtshof in Tbilisi veroordeeld tot vijftien jaar gevan
genisstraf wegens diefstal van kerkschatten.

Volgens het Sowjetrussische persbu
reau Tass zou de ex-metropoliet op
heterdaad zijn betrapt, toen hij in een
juwelierszaak probeerde edelstenen
uit een ikoon te verkopen. In zijn
woning vond de politie toen ikonen.
zilveren en gouden kruisen, kostbare
stenen, gouden en ivoren medaillons,
handschriften en andere kostbaarhe
den tot een waarde van meer dan een
miljoen gulden.

Gaios was de naaste medewerker van
de vroegere patriarch-katholikos van
de Georgische kerk, David V. Toen
deze eind 1977 stierf, was het met
Gaios' macht gedaan. Niet Gaois,
maar metropoliet nja Sjiolasjvili
werd tot patriarch gekozen en onder
diens leiding werd Gaois vorig jaar
als metropoliet afgezet.

Op patriarch David en metropoliet
Gaois was steeds grote kritiek in de
Georgische ondergrondse pers. Vol-
feens deze kritiek zouden zij geen en
kele theologische opleiding hebben
gehad. Het bisschopambt zouden zij
door slinkse streken hebben verwor
ven onder Davids voorganger, pa
triarch Jefrem n. Vervolgens lukte
het hun, met hulp van de autoritei
ten, na Jefrem's dood in 1972 de patri
archenplaats voor David te veroveren
in plaats van Sjiolasjvili.

Chaos

David en Gaois zouden in de vijf jaar,
dat zij de leiding hadden, van de kerk
van Georgië een chaos gemaakt heb
ben. Vooral Gaios werd beticht van
corruptie, diefstal en een onzedelijke
levenswandel.

Het was zelfs zo erg, dat op de pan
orthodoxe conferentie, die in novem
ber in Chambésy werd gehouden, de
Georgische kerk ontbrak. Volgens de
Russische dissident Jakoenin had de
Georgische kerkleiding geen visum
gekregen, omdat de sowjet-autoritel-
ten bang waren, dat de werkelijke
toestand van de kerk naar buiten
bekend zou worden.

Er kwam groot gebrek aan priesters,
de priesters die nog in functie waren
werden door het volk meestal als col
laborateurs beschouwd en de mensen
waren zelfs bang om de kerkdiensten
bij te wonen.

Sjiolasjvili heeft ln het jaar, dat hij
nu als patriarch nja n de kerk leidt,
hard gewerkt om orde op zaken te
stellen. Van de vijf bisschoppen die er
nog waren (de kerk heeft vijftien bis
dommen) onthief hij er drie uit hun
ambt, onder wie Gaols, en hij be
noemde zeven nieuwe. Ook het aan
tal priesters is gestegen en er is weer
een behoorlijk aantal priesterstuden
ten. Er gaan weer meer mensen naar
de kerk en wat voor een kerk in
Oost-Europa heel belangrijk is de
kerk heeft weer een mededelingen
blad dat regelmatig verschijnt.

Onder patriarch David was het enige
periodiek de jaarkalender, die op het
laatst nog maar in een oplaag van
4500 exemplaren verscheen, terwijl
de kerk naar schatting meer dan een
miljoen gelovigen telt.

Taal

De toestand blijft overigens ondoor- Man en vrouw in de film. films

zichtig. David en Gaios golden als bekijken op ideeën over het man- en

Russische marionetten. Een van de vrouwzijn, vooral bedoeld voor vrou-

voomaamste grieven tegen hen was. wen, 2-5 juli. Kerk en Wereld, Drieber-

dat zij het gebruik van de Russische gen (tel. [phone]).

Herfoannd Fryalin publiceert zeven
stellingen, die de Groningse theoloog
dr. C. J. Labuschagne verdedigde op
een vormingsdag ln Leeuwarden:

1. Omdat de Bijbel er ls voor de

mens, en niet de mens voor de Bijbel,
heeft de Bijbel een dienende funktie:
hij vraagt ons niet ln hèm te geloven,
maar wil ons helpen ln God te
geloven.

