i 2 4 onflict reisorganisaties [upeert Canada-gangers VVD zoekt PvdA Rome eist echtzinnigheid iver homofilie Markt oi lijkt op hobby beurs Waar is de opstanding na Auschwitz? ■Prisma 'Tippers juni Prisma Pocket -Tippers punt Verzekeraars werden ctieve beleggers ;i\i ;hartervluchten voor 260 man op losse schroeven Coalitie onder druk door abortus en minderjarigen 'Kabinet pleegt politieke verduistering' Wegvervoer wil cijfers zien over energieschaarste d Kirchentag -sTERDAG 16 JUNI 1979 BINNENLAND TROUW/KWARTET ADVERTENTIE Prisma Dierengids 0* A. Kelle/H. Sturm Geïllustreerd 12.50 ïu de boules/Pétanque 0« Vrijdag de dertiende CU 4Ê De das van Nero Wolfe CU Luizepoten iristian Marty NN 4^^ Bijgeloof en wat er achter zit Rex Stout Detective 5.90 Torben Nielsen Jeu Christian A Geïllustreerd 7.90 (S. J. van der Molen) 6.90 van Het Spectrum bij de boekhandel s Detective 5.90 Van een onzer verslaggevers )0RDRECHT Ongeveer 260 Nederlanders, die hebben geboekt voor een chartervlucht aar Canada, lopen de kans dat hun vakantie de mist ingaat. Woensdag al had een aantal van en met een DC 8 naar Edmonton moeten vertrekken. De dag tevoren kregen zij te horen dat e reis voorlopig niet door zou gaan als gevolg van moeilijkheden tussen Interland-Reizen te mersfoort en Arke-Reizen te Enschede enerzijds en AMCA-Tours in Nunspeet anderzijds. erland en Arke hebben hun char- vluchten naar bestemmingen naar nada ondergebracht bij AMCA- irs, de enige touroperator die dit ir chartercapaciteit voor Canada n krijgen, nadat verschillende latschappijen zoals de KLM en o-tin Air het gezien het lage rende- •nt hadden laten afweten. Volgens directie van Interland heeft AMCA grote toeloop vakantiegangers en daaraan verbonden problemen niet goed kunnen verwerken. Inter land zowel als Arke en een aantal kleinere reisbureaus ontvingen op een gegeven moment geen reisdocu menten meer voor door hen bij AMCA geboekte passagiers. De climax van de moeilijkheden kwam vorige week toen AMCA mee deelde dat het de chartervluchten niet zou kunnen verzorgen zonder dat Interland en Arke financiële steun in een oraer verslaggevers MSTERDAM Sinds het begin van de zestiger jaren is het ïeggingsbeleid van pensioenverzekeraars en verzekerings- aatschappijen (de institutionele beleggers) sterk veranderd. I zei prof dr. C. J. Rijnvos tijdens de ledenvergadering van ntraal Beheer in een rede, getiteld „Rust en zekerheid lioren tot het verleden..." de. plaats van een passief beleg- gsbeleid Is een actief beleggings- eid gekomen. Daarbij zijn de insti- ionele beleggers, die zich uit hoof- van hun hoofdfunctie (het verzor- van pensioen-, levens- of schade- ijzekeringen) bezig houden met het ileggen van gelden op lange ter- ijn, niet langer onaantastbare rot- n in de branding van het sociaal- onomisch gebeuren, maar met hun en en laten van dit laatste in hoge ite afhankelijk. in de zestiger jaren, aldus prof |nvos, was de rente doorgaans vrij (beneden de 5 procent), waren de tlkoersverhoudingen opmerke- «stabiel en vertoonde het verloop de aandelenkoersen van jaar tot »r een opwaartse tendens. Verder Keef de inflatie beperkt tot enkele procenten per jaar. Er is echter'iveel veranderd. Het be leggingsklimaat is ingrijpend gewij zigd. De rente is sterk gestegen (de laatste jaren 8 a 10 procent) en stabie le wisselkoersen behoren tot het ver leden. De aandelenkoersen laten voorts de laatste 12 a 15 jaar een grillig verloop zien, waardoor binnen vrij korte tijd grote vermogenverlie zen kunnen optreden. En de inflatie was vele jaren erg groot. Al deze veranderingen nopen tot een heroriëntatie van het beleggingsbe leid van de institutionele beleggers zei prof Rijnvos. Door de sterke groei, die de institutionele beleggers de laatste jaren hebben meegemaakt bij het bezit van hui2en en auto's horen passende verzekeringen en bij het gestegen inkomensniveau verbe terde pensioenrechten zijn ook de interne beleidsopvattingen gewij zigd. zouden verlenen. Door de DC 10- kwestie kwam namelijk de medewer king van de luchtvaartmaatschappij World Airways, die alle vluchten had kunnen uitvoeren, te vervallen. Er moest nu een beroep worden gedaan op een Engelse maatschappij die ech ter een veel hogere prijs berekende. De oorspronkelijke boekingsprijs Amsterdam-Edmonton van 983 zou zeker met 400 moeten worden ver hoogd. Gezien de strubbelingen met AMCA wensten Interland en Arke niet in te gaan op de eis, dat het aanvullende bedrag terstond op tafel moest ko men. Zij meenden onvoldoende ga rantie te hebben dat alle vluchten door zouden gaan en boden daarom aan de extra kosten te betalen van vlucht tot vlucht. Zij zouden dan pro beren bij de passagiers zoveel begrip voor de omstandigheden te wekken dat die op hun beurt een aanvulling op de boekingsprijs zouden betalen. AMCA hield echter vast aan de eis dat het nieuwe bedrag vooraf betaald moest worden. Interland en Arke berichtten hierna hun cliënten dat de reizen voorlopig niet door konden gaan. Daarbij gin gen ze uit van het feit dat het in een enkel- geval wel mogelijk zou zijn mensen per lijndienst te lateri reizen, maar dat (lit gezien de bijna twee maal zo hoge prijs onmogelijk zou zijn voor de hele groep. Weinig verhaal Inmiddels hebben Interland en Arke- Reizen de Algemene Nederlandse Vereniging van Reisbureaus (ANVR) ingeschakeld, die op korte termijn een oplossing tracht te vinden. Daar voor zijn gisteren uitvoerige bespre kingen gehouden. Van het resultaat ervan is nog niet bekend. Als de zaak werkelijk fout loopt lijken de gedu peerde passagiers weinig verhaal te hebben. Op vrijwel alle inschrijffor mulieren worden voorbehouden ge maakt wegens overmacht. Enkele cliënten hebben inmiddels ook de Consumentenbond ingelicht. door Hans Gosllnga DEN HAAG Twee gebeurtenissen hebben deze week de verhouding tussen CDA en WD, door de Bestekproblemen al danig aan erosie onderhevig, een nieuwe knauw gegeven. In de eerste plaats was er de verrassende manoeuvre van de liberaal Nijpels in de moeizame politieke discussie over de hulp aan weggelopen minderjarigen, in de tweede plaats de reactie van de WD op het abortusvoorstel van de regering. In beide gevallen liepen ae liberalen van het CDA weg en kwamen zij dicht uit bij de PvdA. Verwonderlijk is dat niet. Annelien Kappeijne van Coppello Van den Berg: AMSTERDAM (ANP) De PvdA- partijvoorzitter Max van den Berg heeft gisteravond, op de partijraad van zijn partij in de hoofdstad, het kabinet-Van Agt beschuldigd van „politieke verduistering van werkge legenheidsgelden". Naar zijn mening dreigt een buitengewoon dramati sche ontwikkeling inj de lonen, waar bij de minimum-lonen 3 4 procent op achterstand dreigen te worden ge zet. Volgens Van den Berg wordt bij aanvaarding van de plannen door het parlement een situatie geschapen, waarin de, kans op een samenhan gend inkomens- en werkgelegen heidsbeleid verloren zal gaan. De PvdA-partijvoorzitter verklaarde zich solidair met het FNV-protest. Hij noemde het terecht dat de FNV tegen het kabinet de straat op gaat en riep leden en sympathisanten op deze de monstratie massaal te steunen, om het i kabinet duidelijk te maken dat „de maat meer dan vol is". Van den Berg noemde het 1 juli- pakket van het kabinet „de schande lijke bekroning van een falend be leid", en concludeerde dat het kabi net zonder overleg met d? sociale partners wil ingrijpen in de lonen. Dit Zonder overleg noemde hij op de rand van onrechtmatig handelen. E^e hier voor in het leven geroepen gelegen heidswetgeving