2. Wie de Bijbel recht wil verstaan,
moet zich laten voorlichten door de
bijbelwetenschap en moet daarbij
steeds bedenken: de grote oedreiglng
voor het geloof wordt niet gevormd
door de moderne bijbelwetenschap,
maar door een bijbelbeschouwing die
op gespannen voet verkeert met de
op wetenschap gebaseerde kennis
van de Bijbel.

3. Die diepe kloof tussen de bijbelwe
tenschap en de bijbelbeschouwing
van het doorsnee gemeente Lid ls te
wijten aan theologen die gefaald heb
ben de resultaten van de moderne
bijbelwetenschap te integreren ln het
geloofsleven van gemeenteleden, en
daardoor worden mensen dom ge
houden

4. Geloof is als elk levend organisme:
door middel van stofwisseling „leeft"
en „groeit" het stilstand betekent
dat bet dood is.

5. Het ls mogelijk volledig modem
mens te zijn en ln God te blijven
geloven, Juist door de Bijbel op een
wetenschappelijke wijze serieus te
nemen: het geloof in God is voor een
groot deel afhankelijk van de manier
waarop wij de Bijbel verstaan.

6. Wij hebben in de Bijbel niet het
gedocumenteerde verslag van een se
rie openbaringen die enkele mensen
op bovennatuurlijke wijze van God
ontvangen hebben, maar wel de zeer
gevarieerde neerslag van geloofsge
tuigenissen van vele mensen: geloofs
inzichten betreffende Gods aanwe
zigheid en zijn wil. geloofsvoorspel-
lingen betreffende Gods handelen in
de wereld, geloofsverwachtingen be
treffende de komst van zijn rijk, en
geloofsgetuigenissen over Jezus ais
de Messias en Voleinder van Gods
rijk, kortom, uitspraken van feilbare
mensen. Wie dat beseft, heeft pas
goed door hoe belangrijk geloof is

7 Wie aanstoot neemt aan de uit
spraak „Gods sprak bij wijze van
spreken" heeft God nog nooit werke
lijk horen spreken.

Zorg

Prof dr. D. Nauta schrijft in Centraal
Weekblad over de veranderingen in
de gereformeerde kerken. Hier ls het
slot van zijn verhaal:

In het heden ls de opstelling aanmer
kelijk onderscheiden. Ik zeg niet dat
het niet nodig geacht wordt de Bijbel
er bij te betrekken. Wel bestaat bij
mij de indruk, dat voorzover zulks
gebeurt, men met het beroep op de
Schrift nogal gemakkelijk te werk
gaat. Terwijl het meermalen aan een
grondige en uitvoerige Bijbelkennis
schort, ts men gauw gereed ter zake
een bepaalde mening voor te staan en
te verdedigen tegen de voorstelling in
de belijdenisgeschriften, welke als
ten enenmale verouderd ter zijde
wordt geschoven. Ik laat de vijf arti
kelen tegen de Remonstranten nu
maar rusten, want de directe kennis
daarvan kan wel tot zo goed als niets
worden teruggebracht, zelfs onder de
ambtsdragers Het meest verspreid
en gelezen ls nog de Heidelbergse
Catechismus, maar de directe kennis
ook van dit belijdenisgeschrift ls be
zig ln te schrompelen, doordat deze
op menige plaats niet meer behan
deld wordt ln de prediking en voor
zover dit nog wel het geval ls. de
tweede kerkdiensten steeds slechter
bezocht worden. Een gemeenschap
pelijke belijdenis geraakt hoe langer
hoe meer in onbruik, althans ln de
praktijk. Wij schijnen op weg te zijn
naar een kerk. waarin leder voor zich

kan uitmaken wat naar zijn oordeel
de Bijbel als richtsnoer hem of haar
voorhoudt. Zo ziet nu eenmaal wat
men noemt de plurale kerk er uit.
Over het aangesneden onderwerp zou
nog meer zijn op te merken. Ik moet
echter afbreken. Voor mijn besef ls
het zo, dat wie in het proces van
verandering waarlijk voor ogen be
geert te houden een echt-Gerefor-
meerde kerk. alle reden heeft met
zorg vervuld te zijn met betrekking
tot de huidige situatie.