is.maar zijn mening, over de rand van de rechtszekerheid. Liberalen en socialisten heten op juri- disch-ethisch vlak natuurlijke bondgenoten te zijn. Beide stromin gen kennen in immateriële zaken een groot gewicht toe aan de eigen ver antwoordelijkheid en de individuele vrijheid van de burger. Dat het on danks deze gelijkgezindheid nooit tot een hechte samenwerking is geko men, moet worden toegeschreven aan het feit, dat de politieke aandacht nu eenmaal meer gericht is op de harde materie, de centen. Op dat punt scheiden de wegen van ÊvdA en WD. Dit gegeven heeft de confessionelen verzekerd van een grote machtsposi tie in de politiek. Voor coalitievor ming whren en zijn PvdA en WD altijd op hen aangewezen. Hun ver wantschap in juridisch-ethische vraagstukken heeft zich als gevolg hiervan telkens geuit in gelegen heidsverbonden, die soms een vrucht bare uitkomst hadden (filmkeuring), soms ook de relatie grondig verziekte (abortus). Drang De drang om samen te werken is, merkwaardigerwijs, meestal uitge gaan van de WD. vooral die liberalen die zich op het immateriële vlak be wegen, Juist zij ervaren de banden van een coalitie met het CDA als het meest knellend. Het oude en jonge enfant terrible van de WD-fractie, Annelien Kappeijne van de Coppello en Ed Nijpels, zijn momenteel de exponenten van de vleugel die het niet bij louter knipo gen naaf de socialisten willen laten. Zij hebben, totdat Wiegel hen hard handig tot de orde riep, hun wens naar een coalitie met de PvdA veel vuldig en uitbundig uitgedragen. Des te opvallender was het vorig na jaar dat de WD zich in de immaterië le kwestie van de weglopers geheel schikte in het spoor van het CDA. Beide partijen vonden dat het initia tiefvoorstel van de PvdA onvoldoen de tegemoet kwam aan de belangen van de ouders. Voor de indieners ÏRoethof en mevr. Haas-Berger was de opstelling van de WD een pijnlijke verrassing. Billen bloot Het debat heeft in zijn verdere ver loop voortdurend in het teken ge staan van de socialistische uitdaging van de WD. Hoe zat het nu met het liberale gehalte van deze partij? Toen wij, na het vernietigende advies van de kinderrechters over het initiatief voorstel, aan Roethof vroegen of het nog wel zin had om de zaak voort te zetten, zei hij dat hij het ook somber inzag maar tot het einde wil doorzet ten om de WD ..met de billen bloot" te krijgen. Uiteindelijk heeft de tactiek van de PvdA succes opgeleverd, de WD- fractie ging deze week om. Tot grote woede van het CDA. dat de zwenking van de liberalen als „onbehoorlijk" bestempelde. „Een poging om ons progressief te passeren," zei CDA- afgevaardigde Hanske Evenhuis, „maar wel onder verloochening van de eigen principes." Zij doelde hiermee niet alleen op het pincipe „samen-uit, samen-thuis". Bij alles wat Nijpels ln het debat naar voren heeft gebracht, staat de omme zwaai van deze week in schrille tegen stelling. Dat de WD'er van begin af aan in zijn hart en met zijn principes dichter bij de PvdA heeft gestaan, daar heeft het CDA geen boodschap aan. Vernederingen Bij alle vernederingen die Nijpels in deze kwesties heeft moeten onder gaan, kan hij zich er overigens wel op laten voorstaan dat hij zijn fractie heeft meegekregen in zijn draai en dat hij een wettelijke regeling van de problematiek in veilige haven heeft geloodst hoe onelegant dat ook is gebeurd. Dat CDA en WD zo sterk uiteenlo pend hebben gereageerd op het abor tusvoorstel van de regering moet als een logisch gevolg worden be schouwd van de tweeslachtige opzet van het voorstel. De Ruiter (CDA) en Ginjaar (WD) hebben geprobeerd de verschillende visies te verenigen. Zij hebben moeizaam de draden ineenge- regen, die nu weer even hard ontra feld worden. Het CDA benadrukt en wil dat