Plank en flank

Ds. A. H. Algra te Sliedrecht in het
weekblad van de Nederlands-gerefor
meerden, Opbouw:

Kortgeleden heb ik dienst gedaan in
een kerkgebouw van de hervormde
gemeente in Sliedrecht, een aange
paste dienst". Van tevoren wilde de
koster me graag wegwijs maken op
de preekstoel, de knopjes voor de
microfoons en zo. Hij bepaalde mijn
gewijde aandacht zeer nadrukkelij
ke bi) de plankjes met kerkboeken,
op de rechterplank liggen oude ver
taling en oude berijming, op de lin
ker nieuwe vertaling en liedboek OJ
ik na gebruik een boek weer op de
goede plank wilde leggen, anders
kreeg je maar verwarring. Ik begreep
hem De rechterplank ls voor de
rechterflank en stel je voor dat de
dominee van de gereformeerde bond
per ongeluk uit de nieuwe vertaling
zou voorlezen, dat zou niet goed ko

men. Ik dacht, ze hebben hier wel
geleerd elkaar te verdragen en te
aanvaarden. Nu valt het in een gezel
schap van gereformeerden gauw ver
keerd, als je zegt dat wij wat kunnen
leren uan de hervormden. We hebben
het dan meteen over de zaakgerech-
tigheid van afscheiding en doleantie,
over de waarheid en de belijdenis. Ik
weet dit alles zeer wel en ik gevoel
mij betrokken bij het wonder van de
negentiende eeuw", maar daarom
kun je nog wel wat van zo'n hervorm
de gemeente leren. Hier. plaatselijk.
is de ..waarheid" niet in geding, want
de vrijzinnigen zijn opgestapt en
hebben een eigen gemeente gevormd,
een eigen gebouw gezet en het com
pleet gemaakt met de accessoires:
doopvont, avondmaalstafel en domi
nee. De drie hervormde predikanten
zijn confessioneel of van de gerefor
meerde bond. De verschillen worden
als groot ervaren, toch aanvaarden
zij elkaar. Hun gemeente lijkt op een
huwelijk, dat bepaald geen succes is.
maar ze houden het aan. Oerefor
meerden liggen veel gauwer in een
scheiding. Wanneer kun je een
scheldbrief geven? Telder zei eens:
Je kunt met een afscheiding alleen
vrede hebben, als je gedwongen werd
iets te doen wat je voor de Here niet
verantwoorden kon Hij was daar
mee een discipel van Petrus en de
andere apostelen, zie Handelingen 5
29. En dat is Schriftuurlijk dan wat
je vaak hoortIk kan mij met de gang
van zaken niet verenigen en daarom
zet ik er een punt achter

VOORBUGANC

Beroepingswerk

NED.HER V.KERK

Beroepen te Bergum (toez.): R
Bartlema te Nuenen (tevens p|
raat onder gereformeerden); te
ge-Lange rak: P. v.d. Kraan, kand
Zeist; te Waspik (toez): U. W,
Slooten, kand. te Ridderkerk; te R
sen: C. v.d. Bergh te Rotterdai
te Oostburg: E. 8. Klein Krai
(pred. voor buitengew. werk:
den; vlootpred.) te H.evela
Dordrecht W. Radstake te I
en L. A. Nagtegaal te St.-Pai
Hagestein: U. W. van Slooten k
Ridderkerk.

Aangenomen naar Zoetermeer:
Pera te Enkhuizen.

Bedankt voor Uithuizen: G. 0 jtü
Schoonman (geestelijk verzorger tf
pleeghuis Albert van Koningsfc H
gen te Utrecht) kand. wonen5|te
Zeist; voor Giessendam- Ne<
dinxveld: J. Smit te Hilversum; i
Blauwkapel-Groenekan: J. H. c.
te Linschoten.

GEREF. KERKEN
Intrede te Ouddorp: kand. A J
van Noord te Stellendam (verb.be

taal (de Slavische liturgie) in de ere
dienst bevorderden en het verzet te
gen hen werd mede geïnterpreteerd
als teken van het verlangen van de
Georgiërs naar meer politieke auto
nomie.

De Georgische kerk is een van de
oudste ter wereld. Sinds het begin
van de vierde eeuw zijn de Georgiërs
christenen. Van 1811 tot 1917 was de
Georgische kerk gedwongen ingelijfd
bij de Russische kerk.

Ijla n, die 45 jaar is, kreeg zijn theolo
gische opleiding aan de academie van
Moskou in Zagorsk. Toen hij vorig
jaar nog maar net zijn ambtswoning
had betrokken, brandde die groten
deels uit. De oorzaak is nooit bekend
gemaakt. Wel ging toen een groot
deel van het archief verloren.

In maart van dit jaar bracht kardi
naal Willebrands een bezoek aan pa
triarch IIja als voorzitter van het Va
ticaans secretariaat voor de eenheid.

BELFAST (PHNK) - De presbyteri
aanse kerk in Ierland blijft bij haar
besluit van zeven maanden geleden,
het lidmaatschap van de wereldraad
van kerken op te schorten. Hiertoe
heeft de algemene vergadering (syno
de) te Belfast besloten. Dit betekent,
dat de kerk die 400.000 leden telt,
volgend jaar de wereldraad zal verla
ten. Om formele redenen is die stap
niet eerder mogelijk. In vergelijking
met de stemming van november 1978
waren er nog iets meer synodeleden,
die vanwege het anti-racisme pro
gramma tegen het lidmaatschap
stemden. De uitslag was 421 tegen
248.

HOLLAND (Mich.) (AP) De genera
le synode van de hervormde kerk in
de Verenigde Sraten heeft het ambt
van predikant opengesteld voor
vrouwen.

Het was het zesde achtereenvolgende
jaar, dat deze zaak in stemming
kwam op de generale synode. Vijf
maal was het voorstel verworpen, dit
maal was er een kleine meerderheid.
Inmiddels waren er al vier vrouwelij
ke predikanten in de hervormde kerk.
Hun bevestiging is achteraf door de
synode gesanctioneerd.

De hervormde kerk heeft 350.000 le
den. die voor een groot deel van Ne
derlandse afkomst zijn. De kerk on
derhoudt nog steeds relaties met de
hervormde kerk ln Nederland.

I

GEREF.GEMEENTEN
Beroepen te Poederooijen en te
versum: J. de Pater, kand. te B
koop: te Breda: M. Golverdlni
kand. te Benthuizen.

Ds. J.J. Poort

De bekende hervormde legerpJ6®
kant J.J. Poort heeft een bijbels
boek geschreven, dat tot titel b
„bij dagen en bij nachten". Het Ui
fors boekwerk van bijna achthonA
pagina's geworden, niet zozeer alt
volg van de lengte der meditatl*
wel door 't gebruik van een pi
letter. Dit laatste is, omdat dit dj
boek zich mede tot de bejaarde k
richt. „Bij dagen en nachten"#
linnen band uitgegeven door J Pi f
den Tol te Dordrecht. De priii
draagt 42,50.