nader uitgewerkt zien de be schermwaardigheid van het leven in wording, de WD legt de nadruk op de nood van de eigen verantwoorde lijkheid vap de vrouw en verwijdert zich daarmee van het CDA. In de toekomst zal moeten blijken of de middelpuntzoekende kracht van het kabinet sterker is dan de middel puntvliedende krachten van de rege ringsfracties. Waar abortusdiscussies telkens een verharding van stand punt te zien hebben gegeven, moet dat voorlopig worden betwijfeld. RIJSWIJK (ANP) - De Nationale Organisatie voor het Beroepsgoede ren vervoer/wegtransport (NOB) maakt zich zorgen over het dreigende energieprobleem, dat in belangrijke mate de positie van het wegvervoer in ons land zal aantasten. De organisa tie heeft echter geen enkel inzicht in het mogelijke tekort aan brandstof. „De overheid zou eeiys wat cijfers moeten verstrekken, zodat we een inzicht in de problematiek krijgeh. We weten helemaal met hoe schaars de zaak er op het ogenblik voor staat", aldus dr H. den Harder, direc teur van de NOB. Volgens hem dient de overheid bij de oplossing van het energieprobleem niet alleen naar besparende maatre gelen ten aanzien van het verkeer en het vervoer te kijken, maar ook naar andere sectoren, zoals de industrie en de huishouding. Zijns inziens zijn de beide laatste sectoren in staat over te schakelen op andere energiebronnen, zoals kolen. OME/AMSTERDAM In een openbaar geworden briefwis- ling tussen de kardinalen Willebrands en Seper heeft deze atste geëist dat de Nederlandse bisschoppen in een geza- lenlijke verklaring onomwonden de kerkelijke leer over loraofilie uiteenzetten. Kardinaal Seper is de prefect van de ingregatie voor de geloofsleer, de instantie van de curie die pet waken over zuiverheid van geloof en zeden. Mnleiding tot de Romeinse druk op iel Ni ADVERTENTIE Nederlandse bisschoppericollege as de verschijning van het boekje ■Een mens hoeft niet alleen te blij- ren", dat door de raad van kerken in lederland, waar ook de rooms-katho de kerk lid van is, was aanbevalen. >»t de Nederlandse rooms-katholie- kerkprovincie zich niet uitdrukke lijk van dit boekje had gedistanci- fcrd, maar het als „studiemateriaal tód geaccepteerd", heeft het misnoe- ?en van de curie gewekt. Ook de "(spraken van bisschoppen over ho mofilie hebben volgens de Romeinse ''itantie verwarring gezaaid. De bis hoppen Gijsen en Simonis ener- en Ernst en Bluyssen ander hebben de laatste tijd over •homofilie meningen verkondigd die onderling strijdig werden uitge- ?d. terdinaal Seper wil aan alle onzeker- rid een eind gemaakt zien en kardi- il Willebrands heeft hem laten we- dat de zaak op de eerstkomende choppenvergadering aan de orde komen en dat het resultaat van beraad aan de congregatie voor geloofsleer zal worden meege teld. Volgens kardinaal Willebrands er geen onderlinge tegenspraak in wat de bisschoppen de laatste hierover hebben beweerd en had- de „direct geïnteresseerde perso- dat ook goed begrepen." kwestie die nu in de openbaarheid gekomen speelt al langer. In okto- jter 1978 werd een eerste brief ontvan- maar die was slechts onderte- id door de secretaris van de con- itatie. Hamer. De tweede brief is ondertekend door Seper en volgens k. gewoonte geeft niet zozeer de in- toud als wel de waardigheid van de pentekenaar een aanwijzing voor belang van de brief. kerk wordt het met toevallig geacht dat zowel de „kwestie-Maastricht" als deze zaak van de homofilie ineens weer aan het rollen is gebracht van Rome uit, kort nadat biscchop Gijsen een bezoek heeft gebracht aan Rome en daar voor verslaggevers dagenlang zoek was. door Aldert Schipper NEURENBERG Centrum van de Kirchentag vormen de 430 actiegroepen, verenigingen en wereldverbeteraars die op de zogenaamde markt der mogelijkheden