Desmond Tutu

Bisschop Desmond Tutu, een vu
zwarte leiders van Zuid-Afrika, in
•een uitnodiging afgewezen om zltt
te nemen in een adviescommissiei
de regering voor de problemen vu
zwarten, die buiten de thuislaa H
wonen. Tutu, bisschop van de u
caanse kerk en secretaris van
Zuidafrikaanse raad van kerken, i
dat hij zijn geloofwaardigheid
zwarte leider zou verliezen, wi
hij de uitnodiging had aangen
Eerder bedankten ook de jounn
Percy Qoboza en Nthato Motli
gemeenschapsleider in Soweto,
het lidmaatschap van deze a
missie.

V.K. Zaitsev

Naar nu pas bekend is geworden,
de Russische geleerde V.K. Zaib
eind vorig jaar in Moskou geant
teerd. Keston College in Engelu
dat van de arrestatie melding htt
gemaakt, houdt rekening met
straf van zeven jaar werkkamp. Zi
sev had grote naam als geleerde in
Slavische talen en letterenJ^an 1»
eind van de jaren zestig verwekteI
opschudding, omdat in zijn col
boeken en artikelen steeds
een godsdienstige overtuiging
spreken. Toen hij officieel lid
van de orthodoxe kerk, kreeg
slag. Hij wijdde zich aan een
zoek van het verband tussen bi
profetie en de gebeurtenissen tal
twintigste eeuw. De afgelopen
jaar was het hem verboden
komsten toe te spreken, maar in
soonlijke gesprekken ging hij
van zijn geloof te getuigen.

Buti

De synode van de zwarte
meerde kerk in Zuid-Afrika, "de
derduitse gereformeerde kerk in
ka (NGKA), heeft niet ds. Sam
maar de middenfiguur ds. J. Mi
Lebone tot vooraitter gekozen,
voorstel ter synode om Buti tot
sor te verkiezen, werd ook afge1
Voor deze functie werd ds. E. M.
taboge gekozen. Sam Buti
zijn functie van scriba. De blanke i
Nico Basson, een lid van de Broeds
bond, werd benoemd tot actuaris. B»
tl's voorstel om blanke predikant®
die weigeren lid van de zwarte kerk»
worden, het recht te ontnemen sy»
des en dergelijke voor te zitten 9
verworpen. Blanke predikanten
nu evenwel een functie in de zwi
kerk aanvaarden moeten in het ve
volg wel lid van deze kerk worden.^
blanken die er al werken worden tl
gemoedigd lid te worden.

AMSTERDAM Het Leger des Heli
heeft er twaalf nieuwe officieren bü
Zaterdagavond werden zij offlcl»
„uitgezonden" tijdens een bU«®
komst in Krasnapolsky te Amsttf
dam. De kersverse luitenants hebbd
de twee-jarige opleiding aan de Wil
am Booth Kweekschool in AmsUf
veen voltooid en kregen nu te hw*
waar zij zich maandagmorgen mof
ten melden. Ditmaal werden alled
gestudeerde kadetten ln Nederig
geplaatst, hoewel van enkelen te
kend ls dat zij na verloop van tijd of
een buitenlands zendingsveld tewri
worden gesteld. De commandant t*
het Leger des Hells in Nederlate
commissioner Verwaal, aanvaard*
de afgezwaaide studenten als officie
ren en maakte de bestemmingen te
kend. Hij benadrukte dat zij zl*
„waardig en in overeenstemming mtt
het evangelie" moeten gedragen.

Zijn vrouw overhandigde de oudri
van de betrokkenen de zgn. „zilvetf
ster", die een soort erkenning symte
llseert voor het afstaan van hun kte
deren aan het heilsleger. Een twafï
tal kadetten die één Jaar van deopl'
ding achter de rug hebben, werd ui:
gezonden naar diverse korpsen inbd
land voor een stage gedurende
zomermaanden. Aan het einde van*
bijeenkomst nodigde de leider van
kweekschool, brigadier HeiJnsdlJl
jongeren ln de zaal uit zich besctul
baar te stellen voor de opleiding t*
officier. Enkele tientallen jonge beta
soldaten gingen daarop ln en vod
den zich op het podium bij de nieuw
officieren. i