een grote of kleine stand hebben. De groepen zijn verdeeld over drie thema's: „geloof ervaren", „hoop tonen" en „in de liefde blijven" Met deze drie onderwerpen worden drie hele jaarbeurshallen gevuld en er is een overweldigende belangstelling voor. Vijf minuten nadat de Kirchentag donderdag open ging, waren de drie hallen al vol met mensen die van de ene stahd naar de andere schuifelden. En helpers van de Kirchentag moes ten met megafoons de opdringende massa die nog naar binnen wilde, vragqn ergens anders heen te gaan, naar een bijbelstudie of zo. Opvallend groot zijn de stands van de diaconie en van de politieke partijen CDU en SPD, de christen-democra ten en de socialisten. De liberale FDP doet het wat bescheidener. Indruk-* wekkend zijn de stands van de we reldzending en van het kerkelijk jeugdWerk. In vergelijking met de vo rige Kirchentag in Berlijn zijn de stands opvallend smaakvol en effi ciënt ingericht. Volgens een collega van de evangelische persdienst zou den sommige stands tot 50.000 mark hebben gekost, al zie Je dat er weer niet van af. Kapitalen door Albert Schipper NEURENBERG Een taxi chauffeur die het oude Neu renberg gekénd had, zei mij, dat het nu met de tachtigdui zend deelnemers aan de Kir chentag wel ongewoon druk is, maar dat hier veertig jaar geleden heel wat meer men sen kwamen. In de jaren der tig werd op het gebied waar nu de jaarbeurshallen zijn en waar na de oorlog een woon gebied met hoge flatgebou wen ontstond gebruikt als ter rein. waar de lange rijden mensen zich opstelden om lang de leiders van het Derde Rijk te trekken. In 1936 na men 1,6 miljoen mensen deel aan de Rijkspartijdag. Twin tig keer meer dus dan er aan de Kirchentag meedoen. k kringen van de rooms-kathoiieke De stem van het verleden Is niet afwezig, in de binnenstad van Neu renberg kreeg ik gistern een stencil in de hand gedrukt waarin gezegd werd dat het nu maar eens uit moet zijn dat gezeur over de zogenaamde moord op zes miljoen Joden. Bonds kanselier Schmidt werd daarin ge vraagd een einde te maken aan de „vervuiling van het Duitse nest" en aan de processen tegen oorlogsmis dadigers zoals het Majdanek-proces. Onherhaalbaar De vroegere burgemeester van Ber lijn. dominee Heinrich Alberts, die het eerder al eens opnam voor de theologe Dorothee Sölle („een vrome vrouw"), zei donderdag. „Als de evan gelische kerk heiligen zou hebben, dan zou Dietrich Bonhoeffer de enige zijn." Hij zei dit voor een gehoor van 7500 meest jongeren die hem herhaal delijk met instemmend applaus on derbraken. Hij noemde Bonhoeffer de enige ir. de belijdende kerk. die van het begin af verzet heeft geboden tegen het nationaal-socialisme en er tenslotte met zijn leven voor heeft betaald. Opnieuw legde Albertz uit, hoezeer de wet tegen de radicalen „met zijn vaak verschrikkelijke ge volgen voor individuele mensen", ver werpelijk is. Die relatie tussen wat de Joden is aangedaan en wat nu tegen anders denkenden in Duitsland wordt onder nomen, wilde de ook in ons>land be kende Berlijnse theoloog Friedrich Wilhelm Marquardt niet leggen. Ho locaust, de moord op de zes miljoen Joden, is in zijn ogen iets unieks. Hij sprak over het thema „Christen zijn na Auschitz". Op de vraag, hoe lang nog over de schuld tegenover de Jo den doorgepraat moet worden, zei Marquardt: „Zolang de angstdromen van de slachtoffers, hun kinderen en hun kindskinderen nog niet voorbij zijn." Hij vertelde dat hij in Nederland was, toen daar de discussie over de Drie van Breda werd gevoerd, en hij zei. „Een van de eerste plichten van onze kerk is. ons volk voortdurend te i ver tellen, dat er nog tienduizenden slachtoffers leven, die het gevoel heb ben dat zij ons moeten mijden; die gezworen hebben nooit meer een voet op Duitse bodem te zetten, die mis schien wel bereid zijn tot vergeven, maar die het niet kunnen". Marquardt verklaardt zich vierkant tegen de tegenwoordig in zwang ko mende procedure om iedereen die eruit ligt. die een andere mening heeft of die vervolgd wordt tot „dé moderne Jood" te verklaren. Hoe erg tegenstanders van kernenergie, com munisten of homoseksuelen het ook tegenwoordig mogen hebben, wan neer zij zich de nieuwe Joden noe men, doen zij daarmee onrecht ,aan de Joden. Auschwitz is uniek, onher haalbaar. Zelfs1 een kruistheologie, zoals paus Johannes Paulus II die ln Auschwitz deze maand ontwikkelde, toen hij die plek het „Golgotha van onze dagen" noemde is te glad, „Want waar is de opstanding na Ausc hwitz?". Amerika Misschien kan Duitsland iets opste ken van de Israël-theologie, die in de Verenigde Staten de laatste jaren is ontwikkeld, meent Marquardt. Hij bedoelt hiermee onder meer in invoe ging van het thema Holocaust in de leerplannen van de universiteiten en scholen in de VS. Over dit onderwerp vertelde professor Franklin Littell uit Philadephia. Hij legde uit, dat het een hele generatie duurde eer men het waagde, om dit thema in de scho len te introduceren, maar op dit mo ment lopen er meer dan zevenhon derd cursussen over dit onderwerp aan Amerikaanse universiteiten met een nog veel groter aantal gespreks groepen en conferenties over Holo caust in het hele land. Littell legde uit, dat tien Jaar geleden in de VS begonnen werd met naden ken over de maatschappelijke kwa len die geleid hebben tot zo iets als de moord op de Joden. Aan deze studie deden Joodse en christelijke theolo gen en wetenschappers van andere richtingen mee. Later richtte de be langstelling zich op de vraag, hoe je dit soort gebeurtenissen in de toe komst kunt vermijden. Ook heeft het debat geleid tot een nieuw verstaan van het bestaan van God. Littell bracht het verhaal van Elie Wlesel in herinnering, die ln een van zijn ro mans vertelt, hoe de Joden na elke progrom bijeen kwamen en God pre zen en zeiden: hier zijn wij. Na talloze moordpartijen zei de laatste overge bleven Jood bij het altaar van zijn gemeente: „Hier ben ik, maar waar zijt Gij?" Ook de vertegenwoordigers van de jeugdbeweging hebben er kapitalen tegenaan geworpen om in de markt der mogelijkheden op te vallen. De tegenstanders van kernenergie heb ben een stand naast die van de voor standers van deze energiebron en bei de stands doen ln smaakvolheid niet voor elkaar onder. Het lijkt wel of we op een of ander vrijetljds- of hobby- beurs zijn. In elk geval lijkt het nier de markt der onbeperkte mogelijk heden. Uiteraard zien niet alle stands er zo fleurig en luxueus uit. De Nederland se groep Karros die hier propaganda maakt voor de boycot van Shell, staat ergens achteraf met een be scheiden standje en ook de homosek suelen hebben een weinig opvallend plekje en ingetogen stand. Maar de evangelische academie Tutzing heeft een stand die meer lijkt op de lobby van het Hilton-hotel met sofa's en fauteuils, waarin het geriefelijk rus ten is. De vrouwen hebben daarentegen weer een zeer simpel onderkomen. Zij trekken wel de aandacht met de af beelding van een gekruisigde vrouw De kerkelijke vrouwen zijn nog steeds niet heen over hun conflict met de leiding van de evangelische kerk over de boycot van Zuidafri kaans fruit. Tijdens een discussie zei bisschop Lohse, de nieuwe voorzitter van de evangelische kerk ln Duits land, deze week dat de kerk niet steeds bij alle acties betrokken hoort te zijn. Lohse zei echter tevens, dat zijn kerk inzake het speciale fonds van het antiraclsme-programma van de wereldraad van kerken te snel het waarschuwende vingertje had opge heven

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1979 | | pagina 9